dag 13 - Adeleuw

Zaterdag 8 augustus - Xi'an.
Omdat de diaree nog niet over is als ik wakker word, besluit ik nog een pilletje diarreeremmer
te nemen, zoals de bijsluiter voorschrijft. Na een ontbijt van droog wit brood en bananen
(misschien helpt dit de zaak te stoppen) gaan we op weg naar het Terracottaleger. Onderweg
in de bus heb ik een opgeblazen gevoel in mijn maag, maar ik hoef niet meer naar het toilet en
verder voel ik me ook prima.
Het terracottaleger van Keizer Qin Shi Huangdi is één van de
mooiste bezienswaardigheden van China. In 1974 stootten
boeren, die een waterput aan het graven waren, op vier meter
diepte op enkele terracottabeelden. De werkzaamheden
werden gestaakt en er werden archeologen bijgeroepen. Al snel werd duidelijk dat er een
fantastische ontdekking was gedaan. Men was gestoten op het grafcomplex van China's eerste
keizer.
In 246 v Chr kwam Ying Zheng als 13-jarige
jongen op de troon van de feodale staat Qin. In
datzelfde jaar gaf hij opdracht voor de bouw van
zijn mausoleum. In 221 v Chr voegde hij de staat
Qin met nog zes andere staten samen, daarmee
China verenigend. Hij riep zichzelf uit tot keizer
van het eerste Chinese keizerrijk en nam de titel
aan van Qin Shi Huangdi (eerste keizer van Qin).
Van het woord Qin is het westerse woord China
afkomstig.
Keizer Qin Shi Huangdi stichtte de Qin-dynastie
en vestigde zijn hoofdstad in Xianyang, ten noordwesten van het huidige Xi'an. Hij liet vele
hervormingen doorvoeren, wegen en irrigatiewerken aanleggen, delen van muren langs de
grenzen versterken en uitbreiden tot de Grote Muur en een nieuw geldstelsel en een nieuw
Chinees schrift invoeren.
In 210 v Chr stierf de keizer terwijl hij een tocht door zijn keizerrijk maakte. Zijn dood werd
de eerste weken voor de buitenwereld geheim gehouden en pas een jaar later werd hij
begraven. Aan de bouw van zijn mausoleum, waartoe ook de vier kuilen van het
terracottaleger behoren, hebben gedurende 36 jaar 700.000 mensen gewerkt.
Als eerste bekijk ik de film in het ronde theater. Tot mijn verbazing hoef ik nu, in
tegenstelling tot vorig jaar, geen apart kaartje voor de film
te kopen. De film is een reconstructie van de strijd die aan
de vereniging van China voorafging en laat ook de bouw
van het terracottaleger zien. Doordat de film rondom
geprojecteerd wordt, lijkt het net alsof je midden in het
actieterrein staat. Als je voor je een scène ziet en je draait
je een halve slag, dan zie je wat je vanaf de vorige scène
zou zien. Dus in het gedeelte over de oorlog bevind je je de
ene keer in het ene kamp en de andere keer in het andere
kamp.
Vervolgens ga ik naar kuil 1. Na een hal met een maquette
sta je meteen voor een terracottaleger van ruim 1100
soldaten, enkele paarden en strijdwagens. In het tweede
gedeelte van de hal is men nog druk bezig met het
uitgraven en restaureren van beelden die nog gedeeltelijk
onder de grond liggen.
Chinareis 1998
- 29 -
Hans de Leuw
De grond van kuil 1was gemaakt van bakstenen en
45 cm dik. De muren bestonden oorspronkelijk uit
aangestampte aarde. Voordat het geheel werd
afgesloten, werd daarop een houten dak gemaakt.
Nog zijn de steunen daarvoor te zien. Ook van de
30 cm dikke pilaren zijn nog stukjes over. De
troepen van generaal Xiang Yu, die in 206 v Chr
ook het mausoleum van de keizer plunderden,
moeten deze kuil hebben geopend en het dak in
brand hebben gestoken. Het kwam naar beneden
en verwoestte het grootste gedeelte van de terracottabeelden. Men schat dat er zo'n 6000
krijgers, paarden en strijdwagens in deze kuil zijn geplaatst. Uitgegraven zijn zo'n 1100
krijgers en 32 paarden. De acht houten koetsen, waarvan alleen de metalen fittingen zijn
gevonden, zijn waarschijnlijk door de brand vernietigd of vergaan. Ook de soldaten hebben
hun kleuren toen waarschijnlijk verloren.
Elke koets werd getrokken door vier paarden en bemand
door een menner en een of twee soldaten. De bronzen
speerpunten en andere wapens die zijn opgegraven, zagen er
nog goed uit.
De kuil heeft 11 van oost naar west parallel lopende gangen,
waarin de soldaten vier aan vier staan opgesteld. De soldaten
zijn in gevechtsformatie opgesteld en kijken oostwaarts.
Drie rijen van elk 70 lichtbewapende boogschutters vormen
de voorhoede, gevolgd door 38 colonnes van
zwaarbewapende infanterie en strijdwagens. Één colonne
van speerdragers kijkt noord-, zuid- en westwaarts. De
gevechtsformatie moest de macht van de Qin-dynastie tot
uitdrukking brengen.
In mei 1976 werd ten noordoosten van kuil 1, kuil 2 ontdekt.
Hierin werden meer dan 1000 terracotta soldaten aangetroffen, verdeeld in vier groepen,
waaronder vier strijdwagens, cavaleristen en voetsoldaten.
Naast kuil 2 ontdekte men in juni 1976 kuil 3. Hier werden een strijdwagen en 68 wachten
aangetroffen. Deze kuil bevatte het hoofdkwartier van het leger.
Chinareis 1998
- 30 -
Hans de Leuw
In een aparte zaal staan twee gerestaureerde
bronzen strijdwagens (op halve grootte) uit de
Qin-dynastie. Zij werden aangetroffen ten westen
van het mausoleum van Keizer Qin Shi Huangdi.
Het was een bijzondere ontdekking, want zij
waren de oudste, ooit in China gevonden.
De eerste bronzen strijdwagen, met een menner en
getrokken door vier paarden, werd in 1555 stukjes
gevonden en pas in 1983 geheel gerestaureerd. De
grijze paarden, oorspronkelijk wit geschilderd,
zijn ingespannen met een tuig, ingelegd met goud
en zilver. De wagenmenner en de paarden staan als het ware klaar om weg te rijden zodra de
keizer is ingestapt.
De tweede strijdwagen, eveneens met een menner
en getrokken door vier paarden, was in zoveel
stukjes gebroken, dat men zeven jaar nodig had
om hem te restaureren.
Tijdens de lunch in het restaurant voel ik me nog
prima, maar als ik uit het restaurant stap word ik
bevangen door de hitte. Ik stap de bus in, ga zitten
en als de bus begint te rijden wordt alles zwart
voor mijn ogen en val ik flauw. Als ik even later
weer bijkom, blijk ik ondertussen alles te hebben
overgegeven. Ik voel me flink beroerd en ben niet in stat om op te staan. Als ik even later
weer overgeef, voel ik me iets beter en ben in
staat om de bus uit te gaan.
Op straat komen Chinezen eerst met een stoel
voor me aanzetten en nadat ik hierin een tiental
minuten gezeten heb, staat er zelfs plotseling een
bed voor me klaar. Terwijl Rob en Rikjen me
verzorgen en in de gaten houden, gaat Carmen
met Trudy op zoek naar een dokter. Tien
minuten later komen ze terug met een dokter en
met een Chinese gids, die Engels spreekt. Na
geconstateerd te hebben dat mijn maag opgeblazen aanvoelt, krijg ik van de dokter een spuit
in mijn bil. Als ik een kwartier later in staat ben
om op eigen kracht vervoerd te worden, ga ik
onder begeleiding van Bert, Carmen en de dokter
met een taxi naar het plaatselijke ziekenhuis.
Daar aangekomen moet ik op een houten bed gaan
liggen. Mijn pols en bloeddruk wordt onderzocht
en even later legt een verpleegster me aan het
infuus. De zak van het infuus wordt provisorisch
aan een spijkertje bij raam gehangen. Er wordt me
van alles in het Chinees gevraagd, maar ik begrijp
er natuurlijk niets van. Ik vertel de dokter wel dat
ik een beetje Chinees kan spreken maar dat ik hem
niet begrijp. Ook de hoofddokter van het
Chinareis 1998
- 31 -
Hans de Leuw
ziekenhuis spreekt geen Engels. Ik kan met
gebaren duidelijk maken dat ik een kussen onder
mijn hoofd wil hebben en als me dit gebracht
wordt, lig ik vervolgens drie kwartier aan het
infuus. Ondertussen komt er een oude Chinese
vrouw bij de dokter op spreekuur, maar zij toont
geen enkele interesse in mij. De dokter stelt haar
wat vragen, waarna ze de kamer verlaat.
Na drie kwartier voel ik me weer langzaam
opknappen. Ik probeer wat in het Chinees met de
dokter te praten, maar hij kijkt erg ongelovig als
ik zeg dat ik Chinees studeer, maar hem
desondanks toch niet kan volgen. Als ik even later
Bert en Carmen buiten langs het ziekenhuis zie lopen, vertel ik de dokter in het Chinees dat
mijn vrienden er aankomen. Nu pas lijkt hij te geloven dat ik waarachtig wat Chinees ken.
Ik vraag naar het toilet maar blijkbaar is dit niet geschikt voor buitenlanders, want ik moet
achter tegen een muurtje gaan staan plassen.
Na afloop hoor ik dat ik de eerste buitenlandse patiënt van zowel de dokter als het ziekenhuis
ben. Dit moet hem beroemd maken in dit stadje
want na afloop van het infuus loop ik "zo fris als
een hoentje" (onder omstandigheden) het
ziekenhuis uit en gaan we met een taxi terug naar
Xi'an. Mijn verhaal aanhorende denkt Trix dat ik
een zonnesteek heb gehad in combinatie met
oververmoeidheid. Het kan geen vorm van
uitdroging zijn geweest, want daar knap je in een
uur niet van op, bovendien voel je je dan
langzaamaan steeds slapper worden. Om 6 uur
kruip ik onder de wol en slaap bijna aan één stuk
tot de volgende ochtend 8 uur.
Achteraf terugkijkend op het geheel denk ik dat ik
vooral het slachtoffer ben geworden van de
diarreeremmende pillen die ik geslikt heb. In de
bijsluiter worden enkele bijverschijnselen
genoemd, waarvan ik inderdaad last kreeg.
Bovendien kreeg Bert dezelfde verschijnselen als
ik toen hij enkele dagen later in Chengdu ook deze
pillen slikte ter bestrijding van een acute
diarreeaanval.
Chinareis 1998
- 32 -
Hans de Leuw