Quantum Field Theory for Condensed Matter Systems
advertisement
De Nobelprijs voor de natuurkunde 2016 - materie in de knoop Kareljan Schoutens Delta-Instituut voor Theoretische Fysica en QuSoft 10 Vragen … … 10 Antwoorden Q1 – `A pretzel, a bagel and a bun’ ? Topologie als sleutel Q2 – Wie zijn de winnaars? Thouless, Kosterlitz en Haldane alle drie Brits, alle drie theoreet David Thouless – Univ of Washington @ Seattle Michael Kosterlitz – Brown University Duncan Haldane – Princeton University Haldane @ 2001 A’dam Workshop Q3 – Nederlandse connectie? TKNN collaboration Nobel colloquium door Marcel den Nijs @ Seattle, http://faculty.washington.edu/london/MdNcoll.pdf Q4 – Wat voor materie is dit? Gecondenseerde materie • veel deeltjes dicht bij elkaar, vormen samen een`materietoestand’ • fysische eigenschappen [druk, geleiding, etc.] bepaald door collectief gedrag van alle deeltjes samen Q5 – Wat is een quantumcondensaat? Quantumcondensaat elektronen of koude atomen elektronen : mK - K koude atomen : nK - 𝜇K toestand van materie, bij lage extreem lage temperatuur, die wordt gedomineerd door quantumeffecten supergeleiding fractionele lading Q6 – Waarom topologie? Vortices en gequantiseerde geleiding • Vortex wervelpatroon rond een singulier punt • Gequantiseerde geleiding sH = I VH Q7 – Topologische faseovergangen? Kosterlitz-Thouless (KT) overgang hoge temperatuur lage temperatuur Q8 – Topologische quantisatie? TKNN formule ruimte van golffuncties voor elektronen kan worden voorgesteld als tweedimensionaal oppervlak TKNN formule: de geleiding is gelijk aan het aantal gaten in het oppervlak! Q9 – Andere voorbeelden? Spinketens, topologische isolatoren Haldane - 1982 topologie in spin-ketens Haldane – 1988 Chern insulatoren met gequantiseerde geleiding topologische isolatoren: materialen die alleen aan het oppervlak stroom kunnen geleiden! Q10 – Toepassingen? Topologisch quantumrekenen Topologisch quantumrekenen Topologisch quantumrekenen Topologisch quantumrekenen A pretzel, a bagel and a bun? Wie zijn de winnaars? Nederlandse connectie? Wat voor materie is dit? Wat is een quantumcondensaat? Waarom topologie? Topologische faseovergangen? Topologische quantisatie? Andere voorbeelden? Toepassingen?
