Europees Brahmaankalf op komst

Tropische runderen | 7
| nr 8 | Zaterdag 9 maart 2013
Joost van Dal trotse eigenaar van tropisch rundveeras
Europees Brahmaankalf op komst
Als eerste Europeaan
kocht Joost van Dal
vier jaar geleden
embryo’s van het
Brahmaanras uit
Amerika. Twee
stierkalveren en een
vaarskalf waren het
resultaat voor de
inwoner uit Diessen
(N.-Br.). Nu staat
Van Dal voor een
nieuw hoogtepunt:
in april komt zijn
eerste zelfgefokte
en raszuivere
Brahmaankalf ter
wereld.
Deze Brahmaanstier is geboren in 2010 in Diessen (N.-Br.) uit een embryo van een Amerikaanse fokker. Met nog twee andere Brahmanen was Joost van
Dal destijds de eerste Europeaan met deze tropische runderen.
Tekst: Sjoerd Scholten
Beeld: KI Samen
V
oorzichtig brengt Joost
van Dal zijn rechterwijsvinger richting Mister
Valley Binksboy. De ruim twee
jaar oude, roodbruine stier herkauwt tevreden. Wanneer de vinger het dier raakt, komt de huid
van kop tot staart in beweging.
„Kijk”, klinkt het opgetogen uit
de mond van Van Dal. „Dit is zo
typisch aan een Brahmaan. Het
tropische rund gebruikt dit om
vliegen en insecten te verjagen.”
De veehouder wijst verder op de
hangoren van een halve meter
lang, de opvallende nekbult en de
imponerende afmetingen. „Ik ben
een Holsteinfreak maar toen ik
dit bijzondere ras voor het eerst
in 1993 zag in Amerika wist ik
meteen: die moet ik in Nederland
hebben.”
Het zakelijke netwerk van Van
Dal heeft hem geholpen om in
contact te komen met Amerikaanse Brahmaanhouders. De
veehouder informeerde naar
embryo’s, maar stuitte op een
probleem. „Veel Amerikaanse
vleesveebedrijven hebben niet
de juiste gezondheidsstatus voor
Europa.” Tot hij in contact kwam
met Arnold Saunders, een fokker
uit de plaats Devine (Texas). „Hij
voldeed aan alle eisen en ik heb
direct tien embryo’s laten overkomen.”
Met die aankoop was hij in
2009 meteen de eerste in Europa met embryo’s van raszuivere
Brahmanen, zowel van de grijze
als roodbruine variant. Daarvoor
moest hij wel diep in de buidel
tasten. Per embryo betaalde Van
Dal ruim 500 euro. „Ik heb bij de
embryo’s gekozen voor afstammelingen met voldoende hoogtemaat. Pas later kwam ik erachter
dat er ook hoornloze Brahmanen
bestaan. Deze fokker had hier
geen embryo’s van. Jammer natuurlijk anders zou het allemaal
nog exclusiever zijn geweest.”
Drie kalveren
In een periode van drie maanden bracht de Brabander de tien
embryo’s in bij Holsteins van
zijn broer. „Hij selecteerde koeien waarmee hij niet meer verder fokte en ik betaalde hem de
stierkalfprijs.” Afkalven is geen
probleem aangezien Brahmaankalveren klein worden geboren.
Maar geen van de eerste drie embryo’s gaf een dracht. „Ik dacht,
dit is foute boel en informeerde in
Amerika. Daar kreeg ik bevestiging dat het geen probleem was
om in te planten bij Holsteins
aangezien ze daar regelmatig inkruisen met dat ras.”
Na drie mislukkingen kwam
het toch goed. Uit de tien embryo’s kwamen drie kalveren.
Het eerste, een roodbruin vaarskalf (Miss Valley Flower), werd
geboren op 19 juni 2010. Het
tweede kalf, een roodbruin stierkalf (Mister Valley Binksboy),
zag het levenslicht op 5 juli 2010
en het derde kalf, opnieuw een
stierkalf (Mister Valley Starlight),
werd geboren op 2 september
2010 en was grijs van kleur. „Het
was een gok en ik ben blij dat ik
een vaars- en stierkalf heb, zodat
ik door kan. Ik had ook drie stiertjes kunnen hebben of helemaal
niets.”
Registratie van de dieren bij
het Nederlandse Rundvee Syndicaat (NRS) was aanvankelijk
niet mogelijk. Het Brahmaanras
stond namelijk nog niet in het systeem. „Ze waren verbaasd, maar
wilden graag het Brahmaanras
in hun systeem aanpassen. Dat
is voor mij wel de bevestiging dat
ik echt de eerste ben geweest met
zuivere Brahmanen.”
Is het een ezel?
Een trotse Joost van Dal poseert bij zijn ruim twee jaar oude Brahmaanstier
Mister Valley Binksboy.
Na twee maanden op stro in kalverhutjes, verhuisden de drie tropische runderen naar een zelfgebouwde stal met een open voorkant. „Het was een gok aangezien
ze van origine niet zijn gefokt
voor lagere temperaturen maar
het pakte bijzonder goed uit.”Van
Dal voerde ze aanvankelijk gras
en maïs, maar dat laatste bleek te
veel van het goede. „Ze groeiden
veel te hard en ik ben overgegaan
op alleen gras en mineralen.”
Niet alleen de veehouder genoot van zijn excentrieke dieren, ook voorbijgangers waren
blij verrast. Iedere dag stopten
er dorpsgenoten langs de weide
om de Brahmanen te aaien. „Er
waren zelfs mensen uit een ander
dorp die wekelijks kwamen”, vertelt de eigenaar. „Dat hebben we
met een Holstein nog nooit meegemaakt.” Maar die fans was Van
Dal wel een uitleg verschuldigd.
„Ik kreeg regelmatig de vraag: is
het nu een hond, een ezel of een
koe? „Ik zie die opmerking niet
als een belediging, maar ik vind
het mooi dat het ze opvalt.”
Ook was er interesse voor de
stieren vanuit KI Samen. Aangezien er in Europa nog geen
sperma beschikbaar is van het
Brahmaanras waren Mister Valley Binksboy en Mister Valley
Starlight van harte welkom. Van
beide stieren is sperma gewonnen en sinds oktober 2012 officieel beschikbaar.
Sterke F1-kruising
Welke mogelijkheden zijn er met
het Brahmaanras? De zuivere
dieren lenen zich voor de inzet
op natuurgebieden, aangezien
ze onder sobere omstandigheden
kunnen leven. In Amerika kruisen ze dit ras al in met het Angusrund, waardoor het ras Brangus
ontstaat om meer hoogtemaat en
hittebestendigheid in het ras te
fokken. Ook wordt het in Amerika ingekruist met Holsteins. Van
Dal: „Vooral in het zuidelijke deel
van de Verenigde Staten is het
populair om Brahmaan-stieren te
gebruiken op melkkoeien. Deze
(F1) kruising Brahmaan x Holstein resulteert in een uitstekende
commerciële vleeskoe.”
Wat vlees betreft, de kenmerkende bult schijnt in Zuid-Amerika een delicatesse te zijn. Het is de
reserve van het rund en daar gaat
de Brabander binnenkort zelf van
proeven als hij zijn roodbruine
stier Mister Valley Binksboy naar
de slager brengt. De grijze stier
verkocht hij eerder dit jaar al aan
een slager maar daarvan heeft hij
geen vlees gehad. „Ik kreeg ze terug van de KI en had geen plaats
meer voor twee stieren. Voor het
leveren van Brahmanenvlees aan
restaurants ben ik te klein. Ik zie
het meer als hobby.”
De spanning is inmiddels weer
toegenomen in huize Van Dal. In
april zal Miss Valley Flower namelijk kalveren van Mister Valley
Starlight. De veeliefhebber hoopt
natuurlijk op een vaarskalf, zodat
hij door kan fokken.
z e b o e r a s va n a m e r i k a a n s e o o r s p r o n g
Brahmanen vinden hun oorsprong begin vorige eeuw in Amerika. Er zijn
twee kleurvarianten (bruinrood en grijs) en er bestaan gehoornde en
hoornloze bloedlijnen. Kenmerkend zijn de oren die wel een halve meter
lang kunnen worden.
Vanwege de bult in de nekstreek worden ze gerekend tot het zeboeras. Zeboerassen hebben meer zweetklieren dan hun Europese soortgenoten. Dit
maakt dat Brahmanen beter bestand zijn tegen een vochtig klimaat en hoge
temperaturen. In de strijd tegen insecten scheiden ze een insectenwerende
stof uit of trillen met heel hun flexibele huid. Volwassen stieren wegen 800
tot 1.100 kg, koeien kunnen een gewicht halen van 500 tot 700 kg.