Aids Vraag 1 Hoeveel mensen lijden wereldwijd aan Aids? Door je in te laten inenten Het is niet te voorkomen Ongeveer 10 000 000 Ongeveer 40 000 000 ongeveer 65 000 000 Vraag 6 Hoe heet de organisatie die mensen met Aids helpt? VN Vraag 2 Unicef Waar denkt men dat Aids is ontstaan? UnAids Een gevaarlijke variant van salmonella bacterie Vraag 7 Ontstaan door slechte hygiëne Hoe kan je Aids verspreiden? Gemuteerd vanaf apen Bloed Vraag 3 Hoe komt het in Europa denkt men? Het werd meegedragen door iemand Bloed, sperma-bloed contact Speeksel, bloed, sperma-bloed contact Door besmet bloed dat verspreid is Het virus is erg agressief en verspreid zich snel Vraag 4 Geef een schatting van het aantal nieuwe Aids-gevallen per dag? 7.000 13.000 19.000 Vraag 5 Hoe kun je Aids voorkomen? Vraag 8 Is er al een medicijn tegen Aids? Nee Een remmer Volledig medicijn Vraag 9 Aids is doodsoorzaak nummer 1? Ja, met voorsprong Ja, ongeveer gelijk Nee, achterstand Door veilig vrijen en geen spuiten van een ander te gebruiken 1 Geschiedenis Aids is voor het eerst herkend in de Verenigde Staten, in 1981. Toen werd voor het eerst een bepaald type longontsteking waargenomen, dat normaal alleen voorkwam bij mensen met een verzwakte afweer, maar vanaf dat jaar ineens opvallend vaak voorkwam bij jonge homoseksuele mannen, die vóór die tijd volkomen gezond waren. Gelijktijdig kwamen onder dezelfde groep patiënten plotseling veel gevallen voor van een bepaald soort huidkanker het zogenaamde Karposi syndroom. Een zeldzame vorm van kanker die tot het begin van de jaren tachtig van de twintigste eeuw eigenlijk alleen bij oudere mannen voorkwam. Duidelijk was dat het om een nieuwe ziekte ging, die de naam Aids kreeg. Deze term staat voor Acquired Immune Deficiency Syndrome (Verworven Immuun Deficiëntie Syndroom). Er was hierbij sprake van een ernstige aantasting van het afweersysteem van het lichaam, dat werd veroorzaakt door een virus. Het afweersysteem houdt normaal gesproken infecties die worden veroorzaakt door bijvoorbeeld bacteriën, virussen en schimmels tegen. Het virus dat het ziektebeeld Aids veroorzaakt, ofwel het Hivvirus, stamt af van een vergelijkbaar virus dat voorkomt bij apen. Hoe en wanneer dit virus precies werd overgedragen naar de mens is onbekend. Hiv staat voor Humaan Immunodeficiëntie Virus (in de volksmond ook wel het Aids-virus genoemd). Er bestaan verschillende soorten hiv. De uitwerking van de verschillende virussen is echter hetzelfde: ze breken het afweersysteem af waardoor het lichaam vatbaar wordt voor allerlei infecties en bepaalde vormen van kanker, waartegen het anders wel bestand zou zijn geweest. We weten natuurlijk niet precies hoe Aids ontstaan is, maar waarschijnlijk wel waar het vandaan komt. Na onderzoek is gebleken dat het virus ook bij dieren voorkomt. Het virus heeft alleen geen vat op de dieren en lift als het ware alleen mee. Ook bij apen werd het virus aangetroffen. Maar dan is het nog altijd de vraag hoe het bij de mensen terecht is gekomen. Hiervoor zijn een aantal mogelijke oorzaken aan te wijzen. Bij de eerste wordt de schuld gelegd bij Duitse soldaten. Zij waren naar Kameroen geweest en zouden door apen besmet zijn geraakt. Nadat ze weer terug waren in Duitsland hebben ze het virus verder verspreidt. De volgende zou de verwoesting van de leefomgeving van de apen zijn. Doordat de mensen grond nodig hadden, werden er bomen gekapt en werd de leefomgeving van de apen veranderd. Ook het virus had hier problemen mee. Het virus kon niet goed meer verder leven bij de apen en het virus vond een andere gastheer, namelijk de mens. Het kon zich verder verspreiden in het menselijk lichaam. Een andere mogelijke oorzaak zijn de vaccinaties. Onderzoekers waren naar Afrika gegaan om daar mensen tegen allerlei ziektes in te enten. De vaccins werden gemaakt op een ondergrond van gemalen apennieren. Er is een mogelijkheid dat er, terwijl het vaccin klaargemaakt werd, viruscelletjes in het vaccin terecht gekomen zijn. Na de vaccinatie kwam het virus in de ingeënte mensen terecht en waren ze besmet. Waarschijnlijk zijn ook de onderzoekers besmet geraakt, en zij zouden dan het virus mee genomen hebben naar Amerika en Europa. Het virus kan tot slot ook in Amerika en Europa terecht zijn gekomen door de stromen vluchtelingen uit Afrika die al besmet waren door het virus. Aids in West-Europa Naar schatting een half miljoen mensen in Europa zijn momenteel slachtoffer geworden van de ziekte Aids; in vergelijking met het aantal inwoners (circa 696 miljoen mensen) lijkt dat niet erg hoog. Toch moeten we niet te licht denken over Aids: in Afrika zijn er veel besmettingen omdat er niet genoeg medicijnen beschikbaar zijn. Mensen die besmet zijn met HIV, krijgen pas veel later de eerste symptomen van Aids. Hierdoor lijkt het probleem minder erg dan het is, hoewel dit natuurlijk nog maar een klein aantal besmettingen is vergeleken met het aantal besmettingen in Afrika. Het voordeel van leven in West-Europa is dat we hier wel medicijnen hebben. Medicijnen zijn hier goed verkrijgbaar, van goede kwaliteit en voor de mensen hier prima te betalen. Ook is de afstand hier geen probleem; een apotheek is vaak binnen een straal van 3 kilometer rond de woning te vinden. In Derde Wereld landen moet men vaak uren reizen om een hulppost te vinden. In West -Europa wordt de ziekte Aids, ook sociaal niet zo gemakkelijk geaccepteerd als in de landen onder de evenaar. Hierdoor wordt het voor mensen met Aids ook moeilijk om met de ziekte om te gaan, waardoor deze mensen vaak psychische problemen krijgen. De sociale problemen zijn 2 niet te verwaarlozen: mensen met Aids raken vrienden kwijt, worden geweigerd door verzekeringsmaatschappijen, en worden soms gemeden als de pest als er in hun omgeving bekend is dat ze Aids hebben. Om hieraan iets te doen, wordt hard gewerkt door de overheid in samenwerking met scholen, door stichtingen die vergelijkbaar zijn met onze SOA (Sexueel Overdraagbare Aandoening) hulplijn, door middel van voorlichtingscampagnes door bijvoorbeeld de overheid van een land en door reclames voor safe sex op de televisie.Ook worden er overal posters opgehangen en worden in tijdschriften adressen en telefoonnummers vermeld waar je terecht kunt met al je vragen over Aids. In West-Europa loopt het aantal besmettingen met hiv sinds 1995 terug. Ook ligt het afgenomen aantal aan de toen beschikbaar gekomen Aids-remmer AZT (Azido-deoxythymidine. Dit is een D.N.A.blokkerend medicijn tegen Aids). Nu zijn er wel meerdere cocktails ontwikkeld en op de markt gebracht. Alleen in Portugal en Griekenland neemt het aantal mensen besmet met Aids nog toe. De stijging in deze twee landen ligt voornamelijk aan het onveilig omgaan met drugsspuiten. West-Europa ten opzichte van Centraal- en OostEuropa In West-Europa komen relatief veel besmettingen voor vergeleken met de rest van Europa. In de rest van Europa ligt het aantal op ongeveer 190.000 besmettingen, tegen ongeveer 500.000 in West-Europa. De reden waarom er in Oost- en CentraalEuropa minder hiv voorkomt is heel simpel: tot 1989 kwam er bijna geen westerling het communistische Oostblok in. Met het afbreken van de Berlijnse Muur in 1989 werd het oosten pas weer echt toegankelijk. Het is dan nu ook aan een inhaalslag bezig. Ze hebben nu eenmaal gewoon acht jaar minder de tijd gehad om HIV te verspreiden, en nu de ziekte wel bij hen voorkomt zijn we op medisch gebied al een stuk verder en kunnen we het langer uitstellen voor het HIV-virus bij seropositieven ook daadwerkelijk omslaat in Aids. De belangrijkste oorzaak van besmettingen in Centraal- en Oost-Europa zijn de prostitutie en intraveneus drugsgebruik. 3 bewoners en besmetten zo de Afrikanen. Maar hoe kan het zo zijn dat Aids zich in Afrika zo snel verspreid? Aids in Afrika Inleiding Eerst het kolonialisme, toen 40 jaar apartheid en nu Aids. Degenen die Aids waarschijnlijk naar Afrika hebben gebracht, zullen ook degenen zijn die overleven, terwijl de arme zwarte zal sterven. Alleen de rijke blanken, die beter zijn voorgelicht en zich medische behandelingen kunnen veroorloven, zullen voortleven. De nieuwe apartheid die zo ontstaat is vele malen dodelijker dan de vorige. Want 95 procent van alle mensen die besmet zijn met het HIV-virus of het Aids-virus leeft in de Derde Wereld en hun aantal neemt snel toe. 95 Procent van de mensen die intussen zijn overleden aan Aids woonden in de Derde Wereld. Het is moeilijk te zeggen welke landen precies horen bij de Derde Wereld. In het Kramers Woordenboek Nederlands staat: onderontwikkeld land dat steun nodig heeft om tot economische vooruitgang te komen. Wij hebben voor het gemak tot de Derde Wereld gerekend: Afrika en Zuid- en OostAzië. De cijfers Driekwart van de mensen die besmet zijn met Aids leven in de Derde Wereld. Van alle mensen die besmet zijn met Aids leeft 67 procent in Afrika ten zuiden van de Sahara, ongeveer 4 miljoen mensen. Daarbij moet dan wel worden gezegd dat in dat gebied 'slechts' tien procent van de wereldbevolking leeft. Van alle kinderen onder de 15 jaar met het virus, leven negen van de tien in deze regio. Afrika + Oorzaken In Afrika is Aids waarschijnlijk terechtgekomen net zoals het ook in Europa terecht gekomen is: met het vliegtuig. Mensen vliegen vanuit Europa en Amerika naar Afrika, knopen relaties aan met de In Afrika heeft Aids zich vooral verspreid via seksueel contact tussen mannen en vrouwen. Hierdoor zijn er in dit gebied in verhouding meer vrouwen besmet dan elders. Van de 12,2 miljoen vrouwen met Aids, leven er 9,9 in Afrika ten zuiden van de Sahara. Omdat er veel vrouwen besmet zijn met Aids, en deze vrouwen in verhouding veel kinderen krijgen, hebben in Afrika ook meer kinderen Aids dan elders in de wereld. Dit komt ook doordat alle kinderen in Afrika borstvoeding krijgen. In de buurt van de mijnen in Zuid-Afrika en bij militairen kampen zijn veel mensen die daar een jaar moeten doorbrengen. Vaak zijn er maar enkele vrouwen in de buurt en de mannen moeten natuurlijk wel aan hun trekken komen. Het is logisch dat wanneer er een man besmet is, de rest snel volgt. Er is te weinig voorlichting door de overheid. De Afrikaanse overheden investeren ook te weinig in ziekenhuizen of kleine gezondheidsposten. Soms is er sprake van een welbewuste verspreiding van de ziekte. Een uitspraak van een jongen van 20: 'Ik ga er bewust op uit om zoveel mogelijk mensen te besmetten. Zo vormen we een groep en ben ik niet de enige met Aids. Dit is mijn troost.' Azië + Oorzaken In Azië begon het virus zich veel later te verspreiden. Rond 1992 nam het aantal besmettingsgevallen in verschillende landen toe. In 1997 had de epidemie zich over heel Azië verspreid, maar de besmettingsgraad is er, nog steeds in vergelijking met Afrika, relatief laag. Er moet wel bij vermeld worden dat een klein verschil in besmettingsgraad een groot verschil in absolute cijfers uitmaakt. 4 Dat komt omdat meer dan de helft van de wereldbevolking in Azië leeft. Hoe verspreid Aids zich in Azië? Aids wordt in Azië hoofdzakelijk verspreid via homoseksueel contact tussen mannen en door het spuiten van harddrugs. Daarom zijn hier ook veel minder vrouwen besmet dan elders. Veel mannen trouwen pas laat, op hun dertigste, omdat ze eerst een bruidsschat bij elkaar moeten verdienen. Maar voordat ze dan trouwen met hun maagd van achttien, gaan ze vaak naar prostituees. In zo'n wereldje explodeert het HIV-virus. Vooral als je nagaat dat ongeveer 60% van de prostituees besmet is. 5 1 Hoeveel mensen lijden wereldwijd aan Aids? ongeveer 40 000 000 Goed 2 Waar denkt men dat Aids is ontstaan? Gemuteerd vanaf apen Goed 3 Hoe komt Het werd het in Europa meegedragen denkt men? door iemand Goed 4 Geef een schatting van het aantal nieuwe Aidsgevallen per dag? 13.000 Goed 5 Hoe kun je Aids voorkomen? Door veilig vrijen en geen spuiten van een ander te gebruiken Goed 6 Hoe heet de organisatie die mensen met Aids helpt? Unicef Fout 7 Hoeveel mensen lijden in Nederland aan Aids? Iets meer dan 15.000 Fout 8 Hoe kan je Aids verspreiden? Bloed, sperma-bloed contact Goed 9 Is er al een medicijn tegen Aids? Een remmer Goed Aids is Nee, 10 doodsoorzaak achterstand nummer 1? Goed 6