longfunctie- onderzoek

patiënteninformatie
longfunctieonderzoek
De taak van de longen is het lichaam van zuurstof te voorzien en koolzuurgas uit het
lichaam te verwijderen. Soms kan deze functie (tijdelijk) verstoord zijn. Om dit vast te
kunnen stellen heeft uw arts in overleg met u een longfunctieonderzoek aangevraagd.
De werking van de longen kan met behulp van verschillende testen worden vastgesteld.
De keuze van de testen hangt samen met de aard van de klachten en de kwaal die
daarbij mogelijk een rol speelt. In deze folder geven wij u informatie over de gang van
zaken voor, tijdens en na het onderzoek.
Uw afspraak
In verband met het afsprakenprogramma verzoeken wij u vriendelijk om op tijd te
komen. Bent u verhinderd, geeft u dit dan zo spoedig mogelijk door aan de Longfunctieafdeling via telefoonnummer (020) 599 30 42. U kunt ook online afspraken maken,
wijzigen of afzeggen via www.olvg.nl.
Wij maken u erop attent dat de afdeling Longgeneeskunde een wegblijftarief hanteert.
Dit houdt in dat bij het niet tijdig afzeggen van uw afspraak (minimaal 24 uur van te
voren) er € 40, per afspraak in rekening wordt gebracht. U kunt deze factuur niet declareren bij uw zorgverzekeraar. Voor een eventuele vervolgafspraak dient de rekening te
zijn voldaan.
Patiëntenpas
Indien u nog geen patiëntenpas van het
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis heeft, laat u
dan vóór uw afspraak bij de Inschrijfbalie
bij de hoofdingang een pas maken. Dit kan
ongeveer tien minuten duren. Op de
patiëntenpas komt uw foto te staan. Deze
foto wordt ter plekke bij de Inschrijfbalie
gemaakt.
Heeft u wel een patiëntenpas maar zijn uw
gegevens gewijzigd, geeft u dit dan door
bij de balie van de Longfunctieafdeling.
Waar meldt u zich
Het onderzoek vindt plaats op de Longfunctieafdeling, locatie Oosterpark. U
vindt de Longfunctieafdeling door vanaf
de hoofdingang de borden ‘functieonderzoek’ te volgen. Vervolgens gaat u met de
lift of de trap naar de 1e etage. Wij
verzoeken u zich bij de balie Longfunctie
te melden.
Het onderzoek
Voorbereidingen thuis
• U kunt voor het onderzoek gewoon
eten en drinken.
• U kunt het beste gemakkelijke
schoenen en ruimzittende kleding dragen.
• Gebruikt u medicijnen? Neemt u die
dan gewoon in tenzij de arts die het
onderzoek heeft aangevraagd u duidelijke
instructies heeft gegeven dit tijdelijk niet
te doen (zie kopje ‘Histamine provocatie
test’ op pagina 4).
2
Het onderzoek
De longfunctieassistent meet uw lengte en
gewicht. In principe zijn alleen de aangekruiste testen voor u van toepassing. Het
kan echter voorkomen dat de longarts of
longfunctieassistent tijdens het onderzoek
besluit om een test toe te voegen of om
een test minder te doen. Of dit gebeurt en
welke test dat is, hangt volledig af van uw
longfunctie. Het ondergaan van longfunctieonderzoek is niet pijnlijk, maar kan wel
als vermoeiend ervaren worden. Voor het
verkrijgen van betrouwbare resultaten is
uw inzet echter van doorslaggevende betekenis.
Bij iedere longfunctietest ademt of blaast
u via een mondstuk in een longfunctieapparaat. Met een klemmetje wordt uw neus
dichtgehouden om te voorkomen dat u
door uw neus ademt. De longfunctieassistent voert de testen uit.
Alleen de aangekruiste onderzoeken
zijn voor u van toepassing
 Spirometrie
Met deze test wordt bepaald hoeveel lucht
u maximaal in en uit kan ademen. Verder
wordt gekeken hoeveel lucht u per tijdseenheid kan uitblazen of inademen.
De assistent vraagt u een aantal keer
maximaal diep in en uit te ademen en
maximaal snel in en uit te ademen.
Meestal herhaalt hij de test na het
toedienen van een luchtwegverwijdend
medicijn. Na toediening hiervan wacht u
tien minuten waarna gemeten wordt of dit
medicijn effect heeft gehad.
 Diffusie
Tijdens deze test onderzoeken we hoeveel
zuurstof er per tijdseenheid wordt doorgegeven van de longen aan het bloed.
Na geheel te hebben uitgeblazen ademt u
zo diep mogelijk in. Vervolgens houdt u
deze ingeademde lucht tien seconden vast.
Daarna blaast u op het teken van de assistent weer uit. Deze test wordt tenminste
één keer herhaald.
Voor deze test hebben wij het hemoglobinegehalte van uw bloed nodig. Indien dit
niet bekend is of langer dan twee weken
geleden is bepaald in het OLVG, vragen we
u een beetje bloed af te laten nemen bij
het Laboratorium Bloedafname.
 Residubepaling
Door middel van deze test wordt de totale
inhoud van uw longen bepaald.
De assistent vraagt u rustig te ademen
door een longfunctieapparaat terwijl u
rustig zit. Daarna vraagt hij u maximaal
ver uit te blazen en vervolgens weer
volledig in te ademen. Hierna ademt u
weer drie tot acht minuten in uw eigen
tempo verder.
 Bodyplethysmografie
Met deze test wordt de doorgankelijkheid
en de weerstand van uw luchtwegen
gemeten.
U neemt plaats in een doorzichtige cabine.
Via een microfoontje instrueert de assistent u hoe snel en diep u moet ademhalen.
Hij vraagt u enkele seconden te ademen
door een mondstuk, dat met een klepje
gesloten wordt. Meestal herhaalt hij de
test na het toedienen van een luchtwegverwijdend medicijn. Na toediening
hiervan wacht u tien minuten waarna
gemeten kan worden of dit medicijn effect
heeft gehad.
 Bloedgasanalyse en capnografie
Door middel van een bloedgasanalyse
wordt onder andere de hoeveelheid zuurstof, koolzuurgas en de zuurgraad van het
bloed gemeten. Deze waarden zeggen iets
over het functioneren van uw longen.
Hiervoor is het nodig om bloed uit uw
slagader te onderzoeken, omdat dit bloed
in de longen van zuurstof is voorzien. De
longarts neemt wat bloed af uit een slagader van de pols of elleboog. Dit noemen
we ook wel een ‘arteriepunctie’ genoemd.
Na de arteriepunctie legt de arts een drukverband aan op de plaats waar u bent
geprikt. Dit moet enige tijd blijven zitten
(minimaal een uur) om het ontstaan van
een hematoom (blauwe plek) zoveel mogelijk tegen te gaan. Hierna verwijdert u
thuis zelf het drukverband.
3
Soms moet u tijdens deze bloedafname
door een mondstuk ademen dat verbonden
is met een capnograaf. Dit is een apparaat
dat de hoeveelheid koolzuurgas in uw
uitademingslucht meet. U ademt rustig in
en uit. Op aanwijzing van de assistent
ademt u vervolgens maximaal uit. Op deze
manier kunnen we het koolzuurgasgehalte
in de uitademingslucht vergelijken met het
koolzuurgasgehalte in het bloed.
 Histamine provocatietest
Deze test wordt meestal pas gedaan als de
test ‘spirometrie’ en soms ook ‘bodyplethysmografie’ al verricht is, en de
uitkomst van deze test(en) uw klachten
niet of slechts deels kunnen verklaren.
Tijdens een histamine provocatietest wordt
de reactie van de luchtwegen gemeten na
het inademen van histamine. Histamine is
een prikkelende, maar ongevaarlijke stof
die door het lichaam zelf ook wordt
gemaakt. Het kan vrijkomen bij bijvoorbeeld een allergische reactie. Hierdoor
kunnen verschillende klachten ontstaan
zoals benauwdheid of hoesten.
De test begint met het meten van de
hoeveelheid lucht die u maximaal in een
bepaalde tijd kunt uitblazen. Als dit
bepaald is, ademt u via een apparaat
gedurende twee minuten vernevelde histamine in.
Hierna moet u op vastgestelde tijden weer
een paar keer zo hard mogelijk uitblazen
in een longfunctieapparaat.
4
Deze procedure wordt een aantal keer
herhaald met een oplopende concentratie
histamine. Aan de hand van de meetresultaten kan worden vastgesteld of astmatische klachten bij u kunnen worden opgewekt. Het is dus mogelijk dat u tijdens de
test wat benauwd wordt of gaat hoesten.
De mate van de eventueel optredende
benauwdheid is echter precies datgene wat
we willen meten. Na de test krijgt u
zonodig een luchtwegverwijdend medicijn
toegediend dat de klachten in het algemeen snel doet verdwijnen. Na de test
hebben sommige mensen lichte keelpijn,
prikkelhoest of last van heesheid. Dit is
hinderlijk maar niet gevaarlijk. Deze
klachten verdwijnen in de loop van de dag.
Medicijnen kunnen van invloed zijn
op de histamine provocatietest!
In de meeste gevallen is het voor de histamine provocatietest nodig het gebruik van
uw longmedicijnen tijdelijk te staken. De
longarts bepaalt dit. Hiernaast staat
vermeld om welke medicijnen het gaat en
hoe lang van te voren u deze niet meer
mag innemen. Indien u (ook) andere
medicijnen gebruikt dan voor uw longen of
luchtwegen, blijft u die dan gewoon
gebruiken. Raadpleeg bij twijfel altijd uw
longarts via de polikliniek Longgeneeskunde, telefoonnummer (020) 599 30 42.
 Luchtwegverwijders:
..................................................................................................................
..................................................................................................................
Stoppen: ................... uur van te voren.
 Antihistaminica:
..................................................................................................................
..................................................................................................................
Stoppen: ................... uur van te voren.
 Inhalatie steroïden:
..................................................................................................................
..................................................................................................................
Stoppen: ................... uur van te voren.
 Overig:
..................................................................................................................
..................................................................................................................
Stoppen: ................... uur van te voren.
Duur van het onderzoek
De duur van het onderzoek is per persoon
verschillend. Afhankelijk van de longfunctietesten die u moet ondergaan, en het
gemak waarmee u deze kunt uitvoeren,
duurt het een half tot anderhalf uur.
De uitslag
De arts die het onderzoek heeft aangevraagd, krijgt binnen zeven werkdagen de
uitslag van het onderzoek.
Opmerkingen of klachten
Wij doen er alles aan uw bezoek aan ons
ziekenhuis zo goed mogelijk te laten
verlopen. Het kan echter voorkomen dat u
niet tevreden bent. Wij raden u aan uw
opmerkingen of klachten direct te
bespreken met de betrokkene(n) of de
leidinggevende van onze afdeling. Andere
mogelijkheden vindt u in de folder ‘Klachtenopvang en behandeling’. Deze folder is
verkrijgbaar op de afdeling, bij het Voorlichtingscentrum of via www.olvg.nl.
5
Vragen
Heeft u na het lezen van deze folder nog
vragen, neemt u dan contact op met de
Longfunctieafdeling. Deze is bereikbaar
van maandag tot en met vrijdag van 9.00
tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur via
telefoonnummer (020) 599 30 42. U kunt
ook de website www.olvg.nl raadplegen.
6
Ruimte voor aantekeningen
7
onze lieve vrouwe gasthuis
amsterdam
• locatie oosterpark
oosterpark 9
• locatie prinsengracht
prinsengracht 769
postadres
postbus 95500
1090 hm amsterdam
telefoonnummer
(020) 599 91 11
website
www.olvg.nl
Redactie en uitgave
Communicatie en Patiëntenvoorlichting
juni 2008/longgeneeskunde/301-135
algemene voorwaarden
op behandelingen in het olvg
zijn de algemene voorwaarden
van het olvg van toepassing
zie www.olvg.nl