Minder verkeersslachtoffers door een airbag op de voorruit

Minder verkeersslachtoffers door een airbag op de voorruit
Ton Versmissen, TNO
Margriet van Schijndel-de Nooij, TNO
Robert Verweij, Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Theo Zeegers, Fietsersbond
Bart Dik, Centraal Beheer Achmea
Jan Olsson, Autoliv
Samenvatting (arial 11-punts, vet)
V&W, TNO, Fietsersbond, Achmea en Autoliv zijn gestart een airbag te ontwikkelen ter
bescherming van voetgangers en fietsers. Deze airbag bedekt de hele voorruit van de auto.
Momenteel wordt gewerkt aan een juiste classificering en detectie van voetgangers en
fietsers. Ook worden ongevalsreconstructies uitgevoerd. In het najaar van 2010 start een
Sensor Field test in een van de grote Nederlandse steden.
De vraag is welke prikkels de consument zullen verleiden om een auto met een dergelijke
airbag te kopen.
Projectbeschrijving
In Nederland komen jaarlijks ongeveer 200 fietsers om het leven in het verkeer, waarvan de
helft als het gevolg van een aanrijding door een personenauto. Dit aantal is de laatste jaren
constant gebleven, terwijl het totaal aantal verkeersdoden een duidelijk dalende tendens laat
zien. In andere Europese landen is er zelfs sprake van een stijging van het aantal doden en
zwaargewonden onder fietsers, als gevolg van de groeiende populariteit van de fiets als
dagelijks vervoermiddel.
In een aantal projecten, uitgevoerd in opdracht van de Fietsersbond en het ministerie van
Verkeer en Waterstaat, heeft TNO onderzocht wat de specifieke eigenschappen zijn van
botsingen tussen personenauto’s en fietsers. TNO heeft ook onderzocht welke maatregelen er
kunnen worden genomen om de veiligheid van fietsers én voetgangers te verbeteren. Hierbij
is op grote schaal gebruik gemaakt van computersimulaties. In totaal zijn ruim 20.000
ongevallen gesimuleerd.
De meest veelbelovende maatregelen om de veiligheid van kwetsbare verkeersdeelnemers,
fietsers en voetgangers, te verbeteren zijn:
 Systemen om de auto automatisch te laten remmen
 Een airbag op voorruit van de auto, als bescherming tegen hoofdletsel.
Verschillende airbagfabrikanten hebben prototypes van een airbag ontwikkeld, ter
bescherming van voetgangers. Deze dekken alleen de onderkant van de voorruit af en zijn
daardoor weinig effectief voor fietsers. Aanpassing van de geometrie van de airbag en de
ontwikkeling van een detectiesysteem dat voetgangers en fietsers kan herkennen zijn
noodzakelijk om tot een airbag te komen die alle kwetsbare verkeersdeelnemers beschermt, en
die aanzienlijk meer levens kan besparen dan een voetgangersairbag.
Deze nieuwe airbag wordt tijdens een botsing met een voetganger of fietser opgeblazen en
bedekt de gehele voorruit van een personenauto. Analyse van Nederlandse, Zweedse en
Duitse ongevalgegevens tonen aan dat met een dergelijke airbag het aantal doden onder
kwetsbare verkeersdeelnemers in Nederland met tientallen per jaar zal dalen. Ook het aantal
slachtoffers met ernstig hoofdletsel kan op eenzelfde wijze dalen.
Op basis van de eerdere studies is TNO, in opdracht van het ministerie van Verkeer en
Waterstaat, een project gestart om een prototype van een dergelijke airbag te ontwikkelen en
uitgebreid te evalueren.
In dit project werkt TNO nauw samen met Autoliv, één van de grootste airbagleveranciers ter
wereld, Centraal Beheer Achmea en de Fietsersbond.
Het detectiesysteem, voornamelijk het beslissingsalgoritme, is een essentieel onderdeel van de
ontwikkeling van dit airbagsysteem. Het detecteren van fietsers is een grotere uitdaging dan
de detectie van voetgangers; van fietsers is de snelheid significant hoger en de mogelijke
manoeuvres, zeker in noodgevallen, zijn erg onvoorspelbaar. Het ontwikkelde
detectiesysteem kan in de toekomst ook worden gebruikt voor andere veiligheidssystemen,
zoals automatisch remmen, waarvoor echter een nog hogere betrouwbaarheid van het detectie
systeem wordt vereist. Bij de airbag is het contact van een gedetecteerde voetganger of fietser
met de bumper de trigger om de airbag te ontvouwen.
Doelstelling van het project is een prototype airbagsysteem, geëvalueerd volgens de
protocollen van Euro NCAP, die beschikbaar is in 2012. De introductie in de voertuigvloot,
afhankelijk van de belangstelling van automobielfabrikanten en consumenten
(vlooteigenaren), is dan mogelijk vanaf 2015.
De belangrijkste onderdelen van het project zijn:
 Een onderzoek naar de effectiviteit van een airbag voor alle kwetsbare weggebruikers,
in vergelijking met andere oplossingen, zoals automatisch remmen of een airbag
alleen geschikt voor voetgangers.
 Het opstellen van de specificatie van een dergelijk airbagsysteem, inclusief het
detectiesysteem.
 Het ontwikkelen, door Autoliv, van een prototype airbag en detectiesysteem. Doel is
om de haalbaarheid en betrouwbaarheid van een dergelijke airbag aan te tonen.
Een belangrijk deel van de ontwikkeling is een test met het detectiesysteem in een
drukke stedelijke omgeving. Tijdens deze test wordt het beslissingsalgoritme, voor de
herkenning van voetgangers en fietsers geoptimaliseerd. De test zal waarschijnlijk
worden uitgevoerd in Amsterdam, waar veel fietsers en voetgangers in het verkeer
zijn. De geplande start van deze test is oktober 2010, de test duurt een jaar.
 De evaluatie van het prototype airbag, volgens de beschikbare Euro NCAP test
procedures.
Het streven is dat dit type airbags binnen 5 jaar op personenauto’s beschikbaar komt.
Discussie op het NVVC 2010
De verkeersveiligheid wordt alleen vergroot als zoveel mogelijk auto’s met een dergelijke
airbag worden uitgerust. Een verplichtstelling hiervoor lijkt niet realistisch en wordt niet
overwogen. De vraag is daarom welke andere ’prikkels’ de consument zullen verleiden om
een dergelijke auto te kopen:
 Er zijn geen prikkels nodig: Consumenten en vlooteigenaren zijn zelf
verantwoordelijk voor veilige voertuigen.
 Emotionele prikkels: Koop een auto die veilig is voor je kinderen! (Euro NCAP geeft
extra punten aan een auto met een voorruitairbag)
 Financiële prikkels: Verkoop wordt financieel gestimuleerd