Didactisch materiaal bij de cursus Beeldverwerking http://telin.UGent.be/~philips/beeldv/ Academiejaar 2011-2012 Prof. dr. ir. W. Philips [email protected] Tel: 09/264.33.85 Fax: 09/264.42.95 UNIVERSITEIT GENT Telecommunicatie en Informatieverwerking versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 Copyright notice This powerpoint presentation was developed as an educational aid to the renewed course “Image processing” (Beeldverwerking), taught at the University of Gent, Belgium as of 1998. This presentation may be used, modified and copied free of charge for non-commercial purposes by individuals and non-for-profit organisations and distributed free of charge by individuals and non-for-profit organisations to individuals and non-for-profit organisations, either in electronic form on a physical storage medium such as a CD-rom, provided that the following conditions are observed: 1. If you use this presentation as a whole or in part either in original or modified form, you should include the copyright notice “© W. Philips, Universiteit Gent, 19982001” in a font size of at least 10 point on each slide; 2. You should include this slide (with the copyright conditions) once in each document (by which is meant either a computer file or a reproduction derived from such a file); 3. If you modify the presentation, you should clearly state so in the presentation; 4. You may not charge a fee for presenting or distributing the presentation, except to cover your costs pertaining to distribution. In other words, you or your organisation should not intend to make or make a profit from the activity for which you use or distribute the presentation; 5. You may not distribute the presentations electronically through a network (e.g., an HTTP or FTP server) without express permission by the author. In case the presentation is modified these requirements apply to the modified work as a whole. If identifiable sections of that work are not derived from the presentation, and can be reasonably considered independent and separate works in themselves, then these requirements do not apply to those sections when you distribute them as separate works. But when you distribute the same sections as part of a whole which is a work based on the presentation, the distribution of the whole must be on the terms of this License, whose permissions for other licensees extend to the entire whole, and thus to each and every part regardless of who wrote it. In particular note that condition 4 also applies to the modified work (i.e., you may not charge for it). “Using and distributing the presentation” means using it for any purpose, including but not limited to viewing it, presenting it to an audience in a lecture, distributing it to students or employees for self-teaching purposes, ... Use, modification, copying and distribution for commercial purposes or by commercial organisations is not covered by this licence and is not permitted without the author’s consent. A fee may be charged for such use. Disclaimer: Note that no warrantee is offered, neither for the correctness of the contents of this presentation, nor to the safety of its use. Electronic documents such as this one are inherently unsafe because they may become infected by macro viruses. The programs used to view and modify this software are also inherently unsafe and may contain bugs that might corrupt the data or the operating system on your computer. If you use this presentation, I would appreciate being notified of this by email. I would also like to be informed of any errors or omissions that you discover. Finally, if you have developed similar presentations I would be grateful if you allow me to use these in my course lectures. Prof. dr. ir. W. Philips Department of Telecommunications and Information Processing University of Gent St.-Pietersnieuwstraat 41, B9000 Gent, Belgium E-mail: [email protected] Fax: 32-9-264.42.95 Tel: 32-9-264.33.85 02a.2 Enkele karakteristieken van het menselijk visueel systeem Herhaling versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 Vermogenspectrum van licht x Opmerking: zichtbaar licht I(x,y) dS y 550 nm (grootteorde) f 500 THz (grootteorde) Lichtintensiteit: I(x,y)d S is het lichtvermogen dat invalt op een elementair stukje oppervlak d S (eenheid: Watt/m2) Licht kan worden ontbonden in een kleurenspectrum I ( x, y ) I ( x, y; f ) df frequentiespectrum (onafhankelijk van het transmissiemedium) df I ( x, y; c / ) d d I ' ( x, y; ) d golflengtespectrum (gebruikt in de lichttechnologie) In de vrije ruimte: f =c met c de lichtsnelheid df c 2 d 02a.4 versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 De neurale interconnecties in het oog amacriene cel bipolaire cel Bipolaire cellen: •input=kegeltjes •output=ganglioncellen Horizontale cellen •maken dwarsverbindingen tussen kegeltjes en bipolaire cellen Amacriene cellen: •maken dwarsverbindingen tussen bipolaire cellen en ganglion cellen horizontale cel 02a.5 versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 Absorptiespectra van kegeltjespigmenten Deze absorptiespectra geven aan hoeveel percent van het licht op een bepaalde frequentie in de kegeltjes wordt geabsorbeerd Dit licht wordt echter niet volledig omgezet in een zenuwsignaal De absorptiespectra geven slechts een ruw idee van de spectrale gevoeligheid van de kegeltjes arbitraire eenheden relatieve absorptiespectra (golflengtespectra!) b (groen) g (geelgroen tot rood) (blauw) 400 500 600 golflengte (nm) 700 02a.6 versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 … Spectrale gevoeligheid van de kegeltjes... Verschil spectrale gevoeligheid en absorptiekarakteristiek: •De spectrale gevoeligheidscurve Si( f ) geeft weer hoeveel van het licht met een bepaalde frequentie in een elektrisch signaal wordt omgezet •De absorptiekarakteristiek Ai( f ) geeft aan hoeveel licht bij een bepaalde frequentie wordt geabsorbeerd Verband: Si ( f ) Ai ( f ) Ei ( f ) Ruwe benadering: Si( f ) Ai( f ) I( f ) Absorptie Ai(f) ri Si ( f ) I ( f ) df fotonen elektronen Efficiëntie Ei(f) Spectraal filter/fotocel log() f(ri ) Dynamiekcompressie 02a.7 versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 ...Spectrale gevoeligheid van de kegeltjes Ruwe benadering voor Si’( ): Si’() Ai’( ) b (groen) g (geelgroen tot rood) (blauw) 400 500 600 golflengte (nm) 700 Conclusies: • Het oog is weinig gevoelig voor blauw • De gevoeligheidscurven overlappen vrij veel zelfs bronnen met een smal spectrum zullen meestal meerdere types kegeltjes activeren Opmerking: Si’() =Si (c/) 02a.8 versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 De wet van Weber... Kleinst waarneembaar contrast: (grijs licht) I I I I / I 0.02 I I (Weber’s wet) 2% Intensiteit I Deze experimenteel vastgestelde wet suggereert een logaritmisch verband tussen de “waargenomen helderheid” I’ en de opgenomen lichtintensiteit I: I ' 1 I 0.02 I I ' 1 I ' 50 ln( I ) b I 0.02 I I ' a log( I ) b Alhoewel een logaritmisch verband het experiment grotendeels kan verklaren blijkt dat de werkelijkheid veel complexer is en dat de “waargenomen helderheid” I’ in een punt ook afhangt van de lichtintensiteit in andere kegeltjes 02a.9 versie: 5/10/2011 © W. Philips, Universiteit Gent, 1998-2012 ...De wet van Weber Kleinst waarneembaar contrast tussen 2 lichtvlekken op een achtergrond Besluit: I0 I I I I / I 0.02 f I I 0 I 0 C1 I 0 C2 I I •Weber’s wet gaat maar op als II0 •Intensiteitsverschillen tussen twee gelijkende lichtintensiteiten I en I+I zijn moeilijker waar te nemen als de intensiteit I0 van achtergrondlicht sterk verschilt van I •de waargenomen helderheid van een punt hangt ook af van de lichtintensiteit in andere punten Verklaring: •het oog past zich aan het achtergrond-licht (omgevingslicht) aan •cfr. verblinding door de zon Intensiteit I 02a.10