Meteorieten en Kometen

Spreekbeurten.info
Spreekbeurten en Werkstukken
http://spreekbeurten.info
Meteorieten en Kometen
De komeet
De verschijning van een komeet aan de hemel zorgde vroeger vaak voor grote heisa(onrust).
Toen in 1066 een heldere komeet opdook,beschouwden de Engelsen deze als een
onheilsbode(geen goed nieuws)voor hun koning Harold. Kort daarna vielen de Normandiërs
onder leiding van Willem de Veroveraar het land binnen en werd Harold tijdens de Slag van
Hastings gedood.
De komeet van 1546 werd door Paulus Calixtus lll een boodschapper van de duivel genoemd.
Halley
Op het einde van de 17e eeuw deed de astronaut Edmond Halley onderzoek naar kometen.
Samen met zijn bekende tijdgenoot Isaac Newton besloot hij dat kometen net als planeten rond
de zon draaien! Halley bestudeerde 14 kometen waarvan er drie heel goed op elkaar leken?!
Toen bleek dat het ging om telkens dezelfde komeet die om de 76 jaar terugkeert. Hij zei dat de
volgende verschijning plaatsvond in het jaar 1758. Dat was juist! En sindsdien noemt men hem:
De komeet van Halley! Als je het zou uitrekenen zal hij in het jaar 2062 opnieuw verschijnen.
Bouw van een komeet
Een komeet is eigenlijk een vuile sneeuwbal met een gemiddelde diameter van zo’n 2 à 15
kilometer. Ze brengen grotendeels van hun tijd ver van de zon door. Dan is de kern van ijs en
stof en dan bevroren en weinig spectaculair. Pas als ze dichter bij de zon komen gaat het ijs
verdampen en bloeit de komeet letterlijk op!!!Rond de kern ontstaat een wolk van gas,de coma.
Deze coma kan een diameter hebben van wel miljoenen kilometers! De zonnewind,een stroom
van deeltjes die vanuit de zon `waait´,duwt een deel van het vrijgekomen gas en stof
weg,waardoor de komeet een lange staart krijgt. Deze staart is vaak het spectaculairste
onderdeel van een komeet!
1/3
Spreekbeurten.info
Spreekbeurten en Werkstukken
http://spreekbeurten.info
Soms zijn er zelfs twee staarten te zien:een rechte,blauwige gasstaart,en een gebogen,witgele
stofstaart. De gassen die door de komeet worden uitgestoten zijn elektrisch geladen en worden
door de zonnewind meegevoerd. Daarom is de gasstaart steeds recht van de zon gekeerd. De
kromming van de stofstaart ontstaat doordat de vrijgekomen stofdeeltjes zelf op een baan om
de zon gaan bewegen. Komeetstaarten zijn enorm ijl;in 1910 bewoog de aarde zonder enige
gevolgen door de staart van de komeet van Halley heen.
De oorsprong van een komeet.
De Nederlandse sterrenkundige Jan Hendrik Oort werkte in 1950 de meest aanvaarde theorie
uit voor de oorsprong van kometen. Volgens hem bevindt zich in de buitenste regionen van het
zonnestelsel een gigantische ‘opslagplaats’ van ijsbrokken .Deze schildvormige
Oortwolk,zoals ze wordt genoemd,ligt halverwege onze zon en de dichtstbijzijnde ster en bevat
naar schatting 100 miljoen komeetkernen!
Een meteoor
Kometen laten bij elke passage erg veel stof en gas na. De komeet Arend-Roland verloor bij
haar dichtste nadering tot de zon zelfs 75 ton gruis per seconde. Wanneer de baan van de
aarde deze van een komeet snijdt,vliegen wij door al dat komeetstof. Wanneer zo’n stukje
ruimtegeruis ,een meteoroïde plots in onze atmosfeer terechtkomt,gaat het door de wrijving met
de lucht ontzettend opwarmen en verbranden. We zien dan heel kort, meestal nog minder dan
een seconde, een vurig spoor aan de hemel:een meteoor of anders gezegd een vallende ster.
Uitzonderlijke heldere meteoren worden vuurbollen genoemd. Deze trekken zelfs bij klaarlichte
dag een duidelijk en zichtbaar spoor aan de hemel. Soms spat zo’n vuurbol met een enorme
knal uit elkaar……
Meteoroïden van meer dan één kilogram branden niet helemaal op in onze dampkring. Er komt
dan een deel op de aarde terecht. Dat deel noemen we dan een meteoriet. Vele meteorieten
zien er aan de buitenzijde zwartgeblakerd uit. De meeste meteorieten zijn niet erg groot,ze
hebben een diameter van slechts enkele centimeters. Door hun grote snelheid kunnen ze toch
nog heel wat schade aanrichten. Zo vloog op 7 april 1990 een meteoriet dwars door een dak
van een Nederlandse familie. Gelukkig is een groot deel van de aarde onbewoond,en komen de
meeste meteorieten ver van een stad of dorp terecht. Er heeft nog nooit iemand een meteoriet
op z’n hoofd gekregen. Elk jaar komt er met een meteoriet wel 1000 tot 10 000 ton kosmisch
materiaal op de aarde terecht. Dat is een veel te kleine hoeveelheid om enig merkbaar verschil
voor de aarde te veroorzaken. Het overgrote deel van dit materiaal is eigenlijk te klein om
voldoende op te warmen bij hun afdaling in de dampkring en eigenlijk gewoon naar beneden
dwarrelen. We noemen ze MICROMETEORIETEN.
Radio-Meteoren
Normaal kun je meteoren alleen aan de heldere nachthemel waarnemen maar sinds de jaren
’50 kan men met een nieuwe methode ook overdag en bij bewolkt weer meteoren waarnemen.
Wanneer een meteoor verschijnt,wordt de lucht rond de meteoor sterk opgewarmd en elektrisch
2/3
Spreekbeurten.info
Spreekbeurten en Werkstukken
http://spreekbeurten.info
geladen. Zo’n elektrisch geladen meteoorspoor kan radiosignalen weerkaatsen.
Verafgelegen stations BV. In Oost-Europa kunnen we met Belgische ontvangers normaal
gezien niet ontvangen. De zender ligt immers achter de horizon en de radiogolven kunnen niet
door de aarde heen. Wanneer nu een meteoor verschijnt dan wordt het Oosteuropese
radiosignaal weerkaatst door het elektrisch geladen spoor. De meteoor werkt als het ware als
een spiegel voor de zender en plots horen we op onze radio een muziekje of een tekst. We
weten dan dat er een meteoor verschenen is. Op dit moment staan er op verschillende plaatsen
in de wereld radio-opstellingen om meteoren waar te nemen. Met behulp van computers worden
de metingen bewaard en bestudeert.
Sporadische METEOREN
Niet alle meteoren zijn afkomstig van komeetstof!Tussen de planeten drijft er nog een ander
gruis rond. Wanneer er bijvoorbeeld een inslag is op de maan of mars dan komen die explosie
stukjes in de ruimte terecht. Deze stukjes kunnen dan later in de aardse dampkring terecht
komen en opbranden. Wanneer we een meteoor zien die niet tot een bepaalde zwerm
behoort,dan noemen we dat een sporadische meteoor.
Hopelijk heeft dit jullie wat meer over deze onderwerpen geleerd
Wil je nog wat meer weten kijk dan op de site www.sterrenkids.nl.
3/3
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)