2017-2021 Prestatieafspraken 2017-2021 Dongen 2017-2021 1 Prestatieafspraken 2017-2021 1 Inhoud 1 Inhoud ............................................................................................................................................. 1 2 Inleiding ........................................................................................................................................... 2 3 Verwerking adviezen huurdersbelangenverenigingen.................................................................... 4 4 Volkshuisvestingsopgave ................................................................................................................. 5 4.1 Betaalbaarheid en beschikbaarheid voor de doelgroep ......................................................... 5 4.2 Verduurzaming van woningen ................................................................................................ 6 4.3 Nieuwbouw en aankoop woningen......................................................................................... 7 4.4 Huisvesting specifieke doelgroepen ........................................................................................ 7 4.5 Sociale voorraad en verkoop ................................................................................................. 10 5 Leefbaarheidsopgave .................................................................................................................... 11 5.1 Armoedebestrijding/Schuldhulpverlening ............................................................................ 11 5.2 Schoon, heel en veilig ............................................................................................................ 11 5.3 Procesafspraken samenwerking............................................................................................ 12 5.4 Niemand aan de kant ............................................................................................................ 12 5.5 Wijkgericht werken ............................................................................................................... 13 6 Financiële paragraaf ...................................................................................................................... 14 6.1.1 6.1 Indicatieve bestedingsruimte woningcorporaties (IBW) ........................................ 14 6.1.2 6.2 Investeringsruimte.................................................................................................. 14 6.1.3 Extra investeringen ........................................................................................................ 15 6.1.4 Projecten ....................................................................................................................... 16 7 Bijlage Aantal woningen aangewezen voor verkoop per postcodegebied ................................... 17 8 Bijlage Huurgrenzen 2016 ............................................................................................................. 17 9 Monitor sociale huurvoorraad ...................................................................................................... 18 10 Advies Huurdersvertegenwoordiging........................................................................................ 19 1 2 Prestatieafspraken 2017-2021 2 Inleiding Voor u liggen de prestatieafspraken die gemaakt zijn tussen de gemeente Dongen, de Huurdersbelangenvereniging Dongen en Casade. De HBV Samen Sterk uit Waspik heeft in het traject een adviserende rol gespeeld. Tot maart 2017 vertegenwoordigde HBV Samen Sterk de huurders uit ’s Gravenmoer. Vanaf april 2017 wordt deze rol door de Huurdersbelangenvereniging Dongen ingevuld. In de periode 2017-2021 geven we samen met u richting aan de volkshuisvestingsopgave in de gemeente Dongen. Er is een diversiteit aan opgaven. In de prestatieafspraken komen thema’s aan de orde die betrekking hebben op de transformatie van de woningvoorraad, de investeringsmogelijkheden, de wijze waarop Casade, de (lokale) huurdersorganisaties en gemeente samenwerken aan de realisatie, en de ambities in het leefbaarheidsdomein. Nieuwe Woningwet Deze prestatieafspraken zijn de eerste die conform de nieuwe Woningwet tot stand zijn gekomen. In de nieuwe Woningwet is vastgelegd dat woningcorporaties elk jaar een nieuw bod uitbrengen op de Woonvisie van de gemeenten waarin zij werkzaam is. Dit bod vormt de basis voor de jaarlijks op te stellen prestatieafspraken tussen gemeenten, huurdersbelangenvereniging(en) en de corporatie. In juli 2016 heeft Casade een bod uitgebracht op het woonbeleid van de gemeente Dongen. Over dit bod heeft Casade vooraf een advies ontvangen van de HBD en HBV Samen sterk. Het bod is tezamen met deze adviezen aangeboden aan de gemeente Dongen. Het gesprek over het bod tussen gemeente Dongen, de HBD, HBV Samen sterk en Casade heeft uiteindelijk geresulteerd in de voorliggende afspraken. 2.1.1.1 Thema’s Er zijn enkele thema’s die in de wetgeving, het Regionale woonkader, de Woonvisie van de gemeente en in het beleid van Casade terugkomen. Over deze thema’s zijn afspraken gemaakt. Het gaat dan om betaalbaarheid, duurzaamheid, huisvesting bijzondere doelgroepen en wonen en zorg. 2.1.1.2 Financiële paragraaf Nieuw in de prestatieafspraken is een financiële paragraaf. Hierin vindt u de financiële mogelijkheden die Casade heeft om bijvoorbeeld te investeren. Het investeringsprogramma van Casade is daarom in deze paragraaf ondergebracht. De financiële paragraaf is de laatste paragraaf van dit document. We zijn ervan overtuigd dat we met deze prestatieafspraken een goede invulling geven aan het woonbeleid in de gemeente Dongen voor de komende jaren. 2 3 Prestatieafspraken 2017-2021 Cyclus prestatieafspraken De prestatieafspraken worden vanaf heden jaarlijks gemaakt. Hiermee krijgen ze ook een dynamischer karakter: afspraken kunnen immers jaarlijks bij worden gesteld. In elk jaar worden onderstaande stappen doorlopen. Een uitgebreide toelichting op dit proces is te vinden in het document Handreiking Prestatieafspraken, herziene versie, 12 september 2016, Companen . 3 4 Prestatieafspraken 2017-2021 3 Verwerking adviezen huurdersbelangenverenigingen Bij de aanbieding van het bod door Casade aan de gemeente Dongen zijn twee adviezen gevoegd. Dit zijn de opmerkingen die de huurdersbelangenverenigingen hadden bij het bod. Hier geven we aan hoe we hun opmerkingen hebben verwerkt. Huurdersbelangenvereniging Dongen (HBD) Verduurzaming van woningen Het project Margrietstraat/Kanaalstraat zit op dit moment in de ‘onderzoeksfase’. We bekijken alle mogelijkheden voor deze woningen. Op basis van dit onderzoek zullen we verdere stappen voorstellen aan de bewoners. De afronding van het project Oud-Dongen, waar de Margietstraat en Kanaalstraat bij horen, is niet gegaan zoals het hoort. We doen ons best om projecten in het vervolg goed af te ronden. In een gemeente lopen eigenlijk altijd meerdere projecten tegelijk. Om voldoende woningen te bouwen of te verbeteren is deze gelijktijdigheid noodzakelijk. Verkoop van woningen In de periode tussen het uitbrengen van het bod en ondertekenen van de prestatieafspraken heeft Casade een nieuw verkoopbeleid opgesteld. De opmerking van de HBV om voorlopig geen woningen te verkopen, vooral niet in de kleine kernen, hebben wij ter harte genomen. Hoewel wij door blijven gaan met de verkoop van woningen, is de verkoopvijver in de kleine kernen naar beneden bijgesteld. Zie verder ook de opmerking naar aanleiding van de vraag van HBV Samen Sterk. Huurdersbelangenvereniging Samen Sterk Welke complexen krijgen geen huurverhoging als gevolg van de verduurzaming Casade streeft ernaar om voor energetische verbeteringen geen huurverhoging te vragen. Hiervoor hebben we begin 2016 extra geld vrijgemaakt. Een harde garantie kunnen we niet geven. Nieuwbouw en woningverbetering Deze zijn opgenomen in de financiële paragraaf Werkzaamheden `seniorenmakelaar` De werkzaamheden van deze makelaar zijn beschreven bij de betreffende afspraak Sociale voorraad en verkoop De vastgoedstrategie van Casade is er op gericht om een gezond evenwicht te bewaren tussen doorstroming van bewoners, vernieuwing en differentiatie van de voorraad, verkoop en nieuwbouw en opbrengsten en investeringen. In een periode van enkele jaren zal de stroom onttrekkingen aan de voorraad ongeveer gelijk zijn aan de toevoegingen. Verkopen gaan echter geleidelijk, terwijl het toevoegen van nieuwbouw schoksgewijs gaat. Op lange termijn dragen we zorg voor het evenwicht van toevoegen en onttrekken van woningen. Specificatie verkoop naar 6-cijferig postcodeniveau van te verkopen woningen We zullen in overleg toelichten welke woningen wij denken dat verkocht gaan worden. We voegen een dergelijke specificatie echter niet toe aan dit document. We willen voorkomen dat huurders van gelabelde woningen te identificeren zijn voor derden. 4 5 Prestatieafspraken 2017-2021 4 Volkshuisvestingsopgave Onderwerp 4.1 Outcome 1. Woningvoorraad die voldoende groot is om huurders met een inkomen tot modaal (<35.000 euro) te kunnen huisvesten 2. Meer nieuwe verhuringen van betaalbare woningen Betaalbaarheid en beschikbaarheid voor de doelgroep Aanleiding Het aantal woningen met een huur tot de eerste en tweede aftoppingsgrens is de laatste jaren afgenomen. De vraag ernaar is, mede door veranderd overheidsbeleid, toegenomen. Afspraken t.a.v. betaalbaarheid Casade heeft eind 2018 van haar voorraad van ca 11.000 woningen minimaal 8.800 woningen met een huur tot de hoogste aftoppingsgrens (628,76 euro). Ook in de gemeente Dongen streven wij naar een verhouding waar ca 80 % van onze voorraad een huur heeft lager dan de hoogste aftoppingsgrens. Dit houdt in dat wij in de gemeente Dongen circa 1.750 woningen betaalbaar zullen houden. De totale voorraad woningen van Casade in Dongen is per 31-12-2016: 2157 Afspraken t.a.v. bereikbaarheid Casade en de gemeente werken samen om het aanbod van woonruimte uit te breiden. Deze uitbreiding kan permanent zijn, maar ook tijdelijk op basis van de Wet Doorstroming Huurmarkt. In 2018 wordt door de regio Hart van Brabant een woningmarktonderzoek uitgevoerd. De gemeente nodigt Casade uit om mee te denken over de opdrachtformulering. Het doel daarvan is dat er woningmarktcijfers beschikbaar komen waar zowel de gemeente als Casade achter staan. Op basis van deze cijfers kunnen we ieder beleid opstellen. Onder andere met betrekking tot de minimale omvang van de kernvoorraad. Mochten er onvoldoende cijfers uit het genoemde woningmarktonderzoek komen, dan zullen de gemeente en Casade aansluitend aanvullend onderzoek doen. We streven naar uniforme gegevensverzameling voor de drie gemeenten waarin Casade werkzaam is. Casade en de gemeente verstrekken beide ‘startersleningen’. Casade heeft een bedrag beschikbaar gesteld van € 1 miljoen voor haar gehele werkgebied (maximaal 40 leningen). Hiervan zijn in Dongen 2 leningen verstrekt. Casade denkt de komende jaren daarom 2 leningen per jaar te verstrekken in Dongen. De gemeente Dongen verstrekt jaarlijks gemiddeld 22 leningen om de bereikbaarheid te bevorderen. Eind 2017 wordt de Dongense opstartlening geëvalueerd (actiepunt Dongense Woonvisie). Casade en gemeente blijven in overleg over het bevorderen van de doorstroming. Doorstroombevorderende maatregelen zullen we bespreken met de gemeente. Casade laat in 2017 een klein onderzoek uitvoeren naar het zoeken en verhuren van woningen. Enerzijds om marktgegevens te genereren, anderzijds om de werking van het woonruimteverdeelsysteem te evalueren. Casade nodigt gemeente en huurders uit om hierin te ondersteunen. Deelnemers Casade Gemeente Dongen SHC/Lokale huurdersorganisaties 5 6 Prestatieafspraken 2017-2021 Onderwerp 4.2 Outcome We dragen bij aan het betaalbaar houden van het wonen dankzij energetische maatregelen aan de woning en bewustwording van huurders over hun eigen invloed op de energetische kosten. Verduurzaming van woningen Aanleiding Betaalbaar wonen staat bij Casade en haar huurdersorganisaties hoog op de agenda. Voor de komende drie jaar is een inflatievolgend huurbeleid afgesproken. Maar de woonlasten worden voor een gedeelte ook bepaald door de energiekosten. Daar willen we de komende jaren samen met de gemeenten en huurders in investeren. Afspraken t.a.v nieuwbouw Casade bouwt in de Beljaart minimaal 14 nieuwe nul-op-de-meter-woningen. Bij volgende projecten probeert Casade ook nul-op-de-meter-woningen toe te voegen. Afspraken t.a.v woningverbetering Casade is voornemens om in de komende drie jaren ca 40 bestaande woningen duurzaam te verbeteren (naar label A) in Dongen, voornamelijk in West I. Via planmatig onderhoud verduurzaamt Casade haar woningen continu Afspraken t.a.v. energievoorlichting De gemeente ondersteunt via haar communicatiekanalen en het lokale loket de inzet van de energievoorlichters van Casade. Het doel is om naar behoefte energieadviezen te geven in Dongen. Daar waar sprake is van energievoorlichting aan particulieren geldt een overeengekomen uurvergoeding voor de inzet van energievoorlichters. De energievoorlichters worden opgeleid door Casade en zijn altijd mensen die uit een uitkeringssituatie komen en tijdelijk in dienst treden van Casade. Afspraken t.a.v. zonnepanelen Casade zal tot 2020 ongeveer 4.000 zonnepanelen aanbrengen op de daken van de woningen en kantoorgebouwen. We hebben hiervoor nog geen specificatie per gemeente. Samen met de gemeenten in het werkgebied benutten we alle mogelijkheden om dit mogelijk te maken (b.v. duurzaamheidsleningen). Ook werken we samen en ondersteunen we met kennis de lokale energie coöperaties, bijvoorbeeld in het project Groen is goed (te) doen. Voor 1 mei 2017 maken we heldere afspraken over bijdragen van de gemeente Dongen op het gebied van duurzaamheidsdoelstellingen. Inmiddels is er een fonds opgericht waarin de gemeente een bijdrage stort. Samenwerking bij verduurzaming De gemeente stelt de toepassing van GPR Gebouw voor Casade beschikbaar voor zover het gemeentelijk abonnement daartoe ruimte biedt. Doelstelling energiesprongen en materiaalgebruik en hierover communiceren met SHC/Casade Deelnemers Casade Gemeente Dongen SHC/Lokale huurdersorganisaties Lokale energie coöperaties 6 7 Prestatieafspraken 2017-2021 Onderwerp 4.3 Outcome 1. Toevoegen van betaalbare woningen aan de huurvoorraad Nieuwbouw en aankoop woningen Aanleiding Casade vernieuwt haar voorraad continu. Wij verdelen onze investeringen over de drie gemeenten waarin wij werkzaam zijn. Hierbij hebben Casade en de gemeente oog voor het betaalbaar houden van deze nieuwbouw. Afspraken Casade bouwt in de komende jaren 109 nieuwe woningen in de gemeente Dongen. Zie bijlage voor de precieze aantallen per jaar. Casade zal woningen die specifiek voor senioren (met zorg) bestemd zijn, zo veel mogelijk in de geest van woonkeur bouwen. Bij nieuwbouw en woningverbetering past Casade het Politiekeurmerk veilig wonen toe. Onder de eisen, die dit Keurmerk stelt verstaan we voor de toepassing van deze overeenkomst: o Gecertificeerd hang-en-sluitwerk op bereikbare ramen, deuren en lichtkoepels. o Verlichting bij de buitendeuren. o Zicht vanuit de hal op iemand die voor de deur staat. De gemeente streeft er naar om in overleg met de huurders te investeren in de woonomgeving op het gebied veiligheid, zoals toetreding tot de wijk, openbare verlichting en (her-/) inrichting openbaar groen. Per project wordt dit met Casade afgestemd. Deelnemers Casade Gemeente Dongen Onderwerp 4.4 Outcome 1. Voorraad die voldoende groot en gevarieerd is voor de doelgroepen vergunninghouders, zorgvragers en arbeidsmigranten 2. Huurders kunnen zo lang mogelijk zelfstandig wonen, ook als zich ondersteunings- en zorgvragen aandienen. Casade en de gemeente faciliteren de huurder daar waar mogelijk. Huisvesting specifieke doelgroepen Aanleiding We worden geconfronteerd met een grote vraag naar huisvesting voor vergunninghouders, zorgvragers, arbeidsmigranten en spoedzoekers. Het reguliere woonruimteverdeelsysteem biedt deze doelgroepen lang niet altijd de oplossing in het vinden van een woning. Bovendien is de druk op de vrijkomende woonruimte groot omdat we veel woningzoekenden hebben die een woning willen huren bij Casade. We maken jaarlijks bij de prestatieafspraken afspraken over het aantal te huisvesten bijzondere doelgroepen. Afspraken t.a.v. vergunninghouders en arbeidsmigranten Casade en de gemeente Dongen werken samen om het aanbod van woonruimte uit te breiden. Deze uitbreiding kan permanent zijn, maar ook tijdelijk. Deze woonruimte wordt in 7 8 Prestatieafspraken 2017-2021 eerste instantie gebruikt om vergunninghouders door te kunnen laten stromen vanuit opvangcentra naar reguliere huisvesting. Hiermee wordt de druk op de bestaande woningvoorraad verkleind; Om aan de groeiende vraag voor huisvesting van vergunninghouders te kunnen voldoen wil Casade naast de mogelijkheden binnen de reguliere woonruimteverdeling ook extra capaciteit toevoegen. Mogelijkheden worden gevonden in bijvoorbeeld voormalige kantoorgebouwen en zorgcentra. Vaak dient er een bestemmingsplantraject doorlopen te worden. Casade werkt intensief samen met de gemeente om kansen voor extra huisvesting te benutten. Daar waar gezamenlijk draagvlak is krijgt het huisvestingsproject hoge urgentie; De dialogen met de buurt zijn in samenspraak met de gemeente; Casade zorgt voor de huisvesting van vergunninghouders terwijl de gemeente zorgdraagt voor goede begeleiding van vergunninghouders gericht op integratie en toeleiding naar arbeid. Per project worden hierover afspraken gemaakt; De gemeenten Dongen, Loon op Zand en Waalwijk maken met Casade afspraken over huisvesting vergunninghouders, gericht op de uitruil van gezinnen en alleenstaanden, gezien de kenmerken van de woningvoorraad; De gemeente Dongen participeert in het Regionaal onderzoek Huisvesting bijzondere doelgroepen. Zij deelt de uitkomsten van dit onderzoek met Casade om verder beleid vorm te geven Van dat onderzoek maakt ook de huisvesting van arbeidsmigranten deel uit. Afhankelijk van de uitkomsten van het op deze doelgroep gerichte onderzoek maken de gemeente Dongen en Casade nadere afspraken over het realiseren van (tijdelijke) woonvormen, mogelijk in combinatie met de huisvesting van andere bijzondere doelgroepen. Afspraken t.a.v. zorg Samenwerking Casade, huurdersorganisatie en de gemeente (sociaal team) voeren gestructureerd overleg bij de beleidsvorming op wonen en zorg. We betrekken elkaar en stemmen het beleid zoveel als mogelijk op elkaar af. We delen en bundelen kennis op het gebied van Wmo, dementie, woningaanpassing en woonomgeving. Medewerkers van Casade, huurdersorganisaties en de gemeente volgen een gezamenlijk scholingstraject om kennis te vergroten op zorggerelateerde onderwerpen zoals dementie, psychische aandoeningen en verslavingszorg. Het versterken van het sociaal netwerk is naast de woningaanpassing een belangrijke succesfactor in het streven naar zo lang mogelijk zelfstandig wonen. De gemeente stemt haar Wmo-doelstellingen af met Casade en andere maatschappelijke partners en vice versa. We maken afspraken over de rol van de wijkmedewerkers van Casade in het kader van vroegsignalering. Zodra het in gang zijnde regionale onderzoek naar de huisvesting van bijzondere doelgroepen, waarvan vml. GGz-clienten deel uitmaken, is afgerond en daarover bestuurlijk in de regio standpunten zijn ingenomen, worden er verdere op de besluitvorming afgestemde stappen gezet om tot concrete maatregelen te komen. Doorstroom Casade zet vanaf 1 januari 2017 een seniorenmakelaar in die kan bijdragen aan extra verhuisbewegingen, in eerste instantie gericht op senioren. Deze ‘makelaar’ bezoekt senioren om te peilen of men verhuisplannen heeft, of die in de toekomst denkt te hebben. Het bezoek is niet bedoeld om mensen tot verhuizen aan te zetten; veel meer om ondersteuning aan te bieden als dat nodig is. In de Woonvisie van Dongen wordt deze makelaar een doorstroommakelaar genoemd. 8 9 Prestatieafspraken 2017-2021 Woningaanpassing We stellen voor 1 mei 2017 een Wmo-convenant op waarin heldere afspraken staan over wie welke verantwoordelijkheid heeft in het aanpassen van woningen en de woonomgeving. We zorgen dat er geen onduidelijkheid bestaat bij huurders over bij welke organisatie ze moeten zijn als ze vragen hebben op het terrein van woningaanpassingen. Hiervoor maken we een gezamenlijk communicatieplan. Afspraken t.a.v. bijzondere (tijdelijke) begeleidingsvraag In de gemeente Waalwijk is in 2015 een project afgerond waarin een aantal mensen met een begeleidingsvraag tijdelijk woonruimte kreeg aangeboden. Zonder deze pilot dreigden de mensen dakloos te worden. De pilot is succesvol en voorziet in een behoefte. We willen deze pilot ook uitbreiden naar de gemeenten Dongen; Casade stelt in de gemeente Dongen jaarlijks 8 woningen ter beschikking voor mensen met een urgente woonbehoefte. Het betreft inwoners die tevens een begeleidings- en ondersteuningsvraag hebben en het aanbod op dit vlak accepteren. Casade zorgt voor de huisvesting en de gemeente Dongen stelt zich garant voor de invulling van de ondersteuningsvraag via zorginstanties die de juiste zorg kunnen leveren; Casade en de gemeente stellen gezamenlijk criteria op waaraan inwoners moeten voldoen om in aanmerking te komen voor deze regeling. Met het oog hierop delen Casade en de gemeente cijfers over deze doelgroep. Vanuit de gemeente ondersteunt het sociaal team. Afspraken deelname Pilot Platform 31 Casade, huurdersorganisaties en de gemeenten in haar werkgebied hebben de intentie deel te nemen aan de pilot van Platform31 over gemengd wonen. We geloven in de meerwaarde die kan ontstaan als we verschillende doelgroepen onder condities begeleid laten samenwonen in een complex. We willen ervaring hiermee opdoen en delen binnen een georganiseerd verband zoals Platform31. Deelnemers Casade Gemeente Dongen, sociaal team SHC/Lokale huurdersorganisaties KBO/Zorgpartners/Welzijnspartijen Platform31 9 10 Prestatieafspraken 2017-2021 Onderwerp 4.5 Sociale voorraad en verkoop Outcome 1. Afspraken over te verkopen woningen en woningen met een huur boven de tweede aftoppingsgrens (liberalisatie) Aanleiding Corporaties moeten zich vanuit de Woningwet focussen op sociale huurwoningen. Vanaf 2018 kunnen woningen niet zomaar verhuurd worden met een geliberaliseerde huur (‘niet-Daeb’). Ook de verkoop van woningen wordt verder gereguleerd. In dit kader maken Casade en de gemeente afspraken. Afspraken Casade verwacht in 2017 ongeveer 17 woningen regulier te verkopen in de gemeente Dongen. Casade streeft er naar om het aantal sociale huurwoningen in de kleine kernen in de loop van de tijd ongeveer gelijk te houden. Casade, SHC en de gemeente bespreken jaarlijks de mogelijkheden om een beperkt deel van de voorraad complexgewijs te verkopen, naast de reguliere verkoop. Dit betreft voornamelijk woningen uit het middeldure/dure segment. Het zal de komende jaren gaan om totaal 200-300 woningen in het totale werkgebied van Casade. Deelnemers Casade Gemeente Dongen SHC 10 11 Prestatieafspraken 2017-2021 5 Leefbaarheidsopgave Onderwerp 5.1 Armoedebestrijding/Schuldhulpverlening Outcome 1. Effectieve en efficiënte ketensamenwerking 2. Voorkomen dat huurders onnodig lang in situatie van armoede of schuldhulpverlening zitten Aanleiding Mede vanwege de langdurige economische crisis is een toenemend aantal huurders nauwelijks in staat om de huur structureel te voldoen. Het gevolg is langdurige huurachterstand. Afspraken Er wordt een gezamenlijk plan opgesteld voor 1 mei 2017 waarin doelstellingen, resultaten en maatregelen worden benoemd die de ketensamenwerking bevorderen en bijdragen aan het doel om minder huurders onnodig lang in een schuldhulpverleningstraject of armoedesituatie te laten zijn. Het beleidsplan 2015-2018 van de gemeente nemen we daarin mee als input. We nemen voor 1 mei 2017 (preventieve) maatregelen om huisuitzetting zoveel mogelijk te voorkomen daar waar sprake is van huurachterstanden en armoede. We maken voor 1 mei 2017 afspraken over het uitwisselen van informatie, rekening houdend met de Wet Bescherming Persoonsgegevens. We benutten de mogelijkheden om mensen via toeleiding naar arbeid sneller uit het traject van schuldhulpverlening te laten komen. Deelnemers Casade Gemeente Dongen (Sociaal team) Dongen Werkt! SHC/Lokale huurdersorganisaties Onderwerp 5.2 Schoon, heel en veilig Outcome De inwoners in de wijken waar Casade voornamelijk bezit heeft ervaren hun woonomgeving als schoon, heel en veilig. Aanleiding Prettig wonen is meer dan alleen een betaalbare en kwalitatief goed onderhouden (huur)woning. Een fijne woonomgeving met oog voor elkaar, het ontbreken van zwerfafval en onderhouden groen is eveneens van belang. Huurders moeten zich veilig kunnen voelen in hun eigen huis en woonomgeving. Afspraken We stimuleren en faciliteren initiatieven van bewoners om het groen in hun eigen woonomgeving bij te houden. We maken jaarlijks financiële afspraken tussen Casade en de gemeente over het aanbrengen brandgangverlichting. We zetten buurtbemiddeling in bij geschillen tussen buren. We maken afspraken over de financiële vergoedingen hiervan tussen Casade en de gemeente Dongen. Bij woningverbeteringstrajecten passen we na overleg met de huurders maatregelen toe die bijdragen aan het vergroten van het gevoel van veiligheid. Denk hierbij aan videofoon in appartementen, inbraakwerend hang- en sluitwerk, e.d. 11 12 Prestatieafspraken 2017-2021 Deelnemers Casade Gemeente Dongen SHC/Lokale huurdersorganisaties Onderwerp 5.3 Procesafspraken samenwerking Outcome Er zijn gezamenlijke afspraken over de wijze waarop Casade, huurdersorganisaties en de gemeente (College van B&W, ambtenaren en gemeenteraad) samenwerken Aanleiding Met de prestatieafspraken bekrachtigen we een duurzame samenwerking. We vinden het belangrijk dat we de te behalen resultaten binnen diverse gremia (gemeenteraad, werkorganisatie, College van B&W, huurdersorganisaties) informatie verschaffen en de dialoog voeren. We maken samenwerkingsafspraken op verschillende niveaus: wijkteam, vestiging, beleid, bestuur. Afspraken We organiseren in 2017 voor raadsleden, commissieleden en ambtenaren een ‘financiële’ dag. Tijdens deze dag wordt ingegaan op hoe de corporatiesector is georganiseerd en hoe men de financiële stromen van een corporatie kan beoordelen; Binnen de raadsperiode wordt voor een brede doelgroep tenminste een keer in ons werkgebied een ‘woonconferentie’ georganiseerd door de gemeente en Casade waarin naast de stand van zaken op de regionale woningmarkt ook specifieke thema’s aan de orde kunnen komen (b.v. duurzaamheid, huisvesting bijzondere doelgroepen, wonen en zorg). Casade en de gemeente/huurdersorganisaties zetten jaarlijks een programma op waarin bekeken wordt waar gezamenlijke opleidingen, trainingen, workshops en conferenties mogelijk zijn. De jaarplannen van de vestigingen worden afgestemd met die van de gemeente Dongen. Er vindt structureel overleg plaats op bestuurlijk niveau tussen HBD, de wethouder de directeur-bestuurder van Casade en het vastgoedoverleg tussen gemeente en Casade Er vindt enkele malen per jaar overleg op ambtelijk niveau plaats, zoals overleg ten behoeve van de cyclus prestatieafspraken. Deelnemers Casade Gemeente Dongen SHC/Lokale huurdersorganisaties Onderwerp 5.4 Niemand aan de kant Outcome Mensen met een ondersteuningsvraag kunnen naar eigen vermogen deelnemen aan de lokale samenleving. Aanleiding Een grote groep mensen heeft al jarenlang een (bijstands)uitkering en staat volgens de classificatie van Baanbrekers laag op de participatieladder. Zij hebben geen tot nauwelijks sociale contacten. Recente ervaringen hebben laten zien dat het loont om te investeren in deze mensen. Met enige mate van persoonlijke aandacht en ondersteuning kunnen zij vrijwilligerswerk verrichten en voor een aantal kan zelfs betaalde arbeid haalbaar zijn. Hierdoor komen zij uit de uitkeringssituatie. Afspraken Casade realiseert jaarlijks via SROI (Social Return On Investments) en andere vormen van 12 13 Prestatieafspraken 2017-2021 samenwerking zoals De Rode Loper, Dongen Werkt! en de Kansenfabriek dat minimaal zeven mensen met een (bijstands)uitkering betaald werk krijgen voor de duur van minimaal een half jaar. In Dongen zullen we minimaal twee mensen met een bijstandsuitkering aan het werk helpen. Omdat dit de gemeente geld bespaart, gaan de gemeente en Casade in overleg om Casade hiervoor een prestatiebeloning te verstrekken.: no cure no pay. Deelnemers Casade Gemeente Dongen Dongen Werkt! Aannemers Casade Onderwerp 5.5 Wijkgericht werken Outcome Het ondersteunen van mensen met een lichte (zorg)vraag zonder het overnemen van hun regie en verantwoordelijkheid. Aanleiding Vanaf 2015 heeft de gemeente een nieuwe taak en rol in het sociale domein. Hiervoor wordt het nog belangrijker om de robuuste zorgzame samenleving vorm te geven. Het concept van ‘Wijkgericht werken’ kan onze inwoners ondersteunen bij enkelvoudige problemen en kan daarbij de opdracht hebben om deze ondersteuning zo kort mogelijk te houden. Tevens kan wijkgericht werken een belangrijke rol hebben bij de vroegsignalering op deelterreinen zoals schuldenproblematiek, eenzaamheid, dementie, et cetera. Op basis van de Wmo-doelstellingen van de gemeente Dongen willen we afspraken maken over de ondersteuning aan inwoners in Dongen in het kader van wijkgericht werken. Afspraken Casade, huurdersorganisaties en de gemeente Dongen maken de volgende afspraak: Voor 1 juni 2017 zijn concrete afspraken gemaakt en doelstellingen geformuleerd over de wijze waarop het concept van wijkgericht werken kan bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen uit de Wmo van de gemeente Dongen, schuldenproblematiek, eenzaamheid, dementie, et cetera. Dit kan leiden tot een jaarlijks ontwikkelingsprogramma ‘wijkgericht werken’. Deelnemers Casade Gemeente Dongen SHC/Huurdersorganisaties 13 14 Prestatieafspraken 2017-2021 6 Financiële paragraaf In deze financiële paragraaf geeft Casade enerzijds inzicht in haar investeringsvolume in de gemeenten waarin zij werkzaam is en anderzijds inzicht in het vastgoedprogramma voor de periode tot en met 2021 en de bijbehorende investeringen. 6.1.1 6.1 Indicatieve bestedingsruimte woningcorporaties (IBW) Elk jaar krijgen gemeenten en corporaties een overzicht van het Rijk waarin is aangegeven wat de theoretische investeringsruimte van de corporaties in de gemeente is. Dit is de Indicatieve bestedingsruimte woningcorporaties. Deze geeft de totale financieringscapaciteit van een corporatie over een hele lange tijd. Voor een uitleg wordt verwezen naar de Kamerbrief over indicatieve bestedingsruimte woningcorporaties, van 21 juni 2016. 6.1.2 6.2 Investeringsruimte Liever dan een theoretische financieringsruimte, geeft Casade inzicht in haar werkelijke investeringsruimte. Van belang voor de huurdersvertegenwoordiging en de gemeenten waarin Casade werkzaam is, is daarin de verdeling van onze investeringsruimte per gemeente. Op de langere termijn moet daarin een verdeling ontstaan die eerlijk is voor elke gemeente. Casade voert een financieel beleid dat gericht is op financiële continuïteit op de lange termijn. De basis van dit beleid is dat wij onze schuldenlast in de loop van de tijd stabiel houden en zeker niet laten groeien. Een grotere schuldenlast levert teveel risico op. Onze maximale investeringsruimte bestaat uit de netto opbrengst uit de operationele activiteiten (cashflow operationele activiteiten) en de verkoopopbrengst (ontvangsten cashflow (des)investeringen). We zetten deze maximale ruimte zoveel mogelijk in ten behoeve van onze woningvoorraad. Tabel: schulden en cashflows Casade, bedragen x €1.000 2017 2018 Schulden langlopende schulden 412.358 408.486 2019 2020 2021 399.834 395.534 392.761 cashflow operationele activiteiten totaal ontvangsten totaal uitgaven cashflow operationele activiteiten 76.476 -62.533 13.943 77.299 -63.513 13.786 78.395 -65.344 13.051 80.106 -62.306 17.800 82.276 -66.967 15.309 Cashflow (des)investeringen totaal ontvangsten totaal uitgaven 10.330 -24.036 10.135 -20.050 10.696 -20.895 10.359 -23.859 10.590 -23.126 Maximale investeringsruimte 24.273 23.921 23.747 28.159 25.899 14 15 Prestatieafspraken 2017-2021 6.1.2.1 Voorbeeld maximale investeringsruimte Casade ontvangt in 2017 €76.476.000 aan huur. Zij geeft in totaal €62.533.000 uit aan onderhoud, belastingen, personeel, et cetera. Er blijft dan €13.943.000 over. Dat is het netto opbrengst uit de operationele activiteiten. Casade ontvangt in dat jaar €10.330.000 uit (met name) verkoop van woningen. De optelsom van €13.943.000 en €10.330.000 is €24.273.000. Dat is de maximale investeringsruimte. In 2017 heeft Casade begroot om €24.036.000 uit te geven aan investeringen. Er is dus nog een ruimte van ongeveer €200.000 om te investeren. 6.1.3 Extra investeringen Een jaar geleden constateerden we dat we financieel gezond zijn, ook op langere termijn, en dat er ruimte is voor extra investeringen. Jaren van verbeteren van de bedrijfsvoering, besparen op bedrijfskosten en lage rente maken het mogelijk een impuls te geven aan ons maatschappelijk presteren. Per jaar zullen we de komende jaren ongeveer €5 miljoen extra investeren. Samen met de huurdersorganisatie hebben we gekeken hoe we deze extra financiële ruimte het best kunnen besteden. Daarbij zijn vanzelfsprekend alleen mogelijkheden voorgelegd die passen bij onze doelstellingen. Uiteindelijk is de keuze gevallen op de volgende (kwaliteits)maatregelen: beperken van de jaarlijkse huurverhoging, langer thuis wonen met zorg, duurzaamheid en huisvesting van urgente doelgroepen. Deze bedragen zijn inmiddels verwerkt in onderstaande begroting. Investeringen Dongen Nieuwbouw huur 2017 -8.877 -8.877 2018 -7.606 -7.606 2019 -1.381 -1.381 2020 0 0 2021 0 0 Loon op Zand Nieuwbouw huur -762 -762 -1.255 -1.255 -1.588 -1.588 -7.021 -7.021 0 0 Waalwijk Nieuwbouw huur Woningverbetering -6.614 -2.020 -4.594 -5.201 -1.434 -3.767 -1.465 -1.465 0 0 0 0 0 0 0 Nog niet bekend Energetische verbeteringen Nieuwbouw huur Woningverbetering Huisvesting vergunninghouders MVA tdv* -7.786 -5.558 0 0 -1.000 -1.228 -5.989 -4.689 0 0 -1.000 -300 -16.458 -4.791 -7.406 -2.961 -1.000 -300 -16.837 -4.910 -7.592 -3.035 -1.000 -300 -23.125 -2.206 -17.508 -3.111 0 -300 -24.039** -20.051 -20.892 -23.858 -23.125 37% 3% 28% 32% 38% 6% 26% 30% 7% 8% 7% 79% 0% 29% 0% 71% 0% 0% 0% 100% Eindtotaal Verdeling naar gemeente Dongen Loon op Zand Waalwijk Onbepaald *Investeringen ten bate van de interne organisatie ** dit bedrag komt is hetzelfde als -24.036 uit de tabel op de vorige pagina. Het verschil komt door afronding. 15 16 Prestatieafspraken 2017-2021 Zoals hierboven beschreven kan Casade elk jaar ongeveer €25 miljoen investeren. In de begroting 2017 heeft zij onderstaande investeringen opgenomen. Projecten waarover al contracten zijn afgesloten (harde projecten), worden toegerekend naar gemeenten. De overige projecten zijn opgenomen bij “Nog niet bekend”. De opgenomen bedragen zijn investeringskasstromen. Voor de bouw van 46 eengezinswoningen in de Beljaart moet Casade in 2016 al investeren. En daarna in 2017 ook. We zien dat in 2017 37% van de investeringsruimte is toegerekend naar harde projecten in de gemeente Dongen. Ten opzichte van de andere gemeenten in het werkgebied van Casade dus een zeer groot aandeel. Met de drie gemeenten waarin Casade werkzaam is, moet worden gezocht naar een juiste verhouding van het investeringsvolume per gemeente. Ter indicatie: als we kijken naar het aantal woningen dat Casade heeft in de verschillende gemeenten, dan zou de verhouding Loon op Zand – Dongen – Waalwijk ongeveer gelijk zijn aan 20% - 20% - 60%. 6.1.4 Projecten De hieronder opgesomde projecten, zijn de projecten zoals die in de Begroting 2017 van Casade zijn opgenomen. We laten deze cijfers zien, zodat alle getallen in deze prestatieafspraken op elkaar afstemmen en terug te vinden zijn in officiële documenten. Het project Beljaart fase 3 is inmiddels (april 2017)‘hard’. In de loop van de tijd is het mogelijk dat sommige projecten in aard en/of omvang veranderen. Regelmatig overleg met en regelmatige verantwoording aan partners voorkomt dat we met elkaar voor verrassingen komen te staan. Jaar Project Plaats Aantal Harde projecten* 2017 Beljaart fase 2a 2017 Beljaart fase 3 Dongen Dongen 46 Nieuwbouw 21 Nieuwbouw Zachte projecten 2017 Beljaart fase 3 2018(?) De Hoogt Dongen Dongen 21 Nieuwbouw 21 Nieuwbouw Wijk- en woningverbetering** 2017-2019 West 1 Dongen 2018 Margrietstraat/Kanaalstraat Dongen n.n.b. n.n.b. *De investeringen in de harde projecten zijn opgenomen in het investeringsoverzicht op pagina 15. ** Bij deze projecten zijn we met de voorbereiding bezig. Omdat we nog niet hebben gecommuniceerd met bewoners (en de plannen dus nog niet definitief zijn), nemen we hier geen getallen op. 16 17 Prestatieafspraken 2017-2021 7 Bijlage Aantal woningen aangewezen voor verkoop per postcodegebied De woningwet geeft aan dat het aanwijzen van woningen die voor verkoop in aanmerking komen op postcodeniveau moeten worden weergegeven. Casade is voornemens om in haar werkgebied jaarlijks gemiddeld zeventig woningen uit de bestaande voorraad te verkopen. De onderstaande tabel is modelmatig tot stand gekomen. Plaats/postcode aantal gelabeld Dongen 5101 5102 5103 5104 Dongen-Vaart 5106 ‘s Gravenmoer 5109 Totaal 8 aantal verwachte verkopen 251 54 55 80 62 3 3 21 21 275 1 17 2016 409,92 euro 508,50 euro 586,68 euro 628,76 euro 710,68 euro 2017 414,02 513,59 592,55 635,05 710,68 3 4 5 4 0 Bijlage Huurgrenzen 2016 Kwaliteitsgrens Huurgrens Casade Aftoppingsgrens laag Aftoppingsgrens hoog Maximale huurgrens 17 18 Prestatieafspraken 2017-2021 9 Monitor sociale huurvoorraad We monitoren hoe de sociale woningvoorraad in de gemeente Dongen per saldo ontwikkelt en vullen daartoe jaarlijks de onderstaande schema’s in voor de gemeente als geheel en per plaats. Tabel 1: samenstelling sociale voorraad naar grootte en type (aantal woningen) jaar grootte type <90m2 >90m2 eengezinswo appartemente appartementen ningen n met lift zonder lift 2016 1413 694 1373 375 359 2017 2018 2019 2020 2021 Casade bezit 50 onzelfstandige eenheden in Dongen. Tabel 2: samenstelling sociale voorraad naar huurprijsklasse (aantal woningen) t/m €409,92 €508,50 €586,68 €628,76 meer totaal €409,92 t/m t/m t/m t/m dan €508,50 €586,68 €628, 76 €710,68 €710,68 2016 DAEB 332 669 527 267 286 2087 niet-DAEB 1 19 20 2017 2018 2019 2020 2021 De prijzen zijn prijspeil 2016 en worden jaarlijks aangepast, volgens de parameters van de Rijksoverheid Tabel 3. omvang sociale voorraad (aantal woningen) jaar toevoegingen onttrekkingen saldo nieuwbouw overig* verkoop overig** 2016 0 4 -16 -12 2017 2018 2019 2020 2021 * b.v. aankoop, tranformatie ** b.v. liberalisatie, samenvoeging, sloop 18 10 Advies Huurdersvertegenwoordiging HBD Huurders Belangenvereniging Dongen Clausule bij Bod 2017 voor de Gemeente Dongen Geachte Casade, Hierbij enkele opmerkingen die wij als huurdersorganisatie graag duidelijker in het bod naar de gemeente Dongen willen vastleggen. We willen dan ook dat er met deze clausule rekening gehouden wordt en dat het aangepast wordt voordat het naar de gemeente Dongen gaat. Ik zal per pagina deze opmerkingen weergeven : Pag. 5 Verduurzaming van woningen Voornemens voor verduurzaming van 100 woningen in West. Hier zijn wij als Huurdersbelangenvereniging Dongen niet op tegen. Maar LET OP! Het project : Oud- Dongen is nog niet klaar. We hebben het dan over de woningen Kanaalstraat 41 t/m 59, 74 t/m 86 en de Margrietstraat 6 t/m 18 in Dongen. De eerste brieven dateren van mei/juni 2006. Wij als huurdersbelangenvereniging vinden dat er voor de huurders van bovenstaande woningen duidelijkheid moet komen, aangezien de huurders nu al 10 jaar in onzekerheid zijn wat er met hun woning gaat gebeuren. Ook vinden wij als Huurdersbelangenvereniging dat eerst de oude projecten afwerkt moeten worden voordat er aan nieuwe projecten gestart kan worden. Pag. 8 Sociale voorraad en verkoop. Wij, HBD Huurders Belangenvereniging Dongen, willen adviseren aan Casade met de verkoop van sociale woningen tijdelijk te stoppen zolang er nog wachtlijsten zijn voor woningen. De komende tijd komt er meer druk op de wachtlijsten door de aanwas voor Statushouders die geplaats moeten worden in de Gemeente Dongen. De overheid heeft de laatste jaren doorgevoerd dat mensen langer thuis moeten blijven wonen en niet als in de voorgaande jaren in een instelling opgenomen worden. Dit betekent dat ouderen, mensen uit de GGZ en uit de verstandelijke en lichamelijke zorg langer thuis moeten wonen of terug in de maatschappij gaan wonen. Voor al deze mensen moeten er ook een woning zijn. Zolang er vele mensen op een woning in Dongen reageren vinden wij het niet verstandig om huizen uit het huuraanbod in de Gemeente Dongen te verkopen. De bouw van de geplande woningen in de gemeente Dongen zijn niet voldoende om de wachtlijsten in Dongen korter te maken. In de kleine kernen Dongenvaart en ’s Gravenmoer staan er een aantal woningen op de verkooplijst van Casade. Het aantal woningen is daar als toch al zeer beperkt. Wij zijn er op tegen dat er woningen verkocht worden in een kleine kern en vooral omdat er niets voor terug gebouwd wordt. Wij kunnen hier niet mee akkoord gaan en vinden dat dit veranderd moet worden in het huidige bod voor de gemeente Dongen. Met Vriendelijke Groeten, Huurdersbelangenvereniging Dongen Renate Boomaars , Joke Verlaan, Harry Muskens en Ria van den Berg 19 Geachte Casade, Hierbij enkele opmerkingen die wij als huurdersorganisatie graag duidelijker in het bod naar de gemeente Waalwijk/Dongen willen vastleggen. Ik zal per pagina deze opmerkingen weergeven. VOLKSHUISVESTINGSOPGAVE Pagina 6 Afspraken t.a.v. zonnepanelen bolletje 3 Hier zouden wij duidelijk willen hebben welke complexen geen huurverhoging krijgen als gevolg van de verduurzaming Nieuwbouw en aankoop Afspraken bolletje 1 Duidelijk aangeven welke woningen verbeterd gaan worden en waar er nieuwbouw gebeurd. Pagina 7 Afspraken t.a.v. zorg Doorstroom bolletje 1 Duidelijk aangeven wat de doorstoommakelaar gaat doen Pagina 8 Sociale voorraad en verkoop Afspraken bolletje 2 Als er woningen verkocht worden ook zorgen dat hetzelfde aantal woningen gegarandeerd terug komen in hetzelfde gebied als voorbeeld geef ik er worden 6 woningen verkocht in waspik dan ook 6 woningen terug bouwen / verhuren in waspik zodat er geen verlies van woningen ontstaat dit telt natuurlijk voor elke wijk waar huizen verkocht worden. 20 Afspraken bolletje 3 Duidelijk aangeven welke woningen het worden als dit bekend is of vastleggen dat er ieder half jaar een update komt over stand van zaken. Bijlage aantal woningen aangewezen voor verkoop per postcodegebied Pagina 14 Hier willen wij heel graag vermeld zien niet alleen de cijfers maar ook de lettercombinatie want nu is het maar gokken welke woningen in aanmerking komen En wij niet kunnen zien of er ook daadwerkelijk hetzelfde aantal huurwoningen blijft bestaan in een bepaald postcodegebied Met vriendelijke groeten, Peter Bosmans Voorzitter 21 Ondergetekenden maken met elkaar de voorgaande prestatieafspraken Renate Boomaars Voorzitter Huurdersbelangenvereniging Dongen Bea van Beers wethouder gemeente Dongen 22 Roel van Gurp directeurbestuurder Casade