Nieuwsbrief december 2005

Nieuwsbrief april 2006
Dit is de achtste nieuwsbrief van de zesde jaargang van de vakcommunity Nederlands. De
nieuwsbrief verschijnt elke maand en wordt gepubliceerd op de website van de vakcommunity
Nederlands: http://www.digischool.nl/communitynederlands.
Leden van de vakcommunity krijgen per mail bericht als er de nieuwsbrief gepubliceerd is. Bijdragen
voor de volgende nieuwsbrief kunnen per mail opgestuurd worden aan Willy Weijdema. Heb je een
urgent bericht voor de communityleden, gebruik dan de mailinglist: [email protected].
Verzoeken en oproepen kunnen gepubliceerd worden op het forum van de vakcommunity. De
community is ook te vinden via de portal van Kennisnet: Nederlands .
Inhoud
Kennislink
Jongerentaal
Leermiddelendatabase
Ontevredenheid over het vak Nederlands in de Tweede Fase?
Taalkunde in de bovenbouw
Nederlands in het vmbo
Het vmbo-examen Nederlands in de steigers
Eindexamens
Eindexamenbesprekingen
Gratis ICT-workshop Kennisnet en De Digitale School
Interessante links
Neerlandistiek
Kennislink
Terug
Wat een krachtig communicatie-instrument de mailinglist van onze vakcommunity is, mocht ik onlangs
zelf ervaren. Op 28 maart richtte ik een oproep aan de mailinglist: wat zijn de meest populaire
onderwerpen bij Nederlands voor profielwerkstukken, spreekbeurten en andere presentaties? Binnen
enkele dagen ontving ik meer dan 20 reacties. En zo bruikbaar, dat ik er maar eens een spreadsheet
aan gewaagd heb en een top-vijf van onderwerpen heb samengesteld:
1. Drugs
2. Sociolecten zoals jongerentaal, straattaal,
3. Sport en sportclubs
4. Integratieproblematiek, bijvoorbeeld wel/geen hoofddoek
5. Alcohol, ge/misbruik
De oproep werd gedaan in het kader van Kennislink, een project in opdracht van het Ministerie van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Het doel is om wetenschappelijke informatie toegankelijk
te maken voor een breed publiek. Vooral scholieren behoren tot de doelgroep. Kennislink wil dossiers
gaan maken over onderwerpen waar leerlingen vaak een werkstuk, een praktische opdracht, een
profielwerkstuk, of iets dergelijks over maken. Het is niet de bedoeling dat leerlingen zelf niet meer
hoeven te zoeken. Een voorbeeld van zo’n dossier is het dossier Doof.
Kennislink wil vooral inspireren en betrouwbare informatie bieden. Kennislinkheeft eigen inhoud, zoals
artikelen die zijn geschreven door correspondenten uit de wetenschap zelf.
Allen die reageerden op mijn oproep: heel veel dank! En: als je leerlingen geen onderwerp voor een
werkstuk weten te verzinnen, kun je ze ook sturen naar de website van de Scholengroep Cambum:
Cambiumned
Jongerentaal
Terug
Als je leerlingen een werkstuk over jongerentaal willen maken, kunnen ze nog steeds terecht op de
website van de televisieserie 'Fok jou!' Deze serie zat vol jongerentaal. De serie is inmiddels
afgelopen, maar de zes afleveringen zijn te downloaden op de website:
http://www.omroep.nl/nps/fokjou/
Leermiddelendatabase
Terug
Er staan nu echt heel mooie materialen in onze LMDB Hieronder een korte weergave.
 Antwoorden met uitleg bij werkwoordsspelling van Struikelblokken, geheel compleet, met
dank aan Peter Diepeveen.
 Van den Vos Reynaerde: een docentenhandleiding van Ans J. Veltman-van den Bos, waarin
ze laat zien hoe leerlingen uit de bovenbouw vwo op een speelse manier kunnen kennismaken
met dit beroemde werk uit de middeleeuwen. Let op! Communityleden die in Zwolle of
omstreken werken: in november 2006 wordt daar de fabelopera Reynaert uitgevoerd: meer
informatie.
En dan staan er complete docentenhandleidingen met leerlingopdrachten in van Amsterdam
University Press:
 Tekst in Context, een reeks over historische literatuur, onder redactie van Frits van Oostrom
en Hubert Slings, leerlingopdrachten bij Walewein
 Taalkunde voor de 2e fase van het VWO, samengesteld door Hans Hulshof, Maaike
Rietmeijer en Arie Verhagen van de Universiteit Leiden. In deze methode staat kennis over
taal en taalverschijnselen centraal: de taalkunde wordt autonoom bestudeerd. De leerdoelen
liggen behalve op het gebied van reproduceerbare taalkundige kennis, op het gebied van de
toepassing en onderzoeksvaardigheden die kenmerkende zijn voor de taalkunde. De complete
docentenhandleiding is te downloaden in pdf-formaat.
Tip
Als je in de leermiddelendatabase bent en een document wilt downloaden, gebruik dan uitsluitend de
rechtermuisknop, "Doel opslaan als". Gebruik je de linkermuisknop om het te openen dat krijg je een
foutcode en lijkt het bestand niet te bestaan!
Ontevredenheid over het vak Nederlands in de Tweede Fase?
Terug
Het zal de meesten niet ontgaan zijn: deze maand is er via de mailinglist heftig gediscussieerd over de
vraag of het vak Nederlands in de Tweede Fase wel genoeg uitdaging bevat en aansluit bij een studie
in het hoger onderwijs. Dit alles naar aanleiding van een oproep van Marleen Kieft en Gert
Rijlaarsdam van de Universiteit van Amsterdam aan vwo-docenten om mee te werken aan een project
waarin leerlingen onderzoekend leren schrijven over onderwerpen uit de taal- of literatuurwetenschap.
Ik heb een deel van de discussie op het forum geplaatst, en ik hoop dat er op die plek nog meer
reacties komen
Taalkunde in de bovenbouw
Terug
Via dezelfde mailinglist nam de discussie het vak Nederlands in de Tweede Fase een wending naar
het onderwerp Taalkunde in de bovenbouw. Taalkunde is geen verplicht onderdeel van het
schoolvak Nederlands en wordt toch door veel docenten gemist. Er werden veel suggesties gedaan
en Helge Bonset plaatste de discussie in een breder kader. Vanaf 2007 is het voor docenten en
scholen mogelijk extra onderdelen aan het examenprogramma voor hun vak toe te voegen en te
examineren in het kader van het schoolexamen: meer informatie
Een volledig overzicht van deze discussie vind je op het forum, maar de reactie van een collega uit
Vlaanderen wil ik ook graag hier weergeven:
De discussie is voor Vlaamse leerkrachten een beetje wereldvreemd. Wij behandelen sinds jaar en
dag taalkundige onderwerpen in de klas.
Wil je nog meer over Taalkunde lezen, ga dan eens naar het volgende weblog:
De Taalprof, voor veel taalkundeplezier!
Nederlands in het vmbo
Terug
Er is dus veel te doen over Nederlands in de Tweede Fase, maar ook in andere typen zijn interesante
ontwikkelingen gaande, bijvoorbeeld in het vmbo. Bestaat het vak Nederlands daar nog wel of is het
geheel (weg) geïntegreerd in andere vakken? De SLO hield in opdracht van de sectie Nederlands van
de Vereniging van Leraren in Levende Talen een enquête onder meer dan 200 docenten Nederlands
in het vmbo en publiceerde de resultaten in SLO-reeks Studie en Onderzoek binnen het project
Nederlands VO: nr. 40: Nederlands in het vmbo. De brochure is te bestellen bij Ellie Kristens, tel.
053 – 4840646, e-mail: [email protected]
Het vmbo-examen Nederlands in de steigers
Terug
Onderstaand bericht komt van het sectiebestuur Nederlands VLLT
Momenteel zijn Cito en Cevo op verzoek van het ministerie van Onderwijs bezig met de globalisering
van de eindtermen vmbo Nederlands. Naar aanleiding hiervan is een zogenaamde
‘syllabuscommissie’ ingesteld, die naast vertegenwoordigers van CITO en CEVO ook bestaat uit leden
van het sectiebestuur Nederlands van Levende Talen. De commissie zal ook wijzigingen meenemen
die min of meer als ‘klein onderhoud’ van het huidige examenprogramma zijn te beschouwen en
daarnaast zal deze commissie vaststellen welke vakonderdelen zullen terugkomen in de inrichting van
de centrale examens vmbo vanaf 2008.
Het concept van de herziene versie van het examenprogramma legt de syllabuscommissie in april/mei
aan docenten en vakvereniging voor en dan hebben ook docenten en andere belanghebbenden de
mogelijkheid op deze conceptversie inhoudelijk te reageren.
Wilt u graag op de hoogte blijven van deze ontwikkelingen en graag uw mening geven over de inhoud
van het voorstel? Let dan op de website van CEVO en van de Vereniging Leraren Levende Talen
(VLLT) en lees de nieuwsbrief van de vakcommunity Nederlands. (!!!)
Namens het sectiebestuur Nederlands VLLT: Gerard Twickler en Fonnie Haverkort: 035-6917406
Eindexamens
Terug
Er zijn veel ontwikkelingen rond eindexamens in de toekomst, maar nu zijn urgent de eindexamens
van dit schooljaar. Hieronder een lijstje met nuttige websites voor docenten en voor leerlingen.
Voor docenten
 http://toetswijzer.kennisnet.nl/html/literatuur/correctie_examens_mvt.htm. Hier kun je veel tips
vinden voor het nakijken van open vragen.

www.eindexamen.nl. De officiële website van de directie Voortgezet Onderwijs van het
Ministerie van OCW en de CEVO voor de examens in het Voortgezet Onderwijs.
 http://toetswijzer.kennisnet.nl/html/eindexamens/eindexamens.htm. Special eindexamens van
Toetswijzer: Toetswijzer is de gids op Kennisnet.nl voor iedereen in het onderwijs die
betrokken is bij toetsing, examinering en evaluatie. De redactie van Toetswijzer wordt verzorgd
door het Kenniscentrum van het CITO. "
Voor leerlingen:
 www.examen.kennisnet.nl
Commerciële sites:
 www.examenbundel.nl Hier is nog relatief veel gratis te oefenen.
 www.examen.nl
 www.oefenexamens.nl
 www.havovwo.nl
Eindexamenbesprekingen
Terug
En vergeet de eindexamenbesprekingen niet! Ook dit jaar organiseert het sectiebestuur Nederlands
van Levende Talen weer besprekingen van het Centraal Examen Nederlands voor docenten in havo,
vwo en vmbo-tl:
dinsdag 23 mei :
havo
woensdag 24 mei :
vwo
woensdag 31 mei:
vmbo-tl
Meer informatie
Gratis ICT-workshop Kennisnet en De Digitale School
Terug
Het komend schooljaar wordt ook al weer gepland, met natuurlijk een studiedag. Een suggestie:
organiseer ICT workshops voor docenten!
 Op je eigen school,
 Verzorgd door docenten uit de praktijk,
 Keuze uit 4 programma’s.
 En: geheel gratis! Aangeboden door Kennisnet/Digischool
Voor meer informatie: kijk op www.digischool.nl/trainingen en meld je school aan.
Interessante links
Terug
In het Vaklokaal Nederlands, - daar kijk je toch ook wel regelmatig? – heten dat ‘vette’ links …
En inderdaad: de startpagina van de Nederlandse taal is waarschijnlijk het beste te betitelen als een
‘vette’ link: http://nederlandsetaal.startpagina.nl/
Een prachtige bronnensite voor het onderwijs, - zo noem ik het toch liever- is: Teleblik
Teleblik is de online audiovisuele bronnenbank voor het onderwijs. Teleblik stelt actuele en historische
bronnen uit de archieven van de publieke omroepen en het Polygoon Journaal online beschikbaar.
Het is een gloednieuwe dienst met een groot aantal didactische mogelijk-heden. Audiovisueel
materiaal inzetten bij gerichte leeractiviteiten, projecten, werkstukken en presentaties? Zelf
fragmenten op maat snijden? Ga naar Teleblik voor meer informatie. Teleblik is een
samenwerkingsverband van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Teleac/NOT en Kennisnet.
Neerlandistiek
Terug
Echte liefhebbers van Neerlandistiek kijken regelmatig op www.neerlandistiek.nl: het online
wetenschappelijke tijdschrift voor de Nederlandse taal- en letterkunde
In de jaargang 2006 verscheen:“Romantische poëzij” en “Bilderdijksche snaren”. De literatuurpolitieke
agenda van de dichter-criticus Adriaan van der Hoop, Jr. (1802-1841) door Jan Oosterholt
Binnenkort verschijnt: 'Bloei en ondergang van onbeperkt ne/en, vooral dat bij niet-woorden' door Piet
Paardekooper.
De artikelen in Neerlandistiek.nl zijn vrij toegankelijk te bezoeken op www.neerlandistiek.nl
Terug
Willy Weijdema, manager van de vakcommunity Nederlands
http://www.digischool.nl/communitynederlands