Fysica - Associatie Antwerpen

masteropleiding
Fysica
faculteit wetenschappen
2009
Colofon
Redactie
Vormgeving
Fotografie
Departement studentgerichte diensten en de faculteiten
Ann Engelen (kaft)
An Devaux, Sebastian Houston (binnenwerk)
Jan Crab
Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma’s veranderen echter
voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het aanbod van opleidingsonderdelen van de
verschillende studierichtingen enigszins afwijkt van de informatie in deze brochure.
|2
Inhoud
Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Fysica Binnen de Universiteit Antwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Over Fysica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Doelgroep en toelatingsvoorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
doelstellingen en eindtermen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
loopbaanperspectieven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Studieprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Vakbeschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Studeren in het buitenland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Onderwijs en examens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Studieadvies - en studentenbegeleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Nuttige websites. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Meer info?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
3|
Voorwoord
Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien heb je
reeds enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit gevonden en hier je bacheloropleiding voltooid.
In elk geval word je masterstudent, en wil je informatie over de masteropleidingen die
wij aanbieden. Het boekje dat je nu ter hand neemt, brengt je al een hele stap vooruit in
je keuzeproces.
De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met 10.000 studenten.
Vanaf 2007-2008 zijn de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische
bachelor­opleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de
Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Artesis Hogeschool en de Hogere
Zeevaartschool.
Tijdens je masteropleiding wordt de kennis die je opdeed tijdens je bacheloropleiding
verder uitgediept. De Universiteit Antwerpen stelt alles in het werk om je studietijd
aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze
opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan maatschappelijke en
­wetenschappelijke evoluties.
We nodigen je alvast uit op onze infodagen (21 maart en 25 april 2009) of op de infomarkt
(9 september 2009).
Welkom bij de Universiteit Antwerpen!
Prof. dr. Alain Verschoren
Rector
Universiteit Antwerpen
|4
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?
STUDENTGERICHTHEID
De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat
je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, hetgeen een vlotte interactie mogelijk
maakt. De kleine afstand tussen studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij
je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen.
De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee
­ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen
voor een interactief onderwijssysteem.
Studenten worden bovendien ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het ­beleid:
in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de
­Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -­ondersteuning,
waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten.
INNOVERENDE ACADEMISCHE OPLEIDINGEN
De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de
opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig
verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet.
De academische ‘ivoren’ toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici ­hechten
veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende ­samenleving.
Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het ­memoriseren van
­feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om
­beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur werd ­gezien
als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd,
­keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd.
INFRASTRUCTUUR
Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne
­infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken
en meerdere studielandschappen. In alle publieke ruimten (bibliotheken, cafetaria’s,
­aula’s) zijn er “hotspots” waar je draadloos kan surfen met je eigen laptop. De laatste
jaren werd grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal
studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving aan te bieden.
De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit, met meer dan 11.000
­studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten.
De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in
een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het
­openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. Studeer
je op de campus Drie Eiken? Dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI
5|
en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig
­gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen.
VORMING
De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Ze wil jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut
voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en ­studenten.
ANTWERPEN
Tenslotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken
zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is,
naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch
aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige
pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, .... Kortom: een stad waarin
Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken.
Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef
Pieter Embrechts een lied “U Aan het woord”. In deze brochure vertellen wij graag over
onze universiteit, daarna is het woord aan “A” !
Fysica Binnen de Universiteit Antwerpen
De Universiteit Antwerpen heeft zeven faculteiten:
Farmaceutische, biomedische en diergeneeskundige wetenschappen, Geneeskunde,
Letteren en wijsbegeerte, Politieke en sociale wetenschappen, Rechten, Toegepaste
economische wetenschappen, Wetenschappen.
Fysica is een opleiding binnen de faculteit Wetenschappen.
Andere masteropleidingen binnen deze faculteit zijn:
• Biologie
• Chemie
• Ecological Marine Management
• Informatica
• Milieuwetenschap
• Molecular biology
• Wiskunde
|6
Over Fysica
In het masterprogramma volgen alle studenten een gemeenschappelijk gedeelte
van 24 studiepunten. Verder kies je één van de drie opties: Onderwijs, Ondernemerschap of ­Onderzoek. De eerste optie is de optimale voorbereiding voor een beroep als
­leraar ­Fysica, terwijl de tweede optie voorbereidt op een carrière in de privé-sector. De
­derde optie bereidt voor op een wetenschappelijke loopbaan. Onafhankelijk van welke
­optie dat je gekozen hebt, volg je ook minstens één van de modules die telkens een
deelgebied van de fysica verder uitdiepen. Deze zijn Vaste stoffysica en Nano­fysica,
Sub­atomaire ­fysica, Moleculaire biofysica, Medische fysica, Computationele fysica,
­Theoretische ­fysica. Aansluitend bij deze module maak je een masterproef (30 studiepunten), en neem je deel aan het onderdeel mobiliteit (12 studiepunten). De studenten
uit de ­afstudeerrichting Onderwijs worden vrijgesteld van de mobiliteitsverplichting. De
­mobiliteit wordt bij voorkeur gepland in het begin van het tweede masterjaar (­semester
3), en kan bestaan uit het volgen van vakken aan andere instellingen, het doen van een
stage of van wetenschappelijke experimenten in een bedrijf, of een weten­schappelijke
instelling, of een andere universiteit (12 studiepunten = 6 weken). De masterproef is
een afstudeerwerk aan de grens van de huidige stand van de wetenschap. Zij omvat
een begeleid maar zelfstandig uit te voeren onderzoeksproject, de verwerking van de
resultaten en de rapportering in de vorm van een eindwerk. De student krijgt hiervoor
de gelegenheid zich voor een aantal maanden te integreren in een onderzoeksgroep en
te participeren in het daar lopende onderzoek, inclusief seminaries, werkbesprekingen,
studiewerk, en de uitvoering van specifieke experimenten en/of berekeningen.
Het Departement Fysica van de Universiteit Antwerpen staat zeer sterk in het wetenschappelijk onderzoek. De Universiteit Antwerpen heeft een historisch gegroeide sterke
basis in vaste stoffysica, of meer algemeen fysica van de gecondenseerde materie, zowel
in het experimenteel als theoretisch onderzoek. Ook experimentele deeltjesfysica is een
vast gegeven in het onderzoek van dit departement. Tenslotte is er sinds enkele jaren
een belangrijke ontwikkeling naar biofysica en biomedische fysica.
Het Departement Fysica organiseert ook een Engelstalig programma “Advanced ­Master
in Nanophysics”, dat in een afzonderlijke brochure toegelicht wordt. Dit programma is
samengesteld uit onderdelen van het gewone masterprogramma, specialisatie Vaste
stoffysica en Nanofysica.
7|
Doelgroep en toelatingsvoorwaarden
RECHTSTREEKSE INSTROOM:
•
•
Bachelor in de fysica
Bachelor in de fysica en de sterrenkunde
Buitenlandse studenten worden rechtstreeks toegelaten indien ze over een diploma
­beschikken dat voldoet aan een aantal criteria, opgenomen in het document “Profiel van
een bachelor in de fysica”.
TOEGANG MET VOORWAARDEN:
Na voorbereidingsprogramma:
• Bachelor in de chemie
• Bachelor in de wiskunde
• Bachelor in de ingenieurswetenschappen
• Bachelor in de industriële wetenschappen (richting fysica, chemie of elektronica)
Buitenlandse studenten, die niet over een diploma beschikken dat rechstreekse ­toegang
waarborgt, worden tot het voorbereidingsprogramma toegelaten na een gunstige
­evaluatie van hun dossier.
doelstellingen en eindtermen
De opleiding Master in de Fysica biedt de student enerzijds een grondige studie van
een aantal verplichte kernvakken waaronder wiskundige natuurkunde, gevorderde
­kwantum-mechanica, atoom- en molecuulfysica, statistische fysica, groepentheorie,
aangevuld met de nodige oefeningen en anderzijds een specifiek vakkenpakket met keuze tussen de aangeboden opties en specialisaties. Er wordt voldoende ruimte ­gelaten
voor verdere profilering en keuze van vakken die aanleunen bij de interesse van de student.
Van de student wordt bovendien verwacht dat hij/zij de verworven kennis toepast in een
persoonlijke eindverhandeling (masterthesis) van hoogstaand wetenschappelijk niveau.
Van de Master in de fysica wordt onder meer verwacht dat hij/zij :
• Een studie heeft gemaakt van belangrijke grote deelgebieden van de fysica op een
intermediair niveau en deze studie nog grondiger te hebben verdergezet in minstens
één belangrijk deelgebied van de fysica.
• Als experimenteel fysicus in staat is om nieuwe experimenten op te zetten of bij
te ­dragen tot experimenten die in grote internationale samenwerkingsverbanden
­worden uitgevoerd.
• In staat is om zich zelfstandig nieuwe fysische inzichten, resultaten en methoden
eigen te maken en deze uit te breiden;
|8
•
•
•
•
•
•
•
Via samenwerking met medestudenten en onderzoekers, attitudes verwerven om
in teamverband aan wetenschappelijk onderzoek mee te werken en leren hierover
te communiceren in een wetenschappelijk correcte taal voor zowel een publiek van
specialisten als voor een publiek van leken.
In staat is moderne computertechnieken in te zetten voor de oplossing van fysische
problemen, evenals in andere toepassingen.
In staat is om de verworven inzichten in de fysica, het analyserend vermogen, en
de ­algemene methodologie van de wetenschappen aan te wenden in een breed
­spectrum van beroepen.
In staat is tot het lezen en begrijpen van de algemene vakliteratuur en het opvolgen
van de recentste ontwikkelingen in de eigen subdiscipline.
Klaar en duidelijk het onderzoekswerk kan presenteren.
Een kritische instelling verwerft, ook tegenover het eigen vakgebied.
Zaken kan kaderen in een bredere wetenschappelijke en maatschappelijke context.
loopbaanperspectieven
Onderwijs
Een aantal fysici kiest voor het beroep van leraar in het middelbaar onderwijs. Ter voorbereiding volg je tijdens de masteropleiding de optie Onderwijs (30 studiepunten).
Onderzoek
Het wetenschappelijk onderzoek trekt een groot aantal afgestudeerden aan, die na
het behalen van een doctoraat bijvoorbeeld een docentenloopbaan aan de universiteit
of aan een industriële hogeschool kunnen starten of zeer gegeerd zijn in het bedrijfs­
leven. Door de sterke wisselwerking met andere wetenschappen (wiskunde, scheikunde,
­biologie, geologie, geneeskunde) zijn heel wat natuurkundigen werkzaam in disciplines
als de wiskundige natuurkunde, de fysische scheikunde, de biofysica, de geofysica en de
medische fysica.
Privé-sector
De financiële wereld doet meer en meer beroep op natuurkundigen ten einde de steeds
complexer wordende taken tot een goed einde te brengen. Ook in andere sectoren van
de industrie, in de informaticasector en in informaticadiensten van bedrijven en van de
overheid vinden fysici werk. Ter voorbereiding kan je tijdens de masteropleiding de optie
Ondernemerschap (30 studiepunten) volgen.
Het ontwikkelen van lasers en microprocessoren in ruimtevaart en elektronica; holo­
grafie en beeldvorming; kwaliteitscontrole gesteund op optica en vastestoffysica, zijn
enkele voorbeelden waarbij natuurkundigen grote inbreng hebben in de beroepswereld.
Ook voor commerciële en beheersfuncties komen natuurkundigen in aanmerking
­omwille van hun polyvalente opleiding.
9|
Besluit
De fysicarichting biedt dus heel wat nieuwe, soms ook onverwachte afzetmogelijk­
heden. Bovendien wordt deze studierichting door weinig studenten gevolgd, zodat er
jaarlijks slechts een klein aantal fysici op de arbeidsmarkt komen. Niet te verwonderen
dus dat er in deze richtingen bijna geen werkloosheid bestaat.
Het fysicadiploma is nog altijd één van de meest toekomstzekere universitaire ­diploma’s.
Studieprogramma
MODELTRAJECT OPTIE ONDERZOEK
Deze optie bestaat uit een gemeenschappelijke module van 24 studiepunten, die door
alle studenten gevolgd wordt. Bovendien kies je minstens één van de onderzoeks­
modules (18 studiepunten) en maak je aansluitend een eindwerk. Tenslotte voldoe je aan
de mobiliteitsverplichting (6 weken stage of 12 studiepunten elders). De ­overblijvende
­studiepunten vul je in met vakken naar keuze, in de eerste plaats met vakken die
a­ansluiten bij de gekozen onderzoeksmodule, maar ook met vakken uit de ruime lijst
van keuzevakken. Indien je wilt kan je ook een tweede onderzoeksmodule volgen. Tot
9 studiepunten kunnen gebruikt worden om enkele vakken uit de bacheloropleiding op
te halen.
| 10
Titel
sp
Gemeenschappelijke module
24
Onderzoeksmodule
18
Vakken naar keuze
36
Mobiliteit
12
Thesiswerk
30
TOTAAL
120
GEMEENSCHAPPELIJKE MODULE
Deze module wordt door alle studenten gevolgd.
Titel
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Wiskundige Natuurkunde
1
30
30
6
Gevorderde Kwantummechanica
1
30
30
6
Atoom- en Molecuulfysica
2
20
20
4
Statistische Fysica
2
20
20
4
Symmetrie in de Kwantummechanica
2
20
20
4
120
120
24
TOTAAL
MASTERTHESIS EN MOBILITEITSPERIODE
De masterthesis is een belangrijk onderdeel van de opleiding en wordt gehonoreerd
met 30 studiepunten. De student neemt actief deel aan het lopende wetenschappelijk
onderzoek, en leert aldus zijn kennis in de praktijk toe te passen en te verdiepen. De
masterthesis wordt georganiseerd in één van de onderzoeksgroepen, en wordt door
een ­promotor begeleid. Desgevallend kan het werk aan een andere wetenschappelijke
­instelling of onderzoeksgroep binnen of buiten de UA uitgevoerd worden.
De bekomen resultaten worden in een proefschrift samengevat. Het werk aan het
proefschrift mag als een eerste echte integratie in het wetenschappelijk onderzoek
­beschouwd worden. De student heeft de gelegenheid met grote zelfstandigheid zijn
­talenten, ­vaardigheden en zelfwerkzaamheid te bewijzen. De opgedane ervaring is dan
ook meestal van groot belang voor de verdere loopbaan. In vele gevallen vormt ze de
aanzet tot verder wetenschappelijk onderzoek voor een doctoraat. Ook de gelegenheid
tot het leggen van contacten met laboratoria buiten de universiteit en met internationale onderzoeksinstellingen (bvb. CERN, Genève) is een positief element van de opleiding.
In afspraak met een aantal Vlaamse universiteiten is geopteerd voor het invoeren van
een mobiliteitsperiode waarbij de student gedurende 6 à 7 weken verblijft aan een
­andere universitaire of wetenschappelijke instelling in België of in het buitenland. Dit
moet bijdragen tot de internationalisering van de studies en verbreding van de ­vorming.
De mobiliteit wordt bij voorkeur gepland in het begin van het tweede masterjaar
(­semester 3), en kan bestaan uit het volgen van vakken aan andere instellingen,
het doen van een stage of van wetenschappelijke experimenten in een bedrijf, in een
­wetenschappelijke instelling, of aan een andere universiteit (12 studiepunten = 6 weken).
De mobiliteit is niet verplicht voor studenten die de optie onderwijs gekozen hebben of
die een deel van hun opleiding elders gevolgd hebben.
11 |
ONDERZOEKSMODULES
De onderzoeksmodules zijn
Titel
Uren theorie
Uren praktijk
sp
Vaste stoffysica en Nanofysica
150
30
18
Subatomaire fysica
90
90
18
Medische fysica
100
70
18
Moleculaire biofysica
110
70
18
Computationele fysica
80
100
18
Theoretische fysica
95
70
18
Module Vaste stoffysica en Nanofysica
Titel
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Vaste stoffysica
1 of 3
20
10
3
Topics in nanophysics and
­nanotechnology
1 of 3
30
Physics of low dimensional systems
1 of 3
40
Characterisation techniques for
­nanostructures
1 of 3
30
3
Computational materials physics
1 of 3
30
3
Inleiding tot de vaste stoffysica (3BFYS)
1
15
15
3
Numerieke Methoden (3BFYS)
1
15
30
3
Materiaalfysica (3BFYS)
2
20
10
3
Nanobiology
2 of 4
20
10
3
Project computer simulation techniques
2 of 4
5
40
3
Surface physics
2 of 4
20
10
3
Electron microscopy
2 of 4
20
10
3
Diffraction and imaging techniques
2 of 4
20
10
3
Spectroscopic techniques
2 of 4
10
20
3
3
20
6
Eventuele ophaalvakken
Aanbevolen keuzevakken
| 12
Superconductivity and superfluidity
2 of 4
15
15
3
Chemical nanocharacterization
2 of 4
10
20
3
Advanced materials and nanotrends: an
industrial perspective
1 of 3
30
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Theorie van de Fundamentele Wisselwerkingen
2 of 4
30
30
6
Experimentele Technieken in de Deeltjesfysica
1 of 3
30
30
6
30
3
3
Module Subatomaire fysica
Titel
Experimenteel labo
1 of 2 of 3
of 4
1 tot 4
30
2
20
10
3
Extensions of the standard model
2 of 4
15
15
3
Computergestuurde Experimenten en
DataAcquisitie
2 of 4
10
20
3
Kwantumchromodynamica
1 of 3
15
15
3
Kernfysica
2 of 4
39
Kwantumveldentheorie
2 of 4
30
Path integrals and applications
2 of 4
15
Versnellerfysica
1 of 3
15
15
3
Zwaartekracht
1 of 3
30
30
6
Project computer simulation techniques
2 of 4
5
40
3
Astro-deeltjesfysica
2 of 4
26
Capita Selecta / studentenseminarie
3
Eventuele ophaalvakken
Subatomaire fysica (3BFYS)
Aanbevolen keuzevakken
5
15
6
3
3
13 |
Module Medische fysica
Titel
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Biomedische beeldvormingstechnieken
1
25
30
6
Biomechanica
2
30
Fysica van de zintuigen
2
20
10
3
Digitale beeld- en signaalverwerking
2
25
30
6
3
Eventuele ophaalvakken
Capita selecta - fysiologie
1
30
Medische Fysica (3BFYS)
2
20
10
3
3
3
35
30
6
Reconstructietechnieken in medische
beeldvorming
1 of 3
15
Fysiologie
2 of 4
30
3
Bioinformatica
2 of 4
40
6
Cellular and Molecular Neuroscience
1 of 3
30
Analytische Biochemie
2 of 4
30
4
Bio-ethiek
2 of 4
23
3
Biosensoren
2 of 4
12
Geïntegreerd practicum biochemische
technieken
2 of 4
Massaspectrometrie
2 of 4
30
Biostatistiek
2 of 4
22
Aanbevolen keuzevakken
Neuroimaging
| 14
3
15
6
12
3
30
3
3
24
3
Moleculaire biofysica
Titel
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Characterisation techniques for nanostructures
1
30
Fysica van de zintuigen
2
20
10
3
Magnetische resonantie van biomoleculen
2
30
30
6
Spectroscopische technieken voor
­moleculaire biofysica
2
30
30
6
Moleculaire biologie
1
45
5
Toegepaste Biochemie
1
25
3
2 of 4
20
1 of 3
30
3
Eventuele ophaalvakken
Biofysica II (3BFYS)
10
3
Aanbevolen keuzevakken
Computational materials physics
3
3
35
Reconstructietechnieken in medische
beeldvorming
1 of 3
15
3
Fysiologie
2 of 4
30
3
Bioinformatica
2 of 4
40
6
Analytische Biochemie
2 of 4
30
4
Bio-ethiek
2 of 4
23
Biosensoren
2 of 4
12
Geïntegreerd practicum biochemische
technieken
2 of 4
Massaspectrometrie
2 of 4
Neuroimaging
30
30
6
3
12
3
30
3
3
15 |
Module Computationele fysica
Titel
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Computational materials physics
1
30
Project computer simulation techniques
2
5
40
3
Computersimulaties van Fysische
S­ystemen
2
15
30
6
3
6
Vak(ken) naar keuze uit de lijst van voor
deze module aanbevolen keuzevakken
Eventuele ophaalvakken
1
15
30
3
Toepassingen van Parallelverwerking
2 of 4
30
30
6
Theorie en praktijk van eindige elementen
methoden
2 of 4
30
30
6
Eindige differentiemethoden en financiële
wiskunde
3
30
30
6
Iteratieve methodes voor lineaire stelsels
en eigenwaarden problemen
2 of 4
15
15
3
3
15
10
3
2 of 4
25
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Vaste Stoffysica
1 of 3
20
10
3
Superconductivity and superfluidity
2 of 4
15
15
3
Theorie van de Fundamentele Wissel­
werkingen
2 of 4
30
30
6
2
30
15
6
1
15
15
3
Numerieke Methoden (3BFYS)
Aanbevolen keuzevakken
Multilevel- en Multiroostermethoden
Modelleren van Plasma’s
3
Module Theoretische fysica
Titel
Kwantumveldentheorie
Eventuele ophaalvakken
Inleiding tot de vaste stoffysica (3BFYS)
| 16
Aanbevolen keuzevakken
3
15
3
Path integrals and applications
2 of 4
15
3
Computational materials physics
1 of 3
30
3
Physics of low-dimensional systems
1 of 3
40
20
6
Zwaartekracht
1 of 3
30
30
6
Extensions of the standard model
2 of 4
15
15
3
Semester
Uren
theorie
Uren
praktijk
sp
Artificiële neurale netwerken
1 of 3
30
4
Geschiedenis en filosofie van de fysica
2 of 4
30
5
Kwantumchemie
2 of 4
30
4
Regelsystemen en gegevensverwerking
1 of 3
30
Scientific English
2 of 4
18
Wetenschapsfilosofie
2 of 4
30
X-stralen (micro)tomografie
2 of 4
15
Elasticiteitstheorie
LIJST VAN OVERIGE KEUZEVAKKEN
Deze lijst bevat vakken die nog niet elders vermeld werden.
Titel
4
10
3
3
10
4
17 |
Vakbeschrijvingen
In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de verplichte opleidingsonderdelen.
Op www.ua.ac.be/ood vind je meer informatie over de andere opleidingsonderdelen,
­begin- en eindtermen, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studie­
materiaal.
WISKUNDIGE NATUURKUNDE
•
•
•
•
Complexe analyse (residustelling)
Speciale functies (hypergeometrische functies, gamma functie, beta functies)
Distributies
Functionaalanalyse
GEVORDERDE KWANTUMMECHANICA
1. Benaderingsmethoden
• Tijdsonafhankelijke storingstheorie
• De variationele methode .
• Tijdsafhankelijke storingstheorie
2. Verstrooiingstheorie
• Lippmann-Schwingervergelijking
• Born benadering
• Het optisch theorema
• Methode van de partiële golven
• Verstrooiing van twee botsende deeltjes. Symmetrie.
• Inelastische verstrooiing
3. Relativistische Kwantummechanica
• Klein-Gordon vergelijking
• Dirac vergelijking
ATOOM- EN MOLECUULFYSICA
In deze cursus wordt de elektronische structuur van atomen en moleculen behandeld.
Hierbij wordt vooral gesteund op het begrip rotatie-invariantie en de ­successievelijke
­reductie in symmetrie door de verschillende termen in de hamiltoniaan. Worden
­behandeld: waterstofatoom, centraal-veldatoom, rotatie-invariantie en draai­impuls,
Clebsch-Gordon-coëfficiënten, Wigner-Eckart-theorema, commutators en hun ­fysische
betekenis, ontaarding en symmetrie; atomen met meerdere elektronen: centraalveldbenadering, orbitalen, spin, Pauli-principe, Slater-determinanten, correlatie en
­uitwisseling, LS- en jj-koppeling, spinbaaninteractie, Zeeman-effect, Stark-effect,
­hyperfijninteracties; ­interactie van atomen met een elektromagnetisch veld; molecuulstructuur: Born-Oppenheimer-benadering, moleculaire orbitalen.
| 18
STATISTISCHE FYSICA
1. Herhaling van de basisbegrippen van de statistische fysica
Ensembles, klassiek en kwantum, de partitiesom. Verdelingsfuncties. Correlatiefuncties. Thermodynamische grootheden.
2. Het principe van de maximale entropie
Entropiefunctionalen. Relatieve entropie. Het variatieprincipe en thermo­dynamische
stabiliteit.
3. Theorie van faseovergangen
Microkanonieke faseovergangen. De thermodynamische limiet. Het Ising-model in
d=2. De gemiddelde-veldbenadering. Kritische exponenten, schaling, universaliteit.
4. Niet-evenwicht
De Boltzmann-vergelijking. Markov-ketens. De random wandeling. Diffusie.
­Fokker-Planck en Langevin-vergelijkingen. Dynamische susceptibiliteiten. Onsager-­
relaties, Kubo-theorie.
SYMMETRIE IN DE KWANTUMMECHANICA
In deze cursus worden de gevolgen van symmetrie in de kwantumfysica onderzocht. De
belangrijkste concepten worden geïntroduceerd: abstracte groepentheorie, punt­groep­
en, representatietheorie, matrixelement-theorema’s, basiselementen van de Lie-groep
SO(3), en ruimtegroepen. Toepassingen worden behandeld in atomaire-, moleculaire-,
vastestof-, en elementaire-deeltjesfysica.
Studeren in het buitenland
De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma’s
zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester
aan een buitenlandse universiteit.
In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal Europa. Maar
de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa. Op bilaterale basis (buiten het kader
van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma’s uitgewerkt. In het kader
van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse
partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen.
Meer info op www.ua.ac.be/dis
19 |
Onderwijs en examens
MASTER IN BAMA
In heel Europa werd het BaMa-systeem ingevoerd, na het ondertekenen van het
­Bologna-akkoord. Alle bestaande opleidingen in het hoger onderwijs werden ­omgevormd
tot ­academische en professionele bachelor- en masteropleidingen. Meer informatie over
het BaMa-systeem vind je op www.ua.ac.be.
In Vlaanderen zijn alle masteropleidingen academisch. Elke masteropleiding aan de
Universiteit Antwerpen heeft specifieke toelatingsvoorwaarden. In elk geval heb je
een professioneel of een academisch bachelordiploma behaald, als je inschrijft voor
een masteropleiding. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je ­ofwel
rechtstreeks instromen in een masteropleiding, ofwel eerst een schakelprogramma
(na een professionele bacheloropleiding) of een voorbereidingsprogramma (na een
­academische bacheloropleiding) doorlopen. Visueel kunnen we dit als volgt ­voorstellen:
Academische Bachelor
Academische Bachelor
Academische Master
Professionele Bachelor
voorbereidingsprogramma
schakel
Academische Master
Academische Master
SEMESTERSYSTEEM EN EXAMENS
Aan de Universiteit Antwerpen wordt het semestersysteem gehanteerd. Het academiejaar wordt opgesplitst in twee delen, die elk afgesloten worden door een examen­
periode. Deze twee examenperiodes (in januari en juni) vormen samen de eerste zittijd.
In de tweede zittijd worden alle examens hernomen waarvoor je minder dan 10/20 behaalde. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je slaagt, behaal je credits.
Het examenreglement wordt elk jaar kritisch geëvalueerd en aangepast, in samenspraak
met studentenvertegenwoordigers. Het volledige reglement kan je raadplegen op
www.ua.ac.be/studport.
Studieadvies - en studentenbegeleiding
ALGEMENE STUDIE- EN STUDENTENBEGELEIDING
Tijdens het academiejaar kan je terecht bij de dienst Studieadvies en Studenten­
begeleiding, zowel met studie- als met persoonlijke problemen. Zowel ­groepsactiviteiten
als individuele begeleiding zijn volledig gratis. Afspraken met de begeleiders van deze
dienst kan je maken via het Studenten Informatie Punt (STIP).
| 20
STUDIEKEUZE
De dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding geeft je advies over je studiekeuze,
eventueel heroriëntatie en helpt je bij alle keuzemomenten van het begin van je studieloopbaan tot bij het afstuderen. De dienst werkt ook mee aan het Trampolineproject dat
heroriëntatie beoogt wanneer blijkt dat de gekozen richting voor jou minder geschikt
zou zijn.
STUDIEVAARDIGHEDEN EN STUDIEPLANNING
Een masteropleiding vraagt een nieuwe studieaanpak: het aandeel zelfstudie wordt
groter, presentaties maken deel uit van de meeste programma’s, de masterthesis moet
worden voorbereid,… Wie hulp wil bij het uitwerken van een geschikte studieaanpak,
kan gebruik maken van het aanbod aan groepstrainingen en individuele begeleiding. .
PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING
Ook wanneer je last hebt om je te concentreren, twijfelt aan je studiekeuze, kampt
met examenangst of persoonlijke problemen zoals het afspringen van een relatie,
­ernstige ziekte in je onmiddellijke omgeving ... kan je een afspraak maken met een
­studentenbegeleider. Indien nodig wordt een individuele begeleiding opgestart, of
word je ­doorverwezen naar gepaste trainingen in kleine groepjes. Dit gebeurt steeds op
­vrijwillige basis.
Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt in het begin
van elk semester bekend gemaakt in alle mogelijke publicaties voor studenten. Je vindt
ook heel wat informatie op de website
www.ua.ac.be/adstud of www.ua.ac.be/studentenportaal.
BEGELEIDING VAN STUDENTEN MET SPECIFIEKE NODEN:
AANVRAGEN BIJZONDERE FACILITEITEN
Studenten met functiebeperkingen (fysische handicap of chronische ziekte, ­leerstoornis
zoals dyslexie, ADHD, psychische problemen ...) of met bijzondere vragen omwille
van sport op topniveau of kunstbeoefening kunnen via de Dienst voor studieadvies en
­studentenbegeleiding bijzondere faciliteiten voor onderwijs en/of examens aanvragen.
Dit is voorzien in het Onderwijs- en examenreglement van de Universiteit Antwerpen.
Na het indienen van je aanvraag, word je uitgenodigd voor een intakegesprek met een
studentenbegeleider. In onderling overleg worden de nodige afspraken gemaakt. Als je
dossier helemaal in orde is en voorzien van de nodige attestering zal de dienst je ­dossier
ter goedkeuring voorleggen aan de rector. Vervolgens kunnen bepaalde faciliteiten
­toegekend worden.
21 |
Nuttige websites
WEBSITE MASTERS
Op www.ua.ac.be/masters vind je uitgebreide informatie over alle masteropleidingen
die de Universiteit Antwerpen inricht. Je kan vanuit deze URL ook doorklikken naar de
­website van een faculteit.
INFODAGEN
Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen twee infodagen en een ­infomarkt.
De eerste vinden plaats in maart en april, de andere begin september. Elke ­faculteit
­organiseert een infosessie om haar masterprogramma’s verder toe te ­lichten. ­Hierbij
krijg je ruim de kans om je vragen met docenten en studenten te ­bespreken. Vooraf
inschrijven is niet nodig. De data en het programma vind je op onze website onder
www.ua.ac.be/infodagen.
INSCHRIJVEN
Praktische informatie in verband met inschrijvingen vind je op: www.ua.ac.be/inschrijven.
HET STUDENTENPORTAAL
Op het studentenportaal van de Universiteit Antwerpen www.ua.ac.be/studport vind je
algemene informatie die voor alle studenten nuttig kan zijn: de academische kalender, de
computer- en netwerkinfrastructuur, blackboard, beschikbare cursussen, ­financiering,
huisvesting, sociale voorzieningen, eten en drinken op de campussen, studentenjobs,
studentenclubs, sport, contactpersonen, studieloopbaanbegeleiding per faculteit,
­doctoreren, enz..
BIBLIOTHEEK
De Universiteit Antwerpen heeft een uitgebreide collectie ter beschikking voor ­studenten
en personeel. Op de Stadscampus is er een gloednieuwe bibliotheek voor de humane en
sociale wetenschappen. Op de campus Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken zijn
de bibliotheken voor de Exacte en Medische Wetenschappen gehuisvest. Meer info? Kijk
dan op http://lib.ua.ac.be
BEGIN ACADEMIEJAAR
Het academiejaar 2009-2010 start op maandag 21 september 2009. Op
www.ua.ac.be/onthaaldag kan je vanaf midden september actuele informatie over het
begin van het academiejaar terugvinden.
HOE DE CAMPUS TE BEREIKEN?
De vier campussen zijn vlot bereikbaar met de auto, de fiets of het openbaar vervoer. Op
www.ua.ac.be/route vind je duidelijke wegbeschrijvingen.
| 22
Meer info?
FACULTEIT WETENSCHAPPEN
•
•
•
•
Departement Fysica
Campus Groenenborger
Groenenborgerlaan 171
2020 Antwerpen 
•
•
•
Prof. dr. Jan Naudts
T +32 (0)3 265 37 34
[email protected]
•
www.ua.ac.be/fysica
DEPARTEMENT STUDENTGERICHTE DIENSTEN
Studenten Informatie Punt (STIP)
•
•
•
•
•
Stadscampus
Agora-gebouw, 1ste verdieping
Grote Kauwenberg 2
2000 Antwerpen
T +32 (0)3 220 48 72
•
•
•
•
•
Campus Drie Eiken
Gebouw G
Universiteitsplein 1
2610 Antwerpen (Wilrijk)
T +32 (0)3 820 20 09
•
[email protected]
23 |
Nota’s
| 24