Arbeidsparticipatie van ouderen in Den Haag

SOC-debat
18 april 2012
Arbeidsparticipatie van ouderen in
Den Haag
De vraagstukken
De arbeidsparticipatie van ouderen kent
2 kernvraagstukken, n.l.:
1. Hoe kunnen oudere werknemers
(gezond) aan de slag blijven?
2. Hoe kunnen oudere werkzoekenden
weer aan de slag worden geholpen?
1 Hoe kunnen oudere werknemers (gezond)
aan de slag blijven?
Daarvoor moet er aan een aantal voorwaarden worden
voldaan, gericht op voortijdige uitval door ontslag, of
medische en psychosociale problemen:
1. Voorkom daarom dat oudere werknemers gemakkelijk aan de kant kunnen worden gezet =>
let op de ontslagbescherming; ook al is die niet
ideaal. Op hogere leeftijd naar een baan moeten
zoeken is namelijk nog echt een probleem!
2. Ontwikkel adequaat leeftijdfasebewust beleid en let
daarbij met name op de zgn. ‘zware beroepen’,
zodat mensen ook gezond aan de slag kunnen
blijven.
Faciliteer doorstroming naar minder belastende
functies; ook intersectoraal!
- vervolg vraag 1: oudere werknemers 3. Investeer ruimhartig in scholing, maar blijf wel
realistisch.
‘Education permanente’ is een loffelijk streven, maar
niet iedereen is (altijd) schoolbaar of wil dat op
hogere leeftijd nog zijn!
Om een lang verhaal kort te houden:
“voorkomen is in alle opzichten beter dan genezen”.
2. Hoe kunnen oudere werkzoekenden weer
aan de slag worden geholpen?
1.
2.
Een oudere werkzoekende vindt momenteel een hoop
barrieres op z’n weg:
Een moeilijke arbeidsmarkt voor ouderen in het
algemeen. Uit het UWV jaarverslag blijkt, dat ouderen
met name aan de slag komen in een groeisector als
b.v. de zorg waar nu al krapte heerst.
Dat geeft echter wel te denken voor de langere termijn,
gezien de te verwachten fysieke belasting.
In Den Haag ontwikkelt zich al een tijdje een extra
probleem vanwege de zware bezuinigingen in het
publieke domein. Den Haag is als ambtenarenstad bij
uitstek afhankelijk van arbeidsplaatsen bij de overheid.
- vervolg vraag 2: arbeidsmarkt en ‘baby-boom’ 3.
4.
5.
Naast de krimp van het ambtenarenapparaat blijkt ook
een grote speler als KPN heel wat plan: ca 4-5000
banen dreigen te worden ‘offshored’.
Al met al raken wij heel wat arbeidsplaatsen kwijt.
En zelfs als alle betrokkenen via natuurlijk verloop
kunnen worden afgevloeid; blijft er wel een flink
gekrompen Haagse arbeidsmarkt over.
Voor oudere werkzoekenden blijft de Haagse arbeidsmarkt dus voorlopig nog lastig.
De uitstroom van de ‘baby-boom’ lijkt ook geen oplossing te bieden voor oudere werkzoekenden, omdat zij
zelf baby-boomers zijn. Ze kunnen dus nauwelijks van
de ‘krapte’ profiteren, omdat zij deels mee uitstromen.
- vervolg vraag 2: ‘myth busting’ 6.
Daarnaast hebben oudere werkzoekenden, maar ook
werknemers, nog steeds te maken met grote vooroordelen. Daarom nu een stukje ‘myth busting’.
1. Ouderen zijn te duur. Dat is alleen waar, als je
oudere werknemers vergelijkt met ‘starters’; jongeren die net zijn begonnen.
Loonschalen worden in een slordige 10 jaar doorlopen, zodat iemand die op z’n 25e begint op z’n 35e
wel aan z’n maximum zit in dezelfde functie.
2. Ouderen zijn vaker ziek. Maar dat blijkt volgens een
studie van TNO niet het geval.
Ouderen blijken minder vaak ziek dan jongeren,
maar zijn wel langer ziek als er eenmaal wat aan de
hand is. En dat kan met adequaat flankerend beleid
worden opgevangen.
- vervolg vraag 2: ‘myth busting’ 3. Ouderen zijn minder productief. Met een adequaat
leeftijdfasebewust beleid zou dit geen groter
probleem mogen zijn dan voor jongere werknemers.
Productiviteit hangt nauw samen met de ‘match’ die
kan worden gemaakt tussen de gewenste prestatie
en de daarvoor benodigde capaciteit en ambitie.
Zoals je een jonge ‘starter’ niet vraagt een klus te
doen waarvoor langdurige ervaring nodig is, zou je
ook een oudere niet moeten vragen voor een klus
waaraan zware fysieke eisen moeten worden
gesteld.
- Vervolg vraag 2: vooruitzichten Na de uitstroom van de voorhoede van de ‘baby-boom’
kan er bij een oplevende economie mogelijk al in 2015
en in ieder geval rond 2020 krapte ontstaan op de
arbeidsmarkt.
Maar dat wil niet zeggen dat de problemen rond (oudere)
werkzoekenden wel vanzelf worden opgelost!
• Er zal voorzover mogelijk bijgeschoold moeten worden,
want anders is de structureel werkloze van nu straks nog
steeds werkloos.
• En eigenlijk is er in deze overgangsfase een voorziening
nodig om oudere werklozen, die nu geen kans hebben
op tijdige uitstroom naar regulier werk, op te vangen.
Die voorziening is echter juist afgebroken!
Stellingen voor het debat:
1. Ouderen werken graag langer door,
maar er is simpelweg gewoon geen
werk!
2. Alleen door scholing houd je de 55+'er in
beweging!