Het leerstofjaarprogramma Schooljaar 2012-2013 Groepen 6 Basisschool ‘De Heijcant’ Rekenen Methode: Pluspunt Indeling: 12 blokken van 15 lessen Les 12: Een toetsles Lessen 14 en 15: Herhaling + Verrijkingsstof We werken met: Lesboek: Opdrachtenboek: Kopieerbladen: Plusboek: Werkboek: Leerkrachtgebonden Zelfstandig Herhaling Verrijking Zelfstandig Leerlijnen groep 6 voor het eerste halfjaar 1. Getalbegrip Getallen tot en met 10.000 plaatsen op de getallenlijn met behulp van nabijgelegen steunpunten. Getallen tot en met 10.000 uitspreken Bij benadering ronde getallen tot en met 10.000 aanwijzen op een getallenlijn. De positiewaarde van cijfers in getallen tot en met 10.000 benoemen. Aangeven of schattingen wel of niet toegepast kunnen worden. 2. Basisvaardigheden Vlot en vaardig op een eigen manier optellen en aftrekken tot en met 1.000 Een eigen goede oplossingsstrategie kiezen en verwoorden bij optellen en aftrekken tot en met 10.000 Vlot rekenen met de tafels tot en met 10 Vlot rekenen met de deeltafels tot en met 10 De analogie van de tafels en deeltafels met tien- en honderdtallen herkennen Een goede eigen strategie (bijv. splitsen) toepassen bij vermenigvuldigen Een hoeveelheid verdelen in handige happen van 10 x Betekenis geven aan ‘de rest’ in verschillende contexten Een passende context bedenken bij een opgave met vermenigvuldigen of delen Deelsommen met uitkomsten groter dan 10 uitrekenen Door tientallen delen 3. Meten Een maandkalender aflezen Een dag-maand-jaarnotatie aflezen Analoge en digitale tijden aflezen en noteren Aangeven dat 1 uur 60 minuten is, en dat 1 minuut 60 seconden is Een eigen strategie verwoorden bij het bepalen van tijdsduur De juiste maateenheid bij een oppervlakte bepalen De begrippen oppervlakte en omtrek toepassen Een referentiemaat voor cm² en m² benoemen Van m naar cm herleiden, en van mm naar cm Een referentiemaat noemen voor 1 mm, 1 cm en 1 m. Gegevens uit een grafiek aflezen en interpreteren 4. Meetkunde/ruimtelijke oriëntatie De begrippen horizontaal en verticaal herkennen in de eigen omgeving De relatie zien tussen plattegrond en werkelijkheid Een plaats bepalen op een plattegrond d.m.v. coördinaten De schaalnotatie verwoorden (bijvoorbeeld schaal 1:100) 5. Verhoudingen/procenten/breuken Eenvoudige breuken in cijfers noteren bijvoorbeeld ½ + ¼ Een eenvoudig deel van een aantal bepalen Inzien dat in iedere verdeelsituatie iedereen evenveel krijgt Leerlijnen groep 6 in het tweede halfjaar: 1. Getalbegrip Afronden op nabijgelegen grote getallen op de getallenlijn t/m 10.000 Getallen tot en met 10.000 op volgorde van grootte plaatsen Getallen tot en met 10.000 uitspreken en opschrijven De waarde van cijfers in getallen tot en met 10.000 benoemen Op de getallenlijn met sprongen van 100 tot en met 10.000 springen Vlot en vaardig getallen op een getallenlijn met steunpunten schatten en bij benadering plaatsen Romeinse cijfers van 1 t/m 12 (klok) herkennen Op de rekenmachine goed getallen invoeren 2. Basisvaardigheden Op een eigen manier vaardig optellen en aftrekken met getallen tot en met 10.000 De eigen oplossingsstrategie verwoorden Bewerkingstekens plaatsen bij optellingen en aftrekkingen tot en met 1000 Schatten door getallen handig naar boven of beneden af te ronden Vermenigvuldigingen van het type 4 x 445 herleiden tot 4 x400 plus 4x40 en 4x5 Met verdere verkorting op een eigen manier vermenigvuldigen en delen Aangeven wanneer schattend en precies vermenigvuldigen toegepast kan worden Vlot en vaardig vermenigvuldigen en delen met nullen Op de rekenmachines verschillende basisfuncties toepassen: aan, uit, wissen, erbij, eraf, vermenigvuldigen en delen 3. Meten In hun omgeving maten als cm, m, km, gr, kg koppelen aan personen, voorwerpen en gebeurtenissen De juiste maateenheid aangeven bij een context als “Ik weeg 35 kg.” Van km naar m herleiden en van m naar mm. De minimum- en maximumtemperatuur op een grafiek aflezen Een grafiek interpreteren Vlot bedragen samenstellen en met geld rekenen Een oppervlakte bepalen d.m.v. de compensatie of de rechthoekstrategie Eenvoudige beweringen met schaal maken Het begrip gemiddelde verwoorden 4. Meetkunde/ruimtelijke oriëntatie Het verschijnsel schaduw koppelen aan de stand van de zon Een plaats op een plattegrond bepalen met behulp van een rooster en coördinaten Een schaal zien in verhouding tot de werkelijkheid Een plattegrond en een afstandstabel aflezen Een bouwwerk bouwen a.d.h.v. een plattegrond met hoogtegetallen Eenvoudige aanzichten aanwijzen en beschrijven a.d.h.v. een plattegrond 5. Verhoudingen/procenten/breuken Een begrip als 6 van de 10 noteren als breuk 6/10 Op een strook breuken benoemen Op concreet niveau een breuk aanvullen tot een hele Een breuknaam geven aan het resultaat van een verdeling Met behulp van een strookmodel breuken als deel van een aantal bepalen Nederlandse taal Methode: Taaljournaal (Nieuwe Spelling) De methode is gesplitst in TAAL en SPELLING Taal Indeling methode: 20 blokken van 2 weken We werken met: Lesboek Activiteitenboek Bakkaarten Toetsboeken Sterkaarten taal Kopieerbladen (voor woordenschat, activiteiten, taalspel, activiteitenkeuzeblad, reflectievragen en extra leerstof) De leerstof wordt aangeboden in lesblokken van twee weken. Ieder lesblok heeft een thema. Telkens volgt na twee weken een taaltoets. Eventueel kunnen de kinderen hun portfolio presenteren. Spelling Indeling methode: 1 lesblok duurt vier weken. In 36 weken wordt de hele lesstof doorlopen. Opbouw van een lesblok: Lesweek 1: Instructie en oefening categorie 1 Lesweek 2: Instructie en oefening categorie 2 Lesweek 3: Instructie en oefening categorie 3 (herhaling categorie) Lesweek 4: Remediëren We werken met: Werkboek Kopieerbladen Computer Er wordt gewerkt met zogenoemde ‘spellingscategorieën’. In totaal zijn er drie voorkeursstrategieën, de hoofdwegen: Fonologische strategie (Ik luister) Regelstrategie of regelweg (Een regel wordt aangeleerd) Inprentstrategie of weetweg (Uit mijn hoofd) Naast deze drie voorkeurstrategieën of hoofdwegen zijn er nog twee hulpstrategieën. Analogiestrategie of net-als-weg (net-als-woord) Opzoekstrategie of opzoekweg (op zoek) In de derde week van het lesblok wordt een screeningstoets (mix-toets) afgenomen. (dictee) Drie keer per jaar wordt de beoordelingstoets afgenomen. (na 3 blokken). Lezen Methode: Estafette en Tekstverwerken We gebruiken de methode “Estafette”, wat bestaat uit een leesboek en een werkboek en enkele hulpmaterialen zoals vloeiend & vlot, zandlopers, extra leesbladen. De kinderen werken hierbij op niveau; er zijn 3 verschillende aanpakken namelijk aanpak 1 zijn de zwakkere lezers aanpak 2 is de middengroep aanpak 3 zijn de zeer goede lezers. ’s Morgens starten we in de klas met een kwartiertje lezen waarbij de kinderen van aanpak 1 onder begeleiding van de leerkracht een verhaal onder de loep nemen of woordjes oefenen van vloeiend & vlot. De andere kinderen lezen in een vrij leesboekje. Een estafette les begint klassikaal. Hierna worden de opdrachten uitgelegd en gaan de kinderen van aanpak 2 en 3 zelfstandig en/of met een maatje aan het werk. Kinderen van aanpak 1 werken aan de opdrachten onder begeleiding van de leerkracht. Methode: Tekstverwerken Begrijpend lezen: 1 keer per week Ontwikkeling van begrippen Vaardigheden die een beroep doen op talige kennis Vaardigheden die een beroep doen op de kennis en inzicht van de lezer Integratie van vaardigheden Schrijven Methode: Pennenstreken In groep 6 werken we met het voortgezet schrijven, volgens de doorgaande lijn voor het technisch schrijven. Doelstellingen groep 6: Schrijven met een goede zithouding Papierligging en potloodhantering Automatiseren van het schrift Schrijven tussen aangegeven liniatuur Schrijven tussen liniatuur van 7,5 mm Schrijven van cijfers en leestekens Schrijven van lange woorden Kennismaken met het temposchrijven Kritisch leren beoordelen van eigen handschrift en dat van anderen We werken met: Schrijfboekjes D1 en D2 Oefenboekje C Richtingkaart C-D Lettercijferkaart D Letterwandplaat C-D Oefenbladen met liniatuur Aandachtspunten voor het geven van het vak schrijven: Goede lichtinval Goede zithoogte Lichthellend schrijven Juiste schrijfhouding Goede papierligging Juiste pengreep Goede schrijfmaterialen Schrijfboekje D2 heeft geen hulplijnen meer Aardrijkskunde Methode: Land in zicht onderdeel van “Het ei van Columbus” We werken met: handleiding leerlingenboek werkboek kopieerboek Indeling methode: 6 onderwerpen van vijf lessen met een toets Wat aan bod komt: 1. Nederland, waterland Een mensenlandschap Polders Wonen in een land van polders; Noord-Holland Duinen Wonen in een land van meren; Friesland Toets 2. Natuur in Nederland Heuvels Wonen in een land van heuvels; Limburg Rivieren en beken Wonen in een land van rivieren; Gelderland Recreatie Toets 3. Veranderingen in Nederland Strijd tegen het water Wonen achter de dammen; Zeeland Moderne landbouw Wonen in de modernste landbouwstreek; Flevoland Wonen in een ouder landbouwgebied; Drente Toets 4. Wonen in Nederland Grote steden De stad uit Wonen op een kruispunt; Utrecht Dorpen en kleine steden Wonen in de Hanzesteden; Overijssel Toets 5. Werken in de Randstad Havens en industrie Wonen in een werkgebied; Zuid-Holland Vuilnis uit de Randstad De tuin van de Randstad; het Westland Het water van de Randstad Toets Geschiedenis Methode: Een zee van tijd Onderdeel van “Het ei van Columbus” We werken met: Leerlingenboek Werkboek Kopieerboek Handleiding Indeling methode: 6 onderwerpen van vijf lessen met een toets. Vanaf dit jaar werken we met de tijdbalk. 1. De eerste mensen Een vondst De stamboom van de mens De eerste landbouwers Landbouwers in onze streken Hunebedbouwers Toets 2. De Romeinen Een heel groot rijk De stad Over meester en slaaf Naar school en werk Vrije tijd Toets 3. De Franken De tijd van de volksverhuizingen Een grote keizer Leven op een palts Een nieuw geloof Dorestad in de tijd van Karel de Grote Toets 4. Vikingen en Arabieren Een vikingdorp Een bijzonder schip De wereld rond De Islam Het leven van alledag Toets 5. Kruistochten, kloosters en kathedralen Een pelgrimtocht Naar Jeruzalem Een kinderoorlog? In een klooster Een kathedraal Toets Biologie Methode: In vogelvlucht Onderdeel van “Het ei van Columbus” We werken met: Leerlingenboek Werkboek Kopieerboek Handleiding Indeling methode: 6 onderwerpen van vijf lessen met een toets. Wat aan bod komt: 1. De sportdag De sportdag De warming-up Eten om te bewegen Met kloppend hart en buiten adem Ze zeggen dat... Toets 2. Geluid De zee op! Geluid veranderen De vleermuis Het oor Geluidshinder Toets 3. Zon en maandag Zon en maan Schijngestalten Waar staat de zon? De buurvrouw van de aarde Mensen op de maan Toets 4. Groene vingers Groene vingers Goede grond? Grondsoorten Grond en landschap Grond en graan Toets 5. Batterijen en lampjes Een inbreker De stroomkring De zekering De elektriciteitscentrale Batterijen Toets Themavelden Methode: De wereld rond Onderdeel van “Het ei van Columbus” In het kader van Mens en Cultuur behandelen we: 1. Zoveel te bekijken Een aantal thema’s vervalt omdat we vanaf dit schooljaar starten met de Techniektorens. Methode: Techniektorens Dit is een nieuwe methode waarin de leerlingen experimenteren met diverse onderdelen van techniek. De leerlingen zijn dan handelend bezig. Ze gaan bijvoorbeeld zelf tandpasta maken. Bewegingsonderwijs Methode: Basislessen Bewegingsonderwijs Er is een selectie gemaakt van onderdelen die per jaar bij het vakgebied bewegingsonderwijs aan bod dienen te komen. De volgende onderdelen worden tijdens de lessen behandeld: Banken Matten Rekstok Bewegingsbaan Steunspringen Klim en Klauterbaan Touwen Ringen Atletiek Apenkooi __________________________________________________________________________________ Drama Methode: Moet je doen Er zijn 15 lessen per jaar beschikbaar in deze methode gericht op drama. De volgende technieken worden toegepast in groep 6: pantomime improvisatie inspring/improvisatie tableau/dramatiseren afspreekspel schimmenspel Dans Methode: Moet je doen Er zijn 16 lessen per jaar beschikbaar in deze methode gericht op dans. De volgende technieken worden toegepast in groep 6: In tweetallen combinaties van sporen maken Een swingende acrobatendans maken Een verhaal dansen Video bekijken en na lezing werkblad maken Een verhaal dansen Zelf een hofdans maken Een dans aanleren Dansen herhalen en aanleren De lessen zijn onderverdeeld in; 1. dansexpressie 2. kinderdans 3. dansbeschouwing Muziek Methode: Moet je doen Er zijn 22 lessen per jaar beschikbaar in deze methode gericht op muziek. De volgende technieken worden toegepast in groep 6: Muziek beluisteren Muziek maken Bewegen op muziek Vastleggen Spreken over muziek Verder worden er nog liedjes gezongen uit het eigen repertoire van de leerkracht. Handvaardigheid Methode: Moet je doen Er zijn 18 lessen per jaar beschikbaar in deze methode gericht op handvaardigheid. De volgende technieken worden toegepast in groep 6: stof knippen naaien opvullen lijmen met stof materiaaleigenschappen knippen Bij de creatieve vakken worden ook lessen uit andere bronnen gegeven. Soms ook naar aanleiding van een actualiteit. Vijf keer per jaar wordt er op donderdagmiddag een crea-middag georganiseerd. Tekenen Methode: Moet je doen Er zijn 20 lessen per jaar beschikbaar in deze methode gericht op tekenen. De volgende technieken worden toegepast in groep 6: kleurpotlood; tekenen plakkaatverf; vouwdruk oliepastel; mengen houtskool en kneedgum; tekenen en uitvegen waskrijt; tekenen en inkleuren waskrijt; tekenen en dik inkleuren bordkrijt; sjabloneren Bij de creatieve vakken worden ook lessen uit andere bronnen gegeven. Soms ook naar aanleiding van een actualiteit. Computer (ICT) In groep 6 wordt gebruik gemaakt van ICT. De computer wordt bij de volgende vakgebieden gebruikt: Rekenen: Het programma “Hoofdwerk” Spelling: Het programma “Taaljournaal”