BIJLAGE: FICHES BEWEGINGEN 2006 1 BEDEVAART NAAR DE GRAVEN AAN DE IJZER Thema of cluster van thema’s in 2006: De beweging richtte zich ook in 2006 naar maatschappelijke thema’s als Vrede – Vrijheid – Verdraagzaamheid => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Permanente actualisatie van de lespakketten (lager en secundair onderwijs) Gerichte acties naar leerkrachten (Klasse-dagen) Gerichte acties naar opvang tijdens de schoolvakanties Gerichte acties naar gezinnen (o.a. via Gezinsbond en familietickets) Via Ten Vrede Informatieve - educatieve standen Lespakketten Ontwikkelingssamenwerking Via colloquia in het kader van de Vredesweek Discussieforum op de website Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE & SENSIBILISATIE Deze thematiek werd aangekaart in een ruime waaier van activiteiten zoals: 2 tentoonstellingen rond W.O. 1: onder dak (over noodwoningen en barakken) en onder water (over een Duits duikpak waarmee werd geëxperimenteerd in het niemandsland dat onder water was gezet). Ten Vrede IJzerbedevaart Colloquium rond verdraagzaamheid voor de 6de-jaars ASO (met o.a. Dhr. Ludo Abicht van het Centrum voor gelijke kansen en racismebestrijding) Zonnebloemactie op 11 juli Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? | De 3 grote pijlers waarop de beweging steunt nl. De IJzerbedevaart, Ten Vrede en het museum werken alle 3 op hun eigen manier aan maatschappelijke verandering. De IJzerbedevaart was in het verleden toch een stimulerende factor in de Vlaamse Ontvoogding. Door de staatshervormingen is die grote rol voor een stuk uitgespeeld. Nu spitst de IJzerbedevaart zich meer toe (naast de traditionele eisen om verdere staatshervormingen) op de problemen binnen Vlaanderen: de toenemende onverdraagzaamheid en het actuele, zinloze geweld. Een oproep voor de 3 idealen van de frontsoldaten waarbij ze alle drie even belangrijk zijn. Ten Vrede bereikt een groot publiek en wil een positieve boodschap brengen via woord, beeld en muziek. 1 Door aandacht te vragen voor 1 centraal thema hopen we dat onze bezoekers de specifieke boodschap oppikken. In 2006 was het thema “massavernietigingswapens”. Het museum vertelt uitgebreid het verhaal van W.O. 1 en van de Vlaamse Ontvoogding. Onze bezoekers worden geconfronteerd met de gruwel van geweld en oorlog; dus met de keerzijde van vrede. Het verhaal van Vlaanderen met de ongelijkheden en onrechtvaardigheden komt aan bod. Vlaanderen heeft nu zijn eigen parlement, maar er zijn nog veel bevolkingsgroepen die strijden voor autonomie. Maatschappelijke verandering gebeurt geleidelijk en onder invloed van een samenspel van factoren. Wij durven hopen dat wij met onze 3 pijlers waarop de beweging steunt, nl. de IJzerbedevaart, Ten Vrede en het museum, één van deze factoren zijn. 2 2 DE MAAKBARE MENS VZW Thema of cluster van thema’s in 2006: Nieuwe medische en biotechnologische ontwikkelingen en in bijzonder ORGAANDONATIE => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: In het kader van de campagne “orgaandonatie” hebben we het brede publiek geïnformeerd door de verspreiding van 17.623 educatieve brochures,6.500 affiches en 154.000 boomerangkaarten; een toneelvoorstelling ‘ Met heel m’n hart’ (100 bezoekers) werd gevolgd door een debat met deskundigen; via onze website (22.224 bezoekers); 72 lespakketten werden door leerkrachten opgevraagd; 4 voordrachten werden i.s.m. ervaringsdeskundigen georganiseerd en werd er ook een radio-uitzending (60.000 luisteraars) gerealiseerd. Ter opvolging van de vorige campagne over “genetisch testen” werd het toneelstuk ‘Project Mens’ gevolgd door een debat een 3-tal keren geprogrammeerd; 3.495 brochures opgevraagd; een interlevensbeschouwelijke dialoog over genetisch testen (50 aanwezigen) georganiseerd en een nocturne (40 aanwezigen) over de “zaak DNA” bewerkstelligd. Over het thema “maakbaar brein” werd een lezingencyclus (3) gehouden, filmvoorstellingen (2) georganiseerd, een tv-uitzending gerealiseerd i.s.m. Lichtpunt (51.346 kijkers); een brochure (1.589) verspreid naar het brede publiek. Ook werd er een interactieve animatie (41.000 bezoekers) gerealiseerd in het kader van de tentoonstelling ‘Voorbij Goed en Kwaad’. Omtrent het thema “maakbare schoonheid” hebben we de resultaten van een enquête bij het brede publiek in Vlaanderen verspreid via 7 belangrijke mediakanalen (kranten en dagbladen). Omtrent bovenstaande thema’s zijn er 5 opiniestukken en 5 persberichten verschenen in de media. Via ons documentatiecentrum stelden we boeken en tijdschriften ter beschikking over bioethiek en nieuwe medische ontwikkelingen voor alle geïnteresseerden (189 uitleningen/ consultaties). Via onze website en de nieuwsbrief kon men de actualiteit volgen. 3 Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: In het kader van onze campagne orgaandonatie werden acties gevoerd door middel van film, debat, toneel, lezingen, affiches, boomerangkaarten, website, infoweek universiteit Antwerpen, nieuwsbrief, interviews, opiniestukken en persberichten. We hebben heel wat mensen gemobiliseerd en deze verenigd in een platform bestaande uit de 5 Vlaamse transplantatiecentra; 5 nationaal erkende mutualiteiten; 14 verenigingen van getransplanteerden en nabestaanden van donoren, 12 socio-culturele organisaties en o.a. een 50-tal vrijwilligers. Acties omtrent andere thema’s: In hetzelfde jaar werden er 3 toneelstukken ‘Project Mens’ omtrent genetisch testen geprogrammeerd; 4 lezingen/debatten omtrent maakbaar brein werden georganiseerd en 1 enquête (667 invullingen) omtrent maakbare schoonheid werd er gehouden. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Campagne orgaandonatie Via sensibilisatie vanuit een poëtische invalshoek (thema liefde) hebben we heel veel mensen bereikt om in familie- en vriendenkring het probleem van het groot tekort aan organen in Vlaanderen bespreekbaar te maken. Op basis van correcte informatie kunnen de mensen hun mening of wens duidelijk kenbaar maken in familie- en vriendenkring. Voor de familie of de naasten is het dan ook gemakkelijker om in een dergelijke situatie een beslissing te nemen. Er zijn duizenden informatieboekjes door het brede publiek opgevraagd. Verschillende organisaties hebben ons gecontacteerd om samen activiteiten te organiseren omtrent orgaandonatie. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? - Het brede publiek is beter op de hoogte van de Belgische wetgeving inzake orgaandonatie - Meer personen maken hun wens kenbaar in familie- en vriendenkring - Sommige mensen laten ons weten dat zijn na het lezen van onze informatieboekje of het bijwonen van onze activiteiten zich expliciet zullen opgeven als donor bij het gemeentehuis - de campagne kent een opvolging van activiteiten en van buitenaf wordt er meer beroep gedaan op voor samenwerking om deze missie verder te realiseren - Voor de nieuwsbrief waren er 451 nieuwe abonnees. 4 3 DE WAKKERE BURGER Thema of cluster van thema’s in 2006: participatie en lokale democratie => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: BIJVOORBEELD: Vormingsactiviteiten n.a.v. de gemeenteraadsverkiezingen van 08.10.2006: Hoe werkt mijn lokaal bestuur, hoe gaat een stembusgang in zijn werk, wat is de invloed van mijn stem op de zetelverdeling en coalitiebesprekingen, … ook voor bijzonder doelgroepen zoals migrantenvrouwen, jonge kiezers, … Educatieve quiz als “ludiek” alternatief voor bovenstaande vormingsactiviteiten Vormings- en ondersteuningsactiviteiten voor leden van lokale inspraak- en adviesorganen over een doelmatige werking, realiseren van invloed op de politiek, … Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: DWB organiseerde in 2006 een sensibiliseringscampagne gericht op de gemeentelijke adviesraden met als objectief om een bredere, diversere samenstelling van deze raden te bewerkstelligen en om een breder publiek aan te spreken via tijdelijke of ad hoc inspraakprocessen. Een wedstrijd “Adviesraad, kom uit je kot” maakte deel uit van deze campagne. Ze werd gewonnen door het Lierse Diversiteitsforum. In alle activiteiten proberen wij lokale bestuurders, ambtenaren en burgers warm te maken voor een beleidsontwikkeling in samenspraak met de bevolking. Dat is de rode draad binnen onze werking. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? DWB heeft –binnen zijn beperkte mogelijkheden- enigszins proberen mee een stem te hebben in het politieke debat over het zetelverdelingssysteem dat bestaat bij de lokale verkiezingen en dat kleinere politieke partijen en stromingen sterk benadeelt. Het ziet er tot nu echter niet naar uit dat schot komt in deze discussie. Verder is een rode draad in de verschillende activiteiten om werk te maken van een verbetering en verbreding van de burgerparticipatie – dus meer kwaliteit en een bredere betrokkenheid. 5 4 EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief) vzw Thema of cluster van thema’s in 2006: EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief) vzw informeert over alle facetten van een gezonde en kwalitatieve vegetarische voeding. => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: EVA heeft een betrouwbaar en dynamisch infocentrum uitgebouwd, dat zowel over een 'papieren' als een elektronisch aanbod beschikt, en organiseert educatieve activiteiten in de vorm van lezingen, zowel op het infocentrum als op verplaatsing. De collectie van ons documentatiecentrum (boeken, tijdschriften, beeldmateriaal) kan door alle geïnteresseerden zowel ter plekke als via de website doorzocht worden. Regelmatig helpen we leerlingen of studenten met het maken van een werk, project of thesis rond een of ander aspect van vegetarische voeding. De studiebegeleiding gebeurt zowel per mail als ter plaatse. Los hiervan werden diverse lezingen gegeven op scholen en werden informatiepakketten gestuurd naar leerkrachten. Op dagelijkse basis komen er vragen binnen via telefoon of e-mail. Een deel van deze vragen zijn bestemd voor de administratie, maar een belangrijk deel is inhoudelijk. Alle vragen worden binnen de twee weken beantwoord, lukt dit niet, dan wordt de vraagsteller hiervan op de hoogte gebracht. De info die verstrekt wordt, komt van betrouwbare bronnen. In 2006 zijn er zo’n 250 specifieke infovragen binnen gekomen, naast ettelijke honderden algemene informatie-aanvragen. Eind 2006 ligt het aantal unieke bezoekers van de EVA-website tegen de 3.000. Voor 2006 werd een gemiddelde genoteerd van ongeveer 2.400 unieke bezoekers per dag en werd het cijfer van 10.000 pageviews per dag vaak ruim overschreden. Via de zoekmachine Google is EVA de eerste hit voor de trefwoorden “vegetarisch”, “vegetarische”, en “vegetarisme”. De opkomst voor lezingen in het infocentrum ligt gemiddeld op zo’n 26 personen per lezing, variërend tussen 8 en 50 personen. Er werden 11 lezingen georganiseerd op het op het Vegetarisch Infocentrum, waaronder twee door internationale sprekers. Daarnaast werden ook een tiental externe lezingen gegeven door EVA-sprekers. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: A. EVA is een jonge en energieke organisatie die sterk steunt op het engagement van vrijwilligers. Vanuit onze maatschappelijke missie als erkende beweging werken we in de eerste plaats rond de verschillende facetten van vegetarische voeding, namelijk gezondheid, duurzame ontwikkeling, Noord-Zuidproblematiek, dierenwelzijn, en levensstijl. Doorheen de acties en activiteiten die EVA organiseert of omkadert, bieden we dus onze vrijwilligers de kans om in groepsverband intenser betrokken te worden bij belangrijke maatschappelijke evoluties en de discussies daaromtrent, en om een ruimere en klaardere kijk te krijgen op bepaalde actuele problematieken. Om onze functie van maatschappelijke activering te versterken, hebben we een volwaardige vrijwilligerswerking uitgebouwd die gebaseerd is op elementen als: een oriënterend intakegesprek, brainstorms en voorbereidende vergaderingen rond nieuwe activiteiten, transparan- 6 tie in de besluitvorming (rondsturen agendapunten, raadpleging via mail, verslaggeving), evaluatiemomenten, informele groepsmomenten (bijv. een kooksessie), e.a. B. Een paar tientallen EVA-leden hebben we bewuster betrokken bij het democratische proces van structurele besluitvorming via een openledenvergadering en een versterking van de Algemene Vergadering. De meest geëngageerde vrijwilligers kunnen ook ‘doorgroeien’ naar de raad van bestuur. C. In 2006 zijn er 9 kookcursussen georganiseerd op het infocentrum met een gemiddelde van 8 deelnemers per les. Via een dergelijk kanaal kan EVA mensen er concreet toe aanzetten om vegetarisme als duurzame en veelzijdige levensstijl ruimer ingang te doen vinden in de samenleving via de zogenaamde 'kookpotbeheerders'. D. forumbezoekers Op de website bevindt zich ook een actief forum met eind 2006 zo’n 400 geregistreerde gebruikers die samen zo’n 50.000 berichten plaatsten. Het forum fungeert als een discussieplaats en informatiebron, waar de gewone burger zich kan ontpoppen tot een informele informatie-verstrekker of zelfs een ‘buddy’ tegenover nieuwelingen. Het forum wordt ook gebruikt als recruterings- en activeringsinstrument van (nieuwe) vrijwilligers. E. Artikel 60 In 2006 was ook één persoon werkzaam onder het artikel 60 statuut, waarbij het de bedoeling is hem opnieuw voor te bereiden voor het arbeidscircuit. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Een van de strategische doelstellingen van EVA luidt: Sensibilisering van het ruime publiek op het gebied van de diverse facetten van vegetarische voeding. In het kader daarvan heeft EVA verschillende kanalen en acties ontwikkeld. Via publicaties zoals het driemaandelijkse EVA-magazine (3.500 exemplaren), de gratis brochures Vegetarisch Gent, Vegetarisch Antwerpen en De Vegetarische Gids (samen goed voor ruim 100.000 gratis verdeelde exemplaren), en de elektronische nieuwsbrief (5.500 geregistreerden eind 2006), de website (zie boven), enz. bereikt EVA een ruim publiek. In het kader van ‘De Week van de Smaak’ werd een succesvol publieksevenement georganiseerd: V-Night (november 2006), dat zo’n 100 mensen verder liet kennismaken met de geneugten van vegetarisch eten. V-Night kende door een aantal verslagen in de pers een ruimere draagwijdte dan enkel het diner. We kiezen, waar mogelijk, voor structurele samenwerking met lokale initiatieven: deelname aan 'Gent Geniet Gezond', door middel van infosessies op het infocentrum, en aan het 'Opendeurweekend Duurzame Ontwikkeling', door middel van vegetarische kooksessies. Hier werd samengewerkt met onder meer Logo (Lokale Gezondheidsdienst) Gent en met Oxfam Wereldwinkels. Om meer structureel met de media te werken werd een mediaplan opgesteld. Het is opgehangen aan concrete data/evenementen/feestdagen, zoals bijvoorbeeld Valentijn, Moederdag, eindejaarsfeesten, Wereld Vegetarisme Dag. Onze doelstelling om tenminste 12 vermeldingen per jaar van EVA of EVA’s projecten in de media te krijgen, werd ruimschoots bereikt dankzij artikels of vermeldingen i.v.m. EVA in diverse kranten en tijdschriften. 7 Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: – Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? – In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? Het is natuurlijk niet zo eenvoudig om de precieze impact van ons werk te meten. Wanneer je de resultaten waar je als organisatie naar streeft, ziet opduiken (hogere consumptie van vegetarische producten en maaltijden, meer vegetarische opties in restaurants, een betere kennis over vegetarische voeding bij diëtisten…) weet je uiteraard nog niet in welke mate die te danken zijn aan je eigen werk als beweging. We gaan er echter vanuit dat we door ons brede bereik wel degelijk bijdragen aan maatschappelijke verandering omtrent de eetgewoontes van de Vlaming en zijn/haar attitude tegenover vegetarische voeding. Eén voorbeeld van een project dat kan wijzen op door EVA aangestuurde maatschappelijke verandering, en dat die eveneens nog verder in de hand kan werken, is de consensuspaper over vegetarische voeding. Voor het eerst werd een document opgesteld en ondertekend door verschillende gezondheidsorganisaties (de Vlaamse Beroepsvereniging van Diëtisten, Kind & Gezin en het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie) en EVA vzw, waarin een consensus werd voorgesteld over de voordelen en aandachtspunten bij een vegetarische voedingswijze. Uiteraard is EVA als beweging continu bezig met aansturen op maatschappelijke verandering – dat is immer de “raison d’être” van de organisatie. Elke publicatie is erop gericht de consument te informeren en laten nadenken over de voedingskeuzes die hij of zij maakt, en hem/haar te stimuleren in de richting van een gezonder, ethischer, duurzamer en meer maatschappelijker verantwoord eetpatroon. 8 5 GET BASIC Thema of cluster van thema’s in 2006: Get Basic is een energieke beweging voor mediaactivisme en mediakritiek => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE In 2006 kwamen er 246 mensen naar het mediacentrum om er les te volgen. Daarnaast kwamen er nog eens 84 individuelen langs. Er werd ook een nieuw concept ingevoerd; werken op verplaatsing. Hierdoor kunnen we een groter en gediversifieerder publiek bereiken. In totaal namen 353 mensen deel aan deze workshops. Er werden 18 kleinere workshops georganiseerd op vraag van verschillende sociale organisaties en in eigen beheer waarop in totaal nog eens 172 mensen af kwamen. De resultaten van verschillende (vooral de grotere workshops) werden gepubliceerd op Indymedia.be. Er worden 4 grote workshops georganiseerd in de diverse modules in het mediacentrum; – “Meer in de Media”: hoe zitten de media in elkaar; hoe bouw ik een relatie op met die media; het opmaken van een perscommuniqué en aansluitend mediaplan. – “Beter in de media”: als de media bij ons aankloppen, moeten onze woordvoerders gewapend zijn om hun rechten te kennen en ook op de beste manier de organisatie te promoten; actieve interviewtraining vormt hier een essentieel onderdeel. – “Digitale fotografie met GIMP”: met het pakket van GIMP (freeware) worden medewerkers begeleid om hun vaardigheden als fotojournalist te verbeteren. En om in de virtuele donkere kamer van GIMP de resultaten te optimaliseren. (GIMP= vrije software voor het bewerken van foto's) – “Workshop Onderzoeks Journalistiek”: Aan de hand van een concreet onderzoeksproject gaat een groep deelnemers de elementaire methoden van onderzoeksjournalistiek toepassen om tot een uitgewerkt mediaproduct te komen. De begeleider reikt bestaande instrumenten van onderzoeksjournalistiek aan en begeleidt de deelnemers in het toepassen ervan op hun eigen onderzoeksproject. Er kwamen in totaal 21 vragen van 19 organisaties binnen voor het organiseren van 'workshops op maat' Op 2 vragen kon niet worden ingegaan, wegens niet prioritair doelpubliek. Er werden 7 workshops gegeven waaraan een project gekoppeld werd en een 12-tal workshops waren gericht op het leren media maken, zonder dat dit uitrmondde in een concreet project. In totaal bereikten deze workshops respectievelijk 76 en 124 mensen. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: GetBasic vzw werkt standaard met 'Open Content' en 'Open Source' principes. Enerzijds moeten de resultaten van de activiteiten (bv artikel) kunnen circuleren zonder dat er door iemand anders copyright op geclaimd wordt('Open Content'). Anderzijds worden zoveel mogelijk software tools gebruikt die vrij verkrijgbaar zijn en door iedereen gebruikt kunnen worden ('Open Source'). Dit alles om zoveel mogelijk barrières uit de weg te helpen en maximale participatie toe te laten. Er is een bewustwording bij het grotere publiek omtrent de rol van de media bij beeldvorming. Doorheen de projecten tijdens de workshops en de reportages van het GetBasic netwerk komen er 3000 mensen aan het woord betreffende maatschappelijke thema's. => GetBasic laat het grotere publiek ook participeren aan de media. Uiteindelijk spelen de 'gewone mensen' de hoofdrol in de projecten en reportages van GetBasic vzw. De resultaten hiervan zijn steeds terug te vinden op o.a. de website Indymedia.be. 9 GetBasic slaagde er in om in samenwerking met Indymedia.be om de reportages en projectresultaten kenbaar te maken aan zo'n 3000 bezoekers/dag via het internet. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: GetBasic vzw werkt stapsgewijs aan het deelnemen van debatten over de media. In de eerste stap werd een brainstorming georganiseerd met de mediaprofessionals van VOX, VRT, Uitpers over de nood aan alternatieve media voor de sociale bewegingen en het middenveld. Er werd een blog opgezet om de discussie rond media te voeden. Deze blog groeit zienderogen, er ontstaan hier en daar reeds inhoudelijke discussies op kleine schaal, die overigens door alle bezoekers te volgen zijn. Er is bij GetBasic vzw expliciet aandacht voor acties en campagnes. In 2006 werd het debat rond (de rol van) de media op gang getrokken. De gebeurtenissen en discussies rond kinderreclame en de rol van de openbare media,... stonden hierbij centraal. (vervolg in 2007) Op vraag van organisaties worden er door GetBasic vzw lezingen en workshops op verplaatsing gegeven betreffende de rol die de media inneemt bij het beoordelen/veroordelen van nieuwsfeiten. Er wordt telkens gewerkt met concrete voorbeelden uit de actualiteit om het 'publiek' duidelijk te laten voelen dat het de realiteit betreft en het geen 'ver van mijn bed show' is. GetBasic vzw heeft op 8 grote evenementen een standje geplaatst om de bezoekers van de evenementen persoonlijk te woord te staan. Door daar aanwezig te zijn kunnen mensen vrij naar ons komen en in informele sfeer vragen stellen. Hierdoor zijn ze ontvankelijker voor de boodschap van GetBasic vzw. Op het einde van 2006 konden we rekenen op een 100-tal correspondenten, dit is een verdubbeling t.o.v. het jaar voorheen. Deze correspondenten brengen lokaal nieuw vanuit hun regio betreffende maatschappelijke thema's. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? In 2006 stelden we een groeiend aantal website bezoekers vast (+3000/dag) en 64 nieuwe correspondenten brachten verslag uit van hun regio met een maatschappelijke inslag. En dit alles zonder (veel) aandacht te besteden aan reclame of vergroting van de naambekendheid. Dit toont aan dat we een veld bestrijken dat velen nauw aan het hart ligt, door het groeiend aantal bezoekers en medewerkers wordt de boodschap van GetBasic vzw steeds verder verspreid. Het aantal site-bezoekers blijft groeien. Informatie verstrekken/ ontvangen is de eerste stap naar het teweeg brengen van maatschappelijke veranderingen. GetBasic vzw en Indymedia.be startten met de oorspronkelijk in België unieke werkmethode van Burgermedia. Burgermedia werkt door en voor de burger. Burgers maken hun eigen nieuws, waardoor ze zelf ook beslissen welk onderwerk nieuwswaarde heeft. Deze methode werd ondertussen overgenomen door verschillende 'traditionele media.' Tegenwoordig beschouwd iedereen het als een basisrecht om zelf zijn verhaal kenbaar te maken in de media. Er wordt minder en minder met 'experten ter zake' gewerkt en meer en meer met 'de man van de straat' op wie de nieuwsfeiten rechtstreeks betrekking hebben. 10 6 IMAVO vzw Thema of cluster van thema’s in 2006: “noodzaak van menselijke conflicten”. Het jaarthema 2006 was: “Bedrijfsconflicten en syndicale strategie” => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: IMAVO vervulde in 2006 de functie educatie door het geven van vormingssessies, het uitgeven van een kwartaaltijdschrift, het organiseren en begeleiden van leesgroepen, en een educatieve publicaties: 1. Vormingssessies: (o.a. i.s.m. regionale volkshogescholen) : 80 uur. Thema’s: ‘Kopstukken filosofie’, ‘Antiautoritaire denkers’, ‘Een kritische visie op Europa’, ‘algemene conflicttheorie’, ‘de botsing der beschavingen’, het denken van Emmanuel Levinas, Leo Apostel, Markies de Sade … 2. Kwartaaltijdschrift: Vlaams Marxistisch Tijdschrift: 4 nrs.; 64 artikels; 345 blz A4; 102 foto’s; 304 abonnees en 40 losse nummers per nummer. Rubrieken: standpunt, binnenlandse conflicten, mondiale conflicten, psychische conflicten, politieke economie, politieke en algemene filosofie, geschiedenis, cultuur, religie, nieuwe klassieken, nieuws uit de beweging(en), in memoriams, en boekbesprekingen. Katernen rond “Bedrijfsconflicten en syndicale strategie”, “de ‘verlinksing’ van Latijns Amerika”, “Gemeenteraadsverkiezingen 2006”, “dossier Hendrik de Man”. 3. Leesgroepen: 3. Leesgroep Kritiek (met verschillende artikels) te Gent, leesgroep Wallerstein (‘Het historisch kapitalisme’) te Gent, Leesgroep ‘Plato over de liefde’ (‘Symposion’). Gemiddeld per bijeenkomst: 10 personen. 4. Educatieve publicaties: 1: Rudolf Boehm: ‘Schets van een poëtiek’ (126 blz): 120 verkochte exemplaren. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: IMAVO voerde in 2006 in het kader van maatschappelijke actie een campagne rond en organiseerde een colloquium over het thema “Bedrijfsconflicten en syndicale strategie”. Aan het colloquium namen 53 mensen deel. In haar tijdschrift besteedde IMAVO aandacht aan dit thema door publicatie van 3 artikels. (In het zomernummer 2007 van het VMT verschijnen alle teksten van het colloquium. Naar aanleiding daarvan trachten we in 2007 nog enkele vormingssessies en/of debatten te organiseren.) Bij het voorbereiden van het colloquium werd er overleg gepleegd met verschillende vakbondsafdelingen en met een vereniging (Masereelfonds). Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Naast de reeds vermelde middelen in het luik ‘educatie’ heeft IMAVO voor haar pogingen tot sensibilisering beroep gedaan op de media, en heeft IMAVO ook eigen T-shirts verspreid. 1. Media: 2 interviews op de Antwerpse Radio Centraal 2. T-shirts: zelf ontworpen, eigen T-shirts: verspreiding: 40 exemplaren. 11 Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? IMAVO tracht in functie van de nagestreefde maatschappelijke verandering mensen te overtuigen van haar stelling dat wantoestanden op alle vlakken veroorzaakt worden door het al of niet bewust nastreven van het harmonie-ideaal. Wantoestanden worden dan ook maar opgelost als mensen leren conflicten aan te gaan en te aanvaarden. Deze rationele stelling, die ingaat tegen een diepgewortelde emotionele binding aan het harmonie-ideaal, kan voornamelijk, indien niet enkel, maar ingang vinden door rationele overtuiging van mensen. Door het geduldig (al of niet expliciet) blijven herhalen van deze stelling in de vormingsessies, het tijdschrift, debatten, de leesgroepen, de educatieve publicaties, de campagnes en colloquia, in de media en op T-shirts, … streeft IMAVO verbetering van maatschappelijke en individuele wantoestanden na. Dit is natuurlijk moeilijk te ‘meten’, maar voor IMAVO omvat ‘weten’ heel wat meer dan dat wat men kan meten. (IMAVO gelooft niet in de nieuwrechtse stelling dat ‘meten weten is’.) De enige, niet-direct meetbare indicatie van het doordringen van de centrale bewering van IMAVO ligt in de directe contacten met mensen. (Een indirecte aanduiding vindt men in het feit dat mensen geabonneerd blijven op het tijdschrift, de deelname aan de verschillende vormingsactiviteiten en campagneonderdelen van IMAVO.) 12 7 INTEGRAAL vzw Thema of cluster van thema’s in 2006: Actief Ouder Worden Vanuit een pioniersrol wil Integraal maatschappijnuttig bewegingswerk brengen. Dit impliceert het inspelen op nieuwe maatschappelijke tendensen en fenomenen om zo de steeds groter wordende groep 50-plussers een experimenteerruimte aan te bieden om maatschappelijk zinvol verder aan de slag te blijven en actief ouder te worden. Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: In 2006 organiseerde Integraal in 20 Vlaamse regio’s een modulair uitgebouwde programmareeks over doelgerichte toekomstplanning voor zelfstandige ondernemers. De Vlaamse “roadshow” bestond uit liefst 80 vormingsavonden. Het project werd door niet minder dan 5.845 deelnemers bijgewoond. Het zeer succesvolle resultaat kon maar bereikt worden dankzij het lanceren van omvangrijke sensibilisatieacties, de actieve steun van rits sterke ledenorganisaties en de inzet van een heleboel vrijwilligers en ervaringsdeskundigen. Met dit multidisciplinaire bewegingsaanbod wil Integraal zoveel mogelijk ouder wordende ondernemers goed en tijdig voorbereiden op verschillende relevante aspecten van de pensioenproblematiek, maar tegelijk ook toekomstperspectieven bieden naar een ‘zinvol en actief’ ouder worden. Daarnaast werden 7 grootschalige herfstconferenties over “Voorbereiding op Afscheid van het Werk en Pensioen In Zicht” op touw gezet. Meer dan 1.150 personen schreven zich in. Aan het initiatief werd een ruime informatie- en voorlichtingscampagne gekoppeld. Het leven vòòr, tijdens en nà pensionering met zijn hindernissen, kansen, uitdagingen en zijn kwetsbaarheid liep als rode doorheen het programma. Het initiatief bood de aanwezigen een uitgelezen kans voor een gedegen oriëntatie op diverse scenario's voor de toekomst. Met de uitgifte van het (cadeau)boek “Hartelijk Gepensioneerd: 123 tips voor een nieuwe start” vulde Integraal de laatste werkdagen en de nieuwe stap in het leven van vele werknemers op een originele, maar vooral maatschappelijke relevante manier in. Het boek daagt de toekomstig en bijna gepensioneerde volwassene uit om op een creatieve en actieve manier op zoek te gaan naar zichzelf en zijn/haar persoonlijke ‘geheim voor een succesvol pensioen’. De uitgave nodigt uit tot verschillende ‘doe-het-zelf-vragen’ en stimuleert om een eigen praktische beleidsplan voor de toekomst op te stellen (oplage 700 exemplaren. – 80 blz. – co-editie: Lannoo Uitgeverij). Om zoveel mogelijk ouder wordende ondernemers grondig te informeren, te sensibiliseren én te stimuleren rond ‘hun’ loopbaaneindeproblematiek, bracht Integraal in 2006 ook het basiswerk ‘Ondernemen Vandaag: denk eerder aan later’ uit. Een standaardwerk voor de ondernemer 45 +, die zijn/haar toekomst actief vorm wil geven en de continuïteit van zijn/haar onderneming wenst veilig te stellen (oplage: 700 ex. – 230 blz. – Co-editie: Story Publishers ism UNIZO, SVMB, ADMB, KBC en CM) Een groeiende groep ‘oudere vrijwilligers’ zijn in Vlaanderen dagelijks in de weer met het organiseren van groepsreizen en -uitstappen in verenigingsverband. De uitgave “Handleiding voor reisleiders en reizigers: de vijf wijze en vijf dwaze maagden op reis” leert en geeft meer zelfzekerheid aan deze reis(bege)leiders. In die zin draagt de uitgave bij tot meer kwaliteitszorg en kwaliteitsverhoging binnen de reiswereld en binnen het sociaal-culturele verenigingsleven. Het werk wil vooral stimuleren tot meer respect en begrip voor de eigen levenswijzen & -houdingen, waarden en normen bij andere volkeren en culturen. Om de nodige mediaaandacht te verwerven, werd aan de lancering van het boek een geslaagde persconferentie gekoppeld. Een 60-tal journalisten, prominenten uit de sociaal-culturele sector en beleidsverantwoordelijken waren present (oplage: 1.500 ex. – 188 blz. – co-editie met Davidsfonds, ROC vzw en VVR vzw). Last but not least bracht Integraal de informatiebrochure “Zelfstandigen en hun pensioenregeling” op de markt. Een handige leidraad voor diegene die hun pensioen naderen of bereiken (oplage: 1.500 ex. – 28 blz. – co-editie met SVMB). 13 Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE EN MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: De basisslogans ‘Zonder zorgen naar Morgen!’ en ‘Denk vroeger aan later!’ werden in 2006 als thematische invalshoek gekozen voor onze landelijke voorlichtings- en sensibilisatiecampagnes rond goed voorbereid en actief ouder worden. De grootschalige sensibilisatiecampagnes onderstreepten het belang van een tijdige voorbereiding op het ouder worden en de pensionering. De campagne streefde er naar zoveel mogelijk volwassenen preventief en proactief hierover te laten nadenken en hiervoor warm te maken. De acties bestonden uit een serie voorlichtingsinitiatieven en uit speciaal ontworpen producten gericht op mensen die vlak voor hun pensionering staan. In totaal werden ca. 1.000 affiches en ca. 200.000 informatiefolders verspreid. Uit een samenwerking met UNIZO-Vorming en de HR dienstverlener ascento ontsproot het maatschappijgerichte project ‘Verleng de inzetbaarheid van uw (ervaren) medewerkers”. Over hét brandend actuele thema van onze tijd: langer werken en actief ouder worden. Hierdoor maakte Integraal volledig zijn laboratoriumrol” als beweging volledig waar. In Vlaanderen organiseerden het partnership op 8 locaties een workshop en discussieforum met als belangrijkste finaliteit: werken aan een diversiteitbeleid en een leeftijdsbewuste bedrijfscultuur, werkgevers op een positieve manier te doen omgaan met hun oudere of ouder wordende werknemers, bewerkstelligen van een attitudeverandering rond inzetbaarheid van ouderen zowel bij werkgever als werknemer. Aan de 8 regionale workshops namen ca. 200 personen deel. Via de brede sensibilisatiecampagne ‘Hou ervaring in huis’ werden zowel werkgevers als werknemers gewezen op hun vooroordelen in verband met werk, leeftijd en ouder worden. Met gerichte acties werd de problematiek van ‘langer actief blijven en actief ouder worden’ op een positieve manier onder de ruime publieke aandacht gebracht. Door het massaal verspreiden van liefst 50.000 flyers en optimaal gebruik van de digitale mogelijkheden probeerden we zoveel mogelijk mensen met onze boodschap te bereiken. Al onze acties en projecten werden ondersteund door onze eigen webstek www.integraalvzw. De site biedt up-to-date informatie over verschillende significante aspecten van ouder worden. In 2006 telde onze webstek 33.702 bezoekers en een totaal 118.933 “pagevieuws” . In 2006 werd een zeer groot publieksbereik, een breder draagvlak en schaalvergroting bij het ontwikkelen en uitvoeren van de bewegingsinitiatieven bekomen, dankzij een ruim en sterk netwerk van liefst 19 verschillende partnerorganisaties. Deze “dwarsverbindingen” met tal van organisaties leidden tot een grotere naambekendheid, betere herkenbaarheid van de werking en een groot hefboomeffect op de uiteindelijke resultaten. Het afgelopen jaar werden ook tientallen vrijwilligers afkomstig uit verschillende organisaties ingeschakeld om de bewegingsprojecten & acties tot een goed einde te kunnen brengen. In 2006 vonden liefst 43 stuurgroep-, denkgroep- en overlegbijeenkomsten ter voorbereiding en uitwerking van de gezamenlijke projecten en acties plaats. De nationale pers besteedde een zestal keer aandacht aan één of meerdere facetten van onze werking. In de zakenkrant De Tijd bijvoorbeeld verschenen alleen al 6 campagneadvertenties in vierkleurendruk. In andere kranten en tijdschriften werd dan weer redactionele aandacht besteed met interviews en duiding over de uitgebrachte boeken. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? 14 In 2006 bouwde Integraal een ruim bewegingsaanbod uit gaande van het organiseren van een resem vormingsprojecten & conferenties, het uitgeven van kwaliteitsboeken en publicaties tot het lanceren van doelgerichte acties en voorlichtingscampagnes. Mensen sensibiliseren en bewust maken van de eigen kwaliteiten, valkuilen en de uitdagingen die men meeneemt naar de toekomst; dit alles met het oog op een blijvende en positieve attitudeverandering en vernieuwde maatschappelijke betrokkenheid, waren centrale doelstellingen. Er werd vooral gewerkt rond het maatschappelijke activeren van mensen rond verschillende relevante raakvlakken mbt. actief ouder worden. Belangrijk hierbij is dat mensen meer inzicht verwerven in verschillende met het ouder worden gerelateerde onderwerpen en afstand doen van het “zwart-wit” denken. Kortom, op een cruciaal moment in hun leven bewust eigen keuzes leren maken, nieuwe toekomstperspectieven ontwikkelen en de verworven inzichten in de praktijk gaan implementeren in hun eigen leven, en meer nog: dat ze zich ernaar gedragen en dat ze er de maatschappij een beetje mee gaan veranderen. Zonder schroom durven we stellen dat ons bewegingsaanbod aan een grote maatschappelijke behoefte beantwoordt De bereikte jaarresultaten hoeven geen verder betoog. 15 8 KMS – KERKWERK MULTICULTUREEL SAMENLEVEN Thema of cluster van thema’s in 2006: Intercultureel Samenleven/ Racisme/ Migratie- en minderhedenbeleid => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: 1/ Cursusaanbod ‘Omgaan met racisme’ - open aanbod: acht reeksen voor 97 deelnemers - gesloten aanbod: zeven cursussen voor 86 deelnemers 2/ Cursus Pastoraal werken in een interculturele context – Antwerpen 12 deelnemers 3/ Negen Vormings- en ontmoetingsinitiatieven met moslims en christenen/ 670 deelnemers 4/ Twee Cursusreeksen Diversiteitsmanagement / 16 en 9 deelnemers 5/ Twee interlevensbeschouwelijke pelgrimstochten (Brussel – Antwerpen) – 200 deelnemers Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: 1/ Twee netwerkdagen ‘Netwerk Racisme Keren’ gemiddeld 30 aanwezigen 2/ Twee netwerkdagen ‘Kerkasiel.anders’/ gemiddeld zestig aanwezigen 3/ 17 kerkasielwakes rond thema ‘Kinderen zonder papieren, zijn geen papieren kinderen’ met 1261 deelnemers 4/ Bijzondere actie rond regularisatie in februari 2006 (Gent/Sint-Niklaas) 800 deelnemers Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: 1/ Affichecampagne : Jongeren uit alle culturen: word leerkracht 2/ Publicatie ‘Doe de test’ – intercultureel diversiteitsbeleid 3/ Interculturele en –levensbeschouwelijke Jaarkalender ‘Feesten met de buren 2006’ 4/ Wenskaarten einde ramandan 5/ Zes nieuwsbrieven van het netwerk racisme keren voor 322 abonnees 6/ Een onderzoek naar beeldvorming in christelijke en katholieke media (35 redacties en 73 tijdschriften)/ met publicatie van een ondersteunend handboekje om eigen publicaties door te lichten op negatieve beeldvorming 7/ Actie Regenboogkerk/verhogen van bespreekbaarheid thema’s migratie/racisme en diversiteit in lokale kerkgemeenschappen Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? 16 1/ Wij denken, samen met andere groeperingen, een impuls te hebben gegeven aan de aandacht van de politieke en publieke opinie inzake de rechtsbevordering voor kinderen en jongeren zonder wettig verblijf en het regularisatiethema. De aanwijzing daarvoor is dat het maatschappelijk debat in gang is en dat er een groeiende consensus ontstaat rond deze thematieken. De belangstelling voor de kerkasielwakes is daarvoor een barometer. 2/ Wij denken een impuls te hebben gegeven aan het intercultureel organisatie- en personeelsbeleid in onderwijs, welzijnswerk en sociaal cultureel werk. Dat merken wij door de vraag tot samenwerking voor een specifieke studiedag vanuit Caritas Vlaanderen / een samenwerkingsovereenkomst met het Vlaams Secretariaat Katholiek Onderwijs/VVKHO / de vraag vanuit vzw. Welzijnsschakels voor begeleiding terzake/ de consolidering van het diversiteitsbeleid bij Broederlijk Delen. Het KLIK project m.b.t. de opvang van allochtone kandidaten in de lerarenopleiding van de Karel De Grote hogeschool zorgt voor eerste positieve resultaten bij de studenten. In opvolging van de zitting van de commissie Onderwijs van het Vlaams Parlement mbt. deze thematiek, waar wij op hebben aangedrongen, werd een resolutie goedgekeurd en werd een deel van deze resolutie ondertussen ook omgezet in onderwijsbeleid. 3/ Wij denken een impuls te blijven geven aan de contacten en ontmoetingen tussen moslims en christenen. Dat blijkt onder meer uit de participatiegraad aan deze initiatieven. 4/ Wij denken een impuls te hebben gegeven aan een correctere beeldvorming over etnischculturele minderheden in christelijke en katholieke tijdschriften door middel van ons actieonderzoek. De redactiebezoeken die wij met de resultaten van het onderzoek hebben afgelegd werd telkens afgesloten met een engagement van de redacties meer aandacht te besteden aan deze thematiek in het redactioneel beleid. 5/ De beweging stuurt op verschillende domeinen verder aan op verandering. Dat blijkt onder meer uit onze visietekst ‘Laat ons (hier) tot leven komen’ over migratie- en minderhedenbeleid in christelijk perspectief die op 16 mei 2006 werd bekengemaakt / uit onze aanwezigheid in het Forum Asiel en Migraties waar wij een onderhandelingstaak opnemen met de Federale Overheid/ over onze aanwezigheid bij lokale en regionale activiteiten die te maken hebben met migratie- en minderhedenbeleid/… 17 9 KIF KIF vzw Thema of cluster van thema’s in 2006: interculturaliteit => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: De essentie van de werking van Kif Kif is ‘het woord’. Doorheen onze ganse werking proberen wij (allochtone) jongeren ertoe te stimuleren om kritisch na te denken en op te komen voor hun mening. Dit alles uiteraard binnen het organisatiekader waarin de termen ‘progressief, pluralistisch, democratisch, solidair en antiracistisch’ centraal staan. In 2006 – het eerste jaar van de erkenning – voerde Kif Kif een grondige doorlichting van het vrijwilligersbeleid door. Niet alleen op het vlak van recruteren en onthalen binnen de organisatie, maar ook met betrekking tot het blijvend motiveren en betrekken bij de organisatie. Dit mondde uit in een nieuw model van vrijwilligersovereenkomst en de actualisering van de intakeprocedure. In verschillende deelwerkingen van Kif Kif (Kif Kif Journalistiek, Kif Kif Mediawatch en Radio Kif Kif) van Kif Kif werden interne vormingen voor de vrijwilligers georganiseerd. Deze lokten heel wat belangstellenden naar de organisatie en dit resulteerde ook in tal van nieuwe vrijwilligers. Daarnaast gaf Kif Kif ook tal van externe vormingen en was ze vaak aanwezig als panellid op debatten, lezingen, … Op de website van Kif Kif verschenen tientallen artikels van de hand van mensen die verbonden zijn aan de organisatie, en honderden van derden. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Er worden vanuit Kif Kif 5 campagnes opgezet die geruime tijd onder de aandacht bleven: de procedure tegen de dotaties van het Vlaams Belang - de zaak Euro-Lock - De campagne rond een aantal uitspraken van het hoofd van het Gemeenschapsonderwijs - De campagne rond de gemeentelijke verkiezingen - De campagne rond de zogenaamde ‘MP3-moorden’ en de grote maatschappelijke consternatie op dit vlak. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Via de website www.kifkif.be - in enkele jaren tijd uitgegroeid tot een van de meest geconsulteerde en gewaardeerde referentiepunten omtrent het maatschappelijke debat over de interculturele samenleving – bereikte Kif Kif vele tienduizenden bezoekers. Gemiddeld wordt de site dagelijks door 1.500 individuele bezoekers bezocht, en mogen we rekenen op 5 à 6.000 hits. Ook het mediatieke luik mag zeker niet in dit overzicht ontbreken. Kif Kif was ook in 2006 een zeer regelmatige gast in de pers. Niet alleen wordt de organisatie vaak gecontacteerd, maar ook voert Kif Kif ook regelmatig zelf gerichte persacties, worden opiniestukken geschreven, etc. 18 Kif Kif werkte in 2006 met niet minder dan 71 verschillende organisaties samen. De samenwerkingsverbanden waren zeer uiteenlopend: organiseren van gezamenlijke activiteiten, voeren van promotie via de website, opzetten van vormingen, … In interactieve agenda van Kif Kif werden door andere organisaties niet minder dan 382 activiteiten aangekondigd. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? 2006 was een jaar waarin de multiculturele samenleving danig op de proef werd gesteld: verschillende door racisme geïnspireerde moorden, de hetze rond de Mohammed-cartoons, … Kif Kif heeft met betrekking tot de toenemende negativiteit en stereotiepe beeldvorming ten aanzien van de interculturele samenleving het nodige tegengewicht proberen te geven. Als kleine organisatie zijn we uiteraard beperkt in onze middelen. Toch menen we dat we in een aantal dossiers een reëel verschil hebben kunnen maken. 2006 was voor de organisatie dus geen gemakkelijk jaar, maar wel een jaar waarin we de buitenwereld al een glimp hebben kunnen geven van waartoe we in staat zijn. In de komende jaren zal er verder gewerkt worden aan de uitbouw en stabilisering van onze jonge organisatie. 19 10 KOERDISCH INSTITUUT BRUSSEL Thema of cluster van thema’s in 2006: Het Koerdisch Instituut vzw heeft twee pijlers; Het streeft enerzijds naar de bescherming en de bevordering van de rechten van personen die behoren tot nationale, etnische, religieuze en/of linguïstische minderheden in het MiddenOosten, Eurazië en de Kaukasus, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en in andere internationale verdragen. Anderzijds streven wij als zelforganisatie naar een Vlaamse en Brusselse samenleving waarin iedereen die deel uitmaakt van een etnisch-culturele minderheid (Belgen van buitenlandse origine, vluchtelingen, mensen zonder papieren) aanspraak kan maken op de basisrechten, gelijke kansen en inspraak heeft in de organisatie en invulling van de 'Vlaamse multiculturele samenleving'. => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: - educatieve publicaties: ‘Armoede in Brussel/Pauvreté à Bruxelles’ (red. Jan Béghin), i.s.m. EPO-uitgeverij; De Koerden. Essays over hun geschiedenis en cultuur (Knyaz Mirzoev, bewerkt door Hugo Van Rompaey); - educatieve dvd: ‘Newroz 1998 en 8 jaar later…’ van Chris Den Hond - educatieve tentoonstelling (20/07/07-04/08/07) Ismail Khayat - educatief tweemaandelijks tijdschrift ‘De Koerden’ - bibliotheekwerking met jaarlijks +/- 250 bezoeken, informatisering van onze bibliotheek i.s.m. Institut Kurde de Paris en ook een afdeling van onze bibliotheek in ADVN (Antwerpen) - begeleiding infosessies over Koerdistan Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: - tweetalige petitiecampagne op www.armoedestoppauvreté voor een duidelijk gebudgetteerd actieplan ter bestrijding van de armoede in Brussel - Culturele avond op 09/12/2006 ‘Lied en woord voor de vrijheid van meningsuiting’: wij hebben een deel van het maatschappelijk middenveld kunnen bereiken en de medewerking verkregen van organisaties als Vrede vzw en Liga voor Mensenrechten die in 2007 aan de basis stonden van Platform voor Vrije Meningsuiting. - Newrozdelegatie: delegatie naar Zuidoost-Turkije 18-21 maart. - ontwikkelingsprojecten: Koerdisch centrum in Tbilisi (Georgië), financiële ondersteuning aan Riya Teze (Armenië) één van de oudste tijdschriften in het Koerdisch, reconstructie- en rehabilitatieproject dorp Mizizah en tot slot kinderboekenproject in Diyarbakir, Sûr (ZuidoostTurkije) - protestactie voor de Turkse ambassade n.a.v. de moord op de ouders van Derwich Ferho Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: 20 - 40 keer in de nationale pers geweest met onze thematiek, 5 persconferenties georganiseerd en verspreiding van 5 persdossiers. - conferentie ‘Mensenrechten in Iran’, + uitgave persdossier en verspreiding van het verslag - colloquium ‘De impact van repressieve regimes op de grootschalige exodus naar Europese landen’. Met dit colloquium op 13/03/06 in het Brusselse stadhuis hebben wij de aandacht gericht naar de politieke vluchtelingen in België. Daarnaast sensibiliseerden wij ook met de tentoonstelling en vertoning van een film over de staatsgreep in Turkije van 1980. - maandelijks verspreiden van onze e-nieuwsbrief over de mensen- en volkerenrechten in het Midden-Oosten, Turkije en de Kaukasus Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? De Coördinatie ‘Stop de oorlog tegen het Koerdische volk’ is een pluralistische samenwerkingsverband van organisaties, politici en individuen die sinds 1998 acties onderneemt om de Koerdische kwestie vooruit te helpen. Met de medewerking van de politici Lionel Vandenberghe (senator Spirit), Jan Béghin, Adelheid Byttebier (Brusselse parlementsleden) Bart Staes (europarlementslid), Frieda Brepoels (Europarlementslid), Pierre Galand, Josy Dubié, enz. (senatoren) werden een tiental politieke initiatieven (interpellaties, mondelinge vragen) genomen ter bevordering van de rechten van het Koerdische volk. In de maand maart werden naar aanleiding van de moord op de ouders van onze voorzitter, Derwich M. FERHO, maar liefst 15 politieke initiatieven genomen, zowel op Vlaams, federaal als op Europees niveau. Wij hebben altijd nagestreefd om deze moord te kaderen in de meer algemene mensenrechtenschendingen van het Koerdische volk en andere minderheden in Turkije. Met het Collectief 1971 (samenwerkingsverband van 4 organisaties opgericht door politieke vluchtelingen uit Turkije – Stichting Info-Türk, Koerdisch Instituut vzw, Vereniging van Democratische Armeniërs van België, Verenigingen van Assyriërs van België – in 2006) willen wij aantonen dat Turkije een etnisch en religieus lappendeken is en dat een homogeen Turkije met één volk en één taal een fabel is. Met onze activiteiten klagen wij de inmenging van Turkije in de Belgische politiek aan en vragen wij aandacht voor de mensen- en volkerenrechtenschendingen in Turkije. Wij hebben zes gemeenschappelijke oproepen gelanceerd in de Belgische pers en twee grootse activiteiten georganiseerd op 13 maart (Brusselse stadhuis) en op 9 december in Gemeenschapscentrum De Maalbeek. Met onze activiteit ‘Lied en woord voor de Vrijheid van Meningsuiting’ werd een beweging op gang getrokken met de medewerking van CLEA. Hierdoor konden wij toch vaststellen in 2007 dat ook Vlaamse organisaties als Vrede vzw en de Liga voor Mensenrechten actie hebben gevoerd tegen de veroordeling van leden van de DHKP-C en in het kader van het Platform voor Vrije Meningsuiting actie hebben gevoerd voor Bahar Kimyongür en zijn kompanen die waren veroordeeld in het kader van de antiterrorismewet. 21 11 LINC vzw Thema of cluster van thema’s in 2006: Inclusieve Kennismaatschappij => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: IJveren voor een kennismaatschappij waaraan zoveel mogelijk mensen kunnen deelnemen is een gedeelde verantwoordelijkheid. Op vraag van organisaties verzorgen we momenteel workshops voor hun medewerkers i.v.m. voorlezen en vertellen voor kinderen, boek- en leesplezier,… en ondersteunen we hun projecten. Er werden in 2006 30 verschillende workshops georganiseerd voor een 1000-tal deelnemers. In een Centra Nieuwe Geletterdheid of CNG bundelen openbare diensten zoals bibliotheken en vormingscentra hun krachten en expertise om de digitale kloof te overbruggen. In deze Centra kunnen mensen terecht die (nog) niet vertrouwd zijn met nieuwe media zoals pc's en bijbehorende toepassingen voor vormingen en publiek gebruik maken van de diensten en infrastructuur. Momenteel zijn er al twee CNG's actief: Zandletters in Oostende en 't Klikt in Vlaams-Brabant. Aan ’t Klikt namen in 2006 zeven bibliotheken uit Vlaams-Brabant deel. Er werden 69 workshops georganiseerd voor 355 deelnemers. In Zandletters werden er 31 workshops (183 deelnemers) en 35 individuele begeleidingsmomenten georganiseerd (175 deelnemers). Voor het aanscherpen van zoek- en informatievaardigheden lanceerde Zandletters op haar site ook een online-quiz waarover 720 antwoorden binnenliepen. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Zowel in CNG’s als in Voorleespunten schakelen we vrijwilligers is. Zij zijn de gidsen in de wondere wereld van het voorlezen en de pijlers van onze bruggetjes over de digitale kloof. In de Voorleespunten (Leuven, Laakdal, Wachtebeke) zijn in totaal 36 vrijwilligers actief. In de CNG’s (Zandletters, ’t Klikt) zijn 15 vrijwilligers actief. In 2006 startte LINC met een campagne rond burgerinformatie om de dialoog tussen burger en overheid te verlevendigen en kracht bij te zetten. Het doel van deze experimentele digitale campagne is tweeledig: de dialoog verlevendigen tussen burger en overheid over de vindbaarheid en verstaanbaarheid van overheidspublicaties en –websites en toegankelijk ontsluiten van overheidsinformatie voor het brede publiek. Via www.watzoekje.be roepen we mensen op om kritisch met informatie om te gaan en bieden we hen toegang tot overheidsinformatie. In 2006 had de website (gelanceerd op 20 juni 2006) 4526 unieke bezoekers. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Met de website www.linc-vzw.be proberen we te vermijden dat er iemand omtrent de thema’s (voor)lezen, digitale samenleving en de inclusieve kennismaatschappij op zijn honger blijft zitten. We geven concrete tips en achtergrondinformatie of verwijzen naar interessante publicaties en websites, volgen de actualiteit,… De website had in 2006 gemiddeld 1734 unieke bezoekers per maand. Via ‘geLINCt’ een maandelijkse nieuwsbrief voor het brede publiek met handige voorlees- en digitips, nieuws over onze thema's en acties bereikten we in 2006 331 abonnees. 22 Met onze sensibiliserende lezingen en workshops laten we ouders en opvoeders het belang ontdekken van de vroegtijdige én blijvende aandacht voor boeken in het groeiproces van kinderen en jongeren. De lezing ‘De Prehistorie van het Lezen’ over het belang van een vroegtijdige aandacht voor boeken en lezen voor ouders van jonge kinderen, werd in 2006 18 keer aangevraagd. De lezing ‘Het Avontuur van het Lezen’ met tips en praktijkvoorbeelden voor (groot)ouders om kinderen van 6 tot 12 jaar te begeleiden tijdens hun leesontdekkingstocht werd 10 keer aangevraagd. De workshop ‘Voorlezen, durven en doen’: praktische tips voor mensen die willen gaan voorlezen aan groepen kinderen of ‘in huiselijke kring’ werd 17 keer aangevraagd. Zandletters promoot ‘Digitale participatie’ door in interactie met het publiek thematische websites te bouwen. In het kader van de Digitale Week 2006 werden o.a. door middel van de babbelbox getuigenissen over WOII geregistreerd, een voorbeeld hoe multimedia kan worden ingezet voor registratie van het collectief geheugen. Op de deelsite van Zandletters staan 75 verhalen geregistreerd waarvan 20 met geluidsfragment. LINC’s Vlaams Steunpunt Nieuwe Geletterdheid is een netwerk van Vlaamse projecten en organisaties uit alle professionele sectoren die zich actief inzetten om de digitale kloof te overbruggen en tot e-inclusie te komen. In maart 2006 organiseerde het VSNG de Digitale Week tijdens dewelke e-inclusieprojecten in Vlaanderen en Brussel in de kijker worden gezet. Bedoeling is de digitale kloof te dichten door te ijveren voor internettoegang voor iedereen. Bovendien willen we het internet bij de hele bevolking bekendmaken, educatieve programma's ontwikkelen en het internetgebruik stimuleren. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? LINC beoogt een attitudeverandering, namelijk dat mensen niet enkel informatie opzoeken en gebruiken als ze een probleem hebben, maar dat ze de reflex krijgen om zelf spontaan en doelgericht naar ontbrekende kenniselementen te zoeken. Daarom besteden we veel aandacht aan de strategische vaardigheden. Om te kunnen functioneren in de kennismaatschappij heeft elke mens hulpbronnen nodig: cognitieve, materiële en sociale. LINC vergroot via haar acties (bv. Centra Nieuwe Geletterdheid) de toegang tot hulp van anderen en helpt het sociale netwerk vergroten. We proberen solidariteit tussen mensen te bewerkstelligen en netwerken te creëren. Zo kunnen mensen knowhow, expertise i.v.m. lezen en infogebruik delen, kunnen ze kennis uitwisselen en vergelijken en nieuwe, andere kennis opbouwen. Hiervoor schakelen we vrijwilligers, onze VIP-ers in: Very Important Persons die zorgen Voor Informatie en Plezier. 23 12 MOBIEL 21 Thema of cluster van thema’s in 2006: Duurzame mobiliteit => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Dunne lijn tussen decretale functies bij Mobiel 21 Door de geïntegreerde benadering van onze activiteitenclusters is het soms moeilijk een grens te trekken tussen “wat is educatie?”, “waar begint bewustmaking?” en “in welke mate is actie (ander gedrag) nu een gevolg van het bewustmakingsproces”. Onze praktijkervaring, stevig onderbouwd door onderzoek en evaluatie, bewijst dat de scheiding van de functiedrieling een complexe operatie vergt. Mobiel 21 hanteert in de praktijk geen kunstmatige opdeling, maar een symbiose, louter in functie van het gewenste effect. Dit geldt voor vele, zo niet de meeste van onze projecten die in 2006 werden opgestart, bestendigd of beëindigd. In totaal zijn onderstaande projecten en activiteiten (incl. de flankerende werking; netwerking, organisatieontwikkeling, ...) goed voor bijna 3600 decretaal gesubsidieerde uren. In omzet vertegenwoordigen ze echter maar 12 % van de totale M21-werking. Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Het Europese STEER project e-Atomium, gecoördineerd door Mobiel 21, heeft een belangrijk jaar achter de rug. Tijdens 2006 werden cursussen voor energieagentschappen (= duurzaamheidsambtenaren in België) opgezet, De verschillende trainingen en vormingssessies behandelden de volgende onderwerpen: mobiliteitsmanagement, demand management, alternatieve brandstoffen/voertuigen en communicatie en sensibiliserigscampagnes. In totaal namen 53 mensen deel aan de intensieve opleiding van e-Atomium in Vlaanderen. In de evaluatie gaf 63% van de deelnemers aan uitermate tevreden te zijn met de inhoud en praktische organisatie van de cursus. In samenwerking met de verschillende partners (oa. VITO in Vlaanderen) werd nieuw cursusmateriaal ontwikkeld die na afloop van het project medio 2007 vrij beschikbaar zal zijn. Een 1000-tal uren educatieve realisaties, verspreid over tal van kortstondige publiekscontacten, tweedelijnsondersteuning aan studie- en vormingsinitiatieven van derde middenveldorganisaties, webpublicaties,medewerking in redactieraden (Mobiliteitsbrief,Komimo nieuwsbrief,Verkeersspecialist),eigen Mobiel 21 nieuws. Exclusief bibliotheek en mediatheek! Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Met het uitlenen van pakketten met 'ludieke verkeersfiguren' wil Mobiel 21 de verkeersknelpunten in het wegbeeld zichtbaar maken voor alle weggebruikers. Mobiel 21 ondersteunde en begeleidde in 2006 lokale actie groepen in Oud-Turnhout, Rotselaar, Eeklo, Keerbergen, Kapelle-op-den-bos, Meldert en Meerhout bij de opstart van een project 'Ruimte Gevraagd'. Het afgelopen jaar heeft Mobiel 21 een 50-tal scholen en ouderverenigingen procesmatig ondersteund bij het opzetten van een poolcampagne ( voet-fiets of carpool) en/of aanvullende initiatieven in de sfeer van educatie, sensibisering of vervoersorganisatie (vb. kiss&ride advies, schoolvervoerplannen, scholenovereenkomsten, projectweek verkeer...) Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: De Korterittencontract- campagne was in 2006 goed voor meetresultaten bij 1.473 deelnemers (zij die hun inspanningen om de auto wat vaker thuis te laten voor korte ritten nauwgezet en drie maanden lang registreerden). Het leverde ons een aardige cijferdans op aan ge- 24 reduceerde CO2-uitstoot, totaal uitgespaarde autokilometers, minder uitstoot van fijn stof, individuele en maatschappelijke autokosten, verbrande calorieën. Het zijn indicaties van een succesrijke campagne, maar vertelt dit ons dat deelnemers dit experimenteel voorbeeldgedrag ook zullen volhouden en omzetten tot gewoontegedrag? Wat startte in het beleidsplan/jaarplan 2006 onder de werktitel 'mobility award', ontwikkelden we – samen met IMOB en VSV tot een jaarlijks informatief-sensibiliserend evenement waarbij initiatieven ter bevordering van duurzame mobiliteit bekroond worden. De Prijs Mobiele Onderneming 2006 werd uitgereikt op 28 november tijdens de VOKA-meeting 'Publiek-Private Samenwerking: woon-werkverkeer op wieltjes' (als thema voor 2006) in aanwezigheid van een 50-tal bedrijfsleiders, Minister Van Brempt en de pers. Prangende mobiliteitsvraagstukken belangen ieder van ons aan. Innoverende oplossingen vragen echter een sterk onderbouwd draagvlak. Daarom lanceerde Mobiel 21 in 2006 het ‘Denkforum Mobiliteit’. Via 5 paginagrote bijdragen in De Standaard, op de website www.denkforummobiliteit.be en 3 bijdragen in de pendelkrant Metro, werd om de 6 weken een ander thema aangereikt naar breed doelpubliek. 23 instanties leverden op voorhand standpunten om de discussie aan te wakkeren. Over de gehele periode van 40 weken werden op het forum 990 berichten gepost. Het forum telde 78 geregistreerde forumbezoekers, met daarnaast een grote schare van bezoekers die graag anoniem hun bijdrage deden en/of nieuwe ideeën zochten. Het initiatief werd ook in Nederland met argusogen gevolgd. Het project was (misschien te) ambitieus, de tijdspanne te ruim voor een vluchtig medium als internet, maar we hebben ons zeker laten horen en zien in de pers! Om mobiliteit als rode draad in de verkiezings- en beleidsprogramma’s te krijgen, werkte Mobiel 21 in 2006 de campagne ‘Mobilometer’ uit. Centraal instrument in de campagne was een werktool (downloadbaar via de Mobiel 21-website) om de duurzaamheidsgraad van het lokale mobiliteitsbeleid te meten. De Mobilometer werd gebruikt in een 50-tal gemeenten. De totaalscores tonen niet enkel een goed of slecht rapport aan de oude bestuursploeg. Ze geven inzicht in waar men nog beter kan doen in de komende zes jaar Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? In de aloude traditie van Langzaam Verkeer zorgt Mobiel 21 er ook vandaag (mee) voor dat 'duurzame mobiliteit' op de maatschappelijke en politieke agenda blijft. Mobiel 21 blijft ijveren voor gepaste antwoorden op de mobiliteitsuitdagingen van vandaag en morgen en schudt de politieke wereld, het middenveld en de burger van tijd tot tijd wakker! Duurzame mobiliteit duldt echter geen symplistische aanpak met holle slogans. Daarvoor is het thema te complex, sommigen beweren 'te technisch' ( en bedoelen daarmee: 'niets voor de onwetende burger') Mobiel 21 engageert zich juist om een ruim draagvlak te creëren om 'samen verantwoordelijkheid te dragen': door educatie, sensibilisering, maatschappelijke actie, beleidsbeïnvloeding, netwerking. Mobiel 21 blijft zich daarom bewegen op het kruispunt van twee benaderingen: een sociaal-culturele en een verkeerskundige. Dat is onze professionaliteit en sterkte. Zijn er indicatoren dat de aanpak van Mobiel 21 werkt? – In de burgerpeilingen nav de gemeenteraadsverkiezingen 2006 waren 'verkeer en mobiliteit' dé prioritaire beleidsthema's! 25 – Mobiliteit stopt niet aan de gemeentegrens of Vlaanderen. . We begeleidden Europese steden zoals Tallin (Estland), Evora ( Unesco-stad in Portugal), Brailla (Roemenië) en Lancaster (GB) bij de opmaak van hun mobiliteitsplan en exporteren onze ervaring in burgerparticipatieprocessen. Ook dit is interculturaliseren! Omgekeerd benutten we de kennis die we buiten Vlaanderen halen, ook terug in onze eigen projecten en voor beleidsbeïnvloeding. – Het feit dat we meer dan 50 % van onze omzet uit andere projectsubsidies en opdrachten halen, betekent dat er (1) nood en erkenning is voor het soort activiteiten dat Mobiel 21 ontplooit en (2) dat Mobiel 21 bewijst ook kwaliteit te kunnen leveren in een concurrerende positie met anderen. vb. de ontwikkeling van draaiboek 'schoolroutekaarten' voor de Vlaamse Overheid, en ongeveer 25 andere projecten waar we in 2006 vooruitgang boekten en resultaten neerlegden in producten, tussen- en eindrapporten of publieke activiteiten. 26 13 NETWERK BEWUST VERBRUIKEN (NBV) Thema of cluster van thema’s in 2006: Bewust verbruiken, consumptie gericht op duurzame ontwikkeling => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: In 2006 voerde het NBV 1 campagne en 2 projecten uit, die educatieve aspecten bevatten. In 2006 werd de campagne Keuken, Koken, Kiezen, die werd opgestart in de zomer van 2005 verder uitgevoerd. Na een verlenging (mei – december 2006) werd de campagne eind 2006 definitief afgerond. De educatieve materialen waren: de Duurzame Keukenbus, 2 brochures (over voeding en keukeninrichting), website, module om voedselvoetafdruk te berekenen, vormingssessies in de Keukenbus. Een ander project was Krachtvoer voor Dialoog. Deze dialoog tussen de distributiesector en hun stakeholders omtrent duurzaam distributiebeleid, resulteerde in een vergelijkend onderzoek naar duurzaamheid bij grootwarenhuisketens. De educatieve materialen waren: onderzoeksrapport, persbericht, persartikelen, lijst met indicatoren, fiches over grootwarenhuizen. Het project Vormingen Milieubewust Verbruiken werd gestart in 2006: het project wil het vormingsanbod rond dit thema uitbreiden en verbeteren. Het houdt verschillende deeltaken rond in: behoeftedetectie, databank met vormingen, gezamenlijke bekendmaking, opleiding van vormingswerkers,... Het hele project betreft de educatieve functie van het NBV. Daarnaast werden verschillende projecten voorbereid die een educatief aspect bevatten. Het voornaamste een campagne rond bloemen. In samenwerking met FIAN Belgium, Velt en Max Havelaar ging deze in september 2006 van start (met steun van ontwikkelingseducatie). De campagne Blije Bloemen is gericht op een rechtvaardige en duurzame bloemenindustrie in Noord en Zuid. De educatieve materialen die werden voorbereid zijn: flyer (bloemenkaartje), website, achtergrondbrochure, affiche. Een ander project is dat rond Biociden: op vraag van FOD Leefmilieu en op basis van overleg met organisaties werd een sensibiliseringsproject rond pesticiden in huis voorbereid. Een derde project betreft een databank van productlabels: een webdatabank informeert consumenten over de inhoud en waarde van labels. Een vierde project gaat over het opzetten van een nieuwswebsite Duurzame Ontwikkeling die bezoekers over dat onderwerp informeert. Tenslotte is er het actie-onderzoek 'Is duurzame voeding duur?' omtrent knelpunten en kansen voor duurzame voedingsconsumptie. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Het NBV vat bewust consumeren op als een vorm van maatschappelijke activering. In de campagne Keuken, Koken, Kiezen werden bezoekers van de duurzame keukenbus en bijhorende website aangemoedigd tot duurzaamheid in de keuken. Het project Vormingen Milieubewust Verbruiken wil via vorming mensen aanzetten tot maatschappelijke actie met betrekking tot milieubewust verbruiken. De campagne Blije bloemen activeert mensen tot een verhoogde vraag naar duurzaamheid in de bloemensector. Het actie-onderzoek 'Is duurzame voeding duur?' omtrent knelpunten en kansen voor duurzame voedingsconsumptie, streeft eveneens naar het beïnvloeden van het voedingspatroon van consumenten. 27 Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Sensibilisatie gaat bij NBV hand in hand met educatie en maatschappelijke actie. In de campagne Keuken, Koken, Kiezen werden bezoekers van de duurzame keukenbus en bijhorende website gesensibiliseerd over duurzaamheid in de keuken. Krachtvoer voor Dialoog sensibiliseerde omtrent duurzaamheid bij supermarktketens. Het project Vormingen Milieubewust Verbruiken wil via vorming mensen sensibiliseren over milieubewust verbruiken. De campagne Blije bloemen sensibiliseert mensen over duurzaamheid in de bloemensector. Ook het project Biociden draaide rond sensibilisatie over pesticiden in huis terwijl het project productlabels handelt over labels en duurzaamheid. Het actie-onderzoek 'Is duurzame voeding duur?' sensibiliseert over het voedingspatroon van consumenten. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: – Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? – In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? Alle projecten van het NBV zijn erop gericht maatschappelijke verandering te bekomen.: bewustwording rond duurzaamheid en de eigen bijdrage daaraan, gekoppeld aan verandering in het consumptiegedrag. Duurzaamheid en bewust verbruiken worden duidelijk belangrijker in Vlaanderen. Verschillende onderzoeken tonen een positieve trend, ook al gaat het langzaam. Het is echter haast onmogelijk om aan te duiden wat het aandeel van NBV daarin is. 28 14 NETWERK VLAANDEREN VZW Thema of cluster van thema’s in 2006: Anders omgaan met geld Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: OVERZICHT EDUCATIEF AANBOD 2006 VORMINGSAANBOD 2006 aanbod doelgroep inrichter Begroting 1 Vertegenwoordigers van organisaties in de socio-culturele sector BegroBeroepskracht ting 2 en + regiobegeleiders wereldwinkels Anders - Leden van omgaan verenigingen met - Particulieren Geld die inschrijven op aanbod van een vereniging doel vorm/tools duur Kennis opmaak begroting met maatschappelijk kritische invalshoek (transparantie, duurzaamheid,...) Wereldwinke Opmaak begroting ls gericht naar wereldwinkels cursus, voorbeeldmateriaal 4 dagdelen Socius Theorie + 4 praktijkses- dagdesie len 1x secundair Sensibiliseren rond 1x de rol van geld in de hogeschool samenleving 1x Gras studentenvereniging Aantal sessie s gegev en 1 2 1 dag- 3 deel Cijfers lezen Educatieve methodiek aangepast aan doelgroep Educatief spel, toolkit,… Eerste interpretatie Theorie + balans en res rek oefeningen 1 dag- 6 deel Duurzaam investeren Sensibiliseren, motiveren + kennis inzake DSB, alternatieven aanreiken om als individu duurzaam om te gaan met geld Sensibiliseren, motiveren + kennis inzake duurzaam investeren Vertegenwoor BBL digers van Leden bond beter leefmilieu Duurzaa particulieren 5 x bij m Regionale sparen Vormingplus en 1 x bij een belegge Gros n Vakbondsafgevaardigden LBC Educatieve methodiek aangepast aan doelgroep 2 dag- 1 delen Educatieve 1 dag- 6 methodiek deel aangepast aan doelgroep In 2006 werd een nieuwe versie van de vorming ‘Anders Omgaan met Geld’ uitgewerkt. In 2006 werden in de vijf provinciale belangengroepen van de LBC en de nationale belangengroep een lezing gegeven over de campagne ‘Mijn geld. Goed geweten’ Dit om de vak- 29 bondsleden te vormen, en warm te maken voor het gezamenlijke project ‘Werken aan duurzaamheid’. Vorming Duurzaam Sparen en Beleggen (DSB): Deze vorming is in 2006 tot stand gekomen door een intensieve samenwerking met Vormingplus. De vorming DSB is gepromoot bij de 13 regionale Vormingplussen, hetgeen resulteerde in het opnemen van deze vorming in het regionale aanbod in 8 regio’s. Drie van de geprogrammeerde vormingen hebben niet plaatsgevonden wegens een gebrek aan deelnemers, hetgeen resulteert in 5 effectieve vormingssessies waar gemiddeld 12 mensen aanwezig waren. Daarnaast is de vorming DSB nog aangeboden in samenwerking met één Gemeentelijke Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (GROS) Tenslotte is de vorming DSB in een licht aangepaste vorm gegeven tijdens een praatcafé over ethisch beleggen van LBC Brussel. De cursus Cijfers lezen en de vormingenreeks Begroting 1 en 2 werden samen 4 keer gegeven in 2006. OVERIG EDUCATIEF AANBOD Documentatiecentrum: in 2006 werd een nieuwe vrijwilligster actief om het documentatie- centrum te optimaliseren tijdschrift ‘Nieuwsbrief’ en ezine informatiestands verspreiding promotiemateriaal website publicaties: - dossier: “Waar ligt de grens ? Een onderzoek naar de financiële links tussen vijf bankgroepen en bedrijven die Mensenrechten schenden” - Engelse versie: “Where do you draw the line ?” - dossier: “Banken ontwapenen. Een overzicht van de resultaten van de campagne ‘Mijn Geld. Goed Geweten ?’” - Engelse versie: “Banks disarm(ed)” - minidossier: “Axa investeert fors in nieuwe landmijnproducenten” - Engelse versie: “Axa invest heavely in new US landmine producers” Deze publicaties belichten de resultaten van het onderzoek waarop de campagne gebaseerd is. Ze dienen als eye-opener en aanknopingspunt voor debat met de banken, overheid en de perswerking. - Opvolgingsrapport Duurzaamheid Banken - Opvolgingsdossier i.v.m. investeringen in de wapenindustrie ‘Explosieve Portefeuilles’ (juni 2006) - brochure ‘Sparen en beleggen voor mensenrechten: het is mogelijk !’ Educatief materiaal: Spel Kop of Munt (voor groepen, rol van geld voor de samenleving en het individu) Actiemateriaal (affiches, petities, …) Video: video van Gouden Kalf actie DVD over de ACE bank hoax Actieve deelname aan debatten: aansluitend bij de Netwerk-thematiek Netwerk biedt sprekers aan. 30 Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Aandeelhoudersactivisme Algemene Vergaderingen banken In het voorjaar van 2006 organiseerden we vergaderingen met onze campagnevrijwilligers. Ieder ging naar zijn/ haar bank om vragen te stellen over de investeringen in controversiële wapens of ondernemingen die de mensenrechten schenden. In groepjes van 5 namen we deel aan de aandeelhoudersvergaderingen en stelden we vragen aan het management van ING, AXA, Fortis, KBC en Dexia. Banken zijn zeer gevoelig voor zulke interventies op hun aandeelhoudersvergadering. Enkele financiële instellingen zagen er een aanmoediging in om vlug nog enkele voornemens kenbaar te maken of kleine beleidswijzigingen door te voeren. Door de acties waren alle aanwezige aandeelhouders (vaak vele honderden) in een keer op de hoogte van de controversiële investeringen en de onderzoeksbevindingen van Netwerk Vlaanderen. Actie(s) in verband met controversiële investeringen Het dossier over investeringen in Birma werd zowel in Vlaanderen als Wallonië gelanceerd in de pers. Dit kaderde in de campagne ‘Gemeentes voor Birma’, die Belgische gemeentes opriep om financiering van bedrijven met activiteiten in Birma te vermijden. Samen met Action Birmanie en Réseau Financement Alternatif, bezorgden we het dossier aan alle gemeentes en vroegen hen om ‘gemeente voor Birma’ te worden. De lancering van de oproep ging gepaard met een persconferentie (maart 2006) in samenwerking met Bruno De Lille, Brusselse schepen voor Internationale Solidariteit. Verder publiceerden we artikels in eigen nieuwsbrieven, startten we een elektronische briefschrijfactie naar de vijf grootbanken, en publiceerden we een opiniestuk in De Morgen. Naar aanleiding van de verjaardag van Aung San Suu Kyi (juni 2006), organiseerden we een actie aan de hoofdkantoren van KBC, Dexia, Fortis en ING. We deelden verjaardagskaartjes uit aan de personeelsleden, brachten een theaterstuk en vroegen een overleg met de verantwoordelijken. Deze kregen een verjaardagstaart en we overhandigden de oproep tot desinvestering vanuit de National Ligue for Democracy, de partij van Aung San Suu Kyi. Deze oproep werd ondertekend door een brede groep internationale Birmagroepen en leden van BankTrack. Netwerk nam verder deel aan een internationaal overleg van alle Birma groepen wereldwijd, stelde er de campagne ‘Mijn geld. Goed geweten?’ voor en legde contacten i.f.v. verdere samenwerking en dossieropbouw. In overleg met de Birma groep in Nederland, werden gesprekken gevoerd met ING over hun investeringsbeleid in Birma. Ook bij de gesprekken met de andere vier banken, werd dit thema actief naar voor geschoven. De Ace Bank hoax In het najaar van 2006 organiseerde Netwerk Vlaanderen de ACE bank hoax (opgezet spel), een vernieuwende vorm van sociale actie. De ACE bank hoax maakte aan een grote groep mensen duidelijk dat geld niet in de bank slaapt. Bij de onthulling van het opgezet spel stelden mensen zich vragen bij hun eigen investeringskeuzes en die van de bank. Het opgezet spel startte op dinsdag 10 oktober 2006 door een lancering van de ACE bank met persberichten, de opening van een website en een promotiekantoor op het Muntplein in Brussel. Over drie weken tijd kwamen er duizend bezoekers binnen in ons bankkantoor: jong en oud, autochtoon en allochtoon, nederlandstalig en franstalig. De bezoekers van het bankkantoor van ACE aan het Muntplein in Brussel werden ontvangen in een fancy lounge. Van het bankpersoneel (de acteurs) kregen ze een drankje en een vragenlijst hun investeringskeuzes voorgeschoteld. Het bankpersoneel ging na of het publiek klaar was voor de onethische investeringen van de nieuwe financiële instelling. Door steeds onethischere investeringen aan te prijzen werden mensen met hun eigen waarden en attitudes rond geld geconfronteerd. Tegelijk kwamen ze iets te weten over de controversiële investeringen van de echte banken. Pers en publiek geloofden in de ACE bank, die zich openlijk aanprijsde met een cynische beleggingspolitiek. Om niet enkel met de inhoud de aandacht te trekken, zorgde ook de stijl en aanpak van ACE voor een trendbreuk in het banklandschap. De nieuwe financiële instelling kreeg een trendy kleedje dat scherp afstak tegen de saaie inrichting van de 31 doorsnee banken. Tegelijk was ze de eerste bank die trots uitpakte met de bestemming van het spaar- en beleggingsgeld van de klanten. Ze was transparant De mediahoax wierp ook haar vruchten af. In een week tijd verschenen er een twintigtal krantenartikels, voornamelijk in de financiële pers. Al gauw verschoof de persaandacht van het onethische karakter naar wie er achter de bank schuil ging. Na dagenlange speculaties en een klacht van de Commissie voor het Bank, Financie- en Assurantiewezen, beloofde de ACE bank haar identiteit te onthullen. Tijdens een in spoed bijeengeroepen persconferentie onthulde de woordvoerder dat de bank opgezet spel was. Deze hoax van Netwerk Vlaanderen houdt de bankwereld een spiegel voor. Waarin ACE bank investeert verschilt immers niet wezenlijk van de investeringen van grootbanken. Die onethische investeringen van ‘echte’ banken werden op de persconferentie voorgelezen, en verschenen de dag nadien in kranten zoals De Morgen. De video die de performance in het bankkantoor van ACE documenteert werd via websites verspreid en werd duizenden keren bekeken. Ze toont aan hoe sommigen meegaan in de logica van de onethische bank, en anderen er zich tegen verzetten. Als observant van het opgezet spel krijg je het gevoel dat onethische investeringen misschien te makkelijk aanvaard worden. Je stelt je vragen bij de geldhonger die veel investeringskeuzes bepaalt. Precies dat was een van de doelstellingen van deze geslaagde sociale actie. Van deze actie werd een DVD gemaakt die voor verdere educatieve activiteiten kan gebruikt worden. Actieve perswerking Affiches en digitale beelden De campagne-affiches leggen de link bloot tussen mensenrechtenschendingen en financiële groepen. De affiche spoort de bankklant expliciet aan om in de bank uitleg te vragen over het investeringsbeleid. Deelname aan de Actie van Kom uit je Kot. Netwerk nam deel aan deze actie met de verspreiding van folders bij treinstations in verschillende steden. Virale mediacampagne In 2006 verscheen er een video van de sociale actie met het Gouden Kalf en een video over de sociale actie van de ACE bank. Beide video’s werden veel bekeken en werden onder andere geplaatst op indymedia.be en youtube. Voor de video’s geldt zoals voor de affiches dat ze mensen aansporen om zich tot hun bank te richten met ethische vragen Brieven schrijven aan banken Er is de algemene briefschrijfactie die van op onze site loopt, maar daarnaast organiseerden we ook een briefschrijfcampagne over de bankinvesteringen in Birma en een open oproep tegen Monterrico Metals die door een dertigtal NGOs, voornamelijk uit Peru, werd onderschreven. In 2006 werden van op onze website 119 kaartjes (digitale petities) verstuurd naar de banken Platform onderschrijven Netwerk Vlaanderen was in 2006 onder de vleugels van Bank Track betrokken bij een internationale visievorming rond de thema’s klimaat en mensenrechten. Rond het laatste thema kwam er al een platformtekst tot stand. Rechtstreeks vragen stellen aan de bank Netwerk Vlaanderen moedigt spaarders en beleggers aan om bij hun bank aan te dringen op transparantie. Gewoon door aan het loket of per brief uitleg te vragen over de bestemming 32 van het spaar- en beleggingsgeld. Hoewel we geen cijfers hebben over hoeveel mensen onder invloed van de affiches, filmpjes, artikels en acties een actieve spaarder of belegger worden, gaat het toch over een aanzienlijk aantal. Zo kwamen er op onze mailing naar de duizend bezoekers van de ACE bank heel wat reacties van mensen die zegden dat ze bij hun bank naar het investeringsbeleid zullen informeren. Actie i.s.m. vakbonden i.v.m. ’Schending van arbeidsrechten’ De campagne werd voorgesteld aan vakbondsleden (LBC) uit de financiële sector in verschillende regio’s in de 5 provincies en op thematische bijeenkomsten (vb specifiek voor pensioen- en verzekeringssector). I.s.m. de studiedienst van LBC en sectorverantwoordelijken werd een stappenplan uitgewerkt om te bepalen hoe vakbondsafgevaardigden konden worden aangezet om de druk op het management van hun eigen banken op te voeren om een degelijk mensenrechtenbeleid te ontwikkelen. Deze actie werd uitgebreid naar het Walonië, in samenwerking met Réseau Financement Alternatif, en naar BBTK (ABVV) om ook hier stimulansen te geven dit thema op te nemen. Vragen op ondernemingsraden In 2006 is het actiemiddel ‘vragen op ondernemingsraden’ door bij de vakbond aangesloten bankmedewerkers uitgetest. Onder andere op de ondernemingsraad van Fortis kwamen er vragen die samen met Netwerk Vlaanderen werden voorbereid. Die acties zullen in overleg met LBC en CNE en de ondersteuning van BBTK uitgebreid worden. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Netwerk vertaalt de termen ‘transparantie’ en ‘duurzaam investeren’ naar een concreet campagne-thema, vanuit de campagne ‘Mijn geld. Goed geweten?’ Opvolging van de investeringspolitiek op vlak van wapenindustrie Hebben de banken hun woord gehouden, of was het nieuwe wapeninvesteringsbeleid een vorm van window dressing? Netwerk zocht het antwoord. Onder druk van de acties die Netwerk sinds 2003 voert, hebben verschillende banken een nieuw beleid ontwikkeld op vlak van het financieren van de wapenindustrie. De klanten werden geïnformeerd over de nieuwe intenties van hun bank. De praktijk moet echter uitwijzen of dit nieuwe beleid ook effectief iets veranderde aan de investeringen van de banken. Netwerk voerde één jaar na de gedane beloftes een analyse uit van de financiële linken tussen de vijf geviseerde banken en een aantal producenten van clustermunitie en stapte met deze informatie naar de klant. Nieuwe schandalige wapeninvesteringen. Netwerk houdt een oogje in het zeil. Netwerk bracht in 2006 ook een nieuwe case aan het licht. Begin 2006 werd duidelijk dat het Amerikaanse leger bij de belegering van de Iraakse stad Fallujah het gruwelijke witte fosfor had ingezet met veel burgerslachtoffers tot gevolg. Netwerk bracht aan het licht dat AXA en ING investeerden in twee bedrijven die betrokken zijn bij de ontwikkeling van witte fosfor wapens voor het Amerikaanse leger. Onder de aandacht brengen van investeringen in bedrijven die mensenrechten schenden De bevindingen in het rapport ‘Waar ligt de grens’, dat investeringen in bedrijven die de mensenrechten schenden, publiek aan het licht bracht, werd in 2006 actief verspreid via workshops, acties en vormingsmomenten. Via exemplarische verhalen belichtten we de verschillende manieren waarop bedrijven mensenrechten kunnen schenden. We legden in onze campagne activiteiten de nadruk op twee van de hoofdthema’s uit ons dossier: samenwerking met dictatoriale regimes (investeringen in Birma )en de schending van arbeidsrechten. Daarnaast kwamen we naar buiten 33 met specifieke controversiële ‘mini-cases’ die op internationaal vlak om ondersteuning vroegen en die het belang van een goed mensenrechtenbeleid mee in de verf zetten (mijnbouw, olieontginning in Peru). In samenwerking met de organisaties Proyecto Gato en Catapa brachten we een minidossier uit, getiteld ‘Goudkoorts in Peru’, waarin de betrokkenheid van AXA bij Monterrico Metals en Delcredere in het Camisea project duidelijk werd. - - - Resultaatsindicatoren: Publicatie van opvolgingsdossier i.v.m. investeringen in wapenindustrie: “Explosieve portefeuilles”, op basis van onderzoek naar investeringen in clustermunitie en onderzoek naar het beleid en de implementatie ervan door banken. (publicatie in juni 2006). Verspreiding algemeen campagnedossier i.v.m. investeringen in bedrijven die mensenrechten schenden (begin 2006): verspreiding van bevindingen in het rapport ‘mijn geld. Goed geweten?’ bij vakbonden, in overleg met banken, via perswerking, tijdens de aandeelhoudersacties, in vormingssessies bij LBC en via de Birma campagne Publicatie mini dossiers over investeringen in witte fosfor wapens (maart 2006) en investeringen in Birma ‘Investeert u bank in Birma’ (februari 2006) en destructieve mijnbouw ‘Goudkoorts in Peru’ (maart 2006) Netwerk biedt een up-to-date overzicht van en duiding bij, de bestaande duurzame financiële producten via de website en brochures Bijkomend werd onderzoek verricht naar de mate waarin duurzame financiële producten rekening houden met mensenrechten. Het resultaat van dit onderzoek zijn scores (duimpjes) die zijn toegekend aan alle duurzame financiële producten, die in vergelijkingstabellen (Rankings) kunnen geraadpleegd worden. De toegekende scores voor de duurzame financiële producten en een korte uitleg werden samengevat in een overzichtelijke brochure ‘Sparen en beleggen voor mensenrechten: het is mogelijk!’ Deze brochure werd verspreid op 2000 exemplaren. De productendatabank op onze website werd ook in 2006 volledig geactualiseerd. Dit houdt o.m. in: opname van alle nieuw op de Belgische markt aangeboden producten, het schrappen van de van de markt genomen producten en vooral het actualiseren van de tientallen product-eigenschappen waarmee alle opgenomen producten voorgesteld worden. Netwerk biedt diepgaande informatie over en duiding bij, de alternatieve financiële producten, via vorming (zie educatief aanbod) Netwerk geeft informatie en advies, aan organisaties en de overheid, inzake duurzaam sparen en beleggen In 2006 hebben we ons gericht op het sensibiliseren van pensioenfondsen. In het kader hiervan zijn volgende acties ondernomen: lobbywerk bij individuele pensioenfondsen (het pensioenfonds van de verzekeringssector (FOPAS) is samen met RFA benaderd om ethisch criteria te hanteren), lobbywerk bij in ontwikkeling zijnde pensioenfonds van de welzijnssector om duurzaamheidscriteria te hanteren. Dit lobbywerk heeft geresulteerd in de keuze voor fondsen met een Ethibel label. Sensibilisatie van de overheid: Op federaal niveau was vooral het omzetten van het referentiekader voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) naar concrete acties aan de orde. Netwerk heeft met concrete voorstellen deelgenomen aan de schriftelijke consultatie en de stakeholdersdagen. Op Vlaams beleidsniveau werd deelgenomen aan het overleg van de overheid met het middenveld. Een overleg dat in september 2006 resulteerde in “De Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling” waarin o.m. gesteld wordt dat de overheid over middelen beschikt (bv. Pensioenfondsen van ambtenaren) die belegd kunnen worden op een manier die bedrijven onrechtstreeks stimuleren om inspanningen voor duurzame ontwikkeling te doen. 34 Het Brussels hoofdstedelijk parlement heeft een ordonnantie goedgekeurd die criteria inzake sociaal verantwoorde investeringen oplegt aan overheidsopdrachten voor financiële diensten. Daarnaast zijn er vele gemeenten die bewust gelden bij Triodos geplaatst hebben. Diverse gemeentes gaven ook ons het signaal dat ze willen nadenken over het hanteren van MVI criteria, bijvoorbeeld bij de beleggingen van de pensioenfondsen van hun ambtenaren. De Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten heeft dan ook een aantal vormingssessies opgezet om duurzaam sparen en beleggen aan haar leden toe te lichten. Netwerk heeft actief deelgenomen aan de raden van bestuur en de werkgroepen ‘overheid’ en ‘normering’ van BELSIF. In 2006 werd via overleg met de Commissie voor Bank en Financiewezen (CBFA) en collega financiers werd getracht meer duidelijkheid te krijgen over de concrete inhoud en implicaties van de nieuwe prospectiewet. Zowel voor wat de eigen geldophaling, als voor wat de ophaling van gelden door projecten uit de sociale economie betreft. Op initiatief van Netwerk was er overleg tussen Belsif en Febelfin. Van hieruit zijn amendementen gegroeid die opgenomen zijn in het eind december in de senaat goedgekeurd wetsvoorstel dat zowel de financiering van anti-persoonsmijnen als clustermunitie verbiedt. Publieke reactie van Netwerk (persmededeling) i.v.m. de intentie om fiscale voordelen toe te kennen aan ethisch pensioensparen in het najaar 2006. We melden ook nog dat we i.s.m. Belsif een experten-meeting hebben opgezet en voorgezeten hebben over hoe mensenrechten beter geïntegreerd kunnen worden in investeringsbeslissingen. Op deze meeting waren een 40-tal experten aanwezig, uit binnen- en buitenland. Een zeer goede mix van NGO’s, onderzoekers en aanbieders van MVI-producten. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING - Maatschappelijk verantwoord investeren werd op de kaart gezet ! Groeiend bewustzijn bij financiers m.b.t. het belang van het rekening houden met de mensenrechten bij investeringsbeslissingen. Banken zetten concrete stappen om hun investeringen uit wapenhandel of -productie te houden. De 5 grootbanken maken (sinds de acties van Netwerk) werk van een policy aangaande hun duurzaamheidsbeleid. Netwerk zetelt in de adviescommissie inzake de gehanteerde criteria van AlterVision Balance Europe (ethisch beleggingsfonds van Fortis). Netwerk zetelt in het Advisory Commitee van Triodos. Goedkeuring door de senaat (december 2006) van wetsvoorstel dat zowel de financiering van anti-persoonsmijnen als clustermunitie verbiedt. Met steun van Netwerk Vlaanderen keurden CNC en LBC de nota ‘werken aan duurzaamheid’ goed die het werk rond duurzaam investeren, verankeren in de vakbondswerking binnen de financiële instellingen. Toenemend aantal klanten die hun bank vragen stellen omtrent hun investeringsbeleid. Toenemend aantal spaarders dat zich de vraag stelt welke financiële producten of banken maatschappelijk verantwoord zijn (stijgend aantal concrete vragen via onze website) Toenemende internationale belangstelling voor het thema en onze actiemethodieken. Toenemende vraag naar advies inzake MVI, zowel van organisaties, politiekers, spaarders en beleggers. Beslissing van het in ontwikkeling zijnde pensioenfonds van de welzijnssector om duurzaamheidscriteria te hanteren (keuze voor fondsen met een Ethibel label). … 35 15 PAX CHRISTI VLAANDEREN Thema of cluster van thema’s in 2006: Beweging voor vrede en mensenrechten => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: - - - We organiseerden de Vlaamse Vredesweek 2006: Geweld slaat nergens op! Jongeren kiezen voor vrede. Hier werd enerzijds geijverd voor een betere opvang voor jongeren die een "scheve schaats" reden, en anderzijds voor meer aandacht voor conflictbemiddeling onder gelijken: peer mediation. Er werd in dat kader heel wat educatief materiaal ontwikkeld voor scholen, organisaties, jeugdbeweging e.a. We denken aan de vredesverjaardagskalender, de vredesmusketon, de vredeszwemzakjes en -schoudertassen,… Daarnaast leverden àlle educatieve medewerkers van Pax Christi Vlaanderen heel wat vormingsmomenten, lezingen en ondersteuning tijdens hoorzittingen. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Naast de belangrijke interne aandacht voor diversiteit, actieve geweldloosheid en samenwerkingsverbanden, voert Pax Christi Vlaanderen actie om politici en burgers aan te sporen te kiezen voor de dialoog voor vrede: begrip voor de gevolgen van de bezettingen in het Midden-Oosten geen kwetsende of vernederende verkiezingscampagnes de taal van de vrede op school, in de straat, op het sportterrein,… - Acties van andere organisaties worden in samenwerkingsverbanden en diverse netwerken ondersteund. Eigen campagnes voor vrede worden zorgvuldig voorbereid: de Onbekende Oorlogsvrouw, Ambassadeurs voor de Vrede, Vlaamse Vredesweek,… - Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Via verschillende communicatiekanalen zorgen we ervoor dat er een bewustzijn bij het ruime publiek ontstaat voor het onrecht omtrent mensenrechten, de kracht van verzoening en de nood aan vredeskracht. Diversiteit speelt daarbij een grote rol. Zo pogen we over de jaren heen in één beleidsperiode verschillende doelgroepen aan te spreken. ICT en de hulp van kranten, radio en TV zijn daarbij belangrijke medespelers. Ook de tvspots en de voortdurende advertenties helpen bij het sensibiliseren. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? Verwezenlijkingen aanduiden in het voorbije jaar op het vlak van vredeseducatie is niet moeilijk: de know how om peer mediation in de scholen een plaats te geven, Tsjetsjenië op de agenda van de OVSE te plaatsen, de afschaffing van de productie van clustermunitie, een strengere wapenwet, contact kenbaar maken met zowel Israëlische als Palestijnse vredesbe- 36 wegingen, informatieverstrekking over de democratische verkiezingsprocedures in D.R. Congo,… Telkens stuurt onze beweging aan om bij conflicten de taal van de vrede, de methode van de actieve geweldloosheid te hanteren. Pittige gesprekken met politici, beleidsmensen en opiniemakers resulteren in een overtuiging dat de strategie van de actieve geweldloosheid een degelijke verandering op de middellange en lange termijn teweegbrengt. 37 16 SOCIUMI vzw Thema of cluster van thema in 2006: Bewegen tot actief burgerschap => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: In 2006 werden 10 themadossiers samengesteld en verspreid over e-democratie, wereldburgerschap, campagne voeren, actief burgerschap & kansengroepen, actief burgerschap op school, politieke participatie, bewegingen, actief burgerschap – onderzoeksmatig, blik op globalisering, Socratisch gesprek; alle dossiers terugvindbaar op www.sociumi.be. Uitgave van de vrijwilligerskit ‘Een brooddoos voor de vrijwilliger’ met losbladige themafiches (200 exemplaren). 384 uren vorming met cursusboek informatica & internet voor beginners (6 verschillende modules) in 4 provincies voor 132 deelnemers. 2 vormingssessies ‘Vergaderen’ met PowerPointpresentatie en oefeningen voor 37 bestuursvrijwilligers, inclusief evaluatie. Vormingssessie ‘Assertiviteit’ voor 20 bestuursvrijwilligers met PowerPointpresentatie en oefeningen. 3 uiteenzettingen over de nieuwe wet ‘Vrijwilligers’ voor 102 deelnemers (Zelzate, Tienen, Gavere). 1 gastcollege ‘Actief Burgerschap’ voor 2e jaar Bachelor Agogiek aan de VUB. Permanente informatie via website en E-zine Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Programmatie zonder succes van “Art Wirke’ een workshop van sociaal-artistieke methodiek en het realiseren met succes van de workshop ‘Actief Burgerschap’ in Brugge. Dit gebeurde op basis van eigen inbreng over twee West-Vlaamse concrete initiatieven nl. het voorstellen van het wijkfeestinitiatief Wijk Up te Brugge en van het project van gemeenschapsvorming De Markt te Torhout (in samenwerking met de provincie West-Vlaanderen & Vorming plus). Organisatie van 11 tweedaagse in april, mei, juni met het Toemekapakket “Kies-Keurig 2006’ als bijdrage aan een verstaanbare samenleving in het bijzonder om de gemeentepolitiek dichter bij de mensen te brengen (22 dagdelen voor in het totaal 222 deelnemers). Workshop ‘Motiveren van vrijwilligers’ in 2 werkgroepsessies voor professionelen en bestuursvrijwilligers van afdelingen jong-senioren, gepensioneerdenbonden en verenigingen met een handicap. Workshop met lezing over ‘Senioren en waardig leven’ te Brussel (30 deelnemers). Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Het gevoelig maken en houden voor de thematiek van actief burgerschap gebeurde hoofdzakelijk door de uitgave van 4 nummers van het eigen tijdschrift ‘Perspectief’ met een gemiddelde verspreiding van 325 exemplaren. Daarvan waren er 2 themanummers, één over de participatie van de burger naar aanleiding van de gemeenteraad- en provincieraadverkiezingen (44 blz.) en één over de bewegingen zelf 36 blz.). Verder gaf Sociumi 9 publicaties uit, gemiddeld op 200 exemplaren, en een handleiding ‘Media over-tijd’ (250 ex) met daarin een ludiek overzicht over de ontwikkeling van de media en 38 hun impact. Deze brochure is zowel informatief als bruikbaar als vormingspakket. De handleiding ontstond mede door het vormingsprogramma ‘Kleuren van de media’ uitgewerkt ten behoeve van de Stichting Lodewijk de Raet en Arch’educ. Sociumi organiseerde eveneens specifieke acties om de burger te sensibiliseren voor het opnemen van maatschappelijk engagement en gemeenschappelijke actie. Zo werden causerieën uitgewerkt met de thema’s ‘Het westen versluierd’, ‘Geknipt mobiel’ en ‘Generatiepact gekraakt’. Verder werd gestart met het meerjarige project ‘Experiment Denktank’ waarbij concrete en levensechte problemen van de samenleving bvb. zwerfvuil,in de wijk, eenzaamheid van oudere bewoners, en dergelijke zullen worden voorgelegd aan bestaande groepen. Sociumi engageert zich dan om met de groep telkens de plaatselijke beste oplossing te helpen realiseren. Hoofddoel is om actief burgerschap te stimuleren aan de basis bij een heel divers publiek. In 2006 investeerde Sociumi volledig autonoom in de ontwikkeling van een eigen campagneconcept ‘Galerij Actieve Burgers’ ten behoeve van de werking in 2007. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? Samen met de Universiteit voor het Algemeen Belang, HVV, Agorakring en de Evens Stichting realiseerde Sociumi het pakket ‘Verschillende Maten’ met als centraal thema de interculturele vriendschap tussen jongeren te Antwerpen. Sociumi verzorgde vooral de diepte-interviews, monteerde ze voor dvd en stelde de publicatie samen. De totale oplage bedraagt 200 exemplaren. De realisatie werd bekroond met de Vredesprijs van de stad Antwerpen. Het pakket leent zich voor verdere werking over het thema in scholen en het jeugdwerk. Sociumi pikte in op de actie ‘Kom uit uw kot’ en vertaalde deze naar het lokale niveau, vooral door uitwerking van affiches, banners, flyers en badges bestemd voor een concrete buurt of wijk. Op die wijze werden de campagne gerealiseerd voor Samenlevingsopbouw Antwerpen, met een brochure en een affiche ten behoeve van het stemrecht voor niet-Belgen. Tien dagen lang sensibiliseerde de campagne op markten, pleinen en aan scholen autochtone en allochtone organisaties en spraken zij rechtstreeks niet-Belgen aan om zich te registreren voor de verkiezingen. De 2de campagne ‘Actie Rechtuit’ richtte zich op de kwetsbare groepen uit de samenlevingsopbouw te Gent, waarbij de mensen de kans kregen hun uitsluiting en discriminatie te bespreken en er oplossingen voor te zoeken. De bijdrage van Sociumi was hoofdzakelijk grafisch, o.a. onder de vorm van flyers en t-shirts. Sociumi verzorgde eveneens met succes 18 concrete adviesinterventies ter ondersteuning van professionelen en vrijwilligers in de sociaal-culturele sector. 39 17 STICHTING RYCKEVELDE Thema of cluster van thema’s in 2006: Europese integratie => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Voor verschillende verenigingen en organisaties verzorgde de Stichting Ryckevelde Europese vorming. We bereikten daarmee een heel diverse doelgroep: jongvolwassenen, senioren, medioren, kansarmen, … Ons adagium ‘Europa op mensenmaat’ zorgt ervoor dat we de Europese integratie op een bevattelijke en boeiende manier aan de deelnemers uitleggen. In 2006 namen in totaal 787 mensen aan 15 vormingsinitiatieven deel, samen goed voor 1788 ‘manuren’ Europese vorming. Daarnaast bieden we vormingsmateriaal aan via het internet: bezoekers van de website vinden er 7 actuafiches rond actuele Europese thema’s. Die worden heel vaak gedownload door intermediairen die op zoek zijn naar Europese informatie. De actuafiches en de vele links op de website zorgen ervoor dat de website steeds populairder wordt. In 2006 bezochten 11.821 mensen de website. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: In 2006 stond de Europaweek-campagne centraal. De aftrap werd gegeven op de opendeurdag van het Europees Parlement in Brussel. Vervolgens organiseerden we over heel Vlaanderen vier debatten met Europe Direct, 8 originele activiteiten met VormingPlus centra en 6 initiatieven in samenwerking met gemeentebesturen. Vanuit onze bekommernis om meer aandacht te vragen voor inspraak voor de burger, organiseerden we een wedstrijd. Deelnemers konden een vraag stellen aan een Europees parlementslid. De meest originele vraagstellers werden uitgenodigd op een lunchcauserie met vijf Europese parlementsleden in Brussel. Ons jaarlijkse publieksdebat vond plaats op 8 maart, internationale vrouwendag. We kwamen origineel uit de hoek met een deelnemerspubliek dat enkel uit vrouwen bestond. Centraal stond de vraag Is Europa vrouwelijk? Vrouwelijke politica en onderzoekers gingen in debat, in goede banen geleid door de enige man in de zaal, Jan Leyers. Het concept sloeg aan: meer dan 120 vrouwen namen enthousiast deel. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Jaarlijks organiseert de Stichting Ryckevelde een State of the European Union. Willy Claes gaf dit jaar een kritisch betoog over Europa en de uitdagingen waarvoor het staat. Zo’n 120 deelnemers woonden deze activiteit bij. Ryckevelde benadrukt sterk de vergeten factoren van de Europese integratie: sociaal beleid, burgerschap, cultuur, enzovoort. In 2006 reikten we opnieuw de Prijs Karel Verleye uit aan 3 studenten die hun thesis aan één van deze thema’s weidden. Die vergeten factoren vormden ook de rode draad op de viering van 50 jaar Ryckevelde. Een kleine 250 genodigden genoten van een kunstzinnig en inspirerend totaalspektakel. De aanwezigen kregen toelichting bij de visie en de toekomstplannen van Ryckevelde, en kregen als ‘reminder’ een kunstig citatenboek. 40 Doorheen het jaar versturen we maandelijks een E-zine, waarmee we onze doelgroep warm maakten voor een resem activiteiten, materialen en initiatieven. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? De Stichting Ryckevelde stuurde op de Europese feestdag een politieke boodschap de wereld in. De invoering van het initiatiefrecht voor Europese burgers is een belangrijk maar vergeten onderdeel van de Europese Grondwet dat Ryckevelde opnieuw onder de aandacht bracht. Intussen namen verschillende andere politieke actoren deze eis over. Na 50 jaar Europese vorming beseffen we dat echte aanwijsbare maatschappelijke verandering een werk van lange adem is. Intussen weten we zeker dat de deelnemers aan onze initiatieven anders naar huis gaan dan ze binnenkomen. De jongste jaren kregen we van verschillende kanten te horen dat Ryckevelde een toenemende maatschappelijke nood beantwoordt. Niet alleen van deelnemers, maar ook van de Vlaams minister-president Yves Leterme in zijn toespraak op de viering van 50 jaar Ryckevelde. Het nee tegen de Europese grondwet blijkt immers symptomatisch voor de groeiende kloof tussen een technocratisch Europa en de burger. 41 18 TOEMEKA- de beweging voor een verstaanbare samenleving Thema of cluster van thema’s in 2006: verstaanbare samenleving => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: De campagne ‘Kies-Keurig 2006’, die Toemeka naar aanleiding van de lokale verkiezingen lanceerde, had een belangrijk educatief luik met laagdrempelige publicaties, educatieve materialen, vormingen en trainingssessies voor diverse groepen binnen het sociaal-culturele veld en het onderwijs. Met de informatiebrochure ‘Kies-Keurig 2006’ en het politiek zakwoordenboek ‘Moeilijke woorden?!’ richtten we ons naar een ruim publiek dat weinig of niet vertrouwd is met democratie, verkiezingen en het politieke vakjargon. Beide publicaties waren doelgroepoverstijgend, maar er werd uiteraard zeer nadrukkelijk promotie gemaakt in kringen van maatschappelijk kwetsbare groepen. Van de brochure werden 8536 exemplaren verspreid, van het woordenboek 7191. Het pakket ‘mijn gemeente/mijn stad’ bevatte educatieve en creatieve materialen en methodieken voor een vormingsmoment rond de lokale verkiezingen. Met dit materiaal konden maatschappelijk kwetsbare groepen zich op een laagdrempelige en flexibele manier voorbereiden op die verkiezingen. Toemeka begeleidde zelf groepen, maar investeerde toch vooral in de training van begeleiders en vormingswerkers om met het pakket te leren werken. Er werden 344 educatieve pakketten verspreid. Tijdens 27 opleidingen werden 215 begeleiders opgeleid. Met 16 eigen begeleidingen bereikten we 149 mensen. Volgens een voorzichtige schatting werden tijdens de hele campagne 7124 mensen met ‘mijn gemeente/mijn stad’ rechtstreeks of onrechtstreeks bereikt. Om politici het belang van verstaanbare taal te doen inzien en het verschil duidelijk te maken met simplistische of populistische taal, organiseerden we 4 workshops rond ‘taal en politiek’. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Vier acties sprongen in het oog: Actie partnerschap Toemeka vroeg lokale besturen en sociale organisaties om partner te worden van de campagne ‘Kies-Keurig 2006’. Door partner te worden schaarden zij zich achter de doelstellingen van de campagne en engageerden zij zich om binnen hun eigen bestuur of werking rekening te houden met de verstaanbare samenleving. Eind 2006 had Toemeka 28 partners. Wij blijven uiteraard actief op zoek naar nieuwe partnerschappen. Handtekeningenactie Overal waar de campagne werd voorgesteld - bijvoorbeeld met een infostand - vroegen we de aanwezigen om een charter “voor een verstaanbare samenleving” te ondertekenen om zo de campagne symbolisch te ondersteunen. Krant Op 27 september verdeelden we een verkiezingskrant in de stations van de vijf Vlaamse provinciehoofdsteden. Nadien namen scholen en sociaal-culturele organisaties bijkomende 42 exemplaren af. Meer dan 20.000 mensen maakten op die manier kennis met Toemeka en de idee van de verstaanbare samenleving. Verkiezingsdebatten Toemeka ontwikkelde een creatief debatconcept waarmee lokale organisatoren aan de slag konden om zelf een laagdrempelig verkiezingsdebat te organiseren. Met het pakket werden in heel Vlaanderen 28 debatten met lokale politici georganiseerd. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Toemeka wilde ‘Kies-Keurig 2006’ met acties bekend maken bij het grote publiek, maar vooral politici en beleidsmakers sensibiliseren. Zij slagen er immers niet altijd in hun politieke verhaal op een duidelijke, eenvoudige en begrijpelijke manier te brengen. Tijdens de voorstelling van de campagne in het Vlaams Parlement sprak journalist Siegfried Bracke met zes Vlaamse partijvoorzitters (Bart De Wever, Vera Dua, Geert Lambert, Bart Somers, Jo Vandeurzen, Johan Vande Lanotte) en met Marino Keulen, Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, over het belang van toegankelijk taalgebruik voor de politieke betrokkenheid van burgers. Een ruim publiek van beleidsverantwoordelijken, politici, ervaringsdeskundigen, wetenschappers, sociale organisaties en overheidsdiensten keek toe hoe zij daarna het charter “voor een verstaanbare samenleving” ondertekenden, waarmee zij zich engageerden voor “een democratie met iedereen”. De voorstelling in het Vlaams Parlement volgde op de persconferenties die door Toemeka in alle Vlaamse provincies werden georganiseerd om ook op het lokale niveau aandacht te vragen voor de doelstellingen van de verstaanbare samenleving. De provinciegouverneurs nodigden hun regionale perscontacten uit om zo hun steun aan de doelstellingen van ‘KiesKeurig 2006’ te onderstrepen. De gouverneurs werkten ook mee aan de opnames van de educatieve dvd’s bij het vormingspakket ‘mijn gemeente/mijn stad’ en het debatconcept ‘[email protected]. Het ruime publiek werd bereikt met affiches, een flyer en via een infostand op allerlei manifestaties, beurzen en congressen. Er werden 750 affiches verspreid en ruim 4000 flyers. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? ‘Kies-Keurig 2006’ was de eerste campagne die Toemeka als beweging organiseerde. In de campagne vroegen wij aandacht voor twee basisvoorwaarden voor democratie: enerzijds goed geïnformeerd zijn en begrijpen waar het om gaat en anderzijds de bereidheid van mensen om rekening te willen houden met de ideeën en belangen van anderen. Met onze laagdrempelige publicaties, educatieve materialen en vormingen hebben wij een zeer ruim publiek bereikt, waardoor de werking van Toemeka op het vlak van de eerste basisvoorwaarde - de verstaanbare samenleving in letterlijke zin - een grote impact heeft gehad. Lokale besturen raken steeds meer overtuigd van het belang van verstaanbare taal in hun communicatie met inwoners. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de vraag van de provincie Vlaams-Brabant aan Toemeka om informatie voor mensen met een handicap te “herteksten” in begrijpelijke taal of het initiatief van de stad Halle om het Lokaal Sociaal Beleidsplan door Toemeka op een laagdrempelige manier te “vertalen”. 43 De impact van het werken aan de tweede voorwaarde - de verstaanbare samenleving in figuurlijke zin - valt moeilijker in te schatten, omdat dat in grote mate een geleidelijke mentaliteitsverandering bij beleidsactoren en burgers veronderstelt. Toemeka is er in 2006 met haar activiteiten alvast in geslaagd gemeenschappelijke, doelgroepoverstijgende initiatieven te organiseren die door een ruim publiek werden gevolgd én geapprecieerd. 44 19 VAKA Hand in Hand Thema of cluster van thema’s in 2006: een antiracistische benadering van de asiel- en migratiethematiek. => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? In 2006 behelsden twee landelijke campagnes het leeuwenaandeel van onze werking als beweging. De drie decretale functies werden grotendeels in het kader van deze campagnes gerealiseerd en kunnen dan ook moeilijk los daarvan beschreven worden. Samen met Vluchtelingenwerk Vlaanderen organiseerden we de campagne “Iedereen is van de gemeente. Geef nieuwkomers een kans.” Daarnaast waren we de spil in de aanmaak en verspreiding van de zonderhaatstraataffiche. We werkten ook nog mee aan andere acties en campagnes maar door plaatsgebrek gaan we hier niet dieper op in. Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE In het kader van de campagne “Iedereen is van de gemeente. Geef nieuwkomers een kans” ontwikkelden we een aantal educatieve instrumenten. Ten eerste ontwikkelden we een methodiekenbank op onze website met een korte beschrijving van tientallen methodieken om het thema asiel en migratie bij diverse doelpublieken ingang te doen vinden. Daarnaast maakten we een selectie van een tiental methodieken die lokaal het best bruikbaar waren om verenigingen over dit thema te sensibiliseren. Deze selectie werd verspreid onder de lokaal actieve groepen die meewerkten aan de campagne. Ten derde deden we onderzoek naar de specifieke sensibiliserende methodiek van ontmoetingen tussen nieuwkomers en Vlamingen (trefdag, enquête, uitwisseling, verslag). Naast deze eerder sensibiliserende educatieve instrumenten ontwierpen we een educatief politiek instrument, de “Doe de test. Zijn nieuwkomers welkom in onze gemeente?”, een vragenlijst over de situatie van nieuwkomers in de gemeente en het lokale beleid. Een educatieve handleiding vulde deze test aan en het campagnemodel werd verder toegelicht in een “Handleiding voor actievoerders”. We organiseerden ook een tiental lokale informatieavonden over de campagne en twee trefdagen. Ook ons tijdschrift, regelmatige mailings en een uitgebreide website waren belangrijke educatieve instrumenten. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE Onze twee campagnes waren duidelijke voorbeelden van maatschappelijke actie. Met de campagne “Iedereen is van de gemeente. Geef nieuwkomers een kans” hadden we een drieledig doel, ten eerste lokale sensibilisering over dit thema (zie verder), ten tweede maatschappelijke activering van het middenveld en de publieke opinie en ten derde politieke beïnvloeding. De sensibilisering stond niet op zich, ze betrok meer mensen en verenigingen bij de (lokale) asiel- en migratiethematiek en leidde tot maatschappelijke activering. Ook een educatief instrument als de methodiekenbank was hierbij een stimulans. Zo werden nieuwe mensen en groepen (middenveld en ruimere publiek) bewust van de problemen die nieuwkomers (lokaal) ondervinden en werden ze uitgenodigd actief mee te werken aan de verbetering van de situatie van deze nieuwkomers door mee druk uit te oefenen op het beleid. Daarnaast wilden we ook bestaande vluchtelingencomités die reeds actief waren op het vlak van hulpverlening ondersteunen in een sterkere maatschappelijke en politieke actie. In een tiental gemeenten (waaronder grote steden) zijn we er in geslaagd om dit proces tot een goed einde te brengen. In een aantal andere zijn onderdelen van de campagne gerealiseerd. Ook de “zonderhaatstraatcampagne” was een voorbeeld van maatschappelijke activering. Tienduizenden burgers hebben zelf beslist om de zonderhaatstraataffiche voor hun raam te 45 hangen en maakten hiermee duidelijk dat zij geen samenleving wensten waarin mensen om hun afkomst werden vermoord. In 2006 werden er in Antwerpen meer dan honderdduizend affiches verspreid en ook nog eens een dertigduizend in de rest van Vlaanderen. In de media werd ruim aandacht besteed aan deze campagne. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE De campagne “nieuwkomers” bevatte een belangrijk sensibiliserend luik. We verwijzen naar de educatieve instrumenten die we hiervoor ontwikkeld hebben. Een aantal lokale groepen heeft deze methodieken gebruikt om andere niet-overtuigde doelgroepen te bereiken. In de gemeente Puurs werd zo een brunch georganiseerd waarop een grote groep nieuwkomers én plaatselijke ingezetenen aanwezig waren. Ook de methodiekenbank op onze website hoort hier thuis aangezien heel wat van de vermelde methodieken sensibilisering als uitdrukkelijke doelstelling hebben. Zoals vermeld bij het luik educatie hebben we ook een trefdag georganiseerd over de specifieke sensibiliserende methodiek van ontmoetingen tussen nieuwkomers en Vlamingen (contacthypothese). Hier wisselden diverse organisaties van nieuwkomers en andere verenigingen ervaringen uit. De belangrijkste conclusies staan op onze website. Ook de zonderhaatstraatcampagne (zie maatschappelijke actie) heeft sensibiliserend gewerkt. Wie de affiche zelf niet ophing, zag ze zeker in het straatbeeld verschijnen. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Hebben de twee campagnes met hun educatieve, sensibiliserende en maatschappelijk activerende componenten ook tot maatschappelijke verandering geleid? We maken een onderscheid tussen een effect op het beleid, het middenveld en de publieke opinie. Het politieke luik van de campagne nieuwkomers werd volledig uitgevoerd in een tiental gemeenten (waaronder grote steden als Brugge, Gent en Antwerpen). De Doe de Test werd ingevuld en op basis hiervan werd er gelobbyd bij de diverse gemeentebesturen. Een aantal (nieuwe) gemeentebesturen is (gedeeltelijk) op de lokale eisenbundel ingegaan. Zo heeft Brugge het idee van een integratieambtenaar overgenomen (weliswaar onder de naam diversiteitsambtenaar). Op andere plaatsen (o.m. te Antwerpen) was het moeilijker om de eisen verzilverd te krijgen (basisrechten voor mensen zonder papieren). Het is moeilijk in te schatten of het sensibiliserende luik van de campagne “nieuwkomers” tot maatschappelijke verandering heeft geleid. Het gaat om activiteiten op kleine schaal die volgens de contacthypothese tot gedragsverandering bij de deelnemers zouden kunnen geleid hebben. We waren echter niet in de mogelijkheid dit te testen. Ook het geheel van de sensibiliserende en politieke activiteiten kunnen een maatschappelijke verandering hebben teweeggebracht. Het effect is echter evenmin meetbaar. Het betrekken van een groter middenveld bij de asiel- en migratiethematiek was een derde doelstelling van de campagne. Bijna overal heeft de startende lokale groep contact gezocht met andere lokale verenigingen om deze bij de campagne te betrekken. Hierdoor werden verenigingen betrokken die daarvoor minder met de thematiek bezig waren. Ook dit is een aspect van maatschappelijke verandering in het lokale weefsel van een gemeente. Tenslotte hebben aan deze campagne heel wat lokale vrijwilligers deelgenomen die op hun beurt hun omgeving hebben beïnvloed. De zonderhaatstraatcampagne was qua spontane verspreiding een fenomenaal succes, vooral in de stad Antwerpen maar toch ook daarbuiten. Het is uiteraard moeilijk in te schatten tot welke maatschappelijke verandering dit heeft geleid. Of dit een invloed gehad heeft op de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2006 is onmogelijk te bewijzen. Toch kunnen we stellen dat het feit dat vele tienduizenden mensen deze affiche voor hun raam hebben ge- 46 hangen en hiermee een duidelijk statement voor verdraagzaamheid hebben gemaakt een belangrijk maatschappelijk gebeuren is geweest en op zich een maatschappelijke verandering inhoudt. 47 20 VERBRUIKERSATELJEE Thema of cluster van thema’s in 2006: Consumentenproblematiek vanuit een sociale invalshoek. => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: * Uiteenzettingen over de huurwaarborg * Vormingen aan lokale vertegenwoordigers over huur en huisvestingsproblematiek, schuldinvorderingen en energie Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: * Klachtenbehandeling van consumenten via netwerk van lokale vertegenwoordigers * Verspreiding van informatie en gidsen over diverse consumententhema’s via lokale vertegenwoordigers * Participatie in het colloquium “Ziekenhuisfactuur klaarheid gevraagd” * Creatie van een breed platform in verband met beslagrecht * Indiening van klachten bij Algemene Directie Controle en Bemiddeling van de FOD Economie aangaande diverse consumentenklachten * Creatie van een zwartboek over afgedongen aankopen en overmaking daarvan aan diverse beleidsmensen * Onderzoek aangaande problemen bij schuldinvorderingen en overmaking van de conclusies aan diverse beleidsmensen * Inhoudelijke ondersteuning van Project Armoede en Energie van Samenlevingsopbouw * Inhoudelijke ondersteuning van decenniumdoelstellingen van Welzijnszorg * Participatie aan Dag zonder krediet Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: * Creatie en verspreiding van de gids “laat u niet overbluffen – gids over schuldeisers, gerechtsdeurwaarder en incassobureaus” + flyer * Website met informatie over krediet en schulden, gezondheidskosten, huur, rechtstoegang en energie * Studiedag over diverse voorstellen inzake beslagrecht Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? * Uitwerken en op de agenda plaatsen van voorstellen inzake collectieve schuldenregeling, beslagrecht, incassobureaus en huur * Pionier in Vlaanderen inzake aandacht voor de schuldenproblematiek * Talrijke individuele reacties op informatiecampagnes inzake schuldinvorderingen en afgedwongen aankopen 48 21 VLUCHTELINGENWERK VLAANDEREN Thema of cluster van thema’s in 2006: Vluchtelingenwerk Vlaanderen is een mensenrechtenbeweging die werkt rond het thema van de bescherming van vluchtelingen. Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Verenigingen zijn vaak op zoek naar educatief materiaal om aan te wenden bij educatie naar hun leden. Zij vragen naar spelen, lespakketten, video’s,… Dergelijk materiaal is ruim voorhanden, maar het zit verspreid bij diverse organisaties. Vluchtelingenwerk heeft in 2006 deze informatie gebundeld, beschreven en van doorverwijsinformatie voorzien. Deze uitgebreide bundel met lespakketten, boeken, spelen, tentoonstellingen, workshops, documentaires, speelfilms en theatervoorstellingen rond het thema vluchtelingen staat op de website en is daar gratis te downloaden. De bundel wordt up to date gehouden en omvat momenteel niet minder dan 81 items. Ook in de 2 campagnes die Vluchtelingenwerk voerde, werden educatieve activiteiten georganiseerd. Daarbij werd onze sociaal-culturele methodiek, namelijk de confrontatie van het publiek met de mens achter de vluchteling en zijn levensverhaal, gehanteerd. In het kader van de campagne ‘Vluchten is van alle tijden’ werden avondactiviteiten georganiseerd op 8 locaties waar de tentoonstelling doorging. In het kader van de campagne ‘Iedereen is van de gemeente’ werd aan de lokale partners gevraagd om te proberen “inbreken” bij verenigingen die niet met het vluchtelingenthema begaan zijn en om daar een educatieve activiteit te organiseren. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: In 2006 lag het zwaartepunt van het bewegingswerk bij de twee campagnes die we voerden: “Vluchten is van alle tijden” rond het thema oorlogsvluchtelingen en “Iedereen is van de gemeente” rond de gemeenteraadsverkiezingen en de lokale verantwoordelijkheden tav nieuwkomers. In het kader van de eerste campagne, werd een exclusieve postkaart van de hand van Herr Seele door meer dan 4000 mensen ondertekend. De boodschap was duidelijk: de nood aan een statuut voor oorlogsvluchtelingen. Een reeks lokale groepen waren bereid waren om de bijhorende tentoonstelling in hun gemeente te organiseren en droegen zo bij tot de enthousiaste ontvangst van de tentoonstelling op 10 plaatsen verspreid over alle provincies, waaronder ook het Sfinks Festival en Kinemundo. In het kader van de campagne ‘Iedereen is van de gemeente’, schreven we een platformtekst, die de centrale eisen van de campagne bevatte. Daarnaast werkten we een “doe de test” uit, een luchtig analyse-sjabloon waarmee lokale groepen het beleid van hun gemeente t.a.v. nieuwkomers in kaart konden brengen. In een elftal gemeenten werd, a.d.h.v. het ontwikkelde instrument, het onderwerp ook effectief op de beleidstafel gebracht en werd de campagne zeer actief opgevolgd tot aan en na de verkiezingen van 10 oktober: lobbywerk, organiseren van politieke debatten, opstellen van memorandum, … Op 20 juni, Wereldvluchtelingendag, werd een petitie om de opsluiting van kinderen in gesloten centra aan te klagen, overhandigd aan het kabinet van Minister Dewael. Deze petitie werd door 17.000 mensen ondertekend, waaronder een 100tal prominenten. Een vogelkooi met een “Playmobil-gezin” stond symbool voor onze actie. Resultaat: de minister ging akkoord met een studie naar alternatieven voor detentie die eind 2006 een start nam. Ook in 2006 volgde we via het Forum Asiel en Migraties de regularisatie op. In de lente van 2006 organiseerden we een ‘wake-up call’-actie met wekkers in de buurt van het parlement om de politieke wereld wakker te schudden voor het aanslepende probleem van het gebrek aan regularisatiebeleid. 49 Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Met de campagne ‘Vluchten is van alle tijden’ wilden we een ruim publiek bewust maken van het lot van oorlogsvluchtelingen die naar ons land komen. Tegelijk wilden we de federale regering dwingen om een statuut voor deze categorie vluchtelingen in te voeren (subsidiaire bescherming). Als hoogtepunt van de campagne werd een nationale happening georganiseerd op zondag 30 april 2006 in De Vooruit in Gent: V-Day. Doel van deze dag: de boodschap van “Vluchten is van alle tijden” op een andere manier onder de aandacht te brengen van een ruim publiek. Door een mix te bieden van cultuur (door vluchtelingen en auteurs en muzikanten), informatie (over vluchtelingen) én bekende namen, bereikten we die dag een ruim publiek. Meer dan 500 mensen kwamen die dag meedoen. Naast de campagnes en gevoerde acties, hebben we het vluchtelingenthema ook op andere manieren onder de aandacht gebracht: de website als starpagina voor informatie en als actie- en campagne-instrument; de elektronische nieuwsbrief E-fugee; vormingen en publicaties; diverse overlegmomenten (o.a. met vrijwilligersgroepen); standenwerking (o.a. Sfinks, 40.40.40, …). Ook de media werd bespeeld: met de campagne “Vluchten is van alle tijden” realiseerden we 5 tv spots en 25 radiospots, n.a.v. de 0110-acties publiceerden we een advertentie in De Morgen. In 2006 kwam Vluchtelingenwerk heel geregeld in de pers, in totaal een 50-tal keer. Soms was dat met opiniestukken, soms met interviews. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? In 2006 werd het startschot gegeven van de beweging Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Meteen werd al een veelheid aan acties en campagnes gerealiseerd die steeds als doel hadden om mensen bewust te maken van de vluchtelingenproblematiek en hen aan te zetten om ook zelf initiatieven te nemen. Dat we zoveel mensen warm hebben kunnen maken om handtekeningen te zetten onder petities, naar de Vooruit te komen voor de V-day, lokaal een activiteit te organiseren nav een van de campagnes, vrijwilliger te worden, … is voor ons een bewijs dat we er in slagen om het draagvlak voor de bescherming van vluchtelingen te vergroten. Bovendien heeft het bewegingswerk ook haar effect bewezen: zo is er sinds 10 oktober 2006 een nieuw beschermingsstatuut voor oorlogsvluchtelingen en heeft de regering beslist om voortaan geen niet-begeleide minderjarigen meer op te sluiten. 50 22 VOEDSELTEAMS VZW Thema of cluster van thema’s in 2006: Voedselteams vzw is een organisatie die ijvert voor een duurzame en eerlijke voedselpolitiek door het bevorderen van kleinschalige duurzame landbouw en het stimuleren van een streekgebonden economie. Hiervoor doen we aan sensibilisatie over het thema, met als bedoeling mensen aan te zetten tot actie. Om de actie te vereenvoudigen bieden we mensen de kans om zich te organiseren in een voedselteam, waar men in groep elkaar stimuleert tot duurzaam consumeren. Het originele van Voedselteams is dat er sensibilisatie en educatie gekoppeld wordt aan actie: mensen krijgen een concreet handelingsperspectief aangeboden. => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Voedselteams organiseert zelf, in samenwerking met lokale verenigingen of met steun van gemeenten/steden, informatieavonden met als doel consumenten een beter inzicht bij te brengen in de landbouwproblematiek en hen een concreet model aan te bieden waarmee ze hun consumptiegedrag kunnen aanpassen. (in 2007: 31 info-avonden). Wij werken samen met Velt en zijn dikwijls aanwezig op de door hen georganiseerde biobabbels. Verder werken we ook regelmatig samen met scholen (laatstejaar middelbare graad) waar we info geven over eerlijke handel in Noord en Zuid. Voedselteams heeft vijf vormingsmodules uitgewerkt die aangeboden worden via Vormingplus of andere kanalen. Interne educatie vinden we ook heel belangrijk, op de samenkomsten met onze teams proberen we telkens een stuk vorming in te lassen zodat onze leden gemotiveerd blijven, goed ingelicht zijn en mee de boodschap kunnen uitdragen. We brengen consumenten en producenten bij elkaar, op vergaderingen of via bedrijfsbezoeken. Op deze samenkomsten wordt heel veel informatie uitgewisseld en het leidt tot een beter begrip van de consumenten over de problemen die de kleinschalige boeren dagelijks ondervinden. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Door de bekendmaking van onze werking (via folders, stands, website, kranten, radio, lokale tv) krijgen we heel wat vragen van geïnteresseerden die willen aansluiten bij een team of een nieuw team willen opstarten. (ong. 700 infovragen in 2006, de meeste zijn verwezen naar bestaande teams) Er zijn 7 nieuwe teams opgestart (ong. 140 nieuwe leden). Verder nemen we deel aan verschillende campagnes van organisaties waarmee we een band hebben. In de “ikbenverkocht” campagne staat Voedselteams vermeld als concrete actie om te voldoen aan het criterium zes voor duurzame consumptie. In het campagnehandboek van Landbouw 2015(in samenwerking met 11.11.11) wordt Voedselteams eveneens vermeld als een concreet project om bij te dragen aan een rechtvaardige en duurzame landbouwpolitiek. We sporen onze leden aan om deel te nemen aan de Kyoto–actie van Vormingplus, de uiendag van 11.11.11, de sojacampagne van WWF, de Groene Voeten campagne van Ecolife,… 51 Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Voedselteams is regelmatig aanwezig op evenementen, bio-markten ed met een stand. Op die manier proberen we een ruim publiek te bereiken en hun te overtuigen om lokaal en duurzaam te consumeren. Onze eigen leden dragen hier aan bij door op lokale evenementen aanwezig te zijn, via bekendmaking in lokale gemeentebladen of gemeentelijke websites,..; Verder proberen we zo ruim mogelijk onze boodschap te verspreiden onder andere door op zoveel mogelijk websites een link te hebben. Samen met NBV en Ecolife hebben we in 2006 de Voedselvoetafdruk gerealiseerd. Dit is een instrument om je eigen afdruk te bepalen en waar je heel wat concrete tips vindt om je voedselvoetafdruk te verkleinen. Wij hebben een film over de doelstellingen en visie van Voedselteams die verspreid wordt via onze website, via de Fairtrade gemeenten, via bevriende organisaties. Voedselteams bestond dit jaar 10 jaar en vierde dit feit met een groot feest. Naar aanleiding daarvan hebben we onze werking ruim voorgesteld via de pers. De interesse bij de pers kwam pas achteraf maar heeft toch gezorgd voor verschillende artikelen in de nationale pers. Dit had een enorme toename van infovragen tot gevolg en een grote toename van het aantal bezoekers van onze website. Dit was in de maand oktober en tijdens die maand werd onze film op de website 158 keer bekeken. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? We zijn er in geslaagd om minstens 500 mensen concreet tot actie te laten overgaan door zich aan te sluiten bij een voedselteam. Er zijn 8 nieuwe producenten gevonden die gaan leveren aan nieuwe voedselteams en die zich engageren om duurzaam te produceren en in dialoog te gaan met de consumenten. Ruim 300 vrijwilligers zetten zich wekelijks in om de lokale voedselteams draaiende te houden. Zij onderhouden de contacten met de leden en met de producenten en verzorgen de praktische kant van de teamwerking. 52 23 VREDE VZW Thema of cluster van thema’s in 2006: internationale politiek, vrede, globalisering, bewapening => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Vrede wil beweging maken door andere actoren van de civiele samenleving aan te zetten ook aandacht te hebben voor het internationaal gebeuren, conflict, oorlog. Vrede wil meewerken aan de opbouw van een vreedzame internationale samenleving gebaseerd op structurele sociale rechtvaardigheid door het bieden van informatie en inzichten die de participatie van de burgers in de democratische uitbouw van onze samenleving bevorderen. Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: De allereerste stap in onze educatiefunctie bestaat erin om informatie aan te bieden die kan bijdragen tot het verkrijgen van een beter inzicht in mechanismes en processen van het wereldgebeuren. Dat doen we op verschillende manieren. Eerst en vooral hebben we de bibliotheek- en documentatiecentrum. Hier krijgen we niet langer de toevallig geïnteresseerde burger over de vloer, maar praktisch uitsluitend nog onderzoeks-gebruikers, dwz thesisstudenten die de kwaliteit en diepgang van ons aanbod weten te waarderen. Qua informatie-aanbod hebben we nog drie klassieke instrumenten, met name het tijdschrift (meer dan 300 blz informatie per jaar), de vredescahiers (pocketformaat), en de website (de eigen www.vrede.be en onze sectie op de portaalsite www.11.be brachten 30885 werkelijke webbezoeken op in 2006). We werken ook actief mee aan het maandelijks e-zine rond internationale politiek: www.uitpers.be . Een tweede trap zit 'm bij meer interactieve activiteiten: colloquium (Democratie en Arabische staten), studie- en informatie-initiatieven (Palestina, Midden-Oosten) en activiteiten tijdens het Belgisch Sociaal Forum (werkgroep bewapening, werkgroep klimaat, werkgroep vluchtelingen) bijvoorbeeld. Hier is er steeds een actieve wisselwerking tussen imputgever en deelnemer. Dat geldt ook voor de lezingen die Vrede vzw verzorgt: in 2006 werden we 54 keer uitgenodigd door andere organisaties om over een thema uit onze cluster te komen spreken. We zetten ook zelf een aantal gespreksavonden op. Informatie, vraag en antwoord, discussie vormen de basislijn van dergelijke activiteiten. Het studieweekend voor mensen jonger dan dertig over media en conflict is daar dan nog een intensievere vorm van; net zoals onze 'vredesraad' die drie maal per jaar samenkomt om diepgaand te discussiëren over actuele gebeurtenissen en de positie van onze beweging hiertegenover. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Ons vredesconcept doet ons naar andere organisaties, verenigingen en bewegingen stappen om samen te ageren rond problematieken van wereldvrede. De samenwerking met andere organisaties, verenigingen, bewegingen deed ons aan meer dan honderd werkvergaderingen deelnemen om een proces van gezamenlijke maatschappelijke actie mogelijk te maken. Elk jaar trekken we de antioorlogscoalitie op gang door de civiele samenleving uit te nodigen om de verjaardag van de bombardementen op Bagdad niet zomaar te laten voorbijgaan. Vorig jaar ondertekenden 89 organisaties uit allerlei sectoren het platform en kenden we een succesvolle betoging van meer dan vijfduizend manifestanten. Vrede vzw levert de woordvoerder van deze coalitie en doet er ook het secretariaat van. 53 Heel veel energie gaat naar de solidariteit met de Palestijnen: informatie-avonden, directe acties, prikacties, politiek werk. In 2006 keken we in onze tweede werkingsas 'Globalisering & bewapening' naar het groeiend alternatief van Latijns Amerika. Voor een aantal facetten van onze thema's werken we nauw samen met de andere vredesbewegingen. In verschillende samenstellingen en intensiteit betreft het dossiers als wapenhandel, geen geld voor geweld (clustermunitie), kernwapens (ook herdenkingswake Nagasaki), NAVO, OVSE (een NGO-platform in verband met het Belgisch voorzitterschap), onze participatie aan de Vlaamse Vredesweek. Sedert enkele jaren stimuleert Vrede vzw een vredesnetwerk - met een tiental andere organisaties (derde wereld, politiek geïnspireerde groepen, enkele lokale vredescomités) - dat jaarlijks een vredesconferentie organiseert waar honderd à honderdveertig mensen op af komen. De conferentie van 2006 werd door omstandigheden verschoven naar februari 2007. Vrede participeert ook aan een soort denktank, een lobby en bewustmakingsnetwerk rond ecologische economie: Terrra Reversa. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Vrede vzw propageert een holistisch vredesconcept (“structurele sociale rechtvaardigheid”) dat ongeveer kan samenvallen met de “menselijke veiligheid” van UNDP. Via artikels, lezingen, gesprekken, debatten en confrontaties, opiniestukken, onze vredesconferentie , een publiekskrantje, willen we denkwerk en politieke vertaling stimuleren. Vrede vzw concentreert zich op enkele dossiers. Midden-Oosten, globalisering en bewapening. Zoals hierboven al gemeld blijven we bezieler en motor voor de anti-oorlogscoalitie. Via dit samenwerkingsverband trachten we eerst en vooral de andere organisaties uit de civiele samenleving voor de problematiek van oorlog en bezetting in het Midden Oosten te sensibiliseren. Dit mondt uit in een betoging die op zich opnieuw een element van sensibilisering vormt naar een breder publiek toe (o.m. via de aandacht in tv, radio, grote kranten) en op die manier ook naar beleidsmensen. We ontwerpen en trekken mee campagnes (Wanneer trekt onze regering de kaart Palestina – Handen af van Venezuela), werken in specifieke (Actieplatform Palestina, Abolition, Burgemeesters voor de Vrede) of brede netwerken (Sociaal Forum in België) en via opiniestukken, lezingen, gesprekken met politici en sociale organisaties (actualiteit Midden Oosten, kernwapenvrije zones, wapenhandel) trachten we aan te zetten tot concrete initiatieven zowel van de burgers als van de politici en de beleidsmensen. Aandacht voor het sensibiliseren van jongeren, rond bepaalde thema's of algemener in de vredesproblematiek. Een jaarlijks studieweekend voor jongeren, verschillende voorjaarsactiviteiten aan sommige universiteiten (Gent, Brussel), seminarie in samenwerking met de universiteit Gent. Een sensibiliseringswerk met veel aandacht voor vredesopvoeding wordt nu al meer dan zestien-zeventien jaar opgenomen door de Vlaamse Vredesweek. De coördinatie ligt hier bij onze collega's van Pax Christi Vlaanderen. De Vredesweek heeft steeds twee luiken: het werk naar jongeren en schoolgaande jeugd toe, en anderzijds een politieke vertaling vinden van het specifieke thema. Het is een combinatie van werken met scholen, en een sensibiliserings-aanwezigheid in de straten tijdens die specifieke week, en contacten met de beleidswereld. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: – Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? – In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? 54 Maatschappelijke verandering is geen wiskunde, of is ook geen wedstrijd. Resultaten op dit vlak zijn kleine onderdeeltjes in continuë niet rechtlijnige verschuivingen en wellicht het gevolg van een veelheid aan beïnvloedingen. Een uitgesproken succes voor de brede vredesbeweging is het Belgisch wettelijk verbod op clustermunitie. Verder ligt er bijvoorbeeld ook een bepaald succes in de goede participatie aan de anti-oorlogscoalite van de vele tientallen organisaties uit de civiele samenleving. Een bijkomend resultaatje situeert zich op het niveau van de verhoogde interesse (info + solidariteit) bij grote sociale organisaties voor bepaalde internationale vredesproblematieken (Palestina, Venezuela). Je kan een meetbaar resultaat zien in de campagne van Burgemeesters voor de Vrede waar meer dan tweehonderd Vlaamse burgemeesters aan participeren, maar er valt niet makkelijk te onderscheiden wat exact hun impact (rond internationale politiek en wereldvrede) is op lokaal niveau. Interessant is de mentaliteitsverschuiving in bepaalde kringen rond de rol als wereldpolitieman van de USA, of de volgzaamheid van België tegenover de grote bondgenoten. Het aansturen op maatschappelijke verandering zit in onze missie ingebakken. Ons idee van beweging maken is een uitnodiging om zich vanuit de eigen leef-, ervarings- en werk(ings)wereld te positioneren ten opzichte wat er zich rondom (dichtbij of verder weg) gebeurt en er op te reageren. We beogen daarbij altijd de burger, de civiele samenleving rond de wereldvrede te laten ageren. Analyse, informatie, samenwerking, actie, beleidsbeïnvloeding vormen de sleutelwoorden van ons beweging zijn. We werken daarbij naar de publieke opinie, de democratische burger, en naar het beleidsniveau toe. 55 24 WELZIJNSZORG VZW Thema of cluster van thema’s in 2006: Welzijnszorg vzw is als beweging actief rond het volgende thema: armoede, bestaansonzekerheid en uitsluiting in de eigen samenleving => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Welzijnszorg voerde in 2006 gesprekken met de vormingsverantwoordelijken van CM en ACW en met verschillende partners uit het onderwijs in functie van het project ‘Armoede Inzicht’, een project i.s.m. het Vlaams Netwerk Armoedebestrijding, om mensen uit armoedeorganisaties toe te rusten zelf vorming te geven over het thema ‘armoede’. In 2006 werden een 20-tal vormingsorganisaties bezocht om na te gaan om zicht te krijgen op reeds bestaande vormingsmaterialen en mogelijke werkwijzen, in voorbereiding op de inventaris van vormingsmateriaal in een databank gelinkt aan www.armoede.be. In maart lanceerden we www.patsenco.be, een digitaal spel ism uitgeverij Pelckmans en Cera, om jongeren te laten kennismaken met de realiteit van armoede. Er is door vier studenten sociale hogeschool een uitgewerkt programma (ongeveer 3 lesuren) gemaakt om armoede bespreekbaar te maken in de 3e graad SO. Enkele voorbeelden van ondersteuning door Welzijnszorg: Voor Cera (RAR’s) werkten we een vormingsdag uit waarop de realiteit van armoede in Vlaanderen korter bij de regionale ceravennoten gebracht kan worden. Voor Studio Globo Roeselare heeft Welzijnszorg het inleefatelier ‘Achter de muur’ mee inhoudelijk vorm gegeven. In dat atelier, doelgroep 3 e graad basisonderwijs, kan je letterlijk en figuurlijk kijken achter de muren in onze samenleving. De thema’s diversiteit, gelijke kansen, en solidariteit komen aan bod. Welzijnszorg verzorgde doorheen het Vlaamse land op vraag tientallen vormingsmomenten. Het eigen vormingsaanbod concentreerde zich rond het thema ‘armoede en energie’. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Welzijnszorg nam het initiatief tot een samenwerkingsverband naar analogie van de Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties. Als partners werden het Vlaams Netwerk Armoedebestrijding, de Samenlevingsopbouw, het Algemeen Welzijnswerk, de minderhedensector, ACW en Socmut, het Verbruikersateljee en Cera aangezocht. De dynamiek van dit samenwerkingsverband maakt dat de lancering ervan naar 2007 verschoven werd. De campagne 2006 ‘Samen armoede uitsluiten’ (oktober-december) werd daardoor nog sterker dan gepland een niet-themagebonden campagne over armoede waarin de visie op armoede en armoedebestrijding en de werking van de eigen organisatie centraal staan. Op 11 september 2006 werd de campagne nationaal gelanceerd. De aanwezige minister Inge Vervotte benadrukte het belang van armoedebestrijding op alle echelons. Acht regionale startavonden in oktober bereikten 2.231 geregistreerde aanwezigen. Onze zes regionale acties, tussen 6 en 20 december, kregen heel wat weerklank in de pers. Op verschillende plaatsen waren politici aanwezig. De actie in Gent, op 20/12, waarbij kerkklokken in de hele stad luidden als aanklacht, kreeg ook ruime nationale persbelangstelling: zowel het vrt- als het vtm-nieuws coverden dit. Er was wel het spijtige voorval dat een andere organisatie onze actie bij de pers claimde. Op 26 januari 2006 reikten we de ‘Prijs Armoede Uitsluiten’ in aanwezigheid van dhr. Jozef De Witte, directeur CGKR, uit aan de vzw VLOS uit Sint-Niklaas. Met de keuze van genomineerden en laureaat nam Welzijnszorg krachtig standpunt in in de lopende discussie m.b.t. hulp aan illegalen. 56 In februari 2006 organiseerden we een slotmoment voor de campagne ‘Huishouden vraagt energie’. Op dit slotmoment werden de ondertekende ‘thermometers’ overhandigd aan minister Peeters van energie. We sloten aan bij acties gedragen door meerdere organisaties: Hoop op Papieren (HOP), betoging n.a.v. uitspraken over hulp aan illegalen, op 16 februari; en de actie m.b.t. het nog steeds ontbreken van een federale ombudsdienst energie, opgezet door WG Energie en Armoede op 20 september. Uiteraard sloten we regionaal ook aan bij de acties n.a.v. de werelddag van verzet tegen extreme armoede (17/10) in o.a. Houthalen, Brussel, … Naar aanleiding van de miljonairsbeurs in Kortrijk (juni 2006) verscheen ons opiniestuk ‘Arm in Vlaanderen, rijk in Kortrijk’. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: In de uitwerking van de campagne ‘Samen Armoede Uitsluiten’ plaatsten we bij wijze van voorbeeld 6 lokale initiatieven van armoedebestrijding centraal. Met de hulp van freelance journaliste Ria Goris werden 6 portretten geschetst die in de hele campagnelijn terugkwamen. De campagnekrant bleef het centrale instrument ter promotie van de campagne(materialen). Nieuw was o.a. de uitbreiding van de campagne-dvd met een breder bruikbare jongerenfilmpje (dat bij een ruimer publiek zeer in de smaak viel) en een terugblikgedeelte. Ook nieuw was de methodiek van de ‘kerstbabbels’. Een kerstbabbel is een soort Tupperwareavond met de Welzijnszorginhoud als ‘koopwaar’ gebracht door een deskundige i.v.m. armoede en bedoeld om een nieuw publiek te bereiken. Als eenmalig, breed verspreidbaar materiaal kozen we een gratis sticker met het campagnebeeld voorop en petitie achterop. De 55.000 ex zijn de deur uit gevlogen. De ondersteuning door de website werd verder uitgebouwd. Het digitale campagnedagboek, vorig jaar opgestart, was een gesmaakt medium om nieuwtjes en activiteiten te signaleren. Het e-zine, 3 maal verstuurd, vervulde ongeveer dezelfde functie. Welzijnszorg zoekt steeds aparte samenwerkingsverbanden om een ander publiek te bereiken: Op 31 januari droeg Zulte-Waregem de voetbalwedstrijd tegen Cercle Brugge op aan Welzijnszorg. 100 OCMW-cliënten en mensen tewerkgesteld in initiatieven van de OCMW’s van Waregem en Zulte hebben gratis en ‘incognito’ (verspreid tussen het publiek) kunnen genieten van deze wedstrijd. Voor de aftrap, door Vlaams eerste minister Y. Leterme, en op het elektronische scorebord werd verwezen naar armoedebestrijding en Welzijnszorg. Zo haalde Welzijnszorg ook eens de sportbladzijden. Poppentheater Pedrolino maakte n.a.v. de campagne ‘Samen armoede uitsluiten’ het stuk ‘In de greep van de FLURK’. Dat stuk, dat in hun repertoire opgenomen wordt, telde tijdens de campagne al een 10-tal voorstellingen. Alle culturele centra, bibliotheken en Wereldwinkels in Vlaanderen en Brussel werden aangeschreven onze campagne zichtbaar te maken (affiches, een themahoek armoede, ….). We ontvingen als tastbaar resultaat een 15-tal petitieformulieren van bib’s en wereldwinkels. En zeker vermeldenswaard zijn de ‘samenwerkingsovereen-komsten ‘ met lokale initiatieven m.b.t. armoedebestrijding: in ruil voor hun inzet in de sensibilisatie van Welzijnszorg krijgen ze gegarandeerd drie jaar steun. 2006 is het eerste van drie overgangsjaren in het kader van dit vernieuwde projectenbeleid. Op de regionale diensten van Welzijnszorg werden samenwerkingsovereenkomsten met 30 projecten voorbereid en ondertekend. We konden authentieke getuigenissen aanbrengen voor o.a. Humo, Joepie, Dag Allemaal, en een drietal Koppen-afleveringen. De relatie die kon opgebouwd worden met de Koppenredactie blijkt wederzijds zeer lonend; we hebben het volste vertrouwen in de wijze waarop met mensen in armoede omgegaan wordt. 57 Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? De campagne ‘Huishouden vraagt energie’ (2005) werd op 23 februari afgerond met een slotmoment waarbij 145.598 handtekeningen overhandigd werden aan betrokken beleidsmakers: minister Peeters en Martine De Regge (bevoegde schepen stad Gent), Carl Decaluwé (voorzitter bevoegde Commissie Vlaams Parlement) Deze campagne kreeg haar vervolg in de commissie energiearmoede van het Vlaams Parlement en resulteerde in verschillende maatregelen van Minister Peeters en Minister Vervotte. De campagne ‘Samen armoede uitsluiten’ (2006) werd besproken in contacten met minister Vervotte en met haar kabinet. Er waren verschillende contacten met regionale en lokale politici via de regionale acties. Als krachtige oproep en politieke eis weerklonk ‘samen armoede uitsluiten’ en de vraag naar verhoging van de laagste inkomens. In oktober verhoogde het leefloon netto met 1%. In voorbereiding van de campagne 2007 was er al een bespreking met het kabinet Vandenbroucke. Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen 2006 stelde Welzijnszorg “3 beleidsaanbevelingen om armoede uit te sluiten” op voor lokale mandatarissen. Deze werden verspreid via de debatten die Toemeka en Welzijnsschakels vzw regionaal organiseerden en via onze website Naar analogie van de millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties bepaalden we samen met relevante partners een beperkt aantal prioritaire langetermijnbeleids-doelstellingen om armoede te bestrijden. Op 3 april 2007 zullen de ‘decenniumdoelstellingen’ rond armoede in het binnenland voorgesteld worden aan het grote publiek. Dit tien jaar lopende project stelt zes prioritaire doelstellingen op het vlak van arbeid, inkomen, gezondheid, wonen, onderwijs, en sociale cohesie. 58 25 WERVEL vzw Thema of cluster van thema in 2006: Landbouw en voeding => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? Wervel beoogt met alle ondernomen acties sensibilisatie, educatie en activering. Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: 1. campagne “soja”: boekverkoop, folder verspreiding, nieuwsflitsen rond soja vanuit Brazilië, briefkaartactie naar de betrokken federaties, tonen van films “sojaconnectie” en “groene goud”, woudworstactie aan supermarkten, lezingen met PPT, organisatie Europees sojaoverleg, opstart onderhandelingen met betrokken federaties, perswerk (vakpers en algemene pers). 2. campagne “agroforestry”: reis naar Bretagne, oprichting stuurgroep. 3. campagne “denk globaal eet lokaal”: boerentoeren (groepsbezoeken aan landbouwbedrijven rond de stad), perswerk rond voedselkilometers, verspreiding flyer en brochure, flyer met kilometers in beeld bij lokale kookacties of restaurants, ontwikkeling website ‘voedselvoetafdruk.be’ met partners. 4. andere: brochure ‘grond’, campagne landbouw2015 (inhoud en startmoment) Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: 1. activering van vrijwilligers Door interne vorming en communicatie, zetten we reeds betrokken vrijwilligers aan om mee promotie voeren voor kanalen van korte keten en voor soja-alternatieven. In de verschillende campagnes werden nieuwe mensen geactiveerd om mee materialen te verspreiden (verkoop boek en borden, folders en film) en actie te voeren (woudworstactie). Door acties als de reis naar Bretagne zijn er ook vrijwilligers aangetrokken in regionale basisgroepen. Pioniers die alternatieven telen of verwerken worden betrokken op lobbywerk naar de overheid toe. 2. gedragswijziging consumenten De campagnes “soja” en “denk globaal eet lokaal” zetten via de hierboven beschreven activiteiten consumenten aan om minder vlees te consumeren en om meer lokaal geproduceerd voedsel in te kopen. 3. gedragswijziging producenten (boeren) Via eigen publicaties, de vakpers en bedrijfsbezoeken worden boeren aangesproken om alternatieven voor soja te gebruiken/telen. Er worden teeltfiches aangemaakt voor enkele alternatieven. 4. beïnvloeding van overheid en stakeholders In het kader van de campagne “Denk Globaal Eet Lokaal” worden de verschillende partijbureaus bezocht en ook de kabinetten van Vlaams minister-president en minister van landbouw en Vlaams minister voor ontwikkelingssamenwerking. Aan de federale minister van volksgezondheid wordt een aanvraag overhandigd om kemp toe te laten in de voeding, samen met Boerenbond, Delhaize, Probila en Bioforum. In het kader van de campagne “soja” wordt een overleg opgestart met de betrokken federaties Bemefa, Bcz, Fedis, BB. 59 Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: 1. campagne “soja”: boekverkoop, folder verspreiding, nieuwsflitsen rond soja vanuit Brazilië, briefkaartactie naar de betrokken federaties, tonen van films “sojaconnectie” en “groene goud”, woudworstactie aan supermarkten, vertonen filmclip rond alternatieven voor soja, lezingen met PPT, organisatie Europees soja-overleg, opstart onderhandelingen met betrokken federaties, perswerk (vakpers en algemene pers). 2. campagne “agroforestry”: reis naar Bretagne, oprichting stuurgroep. 3. campagne “denk globaal eet lokaal”: boerentoeren (groepsbezoeken aan landbouwbedrijven rond de stad), perswerk rond voedselkilometers, verkoop eetborden en soepkommen met slogan ‘eet lokaal’, gebruik van deze borden op publieksacties van grote partners als 11.11.11, verspreiding flyer en brochure, flyer met kilometers in beeld bij lokale kookacties of restaurants, verspreiding elektronische voedselkrant. 4. andere: brochure ‘grond’, campagne landbouw2015 (inhoud en startmoment) Bovenstaande realisaties zijn gericht op individuen en organisaties. In 2006 was er concrete samenwerking met 85 organisaties. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering teweeg gebracht heeft in de voorbije periode? Welke? In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? Effecten van de bovenstaande acties: nieuwe mensen en organisaties die meewerken aan uitwerking van alternatieven: 40 nieuwe partners; 67 nieuwe spontane links naar www.wervel.be; verschillende nieuwe vrijwilligers (62 nieuwe leden in de basis- en themagroepen) voor educatie: 4.286 consumenten scannen hun voedingsgewoonten op www.voedselvoetafdruk.be 1336 mensen schreven zich in voor een lezing 900 mensen kochten het boek “soja over de oceaan” voor gedragsverandering: Belangrijke stakeholders nemen de ideeën van Wervel rond alternatieven aux-serieux en ondersteunen ze zelfs: Boerenbond schrijft een positief artikel over huttentut in hun blad, vanuit deelname aan reis van Wervel. Boerenbond treed toe tot stuurgroep agroforestry. Delhaize ondersteunt vraag om kemp in de voeding toe te laten. Bemefa, BCZ, FEDIS en Boerenbond richten een platform duurzaamheid op rond soja. De Vlaamse overheid overweegt een studiedag te organiseren rond agroforestry samen met Wervel. Vlaams minister-president Leterme citeert een deel van de folder ‘denk globaal eet lokaal’ in zijn boek ’10 mythes van de vlaamse boer’, zonder het onderdeel over de veevoeders te schrappen. Gedragsverandering van individuen is moeilijker in te schatten. Wat de boeren betreft: een eerste boer verklaart aan de slag te zullen gaan met agroforestry. Een voorlopige oplijsting van boeren die soja mijden in het veevoeder en thuisverkoop hebben, leverde 67 verkoopspunten op. 60 26 ZICHT OP CULTUUR - Licht en Liefde Thema of cluster van thema in 2006: samen op weg naar inclusie en diversiteit => Hoe heeft de beweging vanuit haar eigenheid de volgende drie decretale functies ingevuld in 2006? (Noot: We vinden de opsplitsing sensibilisering - sociale actie heel artificieel in onze werking.) Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Educatie wordt opgesplitst in twee luiken: empowerment van personen met een visuele beperking en vorming op maat voor derden. Voor blinde en slechtziende personen organiseerden ZOC workshops non-verbale communicatie en presentatietechnieken, minibeurzen met hulpmiddelen, aangepaste pc-lessen,… ZOC ondersteunt ook VeBeS, de vereniging van blinden en slechtzienden. Prioritair is de opleiding van ervaringsdeskundigen tot ambassadeurs, gericht op kennis om zo zichzelf te overstijgen en te kunnen spreken uit naam van heel de groep. In dit kader passen ook de groeigroepen met aandacht voor het proces. Vorming op maat voor derden: mensen uit het onderwijs, de zorgsector, cultuur, administratie, horeca, ouderenzorg, ICT,… We vinden het essentieel om bij deze vormingen ambassadeurs in te schakelen. Vanuit hun mandaat heeft dit veel meer effect op de aanwezigen omdat de confrontatie veel beklijvender en indringender is. In 2006 hebben we ongeveer 6000 personen op deze manier bereikt (ICT niet meegerekend). Via onze website hebben leerkrachten van de derde graad lager onderwijs nog eens 1218 folders van het lessenpakket ‘Hoe leest Lars?’ besteld. Zo komen we op een totaal van ongeveer 7200 bereikte ‘derden’. De Documentatiedienst informeert de maatschappij over leefwereld van blinden en slechtzienden (via persartikels, eindwerken, alle mogelijke geschreven informatie +videomateriaal) en informeert de doelgroep, oa via Knipoog en Tribune. Het AnySurfer-project – een kwaliteitslabel voor websites die voor iedereen toegankelijk zijn, ook voor mensen met een functiebeperking – heeft vorig jaar 11 technische opleidingen verzorgd voor diverse webdesign- en webontwikkelingsbedrijven in Vlaanderen. Daarnaast werden 5 opleidingen georganiseerd voor VDAB-opleidingscentra verspreid over Vlaanderen. In totaal bereikten we met deze opleidingen meer dan 40 ICT-professionals en meer dan 120 webdesigners in opleiding. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: Een aantal acties waren eerder sensibiliserend van aard. Een voorbeeld is de bladwijzeractie en prikacties. Daarnaast sluiten we aan met kleine acties tijdens de Open Monumentendag, de Dag van het Park, de Dag van de Witte Stok, inclusief sporten,… Het AnySurfer-project heeft vorig jaar meer dan 90 websites onderzocht op een vlotte toegankelijkheid voor internetgebruikers met een functiebeperking, waarvan 36 in het kader van een provinciaal webtoegankelijkheidsproject in samenwerking met de provincie West-Vlaanderen. Als resultaat van deze acties werden 41 websites bekroond met het AnySurfer-kwaliteitslabel. 61 Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Grote sensibiliserende projecten zoals ‘Ontmoeting met het Donker’, ‘Blindelings’ (diners in het donker) en ‘Week van de Smaak’ zorgen voor extra diepgang inzake inclusie. In totaal bereikten we in 2006 met deze erg beklijvende interactieve ervaringen 3500 personen. AnySurfer was het voorbije jaar aanwezig op diverse sensibiliseringsevenementen, waaronder de World Usability Day in Mechelen; heeft een nieuwe folder verspreid in scholen en opleidingscentra, een informatieve website uitgebouwd die 24.000 bezoekers per maand trekt, een maandelijkse nieuwsbrief verspreid met 380 abonnees en onderhoudt daarnaast een drukbezochte weblog die door een groot aantal professionele webdesignbureaus wekelijks gevolgd wordt. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: – Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering heeft teweeggebracht in de voorbije periode? Welke? – In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? We merken op het terrein van toegankelijkheid van infrastructuur en toegankelijkheid van informatie dat er een mentaliteitsverandering is bij de betrokken diensten. We moeten vanuit onze sector veel minder de nood aan aanpassingen motiveren. Toegankelijkheid en aanpassingen worden steeds meer en meer als recht gezien waar ze vroeger vooral als extra kost werden benaderd. Het aantal vormingen is sedert het ontstaan van ZOC spectaculair gestegen. De effecten zijn nog niet onmiddellijk merkbaar op grote schaal, maar personen die vorming genieten, evolueren in de beeldvorming t.o.v. de doelgroep: de beperking verschuift naar de achtergrond en de persoon wordt zichtbaar. Eenzelfde effect, maar indringender, hebben ook de grote sensibiliserende projecten. ‘Blindelings’ (diners in het donker) is voor 2007-2008 aangevraagd door 4 van de 5 provincies. De interactieve tentoonstelling ‘Ontmoeting met het Donker’ vindt elk jaar plaats in een andere provincie (2005: Leuven - 2006: Gent - 2007: Brugge). Door het inschakelen van ambassadeurs, vanuit hun mandaat, merken we een groter effect op de samenleving. Deze insteek gebeurde dankzij de visie en de werking van ZOC, een visie die reeds vroeger gehanteerd werd, maar die nu een extra injectie krijgt en structureel ingebed is in de werking van ZOC. De aandacht voor webtoegankelijkheid is sinds de transitie van BlindSurfer naar AnySurfer (zomer 2006) aanzienlijk gestegen. Het aantal ICT-professionals die we met onze opleidingen bereikt hebben, is met ongeveer 30 procent gestegen ten opzichte van 2005. Het totale aantal gelabelde sites ligt niet veel hoger dan in 2005, maar het aantal aanvragen is gestegen, evenals de belangstelling van overheid, ICT-sector en pers, en hiermee ook de algemene bekendheid van het initiatief. 62 27 Beweging tegen Geweld – vzw ZIJN Thema of cluster van thema in 2006: “Preventie en duiding van geweld en misbruik binnen elke vertrouwensrelatie” Concrete realisaties in het kader van EDUCATIE: Op het vlak van educatie organiseerden we in 2006 verschillende lezingen, voordrachten en werkwinkels rond de thema’s “risicofactoren voor partnergeweld, kinderen als getuige van geweld, geweld op ouderen en kindermishandeling”. De lezingen en voordrachten verliepen meestal in samenwerking met andere organisaties, de werkwinkels kaderden in grotere activiteiten rond intrafamiliaal geweld. De stagiaire werkte tevens een werkwinkel “Partnergeweld kent geen kleur” voor allochtonen uit. Er werden ongeveer 250 personen met deze vormingen bereikt. De deelnemers waren o.a. (para)medici, ouderen, leerkrachten, vrijwillige hulpverleners. De bedoeling van deze educatieve momenten is om een beter inzicht te bieden van mogelijke oorzaken en gevolgen van geweld binnen vertrouwensrelaties. Een andere realisatie op het vlak van educatie was de studiedag rond Stalking, die kaderde binnen een sensibilisatiecampagne over dit thema. Op deze studiedag brachten experten vanuit diverse disciplines (politie, hulpverlening, wetgeving, justitie, wetenschap…) hun ervaringen samen. Een ruim en gevarieerd publiek (138 politiemensen, vertrouwenspersonen uit grote bedrijven, studenten, hulpverleners, cipiers, beleidsmakers, psychologen, etc.) volgden met veel belangstelling de studiedag. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE ACTIE: In dit kader organiseerden we, samen met de beweging zij-kant, de campagne Stalking. Onderdelen van de campagne waren de studiedag, de lancering van een website www.stopstalking.be en de verspreiding van 1.250 affiches. De website bevat algemene informatie over Stalking, bied richtlijnen en tips aan zowel professionelen als slachtoffers en daders van belaging en bevat een lijst met nuttige adressen. De affiche werd uitgehangen in culturele centra, scholen, bibliotheken, politiediensten, OCMW’s en CAW’s. Deze verspreiding gebeurde met de hulp van de provinciaal coördinatoren geweld. Enkel in West-Vlaanderen werden de affiches zelf verdeeld in de centrumsteden (Brugge, Oostende, Kortrijk). De Nederlandstalige Vrouwenraad (NVR) verspreidde de affiche binnen haar netwerk van vrouwenorganisaties Verder werkten we mee met tal van acties van andere organisaties, zoals de Vlaamse Vredesweek, de Nationale Vrouwendag, de Internationale Vrouwendag, de Witte Lintencampagne en de Brusselse veertiendaagse “Vrouwen en de Stad”. Door deze samenwerking versterkten we niet alleen de campagnes van andere organisaties maar bereikten we tevens een groter en breder publiek. Concrete realisaties in het kader van SENSIBILISATIE: Onze sensibilisatieactiviteiten richtten zich in 2006 voornamelijk op pesten. Enerzijds via de Stalkingcampagne, anderzijds via onze deelname aan het “Vlaams netwerk Kies Kleur tegen Pesten” (ex-VLOPP). Dit platform organiseert jaarlijks de “Vlaamse week tegen het Pesten”. 63 Tijdens deze week zetten de verschillende partners heel wat initiatieven op rond pesten en werd de ‘Pesten-dat-kan niet!’ prijs uitgereikt aan scholen die specifieke initiatieven of actieplannen opgezet hadden om pestgedrag aan te pakken. Onze inzet tijdens deze week beperkten zich in dit eerste lidmaatschapsjaar tot praktische ondersteuning van enkele initiatieven en de bekendmaking ervan. Nog op het vlak van sensibilisatie werkten we mee aan de bekendmaking en verdere ontwikkeling van het project “Peer Mediation”, een project van Pax Christi. Peer mediation bestaat uit conflictbemiddeling door leeftijdsgenoten. Er wordt kinderen en jongeren geleerd om tijdens conflicten op school te bemiddelen en zelf tot een oplossing te komen. Dit leert kinderen en jongeren de nodige communicatieve en sociale vaardigheden en leert hun ook op een constructieve (niet-gewelddadige) manier met conflicten om te gaan. Concrete realisaties in het kader van MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING Richtvragen: – Zijn er aanwijzingen dat de beweging maatschappelijke verandering heeft teweeggebracht in de voorbije periode? Welke? – In welke mate heeft de beweging aangestuurd op maatschappelijke verandering? Maatschappelijke verandering is een werk van lange adem. Toch zijn we ervan overtuigd in dit proces reeds een aantal kleine stapjes te hebben gezet. Door zowel de eigen campagnes (vb. stalking) als de deelname aan acties en campagnes georganiseerd door anderen was er heel wat aandacht voor IFG. Niet alleen verschenen in de pers verschillende artikelen, er waren ook heel wat deelnemers aan initiatieven zoals het congres GEWELDig en bezoekers aan de website “Stopstalking”. Ook de Witte Lintencampagne bereikte heel wat mensen. De vele vragen die we van studenten ontvangen zijn tevens een teken van maatschappelijke aandacht voor het probleem van IFG. Onze website kon in haar eerste jaar reeds 4.500 bezoekers registreren. Verder werden er heel wat samenwerkingen gerealiseerd en contacten gelegd met andere organisaties (17) waardoor ons open aanbod een breder publiek bereikte (via CAW’s en provinciale coördinatoren IFG) en we medewerking kregen bij onze Stalkingcampagne (provinciale coördinatoren IFG). We richten ons echter niet alleen op de bevolking, maar ook op de beleidsmakers. Via de hoorzitting in het Vlaams Parlement, de medewerking aan het Memorandum voor de gemeente- en provincieraadsverkiezingen en de deelname aan een expertenwerkgroep wees vzw ZIJN langs verschillende kanalen de overheid op haar verantwoordelijkheid. Een parlementair initiatief van mevr. Hermans wijst op een toenemende aandacht van volksvertegenwoordigers voor het thema Intrafamiliaal Geweld. 64