45 Dekolonisatie 46 Koude Oorlog 47 Europese eenwording 48 De

TIJDVAK 10
Tijd van televisie en computer
Andere namen voor deze tijd:
Tweede helft van de 20e eeuw
45 Dekolonisatie
46 Koude Oorlog
47 Europese eenwording
48 De ‘jaren zestig’
49 Pluriforme samenlevingen
Het pictogram:
Op de achtergrond een ‘kaart’ met
elektronische schakelingen uit een computer.
Op de voorgrond een televisietoestel met in
beeld een intercontinentale raket, symbool
voor de wapenwedloop van de Koude Oorlog.
Dit tijdvak hoort bij de MODERNE TIJD
45 DEKOLONISATIE
De dekolonisatie die
een eind maakte aan
de westerse
hegemonie in de
wereld.
Na1960
In
de Tweede
werd een
Wereldoorlog
groot aantal vooral
Franse koloniën
werden
de meeste
in Afrika
kolonies
onafhankelijk.
Daarom wordt Soms
onafhankelijk.
1960 het
ging‘jaar
dat van Afrika’
genoemd.
op
vreedzame
De Fransen
wijze, soms
zagen in dat
onafhankelijkheid
met
geweld. Dit proces
onafwendbaar
verliep was,
nadat
in
tweezefasen.
zich daar
Tussen
een1945
tijd lang
en tegen
hadden
1960
werden
verzet.
deDe
meeste
Britten waren al
langer bezig
Aziatische
kolonies
met een geleidelijke
dekolonisatie.en
onafhankelijk
Hun
tussen
koloniën
1960werden
stap
tot
1975
voorde
stap
meeste
onafhankelijk in een
reeks van jaren.
Afrikaanse.
Zo werd een eind
gemaakt aan de Europese
De Franse wending gold niet voor
dominantie in de wereld.
Algerije. Dat land wilden ze voor altijd
deel van Frankrijk laten blijven. Daarom
werd in Algerije een bloedige oorlog
WAT ZIJN VOORBEELDEN
uitgevochten.
VAN HET
DEKOLONISATIEPROCES?
De Britse kolonie Nigeria
werd in 1960
onafhankelijk. Dit grote
West-Afrikaanse land telt
verschillende volkeren,
die door Britse
kolonisatoren in één land
waren samengebracht.
Elk jaar vieren de
Nigerianen hun
onafhankelijkheid, niet
alleen in eigen land,
maar ook in GrootBrittannië. In 2002 waren
bij de viering in Londen
drie bekende
Nigeriaanse voetballers
aanwezig.
46 KOUDE OORLOG
De verdeling van de
wereld in twee
ideologische blokken in
de greep van een
wapenwedloop en de
daaruit voortvloeiende
dreiging van een
atoomoorlog.
Na de
Een
voorbeeld
Tweede Wereldoorlog
van een conflict
raakte
uit dedeKoude
wereld
Oorlog is in
verdeeld
deeen
Korea-oorlog.
kapitalistisch
In en
1950
een
grepen de
Verenigde Staten
communistisch
blok.
in Korea
Omdatin.deDaar
ideologische
dreigden
communistentussen
vijandschap
uit hetbeide
noorden
blokken
militair
groot
de was, hing
overhand
een
oorlogtevoortdurend
krijgen. Na in
drie
dejaar
lucht.
oorlog
Zover
bleef
kwam
de strijd
het
niet. onbeslist.
MisschienEr
welkwam
doordat
eenbeide
scheiding
blokken
tussen
over
zoveel
het communistisch
kernwapens beschikten,
Noord-Korea
daten
een
een kapitalistisch
oorlog
het einde van
Zuid-Korea.
de wereldOp
kon
debetekenen.
foto
De Verenigde Staten en hun Europese bondgenoten waren militair
troost
De
wapenwedloop
een Amerikaanse
verkleinde
soldaat
dezijn
kans op oorlog.
verenigd in de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO). De
kameraad,
Toch
was de
dieangst
treurtvoor
om een
een kernoorlog
gesneuvelde
groot.
Sovjet-Unie en haar bondgenoten werkten samen in het Warschau
vriend. De soldaat links noteert de doden en
Pact.
WELKE LANDEN BEHOORDEN TOT
DE Beide grootmachten hadden ook buiten Europa bondgenoten.
gewonden.
BLOKKEN? WELKE CONFLICTEN WAREN ER?
47 EUROPESE EENWORDING
De eenwording van
Europa.
Doorbegin
Het
de Tweede
van deWereldoorlog
Europese
Unie waseen
ontstond
de oprichting
beweging van
die de
Europese
zich
sterk maakte
Economische
voor
Gemeenschap
Europese
economische
(EEG) van zes
landen in 1957 (de
samenwerking.
Zo zou
Benelux,
er
West-Duitsland,
geen
derde groteFrankrijk
Europese
en
Italië). Er
oorlog
meer
kwamen
kunnen
steeds
komen.
meer landen
Bovendien
stond
bij, eerst
men in
zoWestEuropa,tegenover
sterker
maar na de
deval
Sovjetvan
het communisme
Unie.
Naast de economische
ook in OostEuropa. In 2004met
samenwerking
kwamen
als doel
werden
één
Europese
tien vooral
markt
Oostkwam er
Europese
ook
meer politieke
landen lid, waardoor
de Unie 25 landen
samenwerking.
Daarbij
ging tellen.
Niet alleen
speelde
de de
vraag
tegenstellingen
hoeveel
van de Tweede een
zelfstandigheid
Wereldoorlog,
land moet
ook die van
afstaan
aan de
‘Europa’.
Koude Oorlog
waren nu opgeheven.
WAT ZIJN VOORBEELDEN
VAN DE EUROPESE
EENWORDING?
Het Europese parlement wordt eens in de vijf jaar direct door de
burgers van de lidstaten gekozen. Veel mensen denken dat het
parlement helemaal geen macht heeft, maar dat is overdreven. Het
parlement controleert het beleid van de Europese Commissie (het
dagelijks bestuur van de Unie). Het moet ook de benoeming van de
leden van de Commissie goedkeuren.
48 DE ‘JAREN ZESTIG’
De toenemende
westerse welvaart die
vanaf de jaren zestig van
de twintigste eeuw
aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaalculturele
veranderingsprocessen.
Na de Tweede Wereldoorlog ging het Europa en de
Verenigde Staten lange tijd economisch voor de
wind. De lonen stegen. Technische vernieuwingen
vroegen hoog opgeleid personeel, waardoor meer in
onderwijs werd geïnvesteerd. Er groeide een
onafhankelijke jonge generatie op die geen oorlog of
Feministen
streden
De voor
flower-powerbeweging
het recht op abortus
kwam
(‘baas
uit in
deeigen
Verenigde
buik’). Het
crisis had meegemaakt. Zij waren niet
alleen maar
verst maar
daarinwilden
gingen
Staten
de Dolle
naar Mina’s,
Nederland
die overwaaien.
zich vernoemden
Als iedereen
naar de vrij
19eblij en dankbaar met vrede en welvaart,
eeuwse
feministeenWilhelmina
liefdevol met
Drucker.
elkaar om zou gaan, zo geloofden
ook veranderingen, vooral in mentaliteit
en normen
deze jongeren, dan zouden oorlog en geweld vanzelf
en waarden. Iedereen moest zich vrij kunnen
verdwijnen. Bloemen in plaats van wapens.
gedragen: geen taboes meer op het gebied van
seks of religie.
WAT ZIJN VOORBEELDEN VAN DE ‘JAREN
ZESTIG’?
49 PLURIFORME SAMENLEVINGEN
De ontwikkeling van
een pluriforme en
multiculturele
samenlevingen.
Na de Tweede Wereldoorlog
emigreerden
meervan
mensen
uit alle
In 2011 was 19%
de bevolking
delen
van de wereld
naar Westvan Nederland
allochtoon.
De
Europa
dan
ooit
tevoren.
Inwoners
verschillende groepen en de
uit
voormaligeworden
kolonies
percentages
in de grafiek
emigreerden
naar
het
voormalige
weergegeven
moederland toen hun land
onafhankelijk werd. Gastarbeiders
kwamen werken in de snel
groeiende industrie. In de jaren
negentig kwamen ook steeds meer
vluchtelingen om asiel te zoeken.
De nieuwkomers brachten hun
cultuur mee. De West-Europese
samenleving werd pluriformer.
WAT IS EEN VOORBEELD VAN
DEZE ONTWIKKELING?
Nederland kent een groot aantal niet-westerse culturen. Ons land
heeft overal in de wereld kolonies gehad. Toen Indonesië en
Suriname onafhankelijk werden, zochten velen hun heil in
Nederland. In de jaren ‘60 en ‘70 van de 20ste eeuw komen hier
Turkse en Marokkaanse gastarbeiders bij die in Nederland
blijven.