Voorbeeld van een voedingsschema bij borstvoeding (informatie voor ouders) LEEFTIJD De eerste 6 weken Na 6 weken Tot 6 maanden Vanaf de leeftijd van 6 maanden Tussen de 7 en 9 maanden Tussen de 9 en 12 maanden Vanaf de leeftijd van 12 maanden De frequentie van borstvoeding is individueel, ieder kind drinkt verschillend. Variërend van 6 (wanneer de voeding goed op gang is) tot 12 voedingen per 24 uur. 2 borsten per voeding geven heeft de voorkeur Na de 4e dag 5-6 flinke natte luiers en minstens 3 gele poepluiers Rond de 10e dag kan de baby een paar regeldagen hebben en zal vaker willen drinken Max. 10 % afvallen t.o.v. het geboortegewicht; maak zn. gebruik van inloop / borstvoedingspreekuur Na 2 weken is het goed wanneer de baby weer terug is op zijn geboortegewicht. Aanvulling: vitamine D en vitamine K (z.o.z) De baby is tevreden/actief en wordt wakker voor een voeding Wanneer je straks weer gaat werken, begin dan tussen de 4e en 6e week met kolven en geef dit regelmatig in een flesje. Zo’ n 30 ml per keer is om te oefenen genoeg. Indicatie van gewichtstoename tussen de 0-3 maanden; 100-200 gram per week Bijvoeding wordt afgeraden Rond 6 weken kan de baby een paar regeldagen hebben en zal vaker willen drinken De baby kan minder frequent ontlasting krijgen De meeste baby’s krijgen een ritme in het drinkpatroon; minimaal 6 voedingen/dag als bv goed op gang is Aanvulling: - vitamine D (z.o.z) - vitamine K gebruik tot 3 maanden Ter voorbereiding op het werken is het handig om enkele voedingen te sparen en in te vriezen voor je eerste werkweek. Rond 3 / 4 maanden kunnen veel baby’s onrustiger worden aan de borst, zij worden zich meer bewust van hun omgeving waardoor zij afgeleid worden Aanvulling: vitamine D (z.o.z.) Vanaf 4 maanden introductie bijvoeding mogelijk in de vorm van oefenhapjes, te beginnen met enkele lepeltjes fruit of groente, eventueel met verkruimelde beschuit Eerst de borst aanbieden, dan bijhapje geven, dit is geen vervanging van de borstvoeding Indicatie van gewichtstoename; 3-6 maanden: 85-150 gram per week Borstvoeding blijft de hoofdvoeding Groenten- en fruithapje, wanneer dit goed wordt verdragen, langzaam uitbreiden naar: 1 warme maaltijd: - fijngemaakte groente zonder zout geprakte aardappel, rijst of bonenpuree zonder zout 1 fruithapje: - vruchtensap of fijngemaakt fruit (fruithapje en warme maaltijd: zelfgemaakt heeft de voorkeur of kant en klaar in potjes voor baby’s vanaf 6 maanden) Begin eventueel met wit of lichtbruin brood Aanvulling: - vitamine D (z.o.z.) - tandjes 1 x per dag poetsen met fluoride-peutertandpasta Indicatie van gewichtstoename: 40 – 85 gram per week Borstvoeding naar behoefte Lichtbruin brood 1 – 2 x per dag 1 warme maaltijd; fijngesneden groenten zonder zout - geprakte aardappel, rijst, macaroni of spagetti zonder zout - ong. 1 eetlepel (gemalen) vlees, vis, kip of ei zonder zout. - toetje, bijvoorbeeld magere yoghurt zonder suiker 1 fruithapje; fijngemaakt fruit Aanvulling: - vitamine D (z.o.z.) - tandjes 1 x per dag poetsen met fluoride-peutertandpasta Borstvoeding naar behoefte van moeder en kind Vaste voeding wordt langzamerhand uitgebreid, afhankelijk van de behoefte van het kind Borstvoeding zo vaak als moeder en kind dit willen 3 voedingen: - 1 broodmaaltijd met een beker halfvolle melk - 1 broodmaaltijd met een beker halfvolle melk - 1 warme maaltijd met een toetje: mee-eten met het gezin Tussendoor: Aanvulling: fruit - vitamine D (z.o.z.) - tandjes 1 x per dag poetsen met fluoride-peutertandpasta november 2014 Achtergrondinformatie / aandachtspunten bij borstvoeding (informatie voor ouders) Groenten Geschikte groentesoorten voor kinderen om mee te beginnen zijn: bloemkool, broccoli, fijne erwtjes, worteltjes, en sperziebonen, pompoen, snijbonen, courgette, aubergine. Begin met een smaak tegelijk en probeer dat minimaal een paar dagen uit. Doe voorzichtig met gasvormende groentesoorten bij kinderen jonger dan 1 jaar. Dit zijn: koolsoorten, paprika, prei, rauwkost en ui. Fruit Geschikte fruitsoorten voor kinderen vanaf 6 maanden zijn: abrikoos, appel, banaan, bessen, grapefruit, kersen, kiwi, mandarijn, mango, meloen, peer, perzik, pruimen en sinaasappel. Fruit en groentehapjes; zelfgemaakt heeft de voorkeur. Vitamine D en K Aanbevolen hoeveelheden: - Bij borstvoeding vanaf dag 8, gedurende de eerste 3 maanden, 150 microgram vitamine K per dag. Bij borstvoeding 10 mcg (= 400 IE) vitamine D per dag vanaf de leeftijd van 2 weken voor alle kinderen. Kinderen van 0 tot 4 jaar: - 10 mcg vitamine D per dag Kinderen ouder dan 4 jaar: - geen extra vitamine D meer nodig, Kinderen met een donkere huidskleur gaan door met 10 mcg/dag. N.B. eigen merk drogist is vaak goedkoper, maar bevatten vaak een andere hoeveelheid vitamine D per druppel of tablet. Kijk dus goed op de verpakking hoeveel druppels of tabletjes nodig zijn. Mondhygiene; kinderen van 0 en 1 jaar: vanaf het doorbreken van de eerste tandjes 1 keer per dag poetsen met fluoridepeutertandpasta. Kinderen vanaf 2 jaar: 2 keer per dag poetsen met fluoride-peutertandpasta. per poetsbeurt een ½ cm fluoride-peutertandpasta gebruiken. Aantal eetmomenten Tegen 5 tot 6 eetmomenten per dag is het gebit goed bestand. Bij meer eetmomenten is de kans op het ontstaan van tandbederf snel groter. Geef uw kind drie hoofdmaaltijden en 2 a 3 tussendoortjes. Geef uw kind nooit een flesje melk, appelsap en dergelijke mee naar bed in verband met zuigflescariës. Brood en beleg Begin met wat stukjes of korstjes lichtbruin of wit brood. Oud brood is wat minder klef; sommige kinderen kunnen dat makkelijker kauwen en doorslikken. In eerste instantie is beleg nog niet nodig. Geschikte belegsoorten zijn onder andere jonge (geraspte) kaas, tomaat, fruit (in plakjes of geraspt) en dun zoet beleg als jam en (appel)stroop. Het brood besmeren met een beetje margarine uit een kuipje, deze bevatten vooral goede, onverzadigde vetten. Geef per week niet meer dan een tot twee boterhammen met smeerleverworst, leverpastei of smeerkaas. Wissel zoet en hartig beleg af. Over Speltbrood zijn veel vragen/vooroordelen; het is niet gezonder of ongezonder dan tarwebrood. Wel bevat het minder broodverbeteraars en is het meer verzadigend. Ook speltbrood is er in witte, bruine en volkoren varianten. Speltbrood bevat ook gluten. Voor verdere informatie (lees de informatie in de groeigids 0-4 jaar) Bij het voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl;) zijn meer folders over baby- en peutervoeding, vitamines en gezonde traktaties (gratis) te bestellen en te downloaden. november 2014