Tepeluitvloed

Tepeluitvloed
Wanneer er vocht uit de tepel komt noemen wij dit tepeluitvloed of tepelafscheiding. Dit
komt veel voor. Het is niet abnormaal, wanneer er in de tepel wordt geknepen er wat vocht
uit komt. Tepeluitvloed is in de meeste gevallen onschuldig, slechts in een klein deel van de
gevallen (4%) is dit het gevolg van een kwaadaardige aandoening. Tepeluitvloed kan op elke
leeftijd optreden, maar vooral in perioden van hormonale veranderingen zoals in de
puberteit en aan het begin van de overgang. Maar het kan ook optreden rond de
menstruatie, in combinatie met pijnlijke borsten.
Wat is tepeluitvloed?
De borst is opgebouwd uit klierweefsel en vetweefsel. Het klierweefsel is bedoeld voor de
productie van moedermelk bij het geven van borstvoeding. De melkgangen zijn kanaaltjes
van de melkklieren naar de tepel. Deze bevatten vocht en dat kan allerlei kleuren hebben:
grijs, groen, bruin, helder of wit. Elke borst heeft tussen de 15 en 20 melkgangen.
Schommelingen in de hormoonspiegel tijdens de menstruatiecyclus zorgen ervoor dat de
melkklieren actief worden en vocht gaan afscheiden. Normaal gesproken merken de meeste
vrouwen hier weinig van doordat het vocht weer door het lichaam wordt opgenomen. Soms
kan het evenwicht tussen de aanmaak en de opname ervan verstoord raken en kan er toch
vocht uit de tepel vloeien. Bij sommige vrouwen gebeurt dit zelfs al onder invloed van
warmte (bijvoorbeeld na een warm bad).
Het klierweefsel wordt gestimuleerd om vocht te maken door een hormoon uit de hersenen,
prolactine. Bij het leeg maken van de melkgangen, zoals bij borstvoeding, gaat er een sterke
prikkel naar de hersenen toe om prolactine te maken, waardoor de melkproductie in stand
gehouden wordt. Maar ook door het leegmasseren van de borst bij tepelafscheiding
kan de tepelafscheiding in stand worden gehouden. Als de melkgangen niet meer actief
leeggemaakt worden, stopt ook de prolactineproductie en daarmee de tepelafscheiding.
Bij uitzondering stopt de prolactineproductie niet, omdat zich in de hypofyse een klein
goedaardig tumortje heeft gevormd, het prolactinoom. In deze situatie is de tepeluitvloed
niet de enige klacht, maar is ook sprake van onregelmatige menstruaties, ongewenste
kinderloosheid en soms ook somberheid. Dit prolactinoom kan worden behandeld met
medicijnen.
Ook andere oorzaken kunnen leiden tot een toename van het hormoon prolactine:
• Medicijnen: uw arts of apotheek kan u helpen om na te gaan of dat bij uw medicijnen het
geval kan zijn. Tepelafscheiding kan het geval zijn bij de volgende medicijnen:
o stoppen met “de (anticonceptie) pil”
o antipsychotica, middelen tegen opwinding en onrust
o anti-emetica, middelen tegen braken en misselijkheid
o antidepressiva, middelen tegen depressies en neerslachtigheid
o antihypertensiva, middelen tegen hoge bloeddruk
• Te langzaam werkende schildklier.
1/2
Soorten tepeluitvloed
Er zijn twee soorten tepeluitvloed: melkachtig en niet-melkachtig. De eerste wordt ook wel
galactorroe genoemd. Deze komt uit beide borsten en kan van kleur wisselen: wit, helder,
geel, grijs, groen of bruin. De niet-melkachtige uitvloed bevat bloed of ontstekingsmateriaal
(pus). Wanneer er bloed bij zit kan dit het gevolg zijn van irritatie van de melkgangen door
leeg masseren of een ontsteking. Maar het kan ook wijzen op een goedaardige of
kwaadaardige afwijking in de melkgang. Door laboratoriumonderzoek kan de samenstelling
worden onderzocht.
Bij ingetrokken tepels is er vaak sprake van ophoping van huidschilfers die niet weg kunnen;
dit kan verward worden met afscheiding.
Waar moet u op letten bij tepeluitvloed?
•
•
•
•
•
•
•
Komt het steeds uit dezelfde melkgang of wisselt dit?
Komt het uit één borst of uit beide borsten?
Wat is de kleur van het vocht?
Komt het vocht spontaan of na stoten, drukken, duwen of masseren?
Zijn er veranderingen aan de huid van de tepel, zoals eczeem?
Zijn er andere veranderingen: knobbels die er eerst niet waren of ook andere klachten?
Gebruikt u medicijnen, die tepeluitvloed als bijwerking kunnen hebben?
Alarmsignalen
• Bloed bij de uitvloed of kleverige uitvloed. Vooral als dit uit één melkgang komt.
• Pussige uitvloed.
• Een (nieuwe) knobbel in de borst.
Wat te doen bij tepeluitvloed?
Masseer de borst niet leeg om te kijken “of het er nog is”. Ook niet als dit, bij pijnlijke
borsten, tijdelijk vermindering van de pijn kan geven. Dit houdt namelijk de vochtproductie
in stand. Bovendien bestaat het gevaar dat er een irritatie van de melkgang ontstaat die
zorgt voor bloederige uitvloed.
Ga bij bezorgdheid en twijfel naar uw (huis)arts. Deze kan op basis van bovenstaande
informatie een inschatting maken, hoe groot de kans is op een goedaardige of kwaadaardige
oorzaak. Afhankelijk daarvan zal worden besloten tot een mammografie, soms is het zinvol
om ook een echografie te maken of u te verwijzen naar de mammapoli.
Wilt u meer weten?
S.M. Love, “Het borstenboek” hoofdstuk 7, “Cyclische pijn” pagina’s 122-127 en hoofdstuk 8,
“Tepels: afscheiding en andere verschijnselen ”pagina’s 139-144. Uitgeverij Anthos/Sesam,
Amsterdam.
In dit boek vindt u een uitgebreide beschrijving over de functie en ziekten van de vrouwelijke
borst.
Radiologie / Patiëntenvoorlichting
2/2