Magnetische koeling: een echt alternatief? Ekkes Brück Van der Waals-Zeeman Inststuut Universiteit van Amsterdam Introductie Magnetische koeling Winterweekend 18-3-05 Inleiding koelen Levensmiddel bereiding / opslag / transport Electronica Chemisch Industrie Processtechniek Medische techniek Winterweekend 18-3-05 Koeltechnieken Fysisch principe Toepassing Expansie ideaal gas Stirling-koeler Claude-turbine Joule-Thomson effect Liquefactor (Linde) Peltier effect Elektronica Infraroodkijker Verdamping Huishoudkoelkast Koelbox Lage-temperatuur fysica Adiabatisch demagnetiseren Winterweekend 18-3-05 Hoe werkt de koelkast in de keuken? Winterweekend 18-3-05 Eigenschappen van enkele Koelmiddelen Naam Amoniak Butaan Isobutaan Propane Freon 12 R134a CO2 Ozon Broeikas brandbaar afbreken gas + + + + + + + + + + + 0 - Winterweekend 18-3-05 giftig + 0 0 0 0 Druck (bar) 12 3 4 10 4 5 73 Magnetisme Elektromagneet Magnetisch materiaal Magneet Winterweekend 18-3-05 Magnetische elementen 2p 3d 4f Winterweekend 18-3-05 Thermodynamica: Gibbs vrije energie U = Inwendig energie S = Entropie V = Volume M = Magnetisatie Winterweekend 18-3-05 Magnetische koeling: 1926 voorgesteld door Debye en Giauque (Nobelprijs 1949) Uitwendig magnetisch veld verandert entropie van magnetisch momenten Compact, geen broeikasgassen, hoog rendement, permanente magneten Winterweekend 18-3-05 2001 Model Permanente magneet 2 T Compact-disk grootte Winterweekend 18-3-05 1.5T Winterweekend 18-3-05 Chubu and Toshiba Refrigerator 2003 (Gd, Dy) metaal Roterend magneet 0.76 T Koelvermogen 60 W T span 20 K Winterweekend 18-3-05 Winterweekend 18-3-05 Mangaanverbindingen Mogelijk alternatief Veel voorkomend (laag prijs) Middelgroot magnetisch moment (moderate MC effect) Sterke koppeling met rooster (Simultane magnetische en structurele overgang) Winterweekend 18-3-05 MnFeP1-xAsx Hexagonale Fe2P-type structuur Ruimtegroep: P-62m Mn 3g sites Fe 3f sites P/As 1b&2c sites Winterweekend 18-3-05 Sample-preparatie Startmaterialen Fe2P, Mn2As3, Mn & P Mechanisch legeren Sinteren 1000oC Gloeien 800oC Winterweekend 18-3-05 Magnetisatieproces nabij Tc Metamagnetische overgang met kleine hysteresis Winterweekend 18-3-05 Temperatuurafhankelijkheid van magnetisatie voor verschillende samenstellingen Tc instelbaar Winterweekend 18-3-05 Vergelijking met Gd metaal Stapgewijze overgang Eerste orde Zeer kleine hysteresis Winterweekend 18-3-05 Vergelijking magnetocalorisch effect in materialen Energie opname in relevant T interval Winterweekend 18-3-05 Veldafhankelijkheid van de koelcapaciteit Direct geschikt Gd te vervangen Laag-vermogen toepassingen in laag veld Winterweekend 18-3-05 Koeler Verder verbeteren van magnetokalorisch materiaal gebaseerd op mangaan. Ontwikkelen van koeler, werkend in veld van permanente magneet. Winterweekend 18-3-05 Thank You for Your Attention! Winterweekend 18-3-05 Temperature dependence of entropy Two processes Isothermal or Adiabatic Winterweekend 18-3-05 Stirling cooler: ideal gas PV=nRT Stirling cycle involves alternating compression and expansion of gas in a closed cycle. Four distinct phases: Winterweekend 18-3-05 Magnetic cooling: Winterweekend 18-3-05 Winterweekend 18-3-05 Thermodynamics: Differential of Gibbs free energy G G G S T , B, p , M T , B, p , V T , B, p T B,p B T ,p p T ,B Entropy Magnetization Volume Differential of entropy S S S dp dS dT dB T B,p B T ,p p T ,B Winterweekend 18-3-05 Identification of terms S dS dT dB Vdp T B T , p CB, p Adiabatic process at constant pressure T dT CB, p S dB B T , p Maxwell relations B Magnetic entropy ΔSm 0 Winterweekend 18-3-05 M dB T B