Psychologische begeleiding van ouderen en mantelzorgers OCMW Gent-RIZIV (Protocol 3) Overzicht 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. april 2010 Voor welke doelgroep? Welke regio? Welke dienstverlening? Focus op welke problematieken? Welke problematieken niet? Hoe doorverwijzen? Doel project? Voordelen project Nadelen project Metingen Extra aandachtspunten doorverwijzers WZC “De Vijvers” 2 1. Voor welke doelgroep? • Kwetsbare ouderen (60+, uitzondering mogelijk) ◦ Vanaf een A-profiel op de Katz-schaal ◦ OF Ouderen met diagnose dementie (vastgesteld door een geneesheerspecialist) ◦ OF Vanaf score 6/17 op de Edmonton Frail scale • Mantelzorgers april 2010 WZC “De Vijvers” 3 EDMONTON FRAIL SCALE Domein Cognitief functioneren Algemene gezondheid Functionele zelfstandigheid Sociale ondersteuning Gebruikte geneesmiddelen Voeding Humeur Continentie Functionele performantie De gemaakte evaluatie samenvatten en de punten optellen. Score : /17 (0-3: niet fragiel; 4-5: een beetje fragiel; 6-8: matig fragiel; 9-17: ernstig fragiel) Item 0 punten 1 punt 2 punten Stelt u zich voor dat deze cirkel een klok is. Geen fouten Kleine fouten Andere Ik vraag u om de cijfers op de juiste plaats te met betrekking fouten zetten en om vervolgens de wijzers op 11.10 tot de plaatsing uur te zetten. Hoeveel maal bent u het afgelopen jaar in 0 1-2 3 of meer het ziekenhuis opgenomen? Hoe vindt u uw gezondheid in het Uitstekend, zeer Behoorlijk, Slecht algemeen? goed, goed redelijk Voor hoeveel van de volgende 8 activiteiten heeft u hulp nodig: verplaatsingen, 0-1 boodschappen, bereiding van de maaltijden, het huishouden doen, telefoneren, uw geneesmiddelen beheren, uw financiën beheren, de was doen. Indien u hulp nodig heeft, kunt u dan op iemand rekenen die bereid is om u te helpen en die in staat is om u te helpen? Neemt u regelmatig 5 of meer voorgeschreven geneesmiddelen in? Vergeet u soms een voorgeschreven geneesmiddel in te nemen? Heeft u onlangs gewicht verloren waardoor uw kleren te groot waren? Voelt u zich vaak droevig of gedeprimeerd? Verliest u ongewild urine? «Up and go»-test met chronometer. (Neem rustig plaats op deze stoel, sta recht, wandel drie meter tot aan het merkteken en keer terug om weer te gaan zitten) 2-4 5-8 Altijd Soms Nooit Neen Ja Neen Ja Neen Ja Neen Ja Neen 0-10sec Ja 11-20sec >20 sec, of met hulp, of weigering 2. Welke regio? • Woonzorgzone Ledeberg • Vanuit kortverblijf/nachtopvang in « De Vijvers » =>Regio Groot Gent (Centrum, Sint-Amandsberg, Gentbrugge, Wondelgem, Mariakerke, Zwijnaarde, Drongen, Merelbeke,…) april 2010 WZC “De Vijvers” 5 Woonzorgzone Ledeberg • Rechtse afgrenzing: Brusselse Steenweg • Linkse afgrenzing: B 401 • Afgrenzing bovenaan: R4 • Afgrenzing onderaan: E17 april 2010 WZC “De Vijvers” 6 Vier wijken buiten de afbakening • • • • E3-plein Bellevuestraat Adolf Papeleupark ‘t Eindeke Reden: Zeer hoge concentratie aan ouderen in deze delen. april 2010 WZC «De Vijvers» 7 3. Welke dienstverlening? De psychologe van WZC « De Vijvers » (Celien Scheire) zal nu ook halftijds huisbezoeken doen bij kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers in een welbepaald gebied, zoals voorgaand afgebakend. april 2010 WZC “De Vijvers” 8 4. Focus op welke problematieken? • Depressieve symptomen • Rouwproblematiek • Ouderen met dementie en hun mantelzorgers • Andere psychologische problemen, maar van matige aard april 2010 WZC “De Vijvers” 9 5. Welke problematieken niet? • Langdurige therapeutische interventies, die deskundige zorg vereisen vb. door een psychiater • Diagnoses rond cognitieve problemen vb. door een neuropsycholoog • Ernstige psychiatrische problematieken Indien twijfel kan men de psychologe steeds raadplegen om na te gaan of een doorverwijzing naar een CGG aangewezen is. april 2010 WZC “De Vijvers” 10 6. Hoe doorverwijzen? • Ingevuld doorverwijsformulier doormailen of per post opsturen • Telefonisch doorverwijzen • Mondeling in « De Vijvers » april 2010 WZC “De Vijvers” 11 Doorverwijsformulier Datum: .…/…./…… Doorverwijsformulier Psychologische Begeleiding Doorverwijzer: □ arts □ verpleegkundige □ maatschappelijk werker □ ergotherapeut □ andere Naam Adres Tel Email Huisarts Adres Tel Email Patiënt: Naam Adres Tel Geboortedatum Mantelzorger: Relatie met patiënt:……………………………………… Naam Adres Tel Email ZIE volgende slide april 2010 WZC “De Vijvers” 12 Doorverwijsformulier Voldoet aan minstens één van de volgende criteria (gelieve aan te kruisen) O Minstens een A-profiel op de Katz-schaal O Diagnose dementie O Minstens een score 6/17 op de Edmonton Frail Scale O Voldoet niet aan bovenstaande criteria Reden van doorverwijzing O Depressieve symptomen O Rouwproblematiek O Ondersteuning van oudere met dementie en/of mantelzorger O Andere: …………………… Bijkomende informatie die van belang kan zijn: ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ……………… april 2010 WZC “De Vijvers” 13 Doorverwijzers • Verpleegkundigen/Maatschappelijk werkers van WZC « De Vijvers » vanuit kortverblijf/nachtopvang • Maatschappelijk werker en ergotherapeut van de woonzorgzone Ledeberg • Thuisverpleging • Huisartsen • Psychologen van de ziekenhuizen • WGC Botermarkt • LDC Speltinckx • Andere april 2010 WZC “De Vijvers” 14 7. Doel project? • Daling van het aantal psychische (psychosomatische) klachten • Verhoogde perceptie van de levenskwaliteit van de oudere en zijn mantelzorgers • Versterking van de autonomie van de oudere • Daling van het aantal ziekenhuisopnames • Uitstel van de opname in een WZC april 2010 WZC “De Vijvers” 15 Doel project? • Continuïteit van de zorg: één en dezelfde psychologe begeleidt in kortverblijf of nachtopvang, van thuis tot in het ziekenhuis en omgekeerd. april 2010 WZC “De Vijvers” 16 8. Voordelen project • Aandacht aan de psychische component van de zorg, naast de andere dienstverlening, die vaak de focus op het fysieke legt. • De dienstverlening is volledig gratis. • Laagdrempelig: de psychologe komt aan huis. • Structureel overleg met en ondersteuning door het RIZIV • Inhoudelijk overleg met ◦ andere psychologen binnen OCMW Gent ◦ ervaren therapeuten, extern ◦ ervaren therapeuten, via therapieopleiding april 2010 WZC “De Vijvers 17 9. Nadelen project • Redelijk uitgebreide metingen (opgelegd door het RIZIV, zowel voor cliënt als voor psychologe) • Pioniersproject: nog alles in ontwikkeling, maar het beleid kan ook mee bepaald worden. april 2010 WZC “De Vijvers” 18 10. Metingen • Doorverwijzer: indien nodig Edmonton Frail Scale (score minstens 6/17) • Psychologe: ◦ informed consent ◦ BelRai ◦ WHOQoL-8: levenskwaliteit ◦ Zarit Burden interview 12: belasting mantelzorger ◦ Economische vragenlijst: financiële belasting • De psychologe zal soms contact opnemen met de huisarts of de thuisverpleegkundige om zaken te bevragen, die zij niet uit de beleidingsgesprekken kan afleiden, dit om de BelRai zo volledig mogelijk te kunnen invullen en de patiënt/mantelzorger hier zo weinig mogelijk mee te belasten. april 2010 WZC “De Vijvers” 19 Wanneer meten? • Bij start psychologische begeleiding • Na (tijdelijke) stopzetting begeleiding • Om de 6 maanden • Na elke belangrijke gebeurtenis (vb. ziekenhuisopname) april 2010 WZC “De Vijvers” 20 11. Extra aandachtspunten • Als doorverwijzer steeds nagaan of de patiënt aan de criteria voor inclusie voldoet (zie 1. Welke doelgroep? 2. Welke regio?). • Doorverwijzer en/of huisarts laten altijd weten wanneer patiënten: ◦ gehospitaliseerd worden. ◦ definitief in een WZC opgenomen worden. ◦ overlijden. • Dit in het belang van het onderzoek van het Riziv. mei 2009 Woonzorgcentrum De Vijvers 21 Contactgegevens Psychologe WZC « De Vijvers » Walstraat 1 9050 Ledeberg [email protected] Tel: 09/210.30.11 GSM: 0475/95.00.80