Afbakening kleinstedelijk gebied Herentals: voorstudie

voorstudie
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
eindrapport
mei 2013
Ruimtelijk planner:
Jeroen Bastiaens
Brecht Laevens
Dienst Ruimtelijke Planning
�
afbakening
kleinstedelijk gebied
Colofon
�
Opdrachtgever:
Dienst Ruimtelijke Planning

Provincie Antwerpen

Koningin Elisabethlei 22, 2000 Antwerpen

tel.: 03 240 66 00

fax: 03 240 66 79

[email protected]

contactpersoon:

Veerle Van Dooren (tel. 03 240 66 38)

[email protected]

Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Opdrachthouder:
Grontmij
Stationsstraat 51, 2800 Mechelen
tel.: 015 45 13 00
contactpersoon:
Jeroen Bastiaens
[email protected]
projectteam:
Jeroen Bastiaens; projectleider
Brecht Laevens: projectmedewerker
Els Creemers: projectmedewerker
Projectnummer: 316557
Versie: 4A-316557_eindrapport
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Inhoud
1. Inleiding ......................................................................................................................................................................... 8

1.1.
Opbouw van deze nota .............................................................................................................................................. 8

1.2.
Opdrachtomschrijving ................................................................................................................................................ 8

1.3.
Rol van de provincie en subsidiariteit ........................................................................................................................... 9

1.4.
Finaliteit van de voorstudie......................................................................................................................................... 9

2. Situering....................................................................................................................................................................... 10

3. Planningscontext ........................................................................................................................................................... 11

3.1.
Structurerende elementen van bovenlokaal niveau ...................................................................................................... 11

4.1.
Gemeentelijke beleidsplannen................................................................................................................................... 22

5. Juridische context .......................................................................................................................................................... 34

5.1.
Bestemmingsplannen............................................................................................................................................... 34

5.2.
Beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen ...................................................................................... 36

5.3.
Vogel- en habitatrichtlijngebieden ............................................................................................................................. 36

5.4.
VEN-gebieden ......................................................................................................................................................... 36

5.5.
Natuurrichtplan (NRP).............................................................................................................................................. 37

5.6.
Herbevestigd agrarisch gebied (HAG) ........................................................................................................................ 38

6. Bestaande ruimtelijke structuur ....................................................................................................................................... 40

6.1.
Historische ontwikkeling (Bron: GRS Herentals, informatief gedeelte) ............................................................................ 40

6.2.
Bestaande ruimtelijke structuur ................................................................................................................................ 42

7. Rol van het kleinstedelijk gebied Herentals in de regio........................................................................................................ 46

8. Grensstellende elementen ............................................................................................................................................... 47

8.1.
Thematische analyse grensstellende elementen .......................................................................................................... 47

8.2.
Evaluatie en synthese .............................................................................................................................................. 51

9. Verkennend onderzoek wonen ......................................................................................................................................... 54

9.1.
Inleiding ................................................................................................................................................................ 54

9.2.
Taakstelling + reeds gerealiseerd t.e.m. 2009 ............................................................................................................ 55

9.3.
Visie en doelstelling werkmethode ............................................................................................................................. 58

9.4.
Toepassing methodiek. Stap 1: differentiatie bouwpotentieel ........................................................................................ 61

9.5.
Stap2: categorisering binnengebieden ....................................................................................................................... 62

9.6.
Stap 3: trendscenario / bussiness as usual (BAU)........................................................................................................ 64

9.7.
Stap 4: actief beleid binnengebieden ......................................................................................................................... 65

9.8.
Stap 5: Afweging zoekzones ..................................................................................................................................... 71

9.9.
Conclusies aanbodbeleid wonen ................................................................................................................................ 87

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
3
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.
Verkennend onderzoek regionale bedrijvigheid ............................................................................................................... 89

10.1. Inleiding ................................................................................................................................................................ 89

10.2. Herentals in het RSV................................................................................................................................................ 89

10.3. Herentals in het RSPA .............................................................................................................................................. 89

10.4. Taakstelling na 2007 ............................................................................................................................................... 89

10.5. Inventarisatie van het beschikbaar aanbod ................................................................................................................. 90

10.6. Selectie en afweging zoekzones voor bijkomende regionale bedrijvigheid ....................................................................... 98

10.7. Conclusie regionale bedrijvigheid ............................................................................................................................ 116

10.8. Grondwerkers ....................................................................................................................................................... 116

11.
Verkennend onderzoek grootschalige detailhandel ........................................................................................................ 117

11.1. Definitie ............................................................................................................................................................... 117

11.2. Taakstelling .......................................................................................................................................................... 117

11.3. Huidig aanbod ...................................................................................................................................................... 117

11.4. Behoefte / trends .................................................................................................................................................. 118

11.5. Visie op grootschalige kleinhandel ........................................................................................................................... 119

12.
Verkennend onderzoek stedelijke groen- en recreatiegebieden ....................................................................................... 129

12.1. Huidig aanbod ...................................................................................................................................................... 129

12.2. Ruimtelijke behoeften voor stedelijke groen- en recreatiegebieden .............................................................................. 131

12.3. Visie op de stedelijke groen- en recreatiegebieden .................................................................................................... 131

12.4. Conclusie ............................................................................................................................................................. 133

13.
Verkennend onderzoek stedelijke voorzieningen ........................................................................................................... 134

13.1. Inleiding .............................................................................................................................................................. 134

13.2. Ruimtelijke behoefte voor stedelijke voorzieningen.................................................................................................... 134

13.3. Conclusie ............................................................................................................................................................. 139

14.
Verkennend onderzoek kantoren ................................................................................................................................ 140

14.1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen........................................................................................................................ 140

14.2. Herentals in het RSPA ............................................................................................................................................ 140

14.3. Ruimtelijk Structuurplan Herentals .......................................................................................................................... 140

14.4. Behoefte / trends .................................................................................................................................................. 140

14.5. Afweging kantoorlocaties........................................................................................................................................ 141

15.
Aanzet afbakeningslijn .............................................................................................................................................. 152

16.
Voorstel actieplan ..................................................................................................................................................... 154

Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid (pakket 3)....................................................................................................... 158

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
4
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Tabellen
Tabel
Tabel
Tabel
Tabel
Tabel
1:
2:
3:
4:
5:
Taakstelling wonen 1991-2012 ...................................................................................................................................... 55

Inschatting gerealiseerde taakstelling 1991-2009............................................................................................................. 56

Taakstelling wonen tot 2012.......................................................................................................................................... 56

Taakstelling wonen tot 2012 en tot 2022 ........................................................................................................................ 56

Overzicht aanbod bedrijventerreinen .............................................................................................................................. 98

Figuren
Figuur 1: situering van het kleinstedelijk gebied Herentals (Bron: GRS Herentals) ............................................................................ 10
Figuur 2: gewenste ruimtelijke structuur landbouw, natuur en bos (Vlaams gewest, juni 2006).......................................................... 14
Figuur 3: operationeel uitvoeringsprogramma voor de afbakening van gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (Vlaams
gewest, december 2007) ..................................................................................................................................................... 14

Figuur 4: situering RUP Heirenbroek (Bron: geo-loket) .................................................................................................................. 16

Figuur 5: situering Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek............................................................................................................ 16

Figuur 6: signaalgebieden.......................................................................................................................................................... 17

Figuur 7: bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (Bron: provant)............................................................................................... 21

Figuur 8: gewenste ruimtelijke structuur stedelijk gebied – synthese (Bron: GRS Herentals).............................................................. 30

Figuur 9: gewenste ruimtelijke structuur – open ruimte (Bron: GRS) .............................................................................................. 31

Figuur 10: VEN EN IVON (Bron: geoloket AGIV) ........................................................................................................................... 37

Figuur 11: situering gebieden opgenomen in natuurrichtplan met aanduiding van kwetsbaarheidsgraad (Bron: NRP Heuvelrug
benedenstrooms) ................................................................................................................................................................ 38
Figuur 12: Ferrariskaart Herentals .............................................................................................................................................. 40
Figuur 13: Herbevesting van (agrarische) bestemmingen (Vlaams gewest, december 2007) ............................................................. 49
Figuur 14: Landbouwtyperingskaart ............................................................................................................................................ 50
Figuur 15: Uittreksel uit Kaart 55 Gewenste Landschappelijk Ruimtelijke Structuur (RSPA) ................................................................ 51
Figuur 16: onbebouwde percelen (Bron: ROP, situatie 01/01/2010) ................................................................................................ 61
Figuur 17: categorisering binnengebieden.................................................................................................................................... 62
Figuur 18: Situering zoekzones wonen ........................................................................................................................................ 71
Figuur 19: NOG-kaart met aanduiding alluviale vallei .................................................................................................................... 74
Figuur 20: zoekzone Olympiadelaan met aanduiding beschermd stadsgezicht ‘Oud gasthuis, Kleine Nete, woningen over Kleine Nete met
daarbij horende tuinen, en feodale mote’ ............................................................................................................................... 74
Figuur 21 Situering regionale bedrijven binnen het ENA in Herentals............................................................................................... 93
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
5
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Figuur 22 Onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK) ................................................................................................ 95

Figuur 23 Ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK) .............................................................................................. 95

Figuur 24: Beschikbaar aanbod bedrijventerreinen + aanduiding zoekzones..................................................................................... 99

Figuur 25: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Wolfstee – Klein-Gent

(zoekzone Be 1)................................................................................................................................................................ 102

Figuur 26: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Hannekenshoek
(zoekzone Be 4)................................................................................................................................................................ 111
Figuur 27: Evolutie tewerkstelling in handelsactiviteiten in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken) ............................... 118
Figuur 28: Evolutie tewerkstelling in kantoren en kantoorachtigen in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken) ................. 141
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
6
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Kaarten
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
kaart
1: gewestplan .................................................................................................................................................................. 34

2: BPA’s en RUP’s ............................................................................................................................................................. 34

3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen ........................................................................................... 36

4: Natura 2000-gebieden .................................................................................................................................................. 36

5: VEN-gebieden .............................................................................................................................................................. 36

6: bestaande ruimtelijke structuur...................................................................................................................................... 42

7: fysisch systeem............................................................................................................................................................ 48

8: overstromingsgevoelige gebieden................................................................................................................................... 48

9: biologische waarderingskaart ......................................................................................................................................... 48

10: landschapscomposietenkaart........................................................................................................................................ 50

11: landschapsatlas .......................................................................................................................................................... 50

12: grensstellende elementen vanuit water ......................................................................................................................... 51

13: grensstellende elementen vanuit natuur ........................................................................................................................ 51

14: grensstellende elementen vanuit landbouw .................................................................................................................... 51

15: grensstellende elementen vanuit landschap ................................................................................................................... 51

16: synthese grensstellende elementen............................................................................................................................... 52

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
7
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
1. Inleiding
�
1.1.
Opbouw van deze nota
De opmaak van de onderzoeksnota is de eerste stap in de
voorstudie van de afbakening van het kleinstedelijk gebied
Herentals.
De onderzoeksnota bevatte resultaten van het voorbereidend
onderzoek (bestaande ruimtelijke structuur, planningscontext,
grensstellende elementen, taakstelling en zoeklocaties op basis
van het verkennend ruimtelijk onderzoek).
Vervolgens zijn aanvullingen en aanpassingen toegevoegd op
basis van de beoordeling van de zoekzones en beleidsmatige
keuzes. Dit resulteert in een eindvoorstel per thema en een
voorstel van afbakeningslijn.
Het eindrapport bevat ten slotte ook een actieplan waarin
vervolgacties en afspraken tussen verschillende overheden
worden vastgelegd.
1.2.
Opdrachtomschrijving
De afbakening van het kleinstedelijk gebied Herentals wordt
opgemaakt als uitvoering van het ruimtelijk structuurplan van de
provincie Antwerpen (RSPA).
De studieopdracht heeft tot doel het kleinstedelijk gebied van
Herentals af te bakenen en een invulling te geven aan het
gewenste aanbodbeleid. Dit impliceert het aanduiden van
gebieden waar een beleid van groei, concentratie en verdichting
van toepassing is.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De juridische vertaling gebeurt door de opmaak van één of
meerdere ruimtelijke uitvoeringsplannen. De opmaak van deze
RUP’s maakt geen deel uit van de voorstudie.
Bij de afbakening wordt een afbakeningslijn van het stedelijk
gebied vastgelegd. Hierbij dient benadrukt te worden dat de
grens van het stedelijk gebied geenszins overeenkomt met de
grens tussen bebouwde en onbebouwde ruimte. De grens trekt
wel de lijn tussen gebieden waar stedelijke ontwikkeling
gestimuleerd wordt enerzijds en het buitengebied anderzijds
waar de bebouwingsvormen, de natuur, de landbouw en het bos
hun eigen groeiritme bezitten binnen de
ontwikkelingsperspectieven geschetst in het RSV en het RSPA.
De grens van het stedelijk gebied heeft aldus een beleidsmatige
betekenis: een stedelijk gebiedbeleid versus een
buitengebiedbeleid.
Bij het vastleggen van de grens tussen buitengebied en stedelijk
gebied wordt niet enkel rekening gehouden met bijkomende
stedelijke activiteiten. De grenzen worden immers mede bepaald
vanuit natuuroogpunt, landbouw en de waardevolle
landschappelijke gebieden.
Het afbakeningsproces is meer dan het afbakenen van een
gebied of het trekken van een lijn. Het vormt immers ook de
basis voor strategische projecten (acties) van o.a. provinciaal
niveau die het stedelijk gebied versterken. Hierbij is het in de
eerste plaats belangrijk om in te zetten op verdichting en
revitaliseren van het bestaande, bebouwde weefsel. Anderzijds
onderzoekt de provincie of en waar een bijkomend aanbodbeleid
dient gevoerd te worden voor bijvoorbeeld bijkomende woningen
of bedrijventerreinen. Het gaat hierbij niet enkel om de thema’s
wonen en werken, ook randstedelijke groengebieden,
8
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
gemeenschaps- en nutsvoorzieningen, recreatie enz. komen aan
bod.
dit hoeft uitgaande van een constructieve samenwerking en
duidelijke taakverdeling echter geen probleem te zijn.
De projecten zijn strategische ingrepen die nieuwe impulsen
geven aan de stedelijke structuur en op die manier de identiteit
van het volledige stedelijke gebied versterken. Er is dus een
belangrijke kwalitatieve dimensie verbonden aan het selecteren
en definiëren van deze projecten.
Bij het uitwerken van een visie over het kleinstedelijk gebied
Herentals zullen de suggesties van de gemeente, zoals onder
andere verwoord in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan1,
meegenomen worden in de afwegingen.
1.4.
1.3.
Rol van de provincie en subsidiariteit
De afbakening van kleinstedelijke gebieden is een expliciete taak
voor de provincie. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
stipuleert in het richtinggevend gedeelte dat de afbakening van
de structuurondersteunende kleinstedelijke gebieden en de
kleinstedelijke gebieden op provinciaal niveau gebeurt door de
provincie in nauw overleg met het Vlaams gewest en de
betrokken gemeenten.
Om niet in de plaats te treden van de gemeente zal het
afbakeningsproces zich strikt houden aan de eigen finaliteiten. In
het proces zal gefocust worden op die elementen binnen de
ruimtelijke structuur die de afbakening van het stedelijk gebied
bepalen en onderbouwen en/of die elementen die een
beleidsuitspraak op provinciaal niveau vereisen. Het gaat
bijvoorbeeld om uitspraken over thema’s waarvoor de provincie
een bevoegdheid en/of taakstelling heeft opgelegd gekregen
(regionale bedrijvigheid, grootschalige kleinhandel, realisatie
taakstelling wonen, bovenlokale voorzieningen (b.v. stedelijke
recreatie van bovenlokaal niveau) en structuren waarvoor
omwille van hun functie en ligging moet afgewogen worden of ze
al dan niet binnen de afbakeningslijn moeten vallen (b.v.
randstedelijke groengebieden). Zowel bij de visievorming als de
definiëring van projecten zijn door het streven naar integrale
planvorming interferenties van bevoegdheden niet uit te sluiten:
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Finaliteit van de voorstudie
De finaliteit van deze voorstudie is een voorstel van een
afbakeningslijn voor het kleinstedelijk gebied Herentals en een
minstens even belangrijk actieprogramma met concrete
voorstellen voor de uitvoering van de ruimtelijke aspecten van
het stedelijk beleid.
In deze voorstudie wordt reeds op beperkte wijze rekening
gehouden met de verschillende milieu-disciplines zodat de
voorstudie een goede basis kan vormen voor latere plan-MER’s of
plan-MER screenings.
Het opmaken van de ruimtelijke uitvoeringsplannen maakt geen
deel uit van de opdracht.
1
Het structuurplan van Herentals werd op 29/6/2010 definitief vastgesteld door
de gemeenteraad en op 26/8/2010 goedgekeurd door de deputatie
9
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
2. Situering
De stad Herentals ligt ten noordoosten van de Vlaamse Ruit in
het arrondissement Turnhout en behoort tot de Kempische As.
De Kempische As is een rij van opeenvolgende kleinstedelijke
gebieden bestaande uit: Herentals, Geel, Mol, Lommel en
Overpelt-Neerpelt. Het kanaal Bocholt-Herentals is een
structurerend verbindend element tussen deze kleinstedelijke
gebieden.
Landschappelijk vormt de stad een onderdeel van de Kempen en
is ze gelegen in het valleigebied van de Kleine Nete.
De hoofdwegen E313 (Antwerpen-Hasselt) en E34 (AntwerpenTurnhout-Eindhoven) ontsluiten de Kempen voor het wegverkeer.
Het Albertkanaal legt de verbinding met Antwerpen en geeft een
belangrijke industriële impuls aan het gebied. In Herentals heeft
het Albertkanaal ook een vertakking naar Bocholt, het kanaal
Herentals-Bocholt. Verder zijn er de spoorverbindingen, zowel
voor personen (naar Mechelen-Brussel, Antwerpen, Turnhout en
Hasselt-Genk) als voor vrachtverkeer (IJzeren Rijn, spoorlijn 207
aan zuidzijde van Albertkanaal). De E313 en het Albertkanaal
vormen op Europees niveau een belangrijke vervoerscorridor.
Het invloedsgebied van Herentals voor voorzieningen is beperkt
tot de omliggende gemeenten.
Figuur 1: situering van het kleinstedelijk gebied Herentals (Bron:
GRS Herentals)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
10
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
structuur op
gewestelijk
niveau regio
3. Planningscontext
�
3.1.�
Structurerende
niveau
elementen
van
bovenlokaal
De structurerende elementen van bovenlokaal niveau bepalen
mee waar de ruimtelijke ontwikkelingen in elk stedelijk gebied
zullen worden opgevangen en op welke wijze de stedelijke ruimte
zal gestructureerd worden. Deze structurerende elementen
worden in kaart gebracht met het RSV en het RSPA als
referentiekader. De structurerende elementen hebben betrekking
op de gewenste ruimtelijke nederzettingsstructuur, natuurlijke
structuur, agrarische structuur, bedrijvigheidsstructuur, structuur
van kleinhandel, van toerisme en recreatie, van landschap en van
verkeer en vervoer op Vlaams en provinciaal niveau.
3.1.1.
Neteland
(AGNAS)
Nadere
Uitwerking
Economisch
Netwerk
Albertkanaal
(ENA)
(Deel)bekken
beheersplannen
Structurerende elementen op Vlaams niveau
Relevante
plannen
Ruimtelijk
structuurplan
Vlaanderen (RSV)
Status
Afbakening van
de gebieden
van de
natuurlijke en
agrarische
Gebiedsgerichte en geïntegreerde ruimtelijke visie
op de gewenste natuurlijke en agrarische structuur
van Vlaams niveau. Eindnota, juni 2006.
Beleidsmatige herbevestiging van agrarische
gebieden en operationeel uitvoeringsprogramma
goedgekeurd mits technisch nazicht door de
Structuurplan is richtinggevend en bindend voor de
overheid. Definitief vastgesteld door de Vlaamse
regering op 23/9/1997.
Eerste herziening definitief vastgesteld door de
Vlaamse regering op 12/12/2003.
Tweede herziening definitief vastgesteld door de
Vlaamse regering op 17/12/2010.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Vlaamse
spoorstrategie
Vlaamse Regering op 21/12/2007.
Na technisch nazicht kwam er een mededeling met
een aantal aangepaste documenten op 22 februari
2008.
Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos –
regio Neteland.
Ter uitvoering van de visie is men gestart met de
opmaak van een gewestelijk RUP ‘Vallei van de Aa
en de Kleine Nete’ tussen Grobbendonk en de N19;
op 2 mei 2011 werd een plenaire vergadering
gehouden
Binnen het plannings- en overlegproces van het
Vlaams gewest ‘Nadere uitwerking van het
Economisch Netwerk Albertkanaal’ (ENA) wordt een
aanbodbeleid inzake bedrijventerreinen uitgewerkt.
De Vlaamse Regering heeft het actie- en
besluitvormingsprogramma in april 2004
vastgelegd.
Goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 30
januari 2009
Herentals behoort tot het Netebekken. Volgende
deelbekkenbeheersplannen (DuLo-plannen) hebben
betrekking op Herentals: ‘Wimp’, ‘Middengebied
Kleine Nete’ en ‘Beneden Aa’.
Goedgekeurd door Vlaamse Regering dd 8/2/2013.
De Vlaamse Spoorstrategie bundelt de Vlaamse
prioriteiten voor het personen- en het goederenvervoer.
11
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: RSV)
Herentals is geselecteerd als een kleinstedelijk gebied op
provinciaal niveau. Als kleinstedelijk gebied vervult het een
belangrijke rol op het vlak van wonen en voorzieningen. Het
beleid op Vlaams niveau is gericht op het concentreren van
wonen en voorzieningen in stedelijke gebieden.
Herentals bevindt zich op Vlaams niveau aan de rand van het
stedelijk netwerk, nl. de Kempische As. De Kempische As bestaat
uit de kleinstedelijke gebieden Herentals, Geel, Mol, Lommel,
Neerpelt-Overpelt en de gemeenten Olen en Hamont-Achel. Dit
stedelijk netwerk is een verstedelijkt gebied. De rol van dit
gebied ligt vooral in zijn industrieel-economische functie en in de
ontwikkeling van de elkaar aanvullende (intensieve) toeristischrecreatieve activiteiten die door landschappelijke troeven kunnen
worden gevaloriseerd.
Bij de gedeeltelijke herziening en actualisatie van het RSV blijft
het globaal kader voor ruimte en wonen geldig. De planperiode
wordt verlengd met nieuwe cijfers voor de behoefte aan
bijkomende woongelegenheden na 2007 (zie verder). In
stedelijke gebieden moet nog steeds gestreefd worden naar het
realiseren van minimale dichtheden (richtdichtheid van 25
woningen per ha) en bebouwingsvormen die efficiënt
ruimtegebruik promoten. Gebiedsgericht kan in functie van de
kwaliteit van de stedelijke woonomgeving een aangepaste
dichtheid gehanteerd worden (dichtheidbeheer).
• Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: RSV)
Herentals is geselecteerd als structuurondersteunend
kleinstedelijk gebied. Kleinstedelijke gebieden vervullen een
belangrijke rol op het vlak van economische activiteiten. Het
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
beleid op Vlaams niveau is gericht op het concentreren van
economische activiteiten in stedelijke gebieden en economische
knooppunten.
Herentals is gesitueerd in het Economisch Netwerk Albertkanaal
(ENA) (zie verder).
Bij de gedeeltelijke herziening en actualisatie van het RSV blijft
ook het globaal kader voor ruimte en werken geldig. De
planperiode wordt verlengd met nieuwe cijfers voor na 2007
gebaseerd op een overdracht van nog niet resterende pakketten
uit de taakstelling tot 2007 vermeerderd met een berekende
bijkomende ruimtebehoefte.
De vraag naar professionele locaties voor kleinhandel betreft een
bijzondere opgave voor de ontwikkeling van de stedelijke
gebieden. Er wordt geen kwantitatieve taakstelling opgelegd,
maar geopteerd voor een gebiedsgerichte afweging van locatiealternatieven (kernwinkelapparaat, hergebruik van oude
(bedrijfs-)sites, consolidatie van bestaande concentraties aan
invalswegen of specifieke zone voor grootschalige detailhandel).
• Gewenste openruimtestructuur (Bron: AGNAS)
Herentals maakt voor de afbakening van de gebieden van de
natuurlijke en agrarische structuur op gewestelijk niveau deel uit
van de regio Neteland.
De eindnota van gewenste ruimtelijke structuur met
uitvoeringsprogramma dateert van juni 2006. Op basis van deze
nota en de adviezen van de betrokken gemeenten, provincies en
belangengroepen, nam de Vlaamse regering op 21 december
2007 een beslissing over de herbevestiging van de agrarische
gebieden en het operationeel uitvoeringsprogramma, mits
"technisch nazicht". Na technisch nazicht kwam er een
12
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
mededeling met een aantal aangepaste documenten op de
Regering op 22 februari 2008.
Er werd een omzendbrief (RO/2010/01) opgesteld met
betrekking tot planintiatieven in herbevestigde agrarische
gebieden (HAG). Deze omzendbrief bepaalt dat binnen HAG
gemeentelijke en provinciale planningsinitiatieven geen
betekenisvolle afbreuk mogen doen aan de ruimtelijk-functionele
samenhang van de agrarische macrostructuur. Een
herbestemming van HAG is slechts mogelijk mits een grondige
afweging waarbij volgende elementen minstens aan bod moeten
komen:
• Onderzoek naar de alternatieve locaties, buiten herbevestigd
agrarisch gebied en een verantwoording waarom de
alternatieven buiten herbevestigd agrarisch gebied niet
weerhouden worden. Het is aan te bevelen om een dergelijk
alternatievenonderzoek, in voorkomend geval, op te nemen in
de planmilieueffectenrapportage.
• Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele
samenhang van de agrarische structuur. De ruimtelijke
kenmerken (ligging en configuratie van percelen en
bedrijfszetels, fysische kenmerken van de bodem,
landschappelijke waarde van een gebied...), het huidige
effectieve landgebruik en de impact op individuele
landbouwbedrijven etc. zijn elementen die in een dergelijke
beoordeling aan bod moeten komen.
• Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor
landbouw. Voorstellen voor planologische ruil of het ter
beschikking stellen van bruikbare ruilgrond voor de getroffen
landbouwers kunnen deel uitmaken van dergelijke flankerende
maatregelen.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Deelruimte 1 Kleine Netegebied
1A Westelijk Kleine Netegebied
3.6 en 3.7 = Samenhangende
boscomplexen en verspreide
bosfragmenten behouden en
versterken als structuurbepalende
natuur- en/of landschapselementen
(3.6 Peertsbos en 3.7 Militair domein
Grobbendonk)
6.4 = Behoud en versterking van
uitgesproken natuurwaarden in
valleien met ruimte voor natuurlijke
Waterberging 6.4 Vallei van de Kleine
Nete stroomafwaarts Herentals
14.2 = Ruimtelijk begrensd
kleinstedelijk gebied Herentals
1B Oostelijk Kleine Netegebied
3.11 = Bosbergen als onderdeel van
samenhangende boscomplexen en
verspreide bosfragmenten, die te
behouden en te versterken zijn als
structuurbepalende natuur- en/of
landschapselementen
4.9 = Behoud en versterking van het
zeer waardevolle natuurcomplex
Kempense heuvelrug van Herentals
naar Lichtaart
8.6 = Ontwikkeling van
landschappelijk en ecologisch
waardevolle lineaire element Kanaal
Bocholt – Herentals
9.13 = Vrijwaren en versterken van
waardevolle landschappen en
erfgoedwaarden van de Heuvelrug
tussen Herentals en Kasterlee met
Netevallei
10.3 = Vrijwaren van waardevolle
open ruimteverbinding Doffen –
Hezewijk
14.2 = Ruimtelijk begrensd
kleinstedelijk gebied Herentals
13
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Deelruimte 4 Ruit tussen Lier – Herentals – Heist-op-den-Berg Geel
4A Interfluvium Grote en Kleine
Nete
5.1 = Behoud en versterking van
ecologische en landschappelijke
waarden verweven met landbouw (Het
Hanegoor en Vallei van de Zelse Beek)
11.1 = Vrijwaren van waardevolle
open ruimteverbindingen (Open
ruimte-verbinding met Goorhof)
12.2 = Vrijwaren en versterken van
kleinschalige open ruimtegebieden
(Omgeving Bouwel)
14.2 = Ruimtelijk begrensd
kleinstedelijk gebied Herentals
4B Land van Herenthout – Geel
2.4 en 2.6 = Vrijwaren van gebieden
voor de land- en tuinbouw (2.4
Landbouwgebied Doffen, 2.6
Landbouwgebied ten noorden van
Holven)
5.5 = Behoud en versterking van
ecologische en landschappelijke
waarden verweven met landbouw
(Gebied tussen Olense Sluizen en
Neerbuul)
7.1 en 7.2 = Patronen van
bosfragmenten behouden en
versterken als structuurbepalende
natuur- en of Landschapselementen
(7.1 Grees – Diependaal, 7.2
Heuvelrug Olen – Geel)
11.2 = Vrijwaren van waardevolle
open ruimteverbindingen 11.2 Open
ruimte-verbinding Doffen
13.1 = Vrijwaren en versterken van
landschapsbepalende lijnvormige
erfgoedelementen met recreatief
medegebruik ( Voormalige spoorlijn
Herentals – Aarschot)
14.2 = Ruimtelijk begrensd
kleinstedelijk gebied Herentals
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Figuur 2: gewenste ruimtelijke structuur landbouw, natuur en
bos (Vlaams gewest, juni 2006)
Figuur 3: operationeel uitvoeringsprogramma voor de afbakening
van gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (Vlaams
gewest, december 2007)
14
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: RSV en
Vlaamse spoorstrategie)
Volgende wegen werden op Vlaams niveau geselecteerd:
Hoofdweg:
E313 Autosnelweg Hasselt-Antwerpen
ß Primaire wegen type II:
o N152 Geelseweg – Aarschotseweg – Koning
Boudewijnlaan van aansluiting 22 A13/E313 tot R15
de Ringlaan rond Herentals
o Kanaalweg (Industrielaan) van N152 tot
Kwaadmechelen (aansluitend op de Aarschotseweg op
de oostelijke grens met Olen.)
o R15 (de Ringlaan vanaf N13 Herentals-West tot N123
Herentals-Noord)
ß
De spoorlijn Antwerpen-Centraal – Lier – Herentals - Turnhout is
op Vlaams niveau geselecteerd als hoofdspoorweg voor
personen. De aftakking naar Mol – Neerpelt – Ruhrgebied is voor
personenverkeer op Vlaams niveau als te onderzoeken
verbinding aangeduid. De Ijzeren Rijn (Antwerpen-Lier- Neerpelt
- Ruhrgebied) is geselecteerd als hoofdspoorweg voor het
goederenvervoer.
Om goederenvervoer mogelijk te maken op de bestaande
spoorlijn 29 (Herentals-Turnhout) én een toekomstige uitbreiding
van het reizigersvervoer op deze lijn niet te hypothekeren, is
volgens de Vlaamse spoorstrategie een spoorverdubbeling van dit
baanvak op termijn nodig. Daarnaast moet de haalbaarheid van
een nieuwe treinverbinding op de as Turnhout –Herentals –
Aarschot – Leuven onderzocht worden. Deze nieuwe verbinding
kan deels via bestaande sporen rijden en deels via een opnieuw
aan te leggen stuk spoor op een oude spoorwegbedding tussen
Herentals en Aarschot.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Deze nieuwe spoorverbinding biedt de Kempen en Noord-Limburg
een snelle verbinding met Leuven, de luchthaven en Brussel. Om
antrekkelijk te zijn, is een frequentie van twee treinen per uur
per richting noodzakelijk.
Daarnaast wordt voorgesteld om de spoorverbinding Herentals Mol – Neerpelt – Weert (spoorlijnen 15 & 19) verder te
optimaliseren door verdere elektrificatie en een
spoorverdubbeling op de route Neerpelt – Weert, zowel in functie
van goederen- als personenvervoer (verknoping in Weert met lijn
Amsterdam – Maastricht/Heerlen).
Het Albertkanaal is op Vlaams niveau geselecteerd als
hoofdwaterweg.
• Economisch Netwerk Albertkanaal (Bron: studie ENA)
De bedrijvenstrip Herentals heeft als rol om de spoor- en
watertoegang tot de Kempische As te worden met een gevarieerd
aanbod industriële milieus gekoppeld aan stedelijk gebied
Herentals.
Het beleid in de bedrijvenstrip Herentals is gericht op een
ontsnipperingsbeleid van bestaande bedrijventerreinen en het
versterken van de multimodale toegang tot de Kempische As
door het voeren van een aanbodbeleid.
Binnen deze bedrijvenstrip is het gebied Heirenbroek een
strategische locatie omwille van de beschikbare ruimte, de
koppeling aan het stedelijk gebied en de drie modi water, spoor
en weg die hoogwaardig ontwikkeld kunnen worden. Bijkomend
heeft de strip een ontsnipperende werking voor de verschillende
geïsoleerde elementen waaruit de strip vandaag bestaat.
Heirenbroek kan de relatie leggen tussen de bedrijventerreinen
Wolfstee-Klein Gent, De Beukelaer-Pareinlaan, Laagland en
Hannekenshoek-Dikberd-Vennen. Het gewestelijk RUP
‘Heirenbroek’ werd goedgekeurd door de Vlaamse regering.
15
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Het ENA omschrijft eveneens een ruimtelijke visie voor de
verdere ontwikkeling van de bedrijventerreinen Wolfstee-Klein
Gent en Hannekenshoek. Het bedrijventerrein HannekenshoekDikberd-Vennen dient geherstructureerd te worden in functie van
stedelijk-lokale ontwikkeling en watergebonden bedrijvigheid.
Beperkte oostelijke uitbreidingen zijn mogelijk in functie van
afwerking van de herstructurering. De ontsluitingswegen van het
geheel naar de primaire weg N152 dienen beperkt te worden. De
herstructurering dient echter bij te dragen aan de versterking
van de open-ruimtecorridor tussen Herentals en Olen.
Figuur 4: situering RUP Heirenbroek (Bron: geo-loket)
Hannekenshoek
Wolfstee – Klein Gent
�
Figuur 5: situering Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
16
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Integraal waterbeleid (Bron: bekkenbeheerplan van het
Netebekken en deelbekkenbeheerplannen)
Het bekkenbeheerplan geeft voor de verschillende thema’s van
de krachtlijnen uit de Waterbeleidsnota een aantal concretere,
met name operationele doelstellingen aan. Aan iedere
operationele doelstelling zijn (herstel)maatregelen gekoppeld.
Deze maatregelen geven weer wat er moet worden
ondernomen en uitgevoerd om de doelstelling te bereiken.
Het bekkenbeheerplan bevat ook acties. Dit zijn de concrete
en gebiedsgerichte vertalingen van de maatregelen. Acties
geven - samen met door waterbeheerders, vergunningverleners, sectoren enz. toe te passen aanbevelingen - aan wat
er in de praktijk staat te gebeuren in het Netebekken.
ingericht en wordt structuurherstel van waterlopen nagestreefd:
zo voorziet de waterbeheerder een hermeanderingsproject voor
de Kleine Nete te Herentals.
In Herentals zijn 4 signaalgebieden aangeduid: Kapellenblok,
Koulaak, Wuytsbergen en Olympiadelaan. Relevante aspecten
komen bij de gebiedsgerichte bespreking aan bod (zie zoekzones
en voorstel afbakeningslijn).
° Krachtlijn 1: terugdringen van risico’s die de veiligheid
°
°
°
°
aantasten – het voorkomen, herstellen en waar mogelijk
ongedaan maken van watertekort door drietrapsstrategie
vasthouden-bergen-afvoeren
Krachtlijn 2: water voor de mens, in het bijzonder in functie
van scheepvaart, toerisme en recreatie en onroerend
erfgoed (o.a. herwaarderen van water in de stad)
Krachtlijn 3: de kwaliteit van water verder verbeteren
Krachtlijn 4: duurzaam omgaan met water (sluitend
voorraadbeheer)
Krachtlijn 5: voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid
Belangrijk in functie van de afbakening van het stedelijk gebied
is het principe dat de waterconserveringsgebieden in het
Netebekken worden beschermd en hersteld door een
achteruitgang van de ruimtelijke situatie in relatie tot het
watersysteem te voorkomen. Om extra bergingscapaciteit te
realiseren worden potentiële waterbergingsgebieden zoveel
mogelijk gevrijwaard, worden (actieve) overstromingsgebieden
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Figuur 6: signaalgebieden
17
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
3.1.2.
Structurerende elementen op provinciaal niveau
Relevante plannen
Ruimtelijk structuurplan
Provincie Antwerpen
(RSPA)
Addendum RSPA –
Partiële herziening van
het RSPA
Status
Structuurplan is richtinggevend en bindend
voor de overheid. Goedgekeurd door de
Vlaamse regering op 10 juli 2001.
Goedgekeurd door de minister op 4 mei
2011.
Addendum bij het RSPA.
Een korte termijn herziening van het RSPA
waarbij de acute knelpunten inzake wonen
en werken wordt herbekeken en de
planperiode na 2007 binnen de bestaande
beleidslijnen wordt doorgetrokken.
-
knooppunt van stedelijke functies (sport en recreatie,
kleinhandel, onderwijs, diensten)
geen groei ten koste van naburige grote natuurlijke
gehelen die ontwikkeld moeten worden
Poort op provinciaal niveau in het economisch netwerk van
het Albertkanaal met multimodale potenties.
4. http://www.provant.be/leefomgeving/
ruimtelijke_ordening/ruimtelijk_structuur/
herziening/index.jsp
Mobiliteitsstudie
Noorderkempen
Goedgekeurd door de deputatie op
14/6/2012.
Toekomstvisie en actieplan voor een
gemeenschappelijke, multimodale aanpak
van mobiliteitsproblemen in de
Noorderkempen
Herentals functioneert als een scharnierpunt tussen twee assen,
nl. de Kempische As en het Economisch Netwerk Albertkanaal.
Herentals kan onderverdeeld worden in Herentals stad:
kleinstedelijk gebied als verdichtingspunt op een rij steden
omringd door open ruimten en natuurlijke elementen (Kleine
Nete, Grote Nete, Heuvelrug) en Herentals poort: hoogdynamisch
beginpunt van het economische netwerk en multimodaal logistiek
knooppunt van provinciaal niveau op een smalle band tussen
infrastructuren (E313 / Albertkanaal / spoorweg.)
De rol van Herentals wordt als volgt samengevat:
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
18
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: RSPA en addendum)
De provincie Antwerpen telt zeven kleinstedelijke gebieden
waarvan Herentals er één is.
Het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen selecteert structuurondersteunende kleinstedelijke gebieden en kleinstedelijke
gebieden van provinciaal niveau. Uit de reeds gevoerde
provinciale afbakeningsprocessen van de kleinstedelijke gebieden
blijkt dat dit onderscheid binnen de afbakeningsprocessen

moeilijk te maken is. Binnen de herziening van het RSPA wordt

dit onderscheid niet meer gemaakt. Er wordt steeds vertrokken

vanuit de potenties op het terrein rekening houdend met de

gewenste ruimtelijke structuur.

Van alle kernen van de provincie Antwerpen wordt een

onderscheid gemaakt tussen de kernen gelegen in het stedelijk

gebied en de kernen gelegen in het buitengebied. Voor het

kleinstedelijk gebied Herentals is enkel de kern Herentals

geselecteerd als stedelijke kern, gelegen binnen de (potentiële)

afbakeningslijn van het KSG. De kernen Grobbendonk, Bouwel,

Noorderwijk, Morkhoven, Herenthout, Olen, OLVrouw-Olen, SintJozef-Olen en Vorselaar zijn aangeduid als buitengebied kernen.

Binnen de regionale woningmarkt2 Herentals selecteert de

provincie:

- hoofddorpen: Grobbendonk, Herenthout, Olen, OL Vrouw Olen,

Vorselaar.

- woonkernen: Bouwel, Noorderwijk, Morkhoven, Sint-Jozef-Olen.

2
Bron: Onderzoek naar woontendenzen en –behoeften in de provincie Antwerpen,
februari 2010.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Bij de partiële herziening van het RSPA werd het beleidskader
voor wonen aangepast. De planperiode is verlengd met nieuwe
cijfers na 2007 (zie verder §8.2).
De methodiek voor de berekening van de taakstelling werd
gewijzigd.
• Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: RSPA en
addendum)
Regionale bedrijvigheid wordt geconcentreerd in de stedelijke
gebieden en specifieke economische knooppunten.
Herentals is onderdeel van de Kempische poort. Herentals vormt
in deze poort van provinciaal niveau een ‘scharnierpunt’ voor de
Kempische as en het Albertkanaal. Vanwege de relatie met het
economisch netwerk van Vlaams niveau werkt de provincie de
taakstelling uit in samenwerking met het Vlaams gewest. Het
kleinstedelijk gebied is een verdichtingspunt in het stedelijk
netwerk Kempische as. De ligging in een vervoersbundel van
bovenprovinciaal niveau geeft hoge potenties voor de uitbouw
van multimodale bedrijvigheid. De vaststelling van het aantal en
van de locatie van bijkomende bedrijventerreinen moet echter
rekening houden met beperkingen van het omliggend
Netegebied.
De kleinhandelsconcentratie aan de Lierseweg (N13), de K.M.O.zone Laagland aan de Lierseweg (N13) en de Aarschotseweg
(N152) in Herentals zijn geselecteerd als een
kleinhandelsconcentratie die vermoedelijk samenhangen met het
stedelijk gebied (type II). De ontwikkelingsperspectieven
hiervoor worden bepaald bij de afbakening van het stedelijk
gebied. Indien zij niet behoren tot het stedelijk gebied geldt het
19
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
beleid van type III (behouden, herstructureren of afbouwen van
de bestaande toestand).
Bij de partiële herziening van het RSPA werd het beleidskader
voor werken gedeeltelijk aangepast. De planperiode is verlengd
met nieuwe cijfers na 2007 gebaseerd op de herziening van het
RSV en de aanpassing van de taakstelling naar aanleiding van
het protocol dat op 27 mei 2009 door de provincie en het Vlaams
gewest werd ondertekend.
• Gewenste toeristisch-recreatieve structuur (Bron: RSPA)
Herentals is een toeristisch-recreatief knooppunt en ligt in een
gebied van primair toeristisch-recreatief belang. Ze maakt
onderdeel uit van het toeristisch-recreatief netwerk Kempen.
Binnen het netwerk Kempen situeren zich de meeste bestaande
attractiepunten (Bobbejaanland, Zilvermeer, Sunparks, Lilse
Bergen, Keiheuvel). Deze punten worden geselecteerd als
toeristisch-recreatieve knooppunten. De knooppunten zijn
verbonden met het verbindend openbaar vervoersstelsel met
behulp van het ontsluitend net. Het Netepark3 in Herentals is
aangeduid als toeristisch-recreatief knooppunt.
Bovendien behoort Herentals tot het gebundeld netwerk en is
geselecteerd als transferium. Dit wil zeggen dat het gebied een
geheel van gebundelde routes voor recreatieve
langeafstandsbewegingen is en dat er specifieke
netwerkondersteunende infrastructuur kan ontwikkeld worden.
3
Het Netepark is een cluster van 3 toeristisch-recreatieve activiteiten, nl.
Recreatiedomein Netepark, Hidrodoe en Bloso-centrum.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
• Gewenste openruimtestructuur (Bron: RSPA)
Landschappelijk gezien ligt Herentals in de nabijheid van grote
natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en
de beboste zandrug Herentals – Lichtaart – Kasterlee daartussen.
Herentals mag niet verder groeien ten koste van deze gebieden.
• Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: RSPA en
addendum, mobiliteitsstudie Noorderkempen)
Herentals is geselecteerd als multimodaal knooppunt van
interregionaal niveau, d.w.z. dat de gemeente een belangrijk
knooppunt is van verschillende vervoerswijzen (spoor, weg en
water) en dat op deze plaats interactie mogelijk is tussen de
verschillende vervoerwijzen.
De N152 ten zuiden van Herentals heeft in combinatie met de
N19 een verzamelende functie tussen Aarschot en de E313 en
werd geselecteerd als secundaire weg type II. De N13 van
Herentals tot Lier is geselecteerd als secundaire weg type III en
krijgt een belangrijkere rol toebedeeld voor openbaar vervoer en
fietsverkeer.
Het station van Herentals is een openbaarvervoerknooppunt van
provinciaal niveau met een treinverbinding van provinciaal niveau
richting Turnhout, een treinverbinding van provinciaal en
intergemeentelijk niveau richting Lier-Antwerpen en Geel-Mol en
een verbindende buslijn van intergemeentelijk niveau richting
Heist-op-den-Berg. In de mobiliteitsstudie Noorderkempen is
aangegeven dat Herentals als poort tot de Kempen een
potentieel sterk knooppunt waarij de aansluiting van de lijnen
Turnhout – Herentals en Antwerpen – Herentals goed op elkaar
moet worden afgestemd.
Gewenste fietsroutes van provinciaal niveau zijn opgenomen in
het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk. Er wordt
onderscheid gemaakt tussen fiets-o-strades (snelle
20
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
fietsverbindingen met weinig conflictpunten), functionele
fietsroutes en alternatieve fietsroute. Langs de spoorlijnen Lier –
Turnhout / Mol en langs het Albertkanaal ligt een fiets-o-strade.
Verder is er vanaf de Herenthoutseweg nog een fiets-o-strade
richting Morkhoven via de oude spoorbedding ‘HerentalsAarschot’.
• Kempische as (Bron: RSPA)
Herentals situeert zich aan de rand van de Kempische as. Deze
as van verschillende kleinstedelijke gebieden is een
verdichtingsgebied waarin stedelijke en economische potenties
kunnen worden ontwikkeld. Hierdoor kan het omliggend
waardevol en kwetsbaar Netegebied worden gevrijwaard van te
hoge druk. Belangrijke functies in het gebied zijn productie,
distributie gekoppeld aan de knooppunten van infrastructuren,
hoogdynamische recreatie en toerisme alsook verschillende
soorten voorzieningen op schaal van het gebied.
Figuur 7: bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (Bron:
provant)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
21
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
4.1.
4.1.1.
Gemeentelijke beleidsplannen
Mobiliteitsplan
(oorspronkelijk, juni 2002)
Mobiliteitsplan, verbreden /
verdiepen
Herentals
Relevante plannen
Ruimtelijk structuurplan
Herentals (GRS)
Masterplan openbaar domein
binnenstad
Gemeentelijk Natuur
Ontwikkelingsplan (GNOP)
Gemeentelijk
Milieubeleidsplan
Status
Op 26 augustus 2010 keurde de
Deputatie van de provincie Antwerpen
het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan
(GRS) van Herentals definitief goed.
Goedgekeurd gemeenteraad 5 oktober
2004
Het Masterplan behandelt de
herwaardering van de binnenstad
(historisch centrum – vesten) d.m.v. de
opwaardering van het openbaar domein.
De herwaardering van de binnenstad
wordt in het GRS gezien als een
strategisch project voor het kleinstedelijk
gebied. Het Masterplan vormt de leidraad
voor de uitvoering van dit project.
In het gemeentelijk
natuurontwikkelingsplan geeft de
gemeente aan op welke manier ze de
ontwikkeling van de natuur wil
stimuleren. De bedoeling van deze acties
is om de diversiteit en de mogelijkheden
voor de natuur te vergroten. De
volgende acties zijn reeds uitgevoerd:
Beleef het water, De Hellekens en de
Oude Netearmen. Het GNOP-project De
Roest is momenteel in uitvoering.
Opgemaakt voor de periode 2005 – 2009
Vanaf 2010 wordt het milieubeleid mee
uitgestippeld in het algemeen
beleidsprogramma. Het algemeen
beleidsprogramma 2007-2012 werd
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Woonbeleidsplan 2011-2013
goedgekeurd door de gemeenteraad 8
mei 2007.
conform verklaard op Provinciale Auditcommissie (PAC) van 3 juni 2002
In opmaak; er is nog geen nieuw
beleidsplan dat door de PAC is
conform verklaard
Goedgekeurd door de gemeenteraad dd
5 juli 2011
22
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Gewenst profiel Herentals (Bron: GRS Herentals)
In het GRS wordt voorgesteld dat de stad Herentals zich
profileert als een herkenbaar en dynamisch kleinstedelijk gebied
met een uitstraling naar de omgeving en een rustig en
aantrekkelijk buitengebied.
Als eerste stad in een rij van stedelijke gebieden heeft Herentals
een belangrijke scharnierfunctie. Enerzijds worden ter hoogte
van Herentals de gebieden van het Economisch Netwerk
Albertkanaal en de Kempische As aan elkaar gekoppeld.
Anderzijds is Herentals gelegen op de overgang tussen de
Centrale Kempen en Zuiderkempen.
De rol van Herentals als scharnier tussen Kempische As en ENA
dient vorm te krijgen door een kwaliteitsvolle aanwending van de
aanwezige verknoping van infrastructuren in de gemeente en het
ontwikkelen van een krachtig stedelijk gebied. De potenties van
spoor en waterweg dienen binnen dit geheel gevaloriseerd te
worden als een waardig alternatief voor het wegverkeer.
Belangrijk aanknopingspunt voor het beleid is de uitbouw van
kwaliteitsvolle multimodale bedrijventerreinen met respect voor
de bestaande structuren. Herentals kan verder groeien als
compacte stad. Ondermeer in de omgeving van het station zijn
aanknopingspunten te vinden voor stedelijke ontwikkelingen, de
verdere uitbouw van stedelijke woonomgevingen en
hoogdynamische stedelijke voorzieningen.
De rol van de scharnier tussen Centrale- en Zuiderkempen ligt
hoofdzakelijk op het vlak van open ruimte en landschappelijke
structuur. Ter hoogte van Herentals markeert de waardevolle
Netevallei een duidelijke overgang in de landschappelijke en
natuurlijke structuur. Ten noorden van de vallei bestaat de open
ruimte overwegend uit bos- en natuurgebieden met een
belangrijke recreatieve functie op de Kempense heuvelrug. Het
zuidelijk deel is hoofdzakelijk open en vrij vlak en kent
overwegend een landbouwfunctie.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De relatie tussen het kleinstedelijk gebied en de kernen in het
buitengebied dient te bestaan uit goede verbindingen zowel voor
zacht verkeer, wegverkeer als openbaar vervoer.
De infrastructurenbundel Albertkanaal - E313 oefent een sterke
aantrekkingskracht uit op de vestiging van bedrijven en de
lokalisatie van bedrijventerreinen (ENA). Gericht op deze
infrastructuren kan bedrijvigheid van bovenlokaal niveau hier
verder ontwikkelen.
Drie locaties worden aangeduid die een strategische rol kunnen
vervullen in de toekomstige ontwikkeling van het kleinstedelijk
gebied: de stationsomgeving, het historisch centrum met de
Vesten en het herstructureringsgebied Hannekenshoek inclusief
het Eilandje. Deze drie gebieden zijn geschikt voor een
gemengde stedelijke ontwikkeling en kunnen een nieuwe impuls
betekenen voor de gemeente (zowel voor wonen, werken als
recreëren).
• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: GRS Herentals)
Op het grondgebied van de stad Herentals komt er een groot
verschil voor tussen het stedelijke centrum en de rurale overige
delen. Deze tegenstelling moet qua nederzettingsstructuur
versterkt worden door het voeren van een stedelijk beleid: het
stedelijke moet meer stedelijk worden en het landelijke moet
landelijk blijven.
Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. de ontwikkeling
van het kleinstedelijk gebied:
De stad stelt voor dat er voor de verdere ontwikkeling van het
stedelijk gebied een actief verdichtingsbeleid gevoerd wordt.
De stad onderscheidt drie strategische locaties in het stedelijk
gebied waar projecten geconcentreerd worden die een ‘hefboom’
23
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
kunnen zijn voor de aantrekkelijkheid van de stad: het historisch
centrum en de Vesten, de stationsomgeving en het
herstructureringsgebied Hannekenshoek (‘Herentalse poort’).
Daarnaast is de Ringlaan een belangrijk structurerend element
waaraan specifieke ontwikkelingsperspectieven worden
gekoppeld voor de gewenste nederzettingsstructuur.
De stad gaat uit van een woondichtheid van minimaal 25
woningen per hectare in binnengebieden in het stedelijk gebied.
Sommige projecten zijn reeds lopende vandaar de hogere of
lagere dichtheden in onderstaande tabel.
Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. het aansnijden
van de binnengebieden in het kader van de taakstelling voor het
kleinstedelijk gebied:
Bron: GRS Herentals Richtinggevend deel, p.45
Bron: Uittreksel uit GRS Herentals – richtinggevend deel: Kaart 10:
Woningbouwprogrammatie
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Voor de volgende binnengebieden vraagt de stad bijzondere
aandacht bij de ontwikkeling:
- 11. Ringlaan-Scheppersinstituut: indien bij de afbakening van
het kleinstedelijk gebied de woonbehoefte elders kan worden
opgevangen, komt deze cluster tevens in aanmerking voor
een verdere ontwikkeling van de school.
- 25. Diependaal: de aanleg van een wijkpark is gepland. Het
onbebouwde centrale deel met vijver wordt gevrijwaard van
bebouwing. Enkel de zone langs het kanaal Herentals-Bocholt
komt nog voor bebouwing in aanmerking.
- 32. Heesveld: de aanwezigheid van de hoogspanningspyloon
en –leidingen kunnen een hypotheek vormen voor de
woonkwaliteit.
- 22. Kapellenblok: er moet een maximale retentie van het
hemelwater worden nagestreefd (cfr. de doelstellingennota in
24
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
het kader van het deelbekkenbeheersplan voor het

Middengebied van de Kleine Nete.

Volgende binnengebieden worden ontwikkeld voor sociale

huisvesting:

- 1 Vest – Rodekruisstraat (ca.50 woningen)

- 27 Eeckelberg: sociale woningen + sociale kavels (ca. 100

woningen).
De stad suggereert volgende binnengebieden in woongebied niet
of slechts deels te ontwikkelen:
Indien een akkoord kan bekomen worden met de provincie m.b.t.
binnengebied 35 Wuytsbergen, dan zal de gemeente het verlies
van het potentieel aanbod voor woningbouw elders trachten op
te vangen door op strategische locaties voorstellen te formuleren
om het aanbod te verhogen.
Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. het aansnijden
van de woonuitbreidingsgebieden in het kader van de taakstelling
voor het kleinstedelijk gebied:
De stad wenst volgende woonuitbreidingsgebieden (WUG’s) niet
(of slechts beperkt) te ontwikkelen:
- WUG 107 Kruisberg: niet ontwikkelen ter vrijwaring van de
samenhangende bosstructuur op de Kempense heuvelrug.
- WUG 108 Kapellenblok: wordt in het GRS niet tot de
hypothese van het kleinstedelijk gebied gerekend. Er
wordt een groene verbinding voorzien tussen Bosbergen
(Kempense Heuvelrug) en Langendonk (Netevallei). Het
gebied ten noorden van de Rozenstraat moet omgevormd
worden ter vrijwaring van de open ruimte en ter
ondersteuning van het afgebakende GEN-gebied. De
hobbylandbouw in het gebied moet mogelijk blijven.
- Het WUG 106 Olympiadelaan en het woongebied ten
noorden van de Kleine Nete (m.u.v. een strook van 50
meter langs de Poederleeseweg) dient in het GRS een
groene verbinding waar te maken langs de Kleine Nete.
Vanuit het integraal waterbeleid zullen tevens de
mogelijkheden en randvoorwaarden voor de ontwikkeling
van deze zone met openbare nutsvoorzieningen
onderzocht worden. Het gebied is optimaal gelegen voor
een verdere uitbreiding van het St. Elisabethziekenhuis en
andere voorzieningen van openbaar nut (behoud
volkstuintjes).
Bron: GRS Herentals Richtinggevend deel, p.43
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
25
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De stad Herentals wenst inzake woonbeleid door verschillende
concrete acties in te zetten op volgende doelstellingen (Bron:
woonbeleidsplan Herentals 2011-2013)
° het lokale bestuur geeft uitvoering aan het lokale

woonbeleid

° het lokale bestuur schenkt aandacht aan wonen en
°
°
°
°
°
°
°
organiseert het lokaal woonoverleg, als instrument om het
lokaal woonbeleid uit te werken.
het lokale bestuur garandeert een actief informatiebeleid
omtrent wonen.
het lokale bestuur bewaakt de duurzaamheid van
bestaande/nieuwe woningen en projecten.
het lokale bestuur stuurt aan op een betaalbaar
woonaanbod op de lokale woningmarkt.
het lokale bestuur werkt aan de kwaliteitsbewaking in de
gemeente.
het lokale bestuur heeft oog voor de bijzondere woonnoden
van specifieke doelgroepen.
het lokale bestuur werkt aan een uitdovingsbeleid
omtrent permanente bewoning in weekendverblijven.
het lokale bestuur werkt aan de leefbaarheid van
verschillende buurten.
• Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: GRS
Herentals)
De stad stelt een verdere differentiatie van de bedrijventerreinen
op haar grondgebied voor door een opdeling en onderscheid te
maken tussen drie strategische gebieden voor economische
ontwikkelingen: ‘Herentals stad’, ‘Herentals poort’ en de
‘Kempische poort’. Deze drie ruimten zijn structuurbepalend voor
de ruimtelijk-economische structuur van de stad.
Een groot aandeel van de bedrijvigheid in Herentals is van
bovenlokaal niveau. Voor deze doet de gemeente een aantal
suggesties aan de hogere overheden.
De ‘Kempische poort’ is de concentratie van regionale
bedrijventerreinen in de omgeving van de infrastructurenbundel
E313 – Albertkanaal. De Kempische poort omvat
gemeentegrensoverschrijdende bedrijventerreinen en regionale
bedrijventerreinen geselecteerd in het kader van de nadere
uitwerking van het ENA. Door de verknoping van water, weg en
spoor bestaan hier grote potenties inzake de uitbouw van
multimodaal vervoer en de realisatie van bijkomende
bedrijventerreinen in een economisch netwerk van Vlaams
niveau. Grootschalige bedrijven en bedrijven in de
distributiesector kunnen hier mogelijks terecht.
Volgende regionale bedrijventerreinen behoren tot de Kempische
Poort:
- Wolfstee – Klein-Gent
- De Beukelaer-Pareinlaan
- Heirenbroek (incl. betoncentrale Lierseweg, excl. buffer
tussen Heirenbroek en Wolfstee)
- Lierseweg West
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
26
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Suggestie Stad Herentals aan de Vlaamse overheid m.b.t. de
regionale bedrijventerreinen binnen de Kempische Poort:
Heirenbroek:
-
-
Een voldoende grote bufferzone met de aangrenzende
woongebieden St-Janneke en Krakelaarsveld-Lange Eerselsstraat.
Het betreft hier een wijk van honderden woningen, waar nu nog
volop gebouwd wordt door de Kleine Landeigendom. Deze wijk zal
deel uitmaken van het nog af te bakenen kleinstedelijk gebied. De
woonkwaliteit in deze wijk moet dan ook de allereerste bekommernis
zijn en blijven. Vandaar een ruime bufferzone.
De ontsluiting kan enkel gebeuren via de Lierseweg om mogelijke
mobiliteitsproblemen in Veldhoven, Lange Eerselsstraat en Rietbroek
te vermijden.
Er dient ruimte voorzien te worden voor de inplanting van een
officieel woonwagenterrein in de oostelijke zijde van het terrein.
In het gewestelijk RUP zouden al beperkingen moeten opgenomen
worden naar het soort industriële activiteit dat op Heirenbroek kan
komen: geen SEVESO-bedrijven, geen buurthinderende activiteiten
gelet op de nabijheid van het kleinstedelijk gebied.
De Beukelaer-Pareinlaan:
-
In onderling overleg zal uitgeklaard worden of de bufferzone aan de
overzijde van de Pareinlaan behouden moet blijven of mogelijk kan
worden omgezet naar woongebied. Voldoende buffering van de
bestaande bedrijvigheid vormt hierbij een belangrijke
randvoorwaarde.
Lierseweg West:
- Sluit aan bij een groter bedrijventerrein in Grobbendonk. Vanwege
de ruimtelijke ligging en de gewenste ontwikkeling van dit
bedrijventerrein, wordt dit terrein beschouwd als onderdeel van de
Kempische poort. Watergebonden ontwikkelingen worden
gestimuleerd. Bijkomende grootschalige detailhandelszaken worden
uitgesloten omwille van de perifere ligging ten opzichte van het
centrum van Herentals.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Herentals poort zijn de delen van het verscheiden industrieel
en economisch complex in de omgeving van de kanalen die
volgens het stadsbestuur een ruimtelijke en functionele
samenhang vertonen met het stedelijk gebied. Het gebied heeft
een economische functie op bovenlokaal niveau. Voor
bedrijventerreinen die een rol kunnen vervullen in het kader van
het kleinstedelijk gebied en invulling kunnen geven aan het
concept van ‘Herentals poort’ zoals omschreven in het RSPA, zal
de stad suggesties opnemen.
Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. de gemengde
bedrijventerreinen binnen de Herentalse Poort:
Gemengde regionale bedrijventerreinen:
Laagland:
Een concentratie aan grootschalige detailhandel van
provinciaal niveau in relatie tot het kleinstedelijk gebied.
Een bijkomende cluster van grootschalige
kleinhandelszaken kan hier ingeplant worden, mits er een
aangepaste gemeenschappelijke ontsluiting wordt
voorzien. Een beperkte zonale uitbreiding voor
kleinhandelsconcentratie is mogelijk. Specifieke aandacht
moet uitgaan naar de aanwezige concentraties
zonevreemde woningen. De bestaande watergebonden
activiteiten kunnen zich verder ontwikkelen. Aandacht
moet gaan naar de inbuffering van deze activiteit
(overslag bulkgoederen/grondstoffen) t.o.v. de
naastliggende commerciële zone.
- Noordervaart
- Herstructureringsgebied Hannekenshoek
- Aarschotseweg West (ten zuiden van Albertkanaal):
Een regionaal bedrijventerrein voor kleine tot middelgrote
ondernemingen. Indien mogelijk worden de
-
27
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
watergebonden activiteiten gestimuleerd.
Handelsontwikkelingen zijn niet toegestaan.
Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. regionaal
bedrijventerrein:
- Zavelheyde / Watertorenstraat (site Umicore):
Het gedeelte van het industrieterrein Olen-Zavelbosstraat
op het grondgebied van Herentals kan zich op korte
termijn ontwikkelen
Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. specifieke
bedrijventerreinen:
- Rietbroek (opleidingscentrum VDAB)
- Voormalige kazerne ‘Wolfstee’, Lierseweg:
Gelet op de bestaande bebouwing wordt voorgesteld de
site te bestemmen voor kantoorachtigen annex
complementaire functies (o.a. doorstroomsite voor
startende kmo-ers, congrescentrum, sociale
economiebedrijven…).
Herentals stad is het geheel van stedelijke leefomgevingen
waar een beleid geldt van verdichting van inpasbare stedelijke
activiteiten gericht op het lokale en provinciale niveau.
Ontwikkelingen van bijkomende bedrijvigheid, handel en
diensten worden afgestemd op de ontwikkelingen in de overige
stedelijke gebieden van de Kempische as.
Verwevenheid van economische activiteiten in het stedelijk
weefsel vormt het uitgangspunt. Bedrijven waarvoor dit niet
mogelijk is dienen op (een lokaal of regionaal) bedrijventerreinen
voor te komen.
De stedelijke structuur van Herentals wordt niet gekenmerkt
door een groot aandeel kantoren. Kantoorfuncties te Herentals
zijn hoofdzakelijk gerelateerd aan de bestaande bedrijven op de
bedrijventerreinen. Herentals verwacht geen grote vraag voor de
vestiging van kantoorgebouwen in het stedelijk gebied. Indien de
vraag zich stelt kunnen er beperkt ontwikkelingsmogelijkheden
voorzien worden in de omgeving van het station en Koulaak Drijvelden. De stad beschouwt kantoorontwikkeling hier eerder
als secundaire functie ten opzichte van de woonfunctie.
Daarnaast wenst Herentals zich verder te profileren als
administratief centrum en centrum voor openbare diensten in de
ruimere omgeving. Kantoren en kantoorachtigen kunnen zich
verder ontwikkelen in het centrum van de stad.
De stad heeft volgende geschikte kantoorlocaties geselecteerd:
Stationsomgeving
Koulaak
Stadscentrum
Specifieke kantoorfuncties al dan niet gerelateerd of
onderdeel uitmakend van de grote bedrijvencomplexen
kunnen op de bedrijventerreinen.
-
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
28
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De commerciële structuur wordt opgehangen aan de
differentiatie van de kernen (woonkernen, hoofddorp en stedelijk
gebied). Bovendien dient deze structuur de kern te versterken.
Omdat verweving met grootschalige kleinhandel in het historisch
stedelijk weefsel niet altijd mogelijk is, moet een aanbod worden
gerealiseerd aan kleinhandelszones. Dit aanbod wordt ontwikkeld
met het oog op een complementaire invulling ten opzichte van de
traditionele kleinhandelscentra.
De commerciële structuur wordt ruimtelijk gedifferentieerd
• Kernwinkelgebied: te versterken
• randstedelijke handel die sterk verweven is met het stedelijk
weefsel en kan uitbreiden: Noorderwijksebaan (Stadsveld))
• randstedelijke handel zonder uitbreidingsmogelijkheden:
bestaande concentratie aan Oud-Strijderslaan: enkel
afbouwen, niet uitbreiden
• Lokale commerciële centra in buitengebied: te versterken met
aanbod ifv draagvlak
Voor randstedelijke handel worden volgende principes
vooropgesteld:
• De ontwikkeling van de kleinhandelslinten mag niet gaan ten
koste van het kleinhandelsapparaat in het centrum van de
stad. Uitsluitend handelszaken die omwille van de aard van
hun goederen (bv. grote meubels, handel in automaterialen),
grote hoeveelheden gemotoriseerd verkeer genereren of zeer
groot ruimtegebruik vereisen mogen zich buiten het centrum
vestigen. De ontwikkeling nabij het centrum krijgt voorrang
op de ontwikkeling op grotere afstand.
• De ontwikkeling mag uitsluitend plaatsvinden op locaties met
een hoogwaardige ontsluiting waarbij doorgaand verkeer
nauwelijks hinder mag ondervinden.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
• Gemeenschappelijk gebruik van infrastructuur
(gemeenschappelijke parkings, ventwegen voor
gemeenschappelijke ontsluiting, enz...) wordt vooropgesteld.
• Er dient over gewaakt te worden dat door de vestiging van
bijkomende zaken de draagkracht en (verkeers)leefbaarheid
niet overschreden wordt.
• Er dient aandacht te gaan naar beeldkwaliteit: klassieke
‘dozenarchitectuur’ wordt gemeden. Er dient aandacht te gaan
naar groen.
Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. de
kleinhandelsconcentraties type II
De geselecteerde kleinhandelszones Laagland en
Aarschotseweg vertonen volgens de stad zowel ruimtelijk als
functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied en
dienen voldoende ontwikkelingsperspectieven te krijgen.
• De kleinhandelszone Laagland kan mogelijk uitbreiden op de
vrije ruimte op het bedrijventerrein. Een aangepaste,
gegroepeerde ontsluiting naar de Ringlaan is daarbij een
randvoorwaarde.
• De lintvormige concentratie aan de Aarschotseweg wordt
opgenomen binnen het herstructureringsgebied
Hannekenshoek.
Door de eerder perifere ligging van het grootschalige detail handelsconcentratie en het specifieke karakter van de
Lierseweg ten westen van de spoorweg is de verdere
ontwikkeling van een kleinhandels-concentratie niet evident. De
stad suggereert voor dit gebied de ontwikkelingsperspectieven
van een kleinhandelsconcentratie type III toe te passen. Dit
betekent dat de concentratie kan behouden blijven,
geherstructureerd worden of dat er geopteerd wordt voor een
29
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
scenario van afbouw. Een invulling van de industriezone, zoals
aangeduid op het gewestplan is aangewezen.
• Gewenste toeristisch-recreatieve structuur (Bron: GRS
Herentals)
Suggestie gemeente aan de provincie:
De stad suggereert om volgende bovenlokale recreatiepolen te
selecteren: Camping De Schuur, Jeugdcamping Den Brink en
Witbos Golfclub. Voor bovenlokale recreatiepolen kan de stad
slechts suggesties doen. Hinder naar de omgeving dient beperkt
te zijn, waar nodig dient buffering plaats te vinden. De ontsluiting
dient minimaal over een lokale ontsluitingsweg te gebeuren. De
relaties met de omgeving dienen maximaal uitgebouwd te
worden.
Suggestie gemeente aan de provincie:
De stad suggereert om volgende bovenlokale recreatieclusters te
selecteren: Recreatiepark Netepark (Netepark, BLOSO en
Hidrodoe).
Bovenlokale recreatieclusters zijn opgebouwd uit bovenlokale
recreatiepolen (Bloso, Hidrodoe) met mogelijk aanvullend lokale
recreatiepolen of lokale recreatieclusters (Netepark). Voor elk
van de onderdelen is in eerste instantie het beleid voor de
betreffende recreatiepool van belang. Aanvullend dient de
bovenlokale cluster ingeschakeld te zijn in de recreatieve
fietsnetwerken. De complementariteit dient gewaarborgd te
blijven. Verbindingen via langzaamverkeersroutes tussen de
verschillende onderdelen van elke cluster dienen gewaarborgd te
zijn.
Figuur 8: gewenste ruimtelijke structuur stedelijk gebied –
synthese (Bron: GRS Herentals)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
30
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Gewenste openruimtestructuur (Bron: GRS Herentals)
De open ruimte te Herentals kan opgedeeld worden in een aantal
duidelijk samenhangende en gestructureerde gehelen. De meeste
gebieden zijn grensoverschrijdend en structurerend op
bovenlokaal niveau. Als voorbeeld kunnen worden aangehaald de
valleilandschappen, bosstructuren en landbouwgebieden in de
gemeente: de valleien van de Aa en de Kleine Nete, de
'Kempense Heuvelrug' en de samenhangende landbouwgebieden
in het valleigebied van de Aa en het landbouwgebied ten westen
van Noorderwijk en Morkhoven.
Het Vlaams Gewest heeft in het kader van de afbakening van de
gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur reeds heel
wat werk verricht. Er werd voor het Neteland een ruimtelijke
visie opgesteld voor landbouw, natuur en bos. Deze visie op de
gewenste ruimtelijke structuur van de open ruimte wordt
aangegeven door beleidsdoelstellingen en ruimtelijke concepten
voor een aantal deelruimten. Het centrum van Herentals is
volgens de opdeling van het Vlaams Gewest gesitueerd op de
grens van twee bovenlokale deelruimten: het ‘Westelijk Kleine
Netegebied’ ten noorden van het centrum van Herentals en het
‘Land van Herenthout - Geel ten zuiden van de stedelijke kern.
De gemeente baseert zich bij de uitwerking van de gewenste
open ruimtestructuur op de bovenlokale visie. De gemeente
verfijnt de visie en ontwikkelingsperspectieven verder in het
GRS. Algemeen kan gesteld worden dat de interne samenhang
van de bovenlokale open ruimte structuren versterkt wordt.
Vrijwaren van verdere bebouwing en het behoud van de bos- en
heidecomplexen staat voorop. Op lokaal niveau kunnen
maatregelen genomen worden om de interne samenhang te
verbeteren.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Figuur 9: gewenste ruimtelijke structuur – open ruimte (Bron:
GRS)
31
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De continuïteit van de open ruimte is binnen de Netevallei door
de jaren grotendeels gevrijwaard is van stedelijke ontwikkeling,
zelfs ter hoogte van het centrum van Herentals. Volgens het GRS
moet deze meerwaarde bewaard en verder versterkt worden.
Verder moet volgens het GRS door de aanwezigheid van
historische monumenten (restanten oud St.-Elisabethgasthuis,
Hof Lepaige, Begijnhof) recreatief medegebruik mogelijk blijven.
• Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: GRS
Herentals, mobiliteitsplan Herentals)
Volgens het GRS en het mobiliteitsplan moet een toegankelijk,
verkeersveilig en verkeersleefbaar Herentals centraal staan. Voor
een groot deel dient dit door verkeerstechnische maatregelen
bekomen te worden. Toch kan het ruimtelijk beleid
ondersteunend werken voor deze doelstellingen.
Poortvorming dient om de aangrenzende ruimtelijke structuren
van wegen en waterwegen te accentueren.
Verkeerswaterlopen dienen beter geïntegreerd te worden in de
omliggende ruimte. In het bijzonder geldt dit voor de
aanliggende kernen.
Openbaar vervoer dient kernondersteunend te zijn. Kernen
dienen maximaal door verbindende buslijnen ontsloten te worden
en waar dit niet mogelijk is dient een kwaliteitsvol
vraagafhankelijk openbaar vervoer het alternatief te zijn. Nieuwe
projecten op minimum schaalniveau van de gemeente dienen
maximaal afgestemd te zijn op openbaar vervoer.
Relevant ruimtelijk beleid voor parkeren is in het bijzonder
noodzakelijk in de deelkern Herentals.
De stationsomgeving wordt verder ontwikkeld als multimodaal
knooppunt en als toegangspoort tot de stad. Het doortrekken van
de Koeterstraat voor een optimale ontsluiting van de
stationsomgeving maakt onderdeel uit van dit planproces. In dit
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
kader dient er ook overleg gepleegd met NMBS. De stopplaats
Wolfstee blijft behouden als intermodaal overstappunt.
De Poederleeseweg (2x1weg), een drukke baan, is niet
geselecteerd als secundaire weg. Dit betekent dat de ring rond
Herentals, een primaire weg II, ineens overgaat op een weg van
een lager niveau dan secundair. De weg dient te worden
‘gedownsized’ tot een interlokale verbindingsweg. Hiertoe zal de
weg dienen worden aangepast in het toepassen van
asverschuivingen, minimaal om de ca. 500 m (cfr. bochten).
De Ringlaan wordt zo georganiseerd dat de doorstroming van het
verkeer wordt gewaarborgd, en de stadskern selectief
toegankelijk is vanaf de Ringlaan. Er worden drie schakelpunten
voorzien, aan de Lierseweg, Olympiadelaan en de
Augustijnenlaan (hoofdschakelpunt). Bijkomende oversteken
voor fietsers en voetgangers worden ongelijkvloers voorzien,
zodat de doorstroming op de Ringlaan niet onnodig wordt
gehypothekeerd.
Herentals is momenteel bezig met het verbreden en verdiepen
van het mobiliteitsplan. In de uitwerkingsnota (bron: ontwerp
uitwerkingsnota februari 2011) zijn volgende thema’s onderzocht:
• Thema 1: stadsvernieuwing stationsgebied en bereikbaarheid
stationsomgeving
• Thema 2: binnengebied Schaliken: ontwerpend onderzoek ifv
aanpak parkeerproblematiek
• Thema 3: doorstroming ringlaan
• Thema 4: visie duurzaam parkeerbeleid
• Thema 5: visie fietsparkeerbeleid
• Thema 6: schoolomgevingen en zone 30-wijken
• Thema 7: verkeerscirculatie stadskern
• Thema 8: uniforme zone 50 op landbouwwegen
32
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Voor het optimaliseren van de bereikbaarheid van de
stationsomgeving heeft de stad Herentals een samenwerking
opgezet met Infrabel, NMBS Holding, AWV, De Lijn en Euro
Immo Star. Er wordt een masterplan voor de stationsomgeving
uitgewerkt waarbij in eerste instantie wordt gefocust op het
wegwerken van infrastructurele knelpunten. Uitgangspunten zijn
(Bron: mondelinge toelichting door stad Herentals op 6/9/2011
en 7/8/2012):
• Afschaffen van overwegen aan de Olympiadelaan en
Poederleeseweg; mogelijkheid tot afschaffen van overwegen
aan de Wijngaard en Bosbergen
• ondertunneling van de Olympiadelaan-Belgiëlaan ter hoogte
van de kruising met de spoorweg gekoppeld aan
ondertunneling van de ring ter hoogte van de spoorlijn
• parkeergebouw (700 parkeerplaatsen, uitbreidbaar tot 900
PP) aan noordzijde van de spoorweg
• voetgangertunnel met toegang tot perrons die doorloopt tot
aan noordzijde
• nieuw busstation aan de westzijde van het huidige station
• stationsgebouw voorlopig te behouden, op termijn nieuw
stationsgebouw aan busstation
• doortrekking van de Koeterstraat aan de zuidzijde van de
spoorweg tot aan de stationsomgeving ‚ in eerste instantie
i.f.v. openbaar vervoer en de ontwikkelingen die gepaard gaan
met de infrastructuurwerken in de stationsomgeving.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
33
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
5. Juridische context
�
5.1.
5.1.1.
Bestemmingsplannen
Gewestplan
BPA- De Roest
MB 06/04/1994
BPA- Waterrecreatie
MB 03/05/1995,
gedeeltelijke
wijziging MB
27/02/2006
BPA- Wijngaard
KB 10/12/1973,
herziening MB
04/04/1996
BPA- Molenvest
MB 16/07/1959 ,
gewijzigd MB
04/05/1992
BPA- Laagland
KB 18/06/1984
BPA St-Janneke
MB 22/06/2004
BPA NV Steenbeek
MB 12/07/2005
BPA Woonwagenpark
Heirenbroek
BPA Woonwagenpark
Herenthoutseweg
BPA Laarstraat
MB 16/06/2005
kaart 1: gewestplan
Herentals is gelegen binnen de contouren van het gewestplan
Herentals-Mol van 28 juli 1978.
Er gebeurde 1 gewestplanwijziging (BVR 24/7/1996). Hierbij
werden nieuwe bestemmingen aan enkele militaire domeinen
gegeven. Hierbij werd het gebied tussen Heirenbroek en de
spoorweg omgevormd naar lokaal bedrijventerrein met openbaar
karakter. Een gebied ten westen van de spoorweg -de kazerne
Wolfstee- naar recreatiegebied en een deel van de spoorlijn naar
de Britse Basis te Grobbendonk naar natuurgebied.
5.1.2.
B.P.A’s en RUP’s
kaart 2: BPA’s en RUP’s
Naam BPA
BPA- Gedempte
Vaart deel 1 –
Belgiëlaan
BPA Gedempte Vaart
deel 2 –
Augustijnenlaan (2)
Goedkeuring
MB 21/11/1983
MB 12/11/1985,
herziening MB
23/06/1998.
Omschrijving
Het BPA voorzag in de verderzetting van
de Augustijnenlaan, een wijziging van het
groengebied, een openbaar parkeerterrein;
de bestendiging van het stadspark als
parkgebied (Park van Hilst) en een
bestemming ‘openbare gebouwen’. De
Colruyt ligt in een strook voor
binnenplaatsen en tuinen type II
(toegelaten bijgebouwen bij hoofdbouw
met identieke functie). Hetzelfde geldt
voor de C&A.
Het BPA geeft een gedetailleerdere
invulling van het gewestplan nabij de
Augustijnenlaan. Krachtlijnen zijn de
verdichting van de bebouwing en
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
aansnijding (met onteigening) van het
binnenblok Koppelandstraat – Hofkwartier
- Augustijnenlaan. Er wordt plaats voorzien
voor centrumfuncties (openbare gebouwen
zoals een administratief centrum en
scholen.)
Het BPA voorziet in de wijziging van het
Gewestplan van KMO-gebied naar
woongebied waardoor de inplanting van
een woonwijk op industriegronden
mogelijk werd met behoud van het
‘Kasteeltje’.
Het BPA voorziet in de invulling van parken recreatiedomein, aansluitend op de
jachthaven. De Augustijnenlaan wordt
afgebroken aan de Gareelmakersstraat.
Het verdere verloop van de gedempte
vaart werd herbestemd tot
recreatiegebied.
De wijziging betreft de mogelijke
ontsluiting van een ingesloten kmo-perceel
buiten het plangebied.
Het BPA voorziet in de aanleg van een
woonwijk in woonuitbreidingsgebied.
De in herzieningstelling door MB
04/04/1996 voorziet in de gedeeltelijke
wijziging naar woonverkaveling.
Het BPA bevestigde het gewestplan door
o.m. wooninbreiding met woningprojecten
van Eigenhaard (huurwoningen), Kleine
Landeigendommen (koopwoningen) en een
nieuwe bibliotheek.
Het BPA voorzag in de inplanting van een
ambachtelijke zone.
De opzet van het BPA bestaat in de
omzetting van woon(uitbreidings)gebied
naar KMO-zone teneinde de toekomst van
de beschutte werkplaats ‘Zuidkempische
werkplaatsen’ te verzekeren.
BPA in functie van de bestendiging van een
zonevreemd bedrijf.
BPA in functie van behoud van een
woonwagenpark in de gemeente.
MB 12/07/2005
BPA in functie van behoud van een
woonwagenpark in de gemeente.
MB 12/01/2006
Omzetting van 1ha agrarisch gebied naar
lokale bedrijvenzone ifv de bestendiging
van enkele zonevreemde bedrijven in
aansluiting bij het bestaande
34
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
bedrijventerrein in Noorderwijk.
gewestelijk RUP
RUP Specifiek
Regionaal
bedrijventerrein met
watergebonden
karakter Heirenbroek
Goedkeuring
BVR
4/12/2009
RUP Leidingstraat
Herentals –
Zandhoven – Zoersel
BVR
20/07/2006
Op de verbinding Herentals – Zandhoven –
Zoersel wordt een leidingstraat aangeduid
waardoor een
vergunningsbasis gevormd wordt voor de
nieuwe leiding en zodanig dat de bestaande
leiding in de
leidingstraat wordt opgenomen en de
bestaande aanduiding van het gewestplan
kan opgeheven
worden.
Pleinaire
vergadering 2
mei 2011
http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/grup/
00300/00345_00001/index.html
In opmaak:
RUP Vallei van de Aa
en de Kleine Nete
van N19 tot
Grobbendonk
Omschrijving
RUP opgemaakt in uitvoering van het ENA
Gewestelijk RUP
golfsite Witbos
(Herentals + Olen)
Gewest heeft toelating om gewestelijk
RUP op te maken voor golfsite Witbos
(Herentals + Olen).
‘Leidingstraat tussen
Herentals en Ham’ en
‘Leidingstraat tussen
Wilsele en Loenhout’
(ondergrondse
aardgasleidingen
Plan-MER in opmaak
Provinciaal RUP
RUP Camping ‘De
Schuur’
Goedkeuring
BVR
5/07/2002
RUP RWZI te
Morkhoven
BVR
13/12/2007
van de RWZI in agrarisch gebied.
O.b.v. planologische
attesten:
-
RUP
Wapenhandel –
geluidssportcentr
um
(kleiduifschieten)
F. Peeters
-
RUP Garage W.
Peeters
-
RUP Wasserij Van
Ende – Roxy
BVR
11/03/2008
Dit PRUP bevestigt het huidige gebruik
zonder dat uitbreiding van de bestaande
activiteit mogelijk is.
Er wordt wel een beperkte uitbreiding van
het terrein zelf voorzien in functie van de
realisatie van een volwaardige parking,
zodat de parkeerproblematiek niet wordt
afgewenteld op de openbare weg. Tevens
voorziet het PRUP een betere spreiding en
schikking van de bestaande schietbanen
met bijbehorende constructies, een
bufferstrook rondom de schietzone om een
goede landschappelijke inpassing te
verzekeren en om te voorkomen dat
munitieresten neerslaan op aanpalende
percelen.
Bij een eventuele stopzetting van de
schietbaan moet het terrein terug een
volwaardige landbouwbestemming krijgen.
BVR
6/12/2008.
Bundeling en uitbreiding van deels
zonevreemd gelegen activiteiten van een
garage.
BVR
7/6/2012
Gesitueerd Lierserweg 315, 2200 Herentals
Planologisch attest afgeleverd door de
Deputatie in de zitting van 18 februari
2010. Het PRUP behelst de omzetting van
natuurgebied naar kmo-zone in functie van
de uitbreiding van de bestaande wasserij.
Omschrijving
De zone voor jeugdcamping en het bufferen woongebied worden herbestemd tot zone
voor verblijfsrecreatie.
Uitbreiding van de bestaande zone voor
openbaar nut ifv de geplande uitbreiding
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
35
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
5.2.�
Beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en
landschappen
kaart 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en
landschappen
Beschermd dorpsgezicht
Omgeving Hogewegmolen
Voormalig klooster (Ring 5)
Beschermd stadsgezicht
Nonnenvest
Westzijde Grote Markt
Begijnhof
Geheel rond de Kleine Nete: Oud
Gasthuis met woningen (= Hof Le Page
en omgeving)
Uitbreiding Molennete, Wolstr.
Omgeving Kerkstraat 26
Omgeving kasteel Dierickxsens
Beschermde landschappen
Omgeving Snepkensvijver
Britse basis
Goedkeuring
MB 03/08/1990
MB 13/04/2004
Goedkeuring
KB 11/09/1979
KB 11/09/1979
KB 11/09/1979
KB 11/09/1979
MB 16/09/1994
KB 11/09/1979
KB 11/09/1979
KB 04/09/1980
MB 11/03/1997
Nabij het (historische) stadscentrum van Herentals is er een
concentratie aan beschermde stadsgezichten. Delen van de
Netevallei en het Kempense Noorderwijk werden beschermd.
5.3.�
Vogel- en habitatrichtlijngebieden
kaart 4: Natura 2000-gebieden
Habitatrichtlijngebied
Valleigebied van de Kleine Nete met brongebieden,
moerassen en heiden
Vogelrichtlijngebied
/
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Het habitatrichtlijngebied strekt zich uit in het valleigebied van de
Kleine Nete ten noordoosten en ten westen van het centrum van
Herentals. Ter hoogte van het centrum is het
habitatrichtlijngebied ‘onderbroken’.
5.4.�
VEN-gebieden
kaart 5: VEN-gebieden
GEN
Vallei van de Kleine Nete benedenstrooms
GENO
/
Gebiedscode
GEN 313
De gewenste natuurlijke structuur op Vlaams niveau wordt
gerealiseerd door de afbakening van het VEN (Vlaams Ecologisch
Netwerk) en het IVON (Integraal Verwevings- en Ondersteunend
Netwerk). VEN omvat gebieden met als hoofdfunctie natuur.
IVON bevat gebieden waar natuur neven- of ondergeschikt is aan
andere functies.
Binnen het grondgebied van Herentals is de vallei van de Kleine
Nete afgebakend als VEN-gebied. Het GEN 313 ‘De Vallei van de
Kleine Nete benedenstrooms’ omvat grote delen van de
Kempense Heuvelrug ten oosten van de spoorlijn naar Turnhout.
Recreatie en bebouwing werd buiten de selectie gelaten. De vallei
van de Kleine Nete ten oosten van de Ringlaan en ten westen
van de Olympiadelaan werd eveneens geselecteerd.
Gebiedscode
BE2100026
36
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
de natuurtoets, de verscherpte natuurtoets (VEN) en van
Passende Beoordelingen (SBZ-gebieden).
Figuur 10: VEN EN IVON (Bron: geoloket AGIV)
5.5.
Het natuurrichtplan omvat het deel van de vallei van de Kleine
Nete tussen Grobbendonk en Kasterlee en de aanpalende
natuurgebieden gelegen op de parallelle heuvelrug van
landduinen. Het algemeen streefbeeld vertrekt van een aantal
structuurbepalende eenheden die onderling verbonden zijn door
abiotische en ecologische processen. Ter hoogte van het stedelijk
gebied komen volgende structuurbepalende eenheden voor:
• de Kleine Nete (waterloop)
• de vallei van de Kleine Nete
• de Kempense heuvelrug met een droge duinenrug
(hoofdzakelijk) aan de noordzijde van de vallei gelegen
• stedelijke natuur en buffergroen die bestaat uit de bermen
van de Ringlaan en enkele spoorlijnen en enkele bossen aan
de oostzijde van Herentals
Natuurrichtplan (NRP)
Naam�
‘Heuvelrug-benedenstrooms’
Goedkeuring
MB 14/07/2008
Het natuurrichtplan, goedgekeurd door de Vlaamse minister van
Leefmilieu, vormt een toetskader om beheer- of inrichtingsplannen, vergunningen of subsidies af te stemmen op het
natuurbeleid.
Het bestaat uit een gebiedsvisie (streefdoel voor natuur) en
bindende en richtinggevende maatregelen (voor overheden en
particulieren). De algemene gebiedsvisie is richtinggevend, de
specifiek gebiedsvisie bevat bindende en richtinggevende
elementen. Het is een leidraad waar de overheid rekening mee
houdt bij de interpretatie van de zorgplicht, het beoordelen van
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
37
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De visie rond recreatief medegebruik wordt opgebouwd op basis
van de ecologische draagkracht en potenties van het gebied, met
een voorrang voor zachte recreatie. Om de ecologische
draagkracht in te kunnen schatten, worden verschillende zones
afgebakend naar de kwetsbaarheidsgraad.
Op kaart 1 is het noorden van Herentals aangeduid als
herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 10 vallei van de Kleine
Nete en de Aa tussen Grobbendonk en Herentals.
Figuur 11: situering gebieden opgenomen in natuurrichtplan met
aanduiding van kwetsbaarheidsgraad (Bron: NRP Heuvelrug
benedenstrooms)
5.6.
Herbevestigd agrarisch gebied (HAG)
Herentals is gelegen binnen de regio Neteland. De regio Neteland
is gekarteerd op 6 tabbladen. Herentals is terug te vinden op de
kaartbladen 1, 3, 4 en 5. Voor de beleidsmatige consequenties
van HAG (cf omzendbrief): zie 8.1.3
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Uittreksel uit kaart 1
Op kaart 3 zijn is het landbouwgebied ten oosten van Herentals
aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 33
Landbouwgebied Doffen en gebied 34 Landbouwgebied LarumDoornboom.
38
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Op kaart 4 is het landbouwgebied ten zuidoosten van Herentals
aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 36
Landbouwgebied rond Wiekevorst, Morkhoven, Tongerlo en
Zoerle-Parwijs.
Uittreksel uit kaart 4
Op kaart 5 is het landbouwgebied ten zuidwesten van Herentals
aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 38
Verwevingsgebied ten zuiden van Bouwel.
Uittreksel uit kaart 3
Uittreksel uit kaart 5
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
39
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
6. Bestaande ruimtelijke structuur
�
6.1.�
Historische ontwikkeling (Bron: GRS Herentals,
informatief gedeelte)
De eerste stichtingskern van de oorspronkelijke stad Herentals is
ontstaan in de 11e en 12e eeuw rond de villa van de reguliere
kanunnikessen van Bergen (Henegouwen). Rond de halfhoge
akkers ontstond een landbouwgemeenschap nabij de huidige
plaats van de Waldetrudiskerk. In de bloei van de 12e eeuw is er
een tweede kern van handelaars en kooplui ontstaan langs de
Nete. De bepalende elementen voor deze ontwikkeling waren de
handelsweg vanuit Friesland naar Aarschot en Leuven, de oostwest as naar Aken en de aanwezigheid van de waterweg.
De dubbelkern kende een vlugge ontwikkeling en een gasthuis en
een Begijnhof voegden zich bij de noorderkern. In 1209 werd de
stad Herentals gesticht door Hendrik I die de strategische en
economische waarde van de nederzetting, op het kruispunt der
wegen en de waterweg doorzag. Daarbij kreeg de stad de
toelating om zich te beschermen met wallen en poorten. In deze
periode groeiden de twee kernen naar elkaar toe en vormde zich
een eerste woonas via de Bovenrij, Grote Markt en Nederrij. De
bloei van Herentals is verbonden met de lakennijverheid; vanuit
deze periode stammen ook de Waldetrudiskerk en het stadhuis.
In de 16 e eeuw kende deze bloei een terugval vanwege de
internationale concurrentie met betrekking tot de uitvoer van
linnen. Hiermee daalde ook het bevolkingscijfer. De periode
daarna wordt gekenmerkt door oorlogen, ziekten, branden en
overstromingen.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Figuur 12: Ferrariskaart Herentals
In de 19 de eeuw volgt een herstelfase. Deze wordt gesteund door
nieuwe infrastructuren (Noordervaart tussen de Schelde en de
Maas en de opkomst van de spoorwegen), de lakennijverheid en
de nieuwe industrieën. De economische heropleving uit zich
vooral met de industriële vestigingen buiten de stad aan het
Albertkanaal en de Boudewijnsnelweg (E313).
Aan het begin van de 20e eeuw verdubbelt de bevolking in 40
jaar tijd. Dit stimuleert de sociale woningbouw (Eigen Haard). De
Noordervaart wordt gedempt ten behoeve van de aanleg van de
Belgiëlaan en Augustijnenlaan, later wordt ook de Molenette
gedempt. De bloei en de groei blijft echter beperkt, waardoor
Herentals economisch en demografisch wordt overgroeid door
Mol en Geel.
40
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De laatste 50 jaar is er een losse expansie waarneembaar met
nieuwe uitbreidingszones langs de invalswegen, waardoor er een
vervaging ontstaat tussen stad en platteland.
Noorderwijk is een oud landbouw- en woondorp dat reeds in 974
vermeld wordt. Dit dorp telde op het eind van 2008: 5.182
inwoners. Belangrijke historische relicten zijn de Zandkapel (17de
eeuw), de St-Bavokerk (19de eeuw) met toren (15de eeuw), de
Schranshoeve (17de eeuw) in Lankem en de Hogewegmolen in
het gehucht Schravenhage.
Morkhoven is een klein landbouwdorp en woongemeente met
1.983 inwoners op het eind van 2008. De neogotische St.Niklaaskerk dateert uit het begin van de 20ste eeuw. Het oudste
gedeelte van de toren in ijzerzandsteen zou mogelijk gebouwd
zijn in de 10e-11e eeuw, het bovenste gedeelte wellicht in de 15e
eeuw.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
41
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
6.2.
Bestaande ruimtelijke structuur
kaart 6: bestaande ruimtelijke structuur
De stad Herentals kent op haar grondgebied een aantal duidelijk
homogene delen.
Ruw geschetst bestaat Herentals uit
• een laagdynamisch, overwegend open noordelijk deel,
• een hoogdynamisch en overwegend bebouwd centraal deel
• een overwegend open zuidelijk deel.
• Ten oosten van het centrale bebouwde deel komt toch nog
een belangrijke, grotendeels onbebouwde ruimte voor.
Binnen het noordelijke deel kunnen we duidelijk nog een
onderscheid maken tussen drie paralelle strips.
Het open landschap van de vallei van de Aa in het noorden is
geheel onbebouwd en contrasteert fel met de gesloten, beboste
en reliëfrijke centrale strip. De vallei van de Aa wordt uitsluitend
doorsneden door de Poederleeseweg, terwijl de Kempense
Heuvelrug de doorlopende onbebouwde ruimte doorsneden wordt
door bewoning en sportinfrastructuur.
De Netevallei vormt de zuidelijke strip. De wisselwerking met de
bosrijke heuvelrug enerzijds en het bebouwde deel van de
gemeente anderzijds, speelt hier een belangrijke rol.
Het centrale bebouwde deel van de stad en haar omgeving,
omvat een grote afwisseling van functies. Het gebied bevat een
aantal belangrijke wegen (o.a. de E313 en de Ringlaan rond
Herentals), twee kanalen, verschillende regionale en lokale
bedrijventerreinen, een aantal perifeer gelegen woonwijken en
een historisch centrum met kernwinkelapparaat.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Het zuidelijk deel is vrij eenvoudig gestructureerd met twee
aaneengegroeide kernen (Noorderwijk en Morkhoven) in het
oostelijk deel en een agrarisch gebied afgewisseld met verspreide
bebouwing in het westelijk deel. In hoofdzaak ontsluiten lokale
wegen dit gebied.
Het oostelijke onbebouwde deel wordt doorsneden door een
aantal belangrijke infrastructuren.
Op stedelijk niveau zijn volgende elementen structuurbepalend in
de bestaande ruimtelijke structuur:
• Stedelijke woonomgeving. De stedelijke woonomgeving
van Herentals ligt voornamelijk binnen de Ringlaan van
Herentals en kent een radiaal-concentrische structuur met in
het centrum de Grote Markt.
Enkele belangrijke uitlopers bevinden zich in de nabije
omgeving van de stedelijke kern, maar zijn dikwijls
gedeeltelijk afgesloten door barrieres veroorzaakt door de
verschillende infrastructuren (spoor, kanaal,
wegeninfrastructuur). Deze (eerder perifere)
woonomgevingen werden hoofdzakelijk ontwikkeld na WOII.
Veelal betreft het verkavelingen, tuinwijken of sociale
woonwijken met een beperkte dichtheid en een hoog aandeel
groen:
° Naar het oosten de bebouwde strip langs het kanaal
Herentals-Bocholt (woonomgeving Diependaal), van het
centrum afgesneden door de Ringlaan.
° Ten zuiden van het Albertkanaal de woonomgeving
Molekens - Veldhoven - St.-Janneke.
° Ten westen van de spoorlijn naar Lier-Antwerpen sluit de
woonomgeving Wuytsbergen aan bij het centrum van
Herentals
42
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
° Ten noorden van de Kleine Nete de omgeving van het

-
Spaans Hof, de Koulaak, Kapellenblok en Wijngaard.

• Stedelijke voorzieningen. De stedelijke voorzieningen
liggen verspreid in het stedelijk gebied. De overgrote
meerderheid van de handels- en kantoorvestigingen zijn
gelegen in het stadscentrum. Daarnaast is de as BelgiëlaanAugustijnenlaan een grootschalige stedelijke as met een
belangrijke concentratie van diensten (o.m.
gemeentediensten, administratief centrum, scholen, de post).
Ter hoogte van de kruising van de N153 Ringlaan en de N123
Nederrij zijn het O.C.M.W. St.- Elizabethziekenhuis en het
kantoorgebouw van de VLM gesitueerd.
-
-
• Bedrijventerreinen. Herentals beschikt over grote
concentraties bedrijventerreinen in de omgeving van de E313,
het Albertkanaal en het gedeelte langs het kanaal HerentalsBocholt parallel aan de Ringlaan.
De infrastructuurbundel E313-E34-Albertkanaal vormt een
belangrijke drager van economische ontwikkeling op Vlaams
niveau. De bedrijventerreinen in deze omgeving werden
bestudeerd door het Vlaams Gewest in het kader van de
nadere uitwerking van het economisch netwerk Albertkanaal
(ENA).
• Grootschalige detailhandel. Buiten het centrum komen er
verschillende concentraties voor van grootschaliger
detailhandel:
- Deel van de KMO-zone Laagland
De structuur van het gebied is deze van een typische
recente KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel
aandacht voor beeldkwaliteit en openbaar domein. De
KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken
die momenteel niet vergunbaar zijn.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
-
De omgeving Oud-Strijderslaan (Ringlaan)

Het betreft een eerder versnipperd voorkomen van

verschillende handelsbedrijven.

De Aarschotseweg tussen de twee kanalen.
De Aarschotseweg is de belangrijkste invalsweg van
Herentals. De beeldkwaliteit is zeer laag. De twee
eindpunten van de as (de brug over het Albertkanaal en de
meubelzaak) zijn zeer herkenbaar. De Aarschotseweg
werd recent heraangelegd. Ventwegen werden voorzien
zodat bestemmings- en doorgaand verkeer wordt
gescheiden hetgeen de verkeersveiligheid en –leefbaarheid
ten goede komt.
De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, met
een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ten
westen van de spoorlijn (buiten het centrum) heeft deze
weg het karakter van een dreef. Het betreft een drukke
invalsweg van Herentals met veel in- en uitritten die
kunnen zorgen voor congestie en (potentieel) gevaarlijke
verkeerssituaties (zoals blijkt uit het ongevallenGIS ‘06‘08).
In de wijk Stadsveld aan de zuidelijke Ringlaan is een
supermarktgebied gevestigd, uitgespreid over de
oppervlakte van een volledig huizenblok, dat verder als
parking is ingericht. De handelsterreinen worden
ingenomen door ketenwinkels. Deze concentratie is sterk
gericht op het centrum van Herentals maar is ook
vanwege zijn ligging nabij de Ringlaan goed bereikbaar
voor verder gelegen woonwijken.
• Recreatieve aantrekkingspolen. Structuurbepalende
recreatieve elementen op stedelijk niveau zijn het
Recreatiepark Netepark, het Bloso-centrum en Hidrodoe.
43
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Valleigebied en waterlopen. De vallei van de Kleine Nete is
een sterk ruimtelijk structurerend geheel ten noord van
Herentals centrum. De vallei van de Aa ligt op de noordelijke
gemeentegrens. De vallei van de Wimp is gelegen ter hoogte
van de zuidelijke gemeentegrens. Deze drie waterlopen zijn
onbevaarbare waterlopen van eerste categorie.
Diagonaal van noordoost naar zuidwest doorheen het zuidelijk
open landbouwgebied loopt het valleigebied van de
Lenskensloop-Stapkensloop, een onbevaarbare waterloop van
tweede categorie.
problemen nog zullen toenemen als de IJzeren Rijn volledig
benut wordt.
• Spoorweg en station. Herentals vormt een belangrijk
knooppunt voor de spoorwegverbindingen binnen de Kempen.
Ter hoogte van het centrum van Herentals splitst de lijn
komende uit het westen van Lier-Antwerpen op in een
verbinding naar Turnhout, die het noorden van de kempen
ontsluit en de verbinding naar Geel, die het gebied ten oosten
van Herentals naar Antwerpen ontsluit.4
Herentals heeft rechtstreekse spoorwegverbindingen met Lier,
Geel, Turnhout en Brussel (via Mechelen). Het station ligt aan
de rand van het centrum van de stad. Het treinstation wordt
aangevuld met een busstation met goede verbindingen met
Lier, Antwerpen, Turnhout, Aarschot, Leuven, Heist-op-denBerg, Mechelen, Geel en Westerlo.
De stationsomgeving is gelegen aan de noordwestzijde van
het centrum, tussen de ‘twee’ open uiteinden van de Ringlaan.
Er is in het centrum slecht één goed uitgebouwde noordzuidverbinding tussen het gebied ten zuiden en ten noorden
van de spoorlijn, nl. de Belgiëlaan – Olympiadelaan. Deze
kruist de spoorlijn gelijkgronds waardoor de bereikbaarheid
van het station en centrum (vooral op spitsuren) sterk wordt
• Bovenlokale wegen. De E313 doorsnijdt de gemeente van
oost naar west. Verschillende op- en afrittencomplexen zorgen
voor de ontsluiting van het stedelijk gebied en de omliggende
kernen.
De Ringlaan rond Herentals is aangelegd tussen 1970 en ‘74
als een open ring die aan de noord- en westzijde niet gesloten
is. De Ringlaan geeft toegang tot de gewestwegen richting
Poederlee/Lille (aansluitend op de E34), richting
Lichtaart/Kasterlee, Geel/Mol, Lier en Aarschot. Op dit
moment heeft de Ringlaan de functie van het verwerken van
het doorgaande verkeer rondom het centrum van de stad.
Doordat de inrichting van de Ringlaan geënt is op het
verwerken van grote verkeersstromen is het een
opzichzelfstaand element binnen de ruimtelijke structuur van
de stad (viervaksbaan met aan weerszijden aanliggende
fietspaden zonder groenelementen). Tevens geeft de Ringlaan
aansluiting op het centrum van Herentals. Belangrijke
toegangswegen vanaf de Ringlaan zijn RinglaanAugustijnenlaan en Ringlaan-Stadspoort-Geelseweg.
Aan de noordoostzijde van Herentals kruist de Ringlaan de
spoorweg via een gelijkgrondse overweg. Op spitsmomenten
doen zich hierdoor doorstromingsproblemen voor op de
Ringlaan en de Poederleeseweg. Er wordt verwacht dat deze
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
4
In het kader van de ‘minder hinder’ maatregelen bij de heraanleg van de ring
rond Antwerpen werd een voorlopig station ter hoogte van het industrieterrein
Wolfstee met parking aangelegd. Hoewel dit station hoofdzakelijk een functie heeft
als overstapknooppunt voor verkeer van en naar Antwerpen, wordt ook de
bereikbaarheid via het openbaar vervoer van het zuidelijk deel van de gemeente
en in het bijzonder de
bereikbaarheid van de aanwezige bedrijventerreinen,
verbeterd. Aangezien dit station rechtstreeks via de snelweg bereikbaar is, biedt
het tevens voor een aantal reizigers een alternatieve opstapplaats ten opzichte van
het bestaande station te Herentals centrum.
44
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
beperkt. Het station van Herentals is een openbaar

vervoersknooppunt van Herentals.

• Kanalen. Het Albertkanaal vormt een opvallende ruimte die,
samen met het kanaal Herentals-Bocholt, het zuiden van de
stedelijke kern domineert. Het knooppunt van het
Albertkanaal met het kanaal Herentals-Bocholt (Kempisch
Kanaal) ligt net ten zuiden van de stadskern van Herentals.
Het Albertkanaal doorsnijdt de gemeente van oost naar west
ten zuiden van het stadscentrum, het kanaal HerentalsBocholt splitst in noordoostelijke richting af. Het Kempisch
kanaal verbindt het Albertkanaal met de Zuid-Willemsvaart in
het oosten.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
45
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
7. Rol van het kleinstedelijk gebied Herentals in
de regio
Herentals is gelegen op een knooppunt van bovenlokale
(lijn)infrastructuren. Herentals is met de ligging aan het
Albertkanaal en het Kanaal Herentals-Bocholt niet alleen gelegen
binnen het ENA op Vlaams niveau, maar vormt tevens het
hoogdynamisch eind- en beginpunt van het netwerk Kempische
As5. De E313 en de spoorwegen (Antwerpen – Turnhout en
IJzeren Rijn) zijn belangrijke verkeerstructuren. Daarnaast is
Herentals gelegen in de nabijheid van grote natuurlijke gehelen
van bovenlokaal belang: de valleien van de Kleine Nete en de Aa
en de beboste zandrug Herentals - Lichtaart – Kasterlee.
De rol van Herentals is m.a.w. meervoudig. Ten eerste is het een
knooppunt van stedelijke functies. Ten tweede is zijn rol sterk
bepaald door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen van het
Netegebied. Ten derde heeft Herentals een rol als poort van
provinciaal niveau in het economisch netwerk Albertkanaal.
Binnen deze complexe meervoudige rol vormt de verdere
ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied Herentals als een
dynamisch, herkenbaar en leefbaar kleinstedelijk gebied met
uitstraling in de ruime omgeving een uitdaging.
Herentals is het hoogdynamisch eind- en beginpunt van het
netwerk (Kempisch as) op het grondgebied van de provincie
Antwerpen en vormt één van de verdichtingspunten. De
toekomstige rol van het kleinstedelijk gebied Herentals, en in het
bijzonder de historische kern en onmiddellijke omgeving, is dat
5
RSPA, rivhtinggevend deel, p. 178
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
van een knooppunt van stedelijke functies met een sterk profiel.
Wonen, productie, distributie, hoogdynamische recreatie,
belangrijke voorzieningen en andere verkeersgenererende
functies vinden hier een plaats. Belangrijk aandachtspunt in
Herentals is het omgaan met de historische stedelijke structuur.
In Herentals ligt de nadruk op het hergebruiken en optimaliseren
van de bestaande structuur. De stationsomgeving is daarin een
potentie. Afbakening van het kleinstedelijk gebied is een
belangrijk instrument om de ongecontroleerde uitgroei en de
bijbehorende verzwakking van ‘Herentals stad’ tegen te gaan.
Het uitbouwen van deze rol wordt ten noorden van het centrum
van Herentals sterk bepaald door de nabijheid van grote
natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en
de beboste zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen.
De natuurlijke gehelen vormen m.a.w. grenzen voor de harde
ontwikkelingen binnen het stedelijk gebied. Anderzijds heeft
Herentals gekoppeld aan deze natuurlijke gehelen ook een rol in
de ontwikkeling, maar ook in de beheersing van harde en zachte
recreatie.
Bij het uitbouwen van het aspect bedrijvigheid binnen het
kleinstedelijk gebied Herentals moet de leefbaarheid van
Herentals steeds voor ogen gehouden worden. Herentals heeft
(samen met Geel-Punt) ook een rol als poort van provinciaal
niveau in het economisch netwerk van het Albertkanaal.
Productie maar in het bijzonder ook distributie worden daardoor
belangrijke functies. De multimodale potenties van het
Albertkanaal, de spoorweg en E313 moeten daarvoor worden
ontwikkeld. In dit kader wordt de tweedeling gemaakt tussen
‘Herentals stad’ (kleinstedelijk gebied) en ‘Herentals poort’
(economisch netwerk Albertkanaal). Binnen Herentals poort is er
reeds een sterke aanwezigheid van regionale bedrijventerreinen
(incl. bijkomend bedrijventerrein Heirenbroek).
46
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
8. Grensstellende elementen
�
Structuurbepalende elementen van het buitengebied, die een
belangrijke rol vervullen op het vlak van open-ruimtefuncties,
kunnen een grens vormen voor de stedelijke ontwikkeling. Ze
zijn grensstellend voor de ontwikkeling van harde stedelijke
functies (wonen, regionale bedrijvigheid, kleinhandel,…). Ze zijn
niet grensstellend voor zachte functies zoals de ontwikkeling
randstedelijke groengebieden die een rol kunnen hebben in het
stedelijk functioneren.
De grensstellende elementen worden in deze paragraaf
besproken. In eerste instantie worden de thematische
waarderingskaarten en beleidsdocumenten over het fysisch en
hydrografisch systeem, de natuurlijke, agrarische en
landschappelijke structuur in beeld gebracht.
Vervolgens worden deze elementen geïnterpreteerd waarbij de
nadruk wordt gelegd op grotere grensstellende gehelen; deze
worden samengebracht in een kaart met sterk en matig
grensstellende contouren.
De grensstellende kaarten zijn een tussenstap om zoekzones af
te bakenen en tot een voorstel van afbakeningslijn te komen. In
dit hoofdstuk wordt enkel gefocust op de grote, globale grensstellende structuren. Bij de afweging van de verschillende
zoekzones komen de verschillende thema’s opnieuw aan bod en
wordt de bespreking verfijnd in functie van de specifieke
ruimtelijke context en in functie van (beleidsmatige) keuzes.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
8.1.
Thematische analyse grensstellende elementen
Deze stap omvat een analyse van de grensstellende elementen
op basis van thematische kaarten.
Vanuit het fysisch en hydrografisch systeem:
• Fysisch systeem: reliëf en waterlopen
• effectief en mogelijk overstroombare gebieden.
Voor de natuurlijke structuur:
• de biologische Waarderingskaart (versie 2);
• de afbakening van het Vlaams ecologisch netwerk (VEN')
• Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijngebieden (Natura 2000)
• selectie van ecologische infrastructuur en
natuurverbindingsgebieden in structuurplannen.
Voor de agrarische structuur:
• landbouwwaarderingskaart
• herbevestigde agrarische gebieden.
Voor de landschappelijke structuur zijn dit:
• de beschermde landschappen en dorpsgezichten;
• relictzones en ankerplaatsen uit de landschapsatlas;
• Selectie van open ruimteverbindingen in structuurplannen.
47
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
8.1.1.
Fysisch en hydrografisch systeem
8.1.2.
Natuurlijke structuur
kaart 7: fysisch systeem
kaart 5: VEN-gebieden
De kaart van het fysisch systeem geeft het reliëf en de
waterlopen weer. Het vormt de basis voor de natuurlijke en
landschappelijke structuur, maar is op zich niet grensstellend.
De gewenste natuurlijke structuur op Vlaams niveau wordt
gerealiseerd door de afbakening van het VEN (Vlaams Ecologisch
Netwerk) en het IVON (Integraal Verwevings- en Ondersteunend
Netwerk). VEN omvat gebieden met als hoofdfunctie natuur.
IVON bevat gebieden waar natuur neven- of ondergeschikt is aan
andere functies.
kaart 8: overstromingsgevoelige gebieden
De valleien van de Kleine Nete en de Aa zijn valleien met een
belangrijke waterbergende functie die (grotendeels) aangeduid
zijn als effectief overstromingsgevoelig gebied. Ze worden
bijgevolg als sterk grensstellend aanzien. Ter hoogte van het
stedelijk weefsel (tussen de ring en de Olympiadelaan) wordt de
vallei van de Kleine Nete als matig grensstellend aangeduid: er
zal voor deze zone meer in detail worden gekeken in hoeverre
bijkomend stedelijke programma’s verzoenbaar zijn met de
waterbergende functie (zie 8.6.1).
De vallei van de Krekelbeek is aangeduid als (effectief)
overstromingsgevoelig doordat de grachtenstelsels onvoldoende
onderhouden of zelfs volledig verdwenen in de omgeving van de
Klein Gentstraat te Herentals. Herwaardering en opvolging van
het onderhoud van deze stelsels zal ervoor zorgen dat de
buffercapaciteit hersteld wordt. De vallei van de Krekelbeek en
de vallei van de Lenkensloop-Stapkesloop zijn minder
structuurbepalend op bovenlokaal niveau dan de vallei van de Aa
en de Kleine Nete en worden daarom als matig grensstellend
aangeduid.
Voor de zoekzones wordt de waterproblematiek meer in detail
bekeken.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De vallei van de Kleine Nete is afgebakend als VEN-gebied en
vormt als dusdanig een sterk grensstellend element vanuit
natuur.
kaart 4: Natura2000-gebieden
Tevens sterk grensstellend zijn de speciale Beschermingszones
die in uitvoering van de Europese vogel- en habitatrichtlijnen
werden afgebakend. In de omgeving van Herentals is het
valleigebied van de Kleine Nete aangeduid als
habitatrichtlijngebied.
kaart 9: biologische waarderingskaart
De Biologische Waarderingskaart geeft een waardering die gaat
van biologisch zeer waardevol (donker groen) over biologisch
waardevol (groen) tot biologisch minder waardevol (wit). Op
basis van de bwk worden grote ecologische structuren met hoge
tot zeer hoge biologische waardering aangeduid die matig
grensstellend zijn voor het stedelijk gebied. Bij de afweging van
de zoekzones wordt meer in detail ingegaan op de biologische
waardering van bepaalde zones (zie 8.6, 9.5 , 10.5).
48
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
8.1.3.
Agrarische structuur
De Vlaams overheid heeft voor de regio Neteland
landbouwgebieden aangeduid waarvoor het gewestplan
beleidsmatig herbevestigd wordt.
Volgens de omzendbrief RO/2010/01 is er principieel de
beleidsmarge om voor bepaalde gemeentelijke en provinciale
planningsinitiatieven–na grondige afweging- eventueel
bestemmingswijzigingen door te voeren in herbevestigd
agrarisch gebied. Provincies kunnen provinciale ruimtelijke
uitvoeringsplannen opmaken in uitvoering van het provinciaal
structuurplan voor o.m. de afbakening van de kleinstedelijke
gebieden.
De Vlaamse overheid zal gemeentelijke en provinciale
initiatieven die een planologische aanpassing van HAG
inhouden, volgens de omzendbrief wel voldoende terughoudend
beoordelen. Als algemeen uitgangspunt geldt dat de overheid
die een planningsinitiatief neemt om de bestemming van een
herbevestigd agrarisch gebied te wijzigen in de mate van het
mogelijke en bij voorkeur binnen hetzelfde planningsinitiatief,
de nodige acties opneemt om het planologisch evenwicht te
herstellen. Prioriteit gaat daarbij naar acties om zonevreemde
landbouw zone-eigen te maken (‘planologische ruil’ genoemd).
Afwijken van dat algemeen uitgangspunt kan enkel mits
uitdrukkelijke en grondige motivatie door de initiatiefnemer.
Gemeentelijke of provinciale opties zullen steeds getoetst
worden aan de ruimtelijke doelstellingen voor de op Vlaams
niveau herbevestigde agrarische gebieden.
Een degelijk onderbouwde verantwoording of motivering in die
zin zal bijgevolg steeds een wezenlijk deel uit moeten maken
van de (toelichting bij) deze gemeentelijke en provinciale
plannen. In haar advisering zullen de betrokken Vlaamse
administraties beoordelen in hoeverre de verantwoording die
betrokken gemeente of provincie geeft afdoende is.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Elementen die in deze verantwoording minstens aan bod
moeten komen zijn:
• Onderzoek naar de alternatieve locaties, buiten herbevestigd
agrarisch gebied en een verantwoording waarom de
alternatieven buiten herbevestigd agrarisch gebied niet
weerhouden worden. Het is aan te bevelen om een dergelijk
alternatievenonderzoek, in voorkomend geval, op te nemen
in de planmilieueffectenrapportage.
• Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele
samenhang van de agrarische structuur. De ruimtelijke
kenmerken, het huidige effectieve landgebruik en de impact
op individuele landbouwbedrijven etc. zijn elementen die in
een dergelijke beoordeling aan bod moeten komen.
• Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor
landbouw. Voorstellen voor planologische ruil of het ter
beschikking stellen van bruikbare ruilgrond voor de getroffen
landbouwers kunnen deel uitmaken van dergelijke
flankerende maatregelen.
Figuur 13: Herbevesting van (agrarische) bestemmingen
(Vlaams gewest, december 2007)
49
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De vallei van de Aa en de zone ten noorden hiervan en de zone
ten westen van het regionaal bedrijventerrein Wolfstee –Klein
Gent is aangeduid als HAG.
Figuur 14: Landbouwtyperingskaart
De vallei van de Aa, de landbouwgebieden ten oosten van het
centrum en het landbouwgebied ten zuiden van Molekens
hebben een matige waardering volgens de
landbouwtyperingskaart. De landbouwzone ten zuidwesten van
het regionaal bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent heeft een
(zeer) hoge waardering voor landbouw.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
8.1.4.
Landschappelijke structuur
kaart 10: landschapscomposietenkaart
De landschapscomposietenkaart maakt een snelle lezing van
het landschap mogelijk. De historische woonkern en de
omliggende agglomeratie vormt de kern van het stedelijk
gebied. De vallei van de Kleine Nete (met historische
graslanden en percelering) ligt aan de noordzijde hiervan. Ten
noorden hiervan ligt nog een deel van de agglomeratie. Op de
Kempische heuvelrug zijn oude bosstructuren terug te vinden
waarin suburbane bebouwing (villegiatuur) voorkomt. Ten
zuidoosten van de kernstad ligt een vrij open gebied met heel
wat plaggenbodems en enkele bosclusters. Ten zuiden van het
Albertkanaal liggen enkele woonwijken (nieuwe nederzettingen)
en rond de E313 een omvangrijke bedrijvenzone. Aan de
zuidwestzijde hiervan ligt de vallei van Zelse Beek – Moerloop
(met enkele permanente graslanden) die via een versnipperd
gebied met heel wat plaggenbodems overgaat in de beboste
heuvelrug van Oosthoven. Ten oosten van de bedrijvenzone ligt
de vallei van de Lenskensloop (met enkele permanente
graslanden). Verder is er een hoogspanningsleiding die in
zuidwest – noordoostrichting door het gebied loopt.
kaart 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en
landschappen
Beschermde landschappen en dorpsgezichten in de open ruimte
(zie hoofdstuk5) worden beschouwd als grensstellende
elementen voor de stedelijke ontwikkeling. De Britse basis en
de Omgeving van de Snepkensvijver zijn beschermd als
landschap.
kaart 11: landschapsatlas
De Atlas van de relicten van de traditionele landschappen in
Vlaanderen, de landschapsatlas, opgemaakt in de periode 19962000, geeft een overzicht van de waardevolle landschappen. De
waardering van de landschappen gebeurt vooral vanuit cultuur-
50
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
historisch oogpunt (erfgoedwaarde). Relictzones zijn gebieden
met een vrij gaaf karakter, waar het landschap nog een
belangrijke interne samenhang vertoont en dat niet ingrijpend
gewijzigd is door moderne ingrepen. Ankerplaatsen zijn de
meest waardevolle gebieden die bestaan uit een geheel van
erfgoedelementen.
Ten noorden van de kern van Herentals strekt zich in oostwestelijke richting de ankerplaats ‘Kasteel en Kleine
Netebeemden van Grobbendonk’. Ter hoogte van de bebouwing
langsheen de N153-Poederleeseweg is de ankerplaats
onderbroken. De ankerplaats ‘Het samenvloeiingsgebied van de
Kleine Nete en Aa met de westelijke uitlopers van de Kempische
Heuvelrug’ is definitief vastgesteld bij MB dd 10 mei 2012.
Conform het landschapsdecreet zal de ankerplaats in een RUP
worden omgezet naar erfgoedlandschap met specifieke
voorschriften gericht op het behoud van erfgoedwaarden en
typische landschapselementen.
kern: deze brachten nederzettingssporen uit de volle
Middeleeuwen aan het licht. Recent archeologisch onderzoek in
één van de deelgemeentes (opgraving dient nog uitgevoerd)
toont ook aan dat er bewoning is in de IJzertijd en vroegMiddeleeuwse periode. Zones ter hoogte van de Molse Nete
vertonen een hoog potentieel voor prehistorische vonsten, maar
ook andere gebieden zijn archeologisch gevoelig.
Figuur 15: Uittreksel uit Kaart 55 Gewenste Landschappelijk
Ruimtelijke Structuur (RSPA)
Daarnaast zijn volgende gebieden aangeduid als relictzone:
• De Vallei van de Kleine Nete is aangeduid als relictzone.
• Heuvelrug Lichtaart - Kasterlee en bosgebied Hoge- en Lage
Rielen - Klein Rees
• Bosgebied Bouwelse Heide, Meerhoeven en Goorkens
• Bos- en akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens
De zuidelijke rand van de zandrug Herentals-Kasterlee is in het
RSPA aangeduid als markante terreinovergang 18.
De open ruimte doorheen de Kempische as en het netwerk van
het Albertkanaal tussen Geel en Herentals ter hoogte van
Doffen en het sluizencomplex van Olen is in het RSPA
aangeduid als open ruimteverbinding nr. 41
Herentals is een historisch gegroeide stad. In het verleden zijn
enkele archeologische onderzoeken uitgevoerd in de historische
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
8.2.
kaart
kaart
kaart
kaart
Evaluatie en synthese
12:
13:
14:
15:
grensstellende
grensstellende
grensstellende
grensstellende
elementen
elementen
elementen
elementen
vanuit
vanuit
vanuit
vanuit
water
natuur
landbouw
landschap
51
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
In een volgende stap wordt het grensstellend karakter van
elementen van de agrarische, natuurlijke en landschappelijke
structuur geëvalueerd. Hieronder wordt vanuit de verschillende
buitengebiedfuncties (hoofd- en nevenfuncties) aangegeven
welke aspecten sterk en matig grensstellend zijn.
grensstellend
sterk grensstellend
matig grensstellend
- vanuit water
• valleien met
• op bovenlokaal
overstromingsgevoelige gebieden
met huidige en/of
toekomstige
waterbergende
functie buiten het
stedelijk weefsel
- vanuit natuur
• VEN-gebieden
• SBZ-gebieden
niveau minder
structurerende
valleien met
overstromingsgevoelige gebieden
- vanuit landbouw
•
openruimtegebieden
• ankerplaats of
relictzone
• open
ruimteverbinding
van provinciaal
niveau in bebouwd
gebied
gebieden met
nevenfunctie natuur
en (zeer) hoge
biologische waardering en/of potentie
Natuurverbinding op
provinciaal niveau
Grensstellend
vanuit
-N
-W
- LS
- lb
Grensstellende elementen
- LS
- n
Het bos- en akkercomplex Diependaal,
Doffen (tussen Herentals en OLV Olen) en
Molekens is aangeduid als relictzone.
Dezelfde zone is volgens de BWK
gekarteerd als biologisch (zeer)
waardevol. Het gebied ter hoogte van de
• Afgebakende zones
van het HAG
• grote, aaneen-
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
• aaneengesloten
kaart 16: synthese grensstellende elementen
• Aaneengesloten
gesloten gebieden
met huidige en
toekomstige hoofdfunctie landbouw en
(zeer) hoge landbouwwaardering
landschappen
open ruimteverbinding van
provinciaal niveau in
aaneengesloten
openruimtegebied
Voor de synthesekaart wordt per deelgebied rekening gehouden
met de sterke en matig grensstellende elementen. De
eindwaardering is schematisch weergegeven op kaart.
Noord
•
• beschermde
- vanuit
landschap
Oost
Vallei van de Kleine Nete: VEN-gebied,
habitatrichtlijngebied, biologisch
(zeer)waardevol.
De vallei van de Kleine Nete is deels
mogelijk en deels effectief
overstromingsgevoelig gebied .
De vallei van de Kleine Nete is aangeduid
als relictzone en als traditioneel
landschap.
De vallei van de Aa is aangeduid als HAG
en is deels mogelijk en deels effectief
overstromingsgevoelig.
De Kempische heuvelrug wordt op
provinciaal niveau geselecteerd als een
markante terreinovergang.
52
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
relictenzone wordt op provinciaal niveau
geselecteerd als open ruimteverbinding.
Het bosgebied Olen wordt eveneens
aangeduid als relictenzone. Deze zone is
volgens de BWK biologisch (zeer)
waardevol.
Zuid
West
-w
- ls
- lb
-
N
W
LS
lb
Enkele gebieden ten zuiden van de E313
worden als mogelijk of effectief
overstromingsgevoelig aangeduid. Ook
ten noorden van de E313 worden een
aantal mogelijk overstromingsgevoelige
gebieden aangeduid. Doch is het aantal
en de omvang ervan beperkt.
Het gebied ten zuiden van de E313 en een
klein gedeelte te noorden wordt
grotendeels als HAG aangeduid.
Het bos- en akkercomplex Diependaal,
Doffen en Molekens, De vallei van de
Nijlense beek en aanpalend bosgebied,
het bosgebied Oosterhoven en het
bosgebied Bouwelse heide, Meerhoeven
en Goorkens worden aangeduid als
relictzones. Deze gebieden worden ook
grotendeels als biologisch (zeer)
waardevol gekarteerd op de BWK.
Meerhoeven en Goorkens en de vallei van
de Nijlense beek en aanpalend bosgebied
worden aangeduid als relictzones.
De zone ten zuidwesten van het
bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is
aangeduid als HAG en heeft een (zeer)
hoge landbouwwaardering.
Het kasteel en omgeving ter hoogte van
de woonkern Bouwel werd beschermd als
landschap. Het gebied ter hoogte van
deze kasteelsite wordt op provinciaal
niveau als een natuurverbinding
geselecteerd als een verbinding over het
valleigebied van de Kleine Nete.
Sterk grensstellend: LB = landbouw, N = natuur,

LS = landschap, W = water.

Matig grensstellend: lb = landbouw, n = natuur, ls = landschap, w = water.

De voormalige Britse Basis is biologisch
(zeer) waardevol en wordt als faunistisch
voornaam aangeduid op de BWK. De
voormalige basis werd beschermd als
landschap.
Ten zuiden van het regionaal
bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is
een zone aangeduid als mogelijk en als
effectief overstromingsgevoelig gebied.
Het bosgebied Bouwelse Heide,
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
53
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• Agrarisch gebied Kamergoor – Proostenbos
• Agrarisch gebied Acacialaan – Duifhuizen
9. Verkennend onderzoek wonen
�
9.1.
Inleiding
Om de basisprincipes van het RSV (‘Vlaanderen open en
stedelijk’) te realiseren, moet in de stedelijke gebieden een
aanbodbeleid worden gevoerd op vlak van wonen. De
provincie moet dit principe doorvertalen bij de afbakening van
de kleinstedelijke gebieden. Dit betekent dat er meer woningen
worden voorzien dan wat nodig is voor de eigen behoefte om zo
de druk op het buitengebied te verkleinen. Dit vertaalt zich in
een taakstelling voor bijkomende wooneenheden die in het
stedelijk gebied moet worden gerealiseerd.
In de eerste plaats kan deze taakstelling opgevangen worden
door een klassieke verdichting van het bestaande, bebouwde
weefsel. Echter, uit de reeds afgeronde kleinstedelijke
gebieden, bleek dat dit onvoldoende was en werden steeds een
aantal bijkomende zoekzones herbestemd naar woongebied om
een bijkomend aanbodbeleid te voeren op vlak van wonen.
Ook in het kader van de afbakening van het kleinstedelijk
gebied Herentals werd deze methodiek gevolgd. In functie van
het aanbodbeleid werden verschillende zoekzones aangeduid.
Uit de eerste onderzoeksnota blijkt dat het op basis van de
taakstelling tot 2012 nodig is om verschillende zoekzones
geheel of gedeeltelijk aan te snijden. Er werden verschillende
zoekzones aangeduid:
• WUG Olympiadelaan
• WUG Kapellenblok
• Woongebied Diependaal
• Woongebied Wuytsbergen – Poederkot
Afbakening stedelijk gebied Herentals
54
Indien een aantal zoekzones, omwille van de ruimtelijke
kenmerken niet verder worden meegenomen, betekent dit dat
de taakstelling (aantal te realiseren woningen tot 2012) in het
gedrang komt of elders moet worden opgevangen.
Gelet op de specifieke ruimtelijke structuur van Herentals en
omgeving is het zoeken naar nieuwe zoekzones onrealistisch.
Een screening van een aantal randstedelijke gebieden
(Rozenstraat – Koulaak, Lange Eerselstraat, Hoevereveld)
maakt dit duidelijk.
Gezien de expliciete vraag van het gemeentebestuur van
Herentals om nog meer in te zetten op verdichting en omwille
van de grensstellende structuur rondom de kern van Herentals,
wordt daarom getracht een alternatief systeem uit te werken
om een aanbodbeleid inzake wonen te voeren. Hierbij wordt
vertrokken vanuit een kwalitatieve aanpak en een sterke
verdichting van het bestaande, bebouwde weefsel (=
strategische binnengebieden), maar zonder fundamenteel af te
wijken van de te realiseren taakstelling in dit kleinstedelijk
gebied.
De bedoeling is om een richtcijfer voor bouwpotentieel vast te
stellen, hogere realisatiekansen in de strategische gebieden te
stimuleren en dus een kwalitatief aanbodbeleid te creëren.
Vanuit het streven naar ruimtelijke bundeling wordt er voor
geopteerd om geen stedelijk aanbod aan wonen te creëren in
kernen die ruimtelijk niet aansluiten bij het stedelijk gebied.
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.2.
Taakstelling + reeds gerealiseerd t.e.m. 2009
Om de druk op het buitengebied te verlagen moet een
woonaanbod worden gecreëerd in de stedelijke gebieden. Voor
het kleinstedelijk gebied Herentals wordt in het provinciaal
ruimtelijk structuurplan een taakstelling voorzien binnen elke
planperiode. Momenteel wordt gewerkt met de planperiode tot
2012 (met indicatief doorkijk naar 2022) De taakstelling tot
2012 wordt als een minimaal te realiseren aantal woningen
beschouwd. Indien deze niet binnen het bestaande juridische
voorraad kan worden gerealiseerd, moeten bijkomende
gebieden voor woonontwikkeling worden aangeduid.
Voor de berekening van de taakstelling tot 2012 vertrekken we
van de cijfers die opgenomen zijn in het RSPA (planperiode
1991-2007) en het recent goedgekeurde addendum bij het
RSPA (bijkomend taakstelling tot 2012).
Vervolgens wordt de taakstelling vergeleken met de juridische
voorraad door het beschikbaar bouwpotentieel in nog niet
ingevulde binnengebieden, onbebouwde percelen en
leegstaande gebouwen in te schatten, rekening houdend met
bestaande trends in verdichting van het bestaande weefsel.
9.2.1.
Taakstelling tot 2012
Voor de planperiode 1991-2007 werd in het RSPA een
taakstelling van 2.481 woningen voorzien. In de partiële
herziening van het RSPA zijn in het informatief gedeelte
bijkomende taakstellingen voor het invullen van de
woonbehoefte tot 2012 (en 2022) opgenomen. De taakstelling
voor de kleinstedelijke gebieden worden afgeleid uit de
taakstelling van de regionale woningmarkt6 waarin ze gelegen
zijn. Tot de regionale woningmarkt van Herentals behoren
Grobbendonk, Herenthout, Olen, OL Vrouw Olen, Vorselaar. De
regionale woningmarkten worden beschouwd als het
aangewezen niveau om het stedelijk aanbodbeleid te realiseren.
Binnen deze woningmarkt wordt gestreefd naar een verhouding
van 65/35 % van de woningen te realiseren in respectievelijk
het stedelijk gebied / buitengebied.
De bijkomende taakstelling voor het kleinstedelijk gebied
Herentals tussen 2007 en 2012 wordt geraamd op 701
wooneenheden.
in stedelijk gebied
Herentals
2.481 (1)
701 (2)
3.182
taakstelling 1991-2007
Taakstelling 2007-2012
Taaksteling 1991-2012
Tabel 1: Taakstelling wonen 1991-2012
(1) Bron: RSPA
(2) Bron: addendum RSPA, informatief gedeelte
6
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Bron: Onderzoek naar woontendenzen
Antwerpen, februari 2010.
en
–behoeften
in
de
provincie
55
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.2.2.
Reeds gerealiseerde taakstelling t.e.m. 2009
In het GRS Herentals werd een evaluatie gemaakt van de
gerealiseerde taakstelling tot 2000. In de periode 1991-2000
werden 663 wooneenheden gerealiseerd voor het kleinstedelijk
gebied
Voor de periode vanaf 2001 wordt gebruik gemaakt van de
cijfers van de FOD Economie7 in combinatie met een inschatting
van het aantal woningen dat vermoedelijk gelegen is in het
stedelijk gebied van Herentals8. In onderstaande tabel worden
de resultaten van deze berekening weergegeven
Gerealiseerd:
1991-2000
2001-2009
totaal '91-'09
In gemeente
Herentals
in stedelijk gebied
Herentals
1456 (2)
663 (1)
874 (3)
1.537
Tabel 2: Inschatting gerealiseerde taakstelling 1991-2009
(1) Bron: GRS Herentals
(2) Bron: FOD Economie
(3) Bron: stad Herentals: 60% van de woningen.
7
FOD Economie: aantal nieuwe eengezinswoningen en appartementen
(nieuwbouw) waarvoor een bouwvergunning werd uitgereikt per jaar
en per gemeente. Hoewel het afleveren van een bouwvergunning niet
per se betekent dat er ook bijkomende woning is gebouwd, geeft dit
toch een goede indicatie
8
De stad Herentals schat in dat 60% van de woningen die in deze
periode in de gemeente gerealiseerd zijn, in het stedelijk gebied
liggen. Dit komt ongeveer overeen met het GRS: volgens het GRS zijn
in de periode 1992-2000 663 van de 1.116 (59%) gerealiseerde
woningen in het kleinstedelijk gebied gerealiseerd vertrekkende van de
hypothese van afbakening zoals opgenomen in het GRS
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
9.2.3.
Conclusie nog te realiseren taakstelling tot 2012
De totale nog te realiseren taakstelling tot 2012 bedraagt
1.645 woningen
Taakstelling
KSG Herentals
taakstelling 1991-2012
gerealiseerd 1991-2009
Totaal nog te realiseren
taakstelling voor planperiode tot
2012
3.182
1.537
1.645
Tabel 3: Taakstelling wonen tot 2012
9.2.4.
Taakstelling na 2012
De taakstelling na 2012 is vooral van belang voor het
vastleggen van de afbakeningslijn (taakstelling zou binnen de
afbakening moeten kunnen gebeuren).
Doorrekening tot 2022: Voor de planperiode 2007-2022 wordt
de bijkomende taakstelling voor het kleinstedelijk gebied
Herentals geraamd op 1.902 wooneenheden. Dit betekent dat in
de periode 2012-2022 de taakstelling 1.201 wooneenheden
bedraagt.
Herentals
Stedelijk gebied
Buitengebied
totaal
2007-2012
701
164
865
2007-2022
1.902
403
2.305
2012-2022
1.201
239
1.440
Tabel 4: Taakstelling wonen tot 2012 en tot 2022
56
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Dit betekent dat tegen 2022 in het stedelijk gebied ongeveer
2.846 woningen moeten kunnen worden gerealiseerd, i.e.
gemiddeld bijna 220 per jaar
9.2.5.
Overzicht taakstelling versus reeds gerealiseerd
t.e.m. 2009
volgens
RSPA
gem. #
per jaar
reeds
gerealiseerd
tem 2009
gem. #
per jaar
nog te
realiseren
1991-2007
2481
146
1374
81
1107
2. Planperiode tot 2012
2008-2012
701
140
163
81
538
1. Planperiode tot 2007
tot 2012
3. Planperiode tot 2022
2013-2022
tot 2022
3182
1201
1537
1645
1537
2846
133
4383
In de tabel wordt een overzicht gegeven van de resp.
taakstellingen voor de planperiode tot 2007, 2012 en 2022 en
een stand van zaken van wat er reeds gerealiseerd is t.e.m.
eind 2009. Uit de cijfers blijkt dat er gemiddeld per jaar zo’n 60
woningen minder worden gerealiseerd dan vooropgesteld
volgens de taakstelling.
Voor de planperiode tot 2007 heeft dit tot een groot tekort
geleid: er moet dus een grote historische inhaalbeweging
worden gemaakt. Ook in de huidige planperiode (tot 2012)
blijkt het gemiddeld aantal woningen per jaar nog steeds een
stuk lager te zijn dan de behoefte die bepaald werd voor het
stedelijke gebied Herentals.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
57
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.3.
Visie en doelstelling werkmethode
Het aanbodbeleid vertrekt vanuit een kwalitatieve aanpak die
zich vertaalt in een evenwichtige en ruimtelijk verantwoorde
invulling van het stedelijk gebied.
Hierbij wordt ingezet op een kernversterkend beleid en
kwalitatieve verdichting. Naast het aanduiden van zoekzones
zou geopteerd kunnen worden voor een dichthedenbeleid in het
bestaand bebouwd weefsel.
Verdichting kan echter op verschillende schaalniveau’s anders
beoordeeld worden. Verdichting op niveau van een lokale kern
kan betekenen dat enkel verdichting gebeurd binnen de reeds
bestaande bebouwde ruimte; verdichting op niveau van Vlaanderen of de provincie kan betekenen dat verdichten van de
stedelijke gebieden ook kwalitatief gesitueerde uit- of
inbreidingen kunnen inhouden. De afbakening van een
kleinstedelijk gebied vormt in die zin een evenwichtsoefening
tussen wat gezien wordt als kwalitatieve lokale en bovenlokale
verdichting en dient ook in relatie gezien te worden met de
bijkomende taken, die een stedelijk gebied te vervullen heeft ten
opzichte van zijn ‘hinterland’.
Concreet betekent dit dat de bestaande potenties in het
stedelijk gebied optimaal benut worden, evenwel zonder alle
open / publieke ruimte in het centrum vol te bouwen of louter
monofunctionele invullingen (enkel wonen) na te streven.
Concreet betekent dit dat we inzetten op de ruimtelijke potenties
binnen het woongebied en streven naar verdichting van het
bestaand stedelijk weefsel op welbepaalde, ruimtelijk gewenste
locaties. Door voor deze gebieden een actief beleid te voeren
kunnen de potentiële realisatiemogelijkheden worden verhoogd
Afbakening stedelijk gebied Herentals
58
en/of versneld. Dit kan effecten hebben op de confrontatie van
het bouwpotentieel met de taakstelling. Er is evenwel een
bijzondere inzet van de overheden nodig in de bestaande
woongebieden opdat zo min mogelijk de omliggende,
waardevolle open ruimte rondom het kleinstedelijk gebied van
Herentals moet worden aangesneden.
Het aanbodbeleid moet een antwoord geven op bestaande
woontrends (vergrijzing, gezinsverdunning,...); tegelijkertijd
moet het aanbod ook voldoende aantrekkelijk zijn voor jonge
gezinnen om de druk op het buitengebied tegen te gaan: dit
vraagt aangepaste en creatieve ontwerpoplossingen (bv
gestapelde woningen met collectieve tuinen als antwoord op de
klassieke suburbane woning met tuin).
9.3.1.
Stap 1: differentiatie bouwpotentieel
Er wordt vertrokken van het beschikbaar bouwpotentieel. Dit
beschikbaar bouwpotentieel wordt echter niet als een statisch
gegeven beschouwd, maar verder opgedeeld:
• gebieden waarvoor het beleid reeds vastligt en/of gebieden
die sowieso op de markt komen
° onbebouwde percelen langs uitgeruste weg
° binnengebieden
− in goedgekeurde verkaveling
− in BPA
− in aanvraag
° leegstand
° verdichting / transformatie van het stedelijk weefsel:
kleinere wooneenheden inspelend op gezinsverdunning
(opmerking: minimale kwaliteitseisen nodig + voldoende
aanbod voor jonge gezinnen nodig)
-> TRENDSCENARIO
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
• overige binnengebieden
De eerste groep van gebieden worden opgenomen in een
trendscenario. Deze bijkomende tussenstap laat toe om de
beleidsopgave scherp te stellen.
9.3.2.
Stap 2: categorisering binnengebieden
De binnengebieden kunnen een belangrijke rol spelen in het
aanbodbeleid en worden daarom eerst onderverdeeld in
verschillende categorieën:
• Cat. 0: niet ontwikkelbaar op korte en middellange termijn
• Cat. 1: ligging in goedgekeurde verkaveling, BPA of aanvraag
in voorbereiding: deze zijn al opgenomen in het trendscenario
(zie verder)
• Cat. 2: overige binnengebieden met een beperkte omvang /
potentieel voor wonen en/of sterk versnipperde
eigendomsstructuur
• Cat. 3: strategische binnengebieden omwille van omvang,
eigendomsstructuur ((semi-)publieke eigenaars) en/of
strategische ligging
Een bijkomende stap die voorzien wordt, is het indelen van de
binnengebieden in verschillende categorieën. Hierin zitten
belangrijke beleidskeuzes vervat die worden ingegeven vanuit
het GRS en voortschrijdende inzichten.
9.3.3.
Stap 3: Trendscenario
In het trendscenario worden de woningen opgelijst waarvan men
kan aannemen dat deze sowieso op korte (tot 2012) en
middellange termijn (tot 2022) op de markt komen. Het gaat
om:
• een bepaald aandeel van de woningen gelegen langs
uitgeruste weg (afgeleid uit het register onbebouwde
percelen)
• leegstaande woningen
• de bestaande trendmatige verdichting van het bestaand
bebouwd weefsel (opdelen van bestaande woningen /
herbouw in de vorm van appartementen,...)
• een bepaald aandeel van de woningen in binnengebieden
categorie 1
Voor de binnengebieden van categorie 1 bestaat er reeds een
duidelijke visie (goedgekeurde verkaveling, BPA of aanvraag
in voorbereiding).
9.3.4.
Stap 4: Strategische binnengebieden
Er zijn heel wat binnengebieden met een belangrijke ruimtelijke
potentie op vlak van wonen (al dan niet in combinatie met
andere stedelijke functies). In functie van het vooropgestelde
aanbodbeleid zou een sturend beleid gevoerd kunnen worden dat
zich vooral richt op de binnengebieden die omwille van hun
omvang, ligging of eigendomsstructuur strategisch zijn
(categorie 3).
De ontwikkeling van bepaalde gebieden is afhankelijk van
specifieke randvoorwaarden (b.v. verhuis van school,
infrastructuurwerken in stationsomgeving,...). Daarnaast vragen
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
59
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
ook noodzakelijke (plannings-)initiatieven en
onderhandelingsprocessen de nodige tijd.
Voor een optimale afstemming op de taakstelling wordt de
fasering van strategische gebieden daarom verder
gedifferentieerd:
• realiseerbaar op korte termijn
• realiseerbaar op (middel)lange temijn
9.3.5.
9.3.6.
Voorbeeld
Stel: er zijn in een fictieve stad X
in het stedelijk gebied 6
strategische binnengebieden en
2 weerhouden zoekzones buiten
woongebied. Dan zou de
uitwerking er als volgt kunnen
uitzien.
Stap 5 Zoekzones bijkomend woongebied
Naast de mogelijkheden binnen het bestaande woongebied
kunnen er ook bijkomende zoekzones worden aangesneden (in
afnemend belang)
• indien de zoekzone specifieke ruimtelijke potenties heeft en
volgens de multicriteria-afweging geschikt is als stedelijk
woongebied;
• voor het verder invullen van de taakstelling van het
kleinstedelijk gebied
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
60
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.4.
9.4.1.
Toepassing methodiek. Stap 1: differentiatie bouwpotentieel
Onbebouwde percelen langs uitgeruste weg
In het stedelijk gebieden liggen in het woongebied 799 onbebouwde percelen langs uitgeruste wegen. Hiervan zijn er 251 gelegen in een
goedgekeurde verkaveling. Rekening houdend met de appartementfactor (x1,5) kunnen hier 1198 woningen worden gerealiseerd.
Figuur 16: onbebouwde percelen (Bron: ROP, situatie 01/01/2010)
Opmerking: Het aantal onbebouwde percelen
werd ingeschat o.b.v. het register
onbebouwde percelen. Dit register werd
verder geïnterpreteerd (voor bredere kavels
werd een inschatting gemaakt van het aantal
kavels naar gelang de kavelbreedte van de
omliggende perclen; pleintjes e.d. werden
buiten beschouwing gelaten). Om de
mogelijke bouw van appartementen in
rekening te brengen werd het aantal percelen
vermenigvuldigd met een appartementfactor.
appartementfactor:
• 60% van de nieuwe woningen zijn
appartementen (Bron: FOD Economie,
verhouding flats / eengezinswoningen in
periode 2001-2010)
• Op dezelfde breedte worden 2,5x zoveel
wooneenheden gebouwd (aanname)
• Totaal = 60% van 2,5 = 1,5
Opmerking: 60% van de woningen zijn
appartementen, dit wil niet zeggen dat
op 60% van de percelen ook een
appartementsgebouw kan worden gezet
Afbakening stedelijk gebied Herentals
61
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.5.
Stap2: categorisering binnengebieden
Figuur 17: categorisering binnengebieden
Afbakening stedelijk gebied Herentals
62
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
In onderstaande tabel wordt het bouwpotentieel van de binnengebieden die ingedeeld zijn in categorie 0 en 1 besproken.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
63
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.6.
Stap 3: trendscenario / bussiness as usual (BAU)
Uit de kwantitatieve toetsing blijkt dat er trendmatig een bepaald aanbod aan woningen op de markt komt, maar dit is ontoereikend
om de taakstelling op korte (tot 2012) en middellange termijn (tot 2022) in te vullen.
Bouwpotentieel in
stedelijk gebied
Langs uitgeruste wegen
- in goedgekeurde
verkaveling
- niet in verkaveling
Realisatiegraad
op 10 jaar
Planperiode tot 2012
(3 jaar)
Planperiode tot 2022
(13 jaar)
377
75%
283
min
20%
max
30%
min
75
max
113
min
75%
max
100%
min
283
max
377
822
30%
247
5%
10%
41
82
30%
50%
247
411
Binnengebieden (cat. 1)
- in verkaveling
- in BPA
- in aanvraag
20
145
101
75%
75%
75%
15
109
76
20%
20%
20%
30%
30%
30%
4
29
20
6
44
30
75%
75%
75%
100%
100%
100%
15
109
76
20
145
101
Leegstand
17
Verdichting bestaand
weefsel
100%
25-45/j*
17
100%
17
75
135
325
585
TOTAAL BAU
Taakstelling in stedelijk
gebied
244
427
1055
1656
TEKORT
1401
1645
1218
* de verdichting van het bestaand weefsel levert 25 à 45 extra wooneenheden per jaar op (aanname)
Afbakening stedelijk gebied Herentals
64
2846
1791
1190
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.7.
Stap 4: actief beleid binnengebieden
Er wordt gestreefd naar een kwalitatieve verdichting van het
bebouwd weefsel. Hoe groot de ruimtelijke potentie is en hoe
snel deze kan ingevuld worden, is momenteel vaak moeilijk te
bepalen. Om niettemin een indicatie te hebben van het
potentieel wordt per binnengebied een inschatting gemaakt op
basis van volgende parameters:
• grootte (in ha): de omvang van het gebied in hectare
• % woonontwikkeling: het deel van het gebied dat voor
woonontwikkeling in aanmerking komt; indien het gaat om
een gemengd programma (deels wonen, deels andere
functie) of indien er specifieke ruimtelijke omstandigheden
zijn waardoor een noemenswaardig deel van het gebied niet
kan ontwikkeld worden (bv te vrijwaren strook langs de
waterloop, bouwvrije strook langs primaire weg, …) dan is
het % lager dan 100%
• dichtheid: de exacte dichtheid kan enkel op basis van een
concreet ontwerp worden bepaald; daarom wordt gewerkt
met richtdichtheden; deze gelden niet als absolute normen
maar bieden wel een houvast bij de creatie van verschillende
type woonomgevingen: ze staan immers in relatie met de
bebouwingstypologie en compactheid van het weefsel9; we
hanteren 4 richtdichtheden
° 75 woningen / ha: wordt toegepast voor binnengebieden
in het centrum (reconversie van schoolsites, inbreiding in
centrum) en de stationsomgeving (zijde van het centrum)
waar omwille van de nabijheid van voorzieningen en
openbaar vervoer en de aard van de bestaande weefsel
een hoge dichtheid (met b.v. gestapelde bebouwing met
9
Zie ook Vlaamse overheid, AROHM, Voorbeeldboek Dichter Wonen (2002)
en kwalitatief verkavelen (2008)
Afbakening stedelijk gebied Herentals
65
terrassen en collectieve tuinen, reconversie van bestaande
gebouwen,.…) kan worden nagestreefd
° 50 woningen / ha: wordt toegepast voor gebieden langs
de Ringlaan, de achterzijde van het station
(Spoorwegstraat, de Zaat, omgeving Olympiadelaan) en
het waterfront langs het Albertkanaal waar gelet op de
nabijheid van het centrum, de goede bereikbaarheid (met
auto en openbaar vervoer) en de specifieke
omgevingsfactoren een vrij hoge dichtheid (bv mix van
appartementen en grondgebonden woningen) kan worden
nagestreefd
° 35 woningen / ha: wordt toegepast voor overgangsgebieden tussen hogerstaande en meer perifere gebieden
zoals Wuytsbergen (overgang tussen stationsomgeving en
verkavelingen met hoofdzakelijk vrijstaande woningen),
het binnengebied Poederleeseweg-Vorselaarbaan
(overgang naar Netepark, RVT en residentiële gebieden
ten noorden van Herentals) waar een tussenliggende
dichtheid kan worden nagestreefd
25 woningen / ha: wordt toegepast voor de overige
binnengebieden in het stedelijk gebied
Bij een concrete ontwikkeling zullen de ruimtelijke potenties en
kritische randvoorwaarden verder gebiedsgericht moeten
worden onderzocht. Het aangegeven aantal woningen per
binnengebied is dan ook slechts een indicatie en geen
vaststaand cijfer. Ontwerpend onderzoek kan nuttig zijn om
creatieve oplossingen te zoeken voor kwalitatieve verdichting
en de ontwikkelingsstrategie te verfijnen (hinderpalen,
noodzakelijk planinitiatieven,...).
In deze voorstudie is het echter niet de bedoeling om deze
verdere uitwerking van elk strategisch binnengebied op te
maken. De bedoeling van dit voorstel van categorisering en
potenties is in de eerste plaats om een totaal richtcijfer voor de
verschillende strategische woongebieden te bekomen om te
kunnen oordelen of de taakstelling is gehaald.
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De vraag of aan het ene gebied niet teveel bijkomende
woongelegenheden is gekoppeld en aan het andere gebied te
weinig, is in dit globaal verhaal dan iets minder relevant. Deze
vraag zal wel relevant zijn bij de verdere uitwerking van de
binnengebieden (hetzij via ontwerpplan, vergunningsaanvraag,
RUP). De richtcijfers uit deze nota geven een intentie, maar
kunnen niet gebruikt worden in het kader van een
vergunningsaanvraag. Ofwel wordt er een RUP opgemaakt
waarin, op basis van een kwalitatieve toetsing, dichtheden
worden vastgelegd die wel verordenend zijn; ofwel zal op
vergunningsniveau elke aanvraag kwalitatief getoetst worden
aan de plaatselijke ruimtelijke ordening.
Het onderstaande overzicht van binnengebieden tracht op het
moment van de opmaak van deze nota zo volledig mogelijk te
zijn, maar is niet limitatief. Indien bijkomende binnengebieden
vrijkomen, is het aangewezen om ook voor deze gebieden na te
gaan of zij een rol kunnen spelen in het stedelijk aanbodbeleid
voor wonen (al dan niet in combinatie met andere functies).
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
66
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
In onderstaande tabel wordt het bouwpotentieel van de binnengebieden die ingedeeld zijn in categorie 2 en 3 besproken.
Afbakening stedelijk gebied Herentals
67
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
68
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
69
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Het bouwpotentieel van categorie 2 en 3 (berekend op van hogerstaande aannames) wordt vervolgens geconfronteerd met de
taakstelling die nog te realiseren is indien wordt rekening gehouden met het trendscenario (BAU). Hieruit blijkt dat een actief
aanbodbeleid in binnengebieden moet toelaten om, indien een voldoende hoge realisatiegraad kan worden bereikt, de taakstelling op
middellange termijn (planperiode 2022) te halen. Op korte termijn (planperiode tot 2012) is er echter een aanzienlijk tekort in het
gewenste woonaanbod (735 à 1100 woningen). Het is dan ook wenselijk om te bekijken welke zoekzones in aanmerking komen om
bijkomend woonaanbod op korte of middellange termijn te kunnen opvangen.
Bouwpotentieel in
stedelijk gebied
Binnengebieden
- categorie 2 op KT
- categorie 2 op MT-LT
- categorie 3 op KT
- categorie 3 op MT-LT
Realisatiegraad
op 10 jaar
114
5
1120
1118
75%
30%
75%
30%
20%
5%
20%
5%
30%
10%
30%
10%
Planperiode tot 2022
(13 jaar)
23
0
224
56
34
1
336
112
TOTAAL INDIEN ACTIEF
BELEID BINNENGEBIEDEN
303
TEKORT TAAKSTELLING
VOLGENS BAU
VERSCHIL
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
85
2
840
335
Planperiode tot 2012
(3 jaar)
75%
30%
75%
30%
100%
50%
100%
50%
85
2
840
335
114
3
1120
559
483
1262
1796
1420
1248
1867
1290
-1098
-735
-529
606
70
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.8.
Olympiadelaan
Stap 5: Afweging zoekzones
De afweging gebeurt op basis van onderstaande criteria.
De 2 (deels) nog niet aangesneden woonuitbreidingsgebieden
die grenzen aan het bestaande woongebied worden als
zoekzone voor stedelijk wonen geselecteerd. Het derde WUG
St-Janneke is reeds ontwikkeld. Daarnaast worden 2
binnengebieden die binnen het GRS Herentals werden
aangeduid als ‘slechts zeer beperkt te ontwikkelen
binnengebieden’ beoordeeld:
• 23. Diependaal (nr. 25 in GRS)
• 37. Wuytsbergen (nr. 35 in GRS)
Tot slot wordt ook de agrarisch gebieden Kamergoor –
Proostenbos en Acacialaan – Duifhuizen die ruimtelijk
aansluiten bij het bebouwd weefsel mee geëvalueerd als
zoekzone.
Criteria
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen
kleinstedelijk gebied
Op welke manier past het gebied in de
ruimtelijke structuur van het stedelijk gebied?
- nabijheid van stedelijke functies (scholen,
winkels, publieke voorzieningen,
groenvoorzieningen,…)
Ligging t.o.v.
grensstellende elementen
Ligging t.a.v. sterk en matig grensstellende
elementen
Multimodale
bereikbaarheid
Ligging in openbaar vervoersnetwerk (nabijheid
station…)
Ligging t.a.v. (gewenste) bovenlokale en lokale
fietsroutes
Ontsluiting naar hoger wegennet.
Ruimtelijke inpasbaarheid�
Inpasbaarheid van stedelijk wonen
(richtdichtheid 25 wo/ha) in de omgeving
(schaal, functies…)
Aansnijden van open
ruimte
Aansnijding en versnippering open
ruimtegebieden
Kapellenblok
Olympiadelaan
KamergoorProostenbos
Diependaal
Indicatoren
Mogelijkheden sociaal en
bescheiden wonen
Wuytsbergen
- Aanwezigheid van gronden in eigendom
van overheid of overheidsinstellingen
- Ruimtelijke inpasbaarheid sociaal wonen
(aandeel van 40% met dichtheid 35 wo/ha)
- Sociale mix
Milieu-aspecten
Bodem en water
Screening impact o.b.v. kwetsbaarheid gebied.
Toetsing aan overstromingsgevoeligheid,
aanwezigheid waterlopen en
grondwaterkwetsbaarheid.
Fauna en flora�
Screening impact o.b.v. kwetsbaarheid gebied.
Toetsing aan beschermingsstatuten natuur en
BWK en kwetsbaarheid volgens NRP.
(St-Janneke)
Acacialaan Duifhuizen
Figuur 18: Situering zoekzones wonen
Afbakening stedelijk gebied Herentals
71
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Landschap en archeologie
kwetsbaarheid gebied. Toetsing aan
beleidsvisies mbt gewenste landschappelijke
structuur op macro- en mesoniveau (AGNAS,
GRS), beschermingsstatuten landschap en
beschermd erfgoed, waardering volgens
landschapsatlas en terreinobservatie;
(gekende) gevoeligheid voor archeologische
vonsten
Mens – hinderaspecten
Mogelijke aantasting woonkwaliteit
Mens – mobiliteit
Kwalitatieve inschatting mobiliteitsimpact o.b.v.
bereikbaarheid met fiets en openbaar vervoer
en ontsluitingsmogrlijkheden (zie hoger)
9.8.1.
WUG Olympiadelaan + woongebied (Wo 1)
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte: ca.
16 ha
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
72
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Milieu-aspecten
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen
kleinstedelijk gebied
+
Ligging t.o.v.
grensstellende
elementen
0/-
Multimodale
bereikbaarheid
+
Gelegen aan de rand van het verstedelijkt
gebied. Nabijheid van het station, het
centrum en de centrale stedelijke as op
fietsafstand.
Nabijheid van Recreatiepark Netepark.
Campus St-Elisabethziekenhuis aan overzijde
van spoorweg.
Sterk grensstellend:
Landschap: Beschermd dorpsgezicht
(deels)
Matig grenstellend
Water: Gelegen in vallei Kleine Nete,
Mogelijk overstromingsgevoelig
Natuur: volgens BWK biologisch
waardevol centrale zone
Het gebied grenst aan de stationsomgeving,
een knooppunt van trein en busvervoer.
Het gebied sluit aan op het bovenlokale
fietsroutenetwerk (zowel op hoofdroutes als
functionele en alternatieve routes).
Het gebied grenst aan de Olympiadelaan, die
ten noorden aansluit op de N153
Poederleeseweg. Beide zijn lokale wegen type
1 (verbindingswegen). Via de N153 wordt de
Ringlaan (ring rond Herentals), een primaire
weg II, bereikt.
Ruimtelijke
inpasbaarheid
+
Woonomgeving: goede inpasbaarheid
Aansnijden van open
ruimte
-
Open ruimtegebieden in vallei van de Kleine
Nete wordt aangesneden. Geen
versnippering.
Mogelijkheden sociaal
en bescheiden wonen
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Bodem en water
-
Mogelijk overstromingsgevoelig
Noordelijk deel van WUG (lager gelegen
delen) behoren tot de (historische) alluviale
vallei van de Kleine Nete en is volgens de
studie naar signaalgebieden op Vlaams
niveau niet te ontwikkelen. Lager gelegen dan
opgehoogde Olympiadelaan en spoorlijn.
Fauna en flora
-/0
Centrale zone gekarteerd als biologisch
waardevol (BWK).
Dit deel van de vallei is niet opgenomen in
het NRP; ten oosten (vanaf De Hellekes) en
ten westen (aangrenzend gebied ten W van
Olympiadelaan) is de vallei wel opgenomen in
het NRP: er wordt gestreefd naar het behoud
en herstel van een natuurlijke, meanderende
rivier en herstel van de relatie tussen vallei
en rivier; de rivier zelf is in het NRP aangeduid als zeer kwetsbaar (verstoringsgevoelige
zone), de vallei als kwetsbaar gebied waar
extensief recreatief medegebruik mogelijk is
Landschap en
archeologie
-
Geheel van oud gasthuis, de Kleine Nete , de
woningen over de Kleine Nete en de feodale
mote is Beschermd Dorpsgezicht (i.e. deel
van zoekzone).
Behoud en versterking van continuïteit van de
open ruimte binnen de Netevallei (met
recreatief medegebruik) wenselijk volgens
GRS. Onderdeel van aaneengesloten
valleilandschap met belangrijke natuur- en
waterbergingsfunctie volgens AGNAS.
Mens – hinderaspecten
-
Mogelijke hinder verkeer Olympiadelaan en
spoorlijn.
Mens – mobiliteit
+
Goede bereikbaarheid met openbaar vervoer.
Goede aansluiting weginfrastructuur. en
gemotoriseerd verkeer.
73
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Het zuidelijk deel van het woonuitbreidingsgebied is een
interessante locatie om te ontwikkelen als stedelijk
woongebied omwille van de goede aansluiting op het stedelijk
gebied, de nabijheid van het centrum en het openbaar
vervoersknooppunt ter hoogte van het station en de goede
aansluiting op het hogere wegennet. De invulling moet in relatie
staan met de ontwikkeling in de stationsomgeving. Dit zuidelijk
deel wordt momenteel bijna volledig gebruikt voor
volkstuintjes: de mogelijkheid om deze te herstructureren en/of
deze te verplaatsen moet verder onderzocht worden. Wellicht
moet het terrein opgehoogd worden in functie van bescherming
tegen overstromingen: de impact hiervan moet nader
onderzocht worden.
Figuur 19: NOG-kaart met aanduiding alluviale vallei
Figuur 20: zoekzone Olympiadelaan met aanduiding beschermd
stadsgezicht ‘Oud gasthuis, Kleine Nete, woningen over Kleine
Nete met daarbij horende tuinen, en feodale mote’
Conclusie:
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De alluviale vallei (centraal gebied rond de Nete) heeft een
waterbergings- en natuurfunctie en wordt gevrijwaard van
ontwikkeling. Ook bij de inrichting van het bebouwd gebied
dient rekening gehouden te worden met het wateraspect, de
natuuraspecten en het erfgoed. Het opwaarderen van de oude
waterloop is wenselijk (ifv afvoer van hemelwater afkomstig uit
het stedelijk gebied).
Het noordelijk deel van dit gebied (bestemd als woongebied en
momenteel grotendeels gebruikt als voetbalveld) is opgehoogd.
Dit deel is vanuit het watersysteem het meest geschikt om te
ontwikkelen voor wonen, op voorwaarde dat rond de waterloop
een stuk bouwvrij blijft. Dit impliceert echter het (al dan niet
gedeeltelijk) verplaatsen en herstructureren van de aanwezige
voetbalterreinen: mogelijkheden om dit naar andere delen van
het zoekzone (of buiten de zoekzone) te verplaatsen moeten
onderzocht worden.
Ten oosten van de zoekzone ligt het St-Elisabethziekenhuis: het
ziekenhuis is vragende partij om de uitbreidingsmogelijkheden
ten westen van de spoorlijn te onderzoeken in functie van de
verdere regionale concentratie en uitbouw van medische
activiteiten (en bijhorende parkeerbehoefte).
74
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Omwille van de strategische ligging van het noordelijk
gelegen woongebied Olympiadelaan (strategische
binnengebieden 42 en 43) en de ruimteclaim van de
campus van het St-Elisabethziekenhuis, stelt de provincie
voor om deze zone (zowel WUG als WG) in zijn geheel
verder en diepgaander te onderzoeken als strategisch
gebied.
Met de betrokken partners dient bekeken te worden hoe en
waar de verschillende functies kunnen komen, rekening
houdende met de waterproblematiek, de natuuraspecten en het
erfgoed. Een herlokalisatie van de meer zachte bestemmingen
(de volkstuintjes en de voetbalterreinen) naar de nattere
gronden moet hierbij onderzocht worden. Indien uit dit
onderzoek mogelijkheden naar boven komen, biedt dit verdere
opportuniteiten om te onderzoeken of de hoger gelegen
gronden wel in aanmerking komen voor hardere bestemmingen
(ziekenhuis, wonen, handel).
Een globaal plan met voldoende alternatieven is noodzakelijk.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
75
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.8.2.
noordelijk deel WUG Kapellenblok (Wo 2)

watertoetskaart (overstromingsgevoelige gebieden) en de
risicozones van de federale verzekeringskaart
Ruimtelijke afweging
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte woonuitbreidingsgebied: ca. 27,5ha nog
niet aangesneden; ca. 7,5 ha (noordoostelijk deel van het
WUG) is reeds aangesneden voor wonen (Schoutenlaan);
noordelijk deel WUG (zoekzone): ca. 10,1 ha. De zoekzone
maakt deel uit van het plangebied gewestelijk RUP vallei
van de Aa en de Kleine Nete (in opmaak)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Ligging binnen
kleinstedelijk
gebied
+
Ligging t.o.v.
grensstellende
elementen
0/-
Multimodale
bereikbaarheid
+
Gelegen aan de rand van het verstedelijkt gebied.
Nabijheid van het station, het centrum en de centrale
stedelijke as op fietsafstand.
Nabijheid van Recreatiepark Netepark.

Campus St-Elisabethziekenhuis aan overzijde van

spoorweg.

Sterk grensstellend:
Landschap: Beschermd dorpsgezicht (deels)
Matig grenstellend
Water: Gelegen in vallei Kleine Nete, Mogelijk
overstromingsgevoelig
Natuur: ten zuiden sterk grensstellend vallei van de
Kleine Nete
Het gebied is gelegen op zo’n 2km van het station, een
knooppunt van trein en busvervoer.
76
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Het gebied sluit aan op het bovenlokale functionele
fietsroutenetwerk (Lichtaartseweg)
Het gebied grenst aan de N123 Lichtaartseweg (lokale weg
type I, verbindingsweg), die aantakt op de Ringlaan
(primaire weg II).
Ruimtelijke
inpasbaarheid
+
Woonomgeving: goede inpasbaarheid
Aansnijden van
open ruimte
-
Open ruimtegebieden in vallei van de Kleine Nete wordt
aangesneden. Geen versnippering.
Mogelijkheden
sociaal en
bescheiden
wonen
Verhoogde dichtheid niet verzoenbaar met dichtheid
bestaande woonwijk Schoutenlaan
Fauna en flora
-/0
Centraal zone gekarteerd als biologisch waardevol (BWK).
Het gebied is niet opgenomen in het NRP. De gebieden ten
noorden en ten oosten wel (onderdeel van droge
duinenrug).
Landschap en
archeologie
-/0
Gebied deels gelegen in Beschermd Dorpsgezicht
Mens –
hinderaspecten
0
Mens –
mobiliteit
+
Milieu-aspecten
Bodem en
water
0
Zuidelijk deel WUG is (mogelijk) overstromingsgevoelig.
De hellingenkaart geeft duidelijk weer dat het noordelijk
deel (= zoekzone) hoger is gelegen dan het zuidelijk deel,
waardoor er vanuit hydrologisch standpunt geen beperken
zijn voor de verdere ontwikkeling van de noordelijke zone
(Bron: onderzoek signaalgebied WUG Kapelleblok). De
zuidelijke zone is volgens het onderzoek naar
signaalgebieden te vrijwaren van bebouwing .
Gelegen op fietsafstand van station (knooppunt openbaar
vervoer) en centrum. Goede aansluiting op lokale
verbindingsweg.
Conclusie:
De zoekzone wordt niet weerhouden om te ontwikkelen
als stedelijk woongebied omwille van de visie op de vallei
van de Kleine Nete en de groenstructuur tussen de vallei en de
heuvelrug. Deze visie wordt door de Vlaamse overheid
verankerd in het gewestelijk RUP ‘afbakening van de Vallei van
de Kleine Nete en Aa’. In het gewestelijk RUP wordt voorgesteld
om het gebied te herbestemmen naar natuurgebied en
gemengd openruimtegebied.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
77
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.8.3.
Binnengebied 23. Diependaal (Wo 3)
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen
kleinstedelijk gebied
Ligging t.o.v.
grensstellende
elementen
+
Multimodale
bereikbaarheid
0/+
Het gebied ligt op 3,5 km van de
stationsomgeving, een knooppunt van trein
en busvervoer. Op minder dan 500 m ten
noorden ligt een busroute (St-Jobsstraat)
Het gebied sluit aan op het toeristische
fietsroutenetwerk langsheen het kanaal.
Het gebied grenst aan de St-Jobsstraat , die
meer naar het westen aansluit op de
Ringlaan, een primaire weg II.
Ruimtelijke
inpasbaarheid
-
Woonomgeving: hoge woondichtheden
binnen de bestaande sociale woonwijk.
Aansnijden van open
ruimte
0/-
Geen versnippering van open ruimte. Gebied
betreft enige openruimte in grote sociale
woonwijk moet hoge woondichtheden.
Mogelijkheden sociaal
en bescheiden wonen
-
Neen. Reeds zeer hoog aantal sociale
woningen rondom.
Bodem en water
+
Niet overstromingsgevoelig
Fauna en flora
-/0
Binnen het plangebied zijn een aantal
percelen gekarteerd als biologisch (zeer)
waardevol (BWK).
Landschap en
archeologie
0
/
Mens –
hinderaspecten
-
Weinig publieke buitenruimte (speel- en
ontmoetingspleinen). De ontwikkeling van
deze zone vermindert deze verder.
Mens – mobiliteit
+
Goede aansluiting weginfrastructuur. en
gemotoriseerd verkeer. Goede
0
Gelegen aan de rand van het verstedelijkt
gebied op zo’n 2 km van het centrum.
/
Milieu-aspecten
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte: ca.4,75 ha
Centraal in deze zone is reeds een deel ontwikkeld
GRS: Beperkte realisatie mogelijk. Omgeving gekarakteriseerd
door hoge dichtheid sociale woningen. Behoud van
"ademruimte" noodzakelijk in functie van draagkracht
woonwijk. Aanleg van een wijkpark gepland; enkel woonfunctie
langs het kanaal
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
78
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
bereikbaarheid met openbaar vervoer.
Station op fietsafstand.
9.8.4.
Binnengebied 37 +38. Wuytsbergen-voormalig
poederfabriek + Spoorwegstraat (Wo 4)
Conclusie:
Het WG Diependaal komt gedeeltelijk in aanmerking voor
verdere ontwikkeling. Gelet op de hoge woondichtheid in de
omringende woonstraten zal het wenselijk zijn een plan op te
maken met voldoende buurtgroen en een beperkt aandeel
wonen: b.v. watergebonden wonen aan de jachthaven. Volgens
het GRS (informatief gedeelte) zijn 64 wooneenheden mogelijk.
Mits in acht name van een groote gedeelte onbebouwde ruimte
(40%) en een stedelijke dichtheid van 25 wo/ha lijkt het
mogelijk om 71 wooneenheden te realiseren (te hanteren
richtcijfer).
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte: ca.20 ha
GRS: Beperkte realisatie mogelijk. Gelegen in natuurlijk
waardevolle omgeving. Bossen maximaal behouden. Groene
long (park) ter ondersteuning van VEN Kleine Nete. Enkel de
delen langs een uitgeruste weg komen in aanmerking voor
ontwikkeling. (Opm.:Vergunningsaanvraag lopende voor 483
woningen (104 loten), ongunstig advies van de gemeenteraad )
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
79
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
uitstulping van de vallei met als ecologisch
streefbeeld ‘nat en droog grasland met natte
ruigten, nat en droog bos en kleine
landschapselementen’
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen
kleinstedelijk gebied
+
Gelegen in het verstedelijkt gebied, grenzend
aan het station, het centrum en de centrale
stedelijke as op fietsafstand.
Nabijheid van Recreatiepark Netepark.
Nabijheid campus St-Elisabethziekenhuis
Matig grenstellend
Landschap: Relictzone
Natuur: volgens BWK biologisch
waardevol
Ligging t.o.v.
grensstellende
elementen
0/-
Multimodale
bereikbaarheid
+
Ruimtelijke
inpasbaarheid
+
Woonomgeving: goede inpasbaarheid. De
nabijheid van het spoor vraagt wel om
specifieke maatregelen i.f.v. geluids- en
trillingshinder.
Aansnijden van open
ruimte
0
Het gebied is volledig omsloten door
bestaande bebouwing.
Mogelijkheden sociaal
en bescheiden wonen
+
Ja
Bodem en water
+
Niet overstromingsgevoelig
Fauna en flora
-/0
Gekarteerd als biologisch waardevol (BWK).
De omgeving van Vogelzang is ten noorden
van Wuytsbergen (ten NW van zoekzone)
opgenomen in het NRP: het vormt een
Het gebied grenst aan de stationsomgeving,
een knooppunt van trein en busvervoer.
Het gebied sluit aan op het bovenlokale
fietsroutenetwerk (zowel op hoofdroutes als
functionele en alternatieve routes).
Het gebied ligt nabij de N153 Poederleeseweg
en de N13 Lierseweg. Beide zijn lokale wegen
type 1 (verbindingswegen). Via de N153
wordt de Ringlaan, een primaire weg II,
bereikt.
Milieu-aspecten
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Landschap en
archeologie
-/0
Volgens Landschapsatlas gelegen in
relictzone. Bossen historisch verbonden aan
de activiteiten van de nu verdwenen
poederfabriek. De aanwezigheid van bunkers
in deze zone kan mogelijk de ontwikkeling
van het gebied beperken. Mogelijk
archeologisch erfgoed aanwezig
Mens – hinderaspecten
-
Mogelijke hinder spoorlijn.
Mens – mobiliteit
+
Goede bereikbaarheid met openbaar vervoer.
Goede aansluiting weginfrastructuur. en
gemotoriseerd verkeer.
De ontsluiting via de weg wordt in de
toekomst verbeterd bij een doortrekking van
de Koeterstraat onder het spoor, waardoor
het gebied via de weg beter ontsloten kan
worden naar het hoger wegennet.
Conclusie:
Omwille van de ligging nabij het centrum en station van
Herentals, de verwachte verbeterde bereikbaarheid van het
gebied ten noorden van de spoorlijn (doortrekking van de
Koeterstraat en tunnel thv Olympiadelaan) is deze zone
geschikt voor een woonontwikkeling. Verder ontwerpend
onderzoek (voor zone 37 en 38) moet uitwijzen hoe en aan
welke dichtheid deze zone kan ingevuld worden, rekening
houdend met de randvoorwaarden vanuit groene ruimte en
landschap. Dit uitgewerkt ontwerpend onderzoek kan de basis
vormen voor een RUP, die het woongebied verder verfijnd. Het
Vlaams instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE) wordt bij
voorkeur betrokken bij de ontwikkeling om te kunnen
anticiperen om de mogelijke aanwezigheid van archeologisch
erfgoed. De samenhang tussen het gebied en het signaalgebied
80
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Wuytsberg (en dus de effecten van een ontwikkeling in het
binnengebied 37-38 op de waterhuishouding in de omgeving)
kan onderzocht worden in de visie en het RUP.
De ontwikkeling moet in relatie met de stationsomgeving
worden bekeken (complementariteit voor- / achterzijde,
continuïteit routes,...); mogelijk kunnen naast wonen ook
andere functies worden geïntegreerd (in het bijzonder in de
nabijheid van het station).
9.8.5.
Zoekzone Kamergoor-Proostenbos (Wo 5)

Kenmerken:
Bruto-oppervlakte: ca. 20,0 ha, waarvan 8,3
ha zonevreemde woningen en 1,1 ha
zonevreemde bedrijvigheid (Eandis)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
81
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
kanaal) en Kamergoor ontsloten worden naar
de Zavelbosstraat. Het zorgt voor een
bijkomende belasting van de Sint-Jobsstraat
Ruimtelijke
inpasbaarheid
+/-
Inpasbaarheid van bestaande zonevreemde
woningen en zonevreemde bedrijvigheid
(Eliasite met momenteel kringloopactiviteiten) is verder te onderzoeken. Aan
westzijde zorgt Zavelbosstraat voor
afscheiding ten opzichte van lokaal
bedrijventerrein. Aan oostzijde grenzend aan
openruimtecorridor (met laagdynamische
zonevreemde recreatie). Aan zuidzijde wonen
langs het water (tegenover nog niet ingevuld
deel van bedriijventerrein Zavelheyde). Aan
noordzijde zicht op open ruimte vallei van de
Kleine Nete mogelijk
Aansnijden van open
ruimte
+
Reeds versnipperd gebied
Mogelijkheden sociaal
en bescheiden wonen
+
Ja
Bodem en water
0
Niet overstromingsgevoelig
Fauna en flora
-
Centraal zone gekarteerd als biologisch
waardevol (BWK). Grenst aan de noordzijde
aan NRP-gebied: onderdeel van vallei van
Kleine Nete met streefbeeld droog grasland
en droog bos met KLE (kwetsbaar)
Landschap en
archeologie
-
Openruimteverbinding op provinciaal niveau
Archeologisch gevoelig (gekende
archeologische site aanwezig)
Mens – hinderaspecten
-
Mogelijke hinder nabijgelegen bedrijvigheid
en stort
Mens – mobiliteit
+
Matige bereikbaarheid met openbaar vervoer.
Goede aansluiting weginfrastructuur. en
gemotoriseerd verkeer.
Kadasterkaart: in zwart onbebouwde percelen
(oppervlakte = 9,0 ha)
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen
kleinstedelijk gebied
+/-
Ligging t.o.v.
grensstellende
elementen
-
Multimodale
bereikbaarheid
0/-
Gelegen aan de oostelijke rand van het
verstedelijkt gebied. Ligging tussen kanaal,
verbindingsweg (met ten W ervan
bedrijvenzone) en een afgedekt stort met
nabestemming bosgebied.
Sterk grensstellend:
Water en Natuur: vallei van de Kleine
Nete (ten N van zoekzone), grotendeels
aangeduid als habitatrichtlijngebied
(SBZ-H)
Landschap: ligt aan een gewenste
openruimteverbinding
Het gebied ligt op 2 km van het station en in
de nabijheid van een regelmatige
busverbinding (bijkomende halte op de
Zavelbosstraat te voorzien ter hoogte van
woonwijk)
Het gebied sluit aan op het bovenlokale
fietsroutenetwerk
Het gebied kan via Haverbeemden (langs
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Milieu-aspecten
82
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Conclusie:
Het gebied is geschikt om gedeeltelijk te ontwikkelen als
stedelijk woongebied. Het gebied ligt verder van het
stadscentrum en openbaarvervoerknooppunten dan andere
zoekzones en strategische binnengebieden. De bereikbaarheid
met openbaar vervoer is matig. De zoekzone ligt op fietsafstand
(< 3 km) van het centrum.
Een kwalitatieve woonontwikkeling is mogelijk waarbij de
bebouwde percelen met bestaande zonevreemde woningen
worden geïntegreerd in het stedelijk woongebied. Voor de
onbebouwde percelen wordt een richtdichtheid van 25 wo/ha
nagestreefd. De gewenste inrichting (i.f.v. verzoenen stedelijke
dichtheid met groen karakter) dient in het PRUP en de latere
fasen verder te worden uitgewerkt . De vergunningstoestand
van bestaande bebouwing moet in de PRUP-fase verder worden
onderzocht. Op termijn dienen de reeds bebouwde percelen ook
te verdichten (richtdichtheid 25 wo/ha).
De inpasbaarheid van de zonevreemde bedrijvigheid (Eliasite)
moet verder onderzocht worden. Mogelijk kan vanuit een
globale gebiedsgerichte benadering de visie van het GRS (max.
10-25% uitbreiden zonder schaalvergroting met beperkingen
naar aard van nieuwe activiteiten: enkel
gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut) verruimd /
bijgestuurd worden. Er kan b.v. nagedacht worden over een
functiemenging of nabestemming wonen.
In het gebied ten oosten van de zoekzone wenst de stad de
zonevreemde recreatie rechtszekerheid te geven. Het
aangrenzende gebied ten oosten heeft ook een functie als
openruimteverbinding tussen de Netevallei en het
openruimtegebied tussen Olen en Herentals.
De relatie met Diependael kan op lange termijn verder
onderzocht en indien mogelijk versterkt worden. Er moet
rekening gehouden worden met de naastgelegen KMO-zone die
minstens op korte en middellange termijn behouden blijft.
Aan de noordzijde moet de afbakening van het stedelijk
woongebied verder onderzocht worden (afstemming op
resultaten planMER, Passende Beoordeling, verdere
besluitvorming ikv gewestelijk RUP vallei van de Kleine Nete en
Aa en op de ontwikkelingsperspectieven van aanwezige
zonevreemde woningen en zonevreemde bedrijvigheid).
Mogelijk kan het gebied tussen Langendonk en Kamergoor als
overgangsgebied naar de open vallei fungeren (verder te
onderzoeken o.b.v. afbakening gewRUP).
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
83
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.8.6.
Zoekzone Acacialaan – Duifhuizen (Wo 6)
bereikbaarheid
Ruimtelijke inpasbaarheid
+
Aansnijden van open
ruimte
0
Mogelijkheden sociaal en
bescheiden wonen
knooppunten. Matige bereikbaarheid met
openbaar vervoer: reguliere buslijnen in de
Herenthoutseweg (op ong. 700 m en
Aarschotseweg (ong. 400 m mits
voetgangersdoorsteek door natuurgebied)
Het gebied sluit aan op het bovenlokale
fietsroutenetwerk (Acacialaan: bovenlokale
functionele fietsroute).
Het gebied wordt via de woonwijk Molekens
(lokale wegen type III) en de
Herenthoutseweg (lokale weg type I)
ontsloten naar het centrum van Herentals en
het hoger wegennet
Geïsoleerd gebied tussen bestaande woningen
(tuinen) en het aanwezige natuurgebied. De
zone wordt doorsneden door een
hoogspanningslijn (70 kV): in een strook van
25 à 30 m hierrond is het aangewezen geen
woonfuncties in te planten.
Het gebied is reeds sterk versnipperd en ligt
aan de rand van bestaande openruimtestructuren.
Opgelegde dichtheid is moeilijk inpasbaar
Milieu-aspecten
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte: ca. 3,0 ha
rekening houdend met aanwezige
tuinen en hoogspanningsleiding
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen
kleinstedelijk gebied
(-)
Ligging t.o.v.
grensstellende elementen
-
Multimodale
0/-
Gelegen aan de rand van het verstedelijkt
gebied, aansluitend bij de bestaande
woonwijk Molekens. Nabijheid van basisschool
(op ong. 500 m)
Matig grenstellend
Landbouw: Gelegen in HAG, aan de
noordzijde van een aaneengesloten
landbouwgebied
Natuur: aan de westzijde van een
aaneengesloten natuurgebied
Vrij perifere ligging tov centrum en ov-
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Bodem en water
0
Niet overstromingsgevoelig. Geen kwetsbare
bodems.
Fauna en flora
-
Landschap
-
Mens – hinderaspecten
0
Mens – mobiliteit
(+)
Westelijk deel gekarteerd als biologisch
waardevol (BWK).
Gelegen in relictzone ‘bos- en akkercomplex
Molekens’
De aanwezige hoogspanningsleiding is een
aandachtspunt (zie hoger)
Matige bereikbaarheid met openbaar vervoer.
Matige aansluiting op weginfrastructuur. en
gemotoriseerd verkeer. Goede bereikbaarheid
met de fiets
84
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Conclusie:
De zoekzone kan als een inbreiding aanzien worden tussen de
reeds bestaande bebouwing in de Acacialaan en de Duifhuizen
en komt daarom in aanmerking om als stedelijk
woongebied te ontwikkelen. In de planMER en PRUP-fase
dient de verantwoording van de aansnijding van het HAG en de
manier waarop wordt omgegaan met de planologische ruil (cf
omzendbrief RO/2010/1) verder te worden uitgewerkt.
Aanvullende, niet weerhouden zoekzones
Andere zoekzones aansluitend bij het woongebied werden
gescreend, maar niet weerhouden. Van deze gebieden worden
hieronder kort de voornaamste kenmerken beschreven.
De zoekzone ligt vrij perifeer: specifieke ingrepen die een
duurzaam mobiliteitsgedrag stimuleren, zijn aangewezen zoals
een goede aansluiting op het fietsroutenetwerk (Acacialaan) en
een rechtstreekse fiets- en voetgangersdoorsteek naar de
Aarschotschotseweg.
De inpassing van de groenstructuur (maximaal behoud van
waardevolle elementen) en aanwezige hoogspanningsleiding
zijn bijzondere aandachtspunten bij de inrichting van het
gebied. De relatie met het naastgelegen boscomplex moet in de
planMER en PRUP-fase verder worden onderzocht.
Net ten noorden van deze zone ligt een onbebouwd strategisch
binnengebied (gebied 25 Heesveld). Het is aangewezen de
relatie en aansluiting met dit binnengebied te onderzoeken.
Aanduiding zoekzones (volle lijn) en aanvullende, niet
weerhouden zoekzones (stippellijn) voor wonen
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
85
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
W - Hoevereveld
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte:
ca.25,8 ha
Y – gebied tussen Rozenstraat
en spoorlijn / Koulaak
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte:
ca.2,4 ha
• herbevestigd agrarisch
•
•
•
•
gebied: kan enkel
aangesneden worden
indien er geen andere
evenwaardige
alternatieven zijn +
planologische
compensatie?
samenhangend open
ruimte- en
landbouwgebied
hoogspanningsleiding
waardoor deels niet
ontwikkelbaar voor
wonen
perifere ligging
ook zoekzone voor
bedrijvigheid (zie verder)
• geen HAG
• rand vallei van de Nete
• mogelijk overstromings•
Z – Lange Eerselstraat
Kenmerken:
Bruto-oppervlakte:
ca.5,9 à 7,5 ha rekening
houdend met bestaande
zone-vreemde woningen
• geen HAG
• bestaande cluster met
•
•
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
gevoelig gebied
in voorontwerp
gewestelijk RUP: voorstel
tot herbestemming naar
gemengd openruimtegebied
zonevreemde woningen
geïsoleerd gebied tussen
bedrijventerrein
Heirenbroek (hoger
gelegen) en verhoogde
voormalige spoorlijn
in functie van ruimtelijk
veiligheid is nieuwe
ontwikkeling hier niet
wenselijk
86
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
9.9.
Conclusies aanbodbeleid wonen
Weerhouden zoekzone
Raming aantal woningen
-AG Acacialaan - Duifhuizen
9.9.1.
± 68
Voorlopige kwantitatieve toetsing
Conclusies:
• een actief verdichtingsbeleid van de strategische
binnengebieden leidt
° op korte termijn (planperiode tot 2012) nog tot een tekort
in het volgens de taakstelling gewenste aanbod
° op (middel)lange termijn zou het bouwpotentieel
voldoende kunnen zijn om de taakstelling (planperiode tot
2022) te realiseren, op voorwaarde dat de vooropgestelde
verdichting en inbreiding (cf aannames) effectief wordt
gerealiseerd
• door het bestemmen van één of meerdere bijkomende
woongebieden kan bijkomend woonaanbod worden
gecreëerd. Drie gebieden komen hiervoor in aanmerking
° zuidelijk deel woonuitbreidingsgebied Olympiadelaan: in
samenhang met de stationsomgeving en binnengebieden
42 en 43 te ontwikkelen
° agrarisch gebied Acacialaan – Duifhuizen: in samenhang
met binnengebied nr 25 te ontwikkelen
° Proostenbos: ontwikkeling onbebouwde percelen
gekoppeld aan een kwalitatieve integratie van bestaande
zonevreemde woningen
- Olympiadelaan zuid (onderdeel van
strategisch gebied Olympiadelaan)
- Proostenbos-Kamergoor
Door deze 3 gebieden te herbestemmen wordt de taakstelling
op korte termijn (tot 2012) niet volledig ingevuld, maar wordt
op lange termijn (tot 2022) voorzien in voldoende aanbod voor
de opvang van de taakstelling. Op deze manier wordt getracht
om een evenwicht te zoeken tussen het kwalitatief en het
kwantitatief verhaal.
9.9.2.
87
Juridische verankering
A. Jurdische verankering aanbodbeleid in bestaand
woongebied
Om de doelstellingen voor strategische binnengebieden ook
effectief te garanderen, is het aangewezen om te zoeken naar
een strategie om dit juridisch te verankeren. Dit gebeurt op 2
manieren
A1.
opmaak overdruk-RUP waarin de vooropgestelde
dichtheid verordenend wordt vastgesteld;
° Er wordt voorgesteld om voorlopig alle binnengebieden op
te nemen, die behoren tot categorie 2 en 3, behalve
− de binnengebieden waarvoor reeds een RUP of BPA van
kracht is. Voor deze gebieden zijn reeds juridische
voorschriften voor handen
10
Afbakening stedelijk gebied Herentals
te bepalen obv
gebiedsgericht onderzoek
strategisch gebied
± 22510
Oppervlakte onbebouwde percelen x 25 woningen/ha
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
− binnengebieden die in het kader van de afbakening
zullen opgenomen worden in een gebiedsdekkend RUP
− binnengebieden die in een goedgekeurde, niet vervallen
verkaveling liggen ?
° Bij de opmaak van het overdrukRUP zal bij aanvang een
methode /aanpak moeten worden bepaald. Het is
belangrijk om te vermijden dat ‘arbitraire’ dichtheden in
de praktijk tot ruimtelijk ongewenste zaken leiden (of
ontwikkelingen blokkeren omdat de dichtheid niet
realistisch is).
° Eventueel kan in de RUP-fase obv gebiedsgericht
onderzoek een verfijning van de selectie worden gemaakt
(bv op basis van de perceelsstructuur, de mate waarin het
gebied vervlochten is met z’n omgeving,…).
A2.
opmaak gebiedsgerichte RUPs met gedetailleerde
bebouwings- en inrichtingsvoorschriften voor bepaalde
strategische ontwikkelingszones.
° binnengebied 37 + 38 Wuytsbergen – voormalig
poederfabriek + Spoorwegstraat: omwille van de
strategische ligging en gebiedsgerichte potenties (b.v. te
vrijwaren groen en archeologisch patrimonium,…) wordt in
het kader van de afbakening van het stedelijk gebied
hiervoor een gebiedsgericht gemeentelijk RUP opgemaakt
° Eventueel kunnen later ook voor andere gebieden
gebiedsgerichte gemeentelijke RUPs worden opgemaakt
(maar dit gebeurt dan niet in het kader van het
afbakeningsproces)
Zoekzones herbestemmen naar woongebied
Omzetten weerhouden zoekzones in woongebied door middel
van PRUPs. In principe dient hiervoor een dichtheid van 25
woningen per ha te worden toegepast. Indien de gewenste
dichtheid (op basis van de plaatselijke ruimtelijke draagkracht)
lager ligt, heeft dit impact op de taakstelling voor andere
zoekzones en/of strategische binnengebieden.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
88
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10. Verkennend
bedrijvigheid
10.1.
onderzoek
regionale
Inleiding
De provincie heeft een taakstelling om regionale bedrijvigheid
te realiseren in de kleinstedelijke gebieden. Hiervoor wordt
vertrokken vanuit een aanbodgericht beleid. De vooropgestelde
taakstelling is bepaald op basis van een studie op Vlaams
niveau (zie 9.4); er wordt niet vertrokken vanuit een lokaal
behoefteonderzoek (vraagzijde). Op provinciaal niveau wordt
uitgegaan van een spreiding van dit pakket over alle
kleinstedelijke gebieden: voor de omvang per kleinstedelijk
gebied wordt rekening gehouden met de ruimtelijke
draagkracht van elk kleinstedelijk gebied. In het
afbakeningsproces worden verschillende zoekzones die in
aanmerking komen om als regionaal bedrijventerrein te
herbestemmen afgebakend en afgewogen. De invulling van
reeds bestemde, nog onbenutte bedrijventerreinen valt buiten
de scope van het onderzoek. Evenals het onderzoek naar
herstructurerings- en diversifiëringsmogelijkheden van
bestaande regionale bedrijventerreinen. Informatief wordt wel
een overzicht gegeven van de bestaande (al dan niet
gedeeltelijk ingevulde) regionale bedrijventerreinen.
10.2.
Herentals in het RSV
Het Vlaams gewest selecteert het gebied rondom het
Albertkanaal als een economisch netwerk op Vlaams niveau.
Alle gemeenten in de omgeving van dit netwerk worden
automatisch geselecteerd als economische knooppunten in dit
netwerk. Herentals maakt integraal deel uit van deze
deelruimte.
10.3.
Herentals maakt deel uit van de Kempische poort. Herentals
vormt in deze poort van provinciaal niveau een scharnierpunt
voor de Kempische as en het Albertkanaal. Vanwege de relatie
met het ENA werkt de provincie de taakstelling uit in overleg
met het Vlaams Gewest.
Het kleinstedelijk gebied wordt gezien als een verdichtingspunt
in het stedelijk netwerk ‘kempische as’. Door de ligging in een
vervoersbundel op bovenprovinciaal niveau heeft Herentals
hoge potenties voor de uitbouw van multimodale bedrijvigheid.
Bij de vaststelling van het aantal en de locatie moet echter
expliciet rekening gehouden worden met beperking vanuit het
omliggende Netegebied.
10.4.
10.4.1.
89
Taakstelling na 2007
Taakstelling in RSPA
De te realiseren taakstelling voor het geheel van de provincie
bedraagt per 1 januari 2007 2.349 ha. Hieronder wordt de
verdeling gegeven van deze verschillende pakketten voor de
bijkomende bedrijventerreinen:
• pakket 1 (grootstedelijke en regionaalstedelijke gebieden):
1.243 ha;
• pakket 2 (economisch netwerk van het Albertkanaal): 277
ha;
• pakket 3 (kleinstedelijke gebieden7 en economische
•
knooppunten): 517 ha;
pakket 4 (gemeenten in het buitengebied): 312 ha.
De provincie beschouwd het te verdelen aantal hectaren van
pakket 3 als een taakstelling voor het geheel van de
kleinstedelijke
gebieden
en
specifieke
economische
knooppunten.11 Van pakket 3 (517 ha) is reeds 149 ha
11
Afbakening stedelijk gebied Herentals
Herentals in het RSPA
Zie Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid (pakket 3).
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
voorlopig (voor plannen in voorbereiding) en 262 ha definitief
toegewezen (zie bijlage). Er rest nog een saldo van 106 ha te
verdelen over de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals,
het specifiek economisch knooppunt Malle en eventuele
toekomstige
herzieningen
van
reeds
afgeronde
planningsprocessen (zoals bv. het kleinstedelijk gebied Lier of
de Brabantse poort).
10.4.2.
Taakstelling kleinstedelijk gebied Herentals
De taakstelling voor het KSG Herentals wordt gebiedsgericht
bepaald vanuit de ruimtelijke draagkracht van het kleinstedelijk
gebied.
In functie van de ruimtelijke draagkracht worden zoekzones
voor bijkomende regionale bedrijvigheid voorgesteld. De hieruit
voortvloeiende oppervlakten worden dan telkens getoetst met
de globale taakstelling op provinciaal niveau die in zijn
globaliteit wordt bijgehouden.
10.5.
Inventarisatie van het beschikbaar aanbod
Herentals heeft een sterke concentratie van bedrijventerreinen
in de omgeving van de E313, het Albertkanaal en het gedeelte
langs het kanaal Herentals-Bocholt parallel aan de Ringlaan.
De concentratie aan bedrijventerreinen te Herentals wordt door
het Vlaams gewest aangeduid als onderdeel van de ruimtelijke
knoop12 ‘Kempische Poort’. De bedrijvenstrip13 Herentals heeft
als rol om de spoor- en watertoegang tot de Kempische as te
worden met een gevarieerd aanbod industriële milieus
gekoppeld aan het stedelijk gebied. Binnen deze bedrijvenstrip
selecteert het Vlaams gewest de regionale bedrijventerreinen
die een rol vervullen in de ENA. Daarnaast werden een aantal
terreinen onderzocht die in aanmerking komen voor de
inplanting van een nieuw bedrijventerrein. De uiteindelijke
keuze viel op het opgespoten terrein Heirenbroek.
Bron berekening beschikbaar aanbod: GRS Herentals,
informatief gedeelte
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
12
Ruimtelijke knopen dienen een divers aanbod aan type bedrijventerreinen te
bevatten. Hierdoor vervullen zij een belangrijke rol bij de realisatie van
multilogistiek in het ENA.
13
Bedrijvenstrips zijn ruimtelijke concentraties van bedrijven met een
bovenregionaal
activiteitenpatroon
(en
goederenstromen)
die
geaccomodeerd worden met voldoende bedrijventerrein en goede ontsluiting
en waarbinnen afstemming plaatsvindt over de organisatie en efficiënte
afwikkeling van het goederenvervoer (ENA, eindrapport deel I, p.69).
90
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.5.1.
De Beukelaer - Pareinlaan (43,5 ha)
De Pareinlaan ligt net ten noorden van het Albertkanaal in het
uiterste westen van de gemeente. Twee zeer grote bedrijven uit
de voedingssector zijn hier gevestigd (Lu en Kraft.) Het terrein
wordt ten noorden begrensd door verkavelingen (open
bebouwing) en de spoorlijn, ten zuiden door het Albertkanaal en
ten noorden en ten westen door natuurgebied. Er rest slechts
weinig uitbreidingsruimte.
De Beukelaer-Pareinlaan wordt via de Ringlaan ontsloten naar
het verkeerscomplex Herentals-Oost.
Het bedrijventerrein wordt aan de westzijde begrensd door de
aanwezigheid van het militair domein dat het statuut heeft van
beschermd landschap en habitatrichtlijngebied.
Geen aanbod: ca. 34,7 ha ingenomen, ca. 8,7 ha tijdelijk
niet realiseerbaar en 0,1 ha definitief niet realiseerbaar.
10.5.2.
Betoncentrale Lierseweg (5,1 ha)
De betoncentrale ligt ten zuidwesten van het centrum van de
stad tussen de zuidelijke kaai van het Albertkanaal, de
Lierseweg en de spoorlijn. Door deze insluiting tussen
infrastructuren rest er weinig ruimte voor uitbreiding.
Geen aanbod
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
10.5.3.
Wolfstee (109 ha14)– Klein Gent (95,7 ha15)
Dit bedrijventerrein is gemeentegrensoverschrijdend, centraal
op de westelijke grens van de gemeente, parallel aan de
autosnelweg E313.
De bedrijven liggen volgens een rationeel loodrecht
verkavelingspatroon geordend langs twee centrale brede lanen,
één ten noorden en één ten zuiden evenwijdig aan de
autosnelweg. Het bedrijventerrein heeft een eigen op- en
afrittencomplex op de autosnelweg.
Beide lanen geven in het oosten uit op de Herenthoutseweg en,
via een kleine lokale weg (Wolfstee), op de Lierseweg in het
noorden en via een tweede lokale weg (DiamantstraatVeldhoven) eveneens op de Herenthoutseweg. Het noordelijke
deel van het bedrijventerrein is met het zuidelijke deel
verbonden door 2 bruggen over de autosnelweg op het
bedrijventerrein en via de Herenthoutseweg langs de oostzijde
van het bedrijventerrein.
De noordelijke laan (Toekomstlaan) geeft uit op de op- en afrit
van de wegvakken van Hasselt naar Antwerpen, de zuidelijke
laan (Atealaan) geeft uit op de rijrichting van Antwerpen naar
Hasselt. Op de zuidelijke laan zijn eveneens drie interne lussen
op het bedrijventerrein gesitueerd.
Het bedrijventerrein is reeds grotendeels ingevuld. Het betreft
voornamelijk relatief grote bedrijven met een regionale
uitstraling . Toch komen ook enkele concentraties van lokale
bedrijven en kantoren voor.
In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van
het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse
Regering beslist dat inbreiding en herstructurering van
14
Aantal ha. op het grondgebied van Herentals
15
Idem als voorgaande
91
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
bestaande bedrijventerreinen van groot belang is. Eén van de
gebieden die aangepakt wordt, is het bedrijventerrein WolfsteeKlein-Gent in Herentals.
Op dit bedrijventerrein bestaat de mogelijkheid om ongeveer 5
ha reeds bestemd maar nog braakliggend terrein te activeren.
De Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de
Kempen (IOK) knoopte onderhandelingen aan met de eigenaar,
het OCMW van Herentals, om de gronden te verwerven. IOK wil
de gronden ontwikkelen en op de markt aanbieden als
bedrijventerrein. In afwachting van de ontsluiting zijn de
gronden reeds principiëel toegewezen.
Aanbod: 190,7 ha ingenomen, 3.3 ha bouwrijp niet
ingenomen, 4,9 ha tijdelijk niet realiseerbaar en 5,8 ha
definitief niet realiseerbaar?
Beoogd aantal ha en type bedrijvigheid: 4,7 ha weggebonden
Het bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is onderdeel
van het ENA en kan als dusdanig ook beschouwd worden
als een invulling van het ENA (pakket 2).
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
10.5.4.
Heirenbroek
In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van
het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse
Regering beslist in Herentals een nieuw bedrijventerrein
'Heirenbroek' te ontwikkelen. Het wordt een deels
watergebonden en deels gemengd regionaal bedrijventerrein.
Om deze ontwikkeling mogelijk te maken, heeft de Vlaamse
overheid een ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt. De Vlaamse
Regering vroeg in het besluit van 23 april 2004 over de nadere
uitwerking van het ENA bij de opmaak van dit plan aandacht
voor de inbuffering van het nieuwe bedrijventerrein, de
ontsluiting ervan langs de Liersesteenweg, de
woonwagenproblematiek en het type van industrie.
Het RUP werd op 4 december 2009 door de Vlaamse Regering
definitief vastgesteld.
Het terrein Heirenbroek wordt op kwaliteitsvolle en duurzame
wijze ontwikkeld als een hoofdzakelijk specifiek regionaal
watergebonden bedrijventerrein. Het bestaande
bedrijventerrein ten westen komt in beeld bij de
conceptvorming. Het bestaande kadegebonden bedrijf (Holcim
Beton België) gelegen in ambachtelijke zone wordt binnen de
plangrenzen opgenomen. Op deze wijze kan zo een eenvormig
gebied ontstaan naar uitzicht en ruimtegebruik en een optimale
ontsluiting worden gerealiseerd.
Intensief ruimtegebruik met gebruik van het reliëf als buffer is
een hoofddoelstelling.
Er wordt gestreefd naar een gecoördineerde en
multidisciplinaire aanpak van Heirenbroek. Het plangebied
wordt maximaal ontwikkeld met het oog op de multimodale
potenties ervan, met behoud van de watergebondenheid via het
Albertkanaal, ontsluiting via de N13 naar de E313-A13 en indien
mogelijk via het spoor.
92
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Aanbod: aantal ha en type bedrijvigheid: 38,6 ha –
watergebonden
10.5.5.
Het bedrijventerrein Heirenbroek is onderdeel van het ENA en
kan als dusdanig ook beschouwd worden als een invulling van
het ENA (pakket 2).
In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van
het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse
Regering beslist dat inbreiding en herstructurering van
bestaande bedrijventerreinen van groot belang is. Eén van de
gebieden die aangepakt worden, is het bedrijventerrein
Hannekenshoek te Herentals.
Bedoeling van het herstructureringsproject Hannekenshoek is
het opmaken van een ruimtelijke visie op dit gebied als basis
voor de toekomstige ontwikkeling. Hierbij zal aandacht gaan
naar lokale bedrijventerreinen, stedelijke bedrijventerreinen en
de relatie tussen het gebied en de rest van Herentals. Een
belangrijke opgave is het komen tot zorgvuldig ruimtegebruik
en het verbeteren van het uitzicht (de ruimtelijke kwaliteit, de
beeldkwaliteit) van het gebied. De ontsluiting van het gebied
naar het hoger wegennet is eveneens een belangrijk vraagstuk
voor het herstructureringsproject.
De percelering wordt verbeterd in functie van de bestaande
hoofdassen
Er wordt gestreefd naar een zorgvuldig ruimtegebruik in functie
van de bedrijvigheid.
Het terrein wordt beter geïntegreerd in het stedelijke weefsel.
Er wordt een visie op het gebruik van de ruimte opgemaakt en
er is overleg tussen de verschillende betrokken actoren.
De intercommunale IOK heeft het onderzoek in de loop van
2008 opgestart. In maart 2012 werd de eindnota afgerond
waarin ondermeer doelstellingen, flankerend beleid en
herstructureringsvoorstellen worden geformuleerd. Er is
momenteel een MER-screening in opmaak.
Figuur 21 Situering regionale bedrijven binnen het ENA in
Herentals
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Hannekenshoek
93
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Hannekenshoek (128,3 ha)
Het betreft een bedrijventerrein tussen de twee kanalen. Het bedrijventerrein
beslaat een oppervlakte van 128.3 ha. De invulling en de infrastructuur zijn van
zeer lage kwaliteit. Het betreft één van de meest versnipperde
bedrijventerreinen van Vlaanderen.
Naargelang de huidige invulling en begrenzing kunnen momenteel vijf delen
onderscheiden worden: het Eilandje, Hannekenshoek, Aarschotseweg-Vennen,
Dikberd en Langepad.
1. Het Eilandje
Het eilandje ligt helemaal in het westen, op de kop van het ‘schiereiland’
tussen de twee kanalen. Langs de Herenthoutseweg liggen een paar
handelszaken. Ten westen daarvan ligt een lint oude arbeiderswoningen (in
het verlengde van de Kolveniersstraat) en daarachter dan weer één recente
villa.
Ook ten oosten van de Herenthoutseweg sluit een lint woningen aan op de
Herenthoutseweg.
2. Hannekenshoek
Hannekenshoek ligt tussen de Herenthoutseweg en de Aarschotseweg. Het
gebied kent een zéér grote variatie in perceelsgrootte. Naast een groot,
eerder regionaal bedrijf (bv. het Kempisch asfaltbedrijf) liggen er ook een
aantal kleinere bedrijven en een aantal verspreide woningen in het gebied.
De wegen door het gebied volgen nog het oude grillige patroon van voor de
afgraving van de kanalen, met als resultaat een zeer groot aantal onhandige
(bv. driehoekige) percelen. Drie van deze smalle wegen geven uit op de
Aarschotseweg in het oosten. Eén op de Herenthoutse in het westen. Van
een groot deel van het terrein zijn de percelen nog onbebouwd of staan de
gebouwen leeg (bv. bloemmolens). Deze vacante percelen liggen echter
verspreid over het geheel, van elkaar gescheiden door enkele woningen of
andere constructies.
3. Dikberd
Dikberd vormt grofweg een driehoek die ten westen begrensd wordt door de
bebouwing langs de Aarschotseweg, ten oosten door een open
landbouwgebied en ten zuiden door het Albertkanaal. Twee half open
woonlinten vormen samen met een kleine recreatiecluster de grens met het
landbouwgebied. De terreinen zijn haast alle ingevuld door lokale bedrijven.
De meeste bedrijven, de woningen en de recreatie zijn momenteel
samen via de smalle weg ‘Dikberd’ op de Aarschotseweg ontsloten.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
4. Aarschotseweg-Vennen
De Aarschotseweg tussen de twee kanalen wordt voornamelijk gekenmerkt
door handelszaken. De meeste hiervan zijn rechtstreeks ontsloten op de
Aarschotseweg, wat vaak gevaarlijke situaties oplevert. De meubelzaken op
de splitsing Aarschotseweg-Geelseweg (Primalux) maken onderdeel uit van
dit handelslint in ontwikkeling. Hoewel de Aarschotseweg één van de
belangrijkste toegangswegen tot de stad vormt is de huidige beeldkwaliteit
zéér laag. De Aarschotseweg en de ontwikkelingen errond liggen ingebed in
een KMO-gebied dat grotendeels functioneert op lokale schaal en ruwweg
samenvalt met de straten ‘Vennen’ aan weerszijde van de Aarschotseweg,
ten zuiden van de de Geelseweg en ten noorden van een open
landbouwgebied. Bijna het ganse terrein is vandaag nog onbebouwd of de
gebouwen zijn leegstaand. De smalle straten (Vennen) geven via Dikberd uit
op de Aarschotseweg en op twee plaatsen rechtstreeks op de Geelseweg.
Centraal ligt een kleine groep (gewezen) hoeves.
5. Langepad
Langepad wordt begrensd door de Geelseweg in het zuiden, het kanaal
Herentals-Bocholt in het noordwesten en een open landbouwgebied in het
oosten (Grees). Ook dit gebied is zeer versnipperd. Het bevat voornamelijk
kleine lokale bedrijven.
Het oostelijke deel langs de 3.5m brede lokale weg (Langepad) heeft zich
ontwikkeld tot een mix van kleine bedrijven, afgewisseld met woningen. Het
oostelijke deel langs de Geelseweg ontwikkelt zich tot een klein handelslint.
Het westelijke deel tussen de Geelseweg en het kanaal en de strip naar het
oosten langs het kanaal is nog onbebouwd (er bevindt zich geen
ontsluitingsweg op dit deel van het gebied.)
IOK heeft recent de niet-bezette percelen van het bedrijventerrein op de
markt gebracht.
94
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Figuur 22 Onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek (Bron:
IOK)
Figuur 23 Ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek (Bron:
IOK)
Aanbod: De ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek
bedraagt ca. 31,5 ha.
De onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek bedraagt 24,4
ha.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De bedrijvenstrip kreeg een specifieke rol toegewezen in het
ENA. De strip bestaat uit een gevarieerd aanbod aan
bedrijventerreinen en staat in relatie tot de stedelijke kern. Een
aantal terreinen die niet werden geselecteerd in het netwerk
van ENA kunnen echter wel (gedeeltelijk) als van bovenlokaal
belang beschouwd worden omwille van de activiteiten en de
goede (multimodale) ontsluiting via bovenlokale infrastructuren.
95
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.5.6.
Lierseweg west (19,7 ha)
gewijzigd in lokaal bedrijventerrein met openbaar karakter.
Door deze bestemming wordt dit bedrijventerrein als een
specifiek bedrijventerrein beschouwd.
Het betreft een bedrijventerrein tussen de Lierseweg en het
Albertkanaal. Het terrein is volledig ingenomen. Het terrein is
gemeentegrensoverschrijdend met Grobbendonk. Gezien de
huidige invulling van het terrein functioneert het eerder op
stedelijk niveau, en niet op niveau van het ENA.
Aanbod: specifiek bedrijventerrein, beperkte
uitbreidingsmogelijkheden (ca 1ha, tijdelijk niet
realiseerbaar) binnen kmo-zone.
Aanbod: Geen
10.5.9.
10.5.7.
Het bedrijventerrein is gelegen langs het kanaal HerentalsBocholt en is gemeentegrensoverschrijdend met Olen. Het
terrein is praktisch volledig ingenomen door een relatief grote
vestiging van Umicore, op het grondgebied van de gemeente
Olen (gedeelte Watertorenstraat). Het westelijke deel van het
bedrijventerrein, zoals het aangeduid staat op het gewestplan,
is nog onbebouwd (ong. 20ha). Het gebied kan geactiveerd
worden mits aandacht besteed wordt aan de gewenste openruimteverbinding.
Laagland (20,4 ha)
Laagland ligt ten zuidwesten van het stadscentrum van
Herentals op een restruimte die ontstond waar de Ringlaan
even noordelijk wegbuigt van het Albertkanaal om vervolgens
zuidelijk af te buigen over het kanaal en over te gaan in de
steenweg naar Lier.
Naast enkele bedrijven op stedelijk niveau, de stadsdiensten en
het gemeentelijk containerpark liggen er op het terrein ook een
aantal relatief dichte groepen van zonevreemde woningen.
Vooral het westelijke deel van het gebied is bijna geheel
ingevuld. De oostelijke helft van het terrein is nog nagenoeg
onbezet, op een overslagkaai (schip-vrachtwagen) voor
bouwmaterialen (voornamelijk grind en zand) na.
Aanbod: lokaal bedrijventerrein, ca. 2,5 ha onbebouwd
(tijdelijk niet realiseerbaar), mogelijk in aanmerking
voor uitbreiding grootschalige detailhandelszone.
10.5.8.
VDAB (vroeger militair domein 11,7 ha)
Ten zuiden van de Lierseweg ligt ter hoogte van de
betoncentrale een oud militair domein dat momenteel in gebruik
is als opleidingscentrum van de VDAB. Via een
gewestplanwijziging werd de bestemming van militair domein
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Watertorenstraat
Aanbod: 9,9 ha regionaal bedrijventerrein, waarvan 3,3
ha reeds ingenomen
10.5.10. Aarschotseweg west (10,6 ha)
Dit bedrijventerrein ligt langs de Aarschotseweg ten zuiden van
het Albertkanaal. Het terrein wordt ten noorden begrensd door
het Albertkanaal, ten oosten door de Aarschotseweg en ten
zuiden en westen door natuurgebied. Een relatief grote
brandstofhandelaar is de voornaamste gebruiker van het
terrein. Er is nagenoeg geen uitbreidingsruimte. 8,8 ha is reeds
ingenomen.
Aanbod: Geen. Ca 1,4 ha kan tijdelijk niet gerealiseerd
worden. 0,4 ha kan definitief niet gerealiseerd worden.
96
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.5.11. Noordervaart (26,8 ha)
Het terrein ligt ten oosten van het stadscentrum. Het wordt ten
westen begrensd door de Ringlaan, ten noorden door de
woonwijk Diependaal, ten zuidoosten door het kanaal
Herentals-Bocholt. Het zuidwestelijke deel kent een
versnipperde en grillige perceelsstructuur en wordt
gedomineerd door twee grote bedrijven. Centraal langs de
Ringlaan ligt nog een kleine groep woningen. Het
noordoostelijke deel heeft een iets uniformer perceelsgrootte.
Naast een paar bedrijven langs de Ringlaan telt deze zone ook
een kleine groep woningen en een nieuwe verkaveling voor
lokale bedrijven en voor bedrijven die eerder op stedelijk niveau
fungeren. Een aantal kavels van dit bedrijventerrein werden
nog niet ingevuld omwille van een gebrek aan ontsluiting. Door
een herziening van het BPA Waterrecreatie (MB 27/02/2006)
werd een ontsluiting uitgewerkt die een volledige invulling van
dit bedrijventerrein kan bewerkstelligen. Ook moeten er
aangepaste ontwikkelingsperspectieven worden uitgewerkt voor
de concentraties zonevreemde woningen in het gebied.
Ook blijkt dat een aantal bedrijventerreinen niet kwalitatief is
ingericht en bijgevolg veel restruimtes omvatten. Een
herstructurering van deze gebieden kan leiden tot het
vrijkomen
van
bijkomende
ruimte
voor
(regionale)
bedrijvigheid. In totaal bedraagt de tijdelijk niet realiseerbare
oppervlakte binnen bestaande bedrijventerreinen 28,6 ha +
31,5 ha binnen de herstructurering van Hannekenshoek.
Bestaande regionale bedrijventerreinen zijn steeds meer
onderhevig aan volgende ontwikkelingen:
• Opsplitsen van grote bedrijfspercelen in kleinere units
• Kantoorontwikkeling (ihb op zichtlocaties langs de E313)
Door deze oncontroleerbare en ongewenste ontwikkelingen
komt het aanbod voor regionale bedrijven onder druk. Het is
wenselijk om deze ontwikkelingen tegen te gaan en hierop door
middel van stedenbouwkundige voorschriften en een sturend
uitgiftebeleid te anticiperen bij de ontwikkeling van nieuwe
gebieden. Ook op reeds bestaande regionale bedrijventerreinen
is een verdere opsplitsing van grote bedrijfspercelen en
autonome kantoorontwikkeling niet gewenst. Dit kan gestuurd
worden via het vergunningenbeleid.
Aanbod: Geen (3,6 ha). Ca. 23 ha ingenomen.
10.5.12. Conclusie
Uit de inventarisatie blijkt dat er reeds een groot aanbod
aanwezig is in en rond het stedelijk gebied Herentals. Door de
ligging op het scharnierpunt van het Albertkanaal, en hiermee
in het ENA netwerk, en de Kempische as krijgt Herentals een
belangrijke rol als economisch knooppunt evenals stedelijk
gebied toegewezen op het vlak van regionale bedrijvigheid.
Er is reeds een groot aanbod aan bedrijventerreinen maar deze
geraken stilaan verzadigd. De totale niet ingenomen
oppervlakte bouwrijp bedrijventerrein bedraagt slechts 3,9 ha.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De grote potentie van Herentals is gericht op de ligging nabij de
grote infrastructuren Albertkanaal en E313 en de aanwezigheid
van de spoorlijn. Deze multimodaliteit is een grote potentie
voor het inrichten van bedrijvigheid nabij Herentals. Er moet op
toegezien worden dat deze potenties niet worden ingeperkt
door bvb bedrijven die gelegen zijn aan het Albertkanaal maar
niet meer watergebonden werken te herlocaliseren zodat
bedrijven die effectief watergebonden functioneren daartoe de
ruimte kunnen krijgen.
In functie van bijkomende bedrijvigheid in het kader van de
afbakening van het stedelijk gebied en de provinciale
taakstelling in functie van bedrijvigheid moet onderzocht
worden of er nog zones geschikt zijn voor de inrichting van
97
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
(regionale) bedrijvigheid. Belangrijk is om voldoende grote
gebieden te zoeken waarbij percelen van 0.5 ha ontwikkelbaar
zijn.
Bijkomende bedrijvigheid kan, gezien de aanwezigheid van de
Netevallei en de Kempische heuvelrug ten noorden en westen
van het stedelijk gebied, enkel in oostelijke en zuidelijk richting
mogelijk verder ontwikkeld worden. In het kader van de
ontsnippering is het dan ook wenselijk om nieuwe gebieden
zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande bedrijvenzones.
Ook moet erop toegezien worden dat nieuwe zones zoveel
mogelijk van de multimodaliteit van het gebied kunnen
profiteren en er geen afbreuk wordt gedaan aan de open
ruimtestructuren in het gebied.
Opp.
De BeukelaerPareinlaan
Betoncentrale
Lierseweg
Wolfstee – Klein
Gent
Heirenbroek
Hannekenshoek
43,5 ha
Noordervaart
TOTAAL
Niet
ontwikkeld
Tijdelijk niet
realiseerbaar
8,7 ha
Definitief niet
realiseerbaar
0,1 ha
204,7
ha
38,6 ha
128,3
ha
26,8 ha
451,74
ha
4,7 ha
4,9 ha
5,8 ha
31,5 ha
0,4 ha
3,2 ha
36,6 ha
16,8 ha
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
5,9 ha
voor
Op basis van een ruimtelijke screening werden een aantal
zoekzones bepaald voor bijkomende (regionale)
bedrijventerreinen. Bij de selectie is rekening gehouden met de
reeds aanwezige bedrijvigheid en de ontsluitingsmogelijkheden.
Volgende locaties worden als zoekzones geselecteerd:
•
•
•
•
5,1 ha
Selectie
en
afweging
zoekzones
bijkomende regionale bedrijvigheid
De volgorde van de zoekzones zal op basis van de bespreking in
de ambtelijke werkgroep worden aangepast.
•
Tabel 5: Overzicht aanbod bedrijventerreinen
Bedrijventerrein
10.6.
•
Zoekzone 1: gebied aansluitend bij het bedrijventerrein
Wolfstee – Klein Gent (Be 1)
Zoekzone 2: gebied tussen bedrijventerrein Heirenbroek
en Klein-Gent / Wolfstee (Be 2)
Zoekzone 3: gebied Hezewijk (Be 3)
Zoekzone 4: gebied ten oosten van het bedrijventerrein
Hannekenshoek (Be 4)
Zoekzone 5:gebied ten noorden van het bedrijventerrein
Hannekenshoek (Be 5)
Zoekzone 6: gebied Kamergoor - Proostenbos (Be 6)
De zoeklocaties worden geëvalueerd op basis van een aantal
ruimtelijke en milieucriteria. Voor de toepassing van de
kwetsbaarheid van de zoekzones op vlak van milieu wordt
gebruik gemaakt van de themalagen die gebruikt zijn als
grensstellende elementen voor het stedelijk gebied.
98
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Figuur 24: Beschikbaar aanbod bedrijventerreinen + aanduiding zoekzones
Afbakening stedelijk gebied Herentals
99
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.6.1. Zoekzone 1: gebied aansluitend bij het
bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent (Be 1)
Economische aspecten
Kenmerken
Bruto oppervlakte:
Zone A: ± 13 ha
Zone B: ± 14 ha
Zone C : ± 7 ha
A
B
Ruimtelijke inpasbaarheid
C
Huidige bestemming:
agrarisch gebied en
zone voor openbaar nut.
gemeente Grobbendonk,
Herentals en Herenthout
Milieu-aspecten
Bodem en water
A
B
C
Fauna en Flora
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Het gebied is gelegen ten zuidwesten van het
stedelijk gebied Herentals en sluit rechtstreeks
aan op het bestaand regionaal bedrijventerrein
Wolfstee – Klein Gent in het noorden.
De zoekzone is gelegen nabij de E313. Het
bedrijventerrein waar de zoekzone bij aanleunt, is
voorzien van een eigen afrittencomplex op de
E313. Bij een aansluiting op het bedrijventerrein
kan logischerwijs ook op een vlotte wijze
aangesloten worden op de E313.
Afbakening stedelijk gebied Herentals
100
Landschap
Het gebied sluit aan bij een bestaande regionaal
bedrijventerrein. Mits de nodige onteigeningen is
het mogelijk om grote, rechthoekige percelen voor
regionale bedrijvigheid te ontwikkelen (zie
conceptschets).
De zoekzone beslaat een gebied dat voor het
overgrote deel in agrarisch gebruik is. In de
zoekzone bevinden zich een heel aantal
zonevreemde woningen. Dit kan als een knelpunt
beschouwd worden voor de ontwikkelbaarheid van
het gebied.
In het noorden sluit de zoekzone aan bij het
bestaand regionaal bedrijventerrein. In het oosten
bevindt zich een beboste zone bestemd als
recreatiegebied. Verder wordt de zoekzone
omgeven door bosgebied en agrarisch gebied.
De aanwezigheid van (gefragmenteerde)
woonlinten en een schuine vallei- en perceelsstructuur beperkt de inpasbaarheid van een
regionaal bedrijventerrein.
Binnen de zoekzone bevinden zich twee beken. Dit
zijn de Moerloop (niet geklasseerd) en de
Krekelbeek (tweede categorie).
De centraal gelegen vallei van de Krekelbeek en
Moerloop is (effectief) overstromingsgevoelig.
Hier bevinden zich veenbodems en zeer natte
lichte zandbodems.
Het gebied is matig tot zeer gevoelig voor
grondwaterstroming.
Het overgrote deel van de gronden binnen de
zoekzone zijn biologisch minder waardevol.
Volgens visie AGNAS is de vallei van de Zelse
Beek een aandachtsgebied voor versterking van
de bosstructuur door bosuitbreiding en behoud en
versterking van stapsteenbossen, hagen en
houtkanten: wenselijk om het beheer van deze
kleine elementen te bevorderen via stimulerende
maatregelen.
Het valleigebied is als relictzone aangeduid
(“Vallei van de Nijlense beek en aanpalend
bosgebied”); in de vallei komen historisch
permanente graslanden voor. Ook de beboste
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens - Belevingswaarde
Mens - Mobiliteit
heuvelrug aan de zuidzijde van de zoekzone is
aangeduid als relictzone (“bosgebied Oosthoven”).
De zoekzone heeft een vrij open karakter; de
open ruimte is evenwel gefragmenteerd door
(zonevreemde) korrels en bebouwingslinten. Een
hoogspanningsleiding loopt in oost-westrichting
door het gebied.
Is volgens AGNAS een mozaïeklandschap met
grondgebonden landbouw en te versterken kleine
bos-, natuur- en landschapselementen.
Het herbevestigd agrarisch gebied (HAG) beslaat
een groot deel van de zoekzone A en B, meer
bepaald het gebied ten noorden van de Bergensesteenweg tot aan de gemeentegrens met
Grobbendonk. Deelgebied C ligt niet in HAG.
De gronden zijn grotendeels in gebruik als akker
en weiland. Her en der bevinden zich korrels en
een aanzienlijker bebouwingslint (Bergen).
De gronden krijgen grotendeels een hoge
waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
De zoekzone A en B wordt doorsneden door de
leidingstraat Wilsele – Loenhout (gewestelijk RUP
in opmaak in functie van aanleg aardgasleiding
door Fluxys). Rond de leidingstraat gelden een
bouwvrije strook (van 5m) en beperkingen voor
Seveso-bedrijvigheid en inplanting van
windturbines. Aanleg van wegen, buffers, parking
is wel mogelijk binnen de bouwvrije strook.Totdat
de aardgasleiding is aangelegd, moet (tijdelijk)
rekening gehouden worden met een bredere
strengzone (32 m).
Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein kan
een schaalbreuk ontstaan tussen de bestaande
bebouwing in het gebied (woningen etc.), het
landschap en de bedrijvigheid.
Via het bestaande bedrijventerrein is een
rechtstreekse ontsluiting naar de E313 mogelijk.
Het gebruik van de bestaande wegen van het
bedrijventerrein zal echter wel stijgen en mogelijk
zorgen voor een overbelasting.
De ontsluitingsstructuur mag de bestaande
verkeersstromen vanuit het bedrijventerrein
Wolfstee in zuidelijke richting (bv sluipverkeer
richting Brussel) niet versterken, maar moet deze
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
eerder ontmoedigen.
De bereikbaarheid met het openbaar vervoer is
slecht: dezeverloopt hoofdzakelijk langsheen het
bestaande bedrijventerrein. In functie van
fietsverkeer kan een nieuwe fiestroute aangelegd
worden die aansluit op het functioneel
fietsroutenetwerk.
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
elementen
Matig grensstellende
elementen
De zoekzone ligt perifeer t.o.v. het stedelijk
gebied.
De overstromingsgevoelige vallei van de
Krekelbeek en Moerloop en het herbevestigd
agrarisch gebied zijn matig grensstellende
elementen.
Besluit
De zoekzone is vanuit ruimtelijk standpunt (door de aanwezigheid van
woonkorrels en een bebouwingslint, de twee beken en een
overstromingsgevoelig gebied, een kwetsbare ondergrond, de structurele
impact van de landbouwstructuur van het HAG) niet in z’n geheel
ontwikkelbaar in functie van regionale bedrijvigheid. De ruimtelijke
elementen zorgen ervoor dat de ontwikkeling van het gebied sterk wordt
beperkt. Een gedeeltelijke ontwikkeling van het gebied als regionaal
bedrijventerrein kan overwogen worden mits het vrijwaren van de vallei
van de Krekelbeek – Moerloop (overstromingsgevoelige gronden,
historische graslanden,...). Tevens moet rekening gehoden worden met
de randvoorwaarden vanuit de leidingstraat Wilsele –Loenhout.
Het gebied ligt deels in HAG. Hiervoor moet cf. de omzendbrief
RO/2010/01:
- aangetoond worden dat er geen evenwaardige alternatieven zijn
- milderende maatregelen uitgewerkt worden voor het beperken van de
impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische
structuur
- flankerende maatregelen worden voorzien voor de compensatie van de
getroffen landbouwgronden
De zoekzone kan grosso modo worden onderverdeeld in 3 zones.
Het gedeelte ten oosten van de Krekelloop (zone B) is gelegen op het
grondgebied van Herenthout. In deze zoekzone is het garanderen van de
woonkwaliteit van de woonconcentratie Bergen en het beperken van de
impact op de landbouw van belang. Om deze woonconcentraties te
101
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
behouden, evenals de recreatiezone en de heuvelrug wordt de
Bergensesteenweg als grens voorgesteld. Een gedeelte van dit gebied is
gelegen in effectief overstromingsgevoelig gebied. De haalbaarheid van
de ontwikkeling van deze zone moet in functie van de waterproblematiek
in het planMER en PRUP grondig worden onderzocht. Uit een economisch
vooroverleg blijkt dat het voor een efficiënte en haalbare ontwikkeling
van het gebied wenselijk is de waterproblematiek van zowel de
bestaande als de nieuwe bedrijvenzone op een hoger schaalniveau aan
te pakken. De haalbaarheid hiervan moet verder worden onderzocht.
Het gedeelte ten westen van de Krekelloop (zone A) is gelegen op het
grondgebied van Grobbendonk en Herentals. In deze zone is het van
belang om niet te diep in te snijden om bestaande landbouwzetels en –
structuren zoveel mogelijk te behouden.
Bij de aanpak van deze zone kunnen de bestaande wegen (bv Klein Gentstraat) geherstructureerd worden om een optimalere ontsluiting op het
bestaande bedrijventerrein te bekomen. De randvoorwaarden voor dit
deelgebied zijn nog niet verder onderzocht.
Binnen het onderzoeksgebied wordt een bijkomend inbreidingsproject
aangeduid (zone C). Aan de zuidoostzijde van het bestaande
bedrijventerrein is een inbreiding mogelijk tussen de bedrijvigheid langs
Moerbroek en de Atealaan. Het gaat om een gebied dat momenteel
bestemd is als bosgebied en waar een manège gelocaliseerd is.
Randvoorwaarden zijn het vrijwaren van een groenbuffer t.a.v. de
Herentalsesteenweg en het ontsluiten van de zone via Moerbroek (en
niet via de Herentalsesteenweg)
Figuur 25: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale
bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein
Wolfstee – Klein-Gent (zoekzone Be 1)
Volgende aspecten zullen bepalend zijn of de zoekzone herbestemd zal
worden als regionaal bedrijventerrein:
•
De haalbaarheid om de waterproblematiek op een hoger
�
schaalniveau aan te pakken
�
•
De effecten van de geplande leidingstraat voor aardgasleidingen,
de recent vergunde windturbines en de bestaande
hoogspanningsleiding op de ontwikkel- en bebouwbaarheid;
•
De impact op de landbouwstructuur en mogelijkheden tot
flankerende maatregelen;
•
De mogelijkheid om de ontsluiting volledig los te koppelen van
het lokaal wegennet; het bedrijfsverkeer moet ontsloten worden
in noordelijke richting; (sluip)verkeer in zuidelijke richting moet
zo veel mogelijk worden ontmoedigd
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
102
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.6.2.
Zoekzone 2: Gebied tussen bedrijventerrein
Heirenbroek en Klein-Gent / Wolfstee (Be 2)
Ontsluitingsmogelijkheden
Kenmerken
Bruto oppervlakte:
Ca. 12 ha
Huidige bestemming:
agrarisch gebied,
bufferzone
gemeente Herentals
Economische aspecten
Ruimtelijke inpasbaarheid
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Het gebied is gelegen aan de zuidzijde van de
stedelijke kern van Herentals en sluit rechtstreeks
aan op een nog te ontwikkelen bedrijventerrein
“Heirenbroek”. Dit laatste bedrijventerrein wordt
op Vlaams niveau ontwikkeld binnen het
“economisch netwerk Albertkanaal”. Aan de
zuidzijde binnen het RUP Heirenbroek liggen de
percelen van de VDAB die als oefenterrein voor
bouwmachines worden gebruikt, wat zowel
Afbakening stedelijk gebied Herentals
103
geluids- als stofhinder veroorzaakt.
De zoekzone wordt doorsneden door een
spoorlijntalud (tot kmpt 19,480 in gebruik als
spoorlijn, verderop – vanaf de E313 – als
fietspad). Mogelijks kan in deze zone bedrijvigheid
gericht op spoorverkeer ontwikkeld worden. De
zone kan in zuidelijke richting via de
ontsluitingsstructuur van het bedrijventerrein
Wolfstee- Klein Gent rechtstreeks ontsloten
worden naar de E313. Eventueel kan ook in
noordelijke richting naar de Lierseweg ontsloten
worden, maar dit is omwille van de aanwezigheid
van woningen langs dit traject en de wegcategorie
van de Liersweg (secundaire weg type III) minder
aangewezen.
Het gebied is vrij gefragmenteerd en leent zich
niet tot het ontwikkelen van grote percelen (tenzij
grootschalige onteigeningen gebeuren). Het is
mogelijk om het bestaande regionaal
bedrijventerrein Klein-Gent – Wolfstee aan de
noordzijde af te werken waarbij uitbreidingsmogelijkheden kunnen worden voorzien voor
bestaande bedrijven en een beperkte ruimte voor
nieuwe bedrijven.
De zoekzone beslaat een gebied dat deels
bebouwd is en omvat verder twee ongebruikte
voetbalvelden, enkele beboste gebieden, akkers
en weilanden.
De deelzone ten noorden van spoorlijn 29 ( sluit
aan bij het te ontwikkelen regionaal
bedrijventerrein “Heirenbroek”. Dit gebied ligt
echter enkele meters hoger waardoor het
ruimtelijk niet meteen aansluit bij de zoekzone.
De aanwezigheid van een 15-tal zonevreemde
woningen langs de Lange Eerselstraat en
Rietbroek maakt regionale bedrijvigheid niet
inpasbaar (tenzij volledige onteigening).
Het gebied ten zuiden van de spoorlijn kan
ruimtelijk als een ander deelgebied beschouwd
worden omdat de spoorlijn verhoogd is aangelegd
en een belangrijke fysieke barrière vormt.
De woonwijk in het oosten is grensstellend voor
de ontwikkeling: het is wenselijk om de bestaande
bufferzone om te buigen in noordelijke richting
zodat deze woonwijk op een goede manier
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
gebufferd worden. In het westen vormt de
bestaande spoorlijn Lier-Herentals een fysieke
grens. De inpasbaarheid van enkele zonevreemde
woningen in Rietbroek en Wolfstee moet verder
onderzocht worden.
Milieu-aspecten
Bodem en water
Fauna en Flora
Landschap
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens – Belevingswaarde
Mens – Mobiliteit
Binnen de zoekzone bevinden zich geen
overstromingsgevoelige gebieden en kwetsbare
bodems. Het gebied is matig gevoelig voor
grondwaterstroming.
Door de ontwikkeling van de woonwijk St-Janneke
is er in de zoekzone een waterprobleem ontstaan.
De zoekzone omvat een aantal biologisch
waardevolle tot zeer waardevolle gebieden.
De zoekzone omvat geen relictenzones,
ankerplaatsen of beschermde landschappen.
Het gebied wordt sterk gefragmenteerd door het
bestaande (zonevreemd) bebouwingslint.
Op de grens tussen de zuidgrens van Heirenbroek
en de tuinen van de zonevreemde woningen is er
een aanzienlijk reliëfverschil (enkele meters).
Een deel van de gronden zijn in gebruik als akker
en weiland. Ten noorden van de spoorlijn
bevinden zich twee woonlinten met in totaal een
15-tal woningen. Ook ten zuiden van de spoorlijn
zijn er verschillende woonconcentraties (Riethoek:
4 won. en Wolfstee: 6 won.) en een horecazaak
waardoor het gebied wordt gefragmenteerd.
Aansluitend bij het woongebied bevinden zich
twee voetbalvelden die vermoedelijk niet meer
worden gebruikt.
Ten noorden van de spoorlijn is de ontwikkeling
van een bedrijventerrein niet verzoenbaar met de
aanwezige woonfunctie. Ten zuiden van de
spoorlijn zou de ontwikkeling van bedrijvigheid
voor een schaalbreuk kunnen zorgen met de
aanwezige woningen in Wolfstee.
Indien een bedrijventerrein ontwikkeld wordt in
het noordelijk deel van de zoekzone dient de
ontsluiting gericht te worden op het nieuw aan te
leggen bedrijventerrein Heirenbroek ten noorden
van de zoekzone. Via dit bedrijventerrein kan de
zoekzone aangesloten worden op het wegennet.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De weg Rietbroek kent een korte helling ter
hoogte van het reliëfsverschil op de zuidelijke
grens van Heirenbroek en is moeilijk te nemen
voor zwaar verkeer. Bovendien heeft spoorweg 15
ondertunnelingen (Rietbroek en Lage Eerselweg)
die te laag zijn voor vrachtverkeer. Zolang dit
probleem niet is opgelost is een aansluiting met
de zuidelijke industriezones niet realistisch.
Het zuidelijk deelgebied kan in zuidelijke richting
via het bestaande bedrijventerrein Klein-Gent Wolfstee ontsloten worden naar de E313.
In functie van openbaar vervoer bevindt zich een
pendelroute deels langsheen de Lierseweg ten
noorden van de zoekzone die heen en weer rijdt
tussen het station en de het bedrijventerrein
Wolfstee- Klein Gent. Verder is er heden nog geen
ontsluiting aanwezig met het openbaar vervoer in
de omgeving van de zoekzone.
Het fietsverkeer kan ontsloten worden op het
bestaand functioneel fietsroutenetwerk in de stad.
Door de ligging nabij het centrum is er een goede
ontsluiting voor fietsverkeer.
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
/
elementen
Matig grensstellende
/
elementen
Besluit
De zoekzone wordt niet weerhouden om te ontwikkelen als regionaal
bedrijventerrein. De deelzone ten noorden van de spoorlijn grenst aan
het gebied Heirenbroek (herbestemd ifv ENA): bij de afbakening van het
ENA is beslist om de zone niet mee te herbestemmen. De vele woningen
en het reliëfverschil zorgen ervoor dat dit gebied niet als een
samenhangend geheel kan ontwikkeld worden.
In de deelzone ten zuiden van de spoorlijn wordt er beleidsmatig voor
geopteerd om de openruimtebuffer tussen de spoorlijn en de noordelijke
grens van het bestaande regionaal bedrijventerrein Wolfstee – KleinGent te behouden waardoor de aanwezige kleinschalige bebouwing
(woningen en horecazaak) kan worden gevrijwaard.
104
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.6.3.
Zoekzone 3: Gebied Hezewijk (Be 3)

Economische aspecten
Kenmerken
Bruto oppervlakte:
Ca. 116.2 ha
Huidige bestemming:
agrarisch gebied en
zone voor
ambachtelijke bedrijven
en kmo’s.
Ruimtelijke inpasbaarheid
gemeente Herentals en
Olen
Bodem en water
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Het gebied is gelegen aan de zuidzijde van het
stedelijk gebied Herentals. Het gebied is gelegen
langsheen de Aarschotseweg, een invalsweg naar
het kleinstedelijk gebied geselecteerd als primaire
weg type II.
De zoekzone leunt in het zuiden aan bij de E313.
In de zuidoostelijke hoek van de zoekzone ligt een
afrittencomplex van de E313 waardoor een vlotte
ontsluiting mogelijk is. In het westen leunt de
zoekzone aan bij de spoorlijn. Een ontsluiting met
spoorverkeer vanaf de zoekzone is mogelijk.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Fauna en Flora
De zoekzone is voldoende groot om te
ontwikkelen voor regionale bedrijvigheid in
combinatie met waterberging en buffer ten
opzichte van het woongebied in het noordwesten.
De zoekzone beslaat een gebied dat voor het
overgrote deel in gebruik is voor agrarische
doeleinden. Her en der bevinden zich een aantal
verspreid en geïsoleerd gelegen woonkorrels.
Binnen het gebied bevindt zich reeds een kleine
zone bestemd voor ambachtelijke bedrijven en
kmo’s.
De noordwestelijke rand wordt bepaald door het
woongebied. Hier bevinden zich hoofdzakelijk
eengezinswoningen.
Het gebied heeft een open karakter maar wordt
sterk gefragmenteerd door verspreid gelegen
korrels. Er bevinden zich binnen de zoekzone een
aantal zones die bestemd zijn als zone voor
ambachtelijke bedrijven en kmo’s die geïsoleerd
gelegen zijn en volledig omgeven worden door
agrarisch gebied. Zij bevinden zich hoofdzakelijk
in het oostelijk gedeelte van het gebied. In het
westelijk gedeelte is het open karakter nog vrij
sterk aanwezig.
Het plangebied wordt doorsneden door twee
beken: de Plassendonkse Loop en de
Stapkensloop / Lenskensloop. Dit zijn beide beken
van de tweede categorie. Tussen beide beken ligt
in de omgeving van de E313 een mogelijk
overstromingsgevoelig gebied. Ver ligt er meer
stroomopwaarts langs de Plassendonkse Loop nog
een mogelijk overstromingsgevoelig gebied ter
hoogte van de weg ‘Hezewijk’. Deze 2 zones
worden ook als zeer gevoelig voor grondwaterstroming aangeduid en betreffen een natte licht
zandleembodem. Voor het overige wordt het
gebied als matig gevoelig voor grondwaterstroming aangeduid en bevinden zich geen
kwetsbare gronden binnen de zoekzone.
Verspreid binnen het gebied bevinden zich een
aantal biologisch waardevolle gebieden. De
zoekzone leunt in het noorden aan bij een
biologisch waardevol gebied.
105
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Landschap
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens – Belevingswaarde
Mens – Mobiliteit
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
elementen
Matig grensstellende
elementen
In het noorden leunt de zoekzone aan bij de
relictenzone “Bos- en akkercomplex Diependaal,
Doffen en Molekens”.
De open ruimte binnen het gebied wordt in het
oostelijk gedeelte van de zoekzone
gefragmenteerd door verspreid liggende korrels.
In het GRS wordt dit gebied, in de omgeving van
de Stapkensloop, als een open ruimteverbinding
aangeduid.
De zoekzone is quasi volledig HAG, op de driehoek
ten oosten van de verbindingsweg naar
Noorderwijk (Hezenwijk) na. Het gebied krijgt
grotendeels een lage tot matige waardering
toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
De gronden zijn hoofdzakelijk in gebruik als akker
en weiland. Her en der bevinden zich korrels.
Twee kleine gebieden binnen de zoekzone zijn
bestemd als zones voor ambachtelijke bedrijven
en kmo’s. Deze zijn echter zeer verspreid en
geïsoleerd gelegen binnen het gebied.
Door de ontwikkeling van een regionaal
bedrijventerrein binnen de zoekzone ontstaat een
schaalbreuk tussen de bestaande bebouwing in
het gebied (woningen, ambachtelijke bedrijven,
etc.), het landschap en de bedrijvigheid.
De zoekzone kan vlot ontsloten worden naar de
E313. De ontsluiting via de Aarschotseweg
(primaire weg type II) kan voor een bijkomende
belasting en capaciteitsproblemen zorgen.
De Aarschotseweg fungeert als een regionale
busverbinding (4 busverbindingen per uur). De
zoekzone kan hierop aangesloten worden.
De Aarschotseweg fungeert ook als een
functionele fietsroute in het bovenlokaal
fietsroutenetwerk. In functie van fietsverkeer kan
ook hierop worden aangesloten.
Besluit
De zoekzone wordt niet weerhouden in functie van regionale
bedrijvigheid.
Er wordt voor geopteerd om het aaneengesloten open ruimtegebied
tussen de stedelijke agglomeratie en de E313 open te houden als
openruimteverbinding.
In het kader van het economisch netwerk Albertkanaal (ENA) is dit
gebied ook al onderzocht en werd eveneens beslist om dit niet te
weerhouden voor ontwikkeling omwille van:
•
•
•
•
•
ligging in openruimtecorridor en landschappelijk belangrijk
openruimtegebied tussen Herentals en Olen
dynamisch landbouweiland
enkel weggeoriënteerd of terminalgerelateerd mogelijk
geen waterfront
voldoende alternatieven op andere locaties
/
De vallei van de Stapkensloop – Lenskensloop en
het herbevestigd agrarisch gebied wordt als matig
grensstellend beschouwd. Het natuurgebied aan
de noordzijde van de zoekzone is een matig
grensstellend element op vlak van natuur.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
106
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.6.4.
Zoekzone
4:
Gebied
ten
oosten
bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 4)

van

Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Kenmerken
Bruto oppervlakte:
Ca. 20 ha
Ontsluitingsmogelijkheden
Huidige bestemming:
agrarisch gebied.
gemeente Herentals
Economische aspecten
16
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Het gebied is gelegen aan de zuidoostzijde van
het stedelijk gebied Herentals. Het gebied zit
opgespannen tussen het Albertkanaal en de
Geelseweg (N13), een invalsweg naar de stad
Herentals.
De zoekzone bevindt zich langsheen de N13, i.e.
een lokale weg die qua categorisering in principe
niet geschikt is om een regionaal bedrijventerrein
te ontsluiten. De gewenste rol van de N13 in de
regionale verkeersstructuur wordt mogelijk wel
herbekeken16. Al dan niet indirect wordt het
verkeer via de N152 (primaire weg type II)
ontsloten naar het hoger wegennet (E313). De
aansluiting op de N152 / N13 en de impact op de
capaciteit van deze wegen moet verder
onderzocht worden. De zoekzone leunt in het
zuiden ook aan bij het Albertkanaal. Het gebied is
bijgevolg mogelijk ontsluitbaar langsheen het
kanaal. De aanwezig-heid van de talud, in het
bijzonder tussen de twee bruggen, en de ligging
van de sluis ter hoogte van de zoekzone beperken
dit echter.
Het gebied sluit ruimtelijk aan bij het bedrijventerrein Hannekenshoek in het westen. Dit is een
bedrijventerrein wordt in het kader van het ENA
geherstructureerd en heringericht waardoor het
regionaal belang van het bedrijventerrein wordt
vergroot.In het GRS wordt voorgesteld om het
gebied Langepad (zie zoekzone 5) en/of een deel
van de zoekzone tussen Vennen en Dikberd op
termijn in te vullen i.f.v. lokale bedrijvigheid (zie
kaart onder)
De inpasbaarheid van voldoende grote percelen
De
categorisering van de N13 zal in een regionale ontsluitingsstudie worden
onderzocht en vanuit een visie voor de ruimere omgeving (gebied tussen
Herentals en Geel) worden bepaald; de categorisering zal niet afhangen
van de ontwikkeling van het regionaal bedrijventerrein, maar zal op haar
beurt de ontsluitingsmogelijkheden ervan wel beïnvloeden.
107
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
voor regionale bedrijvigheid moet rekening
houdend met de aanwezige, te vrijwaren functie
verder onderzocht worden. De mogelijkheden qua
watergebonden bedrijvigheid moeten verder
onderzocht worden.
De zoekzone beslaat een gebied dat voor een
groot deel in gebruik is voor agrarische
doeleinden. Aan de oostzijde van de zoekzone
liggen een aantal beboste percelen afgewisseld
met akkers en weilanden en enkele te vrijwaren
sportvelden.
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
In het westen grenst het gebied aan een bestaand
bedrijventerrein.
In het noorden van de zoekzone bevindt zich een
versnipperd bebouwingslint. Hier bevinden zich
hoofdzakelijk ééngezinswoningen.
Parallel aan het Albertkanaal is de leidingstraat
Ham-Herentals voorzien (gewestelijk RUP in
opmaak in functie van aaleg aardgasleiding door
Fluxys). De leidingstraat wordt niet vlakbij het
kanaal voorzien om kademogelijkheden in de
toekomst niet uit te sluiten. Rond de leidingstraat
gelden een bouwvrije strook (van 5m) en
beperkingen voor Seveso-bedrijvigheid en
inplanting van windturbines. Aanleg van wegen,
buffers, parking is wel mogelijk binnen de
bouwvrije strook.Totdat de aardgasleiding is
aangelegd, moet (tijdelijk) rekening gehouden
worden met een bredere strengzone (32 m).
Een gedeelte van de ondergrond in de zoekzone
wordt bepaald door een natte lemige zandbodem.
Dit is echter geen bijzonder kwetsbare
ondergrond.
In het westen van de zoekzone dringt de SintJansloop (niet geklasseerd) de zoekzone binnen.
Ter hoogte van deze beek wordt een heel beperkt
mogelijk overstromingsgevoelig gebied
aangeduid. Dit gebiedje wordt ook als zeer
gevoelig voor grondwaterstroming aangeduid.
Verder bevinden zich er geen
overstromingsgevoelige gebieden. Het gebied is
globaal gezien matig gevoelig voor
grondwaterstroming.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Fauna en Flora
In de zoekzone worden amper biologisch
waardevolle gebieden aangeduid. Het gebied ten
oosten van de zoekzone, op het grondgebied van
Olen, wordt hoofdzakelijk als biologisch waardevol
aangeduid.
Landschap
Ten oosten van de zoekzone, op het grondgebied
van de gemeente Olen, ligt de relictenzone “Bosen akkercomplex Diependaal, Doffen en
Molekens”. Het Albertkanaal, waar de zoekzone bij
aanleunt, wordt aangeduid als een lijnrelict.
De randen van het gebied zijn sterk
gefragmenteerd door bebouwing.
Ten oosten bevindt zich een openruimteverbinding
op provinciaal niveau.
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Enkele verspreide woningen centraal in het gebied
moeten worden ingenomen. De woningclusters in
Vennen en Dikberd worden bij voorkeur
gevrijwaard.
De gronden zijn grotendeels in gebruik als akker
en weiland. In het oostelijk gedeelte van de
zoekzone bevinden zich een aantal beboste
percelen afgewisseld met akkers en weilanden.
Binnen de zoekzone bevinden zich twee
zonevreemde voetbalvelden en een
paardenmanège. Deze (recreatieve)
infrastructuren worden in de gewenste ruimtelijke
structuur binnen het GRS geselecteerd als te
bestendigen.
De gronden krijgen een matige waardering
toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
Mens – Belevingswaarde
Door de ontwikkeling van een regionaal
bedrijventerrein binnen de zoekzone kan een
schaalbreuk ontstaan tussen de bestaande
bebouwing aan de randen van het gebied en het
omgevende landschap.
In het westen sluit het gebied aan bij een
bestaand bedrijventerrein. Hier kan in theorie een
naadloze aansluiting gemaakt worden bij de
ontwikkeling van het gebied. Er bevinden zich
echter 2 woningclusters die door de ontwikkeling
midden in het bedrijventerrein komen te liggen.
Aan de oostzijde is vooral de overgang naar de
108
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Mens - Mobiliteit
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
elementen
Matig grensstellende
elementen
Besluit
open ruimte en het woonlint langs de Geelseweg
een aandachtspunt.
onderzocht worden. Het functioneren van de N152 als primaire weg
worden gegarandeerd.
Door de ontwikkeling kunnen zich mogelijk
capaciteitsproblemen voordoen op de N152 en
i.h.b. op het knooppunt van de N152 en de N13
(afhankelijk van ontsluitingsconcept). Dit moet
verder onderzocht worden. Doorstromingsproblemen op de N152 moeten vermeden worden
vermits de N152 als primaire weg type II de
gewenste hoofdontsluiting van het stedelijk
gebied vormt.
De Geelseweg, waar de zoekzone bij aanleunt,
fungeert als een busverbinding op regionaal
niveau. Dit is een tracé met 4 busverbindingen
per uur.
De Geelseweg is ook een functionele
fietsverbinding op bovenlokaal niveau.
De zoekzone leunt in het zuiden aan bij het
Albertkanaal. Een ontsluiting langs het kanaal is
omwille van de nabijheid van de sluis niet evident.
In het kader van het ENA werd beslist een belangrijke
openruimtecorridor tussen Herentals en Olen te vrijwaren en niet de
volledige strook aan de noordzijde van het Albertkanaal tussen Herentals
en Olen te ontwikkelen. Volgens de ontwikkelde visie (zie onder) dient
het bedrijventerrein Hannekenshoek – Dikberd – Vennen
geherstructureerd te worden in functie van stedelijke of lokale
ontwikkeling en watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke
uitbreidingen zijn mogelijk in functie van de afwerking van de
herstructurering. De herstructurering dient bij te dragen aan de
versterking van de open-ruimtecorridor tussen Herentals en Olen.
De open ruimteverbinding op provinciaal niveau in
het oosten van het gebied wordt als sterk
grensstellend beschouwd.
De relictenzone in het oosten van de zoekzone
wordt als matig grensstellend beschouwd.
Een gedeeltelijke ontwikkeling van het gebied als regionaal
bedrijventerrein op stedelijk niveau kan overwogen worden.
De realisatie van de openruimteverbinding van provinciaal niveau aan de
oostzijde is grensstellend voor de ontwikkeling en stelt ruimtelijke
randvoorwaarden naar een kwalitatieve afwerking van de oostzijde.
Het westelijk gedeelte van de zoekzone sluit aan bij het bestaande
bedrijventerrein Hannekenshoek. Het vormt een uitdaging om in het vrij
versnipperd gebied voldoende grote rechthoekige percelen te
ontwikkelen en de de bestaande zonevreemde recreatiecluster te
integreren. Ook de manier waarop wordt omgegaan met de verschillende
woonconcentraties is een bijzonder aandachtspunt.
Daarnaast moet ook aandacht besteed worden aan het uitwerken van
een goed ontsluitingsconcept via de N152 (primaire weg type II) en/of
N13 (voorlopig nog gecategoriseerd als lokale weg). De aansluiting op de
N152 / N13 en de impact op de capaciteit van deze wegen moet verder
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Gewenste ruimtelijke structuur
109
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Bron: eindrapport ENA, deel II (2004)
Potentiële locaties voor lokale bedrijvigheid
Bron: GRS Herentals, richtinggevend gedeelte p. 70
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Uit ontwerpend onderzoek17 komen volgende aandachtspunten
naar voren:
• er kunnen in functie van regionale bedrijvigheid vrij grote
(ong. 1 ha), maar weliswaar niet rechthoekige percelen
worden gecreëerd
• door de ligging aan het Albertkanaal zijn er in theorie
mogelijkheden voor watergebonden bedrijvigheid: de
effectieve zone langs het kanaal is echter beperkt en ligt aan
het Sas van Olen: de mogelijkheden moeten verder
onderzocht worden
• de bestaande woningcluster in Vennen – Dikberd wordt bij
voorkeur gevrijwaard; in het gebied ligt een 3-tal woningen
die (op termijn) wellicht best wordt ingenomen
• doorwaardbaarheid van het gebied garanderen
• de ontsluiting naar het hoger wegennet (de N152
Aarschotseweg of N13) en de impact op de belasting van
beide wegen moet verder onderzocht worden; de interne
ontsluiting van het bedrijventerrein wordt best losgekoppeld
van de ontsluiting van de woningen en recreatieve functies
(Dikberd). Indien uit het onderzoek blijkt dat een ontsluiting
via de N13 aangewezen is, moet verder bekeken worden hoe
om te gaan met de categorisering van deze weg.
• de waterloop (Sint Jansloop) moet op een kwalitatieve
manier ingepast worden in het bedrijventerrein
• de impact op de landbouw moet worden geminimaliseerd
• er kan naast de openruimteverbinding ten oosten van het
bedrijventerrein ook een openruimteverbinding doorheen het
bedrijventerrein worden gecreëerd waarin de recreatieve
activiteiten worden geïntegreerd
17
het onderzoek heeft tot doel om de oppervlakte en randvoorwaarden vanuit
ruimtelijk oogpunt na te gaan; de schets is niet richtinggevend voor de
inrichting
110
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Een bijkomend aandachtspunt is het mogelijke effect van de
ondergrondse leidingstraat, die parallel aan het Albertkanaal
wordt gepland. De strengzone van deze gasleiding loopt dwars
doorheen de zoekzone.
10.6.5.
Zoekzone 5: Gebied ten noorden
bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 5)

van

Kenmerken
Bruto oppervlakte:
Ca. 6.3 ha
Figuur 26: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale
bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein
Hannekenshoek (zoekzone Be 4)
Huidige bestemming:
bosgebied.
gemeente: Herentals
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Het gebied is gelegen aan de oostzijde van het
stedelijk gebied Herentals en sluit rechtstreeks
aan op het bestaand lbedrijventerrein
Hannekenshoek in het zuiden. Door het onderzoek
naar de herstructurering van dit laatste
bedrijventerrein wordt het regionaal belang ervan
versterkt.
Door de geïsoleerde ligging van het gebied is er
momenteel een moeilijke ontsluiting via lokale
wegen. Gezien het gebied aansluit op het
bestaand bedrijventerrein in het zuiden kan dit
gebied mogelijk ontsloten worden langsheen dit
111
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
bedrijventerrein naar de Geelseweg en het hogere
wegennet. Dit kan onderzocht worden in het
kader van de herstructurering van het
bedrijventerrein Hannekenshoek.
Het gebied leunt aan bij het kanaal HerentalsBocholt. Mogelijkheden voor watergebonden
bedrijvigheid moeten verder onderzocht worden in
combinatie met het toeristisch recreatief karakter
van het kanaal.
Economische aspecten
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
Fauna en Flora
De zoekzone sluit in het westen aan bij het kanaal
Herentals-Bocholt. Watergebonden bedrijvigheid
is hierdoor in principe mogelijk in het gebied.
In het GRS wordt voorgesteld om de zoekzone (=
gebied Langepad) en/of een deel van de zoekzone
4 op termijn in te vullen i.f.v. lokale bedrijvigheid
(zie kaart boven)
De zoekzone beslaat een gebied dat voor het
overgrote deel bebost is.
Landschap
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
De gronden binnen de zoekzone zijn grotendeels
bebost. De gebieden krijgen een zeer lage
waardering toegewezen op de
landbouwtyperingskaart.
De ligging langs het kanaal kan specifieke
randvoorwaarden vanuit recreatie met zich
meebrengen. In het GRS wordt voorgesteld om de
inrichting van gans het Langepad zodanig op het
kanaal te oriënteren dat een uiterst aangename
werkomgeving gecreëerd wordt.
Mens - Belevingswaarde
Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein
binnen de zoekzone kan een schaalbreuk met de
bestaande bebouwing ontstaan aan de rand van
het gebied en het landschap.
Mens - Mobiliteit
De ontsluiting van het gebied moet in samenhang
met het bedrijventerrein waar het bij aanleunt
ontwikkeld worden. De nieuwe ontwikkelingen
dienen ifv van de leefbaarheid van de bewoners
niet via Langepad, maar rechtstreeks via de
Geelseweg ontsloten te worden. De ontsluiting
kan via een nieuw verkeersveilig kruispunt met de
Geelseweg gebeuren. Een nieuw aan te leggen
ontsluitingsweg, parallel aan het kanaal kan
hierop uitgeven en zo de nog braakliggende
terrein langs Langepad ontsluiten.
De ontsluiting met het openbaar vervoer is matig.
De Geelseweg fungeert als een regionale
In het zuiden sluit de zoekzone aan bij het
bestaand lokaal/regionaal bedrijventerrein. In het
oosten bevindt zich een beperkt landelijk
woonlint. Verder wordt het gebied bestemd als
bosgebied als een onderdeel van een groter
bosgebied.
Er bevinden zich geen waterlopen binnen de
zoekzone. Binnen de zoekzone zijn ook geen
kwetsbare gronden aanwezig. Enkel een smalle
strook langsheen het Albertkanaal wordt als
mogelijk overstromingsgevoelig aangeduid.
Drie Eiken-Berkenbossen van beperkte omvang
worden als biologisch zeer waardevol aangeduid
binnen de zoekzone. Langsheen het Albertkanaal
wordt een strook als biologisch waardevol
aangeduid. Verder worden nog twee percelen in
het noordoosten van de zoekzone als biologisch
waardevol aangeduid. Deze bestaan uit
naaldhoutaanplanten.
Is opgenomen in het NRP Heuvelrug benedenstrooms als onderdeel van de stedelijke natuur en
buffergroen: het ecologisch streefbeeld is droog
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
bos met kleine open plekken; als kwetsbaar
gebied aangeduid waar extensief recreatief
medegebruik mogelijk is
In vise AGNAS aangeduid als patronen van
bosfragmenten te behouden en versterken als
structuurbepalende natuur- of
landschapselementen.
Ten oosten van het gebied ligt een relictzone. Er
bevinden zich geen relictenzones of ankerplaatsen
binnen de zoekzone.
Het gebied wordt hoofdzakelijk omsloten door al
dan niet zonevreemde bebouwing. Deze
elementen zorgen ervoor dat het gebied
gedeeltelijk wordt afgescheiden van de rest van
het bosgebied.
112
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
busverbinding. Deze busverbinding is op
fiestafstand bereikbaar (ca.500m).
De Geelseweg fungeert als een functionele
fietsroute op bovenlokale schaal. Via lokale wegen
vanaf de functionele fietsroute kan de zoekzone
bereikt worden. Gezien de ligging nabij het
centrum is de verbinding voor fietsverkeer goed.
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
elementen
Matig grensstellende
elementen
10.6.6.
Zoekzone 6: Gebied Kamergoor – Proostenbos
(Be 6)
Kenmerken
Bruto oppervlakte:
Ca.24 ha
/
Huidige bestemming:
agrarisch gebied.
De relictzone ten oosten van de zoekzone en
het biologisch waardevol gebied zijn matig
grensstellende elementen.
Besluit
De zoekzone is omwille van de ligging en de beperkte omvang niet
geschikt voor regionale bedrijvigheid.
De zoekzone kan wel ontwikkeld worden voor lokale bedrijvigheid mits
een oplossing gezocht wordt voor de ontsluiting van het gebied. Het
gebied moet in samenhang met het bestaande bedrijventerrein en in het
kader van de herstructurering ervan als één geheel ontwikkeld worden
(cf. visie Masterplan herstructurering Hannekenshoek, in opmaak).
Flankerende maatregelen zijn nodig naar de randen van het gebied om
de woonkwaliteit van het landelijk woonlint niet in te perken. Er moet
voldoende aandacht besteed worden aan het vrijwaren van de biologisch
waardevolle elementen binnen het gebied. Zij vormen een groen kader
waarbinnen het bedrijventerrein mogelijk ontwikkeld kan worden.
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Het gebied is gelegen aan de oostelijke rand van
het stedelijk gebied Herentals. Het gebied is
gelegen tussen een zone voor ambachtelijke
bedrijven en kmo in het westen en een gebied
met als hoofdbestemming “stortplaats voor
huisafval en niet-giftige stoffen” en
nevenbestemming “bosgebied” in het oosten. Aan
de zuidzijde van het kanaal ligt het
bedrijventerrein Zavelheyde
Het gebied kan via Haverbeemden (langs
113
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
kanaal) en Kamergoor ontsloten worden naar
de Zavelbosstraat. De ontsluiting naar het hoger
wegennet zorgt voor een bijkomende belasting
van de Sint-Jobsstraat (woonstraat).
Het gebied leunt aan bij het kanaal HerentalsBocholt. Watergebonden bedrijvigheid is mogelijk,
in die mate dat zij het bestaand toeristisch
recreatief karakter van dit kanaal niet aantast.
Economische aspecten
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
In het westelijk deel worden de ontwikkelingen
beperkt door de aanwezigheid van een aantal
zonevreemde woningen. Hierdoor wordt de
zoekzone in twee delen opgesplitst.
De zoekzone sluit in het zuiden aan bij het kanaal
Herentals-Bocholt. Watergebonden bedrijvigheid
is hierdoor in principe mogelijk in het gebied.
Het creëren van voldoende grote percelen voor
regionale bedrijvigheid is niet evident, rekening
houdend met de bestaande zonevreemde
woningen en de te realiseren
openruimteverbinding.
De zoekzone leunt in het oosten aan bij een
stortplaats En in het westen bij een lokaal
bedrijventerrein. De zoekzone wordt in twee
gesplitst door een bebouwde zone. Dit zijn
hoofdzakelijk (zonevreemde) eengezinswoningen.
Bij de ontwikkeling van dit gebied moeten deze
woonkorrels omwille van het groot aantal
gevrijwaard blijven.
De zoekzone omvat geen kwestbare
ondergronden. Ter hoogte van de oostelijke grens
van de zoekzone stroomt de Gerheezeloop
(tweede categorie).
Twee kleine gebieden centraal binnen de
zoekzone en twee gebieden ter hoogte van de
bestaande woonkorrels worden als mogelijk
overstromingsgevoelig aangeduid. Deze gebiedjes
zijn ook zeer gevoelig voor grondwaterstroming
maar worden als niet infiltratiegevoelig
aangeduid. Voor het overige zijn de gronden
matig gevoelig voor grondwaterstroming en
infiltratiegevoelig.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Fauna en Flora
Landschap
Het oostelijk deel bestaat uit een gebied dat
biologisch waardevolle en minder waardevolle
elementen omvat. De oostelijke en zuidelijke rand
van het gebied zijn biologisch waardevol tot zeer
waardevol.
Het westelijk deel van de zoekzone en een groot
deel van het gebied ten noorden van de cluster
met woonkorrels wordt als biologisch zeer
waardevol aangeduid.
Grenst aan de noordzijde aan NRP-gebied:
onderdeel van vallei van Kleine Nete met
streefbeeld droog grasland en droog bos met KLE
(kwetsbaar)
De zoekzone is niet gelegen in een ankerplaats of
relictenzone maar wordt langs drie zijden
omgeven door de relictenzone “bos-en
akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens”.
Ter hoogte van de zoekzone wordt een open
ruimteverbinding op provinciaal niveau aangeduid.
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
De gronden binnen het westelijk deel van de
zoekzone zijn grotendeels braakliggend. De
gronden krijgen een zeer lage waardering op de
landbouwtyperingskaart.
Het oostelijk deel van de zoekzone is deels
bebouwd en deels bebost en krijgt eveneens een
zeer lage waardering toegewezen op de
landbouwtyperingskaart.
Mens - Belevingswaarde
Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein
binnen de zoekzone kan een schaalbreuk ontstaan
met de bestaande zonevreemwongen woningen
centraal binnen de zoekzone en het omliggende
landschap (ihb de vallei van de Kleine Nete).
Mens - Mobiliteit
De ontsluiting naar het hoger wegennet kan enkel
via lokale wegen (Haverbeemden, Kamergoor,
Zavelbosstraat / Sint-Jobsstraat) gebeuren.
Omwille van de aanwezige bebouwing heeft de
bijkomende belasting een impact op vlak van
verkeersleefbaarheid. Voor het functioneren van
het verkeerssysteem is ook de belasting van het
kruispunt van de Sint-Jobsstraat met Ringlaan
(N153) een aandachtspunt.
114
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Er is een goede ontsluiting met het openbaar
vervoer mogelijk. De weg Haverbeemden is een
regionale busverbinding (4 verbindingen per uur)
Door de ligging nabij het centrum is er een goede
verbinding voor fietsverkeer. Langsheen de
spoorweg ten westen van de zoekzone verloopt
een hoofdroute van het provincaal
fietsroutenetwerk. De Zavelbosstraat, eveneens
ten westen van de zoekzone, wordt geselecteerd
als een functionele fietsroute op provinciaal
niveau.
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
elementen
De afbakening van het Ven-gebied ten noorden
van de zoekzone en de gewenste openruimteverbinding wordt als sterk grensstellend
beschouwd.
De openruimtecorridor is matig grensstellend.
Matig grensstellende
elementen
Besluit
Gelet op de ligging aan het kanaal (mogelijke watergebondenheid), de
matige ontsluiting naar het hoger wegennet, de aanwezigheid van
bestaande zonevreemde woningen en de gewenste openruimteverbinding, wordt de zoekzone niet weerhouden om te ontwikkelen voor
regionale bedrijvigheid.
Het gebied is ook geselecteerd als zoekzone voor wonen (zie hoger): het
is gelet op de taakstelling wonen, de ligging en de aanwezigheid van de
zonevreemde woningen meer aangewezen om het gebied i.f.v. stedelijk
wonen te herbestemmen.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
115
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
10.7.
Be 4 - Gebied ten
oosten van
Hannekenshoek
Conclusie regionale bedrijvigheid
Volgende zoekzones worden niet weerhouden voor
herbestemming in functie van regionale bedrijvigheid:
• Be 2- Gebied tussen bedrijventerreinen Heirenbroek en Klein-Gent /
•
•
Wolfstee. Bij de goedkeuring van het gewestelijk RUP voor het
bedrijventerrein Heirenbroek (ikv ENA) werd er voor geopteerd om
dit gebied niet mee te nemen omwille van de aanwezigheid van een
groot aantal zonevreemde woningen. Het gebied wordt daarom ook
niet weerhouden als regionaal bedrijventerrein in functie van het
kleinstedelijk gebied.
Be 3 - Hezewijk: in functie van de gewenste openruimteverbinding
is het wenselijk om het gebied tussen de stedelijke agglomeratie en
de E313 open te houden; het gebied is bovendien grotendeels als
HAG aangeduid
Be 6 - Kamergoor – Proostenbos: het gebied is eveneens aangeduid
als zoekzone voor stedelijk wonen. Omwille van het groot aantal
zonevreemde woningen, de gewenste openruimteverbinding en de
matige ontsluiting naar het hoger wegennet wordt de zoekzone niet
weerhouden als regionale bedrijventerrein
Volgende zoekzones komen in aanmerking om (gedeeltelijk)
te herbestemmen als regionale bedrijventerrein.
Conclusie: geschikt voor
regionale bedrijvigheid
Be 1 - Gebied
aansluitend bij
bedrijventerrein
Wolfstee – Klein
Gent
HAG: er moet aangetoond
kunnen worden dat er geen
gelijkwaardige alternatieven
zijn; slechts gedeeltelijk
ontwikkelbaar, rekening
houdend met het aanwezige
woonlint en vallei van de
Krekelbeek - Moerloop;
Afbakening stedelijk gebied Herentals
Ontwikkelbare brutoopp. (ha)*
21 à 34 ha
de openruimteverbinding in
het oosten is grensstellend;
de recreatieve cluster moet
geïntegreerd worden
± 20 ha
* indicatief cijfer op basis van beperkt gebiedsgericht onderzoek
(zie hoger): te verfijnen in PRUP-fase
Er wordt vanuit de afbakening van het stedelijk gebied
geopteerd om prioritair in te zetten op Be 4. Voorlopig wordt
ook Be 1 verder meegenomen: op basis van verder onderzoek
zal moeten blijken of een (al dan niet gedeeltelijke)
ontwikkeling van Be 1 ook opportuun is.
Zoekzone Be 5 (ong. 6 ha), gelegen ten noorden van
Hannekeshoek, kan in functie van lokale bedrijvigheid verder
onderzocht worden gekoppeld aan de herstructurering van de
bestaande bedrijvenzone.
Het ‘militair domein Wolfstee’ wordt als zoekzone voor
stedelijke voorzieningen besproken (zie 1.1.1): bij de verdere
uitwerking van de visie kunnen de mogelijkheden voor de
vestiging van laagdynamische, lokale bedrijven (b.v.
incubatiecentrum startende bedrijven) worden onderzocht.
Bij de herbestemming van gebieden voor regionale
bedrijvigheid zal ook aandacht besteed worden aan de
effectieve realiseerbaarheid.
10.8.
Grondwerkers
De ruimtebehoefte voor de herlocalisatie van bestaande
grondwerkers kan onafhankelijk van de afbakeningslijn van het
stedelijk gebied onderzocht worden.
116
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
11. Verkennend
detailhandel
11.1.
onderzoek
grootschalige
Definitie
Grootschalige detailhandel is een individuele distributie-eenheid
groter dan 1.000 m² bruto grondoppervlakte (BGO) waarvan de
activiteit bestaat uit het verkopen van producten (inclusief
diensten) aan eindgebruikers, in eigen naam en voor eigen
rekening, zonder deze goederen andere behandelingen te doen
ondergaan dan die welke in de handel gebruikelijk zijn. Het
betreft ook concentraties van groot- en/of kleinschalige
detailhandel, al dan niet onder één dak, waarbij het totaal
groter is dan 1.000 m² BGO.’
(Bron: Ruimtelijk afwegingskader voor grootschalige
detailhandelsvestigingen opgemaakt door IDEA Consult en
Omgeving i.o.v. ARP, december 2009)
Bruto Grondoppervlakte (BGO)= ‘het geheel van stedenbouwkundig vergunde
delen van het gebouw of gebouwencomplex op de begane grond -ongeacht het
aantal bouwlagen-, inclusief daaraan fysiek aansluitende en/of bouwtechnisch
aansluitende constructies, waaronder de delen van de verharding die tijdens
openingsuren publiek toegankelijk zijn en bedoeld voor parkeren’.
11.2.
Taakstelling
Voor kleinhandel wordt in het RSPA geen kwantitatieve
taakstelling opgegeven. Het beleid inzake grootschalige
detailhandel wordt voornamelijk bepaald op basis van de
verschillende onderscheiden kleinhandelsconcentraties en hun
samenhang met het stedelijk gebied.
De provincie onderscheidt drie types kleinhandelsconcentraties
in of nabij het stedelijk gebied:
- Type I bevat de kleinhandelsconcentraties die ruimtelijk
samenhangen met een stedelijk gebied en waarvan het
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
-
-
11.3.
waarschijnlijk is dat zij worden opgenomen binnen het
stedelijk gebied.
Type II bevat de kleinhandelsconcentraties waarvan het
nog niet duidelijk is of zij worden opgenomen binnen het
stedelijk gebied.
Type III bevat de kleinhandelconcentraties die geen
duidelijke ruimtelijke samenhang met een stedelijk
gebied kennen en zullen waarschijnlijk niet behoren tot
de af te bakenen stedelijke gebieden.
Huidig aanbod
Situering zie Kaart 6: Bestaande ruimtelijke structuur.
De bestaande kleinhandelsstructuur wordt bepaald door het
stedelijk kernwinkelgebied (het commerciële centrum) dat
bestaat uit een lange as en enkele dwarsstraten. De lange as
loopt van zuid naar noord en wordt gevormd door de
aanaanschakeling van de Bovenrij, de Grote Markt, het
Hofkwartier en de Fraikinstraat en de Nederrij. De dwarsstraten
hierop met concentraties van handelsvestigingen zijn de
Zandstraat (en Lierseweg) naar het westen en de Belgiëlaan
richting station.
Buiten het centrum komen er verschillende concentraties voor
van grootschaliger detailhandel:
• Deel van de KMO-zone Laagland
De structuur van het gebied is deze van een typische
recente KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel
aandacht voor beeldkwaliteit en openbaar domein. De
KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken
die momenteel niet vergunbaar zijn.
• De omgeving Oud-Strijderslaan (Ringlaan)
Het betreft een eerder versnipperd voorkomen van
verschillende handelsbedrijven.
117
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
•
De Aarschotseweg tussen de twee kanalen.
De Aarschotseweg is de belangrijkste invalsweg van
Herentals. De beeldkwaliteit is zeer laag. De twee
eindpunten van de as (de brug over het Albertkanaal en
de meubelzaak Prima-Lux) zijn zeer herkenbaar. De
Aarschotseweg werd recent heraangelegd. Ventwegen
werden voorzien zodat bestemmings- en doorgaand
verkeer wordt gescheiden hetgeen de verkeersveiligheid
en –leefbaarheid ten goede komt.
• De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, met
een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ten
westen van de spoorlijn (buiten het centrum) heeft deze
weg het karakter van een dreef. Het betreft een drukke
invalsweg van Herentals, zodat de vele op- en afritten en
in- en uitrijdende bewegingen zorgen voor congestie en
(potentieel) gevaarlijke verkeerssituaties.
• In de wijk Stadsveld aan de zuidelijke Ringlaan is een
supermarktgebied gevestigd, uitgespreid over de
oppervlakte van een volledig huizenblok, dat verder als
parking is ingericht. De handelsterreinen worden
ingenomen door ketenwinkels. Deze concentratie is sterk
gericht op het centrum van Herentals maar is ook
vanwege zijn ligging nabij de Ringlaan goed bereikbaar
voor verder gelegen woonwijken.
In de noordelijke uitlopers van het woongebied (langs de
Lichtaartseweg en de Poederleeseweg) komen haast geen
handelszaken voor.
11.4.
Behoefte / trends
Er zijn geen gegevens over het aantal grootschalige
detailhandelszaken. Maar wel over de tewerkstelling: hieruit
kunnen we de toename in garages en groothandelsactiviteiten
afleiden. Beide zetten de beschikbare ruimte op
bedrijventerreinen onder druk.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
1800
50/Garages: verkoop van auto's en
moto's
1600
51/Groothandel (excl verkoop van
auto's en moto's)
1400
1200
521/Detailhandel in niet
gespecialiseerde winkels
1000
800
522/Kleinhandel in voedings- en
genotmiddelen in gespecialiseerde
winkels
600
523/Detailhandel in
farmaceutische en medische
artikelen en in cosmetica
400
200
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
524/Overige gespecialiseerde
kleinhandel in nieuwe artikelen in
winkels
Figuur 27: Evolutie tewerkstelling in handelsactiviteiten in
Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken)
Op regelmatige tijdstippen krijgt de stad Herentals de vraag
van potentiële investeerders naar locaties voor carwashinstallaties, autodealers, doe-het-zelf-zaken, supermarkten,
verhuur van machines,… Omdat globaal een schaalvergroting
optreedt, neemt de ruimtebehoefte voor detailhandel toe, ook
al blijft de tewerkstelling stabiel.
De provincie voerde in 2010 een onderzoek uit naar
detailhandel (studie naar vraag en aanbod). Voor Herentals zijn
volgende relevante elementen af te leiden m.b.t. grootschalige
detailhandel:
• Er is een ondervertegenwoordiging van artikelen voor de
inrichting van woning of tuin (9% ondervertegenwoordigd)
• Er is een ondervertegenwoordiging van ambachtelijke
diensten (19% ondervertegenwoordigd).
118
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Het gemeentebestuur dient te bepalen of een uitbouw van
bepaalde branches in het kader van een evenwichtig
handelsapparaat wenselijk is.
(Bron: detailhandel in de provincie Antwerpen, uitgevoerd door
WES i.o.v. provincie Antwerpen, juli 2010).
Er is in de provinciale studie geen ruimtebehoefte per gemeente
berekend voor grootschalige kleinhandel.
De toenemende aanwezigheid van grootschalige
handelsactiviteiten vooral in woongebied en KMO-zone wijzen er
echter wel op dat er een reële vraag is naar ruimte voor
grootschalige detailhandel. Dit oneigenlijk gebruik kan voor een
ongewenst verdringingseffect zorgen. Anderzijds dreigt een (te)
groot en niet aan voorwaarden gebonden aanbod aan
handelsruimte aan de rand van de stad ook het bestaande
handelscentrum te beconcurreren wat ook niet wenselijk is.
Het is met andere woorden een zorgvuldige evenwichtsoefening.
11.5.
Visie op grootschalige kleinhandel
Er wordt gestreefd naar een kernversterkend beleid.
Handelsfuncties moeten maximaal gebundeld worden in het
kernwinkelgebied. De morfologie van het centrum is een
beperkende factor voor grootschalige handelszaken, maar er
zijn mogelijkheden om hiervoor in de kern ruimte te creëren
(b.v. project Schaliken). Enkel grootschalige handelsfuncties die
omwille van de schaal of de aard van het product niet inpasbaar
zijn in het stedelijk weefsel kunnen in de randstedelijke
kleinhandelsconcentraties worden ondergebracht.
vermoedelijk samenhangen met het kleinstedelijk gebied
gebeurde in het provinciaal ruimtelijk structuurplan. De
effectieve ruimtelijke afbakening van deze concentraties van
provinciaal niveau moet gebeuren bij de nadere uitwerking van
de afbakening van het kleinstedelijk gebied.
De kleinhandelsconcentratie aan de Lierseweg (N13), de
K.M.O.-zone Laagland aan de Liersesteenweg (N13) en de
Aarschotsesteenweg (N152) in Herentals zijn geselecteerd als
een kleinhandelsconcentratie die vermoedelijk samenhangen
met het stedelijk gebied (type II).
De ontwikkelingsperspectieven hiervoor worden bepaald bij de
afbakening van het stedelijk gebied.
- Indien zij behoren tot het stedelijk gebied geldt het beleid
van type I (behouden, intern optimaliseren, relatie met de
rest van het stedelijk gebied uitbouwen, nieuwe winkels
toegelaten, uitbreidingen mogelijk).
- Indien zij niet behoren tot het stedelijk gebied geldt het
beleid van type III (behouden, herstructureren of afbouwen
van de bestaande toestand).
Hieronder worden de bestaande kleinhandelsconcentraties meer
in detail bekeken.
De bestaande kleinhandelsconcentraties worden getoetst aan
het afwegingskader voor grootschalige detailhandel opgesteld
door de Vlaamse overheid (zie omzendbrief RO 2011/01) .
Onderstaande tabellen geven de belangrijkste
afwegingselementen uit deze omzendbrief weer.
Er zijn enkele bestaande randstedelijk kleinhandels-linten. De
selectie van de grootschalige kleinhandels-concentraties die
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
119
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Aarschotsesteenweg
Laagland
Lierseweg
0: lokale situatie is bepalend
-: geen geschikte locatie
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
120
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
11.5.1.
Laagland
Laagland ligt ten zuidwesten van het stadscentrum van
Herentals op een restruimte die ontstond waar de Ringlaan
even noordelijk wegbuigt van het Albertkanaal om vervolgens
zuidelijk af te buigen over het kanaal en over te gaan in de
steenweg naar Lier.
Naast enkele bedrijven op stedelijk niveau, de stadsdiensten en
het gemeentelijk containerpark liggen er op het terrein ook een
aantal relatief dichte groepen van zonevreemde woningen.
Vooral het westelijke deel van het gebied is bijna geheel
ingevuld. De oostelijke helft van het terrein is nog nagenoeg
onbezet, op een betoncentrale met overslagkaai (schipvrachtwagen) voor bouwmaterialen (voornamelijk grind en
zand) na.
De structuur van het gebied is deze van een typische recente
KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel aandacht voor
beeldkwaliteit en openbaar domein.
De KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken die
momenteel niet vergunbaar zijn.
Er kan geopteerd worden om een gedeelte van het gebied ten
oosten te ontwikkelen in functie van kleinhandel. Gezien de
ligging langsheen het Albertkanaal is het niet wenselijk dit
volledig gebied in te nemen. Het gedeelte van het gebied
aansluitend bij het Albertkanaal kan beter in functie van
watergebonden bedrijvigheid ontwikkeld worden. Het gedeelte
langsheen de ringlaan, aansluitend bij de bestaande
kleinhandelszone, zou ontwikkeld kunnen worden in functie van
kleinhandel (rode contour).
De kleinhandelszone Laagland vertoont zowel ruimtelijk als
functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied.
De kleinhandelsconcentratie is gelegen op een bedrijventerrein
en situeert zich ter hoogte van de Ringlaan (blauwe contour).
Vanaf de Ringlaan zijn zij dan ook duidelijk zichtbaar. Het
terrein, kleinhandel en bedrijvigheid, vormt heden een compact
geheel. Binnen het bestaande ingenomen terrein zijn er nog
amper mogelijkheden tot inbreiding. De ontwikkelingsmogelijkheden moeten binnen een ruimer onderzoeksgebied
(grijze contour) onderzocht worden.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
121
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Economische aspecten
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
Fauna en Flora
De ambachtelijke zone is gelegen ten zuiden van
de kern van Herentals. De ambachtelijke zone
vormt ruimtelijk en functioneel één geheel met
het stedelijk gebied.
Zowel de bestaande kleinhandelszone als de
mogelijke uitbreidingszone ten oosten zijn gelegen
in het BPA “Ambachtelijke zone Laagland” ( 18
juni 1984).
Het gebied ligt tussen de ringweg in het noorden
en het Albertkanaal in het zuiden. De kmo-zone
wordt langs een centrale as ontsloten die op twee
punten aantakt op de N13. Percelen zijn niet
rechtstreeks ontsloten op de N13. Het gebied
wordt hierdoor op een vlotte manier ontsloten
naar het hogere wegennet. De ontsluiting van de
oostzijde (rode contour) is minder evident en
moet verder onderzocht worden.
Laagland is een bedrijventerrein met een
concentratie aan grootschalige detailhandel. Op
het terrein komt dus gemengd bedrijvigheid en
detailhandel voor. Op het terrein zijn ook een
aantal woonzones aanwezig.
De bestaande kleinhandelsconcentratie ligt
volledig vervat binnen de regionale bedrijvigheid.
Er zijn geen inbreidingsmogelijkheden of
uitbreidingsmogelijkheden aansluitend op de
bestaande kleinhandelszone. Het oostelijk deel
van het BPA Laagland is niet ontwikkeld. Deze
zone zou in aanmerking kunnen komen voor een
uitbreiding.
Binnen het gebied aangeduid als mogelijke
uitbreiding bevinden zich geen kwetsbare
ondergronden. Er bevinden zich ook geen
waterlopen binnen het gebied. Het gebied is matig
gevoelig voor grondwaterstroming
Het gebied wordt grotendeels als biologisch
waardevol aangeduid en bestaat uit een EikBerkenbos.
De buffer langs de ringlaan is opgenomen in het
NRP (behoort tot stedelijke natuur en
buffergroen): de wegbermen moeten als grasland
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Landschap
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens - Belevingswaarde
Mens - Mobiliteit
beheerd worden met respect voor geldende
criteria voor het maaien van wegbermen;
plaatselijk komt een lokaal bosje voor met
streekeigen inheemse bomen
Het gebied maakt geen deel uit van een
ankerplaats of relictenzone.
Het gebied is grotedeels bebost en krijgt een zeer
lage waardering op de landbouwtyperingskaart.
Door de mogelijke inrichting van een
kleinhandelszone ontstaat een schaalbreuk met de
woonzone ter hoogte van de westelijke rand van
het gebied.
De mogelijk te ontwikkelen kleinhandelszone kan
centraal aangesloten worden op de Ringlaan; er
mogen evenwel geen rechtstreekse erftoegangen
worden gecreëerd. Een snelle ontsluiting voor
zowel autoverkeer, openbaar vervoer als
fietsverkeer is mogelijk gezien de ligging nabij de
kern.
Een eerste toetsing aan de positieve en negatieve
afwegingselementen van het afwegingskader, zoals vermeld in
de omzendbrief geeft een aantal aandachtspunten aan:
• Herwaardering: de bestaande zone is nu reeds voor een
groot gedeelte bebouwd, op een ongestructureerde wijze
• Kernversterkend: Door de verdere uitbouw van de reeds
nu gevestigde handelszaken (vb. garages) kan de zone
een complementaire handelsrol tov de kern opnemen
De meeste negatieve afwegingselementen (HAG,
relictzone, VEN) zijn niet van toepassing in dit gebied;
• Gezien de ligging nabij de kern is een multimodale
ontsluiting mogelijk.
Conclusie: De kleinhandelszone Laagland kan bestendigd
worden als onderdeel van het stedelijk gebied. De zone kan
mogelijk uitbreiden op de vrije ruimte in het oosten van het
bedrijventerrein. Deze uitbreiding kan enkel toegelaten worden
op voorwaarde dat de noodzaak wordt aangetoond in functie
122
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
van herlocalisatie grootschalige kleinhandel en het
kernversterkend beleid niet wordt ondermijnd. Een aangepaste,
gegroepeerde ontsluiting naar de Ringlaan is daarbij een
randvoorwaarde.
Vanuit het afbakeningsproces wordt gefocust op de
bestendiging en eventuele herstructurering/uitbreiding van de
kleinhandelsconcentratie. Waarschijnlijk is een herziening van
het BPA Laagland wenselijk. Indien dit gekaderd is in het
gemeentelijk ruimtelijk beleid kunnen op gemeentelijk niveau
daarnaast ook initiatieven genomen worden met betrekking tot
de zonevreemde woningen, KMO,…
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
123
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
11.5.2.
Aarschotseweg (N152)
De provinciale kleinhandelsconcentratie Aarschotseweg is
gelegen ten zuidoosten van het stedelijk gebied Herentals. De
kleinhandelszone is dan ook duidelijk zichtbaar vanaf deze
invalsweg. De lintvormige concentratie langsheen de
Aarschotseweg wordt voornamelijk gekenmerkt door
handelszaken. De meubelzaken op de splitsing AarschotsewegGeelseweg maken onderdeel uit van dit handelslint in
ontwikkeling.
De kleinhandelszone aan de Aarschotseweg vertoont zowel
ruimtelijk als functioneel een sterke samenhang met het
stedelijk gebied.
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Economische aspecten
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De kleinhandelzone is gelegen langsheen de
Aarschotseweg tussen de twee kanalen in
zuidoosten van het stedelijk gebied Herentals.
De kleinhandelszone maakt deel uit van het
bedrijventerrein Hannekenshoek.
De bestaande kleinhandelszone sluit via
ventwegen aan op de Aarschotsesteenweg
(primaire weg type II). Deze biedt een vlotte
ontsluiting naar de kern van Herentals ten
noorden en de E313 ten zuiden. Door de
ventwegen wordt de doorstroming en
verkeersveiligheid gegarandeerd. Er moet echter
wel gewaakt worden dat de capaciteit van de weg
niet wordt overschreden omdat de Aarschotseweg
de belangrijkste invalsweg van Herentals is .
De grootschalige kleinhandelszone ligt ingebed in
de kmo-zone Hannekeshoek. De kleinhandel ligt
geconcentreerd langsheen de
Aarschotsesteenweg.
Het bedrijventerrein Hannekenshoek werd in het
kader van het ENA door de intercommunale
ontwikkelingsmaatschappij (IOK) onderzocht naar
herstructureringsmogelijkheden. De braakliggende
gronden werden hierdoor in kaart gebracht.
124
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
Fauna en Flora
Landschap
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens - Belevingswaarde
Mens - Mobiliteit
Hoewel de Aarschotseweg één van de
belangrijkste toegangswegen tot de stad vormt is
de huidige beeldkwaliteit zéér laag. De twee
eindpunten van de as (de brug over het
Albertkanaal en de meubelzaak) zijn zeer
herkenbaar.
In het noorden wordt het gebied doorsneden door
de Sint Jansloop (niet geklasseerd).
Het gebied omvat geen overstromingsgevoelige
gebieden en is matig gevoelig voor
grondwaterstroming.
Verspreid in het gebied bevinden zich zeer
beperkt een aantal biologisch waardevol tot zeer
waardevolle gebieden. Het gebied is echter
grotendeels biologisch niet waardevol.
Het gebied maakt geen deel uit van een
ankerplaats of relictenzone.
Het gebied is zeer gefragmenteerd. Het gebied is
een mengeling van woonzones, kleinhandel,
akkers en weilanden en bedrijvigheid.
Het gebied krijgt grotendeels een zeer lage
waardering op de landbouwtyperingskaart.
Er is een duidelijke schaalbreuk tussen de
bedrijvigheid, kleinhandel en de verschillende
woonzones in het gebied. Het gebied is niet
duidelijk leesbaar.
De bestaande kleinhandelszone sluit via
ventwegen aan op de Aarschotsesteenweg. Gezien
de ligging nabij het centrum is dit gebied goed
ontsluitbaar voor zowel autoverkeer alsook
openbaar vervoer en fietsverkeer. De globale
belasting van de N152 is een aandachtspunt bij de
herstructurering, in combinatie met andere
ontwikkelingen in het stedelijk gebied die via de
N152 ontsloten worden naar het hoger wegennet
(cumulatieve effecten).
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Een eerste toetsing aan de positieve en negatieve
afwegingselementen van het afwegingskader, zoals vermeld in
de omzendbrief geeft een aantal aandachtspunten aan:
• Herwaardering: de bestaande zone is nu reeds voor een
groot gedeelte bebouwd, op een ongestructureerde wijze
• Kernversterkend: Door de verdere uitbouw van de reeds
nu gevestigde handelszaken (vb. garages) kan de zone
een complementaire handelsrol tov de kern opnemen
• De meeste negatieve afwegingselementen (HAG,
relictzone, VEN) zijn niet van toepassing in dit gebied;
• Gezien de ligging nabij de kern is een multimodale
ontsluiting mogelijk.
Conclusie: De kleinhandelszone Aarschotseweg kan bestendigd
worden als onderdeel van het stedelijk gebied. De verdere
invulling in functie van grootschalige detailhandel staat
onverminderd in relatie tot de ontwikkeling van het
bedrijventerrein Hannekenshoek en de zoekzone voor regionale
bedrijvigheid ten oosten ervan (Be 4). Er zijn bij de
herstructurering nog optimalisatie- en beperkte
uitbreidingsmogelijkheden in functie van grootschalige
detailhandel. Er moet alleszins over gewaakt worden dat er
uitsluitend handelszaken gevestigd worden die door de aard van
hun goederen voornamelijk automobiliteit genereren (grote
meubelwinkels, autoverkoop, enz. ...) en hierdoor moeilijk in
het centrum ondergebracht kunnen worden.
Er dient een globale visie ontwikkeld te worden in functie van
de kleinhandelszone gelegen langsheen de Aarschotseweg,
zodat één ruimtelijk samenhangend gebied gevormd wordt. De
beeldkwaliteit van de Aarschotseweg is hierbij van groot belang
gezien de Aarschotseweg een poortfunctie vervult ten opzichte
van de stad. De N152 is als primaire weg ook dé ontsluitingsweg van het stedelijk gebied: de verkeersafwikkeling van de
N152 (met recent aangelegde ventwegen) mag door de diverse
ontwikkelingen niet in het gedrang komen .
125
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
De globale visie op het bedrijventerrein Hannekenshoek en de
mogelijkheden door herstructurering binnen het huidige
bedrijventerrein worden momenteel onderzocht (door IOK). Het
is wenselijk om nadien een RUP op te maken om de
ontwikkelingsperspectieven van de kleinhandelszone zowel
binnen als buiten het bestaande bedrijventerrein planologisch
vast te leggen.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
11.5.3.
Lierseweg (N13)
De provinciale kleinhandelsconcentratie Lierseweg is perifeer
gelegen aan de westelijk rand van het stedelijk gebied. Het
gebied is grensoverschrijdend met Grobbendonk.
De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, wordt
gekarakteriseerd door een belangrijk aandeel op auto’s gerichte
zaken. Ter hoogte van het bedrijventerrein Lierseweg is er een
concentratie aan grootschalige kleinhandel.
126
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Economische aspecten
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
Fauna en Flora
Landschap
Het bedrijventerrein bevindt aan de zuidwestelijke
rand van het stedelijk gebied Herentals langsheen
de invalsweg Lierseweg. Het terrein is
gemeentegrensoverschrijdend met Grobbendonk.
Het gebied ligt tussen de Lierseweg in het zuiden
en het Albertkanaal in het noorden. Het gebied is
gelegen langsheen het Albertkanaal.
De zone sluit rechtstreeks aan op de Lierseweg
(N13).
De Lierseweg heeft een belangrijke ontsluitende
functie voor het stadscentrum naar de E313.
Ten westen van de spoorlijn (buiten het centrum)
heeft deze weg het karakter van een dreef. Het
betreft een drukke invalsweg van Herentals, zodat
de vele op- en afritten en in- en uitrijdende
bewegingen zorgen voor congestie en (potentieel)
gevaarlijke verkeerssituaties.
Het is een regionaal bedrijventerrein met een
concentratie aan grootschalige detailhandel. Op
het terrein komt dus gemengd bedrijvigheid en
kleinhandel voor.
Gezien de huidige invulling van het terrein
functioneert het eerder op stedelijk niveau, en
niet op niveau van het ENA.
Het gebied bestaat uit verschillende percelen in
functie van bedrijvigheid en kleinhandel. Op het
terrein zijn ook verspreid een aantal woonkorrels
aanwezig.
Ook zit de kleinhandelsconcentratie vervat binnen
een regionaal bedrijventerrein. Binnen het gebied
zijn echter nog een groot aantal braakliggende
percelen die ingevuld kunnen worden in functie
van bedrijvigheid of kleinhandel.
Er bevinden zich geen kwetsbare ondergronden in
het gebied. Ook bevinden zich er geen
waterlopen. Het gebied is voor het overgrote deel
matig gevoelig voor grondwaterstroming. Enkele
zones worden als zeer gevoelig aangeduid.
Er zijn geen overstromingsgevoelige gebieden.
Er worden slechts beperkt een aantal zones als
biologisch waardevol aangeduid.
Een gedeelte van het gebied, ter hoogte van de
gemeentegrens, maakt deel uit van de
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens - Belevingswaarde
Mens - Mobiliteit
relictenzone “Bosgebied Bouwelse Heide,
Meerhoeven en Goorkens”. Dit is slechts een heel
beperkte zone.
Het gebied is deels bebouwd en deels
braakliggend.
Er is een duidelijke schaalbreuk tussen de
woonkorrels, de bebouwing in functie van
kleinhandel en bedrijvigheid binnen het gebied.
Gezien de ligging langsheen de invalsweg is er
een goede ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer.
De Lierseweg fungeert ook als een regionale
busverbinding en is een functionele fietsroute op
provinciaal niveau. De ligging nabij het centrum
maakt dat het gebied goed ontsluitbaar is.
Conclusie: Door de eerder perifere ligging van de
handelsconcentratie en het specifieke karakter van de
Lierseweg ten westen van de spoorweg is het niet wenselijk om
deze kleinhandelsconcentratie als onderdeel van het stedelijk
gebied te ontwikkelen.
De provincie volgt de suggestie van de stad Herentals (GRS)
om dit gebied de ontwikkelingsperspectieven aan te reiken van
een kleinhandelsconcentratie type III.
Het ontwikkelingsperspectief voor de kleinhandelsconcentraties
type III wordt bepaald door de huidige vergunningstoetstand
(basisrechten). Eventueel kan een ruimtelijk uitvoeringsplan
voor de herstructurering van de concentratie worden uitgewerkt
waarbij een toetsing gebeurd aan de plaatselijke ruimtelijke
draagkracht. Bij deze toetsing gelden minimaal volgende
randvoorwaarden (cf herziening RSPA) :
• er is geen structurele aantasting van de open ruimtefuncties
natuur, bos of landbouw toegestaan;
• de waterhuishouding van het gebied mag niet in het gedrang
komen;
• de eventuele verkeerstoename die gepaard gaat met een
herstructurering moet getoetst worden aan de draagkracht
van het onderliggend wegennet. Naast een capaciteitstoets
127
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
(op basis van bijvoorbeeld kengetallen, inschattingen en
kwalitatieve gegevens) moet er door de initiatiefnemende
overheid ook een verkeersplanologische toetsing gebeuren
(afstemming met de categorisering en de
inrichtingsprincipes);
• er moet gestreefd worden naar een ruimtelijke optimalisatie
van de concentratie (bv. de invulling van tussenliggende lege
percelen, het opvullen van percelen, het voorzien van
gemeenschappelijke parkings of een ventweg,…).
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
128
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
12. Verkennend onderzoek stedelijke groenen recreatiegebieden
In deze studie worden de ruimtelijke ontwikkelingsbehoeften
van stedelijke groen- en recreatiegebieden gekaderd binnen het
afbakeningsproces. Dit wil zeggen dat er wordt gefocust op:
• gebieden die aan de rand van het stedelijk gebied liggen:
afweging in functie van de afbakening van het kleinstedelijk
gebied
• voorzieningen die in strategische ontwikkelingszones liggen
• eventuele nieuwe bovenlokale stedelijke groen- en
recreatieve voorzieningen waarvoor een locatie moet worden
gezocht
De selectie is gebaseerd op gesprekken met de stad Herentals,
input vanuit de werkgroepen en stuurgroep en een eigen
(subjectieve) beoordeling.
Het is in deze studie niet de bedoeling om een volledige
opsomming te geven van alle recreatiegebieden en
recreatievoorzieningen, die binnen het stedelijk gebied gelegen
zijn.
12.1.
Huidig aanbod
De toeristisch-recreatieve infrastructuur van Herentals is sterk
geënt op de bestaande groenstructuur van de beboste
Kempense heuvelrug, de vallei van de Kleine Nete en op de
kanalen. Wandel- en fietsroutes doorkruisen het hele gebied.
Vooral het Kempisch Kanaal vormt een onderdeel van het
toeristisch-recreatieve netwerk (fietsen).
Afbakening stedelijk gebied Herentals
129
Volgende gebieden kunnen beschouwd worden als stedelijke
groen- en recreatiegebieden voor de stedelijke recreant:
12.1.1.
Stadspark
Het stadspark gelegen in het binnengebied Nieuwstraat –
Vaartstraat – Belgiëlaan vervult een rol als groene long in het
centrum van Herentals. Het gebied heeft een functie als park
met recreatief medegebruik (wandelen, jaarlijks
muziekevenement voor de jeugd,…).
12.1.2.
Recreatiepark Netepark
Het Recreatiepark Netepark omvat Netepark,het BLOSOcentrum, Hidrodoe, de Wielerschool van de Vlaamse Wielerbond
en het verkeerspark van de politie.
Het Netepark ligt aan de rand van de heuvelrug en grenst aan
het BLOSO-centrum. Het park is gericht op actieve recreatie.
Het is een trekpleister voor zwemrecreanten. Het park bevat
naast een buitenzwembad nog een mini-autopark, sportvelden
en een speeltuin.
Het BLOSO-centrum is bijna volledig op sport gericht. Het
domein kan opgesplitst worden in twee delen, gescheiden door
de Vorselaarsebaan. Het noordelijke gedeelte is gelegen op de
Kempense heuvelrug en bevat naast de sporthal en
administratieve diensten ook de voornaamste sportterreinen.
Het zuidelijke gedeelte is gelegen in de vallei van de Kleine
Nete en bevat onder meer het sporthotel. Het volledige BLOSOterrein is bebost. De sportvelden liggen in open plekken in dit
bos.
Hidrodoe is een innovatief watercentrum gebaseerd op ideeën
inzake duurzame ontwikkeling en levenslang leren. Met
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Hidrodoe wil Pidpa op een educatieve en tegelijk speelse manier
aan het grote publiek informatie bieden over alle facetten van
water.
Deze elementen vormen samen een recreatieve cluster van
bovenlokaal niveau met een ruim en gevarieerd aanbod. De
provincie heeft dit gebied terecht geselecteerd als
hoogdynamisch toeristisch-recreatief knooppunt binnen het
toeristisch-recreatief netwerk ‘Kempen’.
12.1.3.
Spaans Hof
Op de plaats waar de Kleine Nete in het stadscentrum
doordringt is een vertrek- en aankomstplaats voor kano-varen
en vlottochten. Ook andere activiteiten zoals mountainbiken,
paardrijden, huifkartochten en ‘trekkings’ kunnen van hieruit
georganiseerd worden. Naast deze infrastructuren met
bovengemeentelijke aantrekking, bevinden er zich ook een
aantal sportterreinen op wijkniveau. Een café - clublokaal ‘De
Hut’ biedt ruimte voor ontmoeting en drankgelegenheid aan de
oever van de Kleine Nete.
12.1.4.
Jachthaven
De jachthaven aan het Kempisch kanaal is uitgerust met 48
boxen voor boten tot 15 meter. De kleinschaligheid van de
haven is aangepast aan de maatvoering van het kanaal en de
omgeving. Het is een aangename en rustige plaats aan de
oostelijke rand van de stad.
12.1.5.
Stedelijk parkgebied ‘Hellekens’
De Hellekens is een stukje van de vallei van de Kleine Nete dat
tot in het stadscentrum van Herentals binnendringt. Het gebied
’De Hellekens‘ wordt afgebakend door de Kleine Nete in het
noorden, de Ring in het oosten, de St.-Jobsstraat in het zuiden
en de Begijnenvest in het westen. Het gebied, dat ongeveer 25
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
ha groot is, bestaat vooral uit weilanden, akkerlanden, enkele
braakliggende percelen en verspreide bosjes. Het vormt een
natuurverbindingsgebied tussen het Peertsbos en het
natuurreservaat Langendonk/Olens Broek.
In 2004 werd het gebied in het kader van een
natuurintegratieproject heringericht zodat het een sociale
functie kan vervullen en het natuuraspect de nodige aandacht
krijgt. Er zijn nog heel wat potenties om het gebied in de
toekomst door de aankoop en/of het opstellen van private
gronden nog sterker te laten functioneren als stedelijk park al
dan niet met een mix aan openruimte- en recreatieve functies
(zoals paardenweiden, volkstuintjes,…).
Het gebied maakt deel uit van het natuurrichtplan Heuvelrug
benedenstrooms (zie 5.5). Het gebied behoort tot de vallei van
de Kleine Nete. Het ecologisch streefbeeld is hoofdzakelijk een
halfopen valleilandschap met een mozaïek van natte
graslanden, kleinere natte bosjes, ruigten en talrijke
kleinlandschapselementen. Voor het zuidelijk gedeelte bestaat
het streefbeeld uit een mozaiek van droog en nat bos
(naargelang het plaatselijke reliëf). Het gebied is vanuit
ecologisch oogpunt kwetsbaar voor recreatief medegebruik.
Extensief recreatief medegebruik is mogelijk (recreatief gebruik
van bestaande paden en wegen, plaatselijk zones voor spelen in
bos en natuur)
12.1.6.
Greesbos (= Zavelbos)
Het Greesbos / Zavelbos is een bos aan de oostzijde van het
kanaal Herentals – Bocholt. 14,5 ha is eigendom van de stad
Herentals en is aangeduid als speelzone.
Het gebied is opgenomen in het natuurrichtplan Heuvelrug
benedenstrooms (zie 5.5). Het behoort tot de stedelijke natuur
en groenbuffer.
In het zuidelijk gedeelte is het ecologisch streefbeeld gemengd
130
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
droog bos met kleinschalige open plekken. Dit deel is vanuit
ecologisch oogpunt kwetsbaar voor recreatief medegebruik.
Extensief recreatief medegebruik is evenwel mogelijk (recreatief
gebruik van bestaande paden en wegen, plaatselijk zones voor
spelen in bos en natuur)
Voor het noordelijk gedeelte bestaat het streefbeeld uit droog
bos met grote open plekken en droge heide. Dit deel wordt als
minder kwetsbaar gebied omschreven: dit wil zeggen dat het
als eerste in aanmerking komt voor het spelen in bos en natuur
(momenteel ook al gebruikt als speelzone).
12.2.�
Ruimtelijke behoeften voor stedelijke groen- en
recreatiegebieden
Inzake stedelijke groenvoorzieningen zijn in het Ruimtelijk
Structuurplan van de provincie Antwerpen geen kwantitatieve
taakstellingen opgenomen.
Het stedelijk aanbodbeleid richt zich op het versterken van de
bestaande groen- en recreatiestructuur en het beantwoorden
aan de ruimtelijke noden en opportuniteiten.
De specifieke vraag naar een minicamping / kampeerautoterrein wordt in het kader van deze voorstudie niet verder
onderzocht omdat het geen structuurbepalend element is en de
specifieke behoefte momenteel onvoldoende gekend /
onderbouwd is. Het blijft later nog steeds mogelijk om dit
verder te onderzoeken.
12.3.�
Visie
op
de
recreatiegebieden
stedelijke
groen-
zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. Herentals
mag niet verder groeien ten koste daarvan.
Daarnaast moet de eigenheid van de verschillende
recreatiegebieden worden versterkt en hun complementariteit
vergroot. Het Spaans Hof, Stadspark en de Jachthaven worden
verder uitgebouwd als lokale recreatiepolen. Het Recreatiepark
Netepark is door de provincie geselecteerd als toeristischrecreatief knooppunt binnen het toeristisch-recreatief netwerk
‘Kempen’.
12.3.1.
Visie op de Kempense heuvelrug en de valleien
Het Vlaams Gewest is in het kader van de afbakening van de
gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur gestart met
de opmaak van een Gewestelijk RUP ‘Regio Neteland.
Landbouw, natuur en bosgebieden. Vallei van de Aa en de
Kleine Nete van Grobbendonk tot N19’.
Met de opmaak van dit RUP wenst het Vlaams Gewest
uitvoering te geven aan:
- de richtinggevende en bindende bepalingen van het
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) inzake de
afbakening van de gebieden van de natuurlijke en
agrarische structuur zoals nader uitgewerkt in de ruimtelijke
visie voor landbouw, natuur en bos in de regio Neteland;
- de richtinggevende en bindende bepalingen van het
bekkenbeheerplan van het Netebekken;
- de bepalingen inzake het decreet op het Natuurbehoud over
het nemen van maatregelen die nodig zijn voor de
uitvoering van Europese richtlijnen.
en
Herentals heeft een belanrijke toeristisch-recreatieve rol die
sterk bepaald wordt door de nabijheid van grote natuurlijke
gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
131
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
12.3.2.
Recreatiepark Netepark
De geplande uitbreidingen van de bestaande activiteiten en
nieuwe activiteiten (b.v. velodroom) zijn mogelijk binnen de
bestaande eigendomsstructuren en gewestplanbestemmingen.
De opmaak van een RUP is met andere woorden niet
noodzakelijk.
De grootste uitdaging voor de cluster Netepark situeert zich op
het vlak van mobiliteit, parkeren en verkeersafwikkeling. Eerst
en vooral is er de slechte algemene bereikbaarheid van de
cluster door een slechte verkeersafwikkeling ter hoogte van de
Poederleeseweg – Vorselaarsebaan. Door het flessenhalseffect
verloopt het verkeer van en naar het Recreatiepark Netepark
niet vlot. Bovendien wordt verwacht dat de problemen nog
zullen toenemen door de geplande uitbreiding van het
aangrenzende Rusthuis St-Anna (RUP Ter Bueken). Ook de
interne verkeersafwikkeling kan beter. Doordat wandelaars,
fietsers en gemotoriseerd verkeer dezelfde (onverharde) wegen
gebruiken ontstaan er onveilige situaties. Er is momenteel ook
een groot tekort aan parkeerplaatsen. Ook de bewegwijzering
van de parkeerplaatsen is niet altijd even goed.
12.3.3.
Netevallei en Poederkot
De Netevallei kan naast een natuur- en waterbergingsfunctie
ook een functie vervullen op vlak van zachte recreatie. Bij de
ontwikkeling van het gebied Wuytsbergen (Poederkot) moet
een deel van het gebied als groene vinger ontworpen worden
waardoor het als een groene stapsteen kan blijven functioneren
tussen enerzijds de Netevallei en anderzijds de stationsomgeving en het centrum van Herentals (zie ook ‘verkennend
onderzoek wonen’).
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
12.3.4.
Greesbos / Zavelbos
Het Greesbos kan een functie vervullen als stadsrandbos op
voorwaarde dat de bereikbaarheid van het gebied vanuit het
stedelijk gebied worden verbeterd (bv door de aanleg van een
fiets- en voetgangersbrug over het kanaal ter hoogte van de
jachthaven) en op voorwaarde dat de visie over deze zone als
stadsrandbos verder wordt uitgewerkt.
De stad Herentals wenst recreatief medegebruik in het
bijzonder jeugdvoorzieningen (bv constructies voor
jeugdbewegingen die momenteel in het centrum in woongebied
gelokaliseerd zijn) mogelijk te maken. De verdere uitbouw van
het gebied moet afgestemd worden op de ontwikkeling van het
lokaal bedrijventerrein Langepad (Be 5) (bv clustering van
constructies) en het gewenste beheer van het bos (op te maken
bosbeheerplan).
Het recreatief medegebruik en de constructies voor
jeugdvoorzieningen mogen in geen geval de hoofdfunctie en de
visie uit het GRS, namelijk het behouden en versterken van de
kanaalbossen in het gedrang brengen. Een goed onderbouwde
visie en motivering is nodig om nieuwe bebouwing (ifv
jeugdvoorzieningen) in dit gebied toe te laten.
Het is niet de bedoeling om zonevreemde bedrijven in dit
bosgebied een ontwikkelingsperspectief te bieden.
Er moet rekening worden gehouden met het ecologisch
streefbeeld zoals vastgelegd in het natuurrichtplan Heuvelrug –
benedenstrooms: voor het noordelijk gedeelte is dit droog bos
met droge heide en minstens 10% open plekken; voor het
zuidelijk deel is dit droog bos met kleine open plekken (min
5%). Richtinggevend is in het NRP aangegeven dat
respectievelijk het noordelijk en zuidelijk deel van het Greesbos
/ Zavelbos minder kwetsbaar en kwetsbaar zijn voor recreatief
132
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
medegebruik. In beide gebieden is extensief recreatief
medegebruik mogelijk.
12.4.
Conclusie
Herentals heeft een belangrijke toeristisch-recreatieve rol die
sterk bepaald wordt door de nabijheid van grote natuurlijke
gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste
zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. Herentals
mag niet verder groeien ten koste daarvan. Het heeft daardoor
een rol in de ontwikkeling maar ook in de beheersing van harde
en zachte recreatie.
Het behoud van de valleien van de Kleine Nete en de Aa wordt
bepaald via het gewestelijk RUP. De valleien en de Kempense
Heuvelrug vallen buiten de harde grenzen van het kleinstedelijk
gebied. Omwille van het belang van het Recreatiepark
Netepark op stedelijk niveau en de aansluiting op de stedelijke
woonomgeving wordt het recreatiepark mee opgenomen in het
kleinstedelijk gebied.
De grootste uitdaging voor het Recreatiepark Netepark situeert
zich op het vlak van mobiliteit, parkeren en
verkeersafwikkeling. In dit stadium kan de opmaak van een
RUP geen meerwaarde bieden. Een gerichte mobiliteits- en
parkeerstudie voor het globale park kan interne oplossingen
aanduiden. Uit deze studie kan ook blijken welke initiatieven
genomen moeten worden in het kader van een betere externe
verkeersafwikkeling, met in het bijzonder mogelijk de
herinrichting van het knooppunt Poederleeseweg –
Vorselaarsebaan.
Greesbos / Zavelbos kan een functie als stadsrandbos vervullen
op voorwaarde dat de bereikbaarheid wordt verbeterd. Een
provinciaal planinitiatief waarin de ruimtelijke visie verder wordt
uitgewerkt, kan worden opgestart.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
133
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
13. Verkennend
voorzieningen
13.1.�
onderzoek
stedelijke
Inleiding
In deze studie worden de ruimtelijke ontwikkelingsbehoeften
van stedelijke voorzieningen18 gekaderd binnen het
afbakeningsproces. Dit wil zeggen dat er wordt gefocust op:
• voorzieningen die aan de rand van het stedelijk gebied
liggen: afweging in functie van de afbakening van het
kleinstedelijk gebied
• voorzieningen die in strategische ontwikkelingszones liggen
• eventuele nieuwe bovenlokale stedelijke voorzieningen
waarvoor een locatie moet worden gezocht
De selectie is gebaseerd op gesprekken met de stad Herentals,
input vanuit de werkgroepen en stuurgroep en een
(subjectieve) beoordeling van welke voorzieningen een stedelijk
karakter hebben. Het is in deze studie niet de bedoeling om een
volledige opsomming te geven van alle stedelijke
voorzieningen, die binnen het stedelijk gebied gelegen zijn.
18
Groot aantal diensten, waarvan stadsbewoners, maar vaak ook mensen uit de
wijdere omgeving, gebruik maken. Ze beogen de leefbaarheid van het
stedelijke milieu en in verband hiermee het welzijn van mensen te
bevorderen. In deze context gaat het om voorzieningen met een
ruimtelijke neerslag (in gebouwen, complexen, accomodaties) en niet om
subsidies, sociale zekerheid, … (bron: stedelijke bevolking en
voorzieningen:
enkele
onderzoeksaspecten
en
richtlijnen
voor
gezondheidszorgvoorzieningen en winkelvoorzieningen)
Afbakening stedelijk gebied Herentals
134
13.2.�
Ruimtelijke
voorzieningen
behoefte
voor
stedelijke
Voor het behoeftenonderzoek wordt verwezen naar het
gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Hierin wordt aangegeven
welke de specifieke behoeften zijn aan stedelijke functies voor
Herentals.
13.2.1.
Uitbreiding ziekenhuissite
De Campus St. Elisabeth is historisch verankerd op de huidige
site nabij de Kleine Nete. De ziekenhuiscampus kampt met
capaciteit- en parkeerproblemen. Noodzakelijke uitbreidingen
van het ziekenhuis moeten geïntegreerd worden in een
grotendeels groene omgeving. Het opstellen van een lange
termijnvisie voor de verdere ontwikkeling van deze site is
noodzakelijk.
Het ziekenhuis heeft een studie naar de uitbreiding van de
personeelsparking laten uitvoeren. Hierin wordt voorgesteld om
aan de oostzijde van de spoorlijn in het noordelijk gedeelte van
het woonuitbreidingsgebied Olympiadelaan een
personeelsparking van 390 plaatsen te voorzien. Verder wordt
in het WUG ook nog een uitbreidingszone voor het ziekenhuis
voorzien (zie figuren). Het is niet duidelijk in hoeverre deze
inplanting verzoenbaar is met principes van integraal
waterbeheer: zowel de parking als de uitbreidingszone bevinden
zich immers in de alluviale vlakte die volgens de fiche van het
signaalgebied ‘ moet gevrijwaard worden (zie 8.8.1)
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Bron figuur boven en onder: ‘studie uitbreiding
personeelparking’, opgemaakt door Atelier Vanhout iov AZ StElisabeth (1 april 2010)
Het WUG Olympiadelaan is ook opgenomen als zoekzone voor
wonen (Wo 1) i.f.v. de realisatie van de taakstelling binnen het
KSG Herentals.
Vanuit het integraal waterbeleid is het niet wenselijk om in de
alluviale vallei nieuwe bebouwing en/of verharding te voorzien.
Omwille van de verschillende standpunten over het WUG
Olympiadelaan en de uitbreiding van de campus van het StElisabethziekenhuis, stelt de provincie voor om de zone van de
Olympiadelaan (zowel WUG als WG) in zijn geheel verder en
diepgaander te onderzoeken als strategisch gebied. Een globaal
plan voor de ganse site met voldoende alternatieven is
noodzakelijk.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
135
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
13.2.2.
Uitbreiding RVT St-Anna
Rust- en verzorgingstehuis (RVT) St-Anna kampt met
capaciteitsproblemen. Zowel op korte als op middellange
termijn zijn uitbreidingen mogelijk.
13.2.3.
Herentals, althans voor het strategisch project
Stationsgebied
• Inhoudelijke aanbeveling: De voorgestelde concepten in het
projectgebied en voornamelijk de langzaam verkeerassen
moeten getoetst worden aan hun geschiktheid om in een
verdichte stationsomgeving te functioneren.
Mogelijke herlokalisatie brandweer
13.2.5.
De stad overweegt om op termijn een nieuwe locatie voor de
brandweer te zoeken. Er zijn echter nog geen concrete plannen.
13.2.4.
Stationsomgeving
De stationsomgeving is momenteel geen levendige omgeving.
Er zijn nauwelijks stedelijke activiteiten in de directe omgeving
gelegen. Ook de publieke ruimte van de stationsomgeving heeft
weinig uitstraling. De overweg aan de Olympiadelaan –
Belgiëlaan leidt tot filevorming.
Er is een masterplan in opmaak om de vervoersknoop te
optimaliseren met de bouw van een nieuw busstation, een
tunnel voor gemotoriseerd verkeer ter hoogte van de
Olympiadelaan – Belgiëlaan, een nieuwe voetgangerstunnel en
een parking aan de achterzijde van het station. Daarnaast zal
ook de publieke ruimte worden aangepakt en zijn er in deze
strip mogelijkheden voor de ontwikkeling van stedelijke
functies.
Hannekenshoek
Het gebied Hannekenshoek-Dikberd-Vennen-Langepad wordt
gekenmerkt wordt door een sterk gemengde invulling van
wonen, werken, handel en recreatie. De ontwikkeling van het
gebied verloopt moeizaam gezien de moeilijke bereikbaarheid
en de ongestructureerde aanpak. Het bedrijventerrein
Hannekenshoek-Dikberd-Vennen dient geherstructureerd te
worden in functie van stedelijk-lokale ontwikkeling en
watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke uitbreidingen
zijn mogelijk in functie van afwerking van de herstructurering.
De ontsluitingswegen van het geheel naar de primaire weg
N152 dienen beperkt te worden. De herstructurering dient
echter bij te dragen aan de versterking van de openruimtecorridor tussen Herentals en Olen.Het
herstructureringsgebied wordt gezien als een strategisch
stedelijk project in het kader van de ontwikkeling van het
kleinstedelijk gebied.
De startnota van van het masterplan Stationsomgeving werd op
de Provinciale Auditcommissie van 27 februari 2013 conform
verklaard. In het verslag worden een aantal aanbevelingen
toegevoegd over de betrokkenheid van de provincie en de
interferentie met het afbakeningsproces kleinstedelijk gebied:
• Procesmatige aanbeveling: Wel vraagt de provincie om mee
betrokken te worden in het verdere planproces en/of het
planproces stationsomgeving sterk te laten interfereren met
het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
136
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
13.2.6.
Reconversie voormalig militair domein

Aan de westzijde van het stedelijk gebied ligt een oude militaire
kazerne die momenteel leegstaat.
Het oorspronkelijk militair domein werd door middel van een
gewestplanwijziging als recreatiegebied bestemd, maar deze
bestemming is achterhaald.
De kazerne grenst aan de noordzijde aan het bedrijf Van Ende
& Roxy dat gelegen in langs de Lierseweg (N13): voor dit
bedrijf werd naar aanleiding van een planologisch attest een
PRUP opgemaakt.
De stad wenst de kazerne met haar kenmerkende
bebouwingsstructuur een zinvolle bestemming te geven.
Bijkomend onderzoek naar de concrete bestemming is
noodzakelijk.
Omwille van de kwetsbaarheid van de omgeving en de ligging
op de rand van het stedelijk gebied, is een hoogdynamische of
milieubelastende bestemming op deze plek alleszins niet
gewenst.
Afbakening stedelijk gebied Herentals
137
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Het verder onderzoek gebeurt best in relatie met de omgeving
en parallel aan de opmaak van het PRUP voor de afbakeningslijn. De perimeter van het onderzoeksgebied wordt in het
noorden begrensd door de Lierseweg, in het westen door de
bestaande insteekweg en de westelijke grens van het PRUP Van
Ende & Roxy, in het zuiden door Wolfstee en in het oosten door
de spoorlijn. In relatie met het programma moet ook de
(multimodale) ontsluiting verder onderzocht worden aangezien
bijkomend gemotoriseerd verkeer op de N13 (secundaire weg
type III) zoveel mogelijk moet worden vermeden.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De provincie stelt volgende randvoorwaarden:
− Vooraleer een RUP op te maken, dient er een
gebiedsgerichte visie opgemaakt worden;
− De zone wordt in het zuiden strikt begrensd door de
straat Wolfstee en in het westen door de voormalige
militaire site en de wasserij Van Ende en Roxy;
− Er mogen geen verkeersgenererende functies komen en
de ontsluiting dient gerealiseerd te worden via het
industrieterrein
Wolfstee-Klein
Gent.
Voor
het
gemotoriseerd verkeer kan de Lierseweg niet instaan als
hoofdontsluiting voor dit gebied;
− Louter kantoren en loutere kleinhandel zijn niet gewenst
op deze locatie, evenals vervuilende industrie en
personenintensieve recreatie. Ook andere verkeersgenererende of hoogdynamische functies zijn niet
wenselijk.
Om nieuwe inzichten en potentiële functies waarvan de
dynamiek op dit moment onvoldoende kan worden
ingeschat niet uit te sluiten, is het niet wenselijk om nu
reeds een limitatieve lijst van toegelaten en niet
toegelaten functies vast te leggen. Dit dient te gebeuren
op basis van verder onderzoek en de resultaten van de
planMER-screening. De provincie vraagt dan ook nauwe
betrokkenheid bij het gemeentelijk proces en zal mee
over de invulling van de toegelaten functies waken.
Vanuit die optiek wordt aanbevolen dat het gemeentelijk
RUP parallel wordt opgemaakt aan de PRUP’s, in het
bijzonder het PRUP voor de afbakeningslijn.
− De
toegelaten
stedelijke
voorzieningen
dienen
laagdynamisch te zijn en een relatie te hebben met het
stedelijk gebied;
− In de visie dient de relatie met het achterliggende
openruimtegebied verwerkt te worden en het verlies aan
natuurwaarden onderzocht;
− Er moet onderzocht worden of een ruil tussen harde
bestemming (nu op het militair domein) en zachte
138
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
bestemming (nu langsheen de Lierseweg) mogelijk is,
zodanig nieuwe bebouwing gecompenseerd kan worden
door afbraak van bestaande bebouwing in het militair
domein.
13.3.
Conclusie
De uitbreiding van de ziekenhuissite wordt in het kader van het
strategisch gebied Olympiadelaan (zie 8.8.1) verder onderzocht
binnen het afbakeningsproces.
De uitbreiding van het RVT St-Anna wordt in lokale
planningsprocessen verder uitgewerkt.
De leegstaande voormalige militaire kazerne aan de westzijde
van het stedelijk gebied wordt binnen de afbakeningslijn
opgenomen. Bij het verder onderzoek naar de herbestemmingsmogelijkheden moet een aantal randvoorwaarden
gerespecteerd worden.
Het Vlaams Gewest heeft IOK reeds belast met het
herstructureringsonderzoek voor Hannekenshoek. Het
onderzoek is afgerond.
De stationsomgeving in een stedelijk gebied is een strategische
plek voor de verdere uitbouw van stedelijke activiteiten. De
stationsomgeving wordt daarom aangeduid als een strategische
projectzone van bovenlokaal belang. Met het oog op een
integrale aanpak wordt de optimalisatie van de multimodale
vervoersknoop best onderzocht in relatie met de
ontwikkelingsmogelijkheden van de ruime stationsomgeving (en
vice versa). Omdat de gemeente reeds een masterplan
opmaakt voor de stationsomgeving, zal de provincie hier
voorlopig geen concrete acties rond voorzien. Wel vraagt de
provincie op mee betrokken te worden in het verdere
planproces en/of het planproces stationsomgeving sterk te laten
interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk
gebied Herentals, althans voor het strategisch project
Stationsgebied
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
139
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
14.
14.1.
Verkennend onderzoek kantoren
�
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen19
Kantoren zijn dé stedelijke voorzieningen bij uitstek. Het
overgrote deel van het aanbod aan kantoren bevindt zich dan
ook in de stedelijke gebieden. Trendmatig werd een
verdubbeling van het aanbod verwacht waarvan vier vijfde in de
steden.
Kantoorvoorzieningen zijn activiteiten met een groot aandeel
arbeidsplaatsen per oppervlakte-eenheid en dus met een dicht
ruimtegebruik. Dergelijke voorzieningen genereren niet te
verwaarlozen
verkeersstromen.
Daarom
worden
deze
voorzieningen zoveel mogelijk geconcentreerd op belangrijke
knooppunten van openbaar vervoer.
Stationsomgevingen komen prioritair, en met in achtname van
de leefbaarheid, in aanmerking om de toename aan kantoren,
handel en diensten op te vangen. In de afbakeningsplannen
voor de stedelijke gebieden wordt de perimeter van de zones
rond de hoofdstations aangeduid.
14.2.
Herentals in het RSPA
Er is geen provinciale taakstelling in functie van kantoren.
19
14.3.
Ruimtelijk Structuurplan Herentals
De stedelijke structuur van Herentals wordt niet gekenmerkt
door een grote hoeveelheid kantoren. Kantoorfuncties in
Herentals zijn hoofdzakelijk gekoppeld aan de bestaande
bedrijven op de bedrijventerreinen. Herentals verwacht dan ook
geen grote vraag naar bijkomende ruimte voor kantoren in het
stedelijk gebied. Indien er een plotse vraag ontstaat naar
ruimte voor kantoren kunnen zij in de omgeving van het station
en Koulaak-Drijvelden ingepland worden. Zij worden echter
beschouwd als een secundaire functie ten opzichte van de
woonfunctie.
Daarnaast wenst de stad Herentals zich verder te profileren als
administratief centrum en centrum voor openbare diensten in
de ruimere omgeving. Kantoren en kantoorachtigen kunnen zich
in het centrum van de stad verder ontwikkelen.
14.4.
Behoefte / trends
Er is geen economische behoeftestudie beschikbaar die de
toekomstige vraag naar kantoren in Herentals aangeeft.
Op basis van de beschikbare statistieken kunnen we wel
afleiden dat er naast dienstverlening aan particulieren
(reisbureaus, banken, post, …) ook een opvallende toename is
van dienstverlening aan bedrijven (ICT, beveiligingsfirma’s,
reclame, …).
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (2004). Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen. Geraadpleegd op 24 mei 2011, www.rsv.vlaanderen.be
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
140
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
63/reisbureaus
350
64/Post en telecommunicatie
300
65-67/Financiële instellingen en
ondersteunende activiteiten
250
70/Immobiliën
200
72/Informatica en aanverwante
activiteiten
150
741/Advies en bijstand aan de
bedrijfswereld
100
742/Architecten en technische
adviesbureaus
744/Reclamewezen
50
746/Opsporings- en
beveiligingsdiensten
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
748/Diverse dienstverlening
hoofdzakelijk aan bedrijven
Figuur 28: Evolutie tewerkstelling in kantoren en
kantoorachtigen in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale
statistieken)
In het GRS worden reeds een aantal zones naar voren
geschoven waar een ontwikkeling van kantoorfuncties mogelijk
wordt geacht:
•
•
•
•
Stationsomgeving
Koulaak-Drijvelden
Ringlaan Zuid
Voormalig militair domein aan de Lierseweg
De zoekzones worden geëvalueerd op basis van een aantal
ruimtelijke en milieucriteria. Voor de toepassing van de
kwetsbaarheid van de zoekzones op vlak van milieu wordt
gebruik gemaakt van de themalagen die gebruikt zijn als
grensstellende elementen voor het stedelijk gebied.
De zoekzones worden in deze studie geëvalueerd als
potentiegebieden voor grootschalige kantoorontwikkeling. In
deze studie wordt geen uitspraak gedaan over kleinschalige en
laagdynamische kantoorontwikkelingen (b.v. kantoorachtigen).
Ruimtelijk stellen we ook een ontwikkeling van kantoren en
kantoorachtigen in bestaande bedrijventerrein vast. In de
eerste plaats komen deze voor op zichtlocaties langs de E313
(in het bedrijventerrein Wolfstee – Klein-Gent).
14.5.
Afweging kantoorlocaties
Uit het GRS blijkt dat de stad Herentals geen grote hoeveelheid
kantoorfuncties herbergt. Uit het GRS blijkt verder ook dat er
niet meteen een grote vraag te verwachten is naar bijkomende
ruimte voor kantoren. Doch moet de mogelijkheid bestaan dat
er op termijn kantoorfuncties ingepland kunnen worden.
Hieromtrent worden onderstaand een aantal “zoekzones”
afgewogen die mogelijk in aanmerking komen voor een
dergelijke ontwikkeling.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
141
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
14.5.1.
Zoekzone 1: stationsomgeving

Kenmerken
Huidige bestemming:
woongebied, zone voor
gemeenschapsvoorzieningen en openbaar
nut en zone voor
ambachtelijke bedrijven en
kmo’s.
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Het gebied situeert zich ter hoogte van het station
van Herentals en ligt ten noordwesten van de
historische kern in het stedelijk gebied van
Herentals.
De zoekzone bestaat uit de zone in de directe
omgeving van het station (wandelafstand). De
bereikbaarheid van de zone met het openbaar
vervoer is bijgevolg optimaal.
Op het vlak van gemotoriseerd verkeer is een
snelle ontsluiting mogelijk in noordoostelijke en
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
142
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Economische aspecten
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
zuidwestelijke richting. In noordoostelijke richting
leunt de zoekzone aan bij de BelgiëlaanOlympiadelaan waarlangs een snelle verbinding
naar de ringlaan en het hogere wegennet mogelijk
is.
In zuidwestelijke richting wordt een verlenging
van de Koeterstraat beoogd. Deze weg staat op
een indirecte wijze in verbinding met de Ringlaan
waarlangs wederom een snelle verbinding
mogelijk is naar het hogere wegennet.
Gezien de ligging nabij het centrum is de zone
goed bereikbaar voor traag verkeer.
De aanwezigheid van de spoorweginfrastructuren
maken de stationsomgeving geen ideale locatie
voor een woongebied. Echter door de multimodale
bereikbaarheid is het wel een ideale locatie voor
kantoren.
Gezien de ligging nabij de grote
spoorweginfrastructuren is het, mits rekening
gehouden wordt met de bebouwing in de directe
omgeving, mogelijk om hoger te bouwen.
De zone wordt ruimtelijk sterk bepaald door de
grote spoorweginfrastructuren die een breuk
vormen binnen het stedelijk weefsel. De
ontwikkeling van een zone in functie van kantoren
kan bufferend werken naar het woongebied en
een verbindend element vormen tussen de zones
ten noorden en ten zuiden van de spoorweg.
Fauna en Flora
Landschap
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens - Belevingswaarde
Mens - Mobiliteit
Binnen de zoekzone worden geen gebieden als
mogelijk noch effectief overstromingsgevoelig
aangeduid.
De zoekzone bestaat grotendeels uit een
antropogene bodem. Ten noorden van de
spoorweg wordt de ondergrond bepaald door
matig natte tot natte zandbodems.
Ten noorden van de spoorweg bevindt zich de
Wuytsbergenloop (niet geklasseerde waterloop).
Het gebied is voor het overgrote deel matig
gevoelig voor grondwaterstroming. Een deel van
de zoekzone centraal ten noorden van de
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
elementen
Matig grensstellende
elementen
spoorweg wordt als zeer gevoelig voor
grondwaterstroming gekarteerd. Het gebied is
grotendeels infiltratiegevoeilg.
Het overgrote deel van de zoekzone wordt als
biologisch minder waardevol gekarteerd. Ten
noorden van de spoorwegen worden twee
(beperkte) gebieden als biologisch waardevol
gekarteerd.
In het noordwesten leunt de zoekzone aan bij de
relictenzone “Bosgebied Bouwelse Heide,
Meerhoeven en Goorkens”.
De gronden ten noorden van de spoorweg zijn
deels verkaveld, deels braakliggend en deels in
gebruik als weiland.
De gronden krijgen een zeer lage waardering
toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
De spoorweginfrastructuren vormen een breuk
binnen het stedelijk weefsel. De ontwikkeling van
een kantorenzone kan deze breuk opheffen en de
twee gebieden ten noorden en ten zuiden van de
spoorweg opnieuw verbinden.
Tevens kan een deel van het gebied ingericht
worden als een kwalitatieve verblijfsruimte op
schaal van de kantorenzone en de stad waardoor
de belevingswaarde van het gebied sterk wordt
opgewaardeerd.
Gezien de ligging in de directe omgeving van het
station nabij het centrum van de stad Herentals
heeft dit gebied reeds een goede multimodale
ontsluiting voor zowel gemotoriseerd verkeer,
openbaar vervoer alsook traag verkeer.
De spooroverweg aan de Belgiëlaan wordt
ondertunneld.
De Netevallei, iets ten noordoosten van het
gebied, wordt als sterk grensstellend beschouwd.
In functie van natuur zijn de biologisch
waardevolle gebieden matig grensstellend binnen
de zoekzone. In functie van het thema landschap
wordt de relictenzone eveneens als matig
grensstellend aangeduid.
143
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Besluit: De locatie is zeer geschikt voor kantoren
Kantoorfuncties gaan gepaard met het genereren van een niet te
verwaarlozen hoeveelheid bijkomende verkeersstromen. Door de
inrichting van de kantorenzone in de stationsomgeving worden de
verkeersstromen gestuurd op het openbaar vervoer. Tevens is het gebied
ook goed bereikbaar voor gemotoriseerd en traag verkeer.
14.5.2.
Zoekzone 2: Koulaak – Drijvelden

Kenmerken
Huidige bestemming:
woongebied
De breuk gevormd door de spoorweginfrastructuren kan gemilderd
worden door een doordachte ontwikkeling van het gebied. Het
stationsproject kan als een verbindend element ingezet worden.
De stationsomgeving heeft een hoog economisch potentieel gezien de
goede bereikbaarheid en de bouwmogelijkheden binnen het gebied. Het
is wenselijk om verder onderzoek te doen naar een gemengde stedelijke
ontwikkeling (met o.a. kantoren) in de stationsomgeving (zie strategisch
project stationsomgeving).
Omdat de gemeente reeds een masterplan opmaakt voor de stationsomgeving,
zal de provincie hier voorlopig geen concrete actie rond voorzien. Wel vraagt de
provincie om mee betrokken te worden in het verdere planproces rond de
stationsomgeving en/of het planproces voor de stationsomgeving te laten
interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Herentals
althans voor het strategisch project Stationsomgeving. .
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Het gebied situeert zich in het noorden van het
stedelijk gebied ten noorden van de historische
kern van Herentals.
De zoekzone is in vogelvlucht op ca. 1 km
(fietsafstand) van het station gelegen. Door de
(regionale) busverbinding vanaf de R13 is er een
goede aansluiting op het openbaar vervoer
(station) mogelijk. De zoekzone is gelegen ter
hoogte van ovonde aan de Ringlaan en de
Lichtaartseweg.
Door de ligging ter hoogte van deze wegen is een
snelle ontsluiting mogelijk zowel naar het centrum
als naar het hogere wegennet. Er zijn plannen om
een ongelijkvloerse spoorwegovergang te creëren:
hiervoor bestaan momenteel nog verschillende
varianten.
144
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Vanaf het voorliggend knooppunt vertrekken tal
van functionele en alternatieve fietsroutes
waardoor het gebied goed bereikbaar is voor
fietsverkeer.
Economische aspecten
Binnen het plangebied zijn reeds een aantal
diensten gevestigd. Met de ontwikkeling van een
kantorenzone kan dit gebied uitgebouwd worden
tot een economisch knooppunt.
De zoekzone is, gezien de ligging langsheen de
Ringlaan, een zichtlocatie.
Ruimtelijke inpasbaarheid
Het gebied is reeds grotendeels bebouwd. Echter
kan geopteerd worden om dit gebied verder te
verdichten zodat een concentratie aan functies in
de hand wordt gewerkt.
De gebouwen binnen deze zone hebben een
overwegend grotere korrel dan de omgevende
bebouwing zodat een kantorenzone naadloos kan
ingepast worden.
Door het realiseren van een verdichting kunnen
de infrastructuren gebundeld worden en wordt
een goede ruimtelijke ordening in de hand
gewerkt.
Milieu-aspecten
Bodem en water
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Ten zuiden van de zoekzone bevindt zich de
Kleine Nete, een waterloop van de eerste
categorie. De zone aansluitend bij de waterloop
wordt deels als mogelijk en deels als effectief
overstromingsgevoelig gekarteerd.
De bodem bestaat deels uit een antropogene
ondergrond, deels uit een matig natte zandbodem
en deels uit een natte lemig zandbodem.
Fauna en Flora
Landschap
De zone aansluitend bij de Kleine Nete wordt als
niet infiltratiegevoelig gekarteerd. Deze zone is
echter wel zeer gevoelig voor grondwaterstroming
(type I) De zone ter hoogte van de Ringlaan is
infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor
grondwaterstroming (type II).
De zone die wordt omkadert door de spoorweg,
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Mens - Belevingswaarde
de Ringlaan, Nederij en de Kleine Nete wordt als
biologisch waardevol gekarteerd. Deze zone wordt
op het gewestplan bestemd als parkgebied en
betreft een kasteelpark.
De zone tegenover dit park aan de overzijde van
Nederij aansluitend bij de Kleine Nete wordt
eveneens geselecteerd op de biologische
waarderingskaart. Deze zone bestaat uit een
complex van biologisch waardevolle en minder
waardevolle elementen.
De buffer langs de ringlaan is opgenomen in het
natuurrichtplan (behoort tot stedelijke natuur en
buffergroen): de wegbermen moeten als grasland
beheerd worden met respect voor geldende
criteria voor het maaien van wegbermen;
plaatselijk komt een lokaal bosje voor met
streekeigen inheemse bomen
De zone ter hoogte van de Kleine Nete, die op de
biologische waarderingskaart als biologisch
(minder) waardevol gekarteerd worden, maakt
deel uit van het beschermd stadsgezicht met
name “geheel rond de Kleine Nete”.
Het is momenteel nog onduidelijk in welke ruimteinname de ongelijkvloerse spoorwegovergang zal
resulteren.
De gronden binnen het plangebied zijn deels reeds
bebouwd. Een groot deel van het gebied ten
zuiden van de Ringlaan bestaat uit parkgebied.
Doch zijn er binnen dit gebied een aantal zones
die minder kwalitatief zijn en in aanmerking
kunnen komen voor de ontwikkeling van
kantoorfuncties ter verdichting van het gebied.
De gronden krijgen een zeer lage waardering
toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
Het gebied zit opgespannen tussen het
woongebied het stadsgezicht en de spoorwegen
en wordt sterk bepaald door de Ringlaan die de
zoekzone doorkruist. Doch biedt het gebied,
gezien de aanwezigheid van deze elementen,
voldoende kwaliteiten en potenties om deze zone
te ontwikkelen in functie van kantoren. Met de
ontwikkeling van een kantorenzone is het
aangewezen dat voldoende aandacht wordt
145
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Mens - Mobiliteit
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
elementen
Matig grensstellende
elementen
besteedt aan een kwalitatieve publieke ruimte
waardor de belevingswaarde in het gebied wordt

opgewaardeerd.

Gezien de ligging van de zoekzone ter hoogte van
het knooppunt Ringlaan-Nederij/Lichtaartseweg is
een snelle ontsluiting mogelijk voor gemotoriseerd
verkeer naar zowel het centrum alsook het hogere
wegennet.
In functie van openbaar vervoer wordt het gebied
door een aantal regionale busverbindingen reeds
goed ontsloten. De afstand tot het station is zeer
klein en kan vlot bereikt worden met de bus of
fiets.
Vanaf het knooppunt RinglaanNederij/Lichtaartseweg vertrekken een aantal
functionele en alternatieve fietsroutes waardoor
het gebied goed ontsluitbaar is voor fietsverkeer.
14.5.3.
Zoekzone 3: Ringlaan zuid 1
Kenmerken
Huidige bestemming:
woongebied, bufferzone
Binnengebieden 14 en 15
De Netevallei is sterk grensstellend vanuit het
thema “water”
In functie van natuur zijn de biologisch
waardevolle gebieden matig grensstellend binnen
de zoekzone. aangeduid.
Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie.
Kantoorfuncties gaan gepaard met het genereren van een niet te
verwaarlozen hoeveelheid bijkomende verkeersstromen. Deze zoekzone
ligt op ca. 1km van het station. Door de inrichting van een kantorenzone
op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd
verkeer.
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Bovendien wordt deze zone meegenomen als strategisch binnengebied in het
verkennend onderzoek wonen (zone 50).
De zoekzone situeert zich in het zuiden van het
stedelijk gebied van Herentals en leunt in het
zuiden aan bij de Ringlaan.
Beide delen van de zoekzone zijn in vogelvlucht
op ruim 1 km (fietsafstand) van het station
gelegen,. De zoekzone is gelegen ter hoogte van
de Ringlaan. Het westelijk deel van het gebied kan
rechtstreeks ontsloten worden langsheen de
Ringlaan. Voor het overige is het gebied op een
snelle wijze ontsluitbaar naar de Ringlaan en het
hogere wegennet.
Door de ligging aan de binnenzijde van de ring,
aansluitend bij het centrum, is de zoekzone voor
zowel traag verkeer als openbaar vervoer goed
ontsluitbaar.
Economische aspecten
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De zoekzone is gezien de ligging langsheen de
Ringlaan een uitstekende zichtlocatie.
Gelet op de ligging langsheen een dergelijke grote
146
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
de aanleg van een kwalitatieve openbare ruimte
verhoogde de belevingswaarde van het gebied
sterk.
Het oostelijk deel van de zoekzone zit vervat
binnen een woongebied. De ruimtelijke kwaliteit
van dit gebied is relatief laag. Het gebied wordt
sterk gekenmerkt door de achtertuinen in het
oosten. Er dient voldoende aandacht besteedt
worden aan de inrichting van een kwalitatieve
openbare ruimte op schaal van de ontwikkeling en
zijn omgeving. Op deze manier wordt ook in dit
gebied een hogere belevingswaarde in de hand
gewerkt.
infrastructuur is het, mits rekening gehouden
wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in
de directe omgeving, mogelijk om grotere en
eventueel ook hogere gebouwen in dit gebied in te
plannen
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
De bebouwing aan de overzijde van de ringlaan
heeft een grotere korrel (kmo en industrie). Mits
rekening gehouden wordt met de korrelgrootte
van de bebouwing in de directe omgeving is een
naadloze inpassing mogelijk.
Binnen de zoekzone worden geen gebieden als
mogelijk of effectief overstromingsgevoelig
gekarteerd.
De bodem bestaat grotendeels uit een matig natte
lemige zandbodem. Voorts bestaat de bodem ook
uit een antropogene ondergrond of een, in
beperkte mate, uit een natte zandbodem.
Fauna en Flora
Landschap
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Mens - Belevingswaarde
Het plangebied is voor het overgrote deel
infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor
grondwaterstroming (type II). Een klein deeltje
van de zoekzone in het westen wordt als niet
infiltratiegevoelig gekarteerd maar is wel zeer
gevoelig voor grondwaterstroming (type I).
Enkel de zone ter hoogte van de spoorweg in het
noordwesten van de zoekzone wordt geselecteerd
op de biologische waarderingskaart. Deze zone
bestaat uit een complex van biologisch
waardevolle en minder waardevolle elementen.
Er bevinden zich geen beschermde landschaps-,
stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of
relictenzones binnen de zoekzone.
Mens - Mobiliteit
Door de ligging aan de rand van het stedelijk
gebied aansluitend bij de Ringlaan is er reeds een
goede multimodale ontsluiting mogelijk.
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
/
elementen
Matig grensstellende
/
elementen
Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie.
Het westelijk en het oostelijk deel van de zoekzone zijn in vogelvlucht op
ruim 1 km van het station gelegen (fietsafstand). Door de inrichting van
een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op
gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste
ruimtelijke ordening.
De gronden binnen de zoekzone zijn ofwel in
gebruik als weiland ofwel braakliggend.
De gronden krijgen een zeer lage waardering
toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
Het westelijk gebied zit opgespannen tussen de
Ringlaan en de spoorweg. De ontwikkling van de
zone in functie van kantoren met aandacht voor
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
147
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
14.5.4.
zoekzone aan de binnenzijde van de Ringlaan is
het gebied voor zowel traag verkeer als openbaar
vervoer goed ontsluitbaar.
De Geelseweg fungeert als een regionale
busverbinding. Er is met andere woorden reeds
een goede busverbinding voor handen. De
Geelseweg fungeert verder ook als een functionele
fietsroute en de Ringlaan als alternatieve
fietsroute. Hierdoor is het gebied ook goed
ontsluitbaar voor traag verkeer.
Zoekzone 4: Ringlaan zuid 2
Kenmerken
Huidige bestemming:
woongebied, bufferzone
Binnengebieden 11 en 12
(Binnengebied 12 omvat de
scholen van het
Scheppersinstituut en is in het
aanbod opgenomen als niet
ontwikkelbaar)
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Economische aspecten
De zoekzone is, gezien de ligging langsheen de
Ringlaan, een uitstekende zichtlocatie.
Gelet op de ligging langsheen een dergelijke grote
infrastructuur is het, mits rekening gehouden
wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in
de directe omgeving, mogelijk om grotere en
eventueel ook hogere gebouwen in dit gebied in te
plannen. Voornamelijk het oostelijk deel leent zich
goed voor een ontwikkeling met hogere
gebouwen.
Ruimtelijke inpasbaarheid
Er ligt momenteel een hondenclub.
De randen van het westelijk deel zijn heden reeds
bebouwd. Aan de randen is de korrelgrootte zeer
divers. Aan de westelijke zijde bevinden zich een
aantal gebouwen met een grotere korrel
(winkels). Aan de noordelijke en oostelijke zijde
zijn het hoofdzakelijk woonkorrels.
Mits rekening gehouden wordt met de
korrelgrootte van de bebouwing in de directe
omgeving is een naadloze inpassing mogelijk.
De zoekzone situeert zich ten zuidoosten van de
kern van Herentals. Het oostelijk gedeelte bevindt
zich net ten zuiden van de Ringlaan en zit
opgespannen tussen de Ringlaan, het Albertkanaal
en de Geelseweg. Het westelijk deel is gelegen
aan de zijde van het centrum langsheen de
Ringlaan.
Bijkomende rechtstreekse aansluitingen op de
Ringlaan zijn niet wenselijk. Het westelijk gedeelte
van de zoekzone kan via de Herenthoutseweg
ontsloten worden naar het centrum en het hogere
wegennet. De ontsluiting van het oostelijk deel
van de zoekzone is niet evident: er moet verder
onderzocht worden of een onrechtstreeks
ontsluting via de Brigandstraat (onder brug
Geelseweg door) mogelijk is.
Door de ligging van het westelijk gedeelte van de
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Het oostelijk deel van de zoekzone is heden nog
amper bebouwd. Het gebied zit opgespannen
tussen grote infrastructuren en is zowel vanaf de
Ringlaan, Kanaal Bocholt-Herentals alsook vanaf
de Geelseweg duidelijk zichtbaar. In dit gebied
zijn er amper beperkende factoren naar de
ontwikkeling van het gebied. Hier kan dan ook
hoger gebouwd worden.
Milieu-aspecten
Bodem en water
In functie van water wordt enkel ter hoogte van
het oostelijk deel van de zoekzone aansluitend
148
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
aan het Kanaal Bocholt-Herentals een beperkte
zone als mogelijk overstromingsgevoelig
aangeduid.
De bodem van het oostelijk deel bestaat deels uit
een matig natte tot matig droge lemige
zandbodem.
De bodem van het westelijk deel wordt bepaald
door een zeer droge tot droge lemige zandbodem.
Fauna en Flora
Het plangebied is voor het overgrote deel
infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor
grondwaterstroming (type II). De zone langsheen
het Albertkanaal, voor een beperkt deel gelegen
binnen het oostelijk deel van de zoekzone, wordt
als zeer gevoelig voor grondwaterstroming
geselecteerd (type I).
Enkel een heel beperkt gebied dat parallel loopt
aan het Albertkanaal wordt als biologisch zeer
waardevol gekarteerd. Dit biologisch waardevol
complex valt binnen het oostelijk deel van de
zoekzone.
Landschap
Er bevinden zich geen beschermde landschaps-,
stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of
relictenzones binnen de zoekzone.
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
De gronden binnen de zoekzone zijn ofwel in
gebruik als weiland ofwel braakliggend.
Mens - Belevingswaarde
infrastructuren wordt het gebied geïsoleerd van de
kern van de stad. Het is dan ook van belang dat
bij de aanleg van deze zone in functie van
kantoren dat voldoende aandacht besteedt wordt
aan de aanleg van kwalitatieve publieke groene
ruimte.
Mens - Mobiliteit
Door de ligging aan de rand van het stedelijk
gebied aansluitend bij de Ringlaan is er reeds een
goede multimodale ontsluiting mogelijk.
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
/
elementen
Matig grensstellende
/
elementen
Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie.
De westelijke zoekzone behoort tot het domein van het
Scheppersinstituut en komt bijgevolg niet in aanmerking. De oostelijke
zoekzone is op ca. 1,5 km van het station gelegen in vogelvlucht
(fietsafstand). Door de inrichting van een kantorenzone op deze plek
wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd verkeer. Een
ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste ruimtelijke ordening.
De gronden krijgen een zeer lage waardering
toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
Het westelijk deel van de zoekzone wordt deels
omgeven door de bestaande bebouwing in het
noorden, het oosten en het westen en de Ringlaan
in het Zuiden. Een ontwikkeling in functie van
kantoren met aandacht voor de aanleg van
kwalitatieve openbare ruimte op schaal van het
gebied en de directe omgeving kan een
meerwaarde betekenen voor het gebied en zijn
omgeving.
Het oostelijk deel wordt volledig omkadert door
De Ringlaan, de Geelseweg en het Albertkanaal.
Door de ligging ter hoogte van dergelijke grote
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
149
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
14.5.5.
een functionele fietsroute.
Zoekzone 5: voormalig militair domein

Economische aspecten
Kenmerken
Huidige bestemming:
recreatiegebied
Ruimtelijke inpasbaarheid
Milieu-aspecten
Bodem en water
De zoekzone is gelegen langsheen de Lierseweg,
een invalsweg naar de stad Herentals. De
zoekzone is gelegen buiten de kern van Herentals
en is vooral met de wagen goed bereikbaar vanuit
de stad en het hinterland.
De zoekzone ligt samen met een bedrijventerrein
geïsoleerd
De zoekzone wordt nagenoeg volledig omgeven
door groen.
De bodem bestaat grotendeels uit een
antropogene bodem. Het westelijk deel van de
zoekzone bestaat voor een beperkt deel uit een
zeer droge tot droge zandbodem
Er worden geen zones binnen het gebied als
mogelijk noch effectief overstromingsgevoelig
aangeduid.
Ruimtelijke afweging
Ligging binnen kleinstedelijk
gebied
Ontsluitingsmogelijkheden
Fauna en Flora
De zoekzone bevindt zich ten zuidwesten van het
stedelijk gebied van Herentals langsheen de
Lierseweg. Het gebied is achterin gelegen maar
takt rechtstreeks aan op de Lierseweg.
Landschap
Er bevinden zich geen beschermde landschaps-,
stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of
relictenzones binnen de zoekzone.
Mens –
Ruimtegebruikfuncties (o.a.
landbouw)
Het gebied betreft een oude militaire kazerne en
wordt heden niet meer gebruikt. Het gebied werd
als recreatiegebied ingekleurd op het gewestplan
maar deze bestemming is reeds geruime tijd
achterhaald.
De zoekzone is op ca. 2,5 km van het station
gelegen in vogelvlucht.
De zoekzone wordt rechtstreeks ontsloten
langsheen de Lierseweg. De Lierseweg is een
invalsweg naar de stad Herentals en biedt in het
westen een snelle ontsluiting naar het hogere
wegennet.
Het gebied krijgt een zeer lage waardering
toegewezen op de landbouwtyperingskaart.
De Lierseweg wordt in het GRS aangeduid als een
regionale busverbinding (4 bussen per uur).
De Lierseweg werd opgenomen in het netwerk van
fietsroutes in de stad Herentals en fungeert als
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
De zoekzone wordt als infiltratiegevoelig
gekarteerd en is matig gevoelig voor
grondwaterstroming (type II).
Binnen de zoekzone worden geen biologisch
waardevolle elementen aangeduid. Het plangebied
wordt echter wel voor een groot deel omgeven
door biologisch waardevolle elementen.
Mens - Belevingswaarde
De voormalige legerkazerne wordt heden niet
meer gebruikt en staat leeg. Het gebied wordt
150
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
nagenoeg volledig omgeven door groen. Hierdoor
verwerft het gebied reeds een bepaalde
belevingskwaliteit.
Het terrein is heden echter grotendeels verhard of
bebouwd en heeft slechts weinig ruimtelijke
kwaliteit.
Mens - Mobiliteit
Door de ligging net buiten het stedelijk gebied
langsheen een invalsweg naar de stad Herentals
heeft het gebied in de eerste plaats een goede
ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer.
Grensstellende elementen
Sterk grensstellende
/
elementen
Matig grensstellende
/
elementen
Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie.
De zoekzone is gelegen op zo’n 2,5 km van het station. Door de inrichting
van een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd
op gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de
gewenste ruimtelijke ordening.
Het gebied ligt, samen met een klein bedrijventerrein, geïsoleerd en
wordt nagenoeg volledig omgeven door groen. De inplanting van een
nieuwe kantorenzone op deze locatie zou een ongewenste nieuwe
geïsoleerde ontwikkeling aan de rand van het KSG Herentals betekenen.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
151
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
° De
Hieronder wordt een toelichting gegeven over de keuze van de
afbakeningslijn. De bespreking begint bij het Netepark en volgt
dan de wijzers van de klok:
woonwijk Wijngaard, ten noordoosten van de
Poederleeseweg,
wordt
opgenomen
binnen
de
afbakeningslijn, met uitzondering van het onbebouwd
woongebied/woonuitbreidingsgebied dat grenst aan de
Kempense Heuvelrug
• Voor het gebied tussen de ring en Kapellenblok wordt
voorgesteld om de afbakeningslijn te voorzien tot op de
grens
met
het
woongebied
(Koulaak)
en
woonuitbreidingsgebied (Kapellenblok), dat herbestemd zal
worden in het gewestelijk RUP van de vallei van de Kleine
Nete en de Aa.
• Het Netepark wordt omwille van haar belang als stedelijk
• De zoekzone voor stedelijk wonen Wo 5 Proostenbos-
15.
Aanzet afbakeningslijn
�
Het te versterken stadscentrum en de strategische
ontwikkelingszones worden opgenomen in het stedelijk gebied.
De afbakening is dus afhankelijk van de keuzes voor de
ontwikkeling van bepaalde zoekzones (zie hoger).
groenen
recreatiegebied
opgenomen
binnen
de
afbakeningslijn. De grens tussen recreatie en groengebied,
zoals vastgelegd in het gewestelijk RUP van de vallei van de
Kleine Nete en de Aa wordt hoofdzakelijk gevolgd. Dit
gewestelijk RUP is nog niet afgerond. In de voorstudie
worden een aantal lokale wijzigingen voorgesteld aan de
afbakening van het gewestelijk RUP (versie PV 2 mei 2011)
omwille van ruimtelijke redenen. Beide afbakeningen zullen,
bij verdere uitwerking, op elkaar afgestemd moeten worden.
• Het woongebied rondom de Poederleeseweg wordt als volgt
afgebakend
° Tussen het Netepark en de Poederleeseweg is een grote
onbebouwde zone, waar een nieuw rusthuis en groenzone
is gepland. Omdat een rusthuis een stedelijke functie kan
zijn, stellen we voor om deze zone mee op te nemen
binnen de afbakeningslijn;
° Ook de residentiële woonwijk Ter Bueken, die ten noorden
van het nieuwe rusthuis gelegen is, wordt mee
opgenomen in het stedelijk gebied, inclusief de uitstulping
woongebied (Watervoort – Noord-Dauwenland) ten oosten
van de Poederleeseweg;
Afbakening stedelijk gebied Herentals
152
Kamergoor, inclusief Eandis-site wordt mee opgenomen
binnen de afbakeningslijn. De afbakening zal in het kader
van het op te maken RUP nog verder verfijnd en aangepast
worden. De afbakeningslijn valt bij voorkeur samen met de
grens van het gewestelijk RUP van de vallei van de Kleine
Nete en de Aa. Dit gewestelijk RUP is nog niet afgerond.
Beide afbakeningen zullen, bij verdere uitwerking, op elkaar
afgestemd moeten worden
• In het oosten van Herentals wordt de afbakeningslijn
voornamelijk bepaald door het Greesbos / Zavelbos en de
bestaande en gewenste bedrijventerreinen:
° Zoekzone Greesbos / Zavelbos binnen de afbakeningslijn:
de afbakeningslijn zal in het kader van het op te maken
PRUP nog verder verfijnd en aangepast worden. De
afbakeningslijn heeft geen impact op de
ontwikkelingsperspectieven van de aanwezige
zonevreemde activiteiten / bedrijven
° Zoekzone Be 5 als lokaal bedrijventerrein: binnen de
afbakeningslijn
° Zoekzone Be 4 als regionaal bedrijventerrein: binnen de
afbakeningslijn. De ruime afbakening is slechts indicatief
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
en zal in het kader van het op te maken PRUP voor het
regionaal bedrijventerrein nog verder verfijnd (wellicht
ingeperkt) en aangepast worden: de afbakeningslijn van
het stedelijk gebied zal immers samenvallen met de grens
van het PRUP voor het regionaal bedrijventerrein.
° De KMO-zone Aarschotseweg West mee opnemen binnen
de afbakeningslijn. Het gaat om een relatief klein
bedrijventerrein grotendeels ingevuld door een op- en
overslagsite voor brandstoffen; het bedrijventerrein hangt
ruimtelijk-functioneel samen met de bedrijvigheid in
Hannekenshoek en ligt op een strategische locatie.
° Omwille van een logischere afwerking van het stedelijk
gebied wordt voorgesteld om het natuurgebied tussen
KMO-zone Aarschotseweg West en woonwijk Sint Janneke
mee op te nemen. Er worden geen bijkomende
ontwikkelingen gepland, maar dit is geen noodzaak.
aansnijden van zoekzone Be 1: de ruime afbakening is
slechts indicatief en zal in het kader van het op te maken
PRUP voor het regionaal bedrijventerrein nog verder
verfijnd (wellicht ingeperkt) en aangepast worden: de
afbakeningslijn van het stedelijk gebied zal immers
samenvallen met de grens van het PRUP voor het
regionaal bedrijventerrein.
• In het westen wordt de afbakeningslijn bepaald door:
° de voormalige militaire kazerne aan de Lierseweg; de
exacte ligging van de afbakeningslijn is te bekijken bij de
opmaak van het PRUP
° het regionaal bedrijventerrein De Beukelaer - Pareinlaan
• In het zuidoosten wordt het stedelijk gebied afgebakend aan
de hand van het woongebied met volgende nuancering:
° De
zoekzone
Wo
6
Acialaan-Duifhuizen
wordt
meegenomen in de afbakeningslijn
° Het woonwagenpark aan de Herenthoutseweg sluit qua
functie aan bij het stedelijk gebied. Het lijkt logisch dat
deze binnen de afbakeningslijn wordt opgenomen.
• De zuidelijke afbakeningslijn wordt bepaald op basis van de
zoekzone Be 1:
° De regionale bedrijvigheid van Heirenbroek, Wolfstee-Klein
Gent en De Beukelaer-Pareinlaan maakt deel uit van het
economisch
netwerk
Albertkanaal.
Omdat
de
bedrijventerreinen (onder andere op vlak van ontsluiting,
tewerkstelling, …) ook een relatie hebben met het stedelijk
gebied Herentals worden ze ook opgenomen binnen de
afbakeningslijn van het kleinstedelijk gebied.
° De precieze ligging van de afbakeningslijn in het zuiden is
afhankelijk van de besluitvorming over het (gedeeltelijk)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
153
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
16.
Voorstel actieplan
�
Onderstaand worden per thema de acties met initiatiefnemer, betrokken actoren en prioriteit weergegeven. Er wordt voorgesteld om in
het kader van de afbakening verschillende ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) op te maken.
In onderstaande tabel worden enkel de gemeentelijke acties opgesomd, die aan bod zijn gekomen tijdens de uitwerking van deze
voorstudie. Andere gemeentelijke acties, die voortkomen uit het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan of andere beleidsplannen worden
door dit actieplan niet gehypothekeerd.
.
ACTIE
OMSCHRIJVING
acties m.b.t. afbakening
1
opmaak PRUP afbakeningslijn
acties m.b.t. mobiliteit
2
Onderzoek ontsluiting van zoekzone Be 4
(randvoorwaarden op basis van onderzoek naar
categorisering N13)
3
INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN
(niet limitatief)
PRIORITEIT
provincie
gem. Herentals (+
Herenthout en
Grobbendonk), Ruimte Vl
KT
provincie
gem. Herentals, Ruimte
Vl, AWV, MOW
KT
Ruimte Vl, AWV,
provincie
KT
gem. Herentals, Ruimte
Vl
KT
Onderzoek en opmaak RUP(s) buffer Ringlaan in
gem. Herentals
functie van een verfijning en detaillering van deze
bufferzone op het gewestplan
acties m.b.t. wonen
4
Opmaak PRUP Kamergoor-Proostenbos voor de
omzetting van agrarisch gebied naar woongebied
(en mogelijks ook in functie van
openruimteverbinding en relatie met omgeving)
Afbakening stedelijk gebied Herentals
provincie
154
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
ACTIE
OMSCHRIJVING
5
Opmaak PRUP Acacialaan-Duifhuizen voor de
omzetting van agrarisch gebied en randen
natuurgebied naar woongebied
6
Strategisch gebied Olympiadelaan
INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN
(niet limitatief)
provincie
gem. Herentals, Ruimte
Vl
PRIORITEIT
KT
A Opmaak ruimtelijke visie in functie van wonen,
provincie
uitbreiding ziekenhuis, recreatie en volkstuinen in
relatie met de overstromingsproblematiek
gem. Herentals, VMM,
Ruimte Vl, OCMW,
ziekenhuis, OE, ANB
KT
B Opmaak PRUP Olympiadelaan: herbestemming
van WG en WUG Olympiadelaan
gem. Herentals, VMM,
Ruimte Vl, OCMW,
ziekenhuis, OE, ANB
provincie, Ruimte Vl
KT
gem. Herentals, Ruimte
Vl
KT
gem. Herentals, AWV,
Ruimte Vl
KT
provincie
7
Opmaak RUP Wuytsbergen - Spoorwegstraat in
functie van woonontwikkeling, behoud groen,
ontsluiting en eventueel andere stedelijke
functies; samenhang met signaalgebied te
bekijken ifv integraal waterbeheer
gem. Herentals
8
Opmaak (overdruk)RUP ter verdichting /
verfijning van het bestaande woongebied
provincie
opmaak RUP(s) buffer Ringlaan ifv mogelijke
woonontwikkelingen langs Ringlaan
Zie actie 3
acties m.b.t. bedrijvigheid
9
Opmaak PRUP “zoekzone ten oosten van
Hannekeshoek (Be 4)” voor omzetting van
agrarisch gebied naar zone voor regionale
bedrijvigheid (en mogelijks ook in functie van
openruimteverbinding)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
provincie
KT
155
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
ACTIE
OMSCHRIJVING
INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN
(niet limitatief)
provincie
gem. Herentals,
Herenthout en
Grobbendonk, Ruimte Vl
PRIORITEIT
10
Onderzoek naar de opmaak PRUP “zoekzone ten
zuiden van Klein-Gent / Wolfstee (Be 1)” voor
omzetting van agrarisch gebied naar zone voor
regionale bedrijvigheid in functie van
waterproblematiek, relictzone, HAG, enz.
11
Opmaak RUP Herstructureringsproject
Hannekeshoek
gem. Herentals
provincie, RUP, IOK,
Ruimte Vl
KT
12
Opmaak RUP “Zoekzone ten noorden van
Hannekeshoek (Be 5)” voor omzetting van
bosgebied naar zone voor lokale bedrijvigheid
gem. Herentals
provincie, Ruimte Vl
KT-LT
gem. Herentals, Ruimte
Vl
KT
gem. Herentals , Ruimte
Vl, AWV
KT
provincie, Ruimte Vl
LT
acties m.b.t. grootschalige detailhandel
13
Opmaak PRUP “Aarschotseweg” voor omzetting
provincie
van KMO-zone naar grootschalige detailhandel (in
relatie met herstructureringsproject
Hannekeshoek en zoekzone Be 4)
14
KT
Laagland
A Opmaak PRUP “Laagland” in functie van
grootschalige detailhandel
provincie
B Visie op andere functies (zonevreemde woningen, gem. Herentals
KMO,…)
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
156
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
ACTIE
OMSCHRIJVING
acties m.b.t. kantoren en stedelijke voorzieningen
15
Strategische zone stationsomgeving: uitwerking
ruimtelijke ontwikkelingsvisie stationsomgeving
16
Opmaak ruimtelijke visie en RUP militair domein
Wolfstee
acties m.b.t. stedelijke groen- en recratiegebieden
17
Opmaak ruimtelijke visie en RUP stadsrandbos
Greesbos / Zavelbos
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN
(niet limitatief)
PRIORITEIT
gem. Herentals
NMBS, De Lijn, AWV,
provincie,
KT
gem. Herentals
provincie, Ruimte Vl
KT
provincie
gem. Herentals, Ruimte
Vl
KT
157
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid
(pakket 3)
Versie: mei 2013
Taakstelling planperiode 1992-2007
De provincie is bevoegd voor de afbakening van bijkomende
regionale bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en
de specifieke economische knooppunten. In dit kader is in het
RSPA aan de provincie een taakstelling van 437 ha bijkomende
bedrijventerreinen toebedeeld voor de periode 1992-2007. Dit
pakket (pakket 3) omvat ook de bijkomende lokale
bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en de
specifieke economische knooppunten.
Taakstelling planperiode vanaf 2007
Op 16 februari 2011 is de tweede partiële herziening van het
RSV voor de planperiode vanaf 2007 bekrachtigd door het
Vlaams Parlement.
De provincie is parallel hiermee ook van start gegaan met een
gedeeltelijke herziening van het RSPA. Deze partiële herziening
werd goedgekeurd door de Vlaams minister van Financiën,
Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport op 4 mei 2011.
In de voorbereiding van de gedeeltelijke herziening van het RSV
werd op Vlaams niveau voor de planperiode 1992-2007 een
stand van zaken opgemaakt (referentiedatum: 1 januari 2007).
Uit deze ruimtebalans blijkt dat er van de totale taakstelling van
2.927 ha (de taakstelling van de verschillende beleidsniveaus)
voor de provincie Antwerpen 676 ha zijn gerealiseerd (het
betreft de samengetelde cijfers van de 4 pakketten). Er wordt
op Vlaams niveau voorgesteld om de 2.251 ha die niet werden
Afbakening stedelijk gebied Herentals
158
gerealiseerd, over te dragen naar de volgende planperiode
(vanaf 2007). Daarnaast wordt er in de gedeeltelijke herziening
van het RSV voor de planperiode vanaf 2007 een prognose voor
bijkomende bedrijventerreinen van 98 ha extra berekend.
Samengeteld komt dit neer op een nieuwe taakstelling van
2.349 ha (2.251 ha + 98 ha) voor de planperiode vanaf 2007.
In de gedeeltelijke herziening van het RSPA wordt dezelfde
verdeling over de verschillende pakketten gehanteerd als voor
planperiode 1992-2007. Dit komt voor de provincie (pakket 3)
neer op een taakstelling van 367 ha voor de planperiode vanaf
2007.
Overheveling taakstelling
In het RSV is de mogelijkheid voorzien om voor bepaalde
economische knooppunten waar het uitvoeren van een te
omvangrijke
taakstelling
tot
ruimtelijk
onverantwoorde
oplossingen zou leiden (= overschrijden van ruimtelijke
draagkracht), een gedeelte van de Vlaamse taakstelling toe te
wijzen aan economische knooppunten van een lager niveau
zoals de kleinstedelijke gebieden (RSV, p. 445).
In het kader hiervan werd op 27 mei 2009 door provincie en
Vlaams gewest een protocol ondertekend waarmee een deel
van de Vlaamse taakstelling voor de periode 1992-2007 werd
overgeheveld van het Vlaams gewest naar de provincie
(principebeslissing deputatie dd. 23 april 2009 en goedkeuring
deputatie dd. 20 mei 2009). Het gaat over een taakstelling van
150 ha.
Gelet op het aflopen van de planperiode 1992-2007 wordt in de
gedeeltelijke herziening van het RSPA deze overheveling
toegepast op de overgedragen en herverdeelde cijfers voor de
nieuwe planperiode vanaf 2007.
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Totale taakstelling
Invulling van de taakstelling20
Rekening houdend met de gedeeltelijke herzieningen van het
RSV en het RSPA en met de overheveling komt de globale
taakstelling van de provincie (pakket 3) op 517 ha (367 ha +
150 ha) voor de planperiode vanaf 2007.
Dit cijfer van 517 ha omvat een deel van de totale taakstelling
1992-2007 dat niet werd gerealiseerd (door de overdracht zoals
voorzien in de gedeeltelijke herziening van het RSV). Hierdoor
komt dit cijfer in de plaats van de oorspronkelijke 437 ha van
de planperiode 1992-2007, en niet er bovenop.
Realisaties vóór 1 januari 2007 gaven invulling aan de
taakstelling van 437 ha uit de planperiode 1992-2007.
Realisaties ná 1 januari 2007 geven invulling aan de nieuwe
taakstelling van 517 ha voor de planperiode vanaf 2007 (zie
verder).
De nieuwe taakstelling van 517 ha wordt geoperationaliseerd in
de partiële herziening van het RSPA.
Omgaan met provinciale taakstelling
In het RSPA is geen cijfermatige taakstelling voor bijkomende
regionale bedrijventerreinen opgenomen voor de afzonderlijke
kleinstedelijke
gebieden
en
specifieke
economische
knooppunten. Het aantal toe te bedelen hectare wordt geval
per
geval
bepaald
tijdens
de
voorstudies
van
de
afbakeningsprocessen van de kleinstedelijke gebieden of bij de
studies voor de regionale bedrijventerreinen in de specifieke
economische knooppunten, in functie van de ruimtelijke
draagkracht. De hieruit voortvloeiende oppervlakten worden
dan telkens getoetst met de globale taakstelling op provinciaal
niveau die in zijn globaliteit wordt bijgehouden.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Overzicht naargelang planningsproces
2 gewestplanwijzigingen werden goedgekeurd na 1 januari
2000 (BVR 30 maart 2001) en dragen dus bij tot de te
realiseren taakstelling:
• economisch knooppunt Duffel (Reynaers): 23 ha;
• kleinstedelijk gebied Lier (Hagenbroek): 17 ha.
Beide gewestplanwijzigingen vullen 40 ha van de taakstelling in.
Op 7 juni 2004 werd de afbakening van het kleinstedelijk
gebied Mol goedgekeurd door de minister. In dit kader werden
3 PRUP’s voor bijkomende regionale bedrijventerreinen
goedgekeurd:
• PRUP Berkenbossen te Mol: 36 ha bijkomend gemengd
regionaal bedrijventerrein als uitbreiding van de
20
De oppervlakten werden berekend in GIS. Bij de intekening van de
contouren werd volgende werkwijze gehanteerd:
• De contouren worden “bruto” ingetekend. M.a.w. ze omvatten
buffers, wegenis, …;
• Zaken die niets met het bedrijventerrein te maken hebben
worden eruit gehaald (bv. woonlinten in PRUP De Kluis);
• Enkel de bijkomende oppervlakte wordt meegenomen. Dus
bestaande bedrijvenzones volgens het gewestplan en BPA’s
worden eruit gesneden (bv. PRUP Willebroek-noord);
• Lokale bedrijventerreinen (GemRUP’s) in kleinstedelijke
gebieden en economische knooppunten worden meegenomen
(bv. GemRUP Hoge Mauw Arendonk; GemRUP De MeirenHeuvelstraat Hoogstraten, GemRUP Winning Puurs, GemRUP
De Brulen Arendonk en GemRUP Poort tot Noeveren Boom);
• Regularisaties en uitbreidingen van zonevreemde bedrijven
worden niet meegenomen (ook sectorale BPA’s/RUP’s), dus bv.
niet PRUP Rodendijk;
• Bestemmingswijzigingen voor (nieuwe) kantoren worden wel
meegeteld (maar komen tot op heden niet voor).
159
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
bestaande industriezones op het gewestplan. Dit PRUP
werd echter door de provincieraad terug ingetrokken als
gevolg van een schorsingsarrest door de Raad van State
(arrest nr. 144.477 van 17 mei 2005);
• PRUP Holven te Balen (economisch knooppunt):
herbestemming van bestaande ambachtelijke zone naar
gemengd regionaal bedrijventerrein incl. uitbreiding met
19 ha;
• PRUP Stenehei te Dessel: 13 ha gemengd regionaal
bedrijventerrein.
In totaal werden in het kleinstedelijk gebied Mol en in het
economisch knooppunt Balen 32 ha van de provinciale
taakstelling gerealiseerd.
Ook bij de afbakening van het kleinstedelijk gebied Lier werd
een bijkomend regionaal bedrijventerrein aangeduid. Het PRUP
Antwerpsesteenweg werd door de minister goedgekeurd op 28
juli 2006 en is goed voor 26 ha bijkomende regionale
bedrijvigheid.
Ingevolge een bindende bepaling van de partiële herziening van
het GRS van Bornem maakte de gemeente een GemRUP
(Achterhaalde bedrijventerreinen) op waarmee 3 achterhaalde
KMO-zones in het centrum van Bornem worden omgezet naar
woongebied. Dit GemRUP werd op 6 april 2006 goedgekeurd
door deputatie waardoor 0,5 ha bedrijventerrein werd omgezet
naar woongebied.
In het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied
Hoogstraten werd een bijkomende zone aangeduid voor de
vestiging van regionale bedrijvigheid. Het PRUP De Kluis werd
op 14 mei 2007 door de minister goedgekeurd. Middels dit
PRUP werd 62 ha regionaal bedrijventerrein bij gecreëerd.
In Hoogstraten heeft de deputatie op 13 juli 2006 ook een
GemRUP goedgekeurd (De Meiren-Heuvelstraat).
In dit
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
GemRUP wordt 4 ha bijkomend bedrijventerrein gerealiseerd21.
In Hoogstraten werd dus in totaal 66 ha van de taakstelling
gerealiseerd.
Als uitvoering van het kaderplan voor de ruimtelijkeconomische ontwikkeling van de Brabantse poort (Niel,
Boom, Puurs, Willebroek en Bornem) werden ook reeds een
aantal PRUP’s opgemaakt:
• PRUP Pullaar te Puurs (economisch knooppunt):
omzetting van 31 ha agrarisch gebied naar regionaal
bedrijventerrein (goedkeuring minister op 12 juli 2004);
• PRUP Krekelenberg II te Boom (kleinstedelijk gebied) en
Niel: omzetting van lokaal bedrijventerrein met
openbaar karakter naar regionaal bedrijventerrein.
Omdat het gaat over een bestaande bedrijvenzone op
het gewestplan, draagt dit PRUP niet bij tot de
provinciale taakstelling (goedkeuring minister op 7 juni
2006);
• PRUP Willebroek-noord bis te Willebroek en Puurs
(economische knooppunten): herstructurering van een
bestaande brownfield met een uitbreiding van 14 ha
(goedkeuring minister op 22 december 2008);
• PRUP De Hulst te Willebroek (economisch knooppunt)
en
Mechelen:
bijkomend
gemengd
regionaal
bedrijventerrein van 33 ha als uitbreiding van een
bestaand industriegebied volgens het gewestplan
(goedkeuring minister op 1 december 2009).
In de Brabantse poort werd dus tot op heden 78 ha
gerealiseerd.
In het economisch knooppunt Arendonk heeft de deputatie op
28 augustus 2008 een GemRUP goedgekeurd (Hoge Mauw). In
21
Pakket 3 heeft betrekking op zowel de regionale als de lokale
bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en economische
knooppunten (RSV p. 446).
160
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
dit GemRUP wordt 14 ha bijkomend bedrijventerrein
gerealiseerd.
Op 31 juli 2008 keurde de deputatie het GemRUP De Brulen
goed. Met dit GemRUP wordt 0,5 ha bedrijventerrein
gerealiseerd.
In Arendonk werd dus in totaal 14,5 ha van de taakstelling
gerealiseerd.
In het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Geel
werd 92 ha bijkomend regionale bedrijvigheid bestemd. De
PRUP’s werden op 10 april 2012 door de minister goedgekeurd.
In het economisch knooppunt Puurs heeft de deputatie op 20
mei 2010 een GemRUP goedgekeurd (Schipstraat). In dit
GemRUP wordt 0,5 ha bedrijventerrein omgezet naar
woongebied. Op 23 december 2010 keurde de deputatie het
GemRUP Winning te Puurs goed waarin 5 ha bijkomend
bedrijventerrein
wordt
gerealiseerd.
In
het
GemRUP
Ruisbroekdorp wordt 1,5 ha bedrijventerrein omgezet naar
woongebied. De deputatie keurde dit GemRUP goed op 6
oktober 2011.
In Puurs werd dus in totaal 3 ha van de taakstelling
gerealiseerd.
Chronologisch overzicht
In Boom heeft de deputatie op 29 juli 2010 een GemRUP
goedgekeurd (Poort tot Noeveren). In dit GemRUP wordt 3 ha
bijkomend bedrijventerrein gerealiseerd. In het GemRUP Poort
tot Noeveren fase 2 wordt 5 ha bedrijventerrein omgezet naar
woongebied. De deputatie keurde dit GemRUP goed op 30 juni
2011.
Met de GemRUP’s in Boom werd dus de taakstelling in totaal
met 2 ha verminderd.
Vóór 1 januari 2007 (invulling taakstelling 1992-2007):
Datum
RUP/gewestplanwijzigi Gemeente(n)
goedkeurin ng
g
31
juli BPA Landelijk gebied Bornem
1991
deelplan 44
29
BPA Industriezone
Bornem
augustus
2000
30 maart Gewestplanwijziging
Lier
2001
Hagenbroek
30 maart Gewestplanwijziging
Duffel
2001
Reynaers
7
juni PRUP Holven
Balen
2004
7
juni PRUP Stenehei
Dessel
In het economisch knooppunt Duffel heeft de deputatie op 14
oktober 2010 een GemRUP goedgekeurd (Ter Elst-Kerkenblok).
In dit GemRUP wordt 2 ha bedrijventerrein omgezet naar
woongebied.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
In totaal werden
bedrijventerrein.
reeds
348
ha
herbestemd
naar
In onderstaande tabel worden de herbestemmingen die
bijdragen tot de provinciale taakstelling samengevat. Er wordt
een onderscheid gemaakt tussen:
1. herbestemmingen die werden goedgekeurd vóór 1
januari 2007: deze dragen bij tot de taakstelling voor de
planperiode 1992-2007;
2. herbestemmingen die werden goedgekeurd ná 1 januari
2007: deze dragen bij tot de taakstelling voor de
planperiode vanaf 2007.
# ha
1
-26
17
23
19
13
161
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
2004
12
juli
2004
6
april
2006
13
juli
2006
28
juli
2006
PRUP Pullaar
Puurs
31
GemRUP Achterhaalde
bedrijventerreinen
GemRUP
De
Meiren/Heuvelstraat
PRUP
Antwerpsesteenweg
Bornem
-0,5
Hoogstraten
4
Lier
26
totaal 1992-2007
107,
5
2010
23
december
2010
14 oktober
2010
30 juni
2011
6 oktober
2011
10 april
2012
10 juli
2012
Ná 1 januari 2007 (invulling taakstelling planperiode
2007):
Datum
RUP/gewestplanwijzigi Gemeente(n)
goedkeurin ng
g
14 mei
PRUP De Kluis
Hoogstraten
2007
31 juli
GemRUP De Brulen
Arendonk
2008
28
GemRUP Hoge Mauw
Arendonk
augustus
2008
22
PRUP WillebroekWillebroek/Puurs
december
noord bis
2008
1
PRUP De Hulst
Willebroek/Mechel
december
en
2009
20 mei
GemRUP Schipstraat
Puurs
2010
29 juli
GemRUP Poort tot
Boom
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
vanaf
# ha
62
0,5
14
14
10 juli
2012
Noeveren
GemRUP Winning
GemRUP Ter ElstKerkenblok
GemRUP Poort tot
Noeveren fase 2
GemRUP
Ruisbroekdorp
PRUP’s afbakening
kleinstedelijk gebied
Geel
Afbakening
kleinstedelijk gebied
Mol
PRUP Berkenbossen
Oost *
PRUP Berkenbossen
West
Afbakening
kleinstedelijk gebied
Mol
PRUP Stenenhei fase
2
Puurs
5
Duffel
-2
Boom
-5
Puurs
-1,5
Geel
92
Mol
37
Dessel
10,5
totaal vanaf 2007
262
* Voetnoot: het PRUP “Berkenbossen Oost” (30 ha) werd geschorst
door de Raadvan State.
33
-0,5
3
162
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Saldo planperiode vanaf 2007
Berekening saldo
107,5 ha van de herbestemmingen werden gerealiseerd vóór 1
januari 2007 en zijn aldus reeds meegerekend bij de
herberekening die werd gemaakt in het kader van de partiële
herziening van het RSV. De herbestemmingen die werden
doorgevoerd ná 1 januari 2007 (in totaal 200,5 ha) geven reeds
invulling aan de taakstelling voor de planperiode vanaf 2007.
resultaten van het overleg en het openbaar onderzoek. Om de
verdere verdeling over de provincie te bekijken, kan dus voor
deze processen voorlopig enkel gewerkt worden met aannames
en “vorken” waarbinnen de te herbestemmen oppervlakte zich
zal bevinden.
Gemiddeld rest er dus een saldo van 106 ha (255 ha – 149 ha)
voor de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het
specifiek
economisch
knooppunt
Malle
en
eventuele
toekomstige
herzieningen
van
reeds
afgeronde
planningsprocessen.
Het saldo bedraagt dus:
517 ha provinciale taakstelling
planperiode vanaf 2007
262 ha invulling na 1 januari 2007
pakket
3
255 ha
Er zijn dus nog 255 ha
bedrijventerreinen te verdelen.
aan
bijkomende
regionale
Processen in voorbereiding
De lopende planningsprocessen moeten worden gekaderd
binnen de nieuwe taakstelling voor de planperiode vanaf 2007
en werden in dit kader geherevalueerd.
Voor bepaalde
processen resulteerde dit in een hoger cijfer dan wat initieel (op
basis van de taakstelling 1992-2007) werd vooropgesteld in
eerdere provinciale beleidsdocumenten.
Het vermelde aantal ha in onderstaande opsomming zijn
vermoedelijke cijfers. Het uiteindelijke cijfer zal pas vastliggen
op het moment dat de procedures voor de herbestemmingen
volledig zijn afgerond.
Veel hangt immers nog af van de
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
Ten gevolge van de verhoogde taakstelling voor de planperiode
vanaf 2007, worden voor de lopende planningsprocessen
volgende cijfers geraamd:
• De
maximale
oppervlakte
bijkomend
regionaal
bedrijventerrein in het PRUP Ooievaarsnest te Puurs
bedraagt ca. 40 ha;
• In de omgeving van de A12 te Willebroek worden 2
PRUP’s opgemaakt voor de realisatie van bijkomende
regionale bedrijventerreinen. Het PRUP “WillebroekCentraal” en het PRUP “Willebroek-Zuid” zorgen samen
voor 54 ha bijkomende regionale bedrijventerreinen.
• Momenteel wordt een ruimtelijk onderzoek gevoerd naar
de mogelijkheden voor de uitbreiding van het bestaande
bedrijventerrein “Antwerpsesteenweg” te Lier. De
maximale uitbreiding voor het PRUP “Duwijck fase III” te
Lier bedraagt 30 ha.
Deze cijfers zijn getoetst aan de taakstelling van 517 ha voor
de planperiode vanaf 2007. Het spreekt voor zich dat ook in de
toekomst deze cijfers kunnen wijzigen als de taakstelling
wijzigt.
163
Dossiernummer: PROJ-2011-0007
Processen in voorbereiding (invulling taakstelling planperiode
vanaf 2007):
PRUP/planningsproces
Gemeente(n)
PRUP Ooievaarsnest
PRUP’s
afbakening
kleindstedelijk gebied
Heist-op-den-Berg
PRUP
Willebroek-Centraal
(A12)
PRUP Willebroek-Zuid (A12)
PRUP Duwijck fase III
PRUP SPEK Malle
PRUP afbakening kleinstedelijk
gebied Boom
TOTAAL in voorbereiding
Puurs
Heist-op-denBerg
Gemiddeld #
ha
40
25
Willebroek
31
Willebroek
Lier
Malle
Boom
23
30
149
Gemiddeld rest er dus een saldo van 106 ha (255 ha – 149 ha)
voor de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het
specifiek
economisch
knooppunt
Malle
en
eventuele
toekomstige
herzieningen
van
reeds
afgeronde
planningsprocessen.
AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS
164

Afbakening kleinstedelijk gebied Herentals: voorstudie

Related documents

Products

Support

Afbakening kleinstedelijk gebied Herentals: voorstudie

Related documents

Add this document to collection(s)

Add this document to saved

Suggest us how to improve StudyLib