Te snel werkende schildklier Hyperthyreoïdie 2 De schildklier De schildklier ligt laag in de hals, net onder het strottenhoofd en voor de luchtpijp. De schildklier produceert de belangrijke hormonen, T4 en T3. Deze hormonen zijn in de kinderjaren nodig voor de lengtegroei en ontwikkeling van de hersenen. Ook wordt de stofwisseling geregeld door de schildklierhormonen. Bij een te snel werkende schildklier, hyperthyreoïdie, wordt er teveel schildklierhormoon aan het bloed afgegeven. Hierdoor kunnen allerlei klachten ontstaan. Hoe ontstaat een te snel werkende schildklier? Een te snel werkende schildklier kan verschillende oorzaken hebben: De ziekte van Graves Dit is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam antistoffen aanmaakt, die gericht zijn tegen de eigen schildklier. Deze antistoffen stimuleren de schildklier tot de aanmaak van extra schildklierhormoon. Een toxisch adenoom Dit is een goedaardige zwelling van het schildklierweefsel, die veel schildklierhormoon aanmaakt. Een adenoom ontstaat meestal langzaam, vaak in tijdsbestek van jaren. Een toxisch multinodulair struma Dit zijn meerdere goedaardige zwellingen (noduli) in de schildklier. Deze zwellingen kunnen op den duur te veel schildklierhormoon gaan maken. 3 Thyreoïditis Dit duidt op een ontsteking van schildklierweefsel, dat diverse oorzaken kan hebben. Zoals een infectie, recente zwangerschap, of gebruik van bepaalde medicijnen. Door de ontsteking lekken schildklierhormonen in het bloed, wat verhoogde spiegels geeft van schildklier hormonen. De ontstekingsfase is van korte duur, en wordt vaak gevolgd door een periode waarin de schildklier te traag werkt. Uiteindelijk vind in de meeste gevallen spontaan herstel plaats. Wat zijn de klachten Bij een te snel werkende schildklier kunt u last hebben van: • een gejaagd of zenuwachtig gevoel • een hongergevoel • gewichtsafname ondanks een normaal eetpatroon • zweten • snelle hartslag (vooral in rust) • trillende handen • dunner of vaker ontlasting • een onregelmatige menstruatiecyclus • wazig/dubbel zien Daarnaast kunt u sneller geïrriteerd raken dan normaal of last hebben van vergeetachtigheid en concentratieverlies. Hoe wordt de diagnose gesteld Op basis van de klachten, lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek kan vastgesteld worden of u een te snel werkende schildklier heeft. Soms wordt er op de afdeling nucleaire geneeskunde ook een scan gemaakt. Bij dit onderzoek wordt uw schildklier in beeld gebracht om te zien welke oorzaak uw snel werkende schildklier heeft. 4 De behandeling De specialist bepaalt in overleg met u wat voor u de beste behandeling is. Meestal wordt er gekozen voor medicijnen. Een snel werkende schildklier kan op 3 manieren behandeld worden. 1. Medicijnen Deze behandeling bestaat uit medicijnen die de schildklierfunctie afremmen, Strumazol of Propylthycuracil (PTU). Strumazol en PTU remmen de aanmaak van schildklierhormoon. Deze medicijnen worden vaak minimaal 1 jaar gegeven, soms in combinatie met een schildklierhormoontablet (Thyroxine). 2. Radioactief jodium De behandeling met radioactief jodium vindt plaats op de afdeling nucleaire geneeskunde. Radioactief jodium wordt vaak gebruikt bij de ziekte van Graves als de patiënt niet genoeg reageert op de medicijnen. Daarnaast geven de specialisten ook de voorkeur aan een jodiumbehandeling bij een toxisch multinodulair struma en bij een toxisch adenoom, omdat schildklier remmende medicijnen meestal niet het gewenste resultaat geeft. De jodiumbehandeling is een veilige behandeling. Voorafgaand aan de behandeling krijgt u uitleg en de gelegenheid om vragen te stellen aan de nucleaire geneeskundige. 3. Schildklieroperatie In een aantal gevallen wordt gekozen voor een operatie. Dit gebeurt niet zo vaak. In de volgende situaties kan voor een operatie gekozen worden: medicijnen slaan niet aan, de schildklier is sterk vergroot en geeft klachten, radioactief jodium kan op medische gronden niet gegeven worden, er bestaat een zwangerschapswens op korte termijn. 5 Vragen Deze informatie is bedoeld als aanvulling op het gesprek dat u hebt met uw arts of schildklierverpleegkundige van de schildklierpoli. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Stel deze tijdens het eerstvolgende bezoek aan uw arts of verpleegkundige op de polikliniek of neem telefonisch contact op. Patiëntenvereniging Schildklierstichting Nederland Stationsplein 6 3818 LE Amersfoort Telefoon: 0900 8998866 Bereikbaar op werkdagen van 13.00 tot 16.00 uur Website: www.schildklier.nl 6 7 Adres en telefoonnummers Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Schildklierpoli Polikliniek interne geneeskunde (A70) Melden bij Meldpunt 2B Telefoon: (024) 365 82 00 8 G813 / 11-16 Website: www.internegeneeskunde.cwz.nl