Goed geklets THEMA Roddelen LEERDOEL Tieners ontdekken dat God ons oproept om opbouwend te spreken en voorzichtig te zijn met ons tonggebruik. Tieners ervaren dat roddel schade doet en dit gevolgen kan hebben. GROEPSDOEL Tieners ontdekken dat ze allemaal voor de keuze staan om iemand groter te maken met onze woorden of juist kleiner. SLEUTELBIJBELTEKSTEN Numeri 13: 1 - 24, Numeri 13: 25 - 14: 25 LEIDERSGEBED Here God, dank U dat U ons woorden met kracht gegeven heeft. Leer ons die kracht opbouwend te gebruiken. Heer geef ons kracht om goed te spreken over mensen. Amen. INHOUD Totaal 63 min. WWW.LOGON Download Netwerk Mail Eet nu je woorden Fluisterspel Kies een woord 10 min. 5 min. 5 min. WWW.BROWSE Netwerk Chatroom Chatroom Input Megabite Radiohead Roddelen De kracht van woorden Verspreiders Mondje dicht 5 min. 8 min. 4 min. 5 min. 10 min. WWW.SHUTDOWN Online Netwerk Save Inktzwart Tweelimbo Roddelen? Doe het dan goed! Youth for Christ - Rock Steady 5 min. 5 min. 1 min. 171 Goed geklets INTRODUCTIE De Bijbel wijst ons erop dat onze woorden een grote kracht hebben –zowel goed als kwaad. We kunnen mensen opbouwen met onze woorden, of we kunnen ze vernietigen. We kunnen dit direct doen, in hun gezicht, of we kunnen het indirect doen door wat we tegen andere mensen over hen zeggen – dit heet roddelen. Het doel van deze avond is om de tieners te leren dat roddelen mensen kan breken. Zoals je in de Online kunt zien aan de hand van een druppeltje inkt, kan een roddel grote invloed hebben op een enorme groep mensen. Een roddel verspreidt zich als een besmettelijke ziekte. Gevaarlijk en niet volgens Gods bedoelingen! Maar goede woorden kunnen de andere kant op werken. Ook die hebben veel invloed en kunnen iemand opbouwen. Bespreek als leiders of je het moeilijk vindt om altijd positief te spreken en hoe dat in jullie gemeente gebeurt. Houd het bij jezelf en wees eerlijk. En spreek mooie woorden over elkaar uit! www.logon DOWNLOAD EET NU JE WOORDEN Voorbereiding Zorg voor vermicelliletters, kaartjes met alle namen van de tieners uit de groep erop en hapjes en drankjes. Doel Tieners beginnen de avond met positieve woorden. Activiteit • Geef bij binnenkomst iedere tiener een kaartje met de naam van de andere tieners erop. • Geef iedere tiener een handje vol vermicelli. • Vraag hen een positief woord voor degene die op het kaartje staat neer te leggen met de vermicelli. • Laat de ander daarop reageren. • Serveer de hapjes en drankjes. • Begin de bijeenkomst met gebed. NETWERK FLUISTERSPEL 5 MIN Doel Tieners ontdekken hoe het met roddel gaat. Activiteit • Laat de groep in een kring gaan zitten. • Vertel dat dit een spel is waarover jullie over iemand anders praten. Maar het mag alleen maar positief zijn! • Zorg dat er aan het begin van de kring een leider zit. 172 10 MIN Youth for Christ - Rock Steady • De leider fluistert een zin over een leider of tiener in het oor van zijn buurman. •Ga zo de kring af en laat de laatste tiener zeggen wat hij gehoord heeft. Vertel Vaak zie je dat er een hele andere zin uitkomt dan de oorspronkelijke zin. Zo is het ook met roddelen. Als je via iemand wat hoort over een ander is het al heel vaak verdraaid en klopt het helemaal niet. En het vervelende is dat degene waar het over gaat het helemaal niet weet. MAIL KIES EEN WOORD 5 MIN Voorbereiding Print de mededelingen een aantal keer uit op papier. Doel Tieners krijgen het thema geïntroduceerd en horen de mededelingen. Activiteit • Verdeel de groep in twee teams. • Geef aan het ene team de briefjes met mededelingen. • Laat hen daar roddels van maken en die voorlezen. •Het andere team gaat raden welke van de mededelingen waar zijn en wat roddels zijn. www.browse NETWERK RADIOHEAD 5 MIN Voorbereiding Zorg voor een radio, eventueel via de computer of een mobiele telefoon. Doel Tieners beseffen dat woorden op veel manieren geïnterpreteerd kunnen worden Activiteit • • • • • • • • Laat de groep in een kring gaan zitten. Ga zelf in het midden van de kring zitten met je radio. Leg uit dat het spel hen de kans geeft om creatief te zijn. Je wijst naar iemand in de kring en laat hem een kort stukje Radio 1 horen. (Hoogstens anderhalve zin) Wanneer je het geluid afkapt, moeten ze de zin afmaken die de presentator aan het uitspreken was en ze moeten de zin bedenken die erop volgen zou. Op zo’n manier dat de rest van de groep ze kan horen. Doe het een keer voor als ze het lastig vinden. Moedig de tieners aan om creativiteit en humor te gebruiken. De vrolijkheid van de rest van de groep moet al een aanmoediging voor ze zijn. Ga de kring rond zolang je daar tijd voor hebt. 173 Goed geklets Vertel Dit spel laat zien dat woorden heel makkelijk op meerdere manieren kunnen worden opgevat. Vraag ze om manieren voor ze stellen waarmee je de kans kunt verkleinen dat er zulke misverstanden ontstaan in het dagelijks leven. CHATROOM RODDELEN Doel Tieners verwoorden hoe zij denken over roddel. Activiteit • 8 MIN Ga in kleine groepjes over de volgende vragen in gesprek: - Wat is volgens jullie roddelen? - Wanneer roddelen jullie? En met wie? - Waarom roddelen jullie over iemand? - Wanneer is roddelen goed of fout? -Vind jij het leuk als anderen mensen over jouw roddelen? Waarom wel of niet? -Zeg jij er iets van als mensen roddelen over iemand? Wanneer doe je dat? CHATROOM DE KRACHT VAN WOORDEN Voorbereiding Zorg eventueel voor een flapover. Doel Tieners ontdekken de kracht van hun woorden. 4 MIN Leiderstip: Eerlijkheid en gepaste kwetsbaarheid zijn waarschijnlijk de meest krachtige hulpmiddelen in onze pogingen om de tieners te overtuigen dat het belangrijk is om rechtvaardig te spreken. Activiteit 174 Youth for Christ - Rock Steady • Vraag alle tieners een compliment te noemen wat ze ooit hebben gekregen en wat ze hebben onthouden. Super als iemand je met woorden groter maakt, dan doet je wat! • Probeer daarna met elkaar een omschrijving te vinden van roddelen en het effect daarvan. Schrijf eventueel op de flap-over wat de tieners zeggen. • Roddel is (bijvoorbeeld: degene over wie het gaat is er niet bij, het is niet positief, het is vaak overdreven). • Goed spreken is (bijvoorbeeld: iets zo zeggen dat de ander er ook bij kan zijn). • Sluit af met het is samen te vatten als: goed spreken maakt iemand groter. Roddel maakt iemand kleiner. En het is vaak een cirkel … wat jij doet krijg je ook weer terug. INPUT VERSPREIDERS 5 MIN Voorbereiding Zorg voor Bijbels. Doel Tieners ervaren dat we ook in de Bijbel zien dat woorden enorm veel impact hebben en dat wat we zeggen gevolgen kan hebben. Lees Numeri 13 : 1-24 (Lees om de beurt een vers). Vertel Het volk is net als een spons vol verwachting naar het nieuwe land. Ze mogen nu bijna het land in. God zelf geeft hen de opdracht om met een aantal mannen een kijkje te gaan nemen, naar het land waar Hij hen brengen zal (vers 1). Verspieders heten die mannen. Ze weten dus al dat God hen daar zal brengen! Na veertig dagen kwamen de verspieders terug en namen een hele grote tros druiven mee. Die was zo zwaar dat het door twee mannen gedragen moest worden. Het was een land van melk en honing! Mooi en vruchtbaar. Alleen waren niet alle verspieders enthousiast. De mensen die in het land woonden waren heel groot en de steden waren zeer versterkt. Slechts twee verspieders zagen het zitten: ‘Als God ons helpt dan kunnen we het land innemen.’ Maar de andere tien verspieders verspreidden een slecht gerucht onder het volk! En dat heeft een enorme impact! Lees Numeri 13:25-14:25 (Lees om de beurt een vers). Activiteit • Bespreek met elkaar de volgende vragen: - Wie spreken er goed? - Wie zorgen er voor roddel? - Hoe zou jij reageren als jij het volk was? -Wat waren de gevolgen van de roddel voor het volk, de roddelaars en de andere twee verspieders? - Wat kunnen wij leren van dit verhaal? MEGABITE MONDJE DICHT 10 MIN Voorbereiding Zorg voor een Bijbel en kopieer voor alle tieners het werkblad. Zorg voor schilderstape. Bereid als leider je verhaal goed voor. Doel Tieners ontdekken dat de Bijbel hen oproept voorzichtig te zijn in wat ze zeggen. Activiteit • Maak tweetallen en vraag alle tieners hun mond af te plakken met tape. •Leg uit dat we gaan oefenen met het voorzichtig zijn in ons spreken. • Geef ieder tweetal het werkblad en laat ze de teksten lezen. • Laat ze bedenken welke twee Bijbelteksten hen het meest aanspreken. • Laat hen aan de ander zonder woorden uitleggen waarom. •Vraag daarna aan een aantal tieners (plenair) toe te lichten welke tekst ze gekozen hebben. •Vertel als leider welke tekst jou aanspreekt en op welke manier jij probeert goed te spreken. • Leg uit wat lastig is en wanneer je het moeilijk vindt. Deel ook je tips. 175 Goed geklets www.shutdown ONLINE 5 MIN Voorbereiding Zorg voor een potje inkt en een glas water. Doel Tieners vragen om vergeving en bidden om hulp van God. Activiteit Ga met de groep in een kring zitten. Zet in het midden van de kring het glas en de inkt neer. Vraag de tieners een inktdruppeltje in het glas water te doen als ze God vergeving willen vragen als ze een keer geroddeld hebben. Bid dat God wil helpen om niet meer kwaad te spreken over iemand. Geef de tieners ook de gelegenheid om voor hun eigen situatie te bidden. Dit mag hardop, maar ze mogen het ook stil doen. Vertel Zoals je ziet is het water behoorlijk zwart geworden. Iedereen roddelt weleens over iemand anders. Zoals je kon zien bij de verspieders, hadden hun roddels invloed op een grote groep mensen. Roddels hebben impact! We doen er mensen alleen maar pijn mee. We kunnen veel beter positief over elkaar praten. God wil ons vergeven als we geroddeld hebben, maar Hij wil ook dat we ander gedrag laten zien. Hij wil dat we stoppen met roddelen. Gooi het zwarte water weg en laat het glas met schoon water zien. God wil jou helpen om goed te spreken over anderen, zodat we elkaar groter maken in plaats van kleiner! NETWERK TWEELIMBO 5 MIN Voorbereiding Zorg voor drie meter touw. Doel Tieners zien dat positief praten heel lastig kan zijn. Activiteit • Verdeel de groep in tweetallen. • Leg het basisconcept van limbodansen uit: De winnaar is degene die onder een stuk touw door kan komen (zonder het aan te raken) waar alle anderen niet onder door konden limbodansen (zoek eventueel een filmpje op YouTube waarin je het kunt zien). • Leg uit dat het verschil van deze versie is dat de deelnemers nu limbodansen in tweetallen. • De tweetallen worden gevormd door met de ruggen tegen elkaar te gaan staan en de armen in elkaar te haken bij de ellebogen. • Een tweetal faalt wanneer ze het touw raken of wanneer een lichaamsdeel, anders dan hun voeten, de grond raakt. •Houd het touw vast samen met een assistent en houd het steeds een stuk lager voor een volgende ronde, nadat alle tweetallen geweest zijn. Vertel 176 INKTZWART Youth for Christ - Rock Steady Niet zo makkelijk he, limbodansen. Het vraag wat oefening zo is het met positief spreken over iemand ook, maar hoe vaker je het doet. Hoe beter het gaat! SAVE RODDELEN? DOE HET DAN GOED! 1 MIN Doel Tieners de belangrijkste punten meegeven van de avond. Vertel Onze woorden zijn krachtig en we hebben gezien dat het enorme impact kan hebben als we valse geruchten verspreiden. Wanneer we met aardige woorden over mensen praten, maakt dat de mensen groter. Als we met onaardige woorden over mensen praten maakt dat mensen kleiner. God wil dat we opbouwend over anderen spreken en roept ons op om voorzichtig te zijn met wat we zeggen. 177 mondje dicht Goed geklets 10:11 e uitspraken van een rechtvaardige zijn een bron van leven, D de woorden van een goddeloze verhullen geweld. 10:12 aat brengt ruzie voort, H liefde dekt alle fouten toe. 10:19 en veelprater begaat al snel een misstap, E wie zijn tong in toom houdt is verstandig. 10:20 De uitspraken van een rechtvaardige zijn als zuiver zilver, de gedachten van een goddeloze zijn niets waard. Bij een roddelaar is een geheim niet veilig, wie betrouwbaar is, hult zich in zwijgen. 12:6 e woorden van de goddelozen zijn een dodelijke hinderlaag, D wat oprechten zeggen, is een bevrijding. 12:13 en kwaadaardig mens verstrikt zich in zijn eigen leugens, E een rechtvaardige ontsnapt aan ieder gevaar. 12:14 ie iets goeds zegt, voedt zich met zijn eigen woorden, W van wat hij tot stand brengt, profiteert hij zelf. 12:23 en verstandig mens loopt niet met zijn kennis te koop, E dwazen strooien met hun dwaasheid. 13:3 Wie zijn mond op slot houdt, waakt over zichzelf, wie zijn lippen hun gang laat gaan, stort zichzelf in het verderf. 13:17 Een onbetrouwbare bode brengt onheil teweeg, een betrouwbare boodschapper redt. 1 5:4 alme woorden zijn een levensboom, K een valse tong vernietigt de geest. 1 5:18 en driftkop wakkert ruzie aan, E wie kalm is sust een twistgesprek. 1 6:28 Een vals karakter zaait voortdurend tweedracht, een lasteraar drijft vrienden uit elkaar. 17:5 Wie een verschoppeling bespot, beledigt zijn Schepper, wie zich over iemands ongeluk verheugt, blijft niet ongestraft. 17:9 ie vriendschap zoekt, dekt fouten toe, W wie ze telkens oprakelt, verliest zijn vrienden. 18:6 e woorden van een dwaas zaaien tweedracht, D wat hij zegt leidt tot een vechtpartij. 18:21 Woorden hebben macht over leven en dood, wie zijn tong koestert, plukt daarvan de vruchten. 20:19 Bij een roddelaar is een geheim niet veilig, laat je niet in met een loslippig mens. 26:20 Als er geen hout meer is, dooft het vuur, als de lasteraar verdwijnt, eindigt de ruzie. 178 29:5 Wie een ander vleit, lokt hem in de val. h h ..... 11:13 blunder!! a hh ie rechtvaardig is, kiest het juiste woord, W een goddeloze neemt slechts leugens in de mond. orme at een en 10:32 s eem nooit leugens in de mond, N laat geen bedrog over je lippen komen. an?.... p Joh we echt?! h sp e van a .... ow t h j s a e d at haha p s psp. w 4:24