Een productie van Gunther von Hagens` BODY WORLDS

Foto’s: © ANIMAL INSIDE OUT, a Body Worlds Production, www.animalinsideout.com All rights reserved.
HERFST EDITIE 2015
Het Natuurmuseum Fryslân presenteert
een tentoonstelling voor het hele gezin
Een productie van
Gunther von Hagens’
BODY WORLDS
3 oktober 2015 t/m 3 januari 2016
Dr. Gunther von Hagens’ expositie BODY
WORLDS over de anatomie van mensen
is over de hele wereld te zien geweest
en heeft inmiddels miljoenen bezoekers
getrokken. Even succesvol is zijn volgende
project: een tentoonstelling waarin dieren
de hoofdrol spelen. Deze expositie is dit najaar voor het eerst in Nederland te zien, een
primeur voor het Natuurmuseum Fryslân!
ANIMAL INSIDE OUT ‘ont-dekt’ de complexe
biologie, zoölogie en fysiologie van tientallen verschillende dieren, groot en klein,
gewoon en bijzonder.
ANIMAL INSIDE OUT neemt je als bezoeker
mee op een anatomische safari langs de
meest bijzondere diersoorten. Elk dier is
nauwgezet geconserveerd via het unieke
1
proces van plastinatie dat uitgevonden is
door Dr. Von Hagens.
Van geit tot giraf, van olifant tot paling
en van octopus tot struisvogel, bezoekers
ontdekken vorm en functie van bekende en
exotische dieren. Anatomische handboeken
komen tot leven tijdens deze onvergetelijke
museale ervaring.
De dieren binnenstebuiten
De grootste, duurste en meest spectaculaire
tentoonstelling ooit in het bijna 100-jarig
bestaan van het Natuurmuseum Fryslân: dat
is Animal Inside Out. Drie maanden lang is
het museum een moderne Ark van Noach
met de bijzondere dierenwereld van Dr.
Gunther von Hagens. Nog niet eerder was
het mogelijk om zo mooi te zien hoe al die
verschillende dieren er van binnen uitzien.
Als bezoeker krijg je een kijkje ónder de
huid en ontdek je zo meer over de anatomie van bekende en exotische dieren. Uit
hoeveel spieren bestaat bijvoorbeeld de
slurf van een olifant? Hoeveel weegt het
hart van een giraf? En hoe ademen haaien?
Een bezoek aan de tentoonstelling Animal
Inside Out gaat verder dan wat je normaal
in een dierentuin of natuurmuseum te zien
krijgt. Daar zie je dieren in levende lijve, in
opgezette vorm of juist alleen hun skelet.
Preparateurs verwijderen meestal alles wat
tussen skelet en huid in zit. Dit organisch
materiaal is aan bederf onderhevig en kan
niet bewaard worden behalve op sterk
water. Op sterk water wordt het weefsel
echter sterk vervormd en gaat de kleur
verloren. Om te weten hoe de binnenkant
er uitziet ben je vooral aangewezen op
anatomiehandboeken.
Preparaten en complete dieren
In Animal Inside Out zijn preparaten en
complete dieren te zien die juist die binnenkant tonen. Niet alleen kun je hier tot in de
fijnste details zien hoe de beenderstructuur
is, hoe organen, spieren en pezen eruit zien
en hoe het zenuwstelsel in elkaar zit, maar
ook is goed te zien hoe al die organen ten
opzichte van elkaar geplaatst zijn. Animal
Inside Out is dan ook een fascinerende
ervaring voor iedereen met belangstelling
voor de levende natuur. Deze fascinatie
komt voor een deel ook door het feit dat
het echte dieren zijn.
Mensen en dieren
Mensen en dieren lijken sterk op elkaar. Elk
orgaan van de mens vind je terug bij dieren,
maar vaak in een veel betere of sterkere versie. Zo werken de nieren van een woestijnmuis
bijvoorbeeld veel efficiënter dan die van de
mens. Vleermuizen kunnen veel beter horen
en honden hebben een veel betere reukzin.
En bij een vogel zijn de kleine hersenen veel
meer ontwikkeld wat ze in staat stelt hun
coördinatie en evenwicht tijdens het vliegen
goed te regelen. Er is eigenlijk maar één orgaan bij een mens dat niet overtroffen wordt
door een dier en dat zijn de grote hersenen.
Die maken het mogelijk om gedachten en
emoties te hebben, na te kunnen denken, herinneringen op te slaan en te kunnen plannen.
Eerbetoon
De tentoonstelling wil meer doen dan alleen
inzicht geven in de anatomie van dieren.
Als bezoeker begrijp je beter hoe dieren
in elkaar zitten en hoe sterk hun anatomie
verwant is aan die van de mens. Door het
tonen van de enorme complexiteit van dieren
wil de expositie ook meer respect oproepen
voor het dierenrijk. Als mensen zich bewust
zijn van de unieke en verwondering wek-
Bi
bepa j vogels
zij
al
met de beend n
l
eren
u
c
ht
om h
un g gevuld
e
w
laag
icht
m
zo
te ho ogelijk
uden
kende kenmerken van een dier, dan draagt
dat bij aan een zorgvuldig omgaan met deze
dieren. Dat is van groot belang, want het
voortbestaan van veel diersoorten hangt aan
een zijden draadje en vele worden met uitsterven bedreigd. Animal Inside Out is zeker
ook een eerbetoon aan alle dieren.
Feiten
Animal Inside Out laat dieren in al hun verscheidenheid zien. Onbetwist hoogtepunt in
de expositie is olifant Samba, het grootste
plastinaat ooit gemaakt. In de expositie
wordt ook uitgelegd hoe alles functioneert.
Hoe het zenuwstelsel in elkaar zit en hoe
de spijsvertering verloopt bij verschillende
dieren. Dat de bloedvaten nauw vertakt
zijn, hoe spieren en pezen lopen en hoe de
voortplanting in zijn werk gaat. Daarnaast
zijn er tal van interessante feiten te vinden.
Vogels hebben bijvoorbeeld geen tanden
en eten steentjes zodat die in de maag het
eten kunnen vermalen. De octopus met zijn
acht armen blijkt een lievelingsarm te hebben die hij het meest gebruikt en een giraf
heeft niet voor niets zo’n lange tong.
Meer informatie: www.animalinsideout.com
Overeenkomsten en verschillen
AIO en Culturele Hoofdstad 2018
Animal Inside Out laat zien hoe bijzonder
dieren zijn en hoe mooi alles in elkaar zit.
Tijdens deze anatomische safari ontdek je
dat de gewervelde dieren veel op elkaar
lijken, maar dat de evolutie tegelijk ook
geleid heeft tot een grote anatomische
verscheidenheid. Bijna alle zoogdieren bestaan uit een kop, romp en vier ledematen,
hebben een ingang voor voedsel en een
uitgang voor restmateriaal. Bovendien zijn
hun lichamen symmetrisch. Toch zijn er in de
evolutie ook grote verschillen ontstaan door
aanpassingen aan specifieke leefomstandigheden. Denk maar aan de slurf van een
olifant of de lange nek van een giraf.
Animal Inside Out stond eerder in wereldsteden als Londen, Berlijn, Wenen
en Chicago. In dit rijtje is Leeuwarden een klein eendje in de bijt. Het team
rond Gunther von Hagens vond Leeuwarden aanvankelijk dan ook te klein
voor de tentoonstelling. Dat het toch gelukt is om de Nederlandse première
van Animal Inside Out naar de Friese hoofdstad te halen is mede te danken aan de
benoeming tot Culturele Hoofdstad. Het is het laatste zetje geweest dat nodig was om
de directie van AIO te overtuigen dat de tentoonstelling in Leeuwarden op zijn plek is.
Het Natuurmuseum heeft bewust deze spectaculaire expositie niet gepland voor 2018.
Er zijn dan al genoeg grote evenementen in de stad. Het is belangrijk om juist in de aanloop naar 2018 al vast wegen naar de Culturele Hoofdstad aan te leggen en te laten zien
dat Leeuwarden heel wat in haar mars heeft. En we hopen dat alle mensen van buiten
Fryslân die op Animal Inside Out af komen, de weg in 2018 opnieuw weten te vinden.
www.2018.nl
2
Plastinatie
Het proces
In de expositie zijn preparaten en complete
dieren te zien die geconserveerd zijn volgens
het proces van plastinatie. Plastinatie stopt
de ontbinding van een lichaam en maakt het
mogelijk hier een duurzaam, stevig, geurloos
preparaat van te maken dat gebruikt kan
worden voor wetenschappelijke onderzoeksdoeleinden en tentoonstellingen. Maar hoe
werkt het eigenlijk?
Mensen en dieren bestaan voor een groot
deel uit water, dat essentieel is om te kunnen leven, maar dat ook een belangrijke
rol speelt bij de ontbinding. Tijdens het
proces van plastinatie wordt het water in
het lichaamsweefsel vervangen door een
kunststof zoals siliconenrubber, epoxyhars
of polyesterhars. Dit wordt gedaan met een
speciale vacuümtechniek. Organen houden
bij deze methode dezelfde vorm als voor de
conservering.
Preparaten in plastic
Samba
Von Hagens vond de plastinatietechniek
uit in 1977. In die tijd werkte hij als onderzoeksassistent aan het Anatomisch Instituut
van de universiteit in Heidelberg. Daar zag
hij preparaten van organen omhuld door
plastic blokken. Hij vroeg zich af waarom
het plastic rondom de organen zat en niet
in de weefsels was geïnjecteerd. Deze
gedachte lag ten grondslag aan een aantal
experimenten om nieren te conserveren. Na
een aantal niet geheel geslaagde pogingen
hield hij uiteindelijk zijn eerste plastinaat in
handen. In de dertig jaar daarna volgde een
hele reeks verbeteringen en bijkomende uitvindingen en groeide plastinatie uit tot een
algemeen erkende conserveringstechniek.
Al in 2000 plastineerde von Hagens een
paard, in 2003 gevolgd door een kameel en
een gorilla. Toch kwam hij pas bij olifant
Samba op het idee om hier een tentoonstelling van te maken. Samba stierf aan een
aandoening aan hart en bloedvaten in de
dierentuin van Neunkirchen, Duitsland.
Gewoonlijk worden overleden dieren op
gepaste wijze gecremeerd, maar in dit geval
schonk de dierentuin de olifant aan Gunther
von Hagens’ Instituut voor Plastinatie met
als doel huidige en toekomstige generaties
het lichaam in al zijn anatomische pracht
te laten aanschouwen. Voor Von Hagens
was het een grote eer om het dier te
mogen conserveren. Plastineren is een zeer
intensief proces. Het team werkte maar
liefst 64.000 uur aan de olifant. Dertig
man waren een jaar bezig om één poot te
ontleden. Het eigenlijke plastinatieproces
waarbij water vervangen wordt door siliconen kostte ook een jaar.
Giraf
Het proces van plastinatie maakt het mogelijk om niet alleen kleine dieren, maar juist
ook hele grote te conserveren. Plastinatie is
bovendien een conserveringstechniek waarbij de ontleding veel verder gaat dan bij
meer gangbare processen. Daardoor worden
er zelfs nieuwe ontdekkingen gedaan. Zo
kwam het team van Gunther von Hagens er
tijdens de ontleding van een giraffe achter
dat de donkere vlekken op de huid veel
meer bloedvaten hebben dan de lichtere.
=
Lessen anatomie
Aanvankelijk ontwikkelde Von Hagens deze
methode voor zijn lessen anatomie. De
ruimtelijke modellen lieten zijn studenten
veel beter zien hoe menselijke organen eruit
zien dan medische handboeken. Pas later
kwam hij op het idee een tentoonstelling te
maken. De plastinaten zijn enorm waardevol
voor onderzoek en opleiding van medische
studenten, maar ook voor leken. In boeken
is het lastig te zien hoe een orgaan er driedimensionaal uitziet en hoe dit geplaatst is
ten opzichte van andere organen. Wat de
plastinaten extra fascinerend maakt is dat
ze echt zijn. Plastinatie zet het proces van
ontbinding stil waardoor lichamen in alle
verscheidenheid onthuld worden.
Met uw bedrijf of organisatie naar AIO
Het is mogelijk om als bedrijfsuitje naar AIO
te gaan. U kunt dan exclusief met uw eigen
groep de tentoonstelling bekijken buiten
de gewone openingstijden om. Er zijn twee
arrangementen:
Arrangement 1:
-ontvangst met koffie/thee en iets erbij
-bezoek aan de tentoonstelling
programma loopt van 19.00-21.00 uur
prijs € 20,- p.p.
groepsgrootte maximaal 50 personen
Arrangement 2:
-ontvangst met koffie/thee en iets erbij
-bezoek aan de tentoonstelling
-borrel na afloop
programma loopt van 19.00-22.00 uur
prijs € 35,- p.p.
groepsgrootte maximaal 50 personen
Wilt u meer informatie of een reservering
maken, dan kunt u contact opnemen met
Janny Roodbergen of Irene Louw via telefoonnummer 058 2332244. www.hetnatuurmuseum.nl
?
3
Herfstvakantie
Speciaal voor de herfstvakantie zijn er op
vaste tijden bij een aantal dieren in de
expositie vertellers te vinden. Deze vertellen
boeiende verhalen vol achtergrondinformatie
en leuke weetjes over een bepaald dier. Hier
komen bezoekers bijvoorbeeld te weten
waarom de pootjes van een eend niet bevriezen in de winter of hoe de giraf ondanks zijn
lange nek toch het bloed naar zijn hoofd kan
pompen. De vertellers zijn er van 19 t/m 23
oktober en van 26 t/m 30 oktober. Meer informatie is te zijner tijd op de website te vinden.
Praktische informatie over Animal Inside Out
Duur van de expositie
Animal Inside Out is te zien van 3 oktober 2015 t/m 3 januari 2016
Openingstijden
een
rf van
De slu t wordt
olifan d door
ur
gestu
liefst
a
m ar spieren
0
0
40.0
Dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur.
Gesloten: Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag.
Prijzen
De entreeprijs voor AIO is € 15,-
Gunther von Hagens
Dr. Gunther von Hagens is ruim veertig jaar
werkzaam in de anatomie. Hij begon zijn medische opleiding in 1965 aan de Universiteit
van Jena en rondde zijn opleiding af aan de
Universiteit van Lubeck. In 1974 behaalde hij
zijn licentie om geneeskunde te beoefenen
en stapte hij over naar de Universiteit van
Heidelberg waar hij in 1975 zijn doctoraat
behaalde bij de afdeling anesthesie en urgentiegeneeskunde. Daarna ging hij werken bij
het Instituut voor Anatomie en Pathologie. In
1977 vond hij de basistechnieken voor plastinatie uit die hij in de decennia daarna verder
ontwikkelde en verbeterde.
Uiteindelijk richtte hij in 1993 het Instituut
voor Plastinatie op. In 2006 opende hij het
PLASTINARIUM, een plastinatielaboratorium
in het Duitse Guben. Dit laboratorium wordt
beschouwd als ’s werelds beste faciliteit voor
onderzoek, ontwikkeling en voorbereiding
inzake plastinatie en maakt anatomie algemeen toegankelijk door het grote publiek
te laten meekijken tijdens het voorbereiden
van anatomische en dierlijke organismen.
In 2015 ging zijn droom van een permanent
BODY WORLDS museum in vervulling met de
opening van het Menschen Museum in Berlijn.
Voor meer informatie www.memu.berlin. #
It Bjusterbaarlik Suver
Nuver Museumwykein
Zaterdag 10 en zondag 11 oktober vindt er
in het kader van de Kinderboekenweek het
wonderbaarlijk raar-maar-waar Friese Museumweekend plaats. Ook het Natuurmuseum
doet hier aan mee. Tijdens dit weekend is er
een speciale fabelspeurtocht waarbij kinderen
leren een fabel te schrijven en tegelijk kennis
maken met Animal Inside Out. De fabelspeurtocht is gratis en op vertoon van je biebpas
krijg je € 2,- korting op de AIO-entreeprijs.
Andere organisaties die hier aan mee doen
zijn: Jopie Huisman Museum, Museum Joure,
Mar en Klif, Fries Scheepvaartmuseum,
Koninklijk Eise Eisinga Planetarium en
Ir. D.F. Woudagemaal. 6
Een aantal groepen krijgt korting op de entree:
Kind 4-15 jaar entree is € 10,- (korting € 5,-)
65+
entree is € 10,- (korting € 5,-)
Vrienden van het Natuurmuseum
entree is € 5,- (korting € 10,-)
MK volwassene
entree is € 8,- (korting € 7,-)
MK kind
entree is € 5,-(korting € 10,-)
CJP/Cultuurkaart vanaf 15 jaar
entree is € 10,- (korting € 5,-)
CJP/Cultuurkaart t/m 14 jaar
entree is € 5,- (korting € 10,-)
Scholen in groepsverband*
entree is € 5,- (korting € 10,-)
Student
entree is € 7,50 (korting € 7,50)
Instellingen*
entree is € 7,50 (korting € 7,50)
*mits van te voren aangemeld
Horeca
De entreeprijs is inclusief koffie/thee/
limonade. U kunt hiervoor terecht in het
museumcafé op de Verdieping.
Voor de lunch verwijzen wij u door naar de
horeca in de binnenstad van Leeuwarden.
Grand-Café De Walrus, Gouveneursplein 37
op een steenworp afstand van het museum,
biedt bezoekers van Animal Inside Out een
aantrekkelijk arrangement: www.dewalrus.nl
Actuele bezoekersinformatie
Het is raadzaam om voor uw bezoek de
website, Facebook- of Twitterpagina van
het museum te checken. Hier vindt u actuele
informatie over drukke en rustige periodes,
wachtrijen, etc. De verwachting is dat de
herfstvakantie erg druk zal worden. Mocht
u in de gelegenheid zijn om de expositie
op een ander tijdstip te bezoeken dan is dit
zeer aan te raden.
Website:www.hetnatuurmuseum.nl
C www.facebook.com/NatuurmuseumFryslan
M www.twitter.com/NatuurmuseumFr
Deze is in de museumwinkel te koop voor
€ 19,-. Er is tevens een Engelstalige versie
van de catalogus beschikbaar. Ook de
catalogus van BODY WORLDS is te koop in
zowel de Nederlandse als de Engelse versie.
Museumwinkel
De museumwinkel vindt u op de Verdieping,
op de bovenste etage van het museum,
waar ook de horeca gevestigd is. Hier zijn
verschillende Animal Inside Out producten
te koop naast het gewone assortiment.
Rondleiding Draak
De Draak Li-Ming is in verband met de
drukte tijdens Animal Inside Out niet toegankelijk. Ook worden er in deze periode
geen rondleidingen gegeven.
Kinderfeestjes
Tijdens Animal Inside Out worden er geen
Draken- of Piratenfeestjes in het museum
georganiseerd.
Parkeren en bereikbaarheid
Kinderen
De tentoonstelling is geschikt voor kinderen
vanaf 6 jaar.
Voor informatie over parkeren en bereikbaarheid kunt u de website www.hetnatuurmuseum.nl raadplegen.
Fotograferen
Fietsen
Het is niet toegestaan om in de expositie
Animal Inside Out te fotograferen of filmopnames te maken met een camera of mobiele
telefoon.
Komt u op de fiets naar Animal Inside
Out, dan kunt u deze parkeren in de gratis
fietsenstalling in de St. Jacobsstraat, op
slechts op een paar minuten lopen van het
museum.
Catalogus
Speciaal voor de expositie in het Natuur­
museum is van Animal Inside Out is een
Nederlandstalige catalogus verschenen.
4
Overnachten in Leeuwarden
Het WestCord WTC Hotel en het HampshireOranje Hotel hebben een speciaal arrangement gemaakt rond Animal Inside Out. Voor
meer informatie zie www.wtc-hotel-leeuwarden.nl en www.hampshire-hotels.com
Natuurleuker kunnen we het niet maken…
Het Natuurmuseum Fryslân, het natuurleukste museum van Nederland, prijst zich
gelukkig met een grote groep vrienden.
Met hun jaarlijkse bijdrage maken ze het
mogelijk om museumwensen te realiseren
die niet gefinancierd kunnen worden uit de
provinciale subsidie. Maar het gaat niet alleen om het geld, de morele steun die blijkt
uit zo’n grote groep van enthousiaste supporters is van minstens even groot belang!
Als dank voor die jaarlijkse steun krijgt u als
vriend 100% korting op de entreeprijs van
€ 7,-, zo vaak u wilt.
Korting in plaats van gratis
De tentoonstelling Animals Inside Out, waar
deze Nieuwsbrief vol van is, mogen we uniek
noemen in de geschiedenis van het museum:
het is een nationale primeur en het is verreweg de kostbaarste productie die we ooit in
huis hebben gehad. Om dat financieel rond
te breien is de prijs voor een ticket verhoogd
van € 7,- naar € 15,- en dat geeft toegang tot
de vaste exposities van het museum én de
tentoonstelling Animal Inside Out. Bezoekers
betalen dus per saldo € 8,- voor Animal
Inside Out.
Voor de vrienden geldt, gezien het uitzonderlijke karakter van Animal Inside Out, ook
een aangepaste entreeprijs: normaal krijgt
u als vriend € 7,- korting op de entreeprijs
van € 7,- en hoeft u dus niets te betalen,
nu krijgt u € 10,- korting op de entreeprijs
van € 15,- en betaalt u dus maar € 5,- voor
deze spectaculaire expositie. Deze vriendenentreeprijs van € 5,- geldt voor zowel volwassenen als kinderen.
Voor alle bezoekers geldt, dat net als anders,
een gratis kopje koffie, thee of een glas
limonade bij de prijs inbegrepen is! Q
Educatieve programma’s
Ook voor kinderen is deze unieke tentoonstelling een bezoek meer dan waard!
Juist voor kinderen speelt beleving en verwondering een grote rol. Zelfontdekkend
bezig zijn aan de hand van uitdagende opdrachten leidt kinderen door de wereld van
Animal Inside Out. Voor schoolgroepen zijn
er dan ook verschillende educatieve programma’s te volgen. Zo zijn er programma’s
ontwikkeld voor het basis, voortgezet en
hoger onderwijs. De maand oktober zit
echter al vol. Een goed teken!
eigen lichaam. Een afrondende quiz toetst
de opgedane kennis. Op school wordt er
vast en zeker nog lang nagepraat over hun
ervaringen.
Ook voor leerlingen uit het voortgezet
onderwijs biedt deze tentoonstelling veel
uitdaging. Natuurlijk gaan deze leerlingen
dieper in op de materie. Ook hier staat zelfontdekkend leren centraal.
Studenten uit VMBO, MBO en HBO bekijken
de tentoonstelling met behulp van werkbladen.
Kinderen uit het basisonderwijs (groepen 5,
6, 7 en 8) krijgen eerst een introductie door
één van de educatieve medewerkers. Hier
worden ze voorbereid op alles wat ze te
zien krijgen. Hierna gaan de kinderen aan
de hand van (doe)opdrachten met behulp
van magneetborden de tentoonstelling bekijken. Door observeren, lezen, opdrachten
uitvoeren, samenwerken en overleggen
leren ze veel over de tentoongestelde
dieren en maken ze de vergelijking met hun
Reacties uit het onderwijs:
“We gaan met alle klassen naar AIO. Een
bezoek aan de tentoonstelling zegt zoveel
meer dan het doorlezen van een biologieboek.”
“We willen wel vaker met de school ergens
naar toe, maar het is altijd te ver weg. Nu
staat er zo’n bijzondere expositie gewoon
in Leeuwarden. Het is een unieke kans,
daar moeten we naartoe.”
T
Het
s
kana pijsver te
al va
r
n de ingsis m
p
mete et zijn 6 otvis
50
r het
ter w langste
ereld
AIO supported by Van Hall Larenstein
Tijdens Animal Inside Out werkt het
Natuurmuseum nauw samen met hogeschool Van Hall Larenstein. Zo zijn er in de
Herfstvakantie studenten Diermanagement
die bij verschillende dieren in de expositie
een interessant verhaal gaan vertellen met
achtergrondinformatie en leuke weetjes.
In november en december worden er in
samenwerking met Van Hall een aantal
College Evenings georganiseerd waarbij
sprekers vanuit diverse invalshoeken hun
kijk op de dierenwereld geven. Bezoekers
die deze avonden bijwonen kunnen na de
lezing de tentoonstelling bekijken.
Diverse groepen studenten zullen de expositie gaan bezoeken. Daarnaast gebruikt Van
Hall alle mogelijke manieren om de tentoonstelling voor het voetlicht te brengen, onder
andere via de eigen website dierenwelzijnsweb.nl. Docenten die beurzen en congressen
bezoeken brengen hier Animal Inside Out
onder de aandacht bij andere deelnemers/
bezoekers.
publiek om houding, kennis en beleving
voorafgaand en na afloop van het bezoek
te meten. Centraal staat daarbij de vraag:
Welke effecten heeft de tentoonstelling op
het ‘denken over dieren’? De gegevens die
dit onderzoek oplevert worden vervolgens
weer gebruikt tijdens de lessen.
In de expositie BODY WORLDS in München
in 2003 is onderzoek gedaan naar de emotionele reacties van bezoekers en hun houding
ten opzichte van het menselijk lichaam. Van
Hall gaat dit onderzoek een vervolg geven
door korte interviews af te nemen bij het
5
www.hetnatuurmuseum.nl
.
Feiten
•Animal Inside Out is de eerste expositie
wereldwijd waar geplastineerde dieren
centraal staan.
•De curator van Animal Inside Out is
Dr. Angelina Whalley, echtgenote van
Gunther von Hagens.
•De dieren in de expositie werden ter
beschikking gesteld door universiteiten,
veeartsen, dierentuinen en wildparken.
Er werden geen dieren gedood voor de
tentoonstelling. Alle dieren stierven een
natuurlijke dood door ouderdom of ziekte,
of overleden als gevolg van een ongeval.
•Animal Inside Out had zijn première op
19 maart 2010 in de Neunkirchen Zoo in
Duitsland, de dierentuin die olifant Samba
schonk.
•Samba is met een breedte van 3,5 meter
en een hoogte van 6 meter het grootste
plastinaat ooit gemaakt.
•Bepaalde dieren worden in extended views
geprepareerd, waarbij spieren en organen
niet meer tegen elkaar aan liggen, maar
losgewerkt en opengeklapt zijn. Hierdoor
kun je beter zien hoe de verschillende
lagen liggen.
GEA lezingen
De GEA-Kring Fryslân (de Stichting Geologische Activiteiten)
organiseert regelmatig een
lezing voor haar leden in het
Natuurmuseum Fryslân. Ze
vinden plaats op de woensdagavond. Vrienden van het
Natuurmuseum zijn van harte
uitgenodigd deze lezingen
bij te wonen en krijgen gratis
toegang. Wel wordt er een
bijdrage voor koffie en thee gevraagd. De lezingen beginnen
steeds om 19.30 uur.
Het programma voor de komende maanden vindt u in de
Agenda.
•De giraf is, in extended view, met 9 meter
het langste plastinaat in de tentoonstelling. Elf mensen spendeerden 20.000
werkuren verdeeld over twee jaren om
de giraf te behandelen. Dit vond plaats
in Dalian, China.
•De gorilla genaamd Artis overleed in
2000 in de dierentuin van Hannover. Hij
verdronk in een gracht. Het duurde 3500
uren om het dier te plastineren.
•De plastinatie van een bruine beer nam
6300 uren in beslag, twee keer zoveel als
bij een menselijk lichaam.
•Er zijn twee Animal Inside Out exposities
in omloop. Eén ervan reist door Amerika
en Canada en is binnenkort te zien in Telus
World of Science in Vancouver. De andere
expositie reist door Europa en stond eerder
in Neunkirchen, Duisburg, Frankfurt,
Londen, Berlijn, Wenen en Dublin.
•De BODY WORLDS exposities over mensen
trokken bijna 40 miljoen bezoekers. Kijk
ook eens op www.bodyworlds.com.
•In Amsterdam is een permanente BODY
WORLDS tentoonstelling te zien:
‘The Happiness Project’, voor meer
info: www.bodyworlds.nl. *
Nieuws van de
Schelpenwerkgroep
Nieuws van de
Paddenstoelenwerkgroep
De Schelpenwerkgroep Friesland is de oudste werkgroep
van het Natuurmuseum Fryslân.
We bestaan sinds 1967 en houden ons bezig met zowel onze
eigen schelpenverzamelingen
als met de museumcollectie.
In de herfst heeft de Paddenstoelen Werkgroep Friesland
altijd een druk programma.
Bijna wekelijks worden in
het Natuurmuseum Fryslân
werkgroepavonden gehouden.
De data zijn: 7, 14, 21 en 28
september; 5, 12 en 26 oktober;
2, 9 en 23 november. De werkgroepavonden beginnen om
19.30 uur.
De komende maanden hebben
we in verband met Animal
Inside Out een aangepast programma. Dit betekent dat we
op 3 oktober, 7 of 14 november
en 12 december waarschijnlijk
alleen ’s middags gaan determineren in het museum, aanvang
13.30 uur. Informeer kort van
te voren bij het museum voor
eventuele wijzigingen.
Nieuwsbrief ontvangen
De Nieuwsbrief komt vier keer per jaar uit
en geeft informatie over tentoonstellingen
en activiteiten voor en achter de schermen.
Vrienden van het Natuurmuseum krijgen
de Nieuwsbrief thuis gestuurd. Wilt u de
Nieuwsbrief (blijven) ontvangen? Word dan
vriend van het Natuurmuseum. U steunt
daarmee het werk van het museum en
geniet bovendien van een aantal voordelen
zoals een kalenderjaar lang gratis entree*
Ook houdt de PWF een viertal
excursies. Bij het ter perse gaan
van de nieuwsbrief waren de
datums en de locaties nog niet
bekend. Houdt u voor actuele
informatie de website van de
werkgroep in de gaten: www.
paddenstoeleninfriesland.nl.
en korting in de museumwinkel. Het Natuurmuseum is blij met elke (nieuwe) vriend en
waardeert uw ondersteuning zeer!
Meer informatie over vriend worden
vindt u op de website:
www.natuurmuseumfryslan.nl/vrienden.
* Het kan voorkomen dat een tijdelijke expositie
dusdanig groot en kostbaar is, dat er andere entreeprijzen worden geheven. Vrienden van het museum
krijgen de basisentree (€ 7,- voor volwassene en € 5,voor een kind) gratis en betalen dan alleen de toeslag.
www.hetnatuurmuseum.nl
6
Agenda
•3 oktober 2015 t/m 3 januari 2016: Animal
Inside Out
•3 en 4 oktober: Weekend van de Wetenschap
•10 en 11 oktober: It Bjusterbaarlik Suver Nuver
Museumwykein
•19 t/m 23 oktober: Vertellers bij AIO
•26 t/m 30 oktober: Vertellers bij AIO
•28 oktober: GEA-lezing over vulkanen op de
Azoren
•18 november: GEA-lezing over mineralen,
versteende boomstammen en ammonieten
•16 december: GEA-Lezing over de T-rex van
Naturalis
Verwacht
•16 en 17 januari: Geologie weekend met
als thema: Het heelal
Hoofdsponsor
De volgende stipers steunen het werk
van het Natuurmuseum Fryslân:
Colofon: De Nieuwsbrief is een uitgave van
het Natuurmuseum Fryslân en verschijnt vier
maal per jaar. De Nieuwsbrief geeft informatie
over tentoonstellingen en activiteiten voor en
achter de schermen.
Eindredactie: Natuurmuseum Fryslân
ISSN: 1875-7545
Natuurmuseum Fryslân, Schoenmakersperk 2
8911 EM Leeuwarden, T 058 233 22 44
I www.hetnatuurmuseum.nl
E [email protected]
©2015 Natuurmuseum Fryslân