Oogaandoeningen

Rubriek Oogaandoeningen uit De Stem van Grave september 2010
Hangende oogleden
door Truus Rütter
“Kind”, wat zie je er weer moe uit! “Ga toch eens op tijd naar bed.” Hoe vaak
heb ik mijn moeder dat niet horen zeggen? En dat terwijl ik me helemaal niet
moe voelde! Als ik mezelf op een onverwacht moment gefilmd zie, begrijp ik het
opeens. Tjee, wat heb ik een rare, hangende oogleden... Waarom heeft niemand
me daar nooit op geattendeerd? Ik kijk eens vorsend in de spiegel. Niks aan de
hand. Als je in de spiegel naar jezelf kijkt, sper je je ogen automatisch wat open
en valt het minder op. Maar dan zie ik het ook op foto’s. Het is onmiskenbaar.
Dáárom zijn mijn ogen ‘s avonds vaak zo zwaar en dáárom kan ik zonder lamp
niet goed lezen. Er valt gewoon minder licht in mijn ogen!
Ik herinner me een biljartende oude dame in een zorgcentrum. Ze hield haar
beide ogen open door de oogleden met lange pleisters op haar voorhoofd vast te
plakken.
Inmiddels heb ik een ooglidcorrectie aan beide ogen achter de rug. Mijn oogleden
zijn elk ruim anderhalve centimeter ingekort. En, onlangs zei mijn moeder: “Ik
kan zien dat je tegenwoordig meer slaapt. Je ziet er veel beter uit!”
Daarom in deze serie alles over hangende oogleden ofwel dermatochalazis en
ooglidcorrecties. In gesprek met oogarts Jos Rademakers van het Canisius
Wilhelmina Ziekenhuis te Nijmegen.
Waardoor komt het dat oogleden zo gaan hangen?
Meestal ontstaat het door veroudering en soms is het familiair. Dan zie je het
ook wel eerder optreden. De jongste patiënt bij wie ik een correctie heb gedaan
was 23 en dat is erg jong. Als er teveel huid boven de oogleden gevormd wordt,
ontstaat er een extra plooi die aanvankelijk op de wimpers rust en daarna over
het oog zakt.
Is dat erg?
Het kan erg lastig zijn. Op de eerste plaats omdat er minder licht in je ogen valt.
Je hebt bovendien een gezichtsveldafwijking voor de bovenkant van je oog
waardoor je je eerder aan bijvoorbeeld een keukenkastje zult stoten of waardoor
je een tegemoetkomende fietser minder snel opmerkt als je zelf enigszins
gebogen op je fiets zit. Je ziet ook wel dat mensen voortdurend hun voorhoofd
fronsen om de ogen wat verder open te kunnen houden. Van zware oogleden kun
je bovendien hoofdpijn krijgen. Daarnaast is het voor veel mensen een
cosmetisch probleem. Je ziet er vermoeid uit en je lijkt ouder oud dan je bent.
Hoe gaat een ooglidcorrectie in zijn werk?
Het is een poliklinische operatie die door een oogarts of een plastisch chirurg
wordt uitgevoerd. Eerst worden er foto’s gemaakt voor het medisch dossier. Dan
geven we met inkt op het ooglid de huid aan die weggenomen moet worden.
Vervolgens wordt een verdovende vloeistof in het ooglid gespoten en wordt de
huid en eventueel vet weggesneden. Daarna worden de haarvaatjes
dichtgebrand tegen het bloeden, de snijvlakken gehecht en kan de patiënt naar
huis. Na tien dagen moeten de hechtingen eruit.
Hoelang duurt de operatie?
Normaal gesproken: een uur.
Doet het pijn?
De injectie met de verdovingsvloeistof voel je wel, maar patiënten zeggen
achteraf vaak dat het minder vervelend was dan ze dachten. Van de ingreep zelf
voel je niets. Na de operatie kan de wond wat schrijnen en later jeuken maar het
herstel verloopt zonder pijn.
Soms zie je na de operatie bloeduitstortingen en zwellingen. Hoe komt
dat?
Rond de oogbol zitten veel bloedvaten en die kun je dus gemakkelijk raken.
Daarom moeten patiënten die bloedverdunners gebruiken daar tijdelijk mee
stoppen. Door in de eerste dagen af en toe een coolpack op de ogen te leggen
worden de bloeduitstortingen en zwellingen snel minder.
Kunnen er complicaties optreden?
Bij elke operatie kan in principe iets mis gaan. Er kan een bloeding in het ooglid
optreden en heel af en toe zien we een infectie. Wanneer er iets teveel wordt
weggesneden kan het gebeuren dat het ooglid niet meer helemaal sluit zodat de
traanfilm over je oog zich niet meer goed afwikkelt. Dan kun je zogenoemde
‘droge’ ogen krijgen en dat is pijnlijk en vervelend. Een hersteloperatie is dan
meestal wel mogelijk. Maar, er gaat zelden iets mis. Een ooglidcorrectie is een
eenvoudige operatie.
Hoe lang ben je ontoonbaar?
Reken op een week. De meeste mensen gaan daarna weer met een zonnebril op
naar buiten. Na een week of drie zie je er vrijwel niets meer van. Als je een
dunne huid hebt kan die nog een paar maanden wat rood zijn.
Wordt de operatie door de zorgverzekeraars vergoed?
Lang niet altijd en dat vinden wij als oogartsen erg onterecht. Patiënten kunnen
er buitengewoon veel hinder van hebben. De foto’s die wij hier vooraf maken
sturen we meestal op naar de zorgverzekeraars, maar zelfs wanneer de oogleden
de pupil half bedekken wordt een vergoeding nog vaak geweigerd. Dat is
absoluut onbegrijpelijk. Men probeert steeds meer de grens van dat wat echt
noodzakelijke zorg is te verschuiven met heel vervelende gevolgen. Ik zie hier
regelmatig oudere mensen, vaak met alleen een AOW-inkomen die met hun
vingers de oogleden open moeten houden om goed te kunnen zien. En dan nóg
wordt een vergoeding geweigerd! Ik heb begrip voor het feit dat er bezuinigd
moet worden, maar naar patienten toe is het soms gewoon niet fair.