HUMAN CAPITAL Column V ertrouwen is een cruciaal begrip in onze economie. Denk aan de huizenmarkt, ons financiële stelsel, de aandelenmarkten et cetera. Ook in bedrijven en instellingen is vertrouwen van groot belang. De aanwezigheid ervan leidt tot betere communicatie, meer bijdragen aan het oplossen van problemen en meer betrokkenheid. Kortom: allemaal positieve effecten. De afgelopen vier tot vijf jaar zijn voor veel bedrijven moeilijk geweest. Inkrimpen, ontslagen, overnames en frauduleus handelen door de top hebben in diverse gevallen geleid tot een stevige deuk in het vertrouwen, met alle consequenties van dien. Is er enig zicht op hoe nu weer is te werken aan herstel daarvan? Immers, vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Dus het kost in ieder geval tijd. Managers en HR-managers kunnen het nodige doen aan het herstel van vertrouwen, aldus een recent rapport van de CIPD1, de Britse equivalent van onze NVP. Voor leiders, managers gelden in ieder geval de volgende vereisten: - Bekwaamheid: toegerust zijn om de functie goed uit te kunnen voeren. - Welwillendheid( benevolence):h et goede voor hebben met de medewerker, waarbij het eigen belang daar ondergeschikt aan wordt gemaakt. - Integriteit: het beschikken over principes gestoeld op fairness en eerlijkheid en wars van hypocrisie. - Voorspelbaarheid van gedrag. Eisen die te allen tijde zouden moeten gelden. Ingeval van verlies aan vertrouwen en de noodzaak van herstel komen daar nog bij: het vertellen van de waarheid, de bereidheid fouten toe te geven, het openlijk delen van informatie, het bewerk- stelligen van transparantie, het waarderen van diegenen die je durven tegen te spreken en je niet naar de mond praten (dit ter voorkoming van groupthink) en het beschermen van klokkenluiders die misstanden hebben aangemeld (bron: CIPDrapport, pagina 16). Tot slot: wat kunnen HR-managers bijdragen aan het herstel van vertrouwen? Naast het gedrag van managers zijn HRM-activiteiten van groot belang voor het handhaven en herstel van vertrouwen. Immers, HRM-activiteiten fungeren als signaal, communicatieboodschappen over hoe de organisatie en het topmanagement denken over hun relatie met de medewerkers en hun betrokkenheid daarbij. Het gaat dan niet alleen om de inhoud van de activiteiten, maar ook om zaken als rechtvaardigheid qua procedures, consistentie qua toepassing en het al dan niet overbrengen van fairness als daadwerkelijk teken van welwillendheid vanuit het lijnmanagement. En, mocht er sprake zijn van de noodzaak van het herzien van arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden, doe dat dan zo duidelijk en transparant mogelijk en wees zo open mogelijk over de verwachtingen en verplichtingen van zowel werkgever als werknemer. Het zou weleens zo kunnen zijn dat het op een eerlijke manier vertellen dat er in de toekomst sprake zal zijn van minder goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, werknemers vervolgens de organisatie en het management meer zullen vertrouwen. © Bert Jansen Herstel van vertrouwen Prof. dr. Jaap Paauwe, Hoogleraar Organisatie en Personeel Universiteit van Tilburg/ Erasmus Universiteit Rotterdam ‘Vertrouwen komt te voet en gaat te paard’ 1. V. Hope Hailey, V. Robinson and C. McCartney (2012). Where has all the trust gone? Research report March 2012 / DECEMBER 2013 / NR12 11 POA012_Column Paauwe.indd 11 11/19/2013 4:22:41 PM