Niet één, maar tw ee banen

DE ZORG LEDENMAGAZINE VAN STICHTING IZZ
Nummer 4 | december 2016
de
N
ie
té
én
,
m
aa
rt
w
ee
ba
ne
n
Zorg
(Adriaan niet)
Werk je je dan
over de kop?
Makkelijk zoeken
naar ‘gezonde’
­vacatures
12
Qua premie zit u
goed met een IZZ
Zorgver­zekering
17
De 8 voornaamste
trends op de
­arbeidsmarkt
18
INHOUD
9
6
15
Niet één, maar twee banen
teeds meer zorgmedewerkers hebben twee banen. Levert
S
ze dat niet nog meer stress op? En zitten werkgevers hier
wel op te wachten?
18
22 Ook in 2017 zit u goed bij IZZ
Ruime vergoeding voor fysiotherapie en voor
mantel­zorg. 10% collectiviteitskorting op de basisver­
zekering. Ook in 2017 kiezen veel zorgmedewerkers
weer voor de IZZ Zorgverzekering.
12 Check of u naar een ‘gezonde’
baan solliciteert
Gezond werken is voor ons allen erg belangrijk. We
moeten als werknemer immers steeds langer ‘mee’. De
Vacaturebank van Stichting IZZ informeert u daarom sinds
kort of u bij een zorgorganisatie ook gezond kunt werken.
18 Werken in de zorg in 8 trends
Hoe zeker kunt u zijn van uw baan, nu en in de toekomst?­
Tjerry Verhoeven van Werkgeversvereniging Zorg en
Welzijn doet de arbeidsmarkt in de zorg in acht trends
uit de doeken. “Nieuwe technieken gaan eerder meer dan
minder banen opleveren.”
Colofon
de Zorg verschijnt
vier keer per jaar voor
leden van Stichting IZZ.
Het volgende nummer
van de Zorg verschijnt
in maart 2017.
Redactie: Mirella Bulsink, Marisca
Lanni, Lieke Oldenhof, Pieter van de
Winckel en Bastiaan Schoel (Stichting
IZZ), Lydia van Aert, Ed Coumans,
Chris van der Hulst, Wies Peters
(Gloedcommunicatie)
Fotografie: Alek, Frits de Beer,
Duncan De Fey, Franco Gori,
Maarten Hartman, Babet Hogervorst,
Hollandse Hoogte (Bram Petraeus,
Sake Rijpkema, Joyce van Belkom),
iStockphoto, de verBeelding.
Illustraties: Gloedcommunicatie/Eva
Stijnman, Agnes Loonstra, Roel Seidell
Concept en realisatie:
­Gloed­communicatie, Nijmegen
Concept vormgeving: Wunderbar
Ontwerpers, Nijmegen
Druk: Enveloprint, Dinxperlo
En verder
4
Kort nieuws: een fysiotherapeut bij de hand
9
Student in de zorg
10 Michelle liet haar maag verkleinen
14 Nieuw in de ggz: de ervaringsdeskundige
16 Test hoe toekomstproof uw loopbaan is
17 Wat zijn uw zorg en zorgverzekering waard?
21 Dit is de zorg: afdeling Verloskunde,
­Flevoziekenhuis in Almere
24 Steviger in uw schoenen staan, IZZ helpt
Verhuisd?
Wanneer u uw nieuwe adres aan de
gemeente doorgeeft, ontvangen wij
de wijziging automatisch. Verhuizing
naar het buitenland moet u aan IZZ
Zorgverzekeraar melden. Dat doet
u met het wijzigingsformulier op
www.izz.nl.
Aan de inhoud van deze uitgave
kunnen geen rechten en verantwoordelijkheden worden ontleend.
Gehele of gedeeltelijke overname
van artikelen of illustraties kan alleen
na schriftelijke toestemming van de
redactie.
Redactieadres
Redactie de Zorg, Christiaan
Geurtsweg 3, 7335 JV Apeldoorn
Mailadres: [email protected]
Wilt u de Zorg niet meer
ontvangen, meld u dan af via:
www.stichtingizz.nl/afmelden-dezorg
Leesproblemen?
Voor mensen met
­leesproblemen verschijnt de Zorg ook
op Daisy cd-rom.
Bel voor deze gratis
service rechtstreeks
met Dedicon in Grave
0486 - 48 64 86.
December­
klusjes
‘Een gezond 2017’, krabbel ik op een kerstkaart. Terwijl ik
een postzegel plak, overdenk ik het zinnetje. We wensen
elkaar zó vaak een goede gezondheid toe – bij elke
toost, nies of jaarwisseling – dat we niet altijd meer stilstaan bij de betekenis. Toch is stilstaan soms goed: onze
gezondheid is kostbaar. Komt die in gevaar, dan ervaren
we hoe belangrijk de beste zorg is.
Kerstwensen versturen is een typisch decemberklusje,
net als het kiezen van een zorgverzekering. Naast
kerstpakketten horen ook zorgpakketten bij de
donkere dagen. Een zorgverzekering kiezen is
best lastig zonder glazen bol: blaken we in 2017
van gezondheid? Of ontpoppen we ons tot brekebeen? We weten het niet. Maar het is ook niet de
hamvraag, vinden we bij Stichting IZZ. Wie er ook
ziek wordt, u of uw collega, als ledencollectief
­willen we dat ieder lid over uitstekende zorg kan
beschikken.
Daarom sluit onze IZZ Zorgverzekering aan op de
behoeften van alle zorgmedewerkers. Net als de aanvullende pakketten, die u zonder (medische) beperkingen
kunt kiezen. U leest er meer over in dit nummer van
De Zorg. En de bijgevoegde brief vertelt u alles over
het onderhandelingsresultaat van uw zorgverzekering.
En, op www.stichtingizz.nl/ookvanu vindt u onder
andere filmpjes met alle belangrijke informatie over
de IZZ Zorgverzekering.
Namens iedereen van Stichting IZZ wens ik u een prachtig
2017, in gezondheid en verbondenheid.
Veel leesplezier!
Pieter van de Winckel
Community manager Stichting IZZ
“Naast kerstpakketten horen
ook zorgpakketten bij de
­decembermaand”
DE ZORG 4 | 2016
3
KORT NIEUWS
BOEKENTIP
De kracht van
kwetsbaarheid
* Een TED-talk is
een korte speech met
een bijzonder en inspirerend idee dat de moeite
van het verspreiden waard
is. Vaak kunt u ze op
­YouTube bekijken.
Misschien hebt u de TED-talk * van Brené
Brown over kwetsbaarheid gezien op
­YouTube. Het inspirerende filmpje maakte
haar wereldberoemd. In De kracht van
kwetsbaarheid beschrijft Brown wat het
oplevert als je je kwetsbaar durft op te
­stellen. Hebt u last van perfectionisme in
werk, relaties of opvoeding? Is er een stap die u dolgraag wilt, maar
niet durft te zetten? Het boek van Brené Brown helpt om het anders
aan te pakken. Wilt u dit boek winnen? Stichting IZZ verloot vijf
­exemplaren. Winnaars krijgen ­persoonlijk bericht.
VIA WWW.STICHTINGIZZ.NL/BOEKENTIP KUNT U ZICH AANMELDEN OM MEE TE LOTEN (VÓÓR 1 ­FEBRUARI 2017).
CIJFER
1 op de 3
zorgmedewerkers is mantelzorger.
Dat is twee keer zo veel als g
­ emiddeld:
van alle werkenden in Nederland zorgt
1 op de 6 voor een familielid, buur of
vriend. Bent u mantelzorger? Op
www.izz.nl/mantelzorg vindt u nuttige
tips en informatie over de vergoedingen
van de IZZ Zorgverzekering voor
­mantelzorgers.
APPS
Een fysiotherapeut op zak
Dat is handig: er komen steeds meer apps voor de smartphone die helpen
bij het verminderen van fysieke belasting. Stichting IZZ verzamelt ze voor
u op de website. Denk bijvoor­beeld aan een stappenteller, een trainings­
programma bij lagerugpijn of zelfs een ‘digitale fysiotherapeut’: een app
die oefeningen laat zien in 3D.
OP WWW.STICHTINGIZZ.NL/FYSIEKE-APPS VINDT U EEN OVERZICHT
VAN DE APPS.
Denk mee
over magazine
De Zorg!
Wij maken dit magazine samen met
onze redactieraad. Zo laten we de
onderwerpen nog beter aansluiten
op de behoeften van onze leden.
Wij zoeken nieuwe deelnemers voor
de redactieraad en nodigen u uit om
samen met ons De Zorg in te vullen.
Op onderstaande website kunt u zich
aanmelden en vindt u de voorwaarden.
WWW.STICHTINGIZZ.NL/REDACTIERAAD
4
DE ZORG 4 | 2016
AGENDA
14 - 16
maart
2017
Bezoek ons op ­vakbeurs Zorgtotaal
De nieuwste snufjes in de zorg vindt u op 14, 15
en 16 maart ­bijeen in de Utrechtse Jaarbeurs. De
2017-editie van de vakbeurs Zorgtotaal heeft als
thema ‘Met hart en ziel voor de zorg’. Die gedrevenheid ziet u niet alleen terug bij de standhouders, maar ook tijdens de vele demon­straties en
inhoudelijke sessies, onder andere door Stichting
IZZ. Zien we u bij onze stand?
OP WWW.ZORGTOTAAL.NL VINDT U MEER INFORMATIE.
BIJSCHOLING
200 filmpjes over
­ouderenzorg
Op het digitale kennisplein Zorg voor Beter vindt
u een ‘videotheek’ met maar liefst tweehonderd
­filmpjes over ouderenzorg. Thema’s zijn: communi­
ceren met cliënten, het toepassen van hulpmiddelen,
valpreventie, verzorgend wassen en nog véél meer.
De filmpjes zijn prima geschikt voor bijscholing in
­zorgorganisaties of de thuiszorg. Bekijk ze met het
team en praat samen na: doet u het ook zo of juist
niet? Waarom?
Behoefte aan meer casussen? Op www.stichtingizz.nl/
zorgsuccessen treft u voorbeelden van gezond werken
in de zorg aan.
De zorgverzekering
van mensen in de
zorg
Het werk in de zorg vraagt veel van zorgmedewerkers,
zowel fysiek als psychisch. Daarom hebt u andere zorg
nodig dan bijvoorbeeld een docent of buschauffeur.
Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het
kiezen van uw zorgverzekering. De IZZ Zorgverzekering
sluit aan bij de specifieke zorg die u als zorgmedewerker
nodig hebt. Wat is belangrijk bij het kiezen van uw zorgverzekering? Hebt u nog twijfels of onduidelijkheden?
Kijk dan op www.stichtingizz.nl/ookvanu voor meer
­informatie over de IZZ Zorgverzekering. Welk pakket
past bijvoorbeeld het beste bij u? En hoe zit het met
het eigen risico? Door middel van filmpjes, afbeeldingen
en tekst zetten wij alle belangrijke informatie over de
IZZ Zorgverzekering voor u op een rij. Zo kunt u een
­weloverwogen keuze maken.
WWW.ZORGVOORBETER.NL/ONDERWIJS-FILMPJES
HEEFT EEN LIJST VAN ALLE VIDEO’S.
DE ZORG 4 | 2016
5
TREND IN DE ZORG
Niet één, maar
Adriaan de Boer heeft twee banen: een in de jeugdzorg en een in de
gehandi­captenzorg. Hij is geen uitzondering, de ‘dubbelbaner’ is
in opkomst. Wat b
­ etekent dat voor de medewerker en zijn werk­
gevers? Levert dat ­bijvoorbeeld meer stress op? De Zorg praat met Adriaan
en met zijn collega van Pluryn: hr-projectleider Yvette Storer.
Adriaan de Boer (35) wil niet anders
meer. De ene dag behandelt hij jonge­
ren met complexe gedragsproblemen,
de andere begeleidt hij jongvolwasse­
nen met een verstandelijke beperking.
“Ik heb mijn tweede baan bij Stichting
Zozijn aangenomen om de verbouwing
van ons huis te bekostigen. De combi­
natie van doelgroepen beviel mij zo
goed, dat ik ermee ben doorgegaan.”
Adriaan nam een extra baan om een
centje bij te verdienen. Geld is voor
veel mensen de reden om dubbel­
baner te worden. Zorgmedewerkers
moeten uren sprokkelen om rond te
komen, want door de bezuinigingen
en onzekerheid in de zorgsector liggen
fulltime aanstellingen niet voor het
oprapen. Sommigen hebben een twee­
de baan in de zorg, anderen daarbui­
ten, bijvoorbeeld in de horeca of als
zzp’er.
Scherpe keuzes maken
De combinatie van twee banen levert
Adriaan energie op: “De jeugdzorg is
echt mijn terrein, daar wil ik verder in.
Maar het kan zwaar zijn en dan is de
afwisseling met Zozijn zeer welkom.
Daar is de sfeer wat lichter en maken
cliënten geregeld een lolletje met mij.”
Parttime functies kunnen op papier
prima te combineren zijn, maar wat
als er bij de ene werkgever piekdrukte
heerst en de andere met een noodge­
val kampt? Werk je je dan over de kop?
Adriaan is zich bewust van de risico’s
en heeft scherpe keuzes gemaakt:
“Mijn 36-urige baan bij Pluryn gaat
vóór. Dat heb ik ook zo afgesproken
6
DE ZORG 4 | 2016
met Stichting Zozijn, waar ik op
oproepbasis werk. Die flexibele houding
van de mensen van Zozijn is essentieel,
daardoor kan ik deze banen combine­
ren. In ruil daarvoor help ik ze graag
uit de brand als ik beschikbaar ben.”
Maar zo helder zijn de prioriteiten niet
bij elke dubbelbaner. En dat maakt dat
zorgmedewerkers zich soms in rare
bochten wringen. Yvette Storer kent
de situatie vanuit het oogpunt van de
werkgever. Zij leidt hr-projecten voor
De Hoenderloo Groep, het onderdeel
“Ik zal altijd voor­komen dat
ik oververmoeid op het werk
verschijn”
van Pluryn waar Adriaan werkt. “We
hebben meegemaakt dat een mede­
werker zich hier ziek meldde, terwijl
hij bij zijn andere werkgever gewoon
aan het werk ging. Zijn persoonlijke
omstandigheden maakten dat hij geen
andere uitweg zag.”
Als dubbelbaners dusdanig over hun
grenzen gaan, loopt de kwaliteit van
de zorg dan ook wel eens gevaar? Yvette
schudt beslist haar hoofd. “Het voor­
beeld dat ik gaf, was echt uitzonderlijk.
Bij Pluryn werken we met zware doel­
groepen: jongeren met complexe
gedragsproblemen, waarvan een deel
op last van de rechter bij ons woont.
Onze medewerkers zijn zich heel erg
bewust van de noodzaak om fit op
het werk te verschijnen. Ze willen >
twee banen
Naam: Adriaan
Werkt bij: Jeugdzorginstelling Pluryn
Contract: vast, voor 36 uur
Naam: Adriaan
Werkt bij: GHZ-instelling Zozijn
Contract: oproepbasis
DE ZORG 4 | 2016
7
TREND IN DE ZORG
de cliënten de aandacht geven die ze
nodig hebben en bovendien hun colle­
ga’s niet onnodig in gevaar brengen.
Goed voor zichzelf zorgen is daarvoor
de basis en daar proberen we onze
medewerkers zo goed mogelijk in te
ondersteunen.” Adriaan bevestigt:
“Ik zal altijd voor­komen dat ik over­
vermoeid op het werk verschijn. En
mijn werkgevers ook: hoezeer ze ook
omhoogzitten, ze zullen mij niet vra­
gen een dubbele dienst te draaien.”
Juist minder stress
Ook wetenschappelijk onderzoek laat
zien dat variatie op de werkvloer zorgt
voor minder stressklachten en meer
baantevredenheid. De zorgorganisaties
varen er wel bij: dubbelbaners brengen
andere kennis en ervaring mee van
hun andere werkplek. ­Adriaan: “Bij
Zozijn komt mijn specifieke kennis
over jongeren goed van pas.”
De dubbelbaner kan dus een aanwinst
Het hebben van twee
banen leidt tot meer
baantevredenheid
zijn voor de werkvloer. Het is dan wel
essentieel dat de werkgevers voor goe­
de ondersteuning zorgen en een vinger
aan de pols houden om overwerktheid
tegen te gaan. Bij Pluryn is dat goed
geregeld, vertelt Yvette. “Als basis
­hebben we digitale systemen voor
planning en voor evaluatie. En nog
belangrijker is het persoonlijk contact.
Als een medewerker niet lekker in zijn
vel lijkt te zitten, gaan we in gesprek.
Ook vinden wij het belangrijk om te
laten zien dat wij flexwerkers evenzeer
waarderen als fulltimers. Zo zijn de
mogelijkheden voor bijscholing voor
beide groepen gelijk.”
Vaste gezichten
Ruim baan voor de dubbelbaners dan
maar? “Nou”, zegt Yvette, “bij Pluryn
hebben we bewust gekozen om mede­
werkers weer eerder voltijd aan te
nemen en vaste contracten te geven.
8
DE ZORG 4 | 2016
Dit kan ook nu het stof van de veran­
deringen in de zorg enigszins is gaan
liggen. Onze complexe doelgroepen
vragen veel van onze medewerkers.
Daar willen wij wat tegenoverstellen:
de zekerheid van voldoende uren en
een vaste ­verbintenis. Bovendien is het
voor onze cliënten belangrijk om hou­
vast te hebben, onder andere in de
vorm van vaste gezichten.”
Dat betekent overigens niet dat Pluryn
niet meer met deeltijders werkt. “Onze
flexibele schil blijft nodig. We hebben
ongeveer driehonderd flexwerkers in
dienst, dat is 10% van ons personeels­
bestand.”
Droom
Adriaan blijft voorlopig gewoon
‘dubbel­banen’. “Daar dragen de mooie
cijfers op de bankrekening zeker aan
bij”, zegt hij eerlijk. Met al dat werken
is Adriaan vast blij wanneer hij op de
bank kan ploffen? Nou nee: hij volgt
een deeltijdstudie pedagogiek, kookt
graag voor vrienden en is veel in de
natuur te ­vinden. “Daarnaast ben ik
er voor mijn vriendin als het nodig is.
Zij is gediagnosticeerd met MS en kan
niet meer werken. Dankzij mijn
twee banen kunnen we nu
sparen om onze droom te
verwezen­lijken: in Noor­
wegen een gezinshuis
beginnen, waar j­ongeren
naartoe kunnen komen
voor een ­time-out.”
Ook twee banen?
Hebt u ook twee (of meer) banen, uit vrije keuze of
noodzaak? Hoe bevalt het u om ‘dubbel­baner’ te
zijn? Deel uw ervaringen via www.stichtingizz.nl/
mijnverhaal. Een selectie van de i­ nzendingen komt
op onze website.
STUDENT IN DE ZORG
Aïda Bijlsma
“Oudere collega’s
laten mij direct zelf
taken uitvoeren”
Doener
“De ‘ouderen’ en ‘jongeren’ hebben
elk een andere stijl van begeleiden.
Jonge collega’s zijn iets voorzichtiger:
ze laten mij eerst meekijken tijdens
hun werk. Oudere teamleden gooien
mij sneller in het diepe en laten mij
direct zelf taken uitvoeren. Ze blijven
dan wel beschikbaar voor vragen. Ik
ben een echte doener, dus de tweede
werkwijze past het beste bij mij.”
Computer
Aïda (19) doet de hbo-opleiding
Verpleegkunde (hbo-v). Ze loopt
stage bij een woonvorm voor
verstandelijk beperkte ­cliënten in
Rosmalen. De leeftijds­verschillen
binnen haar team zijn groot,
maar dat vindt ze een voordeel:
“Met jongere medewerkers
­bespreek ik ­vernieuwingen,
­terwijl oudere collega’s mij het
vertrouwen ­geven zelf dingen
uit te proberen.”
“Soms zie ik op de werkvloer wel iets
terug van de clichés over oudere
medewerkers. Zo vroeg een senior
collega mij op mijn tweede stagedag
om hulp met de computer: dat vond
ze zelf moeilijk. Maar niemand hier is
digibeet, hoor: jong en oud gebruiken
de computer om te rapporteren en
informatie op te zoeken.”
Door en door
“Ik loop stage bij zorgorganisatie
Cello, in een huis waar mannen
wonen met een verstandelijke
beperking. Hun ontwikkelingsniveau
is gelijk aan dat van een baby of
peuter. Ze kunnen niet praten en
uiten zich vaak fysiek, dat maakt
het werken hier bijzonder en soms
heftig. Wil ik meer weten over
iemands gewoontes, achtergrond
of ziektegeschiedenis, dan praat ik
met een oudere collega. Zij kennen
de cliënten door en door.”
Vernieuwing
“Het leuke aan de stage is dat mijn
inbreng erg wordt gewaardeerd. Ik
heb een klein project opgezet over
extra aandacht voor hygiëne, zodat
we tijdens de verzorging onszelf en
de cliënten niet ziek kunnen maken.
Voor oudere collega’s is het bijvoor­­beeld niet altijd vanzelf­sprekend om
handschoenen of handalcohol te
gebruiken. Binnenkort geef ik hierover
voorlichting in de teamvergadering.
Ik ben benieuwd naar hun reacties.”
DE ZORG 4 | 2016
9
DE ZORG & IK
10
DE ZORG 4 | 2016
Michelle liet haar maag verkleinen
‘Ik kreeg veel
steun van collega’s’
Je volgt toegewijd een dieet, sport fanatiek, valt kilo’s af en ... komt het
dubbele weer aan. Michelle Smit (26), werkzaam in de gehandicaptenzorg,
maakte dit patroon meermaals mee. Ze hakte de knoop door en onder­
ging een maagverkleining. Na enkele maanden verscheen ze weer op de
werkvloer. “Met overleg kom je ver: mijn collega’s hielpen waar nodig.”
“Ik heb altijd last gehad van over­
gewicht, was voortdurend bezig met
afvallen en bewegen. Noem een dieet
en ik heb het geprobeerd. De druppel
kwam toen ik, na een succesvolle
kuur met Cambridge-shakes, direct
weer flink aankwam. Ik gooide mijn
twijfel overboord – het is toch een
serieuze ingreep – en meldde mij
aan voor een maagverkleining bij
de Nederlandse Obesitas Kliniek.
De operatie staat niet op zichzelf; de
kliniek zorgt voor goede begeleiding
op het gebied van eten, beweging,
verzekering en de mentale kant.
In die periode zocht ik ook naar een
nieuwe werkgever: bij de organisatie
waar ik als flexkracht werkte, moest
ik na drie tijdelijke contracten helaas
een halfjaar stoppen. Het bleek nog
niet eenvoudig: ‘we willen je heel
graag, maar de operatie valt juist in
onze drukste periode’, kreeg ik te
horen. Uiteindelijk was ik werkloos
toen ik in juli geopereerd werd.”
Op eigen houtje
“Na de maagverkleining volgden zes
weken hersteltijd. Het begin was
zwaar: mijn vriend nam vrij om mij
bij alles te helpen. Op 1 september
ging ik weer aan de slag als flexer bij
mijn oude werkgever. Ik begon met
vier uur per week en bouwde dat op
eigen houtje uit tot 32 uur.
Hoewel ik bewust koos voor ‘lichte’
groepen, zonder zware adl-zorg of
gedragsproblemen, bleek het soms
toch lastig mijzelf in acht te nemen.
Op de eerste werkdag tilde ik te zwaar,
“Op de eerste werkdag
tilde ik te zwaar, dat
moest ik met pijn
­bekopen”
dat moest ik met pijn bekopen. Hier­
van heb ik geleerd. Telkens als ik op
een nieuwe groep werd ingedeeld,
besprak ik de situatie met het team.
Dat hielp enorm. Ik kreeg veel hulp en
steun van mijn collega’s. Zij reageerden
heel geïnteresseerd en namen taken
over die ik beter even niet kon doen.
Intussen kan ik weer pijnvrij tillen
en zelfs buikspieroefeningen doen.
Ik ben al 22 kilo kwijt én sinds okto­
ber heb ik een nieuwe baan! Ik werk
als persoonlijk begeleider op een
woonproject. Dit werk ligt mij na aan
het hart. Als cliënten trots zijn op wat
ze hebben bereikt of gewoon blij zijn
mij te zien, krijg ik een warm gevoel
van binnen.”
Als persoon veranderd
ik zal altijd mijn eetschema moeten
aanhouden. Elke twee uur eet ik iets
kleins. Als ik zit te kletsen, ga ik
­onbewust sneller eten. Op de groep
zeg ik dan: ‘Praten jullie gezellig ver­
der, ik richt me even op mijn bord.’
Het is zeker de moeite waard geweest.
Niet alleen omdat mijn conditie beter
en bewegingsvrijheid groter is, maar
de ingreep heeft mij ook als persoon
veranderd. Hoewel ik altijd al mijn
mannetje stond, merk ik dat het
afvallen mij mentaal krachtiger en
toegankelijker maakt. Hoe meer kilo’s
ik kwijtraak, hoe meer ik mijzelf durf
te zijn. Dat merken de cliënten ook!”
Oproep: wat is
uw verhaal?
Kon u ook tijdelijk niet werken
door een ingreep of ziekte?
En bent u hierdoor veranderd
als mens en als zorgmedewerker? Stuur uw verhaal in via
www.stichtingizz.nl/­mijnverhaal.
Want uw verhaal kan anderen
inspireren. Een selectie van
de inzendingen plaatsen wij
op onze website.
“Een maagverkleining is voor altijd,
DE ZORG 4 | 2016
11
GEZOND WERKEN IN DE ZORG
Leuke baan op het
oog, maar is ze wel
‘gezond’?
Waar let u op als u een nieuwe baan zoekt? A
­ llereerst natuurlijk op het
werk zelf, de locatie en het aantal uren. Maar verder? Werken in de
zorg vraagt soms veel, en u moet nog even ‘mee’. Daarom is het
goed om te weten of uw toekomstige werkgever gezond
­werken belangrijk vindt. Die informatie vindt u vanaf nu in de
­Vacaturebank van Stichting IZZ.
Op www.stichtingizz.nl/vacatures
vindt u het grootste aantal zorgvaca­
tures van Nederland bij elkaar: zo’n
zesduizend. Daarnaast vindt u in de
Vacature­bank ook relevante informatie
over de werkgevers. Die organisatie­
profielen zijn sinds kort vernieuwd en
uitgebreid. Zoals u van Stichting IZZ
gewend bent, kijken we vooral naar of
u bij een zorgorganisatie wel gezond
kunt werken: wat doen zorgorganisa­
ties hieraan? Hierover geeft de Vacatu­
rebank nu méér informatie. Bovendien
krijgen organisaties de mogelijkheid
om ook zelf over hun goed werkgever­
schap te vertellen.
Waar blijven de
medewerkers gezond?
Waarom wil Stichting IZZ zichtbaar
maken hoe gezond zorgorganisaties
werken? Vitaliteit is in de zorg belang­
rijker dan ooit, in deze tijd van vergrij­
zing en hoge werkdruk. Stichting IZZ
wil werkgevers die staan voor gezond
werken in de zorg ‘in de etalage zet­
ten’, zodat u dit kunt laten meewegen
in uw keuze voor een nieuwe baan.
denheid geeft een indruk hoe prettig
het personeel het er vindt.
De informatie die hierna volgt, is nog
een tikje interessanter: hier leest u
wat zorgorganisaties zoal doen om
gezond werken mogelijk te maken.
Voorheen konden we alleen laten zien
of werkgevers hebben deelgenomen
aan projecten op dat vlak van Stich­
ting IZZ. Organisaties hebben nu ook
de mogelijkheid zélf te vermelden wat
zij ondernemen om een ‘gezonde’
werkgever te zijn op de gebieden:
werk-privébalans, bevalling en kinde­
ren, chronische ziekten, dag-en-nacht­
ritme, doorwerken tot je pensioen,
fysieke klachten, psychische klachten
en traumatische ervaringen.
Welke informatie?
Wat hebt u eraan?
Wat leest u in de organisatieprofielen?
Allereerst of de werkgever beneden- of
bovengemiddeld scoort op drie onder­
delen: zorggebruik, verzuim en mede­
werkertevredenheid. Zorggebruik en
Het aantal banen in de zorg groeit in
sommige branches alweer voorzichtig.
Die groei zal komende jaren doorzet­
ten. Veel werkzoekenden hebben daar­
door wat meer te kiezen. Maar op wel­
Waarom?
12
verzuim zeggen – in het algemeen –
iets over hoe gezond het werken is bij
de organisatie. De medewerkertevre­
DE ZORG 4 | 2016
ke vacature gaat u reageren; hoe hakt
u de knoop door? Het is goed om niet
alleen naar de baan te kijken, maar
ook naar de werkgever.
Waar werken anderen het liefst? Waar
blijven de medewerkers gezond? Vindt
de organisatie gezond werken net zo
belangrijk als u? De Vacaturebank
geeft deze informatie. Verdiep u ook in
de diensten die werkgevers aanbieden
op het gebied van gezond werken.
Past het aanbod bij uw situatie?
Ga in gesprek
Waarom is die aandacht voor gezond
werken zo belangrijk? Van elke tien
medewerkers in de Nederlandse zorg
hebben er acht of negen fysieke klach­
ten. Ook ervaren zorgmedewerkers dat
hun werk veel impact heeft op hun
privéleven en dit heeft direct gevolgen
voor hun gezondheid, de kwaliteit van
zorg en verzuim.
De organisatieprofielen in de Vacature­
bank geven een ingang om met uw
toekomstige of huidige werkgever in
gesprek te gaan over de aspecten van
gezond werken die voor u belangrijk
zijn. Schroom niet dat te doen, want
gezond werken is ook in de zorg geen
luxe, maar noodzaak.
Verzuimcijfer
Dit zegt iets over de gezondheid
van de medewerkers. Vergelijk
daarom het verzuimcijfer van
de organisatie met dat van de
gehele branche.
Zorggebruik
Wat is het zorggebruik van
de IZZ-verzekerde medewer­
kers, oftewel: hoeveel fysio­
therapie en psychische zorg
gebruiken zij? Deze gegevens
komen uit het onderzoek
Zorggebruik van Stichting IZZ.
Gezond werken
­activiteiten samen
met Stichting IZZ
Stichting IZZ vindt gezond
­werken in de zorg erg belangrijk.
Daarom doen wij onderzoek en
ontwikkelen we activiteiten op
dit gebied. Op het organisatie­
profiel ziet u welke Gezond
­werken activiteiten de organisa­
tie samen met Stichting IZZ
­uitvoert.
Gezond werken activiteiten
van de organisatie
Welke Gezond werken activiteiten
voert de organisatie zelf uit? Bijvoor­
beeld op het gebied van fysieke
­klachten, psychische klachten, balans
werk-privé en chronische berperkingen.
DE ZORG 4 | 2016
13
DE SPECIALIST
‘Een ervaringsdeskun­
dige zit niet tegenover
maar naast de cliënt’
Een nieuw type ggz-medewerker is bezig
aan een snelle opmars: de ervaringsdeskundige. De naam zegt het al: bij de zorg voor
cliënten put deze uit zijn eigen ervaring met
psychische klachten. Wat is de toegevoeg­
de waarde van ervaringsdeskundigen?
Hoe werken zij samen met collega’s en
­cliënten aan herstel? De Zorg praat met
Phillipe Delespaul, bijzonder hoogleraar op
het gebied van innovatie in de geestelijke
gezondheidszorg.
In de ggz werken al meer dan duizend
­ervaringsdeskundigen, terwijl de functie
­kortgeleden nog niet bestond. De meesten
zijn vrijwilligers, maar een groeiend aantal
heeft een betaalde baan. Hoe is dit nieuwe
­specialisme ontstaan?
“De komst van de ervaringsdeskundige hangt
samen met een cultuurverandering binnen de
geestelijke gezondheidszorg: de focus verschuift
van genezen naar herstellen. Herstel is breder
dan ‘beter worden’: we streven ernaar dat een
cliënt zijn maatschappelijke rollen – zoals
ouder, partner of professional – weer leert
­vervullen en zijn persoonlijke doelen weer
kan nastreven. Die zaken zijn essentieel voor
het welzijn én dragen vaak evenzeer bij aan
genezing als psychotherapie of medicatie.
­Voorwaarde voor het herstelproces is dat
de ­cliënt actief partner is in de behandeling.
Juist een ervarings­deskundige kan hem daarbij
goed begeleiden en stimuleren.”
Wat doet een ervaringsdeskundige precies?
“Een ervaringsdeskundige houdt zich niet bezig
14
DE ZORG 4 | 2016
met therapie of medicatie, maar vervult een
coachende rol. Let wel: we reserveren de term
ervaringsdeskundige voor mensen die daartoe
zijn opgeleid. Er bestaan verscheidene gespecia­
liseerde mbo- en post-hbo-opleidingen. Hierin
leren ervaringsdeskundigen onder andere dat
ze hun eigen verhaal niet zonder meer op
­ver­gelijkbare situaties moeten toepassen.
Doordat een ervaringsdeskundige zelf ook is
behandeld voor bijvoorbeeld een verslaving,
depressie, angst of psychose, kan hij op een
gelijkwaardiger niveau gesprekken voeren met
de cliënt. Hij zit als het ware niet tegenover
maar naast de ander. Bij het herstel vervult
de ervaringsdeskundige bovendien een voor­
beeldrol: hij is immers na een periode van
­psychische problemen weer aan het werk.”
Welke meerwaarde kan een ervarings­
deskundige hebben voor de cliënt?
“Hulpverleners, familieleden en vrienden leggen
in het contact vaak – goedbedoeld – de nadruk
op de beperkingen van de psychische aandoe­
ning. De cliënt zal die houding overnemen en bij­
voorbeeld elke vorm van stress gaan vermijden.
Een ervaringsdeskundige kan vanuit zijn voor­
beeldfunctie dat patroon omkeren: als hij kan
werken en zijn dromen verwezenlijken, waarom
de cliënt dan niet? Zo kan hij de cliënt helpen
het leven weer op te pakken.
En het werkt twee kanten op: mogelijk inspi­
reert de aanwezigheid van een ervaringsdes­
kundige andere zorgmedewerkers de cliënten
niet alleen vanuit hun ziekte te benaderen.”
Hoe is het voor andere ggz-medewerkers om
een ervaringsdeskundige in het team te hebben?
“Soms vergt het nog wat tijd voordat zij hun
nieuwe collega vertrouwen als medeprofessional,
zeker als zij die persoon nog kennen als cliënt.
Dit komt door onze neiging iemand te vereen­
zelvigen met zijn psychische aandoening. Wat
helpt, is je goed voor ogen te houden dat
iemand die een aandoening heeft níét die aan­
doening is. Het is overigens ook niet uitgesloten
dat een ervaringsdeskundige een ‘terugval’
krijgt. Zie dat dan niet als een mislukking, maar
vergelijk het met een fysieke aandoening: heeft
een collega diabetes of reuma, dan kijk je niet
op wanneer deze af en toe ziek wordt.”
Kunnen ervaringsdeskundigen andere
­hulp­verleners vervangen?
“Nee, optimale zorg bestaat uit allerlei aspecten
– medicatie, therapie, coachen – en elk van de
teamleden draagt daar evenredig aan bij. Ook de
ervaringsdeskundige. Wat mij betreft mag het
aantal ggz-medewerkers daarom ook groeien,
maar de beleidspraktijk is helaas dat teams eer­
der worden ingekrompen. Vallen er ontslagen,
dan trekken ervaringsdeskundigen vaak aan het
kortste eind, omdat zij meestal als laatste zijn
aangenomen. Bovendien vergoeden zorgverze­
keraars hun uren niet, waardoor zij uit andere
‘potjes’ bekostigd moeten worden of op vrij­
willige basis moeten werken.”
Phillipe Delespaul is bijzonder hoogleraar Innovaties
in de geestelijke gezondheidszorg aan de Universiteit
van Maastricht. Hij werkt bij de Zuid-Limburgse ggz-­
organisatie Mondriaan als klinisch psycholoog en adviseur.
­Delespaul is een van de auteurs van het boek De Nieuwe
GGZ (2016), dat pleit voor minder symptoombestrijding en
meer aandacht voor de zelfredzaamheid van de patiënt.
Hoe zal de zorg door ervaringsdeskundigen
zich in de toekomst verder ontwikkelen?
“Mijn hoop en verwachting is dat de cultuurver­
andering in de ggz doorzet en dat het aantal
ervaringsdeskundigen daarmee toeneemt.
Belangrijk is dat het specialisme een plaats
krijgt in het register van zorgfuncties. Dat draagt
bij aan de erkenning van de functie en opent
daarnaast deuren voor vergoeding door de zorg­
verzekeraars, zodat ervaringsdeskundigen een
beter salaris kunnen verdienen, afgestemd op
hun deskundige bijdrage en gelijkwaardig aan
dat van hun collega’s. Dat zou een kroon zijn op
de emancipatie van de ervaringsdeskundige.”
Ervaringsdeskundige Bart de Klein van H
­ erstelkliniek
Mentrum vertelt over zijn b
­ oeiend werk in de video
die wij van hem maakten. De video kunt u via
www.stichtingizz.nl/­ervaringsdeskundige ­bekijken.
DE ZORG 4 | 2016
15
TEST
Is uw carrière klaar
voor de toekomst?
Bent u veertigplusser, dan voelt u zich wellicht al een ‘ouwe rot’ op de werkvloer.
Tegelijkertijd hebt u nog flink wat arbeidsjaren voor de boeg. Wat gaat u al die
jaren doen? U zit best lekker op uw huidige plek, óf wilt u toch graag wat anders?
Ziet u de veranderingen in de sector met angst en beven tegemoet, of ziet u juist
kansen? Kortom, bent u een ‘planner’, ‘plakker’, ‘piekeraar’ of ‘carrièretijger’?
Hoe ziet u uzelf op uw werk over tien jaar?
Wat vindt u het prettigst aan uw huidige werk?
a.Ik lig er weleens wakker van: heb ik dan nog werk?
b.Dan heb ik mijn opleiding voltooid en kan ik een mooie
stap maken.
c. Dan doe ik nog hetzelfde als nu.
d.Dan zit ik op de stoel van mijn leidinggevende.
a.De zekerheid van een vast contract, al weet je
natuurlijk nooit ...
b.De scholingsmogelijkheden, zo kan ik me b
­ lijven
­ontwikkelen.
c.De gezelligheid met collega’s en de korte r­ eistijd.
d.De carrièremogelijkheden: ik kan hier o
­ pklimmen.
Tijdens uw jaargesprek stelt uw leiding­
gevende voor dat u een cursus gaat volgen.
U antwoordt:
a.“Doe ik mijn werk soms niet goed genoeg?”
b.“Dat treft, hier heb ik een lijstje met ­opleidingen
die me aanspreken.”
c.“Is het verplicht? Laat mij maar gewoon mijn
diensten draaien.”
d. “Welke promotie levert zo’n cursus me op?”
16
Onrust op de werkvloer: er komt een reorgani­
satie aan en er gaan ontslagen vallen.
Hoe reageert u?
a. Ik pieker en lig nachten wakker.
b.Ik plan een loopbaangesprek in bij P&O.
c. Ik denk: het zal mijn tijd wel duren.
d.Ik vertrek met een mooie ontslag­regeling naar een
betere baan.
Meestal a: ‘piekeraar’
Meestal b: ‘planner’
Onzekere tijden op de werkvloer? U
­piekert en blokkeert. Prik dagelijks een
piekerkwartiertje en ontspan tijdens een
frisse wandeling. Plan een loopbaan­
gesprek met uw werkgever, verleg de
focus naar kansen en mogelijkheden
en maak samen een stappenplan. Dan
zit u snel weer ­f­­luitend op de fiets.
U hebt uw professionele doel voor
ogen en werkt daar stapsgewijs naartoe. U komt er wel. Een tip: houd uw
ogen open voor de verrassingen die
het werkende leven soms in petto
heeft. Wie weet e
­ indigt u op een
andere, nog mooiere plek dan u in
gedachten had.
DE ZORG 4 | 2016
Meestal c: ‘plakker’
Meestal d: ‘carrièretijger’
U bent de vaste waarde in het team.
Wat u betreft, kabbelt alles tot uw
­pensionering voort zoals het is. Maar
is dat wel realistisch? En hebt u niet
­stiekem behoefte aan meer uitdaging?
Ga eens met uw werkgever om de
tafel voor een open gesprek.
Uw doel is om op te klimmen, bijvoorbeeld naar een leidinggevende functie.
Reorganisaties ziet u als kansen. Prima!
Maar kijk op de weg naar boven óók
af en toe om u heen, en geniet van
de kleine dingen.
Over de premie van de IZZ Zorgverzekering
Wat is uw zorg waard?
Een regelmatig terugkerende opmerking van IZZ-leden in het klanttevredenheidsonderzoek, is dat zij de IZZ Zorgverzekering (te) duur vinden. Maar is dat ook
­werkelijk zo? Waarom zijn sommige andere zorgverzekeringen goedkoper?
Of lijkt dat alleen maar zo? In dit artikel geven we antwoord op die vragen.
Bij de jaarlijkse keuze van een zorgverzekering kiezen de
meeste overstappers hun nieuwe basisverzekering vooral
op basis van prijs. Vaak is dit een budget- of selectpolis:
een polis met een zeer beperkte zorgkeuze en een lage
premie. Deze budgetpolissen trekken vooral jongeren
aan die geen of weinig zorg gebruiken. Meestal weten
zij niet welk type polis ze hebben gekozen. Daardoor
ervaren ze de beperkingen die samenhangen met de
lage prijs pas als ze zorg nodig hebben: het zorgmoment.
Als ledencollectief van mensen die zelf in de zorg werken, is het zorgmoment voor IZZ belangrijk. Juist dán
ervaart u namelijk wat de werkelijke waarde is van de
gekozen basisverzekering. Daarom biedt IZZ geen
­budgetpolis, maar alleen een naturapolis met ruime
­keuze van kwalitatieve zorg en een restitutiepolis
met vrije zorgkeuze.
Is IZZ duurder dan de andere verzekeringen?
Nee, sterker nog, de premie van de IZZ-basisverzeke­r­ingen zat in de afgelopen vijf jaar steeds onder het
marktgemiddelde (bron: Nederlandse Zorgautoriteit).
Dit ­betekent weliswaar niet dat IZZ de goedkoopste
was, maar wel dat de IZZ-premies de ­afgelopen jaren
goedkoper dan gemiddeld zijn geweest.
Premie basisverzekering 2012 - 2016
Jaar
Markt­
IZZ Natura­
gemiddelde polis
€ 1.226
€ 1.166
2012
€ 1.213
€ 1.161
2013
€ 1.098
€ 1.002
2014
€ 1.164
€ 1.115
2015
€ 1.200
€ 1.115
2016
IZZ Restitu­
tiepolis
€ 1.183
€ 1.177
€ 1.018
€ 1.163
€ 1.163
Waarom zijn de aanvullende verzekeringen van IZZ
heel uitgebreid?
Door een pakket met meerdere zorgsoorten te bieden,
spreiden we de risico’s en betaalt iedereen (een beetje)
mee aan de zorg van anderen. Dit zorgt ervoor dat veelgebruikte zorg zoals mondzorg en fysiotherapie, voor
iedereen betaalbaar en toegankelijk blijft.
Als we kijken naar het pakket dat veruit de meeste IZZ-­
leden hebben – Zorg voor de Zorg – zien we dat hier
onder andere een vergoeding voor mondzorg tot € 250
per jaar in zit en 16 fysiotherapiebehandelingen. Dat veel
van onze leden behoefte hebben aan mondzorg en
­fysiotherapie zal u niet verbazen. Zo blijkt bijvoorbeeld
uit het jaarlijkse onderzoek van Stichting IZZ naar zorggebruik dat bijna 1 op de 3 zorgmedewerkers fysiotherapie gebruikt en gemiddeld 14 behandelingen nodig
heeft. Ook mondzorg wordt veel gebruikt.
Waar wordt die prijs van de aanvullende
­verzekeringen door bepaald?
Bij elkaar opgeteld, zorgen fysiotherapie en mondzorg
voor bijna 90% van de kosten van het zorggebruik in
Zorg voor de Zorg. De overige kosten zijn de zorggebruik­
kosten voor de vergoeding van mantelzorg, preventie,
de pil en kosten voor de administratieve verwerking
van bijvoorbeeld declaraties en zorginkoop van de
­uitvoerend zorgverzekeraar.
14%
Overig
42%
44%
Mondzorg
Beweegzorg
(o.a. fysiotherapie)
Kosten aanvullende verzekering
Ten slotte
De vraag of de IZZ Zorgverzekering nu duur of goedkoop
is, moet u uiteraard zelf beantwoorden. Wat wij u wel
willen meegeven, is dat u pas echt ervaart hoe u verzekerd bent als u zorg nodig hebt. En dan is de premie van
uw basis- en aanvullende verzekeringen niet meer het
belangrijkst. Wat dan telt is dat u de goede zorg van uw
keuze krijgt en een ruime vergoeding voor zorg die u
veel gebruikt.
DE ZORG 4 | 2016
17
Werkgelegenheid
Misschien ligt u er
weleens wakker van.
Hoe zorg ik dat ik als
zorgmedewerker mijn
baan behoud?
Bestaat mijn func­
tie over tien jaar
überhaupt nog
wel? Wat adviseer ik
mijn kind als het ook
de zorg in wil? De
Zorg stelde deze
­vragen aan Tjerry
­Verhoeven, projectmanager bij de Werkgeversvereniging Zorg
en Welzijn (WZW).
De zorg verandert razendsnel. Terwijl het stof van
de stelselwijzigingen nog neerdwarrelt, dienen
nieuwe ontwikkelingen zich alweer aan, zoals
­vergrijzing en diverse technologische innovaties.
Wat zijn de gevolgen van deze trends voor de
banen in de zorg? Tjerry Verhoeven deed hier
onderzoek naar voor de Werkgeversvereniging
Zorg en Welzijn. Zij beschrijft acht arbeidsmarkt­
trends in de zorgsector.
1
Technologische ontwikkelingen
De technologisering van de zorg neemt
een vlucht, dat staat vast. Hóé de tech­
nologie zich gaat ontwikkelen, is nog de
vraag. Tjerry kan wel alvast een sprookje door­
prikken: “We hoeven niet bang te zijn dat robots
banen gaan overnemen.” Die zullen hoogstens
zorgmedewerkers gaan ondersteunen, stelt ze:
“Een zorgrobot doet bijvoorbeeld bewegings­
oefeningen voor aan een groep, terwijl de fysio­
therapeut rondloopt en deelnemers aanwijzin­
gen geeft.” Tjerry verwacht dat de technologische
ontwikkeling eerder banen zal opleveren dan
kosten. “Er komen bijvoorbeeld steeds meer
draagbare apparaatjes (wearables) op de markt
die lichaamsfuncties thuis meten. Dit verandert
de zorg; er moeten medewerkers komen die
“We hoeven niet bang te
zijn dat robots banen gaan
overnemen”
patiënten uitleg geven bij deze wearables en de
meetresultaten in de gaten houden.” Dit is maar
een van de vele technologische snufjes die de
zorg kan verwachten. Tjerry drukt roc’s op het
hart om de opleidingen up-to-date te houden:
18
DE ZORG 4 | 2016
in de zorg: 8 trends
“De ontwikkelingen gaan razendsnel. Het is
belangrijk de lessen hier steeds op aan te passen.”
2
Decentralisatie
De stelselwijzigingen hebben een
groot effect op de arbeidsmarkt.
Tjerry: “De Rijksoverheid heeft veel
taken ­over­gedragen aan gemeenten, mantelzor­
gers en patiënten zelf. Daardoor is het aantal
banen voor l­ ager­opgeleide zorgmedewerkers
gekelderd.” De (thuis)zorg van zorgmedewerkers
op mbo niveau 1 en 2 wordt immers niet meer
vergoed. Mantelzorgers moeten de huishoudelijke
hulp overnemen. Tjerry: “Op den duur is er voor
deze groep mbo-opgeleiden misschien helemaal
geen werk meer in de zorg. De banen waarvoor
zij zijn ­opgeleid, bestaan dan nauwelijks meer.
De scholen moeten daarom hun opleidingen
verbreden, zodat afgestudeerden ook in andere
branches terechtkunnen. En wie kan, raad ik
aan door te leren.”
3
Cross-overfuncties
De stelselwijzigingen leveren ook nieu­
we banen op: de zogenaamde cross­overfuncties. Die heten zo, omdat ze
een brug slaan tussen verschillende vormen van
zorg. Tjerry: “Zorgmakelaars en wijkondernemers
kennen het zorglandschap door en door. Zij
maken afspraken met zorgorganisaties, de
gemeente, familie en buren, zodat de patiënt
thuis kan blijven wonen.” Een andere nieuwe
functie is die van lifestyle-coach, die cliënten
helpt gezonder te leven. De zorgtechnicus ten
slotte maakt het leven van patiënten eenvoudi­
ger door slimme technische oplossingen te
bedenken voor dagelijkse problemen.
4
De sector vergrijst
De zorg vergrijst en ontgroent. Een
ontwikkeling waarvan we de gevolgen
niet moeten onderschatten, aldus
­Tjerry: “Na overheid en onderwijs is de zorg de
‘oudste’ sector. In 2020 is 30% van de zorgmede­
werkers 55 jaar of ouder.” De komende jaren
gaan veel medewerkers met pensioen, waardoor
er tekorten komen aan zorgmedewerkers.
Ook vraagt de vergrijzing om een cultuur­­ver­andering bij werkgevers en werknemers:
“Samen moeten ze zorgen dat zorgmedewerkers
tot hun pensioen inzetbaar blijven. De zorgmede­
werkers door te sporten en steeds bij te scholen,
organisaties door bijvoorbeeld verlofregelingen
aan te ­bieden als medewerkers tijdelijk moeten
mantelzorgen voor een familielid.”
5
De zorgvraag blijft groeien
De werkgelegenheid in de zorg is de
afgelopen jaren afgenomen. “Dat was
bijzonder, want in de periode daarvoor
kende de sector alleen maar groei. Beleidsmaat­
regelen en bezuinigingen waren de oorzaak >
DE ZORG 4 | 2016
19
van de krimp.” Maar we zitten nu op een
­omslag­punt, stelt Tjerry. “De zorgvraag is de
afgelopen jaren wél blijven stijgen. Nu de grote
bezuinigingen achter de rug zijn, komen er
voorzichtig weer banen bij in de zorg. In sommi­
ge branches zien we die groei al, bijvoorbeeld in
de gehandicaptenzorg en ggz. In andere branches,
bijvoorbeeld jeugdzorg en welzijn, is nog wat
krimp. Vanaf 2017 verwacht ik een lichte banen­
groei in de meeste branches.”
6
Tekort aan hoogopgeleide krachten
Het aantal banen gaat weer groeien, dat
is goed nieuws. Maar het zorgt ook voor
een nieuw knelpunt. Waar we moeten
vrezen voor een overschot aan medewerkers op
mbo 1- en mbo 2-niveau (zie trend 2), komt er
juist een tekort aan hoogopgeleide zorgmede­
werkers, vanaf niveau mbo 3. “Dat komt deels
door de ontgroening van Nederland”, zegt Tjerry.
“Er zijn simpelweg minder jongeren. Daardoor
krijgen de ­opleidingen minder aanmeldingen en
studeren er minder toekomstige zorgmedewer­
kers af.” Daarnaast heeft het imago van de zorg
als werkgever een knauw gekregen: “De media
pakten de laatste jaren groot uit met berichten
over slechte baankansen. Nu dat bijtrekt, duurt
het even voor het imago weer op peil is.”
7
Tekort aan stageplaatsen
Met het dreigende tekort is het belang­
rijk dat opleidingen alle studenten kun­
nen toelaten. Scholen worstelen echter
met een gebrek aan stageplaatsen. “Hoewel dit
vooral voor de eerste- en tweedejaarsstages
geldt, is het een serieus probleem”, bevestigt
Tjerry. “De wil is er wel: zorgorganisaties vinden
het belangrijk de ­nieuwe generatie op te leiden
en zijn blij met de nieuwe kennis die stagiairs
meebrengen. Maar het begeleiden van stagiairs
vraagt tijd die soms gewoon ontbreekt. Zeker nu
zorgorganisaties in het kader van ‘een leven
lang leren’ vaak ook eigen medewerkers intern
opleiden.” Is er een oplossing? “In Gelderland
experimenteren werkgevers met duo-sta­
ges, waarbij een jongerejaars- en oude­
rejaarsstudent samen stage lopen.
De vierdejaars neemt dan een deel
van de begeleiding van de jonge sta­
giair over van de medewerkers.”
20
DE ZORG 4 | 2016
8
Flexibilisering
Door vergrijzing en tekorten zit de zorg­
sector te springen om jonge medewer­
kers. Toch hebben jongeren soms moei­
te een felbegeerd vast contract te veroveren. Dat
komt door de flexibilisering van de arbeids­
markt, weet Tjerry. “De arbeidsmarkt van de
“Ik zie geregeld vacatures
waarbij de zorgorganisatie
direct een vast contract
­belooft”
zorg in Nederland is heel dynamisch. Zorgorga­
nisaties moeten met een zogenaamde flexibele
schil werken. Zo kunnen ze het aantal mede­
werkers aanpassen als een
contract met een gemeen­
te bijvoorbeeld afketst.”
Zijn zorgmedewerkers
hiervan de dupe? Tjerry
denkt dat het meevalt: “Bij
banen waarvoor te weinig kan­
didaten zijn, kunnen sollicitanten
eisen stellen. Ik zie geregeld vacatu­
res waarbij de zorgorganisatie direct
een vast contract belooft.”
Daarnaast pleit ze voor een nieuw systeem:
“WZW voert momenteel een proefproject uit
waarbij meerdere zorgorganisaties een poule
van flexibele medewerkers delen. Hierdoor krij­
gen de werkgevers de flexibiliteit die ze willen,
terwijl de werknemers juist zekerheid hebben.
Niet de zekerheid van dagelijks met dezelfde
collega’s op dezelfde afdeling werken, maar wél
de zekerheid van vast maar afwisselend werk.”
DIT IS DE ZORG
27-10-2016
17:00 uur, afdeling verloskunde
Flevoziekenhuis, Almere
Stel je voor: je komt met weeën het
ziekenhuis binnen, maar niemand
verstaat je. Het Flevoziekenhuis telt
veel patiënten van niet-Nederlandse
afkomst. De afdeling verloskunde
werkt daarom met een communicatie­
map in acht talen, ontwikkeld door
verpleegkundige Nathalie Walhout.
Almere is een multiculturele stad
en het Flevoziekenhuis zorgt ook
voor de vluchtelingen uit het nabij­
gelegen azc. Daardoor zijn niet alle
patiënten de Nederlandse taal
machtig. Dat kan voor problemen
zorgen, weet Nathalie: “We redden
ons met handen en voeten of de
tolkentelefoon, maar die laatste is
minder geschikt voor spoedsituaties.”
Toen Nathalie voor haar opleiding
tot obstetrieverpleegkundige
(gespecialiseerd in verloskunde) de
opdracht kreeg een hulpmiddel voor
de afdeling te ontwikkelen, besloot
ze het idee voor een communicatie­
map uit te werken. “Ik vroeg mijn
collega’s naar de meest gestelde
vragen op de spoedpoli voor zwan­
gere vrouwen. Die heb ik laten ver­
talen in het Engels, Frans, Spaans,
Turks, Arabisch, Russisch, Pools en
Chinees.” Ook liet ze verduidelijken­
de illustraties maken.
Chinese karakters
De vragen in de map bestrijken
­uiteenlopende onderwerpen: van
klachten en behandelingen tot
adresgegevens en verzekering. De
eerste keer dat ze de map toepaste,
herinnert Nathalie zich nog goed.
“Ik liet een dame in Chinese karak­
ters de vraag lezen of ze weeën had.
Ze knikte en er brak een opgeluchte
lach door op haar gezicht.”
Inmiddels wordt de communicatie­
map van het Flevoziekenhuis op
verloskunde-afdelingen in het hele
land gebruikt. “Van Assen tot
­Terneuzen”, lacht Nathalie, die de
opbrengsten aan een goed doel
schenkt: Midwives4mothers.
Geïnteresseerde ziekenhuizen
­kunnen Nathalie e-mailen op: ­
[email protected].
DE ZORG 4 | 2016
21
Uw zorg in goede
handen met onze eigen
IZZ Zorgverzekering
U werkt dagelijks in de zorg, met hart en ziel.
En weet als geen ander dat goede zorg niet
­vanzelfsprekend is. Daarom is de IZZ Zorgver­
zekering ­speciaal op maat voor zorgmedewerkers.
In 2017 kunt u weer vertrouwen op ruime keuze­
vrijheid, een scherpe premie en hoge ­collectieve
­korting. Daarnaast bieden we extra ruime ver­
goedingen voor bijvoorbeeld fysio­therapie en
­mantelzorg; zorg die zorgmedewerkers vaak
nodig hebben. Met de IZZ Zorgverzekering is
uw zorg in goede handen!
Wat wijzigt er in uw zorgverzekering in 2017
U hebt uw zorgpolis in november ontvangen.
­Hierop ziet u welke basisverzekering en aan­
vullende verzekeringen u hebt. Het eigen risico
blijft in 2017 hetzelfde: € 385.
Wel verandert een aantal voorwaarden en vergoedingen. Kijk op www.izz.nl/wijzigingen2017 voor
het uitgebreide en complete overzicht van alle
­wijzigingen en de voorwaarden.
22
DE ZORG 4 | 2016
De collectieve zorg­­­ver­­zekering van IZZ
•Volledige vergoeding voor
alle fysiotherapie
•Extra ruime vergoeding voor
­mantelzorg
•10% collectiviteitskorting op
de basisverzekering
• Uw werkgever betaalt mee
• Geen medische selectie
Kijk voor meer informatie op
www.izz.nl/collectief
U zit goed bij IZZ, net
als ruim 210.000 collega-­
zorgmedewerkers!
Veel zorgmedewerkers maken
gebruik van fysiotherapie
85% van de zorgmedewerkers heeft fysieke klach­
ten. En 1 op de 3 zorgmedewerkers maakt gebruik
van fysiotherapie. Zo ook Anita, donorassistente bij
de bloedbank.
“Ik werk al 29 jaar bij de bloedbank. Dat is fysiek
misschien minder zwaar dan andere banen in de
zorg. Maar door de drukke zorg voor de donoren
let ik niet altijd op de juiste houding. Ik heb daardoor veel last van nek en schouders. Ik heb gekozen voor IZZ, onze eigen zorgverzekering. Want
IZZ weet wat werken in de zorg van je vraagt.
Fysio­therapie is altijd extra goed verzekerd.”
Daarom extra ruime vergoe­
dingen voor fysiotherapie
Volledige vergoeding
Met de aanvullende verzekering
Zorg voor de zorg + Extra 3 krijgt
u volledige vergoeding voor
fysiotherapie. Hebt u een andere
aanvullende verzekering? Dan
zijn ook hierin ruime vergoe­ding­
en voor fysiotherapie ­opgenomen.
MEER INFORMATIE?
KIJK OP WWW.IZZ.NL/FYSIO
Mantelzorgers hebben een zware taak
Maar liefst 1 op de 3 zorgmede­
werkers zorgt voor een bekende.
Deze extra zorg vraagt veel van
mantelzorgers. Er blijft vaak
maar weinig vrije tijd over. Zo
ook verpleegkundige Marjan:
“Ik ben Marjan en ik werk al 31 jaar
als verpleegkundige. Twee jaar
geleden heb ik met teamgenoten
voor een ernstig zieke collega
gezorgd. Een mooie taak, maar
ook een ­zware, naast mijn gezin
en baan. En toch ook enorm
dankbaar, om te helpen bij de
zorg zoals zij die wenste. Ik heb
gekozen voor IZZ, de eigen
zorgverzekering van mensen
in de zorg. Want IZZ weet waar
zorgmedewerkers behoefte
aan hebben.”
Daarom extra vergoedingen voor
­mantelzorg
Hulp van een mantelzorgmakelaar
Via de IZZ Zorgverzekering kunt u ondersteuning
krijgen. Bijvoorbeeld via een mantelzorgmakelaar
die u adviseert bij mantelzorgtaken. Een mantelzorgmakelaar kan ook allerlei regeltaken van u
overnemen, op het gebied van zorg, welzijn en
financiën.
Vervangende mantelzorg
Mantelzorgers hebben vaak weinig tijd voor zichzelf. Daarom hebben we in de IZZ Zorgverzekering
ook een vergoeding voor vervangende mantelzorg
opgenomen. Er komt dan een professionele verzorger die de mantelzorg tijdelijk overneemt. Zodat u
even op adem kan komen.
MEER INFORMATIE? BEL MET DE IZZ ZORGADVISEURS: 088 - 131 16 12, BEREIKBAAR
OP WERK­DAGEN VAN 8.30 TOT 17.00 UUR.
KIJK OP: WWW.IZZ.NL/HULPBIJMANTELZORG
DE ZORG 4 | 2016
23
Blijf gezond en
­ontwikkel uzelf
•
•
•
•
Ledencollectief
Belangenbehartiger
Gezond werken in de zorg
Speciaal voor ­zorgmedewerkers
al
Specia ­
voor
leden
Om ook voor de toekomst goede zorg te kunnen
blijven verlenen, is het belangrijk dat u goed voor
uzelf zorgt. P­ ersoonlijke ontwikkeling en meegaan
met de tijd, horen ook daarbij.
Stichting IZZ weet dat er steeds meer van zorg­medewerkers wordt
verwacht en dat dit mogelijk (gezondheids)problemen kan geven.
Daarom biedt Stichting IZZ u, in samenwerking met enkele partners,
drie trainingen en een test voor persoonlijke ontwikkeling. Deze
­helpen u de regie in eigen hand te houden.
•
De online training van GoodHabitz. Deze trainingen zijn
gericht op meer productiviteit, positiviteit, doelmatigheid en
werkplezier.
•
De Talentscan. Iedereen heeft talenten, maar het is nog niet
zo ­makkelijk om te weten waar u goed in bent. Altijd al willen
weten wat uw talenten en valkuilen zijn? Doe dan de Talentscan
en ontvang ontwikkeltips om beter te worden in uw werk.
•
De Sante-Q Vragenlijst. Via een gratis online vragenlijst, krijgt
u ­persoonlijke feedback met duidelijke informatie en mogelijke
gezondheids­risico’s en tips voor uw leefstijl en werkvermogen.
•
De online trainingen van Minddistrict. Ervaart u lichamelijke
of psychische klachten? Deze trainingen helpen u de regie in
eigen hand te houden.
LEES MEER OVER DEZE TRAININGEN OP:
WWW.STICHTINGIZZ.NL/­PERSOONLIJKE-ONTWIKKELING