Examen Aardrijkskunde

NOTITIES
Examen Aardrijkskunde
De Zon
Cijfergegevens
- diameter : 1 392 000 km (109x de aarde)
- temperatuur oppervlak : 5 500 °C
- temperatuur van de kern : 15 000 000 °C
Zonnevlekken zijn - samenstelling : ± 75 % waterstof en ± 25% helium
koelere plaatsen op de
zon. Energieproductie
- gebeurt in de kern door kernfusie daarbij worden
waterstofatomen omgezet in heliumatomen
- De vrijkomende straling is hoofdzakelijk gammastraling
maar door absorbtie wordt deze geleidelijk aan omgezet tot
zichtbaar licht.
- De laatste 20 % van het energietransport gebeurt
hoofdzakelijk door convectiestromen.
Welk deel van de zon
zien wij?
‡ De fotosfeer
(een gele kleur)
Chromosfeer ‡ Boven de chromosfeer bevindt zich de corona die enkel te zien
een dunne laag die is tijdens een totale zonsverduistering.
zich boven de fotosfeer
bevindt Wat is zonnewind?
Deeltjesstroom (elektronen en protonen) van de zon die met
grote snelheid de ruimte ingeslingerd worden.
Welk mooi verschijnsel veroorzaakt het? ‡ Het Poollicht
Kometen en meteorieten
Hoe ontstaat een komeetstaart?
De overgebleven geladen molecule fragmenten worden
opgeveegd door de zonnewind, die ze meesleept in de staart.
Wat is een Oortwolk?
Een intense hoeveelheid komeetkernen die de hele ruimte
omheen ons zonnestelsel bevolkt.
Verschil tussen een meteoriet en een vallende ster?
Geen verschil.
AARDRIJKSKUNDE 18/06
OVERGANGSEXAMEN 2006 - 2007
BRECHT MAES P 1
NOTITIES
Examen Aardrijkskunde
Afstanden in het heelal
De astronomische eenheid (AE) ‡ deze heeft als basis de
gemiddelde afstand aarde-zon = 150 000 000 km
Buiten ons zonnestelsel voldoet AE niet meer en maakt men
gebruik van het lichtjaar.
1 lichtjaar = de afstand die het licht aflegt in één jaar.
Snelheid licht : 300 000 km/s
Reken uit hoeveel kilometer een lichtjaar is.
300 000 x 60(min) x 60(uur) x 24(dag) x 365(jaar) = 9,4608 x 1012 km
Reken uit hoe lang het duurt tot het zonlicht de aarde bereikt.
150 000 000 km / 300 000 km/s = 500 s = 8 minuten 20 seconden
Afstand aarde-maan 1,3 lichtjaar
Afstand aarde tot de rand van de melkweg 47 000 lichtjaar
Afstand aarde tot de rand van het zonnestelsel 2 lichtjaar
Afstand aarde-zon 8,3 lichtminuten
Afstand aarde tot rond heelal 10 à 20 miljard lichtjaar
Afstand aarde tot rand Lokale Groep 6 miljoen lichtjaar
Gevolgen van aardrotatie (p25)
H
L
De winden worden door de aardrotatie afgebogen, dit noemt
men het corioliseffect. In het noordelijk halfrond is de afwijking
naar rechts in het zuidelijke halfrond naar links.
Hoe breed (in graden) is elke uurgordel?
1u = 15 °C
De situatie in België :
- In de winter (wintertijd)
GMT + 1u
Tijd culminatie?
± 12.45 ‡ ± 20 minuten afwijking
- In de zomer (zomertijd)
GMT + 2u
Tijd culminatie?
± 13.45 ‡ ±20 minuten afwijking
Onze kalender
Van waar komt de naam Luni-Solaire kalender?
Het aantal maancyclussen binnen een zon cyclus.
AARDRIJKSKUNDE 18/06
OVERGANGSEXAMEN 2006 - 2007
BRECHT MAES P 2
NOTITIES
Examen Aardrijkskunde
Wie voerde de Juliaanse kalender in?
Julius Caesar
Wat was het gevolg van de fout van de Juliaanse kalender?
Na een eeuw liep de tijd op tot meer dan 18 uur.
Hoe noemt onze hudige kalender?
de gregoriaanse kalender
Welke jaren zijn schrikkeljaren?
Alle jaren die deelbaar zijn door 4 zijn schrikkeljaren behalve
diegene die deelbaar zijn door 100 en niet door 400.
De aardrevolutie en de seizoenen
Schrijf voluit :
NPC : Noordpoolcirkel
ZPC : Zuidpoolcirkel
KKK : kreeftskeerkring
SBKK : Steenbokskeerkring
21 JUNI - ZOMERSOLSTITIUM
Situatie in het noordpoolgebied
Op de noordpool gaat de zon gedurende de hele dag niet
onder, dit noemt men de midzomernacht.
21 MAART EN 23
SEPTEMBER - LENTE/
HERFTS EVENING
Kenmerken
- Zon staat in het zenit
van de evenaar
Situatie op de kreeftskeerkring
De zon staat ‘s middags in het zenit.
Situatie aan de evenaar
De dag is evenlang als de nacht.
Situatie in het zuidpoolgebied
- Dag en nacht zijn De zon komt gedurende de hele dag niet op, dit verschijnsel
overal op aarde even noemt men de poolnacht. Op de zuidpool duurt dit precies 6
lang maanden.
- Zon komt precies op Situatie in België
in het oosten en gaat De zon bereikt haar hoogste zonnestraal van het jaar en
precies onder in het langste en kortste nacht van het jaar.
westen
22 DECEMBER - WINTERSOLSTITIUM
Situatie in het noordpoolgebied
Poolnacht
Situatie aan de evenaar
De zon staat ‘s middags in het zuiden.
AARDRIJKSKUNDE 18/06
OVERGANGSEXAMEN 2006 - 2007
BRECHT MAES P 3
NOTITIES
Examen Aardrijkskunde
Situatie in het zuidpoolgebied
Middernachtzon
Situatie in België
De zon bereikt haar laagste stand van het jaar. Kortste en
langste nacht.
Tijdberekening op aarde
Zo ga je te werk om het uur op een bepaalde plaats op aarde
te berekenen:
1. Maak eenn correctie v/h uur voor de plaats wr je je
bevind (België in de winter -1h, in de zomer -2h)
2. Reken uit in welke uurgordel je je bevindt. Doe dit door de
lengteligging te delen door 15, cijfers na de komma
worden afgerond (plaats 48° OL => 48°/15 = 3,2 = 3)
(plaats 114°WL => 114° / 15 = 7,6
3. Bevindt de plaats zich ten westen van jou dan trek je uren
af, bevindt de plaats zich ten oosten van jou dan tel je
deze uren op (let op de kortste afstand).
4. Hou eventueel rekening met aanpassingen ter plaatse
(aanpassing grenzen, zomertijd).
5. Hou er ook rekening mee dat de datum kan verspringen.
0°
Een Moskoviet (37°OL) wil weten hoe laat het is in New-York
(73°WL). Bij hem is het 16 u. In beide plaatsen zijn er geen
tijdswijzigingen doorgevoerd.
0°
In België (4°OL) is het 12 u zomertijd, reken uit hoe laat het is in
San Francisco (123°WL).
AARDRIJKSKUNDE 18/06
OVERGANGSEXAMEN 2006 - 2007
BRECHT MAES P 4
NOTITIES
Examen Aardrijkskunde
0°
In San-Francisco is het 8 u, hoe laat is het in NY?
0°
In België is het dinsdag 20 u wintertijd, hoe laat en welke dag is
het in Peking (117°OL)?
0°
Iemand reis van Praag (15°OL) naar La Paz in Zuid-Amerika
(67°WL en vertrekt op maandagmorgen om 4 u ‘s morgens,
hoe laat is het dan in La Paz en wanneer komt hij aan als het
vliegtuig 9 uur nodig heeft om de afstand te overbruggen?
Waarneming & weersvoorspelling
Wanneer we naar een weerkaart kijken vallen twee elementen
onmiddelijk op : fronten en druklijnen. Op basis van die
gegevens kunnen meteorologen al een aardige voorspelling
doen.
Wat is luchtdruk?
Dat is het gewicht van een luchtkolom op een oppervlak
van 1 m2
Wat is wind?
Wind is de verplaatsing van lucht van een
hogeluchtdrukgebied naar een lagedrukgebied
AARDRIJKSKUNDE 18/06
OVERGANGSEXAMEN 2006 - 2007
BRECHT MAES P 5
NOTITIES
Fronten zijn gebieden
waar 2 luchtsoorten met
elkaar botsen
Examen Aardrijkskunde
Hoe waait wind rond een hogedrukgebied?
Hoe waait de wind rond een lagedrukgebied?
H
L
An Inconvenient Truth
Wat is de oorzaak van het broeikaseffect?
‡ Verbranding van fossiele brandstof
Wat zijn de feiten?
‡ De temperatuur verandert
‡ Het ijs smelt (Noordpool smelt weg)
‡ De zeespiegel verhoogt
Wat worden we nu gewaar?
‡ Geen strenge winters meer
‡ Veel warmere temperaturen
‡ Meer huidkankers
Wat zijn de gevolgen voor de toekomst?
‡ De zeespiegel zal 6 meter verhogen
‡ Bij ons zal het een tropische temperatuur worden
‡ De seizoenen schuiven op
‡ De mensen zullen op een kleinere oppervlakte wonen
Polaire satellieten
Soort?
Hoogte (km)?
Baan?
Voordelen?
Nadelen?
AARDRIJKSKUNDE 18/06
Meteosat / MSG
geostationaire
satteliet
36 000 km
zelfde snelheid van
de aarde‡ staat
daardoor stil t.o.v.
de aarde
- meer
gedetailleerde info
- ieder kwartier
een opname
niet zo
gedetailleerd
OVERGANGSEXAMEN 2006 - 2007
NOAA / METOP
Polaire
(Amerikaans)
850 à 900 km
via noord- en
zuidpool
- gedetailleerde
foto’s
- wind en temp.
waarnemingen
slechts 2 à 3
opnames/dag
BRECHT MAES P 6
NOTITIES
Examen Aardrijkskunde
Internetles Fronten !
Geef 4 kenmerken van een hogeluchtdrukgebied.
- is weinig bewolkt
- is weinig wind
- is het zomers warm en s’ winters koud
- is de lucht droog
Geef 4 kenmerken van een lageluchtdrukgebied.
- is altijd bewolking
- is veel wind (behalve kern)
- is het zomers koel en s’ winters zacht
- is de lucht vochtig
Warmtefront (kaart in cursus)
Bij een warmtefront glijdt warme lucht over koude lucht.
Na een passage van een warmtefront stijgt de temperatuur.
Koufront (kaart in cursus)
Bij een koufront schuift de zwaardere koude lucht onder de
warme lucht. Dit gebeurt met groot geweld. Er vormen zich
cumulushimbuswolken (wolktype).
Een sneltrekkend koufront geeft vaak windstoten. Een koufront
gaat regelmatig met onweer samen. Produceert ook soms
hagel. Een koufront is vaak beduidend langer dan een
warmtefront. In een hogedrukgebied is het front niet actief.
Occlusiefront (kaart in cursus)
De plek waar het koufront het warmtefront inhaalt noemt
occlusiepunt. In dit gebied valt de meeste regen.
AARDRIJKSKUNDE 18/06
OVERGANGSEXAMEN 2006 - 2007
BRECHT MAES P 7