Slide 1 - Extras Springer

Dia 1
Module 3: begrijpen van de effecten van een trauma
1
Dia 2
Essentieel element 1
• Herken de impact die het trauma op jouw kind
heeft.
2
Dia 3
We leren door ervaring
3
Dia 4
We leren door ervaring
4
Dia 5
We leren door ervaring
5
Dia 6
Intern alarmsysteem
6
Dia 7
Intern alarmsysteem
7
Dia 8
Ervaring ontwikkelt de hersenen
• De ontwikkeling van de hersenen gaat van beneden naar
boven:uitputting van mededogen;
• van primitief (primair voor overleving);
• naar meer complex (rationeel denken, plannen en abstract denken).
8
Dia 9
Ervaring ontwikkelt de hersenen
• De hersenen ontwikkelen zich door het maken van verbindingen.
• Interacties met verzorgers zijn van cruciaal belang in de ontwikkeling van
de hersenen.
• Hoe vaker een ervaring wordt herhaald, des te sterker worden de
verbindingen.
9
Dia 10
Door een trauma ontspoort de ontwikkeling
Blootstelling aan een trauma zorgt ervoor dat de hersenen
zich zodanig ontwikkelen dat het kind kan overleven in
een gevaarlijke wereld:
• het kind is constant alert op gevaar;
• het kind reageert snel op bedreigingen (door te vechten,
vluchten of verstijven).
De stresshormonen die tijdens een trauma worden
geproduceerd, kunnen
de ontwikkeling van de hogere hersenfuncties verstoren.
10
Dia 11
Jonge kinderen (0-5 jaar)
Belangrijke ontwikkelingstaken
Impact van het trauma
Ontwikkeling van visuele en auditieve
waarneming
Gevoeligheid voor lawaai
Herkenning van en reageren op emotionele
aanwijzingen
Vermijden van contact
Hechting aan primaire verzorger
Verhoogde schrikreactie
Verwarring over wat gevaarlijk is en naar wie je
toe kunt gaan voor bescherming
Angst om gescheiden te worden van bekende
personen of plaatsen
11
Dia 12
Schoolgaande kinderen (6-12 jaar)
Belangrijke ontwikkelingstaken
Impact van het trauma
In de hand houden van angsten en agressie
Emotionele wisselingen
Vasthouden van de aandacht voor het leren en
oplossen van problemen
Leerproblemen
Controleren van impulsen en in de hand houden
van fysieke reacties op gevaar
Verhoogde schrikreactie
Specifieke angsten
Aandacht opeisen
Terugval in jonger gedrag
12
Dia 13
Adolescenten (13-21 jaar)
Belangrijke ontwikkelingstaken
Impact van het trauma
Abstract denken
Problemen bij het verbeelden of plannen van de
toekomst
Anticiperen op en nadenken over consequenties
van gedrag
Over- of onderschatten van gevaar
Accuraat beoordelen van gevaar en veiligheid
Ongepaste agressie
Veranderen en controleren van gedrag, om te
voldoen aan doelen op de lange termijn
Roekeloos of destructief gedrag
13
Dia 14
Ontwikkeling weer op het goede spoor krijgen
• Getraumatiseerde kinderen en adolescenten kunnen
nieuwe manieren van denken, relateren en reageren
aanleren, al is daar veel herhaling voor nodig.
• Rationeel denken en zelfbewustzijn kunnen kinderen
helpen primitieve reacties van de hersenen onder de
duim te houden.
• Afleren en opnieuw opbouwen kost tijd en veel
herhaling.
14
Dia 15
Wat opvoeders met kennis van het trauma kunnen doen
• Een veilige basis bieden met liefde en bescherming.
• Emotioneel en fysiek beschikbaar zijn.
• De behoeften van het kind herkennen en daarop
reageren.
• Leiding geven en een voorbeeld zijn.
• Mogelijkheden bieden om de wereld veilig te ontdekken.
15
Dia 16
Pauze
16
Dia 17
Onzichtbare koffer
Trauma vormt de overtuigingen en verwachtingen van
kinderen:
• over zichzelf;
• over de volwassenen die voor hen zorgen;
• over de wereld in het algemeen.
17
Dia 18
Onzichtbare koffer
18
Dia 19
Marja’s geschiedenis
• Blootstelling aan huiselijk geweld.
• Fysieke mishandeling (gebroken botten en
blauwe plekken).
• Scheiding van haar moeder.
• Medisch trauma (inclusief ziekenhuisopname).
19
Dia 20
Marja’s gedrag
• Marja huilt en schreeuwt, en wijst troosten af.
• Ze schrikt snel en raakt overstuur van harde geluiden.
• Ze schreeuwt wanneer ze naar de dokter moet, zelfs
voordat de dokter of zuster haar heeft aangeraakt.
• Ze vindt troost bij haar fles, wanneer ze die zelf kan
vasthouden.
• Ze wordt rustig van bepaalde muziek.
20
Dia 21
Wat zit er in Marja’s koffer?
21
Dia 22
Wat zit er in de koffer van mijn kind?
(groepsactiviteit)
• Neem een plastic boterhamzakje van de tafel.
• Neem aparte stukken papier en schrijf daarop wat je
denkt dat er in de onzichtbare koffer van je kind zit. Denk
daarbij aan:
• overtuigingen en verwachtingen over het kind zelf;
• overtuigingen en verwachtingen over jou en andere
verzorgers;
• overtuigingen en verwachtingen over de wereld.
22
Dia 23
De koffer ‘opnieuw inpakken’ (groepsactiviteit)
• Hoe kunnen we de koffer ‘opnieuw inpakken’
met positieve ervaringen
en overtuigingen?
• Kunnen we veerkracht vergroten door het kind
zich veilig, capabel en geliefd te laten voelen?
23
Dia 24
Waar opvoeden met kennis van het trauma toe kan
leiden
• Wanneer wij kinderen beschermen tegen het
kwaad, leren zij dat de wereld veilig is.
• Wanneer wij kinderen steunen en verzorgen en
op ze reageren, leren zij dat ze capabel zijn.
• Wanneer wij kinderen affectie en liefde geven,
leren zij dat ze geliefd zijn.
24
Dia 25
Afronding
25