Document

Voormalig Zwembad Beekhuizen
..en de dieren die daar nu wonen
Achtergrondinformatie door IVN Oostveluwezoom
voor groep 7/8 en ouder.
1
Het Zwembad…..
vroeger…..
… en straks?
• Bodytekstregel arial 20 punten
• Bodytekstregel arial 20 punten
• Bodytekstregel arial 20 punten
2
Verleden
en
• In 1955 werd het zwembad
geopend. Door geldgebrek
moest het in 1988 weer dicht.
• Later kwamen er mensen
wonen, die het terrein bij
gingen houden: voor henzelf,
maar ook voor de dieren,
vooral de ringslang.
• In 2007 richtten de bewoners
Stichting Broedplaats op. Voor
natuurbeheer en educatie. Om
te laten zien hoe waardevol het
is.
Toekomst
De gemeente heeft een
fraai plan: 6 huizen en
een dubbele villa.
Die zoveel mogelijk
groene energie
gebruiken, vooral van de
zon. En huizen van
natuurlijke materialen,
zoals stro en leem.
Maar ook blijft het een
natuurterrein, als plek
voor o.a. slangen en
kikkers.
En voor jullie.
3
De stuwwal.
Als de ijs-tong aangroeit, dikker en zwaarder wordt, duwt
hij de randen van de ondergrond steeds hoger. De lagen die
erin zaten, ook water, gaan mee omhoog.
150.000 jaar geleden, in de één na laatste ijstijd, duwde het groeiende,
zware ijs het land zo diep in, dat hoge wallen aan de rand ontstonden.
Later smolt het ijs en gleed naar beneden, waardoor smeltwaterdalen
ontstonden. Hevige winden bedekten het gebied met zand uit de
drooggevallen zee. Later kwam tegen de zuidhelling fijner zand, dat löss
heet en vruchtbaarder is. Net als in Limburg.
Mammoeten konden hier leven na het ijs, tussen 100.000 en 10.000 jaar
geleden. Vanaf die periode leefden er ook de eerste mensen, jagers en
verzamelaars nog
Later, kwam de landbouw waar de löss was gevallen, omdat dat
vruchtbare grond is. Vanaf de Middeleeuwen ontstonden hier kastelen
en landgoederen. Op die vruchtbare landgoederenstrook ligt ook
voormalig zwembad Beekhuizen.
4
De ringslang Er zijn in Nederland drie slangen: de
gladde slang, de adder en de ringslang.
Alleen de adder is giftig. Alle slangen zijn
erg schuw.
De adder heeft een zigzagpatroon. De
ringslang, die hier veel voorkomt, heeft
geen ring, maar enkel twee vlekken
achter de kop.
Hij leeft van kikkers, padden, wormen en
slakken. Ringslangen kunnen heel goed
zwemmen.
De volwassen ringslang is circa 120 cm
groot. Ze paren in het voorjaar en leggen
een maand later 20-30 eieren. Die
worden in 1 à 2 maanden in een
broeihoop uitgebroed. Die zijn gemaakt
door de bewoners van bladafval, hooi en
takken. Als het daarbinnen maar warm
5
blijft. Jonkies zijn 15cm groot.
Andere
reptielen
Reptielen zijn koudbloedige,
gewervelde dieren. Ze hebben als
bescherming een geschubde huid.
Ze leven in laag, liefst nat gewas.
Alle reptielen hebben warmte nodig
om actief te worden. Slangen
hebben geen poten. Hagedissen
wel, behalve de hazelworm: dat is
een pootloze hagedis. De
Nederlandse hagedissen zijn:
•
•
•
•
Levendbarende hagedis
Zandhagedis
Muurhagedis
Hazelworm
6
Amfibieën
Amfibieën leven in water en op land.
Er zijn vier stadia van ontwikkeling met
heel verschillende vorm: Eerst is het dril,
dat op het water drijft. Bij kikkers in
klonters, bij padden in snoeren. Na het
dril komen de dikkopjes uit het ei: het
tweede stadium. In hun derde vorm
ademen ze door kieuwen: dan zijn het
kikkervisjes. In het vierde stadium
krijgen ze poten en longen: daarmee
kunnen ze het land op.
‘s Zomers leven ze op land waar ze
voedsel zoeken. ‘s Winters graven ze
zich in. In de modder of in de grond.
Er zijn vijf soorten salamanders, vijf
soorten padden en zes soorten kikkers.
De bruine en groene kikker komen het
meeste voor.
7
Er leeft veel meer in het water
8
Insecten
• Insecten zijn belangrijk voor bestuiving
van planten, of als voedsel.
• Er bestaan meer soorten insect dan van
welke andere diersoort ook.
• Van veel insecten worden de eitjes eerst
larven, vaak in natte of vochtige omgeving.
• Na de metamorfose hebben ze een
dekschild, en vaak ook vleugels. De 6
poten hebben “leden”: het zijn geleed
potigen. Hiernaast een libel die net is
uitgekropen.
• Insecten hebben 0, 2 of 4 vleugels.
• In een insectenhotel (zie foto) passen
allerlei soorten: wesp, mier, bij, hommel
9
Zoogdieren die er wonen of
langskomen
• Herten en Reeën
• Vossen en Dassen
• Zwijnen
• Eekhoorns en Marters
reegeit
eekhoorn
eekhoorn
ree
• Muizen
zwijn
Afdruk van hert
10
Vogels
In Beekhuizen leven veel zangvogels. De
mannetjes zingen in het voorjaar om de
vrouwtjes in hun terrein te krijgen.
Merel, vink, koolmees, zwartkop, kauw,
roodborst, lijster en vele andere.
Ook roofvogels komen voor, of komen
langs. Raven, buizerds, valken en uilen.
Ook de ijsvogel, ook wel blauwe flits
genoemd, wordt van tijd tot tijd gezien.
Er is voor hem een nestmogelijkheid
gemaakt.
Welke vogels kan je zelf nu buiten zien?
Sommige vogels trekken in
de winter naar het zuiden,
zoals de zwaluw, de
koekoek, de tjiftjaf. Andere
blijven hier. Je hebt dus
trekvogels en standvogels.
Onze winterse roodborsten
komen uit het noorden.
11
De moestuin
Op het terrein is een
biologische moestuin.
Biologisch mag iets niet
zomaar heten: voor voedsel
dat biologisch is geproduceerd
worden geen kunstmest en
insecticiden gebruikt. Zelfs de
zaden zijn biologisch.
Dieren krijgen niet al
medicijnen voordat ze ziek zijn.
Natuurlijke processen en
hulpmiddelen zijn erg
belangrijk in een biologische
moestuin.
Voedselmakers die een stap verder gaan
krijgen een EKO-keurmerk: die doen vaak
nog meer voor hun omgeving.
Een biologisch-dynamische tuin werkt
volgens antroposofische principes: men
houdt er rekening met maanstanden en
gooit nauwelijks iets weg. Er wordt gewerkt
met veel respect voor plant en dier.
12
De composthoop
• Voeding voor tuinplanten zit vaak in de
aarde, maar meestal niet genoeg.
• Compost is een mengsel van keukenen tuinafval dat door bodemdiertjes is
omgezet in materiaal dat de grond veel
voedselrijker maakt. Wormen, larven,
duizendpoten, pissebedden en
springstaarten, zijn nuttige beestjes in
de aarde.
• Compost is de basis voor een gezonde
tuin. Je kan het in je eigen tuin maken.
13
Praktische
Informatie.
• Het zwembadterrein is open op
zondagmiddag tussen 13 en 16
uur, en op afspraak. Zie:
www.zwembadbeekhuizen.nl
• Je mag op het terrein niet
klimmen, rennen of schreeuwen:
dan jaag je alle dieren weg.
• Een rondleiding door IVN-gidsen
wordt op afspraak verzorgd. Zie:
www.ivnoostveluwezoom.nl
Andere nuttige
links:
• Amfibieën en reptielen:
www.ravon.nl
• www.vogelbescherming.nl
• www.vlinderstichting.nl
• www.nev.nl (insecten)
• www.ivn.nl
• www.knnv.nl
• En:
• www.geerfdenvanvelp.nl
14
ToetsvragenI voor groep 7/8 (en ouder)
1. Hoeveel jaar geleden vormde de één na laatste ijstijd hier de
stuwwal?
2. Hoeveel jaar geleden leefden er mammoets? En mensen?
3. Welke slangen leven er in Nederland? En op Beekhuizen?
Zijn ze giftig?
4. Wat eet deze slang zoal?
5. Noem drie vogels die hier wellicht zouden kunnen leven.
15
Toetsvragen II voor groep 7/8 en ouder)
6. Is een hazelworm een reptiel of amfibie?
7. Waarvoor dient compost?
8. Noem twee kleine bodemdiertjes die voor vertering en
zuurstof in de grond zorgen
9. Noem de vier ontwikkelingsvormen van een kikker
10. Noem drie eetbare planten van dit terrein.
16
Toetsvragen voor groep 7/8 en ouder)
De antwoorden
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
150.000 jaar geleden, ongeveer.
Vanaf 100.000 jaar vóór Chr.
De ringslang, de gladde slang en de adder. De adder is giftig.
Muizen, kikkers, wormen, slakken.
Merel, buizerd, vink, koolmees, pimpelmees, duif, raaf, kauw, ….
Een amfibie: het is een pootloze hagedis.
Compost verbetert de grond voor de groei van planten. Er komen
meer lucht en voedingstoffen in.
8. Pissebed, duizendpoot, springstaartje, regenworm
9. Kikkerdril (ei), dikkop, kikkervisje, kikker
10. Braam, vlierbloesem en vlierbes, brandnetel, paardenbloem,
framboos.
17
Extra vraag voor iedereen
Ken je deze vogels?
2
1
4
5
1. buizerd 2. gaai 3.ekster 4. groene specht
3
6
7
5. pimpelmees 6. merel 7. tortel
18
Verantwoording afbeeldingen:
4
• Van de website: www.broedplaatsbeekhuizen.nl
De dia’s: 1,2,5,6 en de kikker van dia 7.
• Van de landelijke IVN-site: www.ivn.nl
De schoolplaat van dia 8
• Van Corlène van den Camp:
De buizerd van dia 11, de gaai van dia 18
• Van Edo Pino: alle andere vogels van dia 18
2
• Van Katherijne Pino:
De vink en roodborst van dia 11
• Van Ton Hekelaar: de pad van dia 7 en de eekhoorn en
reegeit van dia 10.
• Van Hanneke van der Kroft: dia 4, hertenspoor en zwijn van
6
dia 10 en5de dia’s, 9, 12, 13.
3
7
19