gewrichtsaandoeningen hond

Kreupelheid
Algemeen
Kreupelheid is een klacht die op alle leeftijden en bij alle rassen kan voorkomen. Het kan
heel plotseling beginnen, soms duidelijk na trauma (vechten, aanrijding, iets scherps in
voetzooltje), maar soms ook heel langzaam ontstaan. De kreupelheid kan heel duidelijk
zijn als de hond niet meer op het pootje wil staan, maar soms ook alleen een iets
onregelmatige gang veroorzaken. Kreupelheid kan de hele dag aanhouden of juist alleen
na liggen of na veel beweging optreden. Kreupelheid is in de meeste gevallen een teken
van pijn, ondanks dat maar weinig honden daarbij zullen piepen of janken. De hond
probeert namelijk zijn pijnlijke poot te ontlasten, door hier geen of minder gewicht op te
zetten. Vergeet niet dat het voor een hond vrij simpel is om een van zijn 4 poten te
ontlasten! Hij heeft er dan immers nog steeds 3 over, waarmee hij letterlijk vaak ook goed
uit de voeten kan…
Een enkele keer kan een hond kreupel lopen als gevolg van een mechanische
belemmering. Denk hierbij aan bv een gezwel onder de oksel of een verminderde stabiliteit
van de knie door een ruptuur van de kruisband. Ook uitval van een zenuw kan tot
kreupelheid lijden (bv na een aanrijding of een val). In dat geval zal de hond vaak ook
geen reflexen meer vertonen in het verlamde pootje.
Wat kunt U zelf doen?
Loopt uw hond plotseling kreupel en is hij verder levendig, kijk dan even een paar uur aan
hoe het gaat. In veel gevallen zal kreupelheid die ontstaan is na trauma vanzelf weer
verminderen. Geef uw hond dan wel aangepaste beweging.
Loopt uw hond kreupel en likt hij aan zijn ondervoetje, controleer dan of er niks in een
voetzooltje of tussen de teentjes zit. Een paar keer per dag het ondervoetje in verdunde
badedas weken, kan een goed effect hebben bij vervuilde verwondingen of als er bv een
doorntje in het voetje zit.
Geef uw hond in ieder geval NOOIT PARACETAMOL of ASPIRINE!! Dit kan dodelijk zijn
voor uw hond.
Wanneer naar de dierenarts?
• Als uw hond acuut kreupel loopt en U ziet duidelijke verwondingen of een
veranderde stand of verdikking van de poot.
• Als uw hond acuut op 3 poten loopt en dit niet binnen 24 uur iets verbetert.
• Als uw hond niet meer wil lopen.
• Als de kreupelheid verergert.
• Als uw jonge hond kreupel blijft lopen.
• Als uw jonge hond vaker kreupel loopt.
• Als uw hond verlamd lijkt.
Veelvoorkomende kreupelheden
Kreupelheden bij de jonge hond
Groeipijn of enostosis
Groeipijn komt voor bij snelgroeiende honden van de grotere rassen (vooral Duitse
Herders), maar ook bij Engelse en Franse buldoggen. De leeftijd waarop het op kan treden
is vanaf 4 maanden tot 18 maanden. De klachten variëren van milde tot heftige pijn met
koorts en niet willen eten. Kenmerkend is dat de kreupelheid steeds wisselt van poot. Bij
het onderzoek in onze kliniek is vaak vast te stellen dat de pijn vooral zit halverwege de
lange botten. Met een röntgenfoto is de diagnose te bevestigen. De behandeling zal dan
bestaan uit een aangepast bewegingsregime gecombineerd met ontstekingsremmers.
Indien nodig zal het dieet van uw hond aangepast moeten worden. Er blijkt namelijk een
rechtstreekse relatie te bestaan tussen enostosis en voeding met een verkeerde
verhouding calcium en vitamine D. Preventief is het dus heel belangrijk om kwalitatief
goede voeding te geven die speciaal afgestemd is op de grootte en groeisnelheid van uw
hond. Wij kunnen u helpen bij een verantwoorde keuze(zie preventie groeistoornissen).
Elleboogdysplasie(ED)
Algemeen
Elleboogdysplasie of kortweg ED is in feite een verzamelnaam voor een viertal
aandoeningen die afzonderlijk of gecombineerd in het ellebooggewricht voor kunnen
komen bij met name snelgroeiende honden van de grotere rassen. Het gaat dan om LPC,
LPA, OC(D) en incongruentie van de elleboog. Deze vier aandoeningen hebben een
erfelijke basis en kunnen op de lange termijn slijtage ofwel artrose aan het
ellebooggewricht veroorzaken. Vaak ook zijn zowel linker als rechter elleboog aangetast,
al kan de mate waarin er klachten optreden erg verschillen. In de meeste gevallen
beginnen de klachten vanaf 4 maanden leeftijd. Soms kunnen echter klachten pas op
latere leeftijd voor het eerst zichtbaar worden. Factoren die naast erfelijkheid een rol
spelen zijn overgewicht en voeding(zie preventie groeistoornissen).
LPC
LPC staat voor Los Processus Coronoideus en betekent dat er een klein botje dat deel
uitmaakt van de binnenzijde van het ellebooggewricht los zit. De kreupelheid aan een of
aan beide voorpoten begint vaak rond de 5 maanden. De aandoening komt veel voor bij
Berner Sennenhonden, Labrador en Golden Retrievers, Duitse Herders en Rottweilers.
Soms kan een LPC ontstaan secundair aan een incongruente elleboog (zie incongruente
elleboog). In de kliniek kunnen wij vaststellen dat de elleboog verdikt is en pijnlijk is bij
bepaalde bewegingen. Om de diagnose te bevestigen worden vervolgens röntgenfoto’s
van beide ellebogen gemaakt. De aandoening komt namelijk vaak beiderzijds voor. In
onze kliniek verwijderen we operatief het losse botfragment. In de preventie van LPC
speelt de voeding ook een cruciale rol (zie preventie groeistoornissen).
LPA
LPA staat voor Los Processus Anconeus en is een los deel van de ellepijp. Een LPA is in
veel gevallen erfelijk en kan secundair zijn aan een incongruente elleboog. Een LPA kan
echter ook ontstaan na trauma. Rassen waarbij LPA vaak voorkomt zijn de Duitse Herder,
Duitse Dog en bassets. De klachten zien we vaak al vanaf 4 a 5 maanden leeftijd. Bij het
onderzoek vinden we een verdikte en pijnlijke elleboog, die met name erg gevoelig is bij
overstrekken. Op röntgenfoto’s is een LPA en vaak ook de oorzaak goed vast te stellen.
De behandeling verschilt afhankelijk van de oorzaak, maar is vrijwel altijd operatief.
OC(D)
OC ofwel osteochondritis is een ontwikkelingsstoornis van het kraakbeen bij de jonge
hond. Hierbij beschadigt het kraakbeen en volgt op den duur artrose ofwel
gewrichtsslijtage.
OCD ofwel osteochondritis dissecans kan ontstaan als er bij OC een losse kraakbeenflap
in het gewricht ontstaat. Ook OCD leidt uiteindelijk tot artrose (zie artrose).
Klachten t.g.v. OC of OCD ontstaan meestal tussen 4 en 8 maanden leeftijd. Rassen
waarbij het veel voorkomt zijn Retrievers en Rottweilers. De aandoening is deels erfelijk
bepaald, maar snelle groei en overgewicht spelen ook hier weer een rol. OC(D) is vaak
beiderzijds en kan ook in andere gewrichten voorkomen, zoals de schouder, de hak en de
knie. Bij het onderzoek blijkt het gewricht pijnlijk en verdikt. Op röntgenfoto’s zijn de
afwijkingen vast te stellen. De behandeling,die we in onze kliniek uitvoeren, zal bestaan uit
het operatief verwijderen van het losse stuk kraakbeen. Voeding speelt een grote rol bij de
preventie van OC.(zie preventie groeistoornissen).
Incongruente elleboog
Het ellebooggewricht bestaat uit twee botten van de onderarm, de ellepijp en het
spaakbeen, en het opperarmbeen. Incongruentie van het ellebooggewricht betekent dat
de elleboog niet goed past, doordat ellepijp en spaakbeen niet even snel groeien. Dit kan
komen door erfelijke oorzaken of door beschadiging van een van beide groeischijven.
Problemen worden gezien vanaf 6 maanden en vooral bij Berner Sennenhonden, Duitse
Herders, Retrievers, bassets en Engelse buldoggen. Bij het onderzoek in de kliniek blijkt
de elleboog verdikt en pijnlijk. Op röntgenfoto’s kunnen naast een incongruente elleboog
ook LPC of LPA vastgesteld worden. De behandeling is in alle gevallen operatief en zal
door een orthopeed uitgevoerd worden. Na de operatie zal nog een periode van minimaal
6 weken revalidatie volgen.
Schouderkreupelheid
Schouderkreupelheid zien we vooral bij de grotere rassen. Bij de jonge hond is het veelal
het gevolg van OC(D) (zie OC(D)). Daarnaast zijn er natuurlijk ook andere oorzaken voor
een pijnlijke schouder, zoals bijvoorbeeld trauma t.g.v. stoten of overbelasting van de
schouderpees.
Preventie groeistoornissen
Om de kans op groeistoornissen zoveel mogelijk te verkleinen, is het belangrijk dat een
pup kwalitatief goede voeding krijgt. Pups van grote rassen vertonen een andere
groeipiek dan pups van kleine rassen. Overmatige groei kan voorkomen worden door uw
hond voer te geven dat afgestemd is op de specifieke behoeftes. Wij adviseren voor pups
met een volwassen gewicht van 25 tot 40kg Royal Canin Large Dog Junior, omdat dit de
optimale hoeveelheden energie en calcium bevat en tevens extra chondroitine en
glucosamine voor gezonde gewrichten. Pups van rassen met een volwassen gewicht
groter dan 40kg kunnen tot de leeftijd van 8 maanden ook gevoerd worden met Large Dog
Junior van Royal Canin. Vanaf 8 maanden leeftijd adviseren wij Giant Dog Junior van
Royal Canin, omdat dit voer een optimale spierontwikkeling bevordert.
Heupdysplasie bij de jonge hond
Algemeen
Heupdysplasie of kortweg HD is een slecht ontwikkeld
heupgewricht. Een normaal heupgewricht bestaat uit een
ronde heupkop die draait in een passende heupkom.
Hieromheen bevindt zich strak bindweefsel dat de twee
botten tegen elkaar aan drukt, het gewrichtskapsel. Bij HD
kan de heupkom te ondiep zijn, de heupkop niet mooi rond
zijn, het gewrichtskapsel te slap zijn of een combinatie
hiervan. Het gevolg hiervan is dat de heupkop deels uit de
kom kan schieten. Dit is pijnlijk en zorgt op den duur voor
gewrichtsslijtage (zie artrose). HD is deels erfelijk en deels
afhankelijk van andere factoren als voeding en beweging
(zie preventie HD). Rassen waarbij HD veel voorkomt zijn
o.a. Retrievers, Bouviers, Duitse Herders en Duitse
Staanders. De klachten kunnen al op jonge leeftijd
ontstaan, maar zijn vaak beiderzijds en daarom voor een
leek soms moeilijk te herkennen. De hond loopt namelijk vaak niet kreupel, maar kan
bijvoorbeeld wel een waggelende gang hebben, of te korte pasjes maken met de
achterhand. Ook kan het opvallen dat de hond snel gaat zitten of liggen en stijf is als hij
gelegen heeft. Ook is er een enkele keer een knappend geluid te horen tijdens het lopen.
Tijdens het onderzoek in de kliniek kunnen wij vaststellen dat de heupen gevoelig zijn bij
het strekken. En bij het spreiden van de achterpoten kan soms ook een klik gevoeld
worden als de heupkop uit de kom schiet. Bij het vermoeden van HD kan m.b.v. een
röntgenfoto van de heupen beoordeeld worden in welke mate de heupen afwijkend zijn en
of er al slijtage is opgetreden. In tegenstelling tot wat vaak nog gedacht of door sommige
fokkers zelfs gezegd wordt, kan een röntgenfoto op elke leeftijd gemaakt worden. Het is
zelfs zo dat als HD vroegtijdig vastgesteld wordt, het effect van de behandeling veel beter
is. De meest toegepaste behandelingen zijn bij minder ernstige vormen:aangepaste
beweging,speciale voeding en medicijnen. In ernstige gevallen is een operatieve
bekkenkanteling noodzakelijk.(zie bekkenkanteling). Een andere chirurgische aanpak is de
symphysiodese (zie symphysiodese).
Bekkenkanteling
Honden met ernstige klachten t.g.v. HD worden veelal operatief behandeld d.m.v. een
bekkenkanteling. Hierbij verbetert de aansluiting van de heupkop in de heupkom,
waardoor deze minder snel uit de kom schiet. Het voordeel is dat de pijn vermindert en dat
er minder snel slijtage van het heupgewricht zal optreden. De operatie heeft de meest
gunstige prognose bij de jonge hond, waarbij op de röntgenfoto nog geen slijtage te zien
is. De hond moet wel minimaal 6 maanden oud zijn, omdat anders het bot nog te zacht is
voor de operatie. Na de operatie moet de hond nog minimaal 4 weken revalideren. Heeft
de hond beiderzijds problemen, dan zal eerst de slechtste heup geopereerd worden en bij
een goed herstel na 4 weken de andere heup. Een bekkenkanteling wordt bij ons in de
kliniek uitgevoerd worden.
Symphysiodese
Honden die nog geen klachten van HD hebben, maar wel behoren tot een ras met een
verhoogd risico op HD kunnen op een leeftijd van 12 tot 16 weken gescreend worden.
Hierbij worden röntgenfoto’s van de heupen gemaakt en er wordt getest of de heupbanden
strak genoeg zijn door middel van de ortholanietest. Op basis van de uitkomsten van het
screeningsonderzoek kan besloten worden tot een vroegtijdige operatie, d.w.z. uiterlijk op
16 weken leeftijd,de symphysiodese. Hierbij wordt een deel van de groeicapaciteit van het
bekken uitgeschakeld. Dit heeft tot gevolg dat de heupkoppen als het ware gekanteld
worden. Voordeel van deze vroege ingreep is dat de heupen zich normaal kunnen
ontwikkelen en er geen artrose ontstaat.
Preventie HD en ED
De basis voor honden zonder HD en ED is goed fokmateriaal. Om het aantal honden met
HD en ED terug te dringen hebben diverse rasverenigingen besloten dat de reu en de teef
waarmee gefokt wordt beiden gescreend moeten worden op
HD en ED. Dit houdt in dat er officiële röntgenfoto’s gemaakt
worden van de heupen en van de ellebogen van potentiële
fokhonden die beoordeeld worden door een panel van
deskundigen. Voor deze officiële foto’s, die wij in onze kliniek
maken, moeten de honden minimaal 12 maanden oud zijn en
voor een aantal grote rassen is de minimumleeftijd zelfs 18
maanden. Indien u van plan bent om een hond aan te
schaffen van een ras met een verhoogd risico op HD en ED,
dan is het aan te bevelen om een hond met stamboom aan te
schaffen, omdat van deze dieren beide ouders gescreend zijn.
Omdat HD en ED factorenziekten zijn, is de aanschaf van
een pup met HD- en ED vrije ouders geen garantie dat uw pup geen van deze
aandoeningen zal ontwikkelen. Tenslotte hebben de groeisnelheid (en indirect dus de
voeding) en de mate van beweging tijdens de groeiperiode ook veel invloed. Het is
belangrijk dat een pup de kans krijgt om zijn spieren goed te ontwikkelen door regelmatig
gedoseerde beweging te krijgen. Overmatige en onverwachtse bewegingen (denk aan
spelen met een bal of stok, trap lopen, op de bank springen, etc.) leiden tot overbelasting
van de gewrichten en uitrekking van de gewrichtskapsels en kunnen beter voorkomen
worden bij de groeiende hond. Pups van grote rassen vertonen een andere groeipiek dan
pups van kleine rassen. Overmatige groei kan voorkomen worden door uw hond voer te
geven dat afgestemd is op de specifieke behoeftes. Wij adviseren voor pups met een
volwassen gewicht van 25 tot 40kg Royal Canin Large Dog Junior, omdat dit de optimale
hoeveelheden energie en calcium bevat en tevens extra chondroitine en glucosamine voor
gezonde gewrichten. Pups van rassen met een volwassen gewicht groter dan 40kg
kunnen tot de leeftijd van 8 maanden ook gevoerd worden met Large Dog Junior van
Royal Canin. Vanaf 8 maanden leeftijd adviseren wij Giant Dog Junior van Royal Canin,
omdat dit voer een optimale spierontwikkeling bevordert.
Kreupelheden bij de volwassen hond
Knieproblemen
Patella-luxatie
Dit is een abnormale beweeglijkheid van de knieschijf (patella). Bij honden met deze
aandoening kan de knieschijf voor kortere of langere tijd uit de kom schieten en naast het
gewricht komen te liggen. Het is erfelijk en komt vooral veel voor bij de kleinere rassen. Op
jonge leeftijd kan het al opvallen dat de hond af en toe een van de achterpootjes niet
gebruikt met lopen. Dit is meestal niet pijnlijk en gaat vaak vanzelf weer over. Zoniet, dan
helpt het vaak om het pootje even te strekken en weer te buigen, zodat de knieschijf weer
op zijn plaats kan schieten. Het steeds maar weer uit de kom schieten van de knieschijf
kan op den duur wel slijtage van het gewricht veroorzaken (zie artrose). Dit kan op oudere
leeftijd blijvende kreupelheid veroorzaken. In sommige gevallen is het dus beter om een
hond met patella-luxatie te laten opereren om gewrichtsslijtage op latere leeftijd te
beperken. Of een hond hiervoor in aanmerking komt, hangt af van verschillende factoren.
In onze kliniek kunnen wij na een lichamelijk onderzoek met u bespreken wat de beste
optie voor uw hond is. Wij voeren deze operatie zelf uit.
Kruisband letsels
De kruisbanden zijn pezen in het kniegewricht die zorgen voor
stabiliteit van de knie. Vooral letsels van de voorste kruisband komen
vaak voor bij honden. Deze letsels ontstaan vooral na trauma, maar
kunnen ook het gevolg zijn van verzwakking van de kruisbanden. In
de meeste gevallen is de hond van het ene op het andere moment
kreupel in een van de achterpoten. Hij wil en kan deze achterpoot
dan niet of nauwelijks meer belasten. Het onderzoek om vast te
stellen of er sprake is van kruisbandletsel moet soms onder een
roesje gebeuren. Röntgenfoto’s vormen een onderdeel van het onderzoek. De
behandeling is in het algemeen operatief. Er zijn vele operatietechnieken ontwikkeld de
laatste jaren en de meest gebruikelijke techniek voeren we uit in onze kliniek.
Heupdysplasie bij de oudere hond
Heupdysplasie of kortweg HD is een slecht ontwikkeld
heupgewricht. Een normaal heupgewricht bestaat uit een ronde
heupkop die draait in een passende heupkom. Hieromheen
bevindt zich strak bindweefsel dat de twee botten tegen elkaar
aan drukt, het gewrichtskapsel. Bij HD kan de heupkom te
ondiep zijn, de heupkop niet mooi rond zijn, het gewrichtskapsel
te slap zijn of een combinatie hiervan. Het gevolg hiervan is dat
de heupkop uit de kom kan schieten. Dit is pijnlijk en zorgt op
den duur voor gewrichtsslijtage (zie artrose). HD is deels erfelijk
en deels afhankelijk van andere factoren als voeding en
beweging (zie preventie HD). Rassen waarbij HD veel voorkomt
zijn o.a. Retrievers, Bouviers, Duitse Herders en Duitse
Staanders. De klachten kunnen al op jonge leeftijd ontstaan,
maar zijn vaak beiderzijds en daarom voor een leek soms
moeilijk te herkennen. De hond loopt namelijk vaak niet kreupel,
maar kan bijvoorbeeld wel een waggelende gang hebben, of heel korte pasjes maken met
de achterhand. Ook kan het opvallen dat de hond snel gaat zitten of liggen en stijf is als hij
gelegen heeft. Deze klachten zullen naarmate de hond ouder wordt verergeren door de
toenemende gewrichtsslijtage. Vaak zal de bespiering van de achterhand afnemen door
de verminderde beweging. Bij onderzoek in de praktijk zal het opvallen dat de hond stijve
heupen heeft, die minder ver gestrekt en naar buiten gebogen kunnen worden. Op een
röntgenfoto zal vooral de gewrichtsslijtage opvallen. Afhankelijk van de leeftijd, de klachten
en het onderzoek zijn er een aantal behandelingsmogelijkheden. De niet-chirurgische
behandeling richt zich op het verbeteren van de levenskwaliteit door het onder controle
houden van de pijn en het beperken van een verergering van de artrose (zie
artroseregime). Daarnaast is er voor een beperkt aantal patiënten nog een drietal
chirurgische mogelijkheden, waaronder een heupkopprothese.
Artrose
Algemeen
Artrose ofwel gewrichtsslijtage is een aandoening die voor kan komen in alle gewrichten.
De aandoening staat niet op zichzelf, maar kan ontstaan ten gevolge van andere
gewrichtsproblemen. In meer of mindere mate zal altijd artrose optreden na trauma,
ontsteking of operatie van een gewricht. Hierbij raakt namelijk het kraakbeen beschadigd
en door de daaropvolgende ontsteking zal er gewrichtsvloeistof van minder goede kwaliteit
geproduceerd worden. Hierdoor krijgt het kraakbeen weer te weinig voeding en zal het
kraakbeen nog verder beschadigen. Ook een afwijkende belasting van het gewricht bij o.a.
HD of ED leidt tot kraakbeenbeschadiging evenals de ouderdomsslijtage. Tengevolge van
de steeds slechtere kwaliteit van het kraakbeen zal het gewrichtskapsel verdikt raken en
uiteindelijk verkalken. Deze verkalkingen zijn op een röntgenfoto te zien. Ook zal het
gewricht dikker aanvoelen door deze botnieuwvormingen enerzijds en door overproductie
van een slechtere kwaliteit gewrichtsvloeistof anderzijds. Als het proces van artrose
eenmaal in gang gezet is, is dit onomkeerbaar. Met andere woorden: artrose is niet te
genezen. Wel is de voortgang ervan te vertragen en is de levenskwaliteit van uw hond
aanzienlijk te verbeteren met een artroseregime (zie artroseregime).
Symptomen
Hoewel artrose meestal optreedt bij oudere honden, kan het ook bij jonge honden
voorkomen na bovengenoemde oorzaken. De artrose kan dan vrij snel na de
gewrichtsbeschadiging optreden. De ouderdomsartrose zien we meestal pas vanaf 7 jaar
leeftijd en de verschijnselen beginnen vaak heel geleidelijk. Vaak zijn dan meerdere
gewrichten aan slijtage onderhevig, waardoor het herkennen van de symptomen lastig kan
zijn. Uw hond kan wat trager worden, achterblijven bij de wandeling, stijf zijn als hij uit de
mand komt, geen trappen meer willen lopen, wat kortere pasjes gaan maken etc. In een
wat verder gevorderd stadium kan uw hond duidelijker kreupel worden aan een of
meerdere poten. Bij beiderzijdse elleboogartrose valt het op dat een hond kortere pasjes
gaat maken. Bij beiderzijdse heupartrose kan het zijn dat uw hond afwisselend op zijn ene
en dan weer op zijn andere achterpoot gaat staan of juist heel snel gaat zitten.
Artroseklachten worden helaas vaak verward met ouderdom, daarom is er een checklist
ontwikkeld waarmee u snel kunt zien of het verstandig is om met uw hond langs te komen
op de kliniek (zie artrose checklist).
Artrose checklist
• Is uw hond ’s morgens stijf?
• Ligt uw hond opvallend veel?
• Blijft uw hond achter bij de wandeling?
• Wil uw hond eerder terug naar huis tijdens de wandeling?
• Aarzelt uw hond voordat hij de auto in springt?
• Springt uw hond mis of moet hij een tweede poging doen voor hij op de bank
beland?
• Durft uw hond de trap niet meer op of af?
• Speelt uw hond niet meer met zijn favoriete speeltje?
• Is uw hond minder enthousiast dan vroeger?
Kunt u een of meerdere van deze vragen met “ja” beantwoorden, maak dan eens
een afspraak in onze kliniek. Wellicht heeft uw hond last van artrose en kunnen wij met
de juiste behandeling de levenskwaliteit van uw hond aanzienlijk verbeteren. Belangrijk om
te beseffen is dat de artrose niet zal verdwijnen, maar dat de klachten ervan af zullen
nemen en dat de verergering ervan geremd kan worden met het artroseregime.
Artroseregime
Aangepaste beweging: Regelmatige beweging is erg belangrijk voor honden met artrose.
Dus frequente korte wandelingen zijn beter dan eenmalig een lange wandeling. Tijdens
zo’n lange wandeling zal een hond met artrose niet altijd protesteren, maar de dag erna
zal hij wel extra stijf zijn. Helemaal niet meer bewegen zal ook lijden tot meer stijfheid. Ook
plotselinge bewegingen en snelle wendingen geven veel belasting van de gewrichten. Dus
met een bal of stok gooien is niet meer aan te raden. Beter is het om regelmatig een stukje
rustig te fietsen met uw hond of hem met mooi weer te laten zwemmen.
Lichaamsgewicht: Bij overgewicht zal de belasting van de gewrichten groter zijn dan bij
een gezond gewicht. Hierdoor zal de hond meer last hebben van de artrose en minder
willen bewegen. Door de verminderde beweging zullen de gewrichten stijver worden en
tevens zal er door verminderd energieverbruik een verdere toename van het
lichaamsgewicht zijn. Zo komt uw hond in een vicieuze cirkel terecht. Voor honden met
artrose is een gezond gewicht dus zeer belangrijk. Wilt u uw hond verantwoord af laten
vallen, dan kunt u hiervoor tips krijgen in onze kliniek (zie overgewicht). Wij hebben ook
speciaal voer voor honden met artrose en overgewicht. Dit voer bevat
voedingssupplementen om de gewrichten soepel te houden (zie voedingssupplementen)
en een beperkte hoeveelheid energie.
Voedingssupplementen: Om het gewrichtskraakbeen zo gezond mogelijk te houden
adviseren wij voedingssupplementen die dit gewrichtskraakbeen van extra voedingsstoffen
voorzien. Deze extra voedingsstoffen (chondroitine en glucosaminen) zijn veelal afkomstig
van de groenlipmossel en zijn verkrijgbaar als tablet of als poeder. Daarnaast is er Doils
artrosis dat omega-3 vetzuren bevat die een ontstekingsremmende werking in het gewricht
hebben. Beide categorieën voedingssupplementen beperken een verdere slijtage van het
gewricht en kunnen naast elkaar gegeven worden. Voor alle voedingssupplementen geldt
overigens dat het effect pas na enkele weken te merken zal zijn. Er is ook speciaal voer
van Royal Canin en van Hill’s voor honden met gewrichtsklachten. Hierin zitten zowel de
groenlipmossel als de omega-3 vetzuren. Ook heeft Hill’s het J/D reduced calorie, speciaal
voor honden met gewrichtsklachten en overgewicht (zie lichaamsgewicht).
Ontstekingsremmers/pijnstillers:
Medicatie
met
zowel
een
pijnstillende
als
ontstekingsremmende werking heeft een tweeledig effect op uw hond. Ten eerste zal de
pijn afnemen. Dit merkt u doordat uw hond weer vrolijker en vlotter wordt. De stijfheid of
kreupelheid zal afnemen en uw hond zal weer meer gaan bewegen. Ten tweede wordt de
ontstekingsreactie in het gewricht geremd, waardoor dit minder dik zal zijn en waardoor
ook de verergering van de artrose geremd zal worden. De huidige generatie pijnstillers
voor honden zijn veilig voor langdurig gebruik. Er is tegenwoordig zelfs een
ontstekingsremmer in tabletvorm die maar 1 x per maand gegeven hoeft te worden.
Fysiotherapie/hydrotherapie: Met behulp van fysiotherapie wordt de bespiering van uw
hond beter, zodat een relatieve overbelasting opgevangen kan worden door de spieren in
plaats van door het gewricht.
Bij hydrotherapie wordt de hond in het water getraind, waardoor er tijdens de training nog
minder belasting van de gewrichten is. Voor meer informatie kunt u ook terecht in onze
kliniek.
Rug- en nekproblemen
Algemeen
Rug- en nekproblemen kunnen zich op verschillende manieren uiten. Er kan sprake zijn
van pijn, stijfheid, verlamming, algemeen ziek zijn, incontinentie. Ook kreupelheid aan een
voor- of achterpoot kan veroorzaakt worden door rug- of nekklachten. Rug- en nekklachten
kunnen veroorzaakt worden door trauma, bv na vallen, stoten of ongecontroleerd of te wild
bewegen. Er is echter ook een aantal aandoeningen van de wervelkolom bekend.
Rug- of nekhernia
Dit is een aandoening van de tussenwervelschijven. Deze kraakbenige structuren liggen
tussen de wervels en fungeren als schokbrekers en maken de normale bewegingen van
de wervelkolom mogelijk. Bij een hernia drukt een deel van zo’n tussenwervelschijf tegen
het ruggenmerg en/of zenuwen. Dit veroorzaakt pijn en vertraagde reflexen van de
ledematen. In ernstigere gevallen kan er ook sprake zijn van zwakte of zelfs verlamming.
Nekhernia’s kunnen uitstralingspijn in een van de voorpootjes veroorzaken, waarbij de
hond dan vaak dat voorpootje omhoog houdt. Rughernia’s kunnen in ernstige gevallen ook
incontinentie veroorzaken. De oorzaak voor een hernia kan trauma zijn, maar bepaalde
rassen zoals Teckels, Jack Russel terriërs en Bassets lopen meer risico. De aandoening
kan op alle leeftijden optreden, maar wordt het meest gezien bij honden tussen 2 en 10
jaar oud. Op een röntgenfoto kan vaak een goede indruk gekregen worden of er
aanwijzingen zijn voor een of meerdere hernia’s, maar de diagnose kan pas bevestigd
worden met contrastonderzoek of een MRI. Bij verdenking op rughernia is
bewegingsbeperking van essentieel belang. De behandeling bestaat in de meeste
gevallen aanvankelijk uit 6 weken hokrust soms gecombineerd met pijnstillers. Daarbij is
een intensieve verzorging erg belangrijk. Er moet dagelijks gecontroleerd worden of de
hond kan poepen en plassen. Bevuilt uw hond zichzelf, dan moet hij voorzichtig gewassen
worden. In de zomer is het dan ook erg belangrijk om ongedierte weg te houden. Indien de
pijn niet verminderd, of indien de klachten verergeren, is een operatie vaak de enige
oplossing. Deze operatie is erg complex en wordt uitgevoerd door een specialist. Na de
operatie is er een langdurige en soms intensieve revalidatieperiode nodig.
Wervelinstabiliteit en spondylose
Wervelinstabiliteit is een instabiliteit tussen 2 wervels die een beknelling van de zenuwen
in de rug kan veroorzaken. Deze wervelinstabiliteit zien we bij jonge Dobermanns en
Duitse doggen in de nek. Dit veroorzaakt vaak een typische waggelende gang en wordt
daarom ook wel Wobbler syndroom genoemd. In een later stadium kan de hond zelfs
gedeeltelijk tot volledig verlamd raken. Bij andere grote rassen zien we de
wervelinstabiliteit op oudere leeftijd en meestal in de onderrug. Dan zien we vaak rugpijn,
stijve rug, moeite met traplopen en springen en kreupelheid aan een achterpoot. Een
enkele keer kan er wat verlies aan spieren en kracht van die achterpoot optreden. Beide
aandoeningen worden vaak behandeld met rust en pijnstillers, maar kunnen ook operatief
behandeld worden.
Spondylose is eigenlijk een vorm van artrose aan de onderzijde van de wervels.
Kenmerkend is de vorming van extra botweefsel. Dit treedt op bij instabiliteit van de
wervels en in een vergevorderd stadium kunnen die wervels zelfs aan elkaar groeien. Zijn
de wervels eenmaal vergroeid, dan is het proces meestal niet meer pijnlijk, maar uiteraard
zal de rug wel stijver zijn.
Pijnstillers bij rugklachten
Omdat rugklachten vaak gepaard gaan met pijn, worden in veel gevallen pijnstillers
voorgeschreven. Het is daarbij wel heel belangrijk om uw hond ook de door ons
voorgeschreven rust te geven. Pijn is namelijk een natuurlijke reactie om het lichaam te
beschermen tegen overbelasting en zodra uw hond minder pijn voelt, zal hij misschien
weer de neiging hebben om in beweging te komen. Vooral bij verdenking op
herniaklachten is het belangrijk dat uw hond toch hokrust krijgt om te voorkomen dat er
ernstige schade aan het ruggenmerg zal ontstaan.