1920s/ 1930s: Rijping spoor- & auto transport, Telefoon & radio communicatie > BUNDELING in nationale mega-organisaties 1990s/ 2000s: Rijping vlieg-transport & Internet communicatie > ONT-BUNDELING tot evoluerende wereldwijde cooperatieve netwerken Nwe vragen over verhouding DELEN & GEHELEN, individuen en collectiviteiten Meditatie-object: Zelf-sturing bij vissen, Bbc, E 0’55 QuickTime™ and a decompressor are needed to see this picture. INDIVIDU & COLLECTIEF Afdalen van de ladder van de evolutie: Mensen > Apen > Runderen > Vogels > Mieren > Virussen > (Zandkorr. & Waterdr.) Op zoek naar andere grondbeginselen & metaforen ORGANISATIE-PROBLEMEN & alternatieve oplossingen 1. Hiërarchie 2. Conformisme 3. Coördinatie 4. Innovatie 5. Communicatie ORG. PROBL. 1: HIËRARCHIE • Alfa mannetjes, en top-down management • Ipv visie, coaching, inspiratie, motivatie en feedback van onderop Voorbeelden: • Ned.: superm. ketens Laurus/ Konmar, Ahold e.a. Maar waar komt dat gedrag vandaan? Chimpanzees, Apenrots-model, An. Pl., E/N 0’59 QuickTime™ and a decompressor are needed to see this picture. HET APENROTS-MODEL • Overtrokken leiderschap & hiërarchie, van alpha tot omega, ev. ‘folie à deux’ • Maar top soms ‘toppled’ door subtop • Lager ook: complexe netwerken (Grotere hersenen d. grotere groepen) • Tevens ontstaan solidariteits- & rechtvaardigheids-gevoel a.d. basis ORG. PROBL. 2: CONFORMISME • Teveel waan van de dag & stigmatiseren van deviantie, zelfs onder hoogopgeleide experts (financiële psychologie) • Ipv diversiteit en pluriformiteit, tegenspraak Voorbeelden: • Ned.: banken ABN-Amro, Fortis, ING, DSB e.v.a. in de jaren voor de kredietcrisis Maar waar komt dat gedrag vandaan? Gnoe/ Wildebeest, Kuddegeest-model, An. Pl., E/N 1’16 QuickTime™ and a decompressor are needed to see this picture. HET KUDDEGEEST-MODEL • Individuen volgzaam, niet afwijken • Waarom her-kauwers met uitpuilende ogen? • Hang naar het drukke midden, mijden van de schaarsere buitenkant • Geeft verminderde pakkans • Maar: staarten omhoog+ ontbloot achterwerk = Alarm & paniek bij iedereen ORG. PROBL. 3: COÖRDINATIE • Externe aansturing ipv • Interne, met (semi-)spontane ordening • Vgl. massaversch. metsoms bestendiging in coöperatie Voorbeelden: • Ned., v/a 19e eeuw, bijv. alt. bedrijfsvormen, als antwoord op sociale problemen: Avebe, Campina, Coöp, Flora, Rabo, Univé • Ook R&D, M&A afd. bedrijven, universiteiten Waar doet dit andere gedrag aan denken? Kerstfeest spreeuwen Rome, Zwerm-model, Bbc E 1’24 QuickTime™ and a decompressor are needed to see this picture. 3. HET ZWERM-MODEL • Vogels: Afwisseling gekoppeld, semi- en ontkoppeld gedrag • (NB. Wél al individualiteit & (sub)culturen) • Trek: Act. minderheden helpen collectieve oriëntatie over langere tijd & afstand • Het raadsel van de wortel ORG. PROBL. 4: INNOVATIE • Vernieuwingen v. boven opgelegd ipv van onder opgebloeid (Intra-preneurship) • Starheid i.p.v. souplesse & creativiteit Voorbeelden (uitstervende dino’s): • VS: GM, Chrysler (energie-crisis) • Ned.: Daf pers. auto’s, Fokker, RSV Wat zou hun gedrag moeten zijn, als ze dreigen te verzuipen? (Overstroming mierennest, Exploratie-model) E 1’50 QuickTime™ and a decompressor are needed to see this picture. HET EXPLORATIE-MODEL • Trial & error: Altijd, overal, iedereen (Parallel distr. processing, Serendipity) • Fine-tuning d. beweeglijkheid & feedback • Cybernetica, ‘lock in’ van nieuwe cycli • Innovatie van micro n. macro-nivo ORG. PROBL. 5. COMMUNICATIE • Trad. zender-medium-ontvanger model (Commercialisering, overload & noise) > Cynisme en skepticisme, bij jong & oud • Ipv Zelf-verspreiding v. boodschappen, extern en intern Voorbeelden (marketing fiasco’s) • VS: New Coke. VK: Dasani mineraalwater • Hoe kan dat beter? Virussen, Epidemie-model, Arte/ Frans 0’27 QuickTime™ and a decompressor are needed to see this picture. HET EPIDEMIE-MODEL • Zelf-vermenigvuldiging & -propagering • Doorlopend & snel, wereldwijd • In alle niches, nauwelijks tegen te houden, d. Inform. comm./ conversatie • Vgl. Storytelling, stickiness > Succes formule buzz, geruchten, broodje aap verhalen CONCLUSIE: BIJ MENSEN NOG VAAK • Te veel hiërarchie (apenrots) • Te veel conformisme (kudde-geest runderen) • Te weinig zelf-coördinatie (vogelzwermen), zelf-innovatie (mierennesten), zelf-propagering (virussen) (PM. Zelf-ordening zandkorrels & waterdruppels) Zwermen zijn effectief, BBC E 0’52 QuickTime™ and a decompressor are needed to see this picture. • PS1. PSYCHOLOGIE: Hersenen: Zichzelf steeds (re)organiserende zwerm neuronen, zonder ‘homunculus’ kern • PS2. SOCIOLOGIE: Web 2.0: Ont-bundeling organisaties tot evoluerende wereldwijde cooperatieve netwerken (initiatiefnemers, kapitaalverschaffers, ontwerpers, makers, marketing en service) Dank voor Uw aandacht. Meer in: QuickTime™ and a TIFF (Uncompressed) decompressor are needed to see this picture.