Portfolio op De Sleutel - Daltonregio Groot Zwolle

Portfolio op OBS De Sleutel
Een portfolio?
Met ingang van schooljaar 2014 – 2015 werkt OBS De Sleutel met een portfolio. Daarmee vervalt het
traditionele rapport en de daarbij horende 10 minutengesprekken tussen ouders en school.
Eigenaarschap van leerlingen over hun eigen leerproces
Als daltonschool willen wij kinderen eigenaar maken van hun eigen leerproces . Voor het leren van
kinderen is het van groot belang dat zij zich verbonden voelen met hun eigen ontwikkeling. Kinderen
voelen zich verantwoordelijk voor hun eigen leerproces wanneer zij hun eigen leerdoelen kunnen
stellen en invloed mogen hebben op de manier waarop zij die doelen denken te werken. Door het
werken met een portfolio willen we samen met het kind die ontwikkeling zichtbaar maken.
Vanuit onze onderwijsvisie zijn de daltonprincipes basaal voor het leren van kinderen. Net zoals voor
de basisvakken hebben we daarom ook voor de daltonprincipes ontwikkelingslijnen vastgesteld met
tussen- en einddoelen. Bij het stellen van doelen en het zichtbaar maken van de ontwikkeling van die
doelen zijn de daltonpijlers dan ook leidend. Een fictief voorbeeld:
Arthur heeft op onze school tot op zekere hoogte de vrijheid om te kiezen wanneer hij zijn rekenwerk
maakt. Aan het eind van de week moet dit natuurlijk wel af zijn. Arthur heeft echter de neiging om
zijn rekenen uit te stellen tot het eind van de week. Hij vindt rekenen niet leuk en vindt het ook best
lastig. Zijn resultaten zijn overigens wel in orde. Dit heeft tot gevolg dat het einde van de week voor
Arthur spanning oplevert.
Hoewel het in dit voorbeeld voor de hand ligt om te kiezen voor een oplossing in de richting van
planning, maakt Arthur een andere keuze. Hij geeft aan dat hij na de uitleg een korte taakinstructie
nodig heeft. Hij stelt het rekenen uit, maar kan wel plannen. Hij stelt rekenen uit, omdat hij net
onvoldoende concrete handvaten heeft om zich competent te voelen om met de rekensommen aan de
slag te gaan. In het plan schrijft Arthur dat hij de rekentaak verspreid over de week en dat hij zelf
dagelijks taakinstructie bij sommen die hij niet direct begrijpt. Deze taakinstructie haalt hij in eerste
instantie bij klasgenoten, en wanneer dit onvoldoende helderheid verschaft, komt hij bij de leerkracht.
In gesprekvoering met kinderen staat de oplossingsgerichte benadering centraal. Vanuit de
onderwijsbehoeften van leerlingen willen we met kinderen komen tot een aanpak die gericht is op
concrete oplossingen die aansluiten bij de dagelijkse onderwijspraktijk van het kind. De belangrijkste
uitgangspunten van oplossingsgericht denken zijn terug te vinden in de methodiek Kids’ Skills. Wij
vinden dat deze methodiek goed past bij de manier waarop wij het werken met een portfolio willen
vormgeven.
Bij oplossingsgericht werken past een oplossingsgerichte houding van leerkrachten waarbij
- de focus niet op het probleem ligt maar op de oplossing;
- toekomstgerichtheid belangrijk is;
- we uitgaan van het feit dat iedereen beschikbare hulpbronnen heeft, waarop een beroep
gedaan kan worden;
- we uitgaan van succesvolle uitzonderingen, waarin het probleem zich niet voordoet.
Naast deze basisprincipes wordt in de aanpak ook rekening gehouden met praktische
uitgangspunten:
- als iets werkt doe het dan vaker;
-
Als het werkt, leer het aan / van een ander;
Als iets niet stuk is, ga het dan niet repareren;
Probeer iets nieuws, als iets niet werkt.
Daarnaast moet de leerkracht een open houding hebben tegenover de leerling. Een goede
samenwerkingsrelatie tussen leerkracht en leerling is een pré, want de leerkracht werkt samen met
de leerling, en andersom, om een oplossing te bedenken en uit te voeren.
Ouderportaal
Sinds de invoering van het ouderportaal in 2011 kunnen ouders van De Sleutel de ontwikkeling van
hun kind(eren) nauwgezet volgen. Via ons leerlingenadministratiesysteem ontvangen alle ouders een
inlogcode, waarmee ouders inzicht hebben in de methodegebonden toetsen en de citotoetsen van
het leerlingenvolgsysteem. In het kader van de zorgstructuur vinden wezenlijke gesprekken met
ouders over de voortgang van hun kind(eren) nu eigenlijk al plaats buiten deze reguliere
gesprekscyclus. Daarmee vervalt de noodzaak van de traditionele 10-minuten-gesprekken met
ouders.
Werkwijze portfolio
Centraal in het portfolio van De Sleutel staan de vier daltonpijlers:
- Vrijheid en verantwoordelijkheid (tot de herfstvakantie)
- Zelfstandigheid ( tot de voorjaarsvakantie)
- Samenwerking ( tot de meivakantie)
- Reflectie (tot de zomervakantie)
Gedurende een schooljaar staat elke daltonpijler enkele weken centraal. In die periode kiest elke
leerling een doel dat betrekking heeft op de pijler die centraal staat. De keuze van een doel kan op
verschillende manieren voorbereid worden:
- Naar aanleiding van gesprekken met de leerkracht;
- Naar aanleiding van gesprekken tussen kind, ouders en leerkracht;
- Gebaseerd op de daltonontwikkelingslijnen al dan niet ingevuld door de leerling;
- Naar aanleiding van groepsmomenten waarop het stellen van doelen centraal staan.
In het doelgesprek met de leerkracht wordt het doel door de leerling definitief gemaakt en visueel
gemaakt door middel van schriftelijke vastlegging of een foto. De leerling bespreekt met de
leerkracht op welke wijze aan het doel gewerkt wordt. Vanaf groep 5 wordt dit ook door de leerling
vastgelegd. Gedurende de periode dat aan een doel gewerkt wordt, verzamelt de leerling
bewijsstukken waarmee het laat zien hoe het zich ontwikkelt. Dit proces wordt beschreven,
getekend, gefotografeerd in de portfoliomap.
De portfoliodoelen van leerlingen worden in het lokaal zichtbaar gemaakt aan de hand van een
doelenboom of een doelenmuur. Op die manier ontstaat er een leeromgeving waarin kinderen
zichzelf en elkaar helpen om aan het portfoliodoel te werken.
De portfoliomap is als volgt ingedeeld:
Tabblad
1. Dit ben ik
2. Dit vind ik
Inhoud
Werkblad: presenteer jezelf
Werkblad: Dit ben ik
Collage
Invullijsten zelfreflectie op daltonleerlijnen
Werkblad zonnetje van de dag (groep 1 – 4)
3. Dit wil ik
4. Dit kan ik
Werkblad complimenten (groep 5 – 8)
Portfoliodoel
Portfolioplan
Supporterspagina
Bewijsstuk Portfoliodoel
Waar ben ik trots op?
Rapportgegevens groep 3 rapportboekje
Rapportgegevens groep 4 t/m 8 (Parnassys)
Citogegevens
Gesprekscyclus portfolio
Met ingang van schooljaar 2014 – 2015 zijn er in het kader van het portfolio de volgende
contactmomenten tussen ouders en school:
Startgesprek:
Aan het begin van het schooljaar (augustus –september) vinden er startgesprekken tussen ouders en
leerkrachten. In een startgesprek spreken ouders en leerkrachten verwachtingen naar elkaar uit voor
het komende schooljaar. Dit is een uitgelezen moment voor ouders om bijzonderheden over hun
kind met de leerkrachten te delen. In dit gesprek kan ook specifieke informatie over de thuissituatie
van het kind aan de orde komen.
Ouders-kind-gesprekken:
In een ouders-kind-gesprek doet het kind verslag van de wijze waarop hij of zij aan zijn portfoliodoel
heeft gewerkt. De leerkracht heeft in dit gesprek een begeleidende rol. Ouders worden in dit gesprek
geïnformeerd door het kind en zijn in die zin vooral toehoorder. Naast terugblikken kan het ouderskind-gesprek ook gebruikt worden om vooruit te kijken: aan welke doel(en) wil het kind de komende
tijd werken.
Per schooljaar worden twee ouders-kind-gesprekken gepland. De eerste gespreksronde vindt plaats
in de periode na de herfstvakantie tot eind november. De tweede ronde gesprekken zal gehouden
worden in februari en maart. Deze gesprekken vinden in principe ’s middags plaats. Voor
bovenbouwgroepen kan uitgeweken worden naar de vroege avond.
Overige gesprekken:
Zoals al eerder aangegeven vervallen met de invoering van het portfolio de zogenaamde 10minutengesprekken. Wanneer er aanleiding toe is, vinden er gesprekken plaats over uw kind met
betrekking tot de sociaal emotionele of de cognitieve ontwikkeling met u door te spreken. Daarbij
kan het initiatief bij de groepsleerkracht liggen, maar ook bij u als ouder.