740-wat is tuberculose.indd

LONGGENEESKUNDE
Wat is tuberculose
(ofwel TBC)?
BEHANDELING
Wat is tuberculose (ofwel TBC)?
Wat is tuberculose ofwel TBC? Tuberculose is een
besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie
(tuberkelbacil). Deze bacterie heet ook wel Kochbacil of
Mycobacterium tubercolosis. De meest voorkomende vorm van
de ziekte is longtuberculose. Soms worden ook andere organen
zoals de nieren, beenderen, hersenen en klieren aangetast.
Er is een grote kans op TBC bij een verminderde afweer.
Tuberculose uit zich door klachten van moeheid, hoesten,
koorts, gewichtsverlies en gebrek aan eetlust.
hebt of hebt gehad (de mantoux-test is
dan positief). Bij mensen die vroeger een
BCG-injectie hebben gehad, wordt altijd een
longfoto gemaakt: de mantoux zal namelijk
altijd positief zijn. Als er op de gemaakte
longfoto afwijkingen te zien zijn, dan zou
dit kunnen passen bij een tuberculoseinfectie.
Hoe wordt tuberculose
ontdekt?
In het begin zijn er weinig klachten, maar
zodra de ziekte doorzet, kunt u hoesten
en slijm opgeven. Vaak gaat dit gepaard
met vermoeidheid, lusteloosheid, koorts,
nachtzweten, bloed bij het slijm, gebrek
aan eetlust en gewichtsverlies. De huisarts
zal soms een medicijnkuur voorschrijven.
Wanneer dit niet blijkt te helpen, verwijst
de huisarts door naar de longarts. Er wordt
dan een mantoux-test gedaan: door middel
van een prikje in de onderarm, wordt een
kleine hoeveelheid vloeistof ingespoten. Als
er binnen drie tot vijf dagen geen reactie op
de huid zichtbaar is, dan is de kans klein dat
u besmet bent met de tuberkelbacil. Als er
na enkele dagen wel een reactie optreedt,
namelijk een kleine rode verdikking in de
huid, betekent dit dat u ingeënt bent tegen
TBC (een BCG injectie hebt gehad) of TBC
Open of gesloten
tuberculose?
Longtuberculose kan besmettelijk zijn. Als
in het slijm tuberkelbacillen worden gevonden, bent u besmettelijk voor andere personen in uw omgeving. Dit noemt men ook
wel open TBC. Als er geen tuberkelbacillen
in het slijm worden gevonden, spreken we
over gesloten TBC en dan bent u dus ook
niet besmettelijk voor anderen.
1
Hoe vindt een tuberculose-infectie plaats?
Behandeling
Zonder behandeling is het verloop van de
tuberculose ongunstig en zal de helft van
de patiënten overlijden. Gelukkig is tuberculose goed te behandelen met een kuur
van (meestal vier) verschillende soorten
antibiotica. De behandeling duurt minimaal
zes maanden en ± 90% van de patiënten
geneest definitief. Belangrijk is dat de juiste
combinatie van geneesmiddelen precies
volgens voorschrift wordt ingenomen.
Alleen mensen met open longtuberculose
kunnen andere mensen infecteren. Door
hoesten, niezen of spugen komen de tuberkelbacillen in de lucht en anderen lopen dan
de kans deze in te ademen. In de meeste
gevallen is er niets aan de hand. Het lichaam
duwt de tuberkelbacillen weer naar buiten.
Alleen als de tuberkelbacillen diep in de
longen terechtkomen, kan iemand geïnfecteerd raken.
Wat kunt u verwachten
tijdens uw opname?
Wat zijn de
risicogroepen?
Bij verdenking op TBC wordt u opgenomen
op de afdeling Longgeneeskunde. Omdat
het niet altijd duidelijk is of het om de
besmettelijke variant gaat, wordt u opgenomen op een isoleerkamer. Dit houdt in dat
u de kamer niet mag verlaten tenzij er een
onderzoek plaatsvindt. Dit is ter bescherming van de andere mensen in het ziekenhuis, zodat zij niet geïnfecteerd kunnen
worden met de tuberkelbacil. Iedereen die
uw kamer betreedt, moet een mondkapje
dragen ter bescherming van zichzelf. Ook
moet iedereen op een formulier, dat klaarligt voor de kamer, zijn gegevens invullen
voor eventuele verdere onderzoeken. Als
u de kamer verlaat, voor bijvoorbeeld een
onderzoek, dan moet u een mondkapje
dragen. Dit mondkapje mag u niet afdoen
totdat u weer op uw kamer bent.
Bijna dagelijks worden er slijmkweken afgenomen en op kweek gezet om te kijken of
er nog tuberculosebacteriën in het slijm zitten. Daarnaast start u met vier verschillende
soorten antibiotica. Deze worden door de
Dat zijn mensen die met grote groepen in
kleine, slecht geventileerde plaatsen wonen
zonder zonlicht. Denk hierbij aan asielzoekers, illegalen, daklozen, vluchtelingen en
gedetineerden.
Ook mensen met een verminderde afweer
zoals HIV-geïnfecteerden en ouderen hebben een verhoogd risico.
Mensen met een verminderde afweer hebben altijd een hoger risico om ziek te worden. Ze maken minder afweerstoffen aan
met als gevolg dat tuberkelbacillen meer
kans krijgen om schade te veroorzaken.
Risicogebieden waar tuberculose het meeste voorkomt zijn Afrika, Azië en LatijnsAmerika.
2
is echter wel gewenst om het bezoek te
beperken tot ± twee personen tegelijk.
De mogelijkheid bestaat om met de maatschappelijk werker en/of geestelijk verzorger een afspraak te maken. U kunt dit kenbaar maken bij de verpleging. Zolang u in
het ziekenhuis verblijft, kunt u hier zonder
kosten gebruik van maken. Op de kamer is
een televisie aanwezig. Deze is gratis zolang
u verplicht bent op de kamer te blijven. U
kunt ook een telefoonaansluiting krijgen.
Dit is echter wel tegen een vergoeding.
verpleegkundige gegeven. Ter bescherming
van de maag kunt u ’s ochtends ook een
maagtablet krijgen die u voor het ontbijt inneemt. Het is belangrijk om de medicijnen
op tijd in te nemen. De antibiotica heeft als
bijwerking dat het vocht van het lichaam
(traanvocht, urine en zweet) oranje kan
kleuren. Als u niet uit bed mag of veel op
bed ligt krijgt u eenmaal per dag een injectie om te zorgen dat u geen trombose krijgt.
Als u hoest, draai dan altijd uw hoofd af van
de mensen die op dat moment in de buurt
zijn. Hoest in een papieren zakdoekje en
gooi dit vervolgens weg.
Tot slot
Hebt u vragen? Stelt u deze gerust aan de
verpleegkundige of aan uw behandelend
arts. U vindt onze contactgegevens in het
grijze adreskader achterin deze folder.
Tijdens de opname zal er
iemand van de GGD langskomen
om uit te zoeken hoe en waar
u de TBC heeft opgelopen.
Ook wordt uitgezocht met
welke personen u in contact
bent geweest; zodat ook zij
onderzocht kunnen worden.
Mocht u veel zijn afgevallen tijdens uw
ziekteperiode dan kan het zijn dat de diëtiste in consult wordt geroepen om te beoordelen of extra voeding nodig is.
Bezoektijden/telefoon/televisie
Zolang u uw kamer niet mag verlaten, mag u
bezoek ontvangen buiten de bezoektijden.
De geldende bezoektijdenregeling gaat
weer in zodra u de kamer mag verlaten. Het
3
St. Antonius Ziekenhuis
T 088 - 320 30 00
E [email protected]
www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp
088 - 320 33 00
Longgeneeskunde
088 - 320 14 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht
Soestwetering 1, Utrecht
(Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek
Utrecht Overvecht
Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein
Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten
Hofspoor 2, Houten
St. Antonius Spatadercentrum
Utrecht-De Meern
Van Lawick van Pabstlaan 12,
De Meern
4
Meer weten?
Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
740/04-’13
Dit is een uitgave
van St. Antonius Ziekenhuis