MAASTRO clinic opent grote studie naar nieuwe behandeling voor patiënten met uitzaaiingen van kanker naar de hersenen In MAASTRO clinic is recentelijk in samenwerking met het VU medisch centrum de studie WBRT vs. SRS 4-10 hersenmetastasen (voluit: Whole Brain RadioTherapy versus Stereotactic RadioSurgery for 4-10 brain metastases: a phase III randomized multicenter trial) van start gegaan. Patiënten met minimaal 4 en maximaal 10 uitzaaiingen in de hersenen worden standaard behandeld door middel van bestraling van de gehele hersenen ofwel Whole Brain Radiotherapy (WBRT). In deze studie wordt onderzocht of stereotactische radiochirugie (SRS), bestraling op alleen de uitzaaiingen, een betere kwaliteit van leven geeft dan WBRT. Ook wordt gekeken naar neurocognitieve functie en levensduur van de patiënt. Naast MAASTRO clinic zal de studie binnenkort starten in meerdere Nederlandse ziekenhuizen. WBRT vs. SRS Uitzaaiingen in de hersenen veroorzaken regelmatig neurologische klachten en zijn ook vaak de oorzaak van overlijden van patiënten met kanker. Om de kwaliteit van leven te behouden is een goede behandeling van deze uitzaaiingen daarom erg belangrijk. Momenteel is totale schedelbestraling (WBRT) de standaardbehandeling bij meer dan 3 uitzaaiingen in de hersenen. Hierbij wordt een lage gelijkmatige bestralingsdosis op de gehele hersenen gegeven, waardoor zowel zichtbare als onzichtbare uitzaaiingen behandeld worden. Deze behandeling kent bijwerkingen zoals vermoeidheid, haarverlies en neurocognitieve stoornissen. Tegenwoordig kunnen dankzij hoogwaardige technologische ontwikkelingen deze uitzaaiingen, mits niet te groot, ook gericht bestraald worden. Deze behandeling heet stereotactische radiochirurgie (SRS). Met SRS worden de uitzaaiingen gericht bestraald met een hogere stralingsdosis dan met totale schedelbestraling. Hierdoor blijven de uitzaaiingen beter onder controle op die plek, maar is er wel een kleine kans dat het hersenweefsel vlakbij de uitzaaiing wat beschadigd raakt. Het overige hersenweefsel tussen de uitzaaiingen wordt zoveel mogelijk gespaard en niet of nauwelijks meebestraald. Dit heeft enerzijds als voordeel dat met SRS sommige bijwerkingen, zoals vermoeidheid en neurocognitieve schade, hopelijk minder zijn dan met totale schedelbestraling. Anderzijds heeft dit als nadeel dat onzichtbare tumorcellen niet worden meebehandeld in tegenstelling tot WBRT. Of SRS ook daadwerkelijk een betere kwaliteit van leven geeft dan WBRT wordt onderzocht in de studie. Eerdere studies Stereotactische radiochirurgie tot maximaal 3 uitzaaiingen in de hersenen wordt al jaren toegepast in Nederland en in het buitenland. Hier is door de jaren heen veel wetenschappelijke informatie over verzameld. Over de resultaten van stereotactische radiochirurgie bij 4 of meer uitzaaiingen in de hersenen zijn weinig studies beschikbaar. Er is nog geen studie gedaan die de resultaten van stereotactische radiochirurgie met totale schedelbestraling direct vergelijkt in patiënten met 4 of meer uitzaaiingen in de hersenen. Jaap Zindler, coördinerend onderzoeker en radiotherapeut-oncoloog bij MAASTRO clinic, geeft aan: “Wij willen met de WBRT vs. SRS-studie onderzoeken of SRS een betere kwaliteit van leven geeft dan totale schedelbestraling in patiënten met minimaal 4 en maximaal 10 uitzaaiingen in de hersenen. Dit betekent dat de helft van de patiënten behandeld zal worden met totale schedelbestraling en de andere helft met stereotactische radiochirurgie. De kwaliteit van leven meten we met de EUROQOL EQ-5D-vragenlijst, die we afnemen voorafgaand aan de behandeling en vervolgens na de behandeling een jaar lang elke drie maanden. Verder kijken we onder andere naar levensduur en neurocognitieve functie.“ Jaap Zindler en Anna Bruynzeel (onderzoeker en radiotherapeut-oncoloog in het VUmc) hopen dat alle Nederlandse ziekenhuizen deelnemen aan deze studie, zodat deze belangrijke vraag samen kan worden beantwoord. “SRS is een techniek die complexer is en meer middelen vergt dan WBRT. Het is niet goed om deze techniek zomaar toe te passen als blijkt dat deze geen meerwaarde heeft boven de standaardbehandeling WBRT. Daar heeft zowel de patiënt als de samenleving geen baat bij. Het gehele team en verwijzers van andere specialismen die deze studie mogelijk maken binnen en buiten MAASTRO clinic wil ik bedanken, want zonder hen is deze studie niet mogelijk. Samen gaat deze studie slagen”, aldus Zindler. Aan de studie, die in meerdere Nederlandse centra zal gaan plaatsvinden, zullen in totaal 230 patiënten deelnemen. Het studieprotocol is tot stand gekomen in overleg met meerdere radiotherapeut-oncologen en klinisch fysici binnen en buiten MAASTRO clinic. Adres: Telefoon: E-mail: Website: Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Postbus 3035, 6202NA Maastricht 0031 88 44 55 666 [email protected] www.maastro.nl