“Hoe bevorder je integer gedrag?” Hoe verschillende triggers de integriteit binnen organisaties beïnvloeden Dr. S.N. Ponsioen Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Economie en Bedrijfskunde |1 |2 |3 Integriteit • • • • • Wat is integriteit? Waarom gaat het zo vaak “fout”? Waarom de verleiding tot niet-integer gedrag? Waarom is het belangrijk? Hoe kunnen wij integriteit bevorderen? |5 Waarom gaat het zo vaak “fout”? • Roddels en discriminatie onder > 50% van de werknemers • > 50% toont onvoldoende inzet en maakt roekeloos gebruik bedrijfsmiddelen • Organisaties verliezen jaarlijks 5% van opbrengsten aan niet-integer gedrag • Organisatie diefstal kost USA organisaties jaarlijks $660 miljard |6 Waarom laten we ons verleiden? • Omdat het van ons gevraagd wordt • Omdat het “spannend” is • Zelfinteresse De macht van de sociale context • Observatie van gedrag geeft inzicht in normatief en correct gedrag • Men kopieert niet-integer gedrag Waarom is integriteit belangrijk? • Niet-integer gedrag is overal • De kosten voor organisaties zijn hoog • Invloed van de sociale context Wat kunnen wij doen? • Onderzoek naar antecedenten van niet-integer gedrag • Alleen dan effectieve methoden ontwikkelen • Vandaag is belangrijk: bewustwording Persoonlijkheid en integriteit • Niet iedereen is even ontvankelijk voor de overname van niet-integer gedrag • Iemands persoonlijkheid speelt een rol • Sommige mensen zijn meer geneigd om niet-integer gedrag over te nemen dan anderen; het zit in hun karakter | 11 Morele rationalisatie • Morele rationalisatie is zo’n karaktereigenschap • Iemands eigenaardigheid om ‘excuses’ voor gedrag te vinden • Mechanismen: • • • • Minimaliseren van de gevolgen Eufemismen Morele gerechtigheid Afschuiven van verantwoordelijkheid Morele identiteit • Morele identiteit zegt iets over de mate waarin ‘het zijn van een moreel wezen’ een belangrijk aandeel heeft in iemands zelfidentiteit • Mensen verschillen in de mate waarin ze dit belangrijk vinden De invloed van persoonlijkheid • Mensen met een hoge morele rationalisatie zijn makkelijker te verleiden tot niet-integer gedrag • Mensen met een hoge morele identiteit zullen minder snel niet-integer gedrag vertonen omdat de actie hun identiteit zal schaden Bewustwording van integriteit • Invloed van de sociale context • Invloed van persoonlijkheidseigenschappen Status en integriteit Status en integriteit • Mensen met een hoge status zijn norm-zettend • Observatie van een integer voorbeeld met hoge status laat normatief gedrag zien • Kans op overname van dit gedrag is groot • Men neemt integer gedrag eerder over van mensen met een hoge status dan mensen met een lage status Status zonder integriteit • Wat zegt uw intuïtie dan als het gaat om niet-integer gedrag van mensen met een hoge status? • Wanneer we niet-integer gedrag observeren van mensen met een hoge status zullen we dat dat juist NIET overnemen • Sociale justificatie stelt namelijk dat we accepteren dat er verschillen zijn in privileges en rechten • Mensen met een hoge status zijn gelegitimeerd tot niet-integer gedrag Bewustwording van integriteit • Invloed van de sociale context • Status kan integer gedrag bevorderen • Niet-integere gedragingen worden niet overgenomen van mensen met een hoge status Organisatie identificatie en integriteit • Organisatie identificatie meet de mate waarin de organisatie identiteit deel uitmaakt van jouw identiteit • Mensen die zich sterk identificeren hebben het beste voor met de organisatie, ze voelen commitment • Mensen die deze identificatie niet hebben, ervaren minder problemen met niet-integer gedrag binnen organisaties | 21 Maar … ... Niet-integer gedrag kan toch ook “goed” zijn voor de organisatie? | 22 “Goed” maar niet-integer gedrag • Support voor de organisatie als gevolg van reciprociteit • Maak van jezelf een “goede werknemer” • Mensen die zich sterk identificeren hebben een gedeelde interesse met de organisatie • Ze gaan over grenzen om deze “best interests” te bewaren en bewaken Bewustwording van integriteit • Interpersoonlijke verhoudingen hebben impact op beslissingen rondom integriteit • Er zijn meerdere soorten niet-integer gedrag te onderscheiden • Commitment heeft een “dark side” | 24 Hoe bevorder je nu integer gedrag? | 25 Hoe bevorder je integer gedrag? Wees je bewust van de invloed van sociale interacties | 26 Hoe bevorder je integer gedrag? Persoonlijkheid • Selectie aan de poort • Ontkracht morele rationalisatie en train op morele bewustwording | 27 Hoe bevorder je integer gedrag? Organisatie identificatie • • • • Aandacht voor gedragscodes Blijf investeren in socialisatie en commitment Geen beloning voor “goed” maar niet-integer gedrag Training op bewustwording dat niet-integer gedrag altijd schadelijk is | 28 Hoe bevorder je integer gedrag? Status • Investeer in integriteit trainingen • Laat leiders lead nemen in training op integriteitsbevordering | 29 Hoe bevorder je integer gedrag? Houd de discussie open! | 30 Bedankt. “Ben ik OK, ben jij OK?”