DEEL 2 ELEKTROMAGNETISME 1.Permanente magneten (blz. 156-) -) BESLUIT: • 2 POLEN: noordpool en zuidpool 1.1 EIGENSCHAPPEN VAN MAGNETEN -) PROEVEN : ZUIDPOOL • Proef met zwevende magneten. • Invloed van magneet op kompasnaald. • Aantrekken en afstoten van magneten. NOORDPOOL (ROOD) • ijzer in de nabijheid van een magneet • KRACHWERKING OP AFSTAND (veld): Gelijknamige polen (N-N of Z-Z ): afstoting Ongelijknamige polen (N-Z): aantrekking 1 1.2 VERKLARING VAN HET MAGNETISME 2 -) VERKLARING MAGNETISME (Blz.171-) -) PROEVEN : A) Elementaire magneetjes • Spoel, ijzeren kern, magneet,versterker + luidspreker 1) Bewegen van elektron rond kern • paperclips, magneet + opwarmen 2) Spin van elektron ZUIDPOOL ! VOORSTELLING ELEMENTAIR MAGNEETJE: 3 NOORDPOOL 4 1 MAGNETISCHE STOF B) WEISSGEBIEDEN NIET- MAGNETISCHE STOF WEISSGEBIEDEN NIET GEORDEND WEISSGEBIEDEN GEORDEND • vele elementaire magneetjes groeperen zich ( = gelijk gericht ) en vormen een Weiss-gebied N Z N Z N Z N Z N Z N Z B-veld klein ! ? N ZUIDPOOL ! Z VOORSTELLING WEISSGEBIED: NOORDPOOL 5 -) MAGNETISCHE INDUCTIE OF INFLUENTIE 6 -) OPMERKINGEN ? A) MAGNETISCH MONOPOOL BESTAAT NIET; GEVOLG: magneet kan een niet magnetische stof magnetiseren N • vb: ijzer; zie proef met paperclips Z BREKEN magneet aanwezig N Z N Z N ZN geen magneet aanwezig B) DOOR OPWARMING NEEMT MAGNETISME AF • vb: ijzer + zie proef met paperclips ijzer ijzer • VERKLARING ?: stijgende temperatuur => weissgebieden heviger trillen => ze verliezen hun oriëntatie 7 C) Niet magnetiseerbare stoffen; waarom? 8 2 1.3. Magnetische veldsterktevector of JG inductie B -) Vooraf: elektrische veldsterktevector en veldlijnen krachtwerking op afstand JG ' E ruimte rond magneet verandert JG '' E MAGNETSCH VELD JG ''' E -) Eigenschappen 9 10 11 12 JG B(P) • Magnetische veldlijnen: proeven JG '' E 3 JG -) Eigenschappen veldsterktevectorB(P) JG ' B G −F -) Verklaring proef: G −F N N N G F JG '' B Z JG ''' B Z Z ijzerdeeltje G F • Aangrijpingspunt: beschouwde punt P • Richting: richting kompasnaald in P N N • Zin: Zin noordpool kompasnaald in P JG • Grootte: | B(P) | • Eenheid: 1 TESLA = 1T Z Z 13 -)Def. magnetische veldlijnen een kromme die rakend is aan JG ' B N -) Eigenschappen: speelgoedmagneet: 0,01 T; MRI-scanner: 1,5 T 14 -) AARDMAGNETISME JG B(P) in elk van haar punten JG '' B • vb.: OORZAAK?: Stroming van geïoniseerd Fe en Ni in de kern veldlijnen Z JG ''' B 1m² • Zin: afspraak: van noord- naar zuidpool • gesloten lijnen waarom? • aantal veldlijnen per m² is een maat voor de grootte van B 15 MAGNETISCHE NOORDPOOL AAN DE ZUIDPOOL !!! 16 4 1.4 Magnetic resonance imaging (MRI) -) MAGNETISME DECLINATIE Niet invasief onderzoek van het menselijk lichaam AFWIJKING VAN MAGNEETVELD t.o.v. GEOGRAFISCH NOORDEN 17 -) Basisprincipe: gevoeligheid van protonen (waterstof) voor magnetische velden 18 -)De MRI nader bekeken PROTON spin up laagste energietoestand 19 -) OEFENINGEN foton R.F. foton => spin down hoogste energietoestand terug spin up => foton 20 5