BIGTIRE Ommen Inzicht in de financiële positie en in het financieel handelen van de gemeente Ommen Inhoud • • • • • • Introductie Doel Toelichting werkwijze BIGTIRE Conclusies per onderwerp Bevindingen op basis van BIGTIRE Conclusie Introductie • drs. René Werkhoven • Senior adviseur BMC • Tamar Kinkel MSc • Adviseur BMC Doel • Inzicht in de financiële positie van de gemeente Ommen • Financiële weerbaarheid • Financiële stabiliteit • Financiële flexibiliteit Toelichting werkwijze BIGTIRE Inzicht in de financiële positie van de gemeente Ommen aan de hand van de BIG TIRE: • • • • • • • Belastingen Inkomsten Grondexploitaties Treasury Investeringen Reserves Exploitatie (incl. Begrotingsvergelijking) Conclusies Belastingen Inkomsten Grondexploitatie Treasury Investeringen Reserves Exploitatie Belastingen Wat meten we? Vergelijking belastingdruk, onbenutte belastingcapaciteit OZB en kostendekkendheid afval en reiniging. OZB woningen OZB niet-woningen (eigenaren deel) OZB niet-woningen (gebruikersdeel) Afvalstoffenheffing meerpersoons Rioolheffing meerpersoons Tarief Ommen Landelijk 2016 gemiddelde 2016 0,1031% 0,1339% 0,1461% 0,2292% 0,1066% 0,1784% € 265,15 € 248,75 € 192, — € 212,30 - Onbenutte belastingcapaciteit van ca. € 1.268.000,— op de OZB. Belastingen Wat meten we? Vergelijking belastingdruk, onbenutte belastingcapaciteit OZB en kostendekkendheid afval en reiniging. • De gemeente heft geen precariobelasting op leidingen, parkeerbelasting, roerende zaakbelasting, baatbelasting en reclamebelasting. • Lokale lasten: Ommen neem 230e positie in. Tarieven voor OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing liggen onder het landelijk gemiddelde (o.b.v. berekening Ommen). • Potentie bij OZB, toeristen- en parkeerbelasting. Inkomsten Wat meten we: Bij het onderdeel inkomsten wordt de afhankelijkheid van het Rijk voor de verwerving van inkomsten bekeken. Dit is in negatieve zin geformuleerd de gevoeligheid voor rijksbezuinigingen. • 2016: Ommen voor 61% van haar inkomsten afhankelijk van inkomsten van het Rijk. • Wijkt niet af van vergelijkbare gemeenten. Grondexploitatie Wat meten we? Hierbij wordt gekeken naar de huidige boekwaarden en de afdekking van de risico’s op de nog te maken kosten en nog te ontvangen opbrengsten op grond. • In totaal wordt een negatief resultaat op de grondexploitaties verwacht: € 1.338.000 negatief • De waarde van de niet in exploitatie genomen gronden is omvangrijk gezien het grondbeleid van de gemeente: € 5.216.000 Grondexploitatie Wat meten we? Hierbij wordt gekeken naar de huidige boekwaarden en de afdekking van de risico’s op de nog te maken kosten en nog te ontvangen opbrengsten op grond. Risico’s • In de berekeningen van de grondexploitaties is geen inflatie van de kosten meegenomen. • Het verlies en de risico’s omtrent bedrijventerrein De Rotbrink zijn omvangrijk (door De Rotbrink ontstaat een negatief weerstandsvermogen). • Gemeentelijke risicoberekening: € 2,9 mln. Onze berekening € 3,4 mln. (algemene reserve). Treasury Wat meten we? Welk deel van het gemeentelijk bezit met schuld is belast, hoe de schuld zich ontwikkelt en welke risico’s er zijn in de sfeer van afgegeven garanties. • De schuldratio van de gemeente Ommen is de afgelopen jaren toegenomen. De netto schuldquote van de gemeente Ommen valt binnen de norm van 2013 2014 130%. Netto schuldquote methode gemeente Ommen (incl. 88% 97% • Volgens berekeningen van voorzieningen) Netto schuldquote incl. en 65% 76% de gemeente zal deze de kapitaalverstrekkingen leningen aan deelnemingen schuldquote excl. correctie komende jaren wel stijgen. Netto 114% 123% uitzettingen Treasury Wat meten we? Welk deel van het gemeentelijk bezit met schuld is belast, hoe de schuld zich ontwikkelt en welke risico’s er zijn in de sfeer van afgegeven garanties. • De liquiditeitspositie van de gemeente is voldoende. Dit betekent dat de gemeente in staat is aan haar kortlopende verplichtingen te voldoen. • De garantstellingen en lening aan De Rotbrink BV vormen een risico. Investeringen Wat meten we? Laat de gemeente de ruimte voor kapitaallasten in tact?(kapitaallastennorm) Hierbij kijken we of de vrijval van kapitaallasten niet wordt benut voor lopende (andere) uitgaven. • De kapitaallastennorm blijft de komende jaren in tact. • Reserve kapitaallasten wordt ingezet om algemene reserve aan te vullen: mogelijk dekkingstekort. • Er wordt geen rekening gehouden met vervangingsinvesteringen voor de activa die uit de reserve gedekt worden. Reserves Wat meten we? - Reservepositie van de gemeente in absolute, relatieve en kwalitatieve zin; - Opbouw en mate van beklemming van reserves; - Aanwezigheid van stille reserves (aandelen en gebouwen). 2013 2013 2014 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Mutaties reserves Vermeerdering Begr. Rek. Begr. Rek. Begr. Begr. Begr. Begr. Begr. Begr. € 1.558 € 7.664 € 968 € 401 € 218 € 64 € 64 € 64 € 101 € 308 Vermindering € 1.391 € 9.977 € 849 € 7.958 € 422 € 464 € 489 € 1.216 € 321 € 375 Saldo € 167 € -2.313 € 119 € -7.557 € -204 € -400 € -425 € -1.153 € -220 € -67 • Afname reservepositie: € 12.339.000,— • Van de reserves (ultimo 2014) is 48% beklemd en 52% vrij besteedbaar. • De reservepositie van de gemeente Ommen staat onder druk Exploitatie Wat meten we? De ontwikkeling van het saldo van de begroting in de afgelopen jaren en in de meerjarenraming: de realiteit van de begroting Begrotingsanalyse – benchmark met vergelijkbare gemeenten qua sociale structuur, centrumfunctie en inwonersaantal • Meerjarenbegroting laat voor bestemming een negatief beeld zien • Na bestemming (m.u.v. 2017 en 2019) negatief Exploitatie Wat meten we? De ontwikkeling van het saldo van de begroting in de afgelopen jaren en in de meerjarenraming: de realiteit van de begroting Begrotingsanalyse – benchmark met vergelijkbare gemeenten qua sociale structuur, centrumfunctie en inwonersaantal Verschil per inwoner op hoofdfunctieniveau met de referentiegemeenten in euro’s Hoofdfunctie Ommen 0 Algemeen bestuur + 58 1 Openbare orde en veiligheid +6 2 Verkeer, vervoer en waterstaat + 16 3 Economische zaken +4 4 Onderwijs -/- 21 5 Cultuur en recreatie + 11 6 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening + 69 7 Volksgezondheid en milieu + 14 8 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting -/- 27 Totaal 0 t/m 8 + 130 Conclusie • Financiële weerbaarheid • Financiële stabiliteit • Financiële flexibiliteit