Fragaria x ananassa

St
i
cht
i
ngVaki
nf
or
mat
i
eSi
er
gewassen-Lei
den
Noviteiten
Fragaria x ananassa ’Liza’ Delizz
Eryngium ‘Cassiopeia’ Cassiopeia Questar
Fragaria, ofwel de aardbei, past helemaal in de populaire trend van zelf fruit en groente kweken. De nieuwe
Fragaria x ananassa ‘Liza’ Delizz wordt kant-en-klaar
aangeboden in een cadeauverpakking.
Een kruising tussen twee Eryngium-soorten door een
hobbyveredelaar ruim veertig jaar geleden heeft geleid
tot de noviteit in dit artikel. Opvallend kenmerk van de
nieuwe Eryngium is de paarse gloed in de nerven.
Tekst: Leo Miedema, Floricode.com, foto’s: Floricode.com en INGImage
Tekst: Leo Miedema, Floricode.com, foto’s: Floricode.com
Het geslacht Eryngium behoort tot de familie
van de schermbloemigen. Daarin is het veruit het
grootst met ruim 250 soorten en het meest ingewikkeld qua taxonomie. De soorten komen voor
in alle gematigde streken. Ze zijn daar via wind en
vogels gekomen, geëvolueerd en spontaan gekruist.
Vast staat dat de oer-Eryngium in Zuidwest-Europa
groeide.
Fragaria is de wetenschappelijke naam voor de
aardbei. Het geslacht behoort tot de rozenfamilie
en telt circa twintig wilde soorten. Voor de commerciële aardbeienproductie wordt de hybridesoort
Fragaria x ananassa gebruikt. Wereldwijd ligt de
productie van aardbeien op ruim vierduizend megaton en die vindt eigenlijk alleen maar plaats op
het noordelijk halfrond.
F
ragaria komt van het Latijnse
fraga wat aardbeitje betekent.
De aardbei staat symbool voor kortstondig geluk, als je tenminste niet
allergisch bent en ze lekker vindt.
De Zwitserse botanicus Gaspard
Bauhin sprak in een publicatie in
1623 voor het eerst over Fragaria.
Linnaeus beschreef in zijn publicaties een aantal soorten, maar een
deel hiervan is overgezet in het zeer
verwante geslacht Potentilla.
Rond 1750 is in Engeland de kruising gemaakt tussen de uit Amerika
afkomstige en populaire Fragaria
virginiana en de uit Chili afkomstige
Fragaria chiloensis die leidde tot
Fragaria x ananassa. Deze Chileense
kloon is gebruikt voor het inkruisen
van winterhardheid, resistentie
tegen wortelrot en virustolerantie.
Cultivars van Fragaria x ananassa
gingen in Europa de gecultiveerde
bosaardbei, Fragaria vesca, vervangen.
of in dit geval eigenlijk groente (per
definitie groeit fruit aan een houtig
gewas en groente is kruidachtig).
Het zijn doordragende rassen die het
hele seizoen volop smakelijke zomerkoninkjes leveren.
De witbloeiende ‘Liza’ draagt de
commerciële naam Delizz. Het is de
bedoeling dat deze plant naar een
’delicious’ concept uitgroeit. De plant
wordt voor de consumenten kanten-klaar aangeboden in een cadeauverpakking.
Naam:
Kenmerken:
Herkomst:
Houdbaarheid:
Verkrijgbaarheid:
VBN-nummer:
Veiling:
Verzorging:
Fragaria x ananassa ’Liza’ Delizz
vaste plant tot 30 cm hoog met bloemen; bladgrootte
7 x 10 cm; blad drietallig samengesteld met gezaagd gekartelde rand; bloemen enkel, doorsnede tot 4 cm; bloemkleur
wit, vruchtkleur rood; vrucht zoet smakend
Europa
vaste plant
april tot en met augustus
323248
FloraHolland Connect
zet de plant op een plek in de volle zon; houd de grond
vochtig en mest regelmatig bij; de plant blijft jong en vitaal
als de uitlopers worden opgepot en daar volgend seizoen
mee door wordt gegaan
Uit zaad gekweekt
Op de markt verschijnen nieuwe
uit zaad gekweekte aardbeien met
grote bloemen in de kleuren wit,
roze en rood. Het zijn van nature
kruidachtige vaste planten. In de
loop der jaren zal echter de bloemdiameter wel iets afnemen. Wat blijft
is de vreugde van eigen geteeld fruit
30
Bloem en Blad 07 l 2015
P
recies een jaar geleden verscheen op deze plek ook een
artikel over Eryngium: een blauwe
Eryngium alpinum. Binnen Eryngium
wordt ook tussen soorten gekruist
om tot nieuwe kleuren en vormen te
komen. Ook speelt voor de sierteelt
een bepaalde zachtheid van de takken mee. Vaak is Eryngium alpinum
een van de kruisingsouders.
Zo’n veertig à vijftig jaar geleden
maakte een Heemskerkse hobby­
veredelaar een kruising tussen
Eryngium planum en Eryngium
alpinum. Met een selectie hieruit
werd jaren niets gedaan tot twee
jonge telers wel iets zagen in deze
zeer blauwe, zachte distel. Het ras
werd vermeerderd en er werd kwekersrecht aangevraagd onder
de rasnaam ’Orion’. Hier bleef het
niet bij. In de jaren negentig lieten
de mannen materiaal van ’Orion’
bestralen. Tot vandaag aan toe
ontstaan hieruit mutanten die
herkenbaar zijn onder de serienaam
Questar.
‘Cassiopeia’ is een nieuwe blauwpaarse, ‘derde generatie’-mutant uit
‘Orion’ met een opvallende paarse
gloed in de nerven en over de bracteeën. Hoe rustiger de teelt verloopt
hoe dieper deze paarse kleur wordt
en deze behouden blijft tijdens het
vaasleven.
Bloem en Blad 07 l 2015
Tegen buikpijn
Eryngium komt van de oude
Griekse plantnaam erungion en kan
verwijzen naar erinaceus dat egel
betekent. Het kan ook komen van
eruma, wat zou duiden op de stekelige bladeren. Ook wordt een verband
gelegd met erunganein dat oprisping betekent en waartegen een
bepaalde soort Eryngium zou zijn
gebruikt. In de Middeleeuwen werd
inderdaad van wortels een drankje
getrokken tegen buikpijn.
Naam:
Kenmerken:
Herkomst:
Houdbaarheid:
Verkrijgbaarheid:
VBN-nummer:
Veiling:
Verzorging:
Eryngium ‘Cassiopeia’ Cassiopeia Questar
snijtak met blad en schermvormige bloeiwijze met
eindstandige hoofdjes; bladgrootte tot 10 cm; bladvorm
handdelig met gezaagde rand; bloemen zeer klein in 4 x 4
cm groot hoofdje; omwindselblaadjes onder bloemhoofdje
donkerpaars; niet-geurend
menselijke hybride
drie weken
zeer beperkt tot september
117198
FloraHolland Aalsmeer en Rijnsburg
de snijbloem is goed te combineren met andere
snijproducten
31