LES 1 - Evangelische Gemeenschap Leusden

AVOND 4
TWEE KEER GEBOREN WORDEN?
DOEL VAN DE AVOND
o
Inzicht krijgen in wie je bent (geest, ziel en lichaam)
o
Ontdekken hoe je het Koninkrijk van God kunt binnengaan
o
Leren wat wedergeboorte is en hoe God je als Zijn kind aanvaard

Tekst om te memoriseren
“ Daarom ook is iemand die één met Christus is, een nieuwe schepping.
Het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen.”
2 Korintiërs 5: 17
MET GEBED OPENEN
CONTACT MAKEN met elkaar………………………………………………………..15 minuten
De kringleider leest en leidt dit onderdeel
o
Deel met elkaar eens wat de les van afgelopen keer voor jou betekent heeft?
o
Hoe heeft het invloed gehad op jouw leven afgelopen twee weken?
o
We hebben vorige keer en afgelopen weken voor elkaar gebeden. Heeft God het gebed al
verhoord?
Afgelopen avond hebben we lang stil gestaan bij de zekerheid van redding en van eeuwig leven. Ook
hebben we ontdekt dat we niet hoeven te wachten tot we gestorven zijn om het Koninkrijk van God
binnen te gaan, maar dat wij door God geroepen zijn om daar nu al binnen te treden. Dat is de
betekenis in het Onze Vader: Uw Koninkrijk kome, in de hemel als ook op aarde…..
Belangrijk daarvoor is dat je tot geloof in Jezus Christus, zoon van God, komt en dat geloof tot
uitdrukking brengt, waardoor je wedergeboren (opnieuw geboren) wordt. Jezus zegt dat je het
Koninkrijk van God niet zult binnentreden als je niet opnieuw geboren wordt.
Daar gaan we deze avond uitgebreid bij stil staan.
1
LEREN uit God’s Woord…………………….……………………………………..45 – 60 minuten
De kringleider leest en leidt dit onderdeel
Bestudeerde lessen
De afgelopen twee weken heb je BLOK III bestudeerd.
o
Wat heb je niet begrepen of waar heb je vragen over?
o
Memoriseer de tekst van de afgelopen weken eens
Opnieuw geboren worden? Hoe kan dat nou. Je bent toch al geboren?
Met die vraag worstelde Nicodemus, een bijbelgeleerde in die tijd, toen hij in gesprek was met
Jezus. Lees maar eens mee in Johannes 3: 1-8
“Zo was er een Farizeeër, een van de Joodse leiders, met de naam Nikodemus. Hij kwam in de nacht
naar Jezus toe. ‘Rabbi,’ zei hij, ‘wij weten dat u een leraar bent die van God gekomen is, want alleen
met Gods hulp kan iemand de wondertekenen doen die u verricht.’ Jezus zei: ‘Waarachtig, ik
verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien.’ ‘Hoe kan iemand
geboren worden als hij al oud is?’ vroeg Nikodemus. ‘Hij kan toch niet voor de tweede keer de
moederschoot ingaan en weer geboren worden?’ Jezus antwoordde: ‘Waarachtig, ik verzeker u:
niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest. Wat
geboren is uit een mens is menselijk, en wat geboren is uit de Geest is geestelijk. Wees niet verbaasd
dat ik zei dat jullie allemaal opnieuw geboren moeten worden. De wind waait waarheen hij wil; je
hoort zijn geluid, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met
iedereen die uit de Geest geboren is.”
Geest en geestelijk. Hoe zit dat nu eigenlijk. Wie of wat ben ik?
God, wie ben ik?
Stel dat een jonge vent aan zijn vriendin een ring met diamant stuurt waarvoor hij 400 euro heeft
betaald, en dat hij deze ring in een doosje verpakt dat de juwelier hem er gratis bij heeft gegeven.
Wat zal hij teleurgesteld zijn, als hij na een paar dagen bij haar komt en zij zegt: “Lieveling, wat heb
je me een mooi doosje gestuurd. Ik heb nog nooit zo’n mooi doosje gezien. Ik beloof je dat ik er heel
zuinig op zal zijn.
Je zult toch zo’n vriendin hebben, zeg. Het is toch belachelijk om alleen met ‘t doosje bezig te zijn.
Het gaat juist om de diamant, die is van grote waarde, niet het doosje. Het doosje is slechts de
verpakking.
Zo is ‘t ook met de mens. Wij hebben een lichaam, maar ook een innerlijk. Ons lichaam is slechts de
verpakking, waar je wel goed voor mag zorgen, maar ‘t gaat om wat er in zit (onze ziel en geest), dat
is van grote waarde. Daarom zegt Jezus ook in Marc. 8: 36 ‘Wat baat het een mens de gehele wereld
te winnen en aan zijn ziel schade te lijden?!
Een andere vertaling zegt: ‘Wat heb je eraan de hele wereld te winnen en je leven te verspelen?’
(Levend Woord)
2
De hele wereld winnen: daarmee wordt bedoeld het verwerven van veel aardse goederen oftewel rijk
worden. Maar als iemand in deze wereld enkel uit is op rijk worden, veel rijkdom en/of roem
verwerven, dan loop je gevaar het echte leven, d.w.z. het eeuwige leven met God, te verliezen.
De mens heeft dus een innerlijk (een ziel en geest), dat veel meer waard is dan zijn lichaam.
Toch leven heel veel mensen alsof ze alleen maar een lichaam hebben en volgen ze dan ook alleen
maar de begeerten en verlangens van het lichaam, zoals:
 begeerte naar eten en drinken
 begeerte naar seks
 verlangen naar omgang met andere mensen
 verlangen om er leuk uit te zien; hoeveel tijd en geld besteden we niet aan
o kleding
o make-up
o kappers
o fitness ‘je lichaam moet toch goed gevormd zijn?’
 verlangen naar mooie spullen - auto’s - mooie huizen etc.
Zo is het dus mogelijk dat je populair bent als filmster of bulkt van het geld of bulkt van de
kennissen/vrienden, en toch nergens geluk, vrede en voldoening vindt. Waarom?
Eenvoudig omdat je alleen aandacht hebt voor je lichamelijke verlangens, behoeften en begeertes,
maar je innerlijk totaal verwaarloost.
Maar je ziel vraagt net zoveel verzorging als je lichaam. Zij heeft een verlangen naar omgang met
God. Hoeveel mensen zijn er niet die de verlangens van hun ziel verdrinken in alcohol of die
verdoven met drugs? Sommige zoeken het in seksuele uitspattingen en weer anderen zoeken het in
werk. Maar, buiten God kan niets echt geheel bevredigen, want de ziel is gemaakt voor God en
zonder God vindt je geen rust, alleen maar leegte en eenzaamheid.
De mens heeft dus een uiterlijk (een lichaam) en een innerlijk (ziel en geweten) en onze oorsprong
vinden we in God. De bijbel maakt duidelijk dat de mens is geschapen is door God.
Psalm 139 vers 13 zegt “U was het die mijn nieren vormde, die mij weefde in de buik van mijn
moeder”.
Niet alleen heeft God de mens geschapen, Hij heeft hem ook geschapen naar Zijn eigen beeld.
In Genesis 1 vers 26 zegt God: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken”.
Wij lijken dus op God, maar niet zoals op een foto. Niet vleselijk zichtbaar. Nee, het zit veel dieper.
God is Geest zegt de bijbel. God is geestelijk en dat zijn wij ook. Daar zit de gelijkenis. Wij zijn
geestelijke wezens. Daardoor kunnen we juiste een relatie met God hebben. God en de mensen
kunnen elkaar verstaan, met elkaar communiceren.
In 1 Thessalonicenzen 5, vers 23 staat: “Moge de God van de vrede zelf uw leven in alle opzichten
heiligen, en mogen heel uw geest, ziel en lichaam zuiver bewaard zijn bij de komst van onze Heer
Jezus Christus”.
Wij bestaan dus uit een geest, ziel en een lichaam.
3
Geest, ziel en lichaam
1. Het lichaam.
Dit is het ‘huis’ waarin we wonen. Het bestaat uit:
 een skelet, een geraamte: een uit 206 onderdelen bestaande structuur voor het vorm en
steun geven aan belangrijke organen en het beschermen van kwetsbare ingewanden. Zie Job
10: 11
 vlees: al het weefsel van het lichaam: zenuwen, spieren, huid en haar. Zie ook weer Job 10: 11
 bloed: de levensfactor van het lichaam die zorgt voor de verspreiding van voedsel en zuurstof
en optreedt als bewakings- en schoonmaakdienst. Zie Deuteronomium 12: 23
2. De ziel
Dit is de eigenlijke mens. Het bestaat uit:
 gevoel: alle emoties, begeerten en verlangens van het lichaam. Bijvoorbeeld:
o verlangen - Ps. 84: 3 en Jes. 26: 8, 9
o blijdschap - Ps. 34: 3 en Pred. 2: 25, 26
o genegenheid- 1 Sam. 18:1
o afkeer - Job 33: 20
o moedeloosheid - Ps. 42: 6, 7
o pijn of verdriet - 2 Petr. 2: 8
 verstand: het vermogen tot denken, gedachten en geheugen. Zie bijv. Ef. 4: 1 7, 18.
 wil: vermogen tot vrije keuze, het kunnen kiezen tussen de verschillende mogelijkheden die
zich voordoen. De wil wordt ook wel de commando-post van de ziel genoemd, het centrale
hoofdkwartier van de persoonlijkheid. De mens beschikt immers door “de wil” over het
vermogen zijn eigen handelingen te bepalen. Zie bijv. Marc. 1 4: 36
3. De geest
Onze geest onderscheidt de mens van dieren. De bijbel onderscheidt de heilige Geest en de
menselijke geest. De menselijke geest is, hoewel hij los staat van de heilige Geest, een uit God
geboren gave die ons verbindt met de geestelijke wereld en hij keert bij onze lichamelijke dood terug
naar de Schepper. Zie Pred. 12: 7.
Als iemand tot Christus wordt bekeerd, dan gaat de heilige Geest in zijn geest wonen. De
gemeenschap tussen onze geest en de heilige Geest kan de volgende vruchten opleveren: zie Gal. 5:
22.
De menselijke geest bestaat uit:
 geweten: ingebouwd alarmsysteem dat je aanspoort om het goede te doen en het kwade te
laten. Als je je geweten negeert, d.w.z. je hoort het alarm maar je doet net of je ‘t niet hoort,
dan verzwak je je geweten en als je dat maar vaak genoeg doet, dan stompt je geweten totaal
af. Bijvoorbeeld: bij de eerste keer iets stelen gaan alle alarmbellen af (zweten,
hartkloppingen, spanningen, enz.), bij de tweede keer is dit al wat minder, bij de derde keer
nog minder enz. totdat je alarm helemaal niet meer overgaat. Zie Tim. 4: 2.
 intuïtie: het vermogen innerlijk iets te weten te komen. Het direct aanvoelen, buiten het
verstand om, van “Zo zit het’. Een soort ‘zesde zintuig’. Hier openbaart God “hoe ‘t zit” direct
aan de gedachten van de mens. Zij wordt in de bijbel ook wel: inspiratie, inzicht, wijsheid,
licht en geest genoemd. Zie bijvoorbeeld. Marc. 2: 8.
 godsvrucht: het vermogen God in de geest te aanbidden, te eren en te prijzen. Onze ziel is
ontoereikend om Hem te aanbidden, daarom heeft Hij ons een geest gegeven, zodat we
direct contact met Hem kunnen hebben zonder de beperkingen van menselijk verstand of
gevoel. Zie bijvoorbeeld Joh. 4:23.
4
WEDERGEBOORTE
Wat is dat: opnieuw geboren worden? Bij je eerste geboorte werd je uit je ouders geboren. Je
ontving de menselijke natuur. Bij de tweede geboorte word je uit God geboren. Je ontvangt de
Goddelijke natuur. Menselijk zaad brengt menselijke vrucht voort. Dat sterft uiteindelijk, omdat het
geen eeuwig leven in zich draagt. Goddelijk zaad brengt Goddelijke vrucht voort. Dat houdt stand,
omdat het wel eeuwig leven in zich draagt. Vind je de menselijke geboorte een verbazingwekkend
wonder? De Goddelijke geboorte is een nog groter wonder!
De wedergeboorte is dus een geestelijke geboorte waarbij je nieuw leven ontvangt. Geestelijk leven.
Eeuwig leven. Wedergeboorte is, net als een natuurlijke geboorte, een proces dat uit een aantal
stadia is opgebouwd. Zoals bij de natuurlijke geboorte het nieuwe leven ontstaat vanaf de eerste
persweeën, naar het werkelijk baren van de baby, het doorknippen van de navelstreng tot aan de
eerste inademing en schreeuw. Nieuw leven dat eigenlijk al negen maanden in het verborgene
bestond. Het hele proces is het proces van de natuurlijke geboorte.
Bij de geestelijke geboorte is het eigenlijk niet anders.
Het proces van het binnengaan van het Koninkrijk van God omvat:
 de eerste weeën van ‘overtuiging’;
 het doorsnijden van de navelstreng door ‘berouw en bekering’;
 het wassen van de baby door ‘de waterdoop’;
 de ‘eerste schreeuw’ in de Geest door het opleggen van handen.
Onze actie : volledige bekering
Wedergeboorte is wat God laat ontstaan wanneer wij ons bekeren. Wanneer wij ons omkeren van de
zonde naar God toe. Bekeren, of omkeren, geeft aan wat de zondaar zelf doet. Niet wat God doet.
Dat kan zijn omdat je daartoe overtuigd wordt of uit eigen beweging.
Bekering geeft een richting aan; eerst ging je de kant op, richting de hel, nu ga je in tegengestelde
richting, namelijk op weg naar de hemel.
Om het Koninkrijk van God binnen gaan of wedergeboren worden, moet je vier stappen zetten.
De schrijver van de Hebreeënbrief beschrijft die vier basis stappen van de wedergeboorte.
“Laten wij daarom het eerste onderwijs aangaande Christus laten rusten en
ons richten op het volkomene, zonder opnieuw het fundament te leggen van
bekering van dode werken en van geloof in God, van een leer van dopen en
van oplegging der handen…”.
Hebreeën 6: 1-2
Welke vier stappen moet je zetten om een wedergeboren christen te worden?
1e
2e
3e
4e
5
“Petrus antwoordde: ‘Keer u af van uw huidige leven en laat u dopen onder
aanroeping van Jezus Christus om vergeving te krijgen voor uw zonden. Dan
zal de heilige Geest u geschonken worden”
Handelingen 2: 38
Onderstreep in bovenstaande tekst de eerste stap om het Koninkrijk van God binnen te gaan
“En zij zeiden: Stel uw vertrouwen op de Here Jezus en gij zult behouden
worden, gij en uw huis.”
Handelingen 16: 31
Onderstreep in bovenstaande tekst de tweede stap om het Koninkrijk van God binnen te gaan
“En nu, wat aarzelt gij nog? Sta op, laat u dopen en uw zonden afwassen,
onder aanroeping van zijn naam.”
Handelingen 22: 16
Onderstreep in bovenstaande tekst de derde stap
“En na dit gezegd te hebben, blies Hij op hen en zeide tot hen: Ontvangt de
heilige Geest.”
Johannes 20:22
Onderstreep tenslotte in de tekst van Johannes 20: 22 de vierde stap
Gods initiatief
Het proces van het binnengaan van Koninkrijk van God vraagt dus ACTIE VAN JOUW KANT.
Nadat je het evangelie gehoord hebt en je er van overtuigd bent dat jij een andere weg moet inslaan
(de weg die uiteindelijk naar de hemel leidt in plaats van naar de hel), dan wordt van jou een
radicale omkering verwacht. We hebben gezien dat God van jou verlangt dat je de vier opdrachten
die Hij geeft, gehoorzaamt. Bekeer je, geloof, laat je dopen en ontvang de Heilige Geest. Deze vier
stappen zijn nodig om die totale omkeer te kunnen doen.
Nadat jij daar aan gevolg gegeven hebt zal God jou wedergeboren doen worden. Dat is een WERK
WAT GOD DOET. Jij kunt je jezelf niet wedergeboren laten worden.
6
Beschrijf hoe God jou wedergeboren laat worden als reactie op de stappen die jij zet
“Toen ze dat gehoord hadden, waren ze gerustgesteld en loofden ze God met
de woorden: ‘Dan geeft God dus ook de heidenen de kans om tot inkeer te
komen en het nieuwe leven te ontvangen”
Handelingen 11: 18
o
“Door zijn genade bent u nu immers gered, dankzij uw geloof. Maar dat
dankt u niet aan uzelf; het is een geschenk van God”
Efeziërs 2: 8
o
“Toen u gedoopt werd bent u immers met hem begraven, en met hem bent u
ook tot leven gewekt, omdat u gelooft in de kracht van God die hem uit de
dood heeft opgewekt”
Colossenzen 2: 12
o
“Hij heeft ons gered door het bad van de wedergeboorte en de vernieuwende
kracht van de heilige Geest, die hij door Jezus Christus, onze redder, rijkelijk
over ons heeft uitgegoten.”
Titus 3: 5-6
o
God laat wedergeboren worden. En net als bij de natuurlijke geboorte is iedere fase noodzakelijk om
met het ‘normale’ christelijke leven te beginnen en nodig voor een gezonde groei en ontwikkeling.
7
GODS BEVESTIGING
Wanneer je de vier stappen gezet hebt ben je een volgeling van Jezus geworden. Je hebt je in geloof
omgekeerd naar God. Je hebt je laten dopen in water. En je God hebt gevraagd om de Heilige Geest
te ontvangen. Maar God heeft intussen nog veel meer gedaan! Wat is er met je gebeurd? De Here
God heeft in Zijn genade een nieuwe schepping van je gemaakt. Je bent opnieuw geboren. God is je
Vader geworden. Hij heeft je aangenomen als Zijn kind.
Je hoeft niet in het onzekere te leven of God je wel werkelijk als Zijn kind heeft aangenomen. Niet
alleen staat dit in Zijn Woord, maar ook door Zijn Geest mag je weten door God aanvaard te zijn als
kind van Hem.
God geeft Zijn Geest als een ‘zegel’ op de transactie. Dat is de basis voor jouw zekerheid. Het is het
bewijs, de toetssteen waarin je kunt zien of iemand wedergeboren is.
“Dat wij in hem blijven en hij in ons, weten we doordat hij ons heeft laten
delen in zijn Geest.”
1 Johannes 4 : 13
“Wie zich aan Zijn geboden houdt blijft in God, en God blijft in hem. Dat hij in
ons blijft, weten we door de Geest die hij ons heeft gegeven.”
1 Johannes 3: 24
“De Geest zelf verzekert onze geest dat wij Gods kinderen zijn”
Romeinen 8: 16
Onderstreep in bovenstaande verzen de woorden die aangeven wat de Heilige Geest doet om te
bevestigen dat je als gelovige bij God hoort
De gedaanteverwisseling
Na je wedergeboorte leef je nog steeds in je 'oude' lichaam. Maar binnenin je is er een complete
gedaanteverwisseling opgetreden. Vergelijk het met een vlinder die uit z'n cocon opvliegt, om nooit
meer rond te kruipen als een laag-bij-de-grondse rups. Je bent nu een 'hemelburger', die leeft in de
ruimte die God geeft. Daarom bekijk je het leven met andere ogen. Als een kind van God die leeft in
Gods Koninkrijk waar God regeert.
Op weg……….
In de vorige les hebben we uitgebreid stilgestaan bij de vraag of je zekerheid van redding kunt
hebben. Na Gods Woord bestudeerd te hebben weten we nu dat ons behoud, onze redding, een
kwestie is van geloof. De bijbel zegt dat de mens door geloof gerechtvaardigd wordt. Maar we
hebben nu ook gezien dat we dat geloof persoonlijk moeten toepassen door het zetten van een aantal
stappen, die jouw geloof zichtbaar maken. Namelijk bekering, doop in water en doop in de Geest.
8
Dat is de reden waarom Paulus het woord “gered” gebruikte wanneer hij sprak over de doop in
water en in de Geest.
Redding is een proces. Een weg die begint met je wedergeboorte. Daarna groei je op in het geloof en
wordt je volwassen. De Heilige Geest zal je helpen om meer en meer op Jezus te gaan lijken. Om een
leven te leiden waarin de zonde wordt uitgebannen en je heilig gaat leven. Waarin je meer liefde
voor God en voor de mensen gaat krijgen. En om zo de ‘eindstreep’ te halen.
David Pawson, een Engelse bijbelleraar zegt het volgende: Je nieuwe geboorte is geen
vrijwaringsbewijs van de hel en ook geen toegangskaartje naar de hemel. Het doel van de
wedergeboorte is om hier op aarde een leven zonder zonde te kunnen leiden (1 Johannes 3: 9) en
om zowel hier en nu als straks van het eeuwig leven te kunnen genieten.
“Daarom, mijn geliefden, gelijk gij te allen tijde gehoorzaam zijt geweest,
blijft, niet alleen zoals in mijn tegenwoordigheid, maar nu des te meer bij
mijn afwezigheid, uw behoudenis bewerken met vreze en beven”
Filippenzen 2 :12
In de bijbel staat dus dat jij je behoudenis moet bewerken. Als jij gehoorzaam bent aan Gods
geboden en je laat leiden door de Heilige Geest in je geloofsleven en je dagelijkse levenswandel, dan
geeft Jezus je deze geweldige belofte, waarin jij je zekerheid mag vinden:
“Dit wil mijn Vader: dat iedereen die de Zoon ziet en in hem gelooft, eeuwig
leven heeft, en dat ik hen op de laatste dag uit de dood zal opwekken.’
Johannes 6: 40
David Pawson noemt het als volgt:
rechtvaardiging is door het geloof; heiliging door de leiding van de Heilige Geest en
aan het eind van de weg de beloning: eindelijk behouden.!!
JOUW REACTIE naar God toe………………………………………………………..15 minuten
De kringleider leest en leidt dit onderdeel
We hebben ontdekt dat om een christen te worden er een volledige nieuwe geboorte nodig is. Een
geestelijk geboorte wel te verstaan. Veel christenen worden bij hun wedergeboorte slecht ter wereld
geholpen, waardoor het hele proces van het binnengaan in Gods Koninkrijk pas na jaren werd
voltooid. In veel gevallen word de navelstreng met het verleden niet goed doorgeknipt en
afgebonden, sommigen werden niet gewassen, anderen kregen nooit ‘een tik’ om in te ademen en
9
het uit te schreeuwen. Weer anderen komen nauwelijks tot leven of worden veel te snel aan hun lot
overgelaten.
Om een gezonde geestelijk geboorte bestaat bekering en berouw, geloven in de Here Jezus, gedoopt
worden en het ontvangen van de Heilige Geest. Alle vier elementen onderscheiden zich van elkaar,
maar zijn onmisbaar om het Koninkrijk van God binnen te gaan. Ze vullen elkaar volledig aan en
vormen samen het proces van christen worden.
De mens is hier dus aan zet. Dat blijkt ook wel uit de gebiedende wijs van de vier elementen, wat aan
geeft dat het om geboden gaat die gehoorzaamd moeten worden:
 Handelingen 2: 38
- Bekeert u
 Handelingen 16: 31
- Vertrouw (=geloof)
 Handelingen 22: 16
- Laat u dopen
 Johannes 20: 22
- Ontvangt de Heilige Geest
Neem even 5 minuten de tijd
o
Jij bent aan zet: welke stappen heb jij nog niet gezet?
Sluit je ogen een paar minuten en praat hier met God over
o
Schrijf op welk voornemen je hebt uitgesproken tegenover God
BID met elkaar…………………………………………………………………………………10 - 20 minuten
De kringleider leidt dit onderdeel
Misschien heb je tijdens deze avond of de afgelopen studielessen blokkades die je in de weg zitten
om God werkelijk te gehoorzamen. Misschien is het goed dat je die in een klein groepje deelt. Maak
groepjes van drie of vier personen en deel je vragen of worstelingen met elkaar.
Bid daarna met elkaar voor deze punten.
De kringleider sluit af met persoonlijk gebed voor de kringleden
10
Voorbereiding voor volgende week
Volgende keer gaan we het hebben over bekering. Lees ter voorbereiding op de volgende avond je
studiemateriaal er nog eens op na.
Misschien kun je de bijbelteksten die we vandaag hebben behandeld nog eens in je bijbel opzoeken
en ze markeren. Dan kun je deze verzen een volgende keer makkelijker terugvinden.
Als laatste: memoriseer
 de tekst van deze week iedere dag een paar keer.
“ Daarom ook is iemand die één met Christus is, een nieuwe schepping.
Het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen.”
2 Korintiërs 5: 17
11