InfoBrief — Voorjaar 2016 Ouderdomsdiabetes verzorgen Mentale veerkracht Eiwitten en aminozuren Allergieën bestrijden met gemmotherapie Heilbotolie met levertraan: bron van vitamine A en D en omega 3 Ouderdomsdiabetes verzorgen Het dieet van onze voorouders bevatte tot tienduizend jaar geleden (en dat is 99% van onze geschiedenis als mens) nauwelijks granen en weinig koolhydraten met hoge impact op onze bloedsuikerspiegel. Tegenwoordig ziet ons eetpatroon er heel anders uit, met als resultaat dat onze pancreas heel vaak na 50 jaar en soms al na 30 jaar uitgeput is, en we eigenlijk gedwongen worden om weer terug te gaan naar de eetgewoonten van die eerste voorouders. Dit noemen we dan ouderdomsdiabetes… Risicofactoren in voedingsgewoonten Doorheen de geschiedenis is ons eetpatroon drastisch veranderd. Het is begonnen in de tijd vóór de landbouw, toen bevatte onze voeding het minste koolhydraten. Deze koolhydraten kwamen van suikers en zetmeel en dan vooral zetmeelrijke knollen en wortels. Daarna kwam de periode van de industriële revoluties en toen hadden ongeraffineerde granen al een onmiskenbare plaats in onze voeding veroverd. Nog later situeert zich de periode na de tweede wereldoorlog waar geraffineerde graanproducten en suikers hoogtij vieren. Dit alles zorgt voor vier nadelige factoren die overgewicht in de hand werken. We zijn dus ten eerste steeds meer en te veel koolhydraten gaan eten. Ten tw eede bevat ge raffineerde voeding ook meer snelle koolhydraten en minder vezels. Dit in tegenstelling tot rauwkost, wat bovendien ook meer vocht bevat. Vezels en water vertragen de opname van suikers. 2 Tegelijk met de koolhydraten zijn we minder gaan bewegen en meer vetten gaan eten wat voor de derde factor van overgewicht zorgt. Hoe m eer vetw eefsel, hoe m eer vrije vetzuren in circulatie komen. Ze zetten de lever aan meer glucose aan het bloed af te geven. Ten vierde is stress een belangrijke factor omdat dit de productie van cortisol en adrenaline stimuleert, en deze zorgen ervoor dat een hoge dosis glucose wordt vrijgemaakt in het bloed. Het mechanisme van ouderdomsdiabetes Bovengenoemde vier factoren zorgen ervoor dat glucose al te vaak massaal in de bloedstroom terechtkomt en grote schommelingen in onze bloedsuikerspiegel veroorzaakt. De pancreas moet hierdoor steeds opnieuw zeer veel insuline produceren (deze dient om de glucose in onze cellen te kunnen opnemen), geraakt na jaren uiteindelijk overbelast en kan dan deze taak niet meer naar behoren uitvoeren. Bovendien worden zo op de duur je cellen minder gevoelig voor insuline, nemen ze bijgevolg minder glucose op en blijft de bloedsuikerspiegel hoog. Daarbij komt dat een te hoge doses glucose en degene die te lang in de bloedbaan blijft, celschade veroorzaken, omdat die zich dan gaat binden met eiwitten. Een ander probleem is dat vetcellen makkelijker glucose opnemen dan vitale weefsels zoals die van hersenen, organen of spieren, waardoor overgewicht toeneemt. Mensen die lijden aan deze aandoening, geraken dus ondervoed en hebben vaak minder energie, ze takelen sneller af en k rijgen af te rek enen m et m eer overgewicht. Deze factoren veroorzak en dan ook nog eens een vicieuze cirkel, omdat men meer honger krijgt, dus meer eet en de glucosespiegel en het overgewicht opnieuw stijgen. Verdere gevolgen van het aftak elingsproces zijn o.a. een verhoogde kans op aderverkalking, hartinfarct, afname van de oogfunctie en nierfalen. Doordat de bloedvaten 3 minder soepel worden, komt ook hoge bloeddruk frequent voor. Voedingsgewoonten verzorgen Nu we de factoren kennen, liggen de maatregelen voor de hand. Deze zijn ter preventie van de aandoening dezelfde als ter voorkoming van verergering: niet overdrijven met koolhydraten: frisdranken, snoep en suikers in kant-en-klaarproducten, sauzen,… geraffineerde voeding (wit brood, witte deegwaren, kanten-klaar, koekjes,…) en geraffineerde suikers zoveel mogelijk vermijden voldoende vezelrijk en vochtrijk eten, waarbij een voldoende aandeel rauwe voeding helpt voldoende drinken vetten beperken meer bewegen zorgen dat de lever minder glucose vrijmaakt door vaker kleine maaltijden te eten. Ondersteunende suppletie Vitamines en mineralen Verschillende B-vitamines zijn belangrijk voor de suik erstofwisseling: vooral B1, B2, B3, B5 en B6. Mensen waarbij dit metabolisme minder functioneert, verbruiken er ook meer van en hebben dus extra nodig. Het beste ruwe natuurlijke product voor extra B-vitamines is nog steeds gist: Bevitagistvlokken, -poeder of biergisttabletten. De vlok k en en het poeder zijn zachter van smaak dan biergist; vlokken zijn handig om op voeding te strooien, en lekker! Chroom is een ander vitaal elem ent in dit verband. Het houdt de bloedsuikerspiegel in evenwicht en vermindert de drang naar zoetigheid. Chroom complex van Be-life, met 4 vitamine B2 en B3, is verk rijgbaar in capsules. Een meer geconcentreerd supplement waarvan slechts één capsule per dag voldoende is. Kruiden Kaneel is het m eest gereputeerde k ruid voor een goed suikermetabolisme. Het maakt cellen gevoeliger voor insuline werking zijn de oligomere proanthocyaniden verantwoordelijk. Glucoril is een supplem ent in capsules dat hoog gedoseerd is en een goed verdraagbaar waterextract van kaneelschors (6,39 mg procyaniden) bevat. Het combineert dit met Banaba en Gymnema sylvestre, tw ee andere planten voor de suikerstofwisseling, vitamine B8 of biotine en chroompicolinaat. 1 à 3 capsules per dag kunnen genomen worden, afhankelijk van de individuele behoefte. Myrtillus complex is een sam enstelling van verschillende kruiden in druppels. Het bevat o.a. tinctuur van bosbesblad dat de bloedsuikerspiegel verlaagt en boon die zorgt voor een tragere opname van koolhydraten. Tinctuur van brandnetel bevordert de insulineproductie. Thee van bosbesblad drink en is een goede gew oonte om de suikerspiegel onder controle te houden. Conclusie Onze pancreas en bloedsuikerspiegel staan in deze tijden onder druk van onze veranderde (gedegenereerde) voeding. Met de nodige zorg, kunnen we ouderdomsdiabetes voorkomen; door gezondere voeding, leefgewoontes en waar nodig de juiste supplementen. 5 Mentale veerkracht Ons leven in de 21e eeuw legt een constante druk op onze geest. Alles moet snel gaan, we moeten verschillende activiteiten organiseren en op elkaar afstemmen, leggen daarvoor veel afstanden af in druk en moeizaam verkeer en dan moeten we nog overal op tijd komen… Stabiliteit en ontspanning zijn soms ver te zoeken. Onder stress verbruiken we tot vier keer meer van bepaalde vitamines en mineralen. Daarbij komt nog dat we meer en meer geconfronteerd worden met jongeren met aandachtsstoornissen en dementie bij ouderen. Onze mentale veerkracht vraagt om ondersteuning. B-vitamines: zenuwvoeding De meeste B-vitamines vervullen een belangrijke functie m.b.t. het zenuwstelsel en dus onze mentale kracht. Vitamine B1 is belangrijk voor de stofwisseling van de grote hersenen en bevordert het geestelijk welzijn. Ook B2 draagt bij tot de normale werking van het zenuwstelsel. Een tekort aan B3 kan negatieve persoonlijkheidsveranderingen teweeg brengen. Ook B6 speelt een rol in het voorkomen van diverse zenuwziekten. B5 draagt niet alleen bij tot normale mentale prestaties, het helpt ook om stabiel te blijven in stress-situaties. B12 is van wezenlijk belang voor de concentratie en het geheugen en verlicht gevoelens van irritatie. B-vitamines zijn synergetisch: ze werken het best als ze zoveel mogelijk tesamen ingenomen worden. Een goede variatie aan ongeraffineerde voeding biedt een ruim scala aan deze vitamines. In de verwerking van voeding vinden vaak grote verliezen aan vitamine B plaats, alleen B2 blijft dan wel stabiel. Biergist of Naturine B vult alle B ’s goed aan, behalve 6 B12. Deze laatste vind je wel in chlorella of in B12zuigtabletjes. Magnesium staat bekend als het anti-stressmineraal. Het is tevens essentieel voor een goede hersenontwikkeling. Symptomen van magnesiumtekort zijn o.a. lusteloosheid, vermoeidheid, hoofdpijn, migraine, prikkelbaarheid en verwarring. Goed opneembaar magnesium zit voornamelijk in ongeraffineerde plantaardige voeding: donk ergroene groenten en o.a. vijgen, citrusvruchten en bananen, maar ook noten, zaden en pitten. Magnesium Platinum van M annavital vult tekorten uitstekend aan met magnesiumbisglycinaat, een van de beter opneembare vorm en van dit mineraal. Geheugen en concentratie met Bacopa Bacopa monnieri is een nog te onbekende plant bij het grote publiek als het aankomt op het verbeteren van het cognitieve vermogen bij geheugen- en concentratiestoornissen en verminderd aanleervermogen. Zow el bij ouderen m et (beginnende) Alzheimer als bij kinderen met ADHD lijkt Bacopa een significante, geleidelijke verbetering te bewerkstelligen na enkele weken. Dierproeven tonen ook afname van angst, mentale vermoeidheid en depressieve gevoelens aan. Zeer interessant zijn de bio Ginkgo-Ginseng-Bacopa ampoules. Deze com bineren Bacopa m et Gink go biloba, die de hersendoorbloeding en het coördinatievermogen bevordert. De Koreaanse Ginseng functioneert als algemeen fysisch en psychisch tonicum. 7 Mentale kracht met Siberische ginseng De eigenschappen van deze Ginseng zijn vergelijkbaar met die van de Koreaanse, maar bij de Siberische ligt het accent meer op stressbestendigheid bij psychisch belastende omstandigheden. Siberische ginseng capsules bieden zo onder- steuning bij verhoogde (werk)druk, (aankomende) burn-out, lusteloosheid en depressie, ook bij ouderen. Curcuminoïden, de werkzame stoffen in Curcuma, voorkomen oxidatie van cholesterol en triglyceriden, en verminderen zo aderverkalking. Bovendien remmen ze ook het kleven van bloedplaatjes en dus klontervorming. Onze hersenen worden gevoed met zuurstofrijk bloed. Als de bloedvaten hier toeslibben, vermindert onze concentratie en ons geheugen, en vergroot het risico op het optreden van dementie, de ziek te van Alzheim er en herseninfarcten. Neurologen stelden vast dat in landen waar veel curcuma wordt gebruikt, 4,4 maal minder dementie en Alzheimer voorkwamen. Curcuma heeft ook een ontstekingsremmende w erking en remt klontering van bepaalde proteïnen in de hersenen af. Deze eigenschappen maken curcuma tot één van de belangrijkste natuurlijke middelen in de bescherming tegen dementie. Doluperine capsules com bineren Curcum a m et Gem ber, dat eveneens ontsteking remt en het vasomotorisch centrum in de hersenen stimuleert. 8 Eiwitten en aminozuren Na water bestaat ons lichaam grotendeels uit eiwitten of proteïnen. Bijna alle onderdelen zijn eruit opgebouwd, zowel spieren, bindweefsel, enzymen, hormonen, bloed, antilichamen als neurotransmitters en zelfs ons DNA. Ook voor het in stand houden en onderhouden van deze weefsels hebben we eiwitten nodig. Daarbuiten hebben aminozuren, de bouwstenen van proteïnes, tal van essentiële functies in ons lichaam. Voor wie vooral? Iedereen moet uiteraard voldoende eiwitten en aminozuren binnenkrijgen, maar enkele bevolkingsgroepen moeten meer aandacht besteden aan hun inname van deze stoffen. De belangrijkste om op te letten zijn de essentiële aminozuren, degene die het lichaam niet zelf kan aanmaken. Opgroeiende kinderen Kinderen hebben verhoudingsgewijs meer proteïnes nodig dan volwassenen omdat ze die nodig hebben om te groeien. Bepaalde aminozuren zijn daarbij belangrijker dan andere. Arginine, een essentieel aminozuur, en ornithine ( wordt aangemaakt uit arginine) stimuleren de aanmaak van groeihormoon, uiteraard wezenlijk voor kinderen. Arginine heeft een vaatverwijdend effect en bevordert zo de haargroei. Het helpt ook de insuline -resistentie te verminderen en verhoogt zo de glucosetolerantie. Methionine helpt dan weer de ontwikkeling van gedragsstoornissen te voorkomen en lysine is nodig om w eerstand tegen infecties op te bouwen. Andere aminozuren zijn belangrijk voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel. In het algemeen wordt afgeraden om kinderen eiwitsupplementen te geven, een evenwichtige voeding zou hier in nor9 male gevallen alles moeten bieden. Een aanrader voor kinderen, en niet alleen op vlak van aminozuren, is quinoa. Dit voedingsrijke graantje, dat zoals rijst kan gegeten worden, bevat alle essentiële aminozuren in een gunstige verhouding, w aaronder veel arginine en histidine, maar ook veel calcium, magnesium, ijzer en fosfor. Volwassenen die grotere fysieke inspanningen doen Wie zwaar fysiek werk verricht, krachttraining, bodybuilding of veel sport doet, heeft van alle essentiële aminozuren extra nodig. Zulke inspanningen veroorzaken kleine scheurtjes in spierweefsel. Het lichaam gebruikt eiwitten om deze te herstellen en maakt bovendien extra spierweefsel aan om toek om stige schade te voorkomen. Als het dan regelmatig gebeurt dat je niet voldoende proteïnes binnenkrijgt, loop je echt spierschade op. Het aminozuur taurine zorgt voor een sneller herstel en de eliminatie van stik stof bij inspanningen. Het vergroot zo de maximale zuurstofcapaciteit. Het speelt een belangrijke rol in het cardiovasculair systeem, de ontwikkeling en functie van de spieren, de retina en het centrale zenuwstelsel. Voor de hartspier betekent dit dat het de regelmatigheid en sterkte van de hartcontractie verhoogt. N aast de bloeddruk regulerende eigenschappen k an de suppletie van taurine zinvol zijn om een te hoge cholesterolspiegel te verlagen, aangezien taurine de galstroom stimuleert. De lichaamseigen aanmaak van taurine is gewoonlijk beperkt; bij suikerpatiënten is het verbruik zelfs sterk verhoogd. Carnitine m aak t dan w eer dat lichaamsvetten in de cel omgezet worden in energie. Bovendien zou het ook een antioxidant zijn met een beschermende werking op o.m. hart en bloedvaten. Het transporteert nam elijk giftige stoffen uit de cellen. Asparaginezuur bevordert het uithoudingsvermogen en helpt vermoeidheid uitstellen. 10 In combinatie met andere aminozuren, heeft asparagine een bloedzuiverende werking. Het absorbeert giftige stoffen uit de bloedbaan. Zo speelt het dus een belangrijke rol bij de afbraak van gifstoffen uit het lichaam. Ouderen De meeste mensen verliezen zo’n 30% van hun spierkracht tussen hun 50e en 70e jaar, waarna elke 10 jaar gemiddeld nog eens 30% verdwijnt van wat er nog over is. De combinatie van voldoende fysieke inspanningen met een verhoogde inname van eiwitten, kan dit proces echter significant vertragen. die leeftijdsgebonden celschade tegengaat. Cysteïne zorgt voor gezonde huid, haren en nagels en dit samen met methionine. Het is ook ontgiftend, beschermt de lever en stimuleert de oogspieren. Fenylalanine helpt het geheugen en de geestelijk e capaciteiten te verbeteren. Het werkt ook, net zoals tryptofaan, als een natuurlijk antidepressivum en voor het verm inderen van pijn. Fenylanaline is dan ook de voorloper van het activiteit hormoon adrenaline. Herstellenden van langdurige ziekten Hoe langer je stilligt of –zit en hoe minder (eiwitten) je dan ook nog eet (of opneemt, door bv. darmproblemen), hoe meer spierweefsel er verdwijnt. Daarnaast doen koorts en sommige ziektes de energieverbranding verhogen in je lichaam. Ook de energie die normaal voor je spieren bedoeld is en in je spieren aanwezig is, wordt hierdoor verbrand. 11 Hier kan aanvulling met een complex van alle essentiële aminozuren dus aangewezen zijn. Blijkt o.a. dat methionine door zijn ontgiftende werking ondersteuning biedt tegen depressies, hoge bloeddruk, nierkwalen en gedragsstoornissen. Een afbraakproduct van methionine is homocysteïne. We hebben vitamine B6 nodig voor de omzet van methionine in cysteïne. Vit B6 en foliumzuur zijn zeer efficiënt om het homocysteïnepeil te verlagen. Methionine is, zoals reeds vermeld goed voor huid, haar en nagels en voorkomt exceptionele vetophoping in het lichaam en gaat vermoeidheid tegen. Daarnaast heeft het een antioxidante werking en biedt het verlichting bij allergische aandoeningen, omdat het in staat is om de overtollige histamine uit de hersenen te verwijderen. Ook cysteïne helpt bij de afvoer van giftige stoffen. En zoals reeds vermeld, zorgt lysine mee voor de weerstand tegen infecties zoals herpes, gordelroos, aften.... ( beste resultaat met tegelijk ook een laag arginine gehalte, dus een juiste balans is belangrijk). Bronnen van essentiële aminozuren Vaak wordt gedacht dat volwaardige eiwitten enkel in voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong te vinden zijn, zoals vlees, vis, kaas en eieren. Wat wel klopt, is dat deze meestal een vrij volledig eiwit (alle essentiële aminozuren tezamen) leveren in één product. Deze producten vragen echter om een beperkte consumptie, om veel verschillende redenen. Eén daarvan is dat ze purines bevatten die worden omgezet in urinezuur dat de gewrichten belast. Andere redenen zijn o.a. de aanwezigheid van antibiotica, hormonen, stresshormonen, cholesterol en ecologische bezwaren. Door plantaardige producten te combineren, k an m en echter ook tot een inname van volwaardige eiwitten komen. Klassiekers zijn hier rijst met linzen, of bonen met maïs. Er zijn enkele vegetarische bron12 nen van volledig eiwit. Het m eest bek ende voorbeeld is soja, zeer interessant dus omwille van deze eigenschap, maar eveneens met mate te gebruiken omdat deze bonen kleine hoeveelheden vrouwelijke hormonen bevatten. Overdreven consumptie van soja kan stoornissen in de geslachtsontwikkeling bij kinderen veroorzaken. Quinoa w erd reeds verm eld als zeer interessante bron van volledig eiwit in gunstige verhoudingen, van mineralen en B-vitamines; zeker voor kinderen maar eigenlijk voor iedereen. Ook boekweit bevat nagenoeg alle essentiële aminozuren in een gunstige verhouding. U kunt boekweitmeel verwerken in brood of pannenkoeken. Een plantaardig product met een hoger gehalte aan aminozuren dan vlees, is seitan. Het wordt gemaakt van tarwegluten, beter nog speltgluten en is zeer voedzaam, maar bevat niet alle essentiële aminozuren en moet dus aangevuld worden met andere eiwithoudende plantaardige voedingsmiddelen. Granen bevatten eiwitten en groenten ook, zij het in mindere mate. Een aminozuur dat ontbreekt in veel vegetarische producten, is methionine. Het komt echter van nature in hoge mate voor in sesamzaad, en dus ook in tahin, de pasta die ervan gemaakt wordt. Tahin kan je gebruiken als smeersel op de boterham, of verwerken in sauzen en vinaigrettes. Het is ook een uitstekende bron van calcium, magnesium en fosfor. Verder is methionine veel voorkomend in groenten (broccoli, groene erwten, spruitjes, spinazie), volkorenbrood, rijst, Bij tekorten kan tijdelijk een supplement genomen worden. Carnitine, cysteïne, glutamine, taurine en tryptofaan zijn apart verkrijgbaar. Gebruik altijd de L-vorm van aminozuren, want deze is de natuurlijke vorm van eiwitten (bv. Ltryptofaan) en niet de minder werkzame D-vorm ( is kunstmatig gemaakt). Andere aminozuren zijn aanwezig in het Wei -proteïnepoeder dat alle essentiële am inozuren bevat afkomstig uit melkwei. 13 Allergieën bestrijden met gemmotherapie In deze tijd van het jaar krijgen meer mensen last van allergieën. Allerlei stoffen die door de lucht vliegen, gaande van stuifmeel tot chemische vervuiling, kunnen allergische symptomen uitlokken. Aan de basis ligt meestal een combinatie van verschillende oorzaken. Er is altijd enige erfelijke aanleg, maar ook een verstoord immunitair systeem, door o.a. overdreven hygiëne, vaccinaties. Tekorten spelen meestal ook een rol. Daarnaast maken onze supergeïsoleerde huizen van tegenwoordig het ons zeer moeilijk om aan stofmijt en andere allergenen binnenshuis te ontsnappen. Ook vervuiling speelt een rol. Talrijke chemische stoffen in de buitenlucht zijn zelf allergenen, maar maken ook vaak van oorspronkelijk onschuldige stoffen zoals stuifmeelpollen uitlokkers van reacties, doordat ons lichaam ze tegelijkertijd opneemt en daardoor met elkaar associeert als vijandig. Met allergische reacties op beide als gevolg. Wat kunnen we hier aan doen? Onze genen kunnen we niet veranderen, ons immunitair systeem versterken kunnen we daarentegen wel. De synergetische werking van 3 knoppenextracten in het anti -allergiecomplex is efficiënt bij elk e vorm van allergie. Zwarte bes stimuleert de aanmaak van cortisol in de bijnieren, wat ontstekingsreacties tegengaat. Rozemarijn helpt ons lichaam te ontgiften van allergene toxische stoffen. Propolis verhoogt de natuurlijke weerstand, specifiek ter hoogte van de bovenste luchtwegen. Zo helpt dit complex om snel verlichting te brengen. Tip: het boek’ Allergieën bestrijden’ – nu verkrijgbaar 14 Heilbotolie met levertraan: De zon uit de zee, bron van vit A en D – Omega 3 Levertraan is niet langer alleen een vage herinnering aan het ‘lepeltje’ van vroeger. Het wordt nu geherwaardeerd omwille van zijn rijkdom aan vitamine D en omega 3. Juist deze combinatie aan inhoudsstoffen is ideaal én uniek, en de wetenschap toont nu bij diverse chronische aandoeningen steeds duidelijker de rol aan van deze stoffen. Wat is levertraan? Levertraan verschilt van gewone visolie. Visolie wordt uit de gehele vis gemaakt en levertraan alleen uit de lever van de vis, meestal van kabeljauw, heilbot en schelvis. Levertraan is veel rijker aan vitamine A en D dan visolie. Levertraan bevat tevens de omega 3 vetzuren EPA en DHA, maar minder dan visolie. Onze heilbotolie met levertraan combineert de eigenschappen van beide want bevat zowel olie uit de hele vis als olie uit de lever. Functies vitamine D volgens onderzoek Calciumopname en dus een goede botontwikkeling en voorkomen van botafwijkingen Essentieel voor de Immuniteit en preventie van infecties Gezondheid van hart en bloedvaten Kankerpreventie Voorkomen van depressie en psychiatrische aandoeningen Preventie van diabetes type 2 Normale werking van de spieren Gezonde huid en voorkomen van huidaandoeningen als psoriasis. 15 Bij al deze functies werkt vitamine D niet alleen preventief, maar bevordert het ook het herstel van de aandoeningen. Tekorten komen alarmerend veel voor in Noordwest-Europa: volgens onderzoek heeft 80 % van de bevolking, jong en oud, tekort aan vitamine D! Functies vitamine A en Omega 3 Het unieke aan levertraan is dat hij niet alleen de kostbare vitamine D levert, maar ook vitamine A die bijdraagt tot een normaal metabolisme van ijzer, de instandhouding van een normale huid, slijmvliezen en gezichtsvermogen en de normale werking van het immuunsysteem. Omega 3 bew ijst steeds m eer zijn belang voor het zenuwstelsel (depressie, psychiatrische aandoeningen, stress, ADHD en dementie) en goede cholesterolwaarden. Conclusie Aangezien vitamine D steeds meer zijn belang bewijst om chronische ziekten te voorkomen en tekorten alomtegenwoordig zijn, is suppletie vaak voordehand liggend. Temeer wij een supplement aanbieden met veel vitamine A en D en een goede dosis van de waardevolle omega 3. Openingsuren winkel: Week: ● Maandag: 9u - 16u30 ● Dinsdag tot vrijdag: 9u – 18u15 Weekend ● Zaterdag: 9u30 tot 12u en van 13u30 tot 17u ● Zondag: gesloten behalve de eerste zondag van de m aand: 9 u30 tot 12u / 13u30 tot 16u ● Feestdagen altijd gesloten. Sol et Vita nv Galgenstraat 32 — B-3110 Rotselaar [email protected] — www.soletvita.be Tel: 016-580952 — Fax: 016-580077 Prijs: 4 € 16