Document - VZW Mariam

Mariam VZW
Mariam vzw is een buitenschools studie- en leercentrum in Gent en al 14 jaar actief in Oost-Vlaanderen. De
initiatiefneemster en bezielster van dit project is mevr. Karine Meliksetyan. De vzw biedt kinderen uit
allochtone en kansarme gezinnen ondersteuning om hun leer- en taalachterstand te verkleinen. Daardoor
realiseren kinderen betere schoolresultaten in het kleuter- , lager- en secundair onderwijs. Op deze wijze
stimuleert het team van vzw Mariam hun integratie in het onderwijs en in het maatschappelijk leven.
Gedurende de voorbije 14 jaren werden meer dan 900 kinderen en jongeren begeleid. Deze kinderen komen uit
gezinnen met meer dan 20 verschillende thuistalen.
De begeleiding van elk kind krijgt gestalte vanuit een samenwerkingsverband tussen de vzw, het kind, de ouders
en de school. De vzw-werking brengt deze partijen samen, confronteert ze met elkaar en probeert de
achterstand of problemen van kinderen op te sporen én aan te pakken. Dit levert mooie resultaten op.
Mariam vzw is een onafhankelijke vzw en richt zich naar kinderen uit alle onderwijsnetten. De werking is
voornamelijk een vrijwilligerswerking en is mogelijk gemaakt door individuele sponsors.
1. Werking en resultaten
Gezinscontext
De begeleiding die vzw Mariam aanbiedt, is een begeleiding op maat van het kind. Hoewel men vertrekt vanuit
huiswerk- en studiebegeleiding, is er steeds een bredere ondersteuning van de kinderen én de ouders. Het
motto is: “Ieder kind is een project.”
Karine Meliksetyan:
“Een goede begeleiding van een kind start vanuit een kennismaking met de hele thuiscontext waarin het kind
opgroeit. Je moet de culturele en religieuze gemeenschap bestuderen.
Vanuit persoonlijke gesprekken en huisbezoeken ontdekte ik dat ouders zich vaak machteloos voelen. Zij
beschouwen mij als een vertrouwenspersoon aan wie ze raad durven vragen. De privacy van ieder kind en
ouder is belangrijk en wordt gegarandeerd in onze werking.”
Kinderen
Niet alleen de gezinscontext, maar ook de wijze waarop een kind op school functioneert wordt aandachtig
onderzocht. Daartoe legt de vzw contact met de leerkrachten van de kinderen. Op onze vraag geven de
leerkrachten ons opdrachten om kinderen individueel in hun schooltaken te ondersteunen.
Karine Meliksetyan ontdekte dat veel leerlingen stress ervaren in de klas. Vooral allochtone kinderen ervaren
een gevoel van onmacht, onbekwaamheid en onzekerheid, o.a. door een gebrek aan taalvaardigheden.
Hierdoor kunnen zij in hun klas niet meedoen met hun klasgenoten. Indien bij de kinderen thuis een andere
taal wordt gesproken dan in de klas, kunnen zij niet ook daar niet terecht met hun specifieke problemen.
Naarmate kinderen het Nederlands leren, begrijpen ze ook beter de mentaliteit en de attitudes in onze
samenleving. Zo kunnen ze zich uiten en ontwikkelen ze de nodige vaardigheden om de twee culturen waarin
ze leven met elkaar te verbinden.
Nederlands
De doelstelling van de vzw is dat ieder kind de Nederlandse taal vlot leert hanteren als onderwijstaal. Door
een taalbad Nederlands te creëren in alle activiteiten, leert een kind zich beter uit te drukken en vlotter te
communiceren met anderen. Hierdoor slaagt het kind er in om zijn taalachterstand te verkleinen en de
studieresultaten op school opvallend te verbeteren.
1
Karine Meliksetyan:
“Uit mijn eigen ervaring en uit gesprekken met ouders bevestig ik dat veel anderstalige ouders
onderwijsprojecten afkeuren, waarin hun kinderen bepaalde lessen op school in hun eigen moedertaal
gekregen hebben. Deze ouders zoeken extra kansen voor hun kinderen en beseffen dat dit soort projecten niet
de juiste weg is. Na een korte begeleiding door de vzw, waarin duidelijke en correcte afspraken worden
gemaakt met de ouders, boeken deze kinderen wél goede resultaten op school. “
Schoolresultaten
De werking van Mariam vzw voorziet een samenwerking met de leerkrachten en met de ouders. Het kind
krijgt optimale stimuli waardoor het gemotiveerd wordt om zijn leerstof te verwerken en zo meer zelfzekerheid
te verwerven. Het is niet de bedoeling dat het kind afhankelijk wordt, integendeel, we werken aan de
zelfredzaamheid van het kind opdat het zich zo ontwikkelt tot een waardig individu.
Sommige kinderen hebben echter te weinig intellectuele capaciteiten : zij worden ook door ons geadviseerd
om een gepaste onderwijsvorm te kiezen. Bij de meeste leerlingen realiseren we een verbetering van hun
studieresultaten. Leerlingen die geadviseerd werden om naar het buitengewoon onderwijs over te stappen,
maar toch voldoende intellectuele capaciteiten hebben, blijven succesvol de overgangen maken naar het
volgende leerjaar, dankzij de begeleiding door de vzw. Zij behalen tot 30% meer punten op hun rapport.
Sommigen halen nu zelfs 80% op hun schoolrapport en behoren bij de kopgroep van hun klas.
Enkele kinderen die door de vzw begeleid werden zijn ondertussen doorgestroomd naar hogescholen of
universiteiten.
2. Visie en overtuiging
Mariam vzw wil bij de kinderen een stelsel van morele waarden en normen ontwikkelen, dat hen tot
volwaardige burgers vormt. Het besef van eigen rechten en plichten, het besef van solidariteit en tolerantie
bij de kinderen is prioritair in de uitbouw van een democratische samenleving.
Karine Meliksetyan:
“Gezien mijn achtergrond ben ik goed geplaatst om een vergelijking te kunnen maken tussen een
democratische en niet-democratische maatschappij. Iedere allochtone gemeenschap zou het als een
belangrijke opdracht moeten ervaren om een eigen bijdrage te leveren aan onze samenleving. Ik ben zelf de
uitdaging aangegaan. Ik heb initiatief genomen om alle betrokken gemeenschappen te bestuderen: hun
gewoontes, hun mentaliteit, hun levenswijze en hun verwachtingen voor hun kinderen. Vanuit deze analyse
werd ik bevestigd in mijn overtuiging dat ik elk individu apart moest benaderen om, vanuit hun kwetsbaarheid
en onmacht in verband met hun kinderen, een aangepaste begeleiding en maatschappelijke oriëntatie uit te
werken.
Ik vind dat er een relevante taak ligt voor de intellectuelen uit de allochtone gemeenschappen. Zij zijn immers
de kenners van de mentaliteit en levensgewoonten van hun gemeenschap, maar zij weten ook wat onze
samenleving verwacht.
In het onderwijs zijn er inspanningen voor allochtone kinderen, maar de aanpak is niet altijd voldoende en
haalbaar voor beide partijen. Allochtone ouders zoeken hulp om aan de verwachtingen van de maatschappij te
voldoen, om hun kinderen als volwaardige burgers te laten ontplooien. Op de schouders van de volwassenen
ligt de toekomst van de kinderen,vanaf de jongste kinderjaren.
Dit zou voor alle allochtone politici een politieke opdracht moeten zijn, omdat zij aan beide kanten worden
gehoord en gerespecteerd. Ik heb echter nog nooit één allochtone politici gehoord die kritisch geweest is over
‘moedertaalprojecten in het onderwijs’. Het belang van Nederlands vanaf de vroegste kinderjaren in onderwijs
én maatschappelijke oriëntatie moet echt op de politieke agenda geplaatst worden, door alle politici.
Om dit maatschappelijk doel te bereiken, willen wij in dit project met alle privé- en officiële instanties
samenwerken. Het blijft mijn doel om een studiecentrum uit te bouwen om, vanuit onze analyse en ervaring,
samen te werken met bevoegde politieke – en onderwijsinstanties.
2
3.
Historiek ‘Mariam vzw’ (2000-2015)
Bezielster
De initiatiefneemster en inspirerende kracht van de vzw is mevr. Karine Meliksetyan. In Armenië behaalde zij
het diploma ‘dierengeneeskunde’ en ‘Internationale politieke betrekkingen’.
Zij werkte als vakbondsverantwoordelijke in een groot bedrijf in de hoofdstad van Armenië, Jerevan. Daar
ontwikkelde zij allerlei initiatieven voor de arbeiders en hun gezinnen: op het vlak van vakantie en cultuur,
gezondheidszorg, huisvesting en opvoeding. Als secretaris van het bedrijfscomité zette zij zich in voor
vluchtelingen uit Karabach en voor slachtoffers van de aardbeving. Zij bood materiële ondersteuning voor
kinderen in een weeshuis.
In 1996 kwam Karine Meliksetyan naar België en werkte hier als freelance-journalist. Later, via haar werk bij de
Dienst Vreemdelingenzaken en als sociale tolk, kwam zij in contact met allochtone gezinnen. Tijdens
gesprekken in scholen, ziekenhuizen en rechtbanken, hoorde zij de zorgen van deze gezinnen. Zij was
verbaasd dat volwassenen en kinderen die al jaren in België waren, amper Nederlands spraken of verstonden.
Toch leeft er ook bij deze ouders een diep verlangen naar een betere toekomst voor hun kinderen.
Werkingsmiddelen
In 2000 startte Karine Meliksetyan een onderzoek naar mogelijkheden voor betere integratiekansen. Vanuit
deze onderzoeksresultaten startte zij een project om kinderen en ouders bij te staan. Ze contacteerde politici
en scholen en zocht subsidiëring en medestanders. Een vrijwilligerswerking werd gestart in de wijk Malem, in
Gent.
In 2015 werd het gebouw in de wijk Malem, waar de vzw drie klaslokalen huurde, verkocht. De werking is
momenteel tijdelijk gevestigd in de Chirolokalen in de Fluweelstraat nr.22 in Gent.
Kansen voor kansarme kinderen
Een professionele werking kost geld : de huur van lokalen, de vaste kosten voor verwarming, de aankoop van
gepast studiemateriaal, de verplaatsingsonkosten naar ouders en scholen, de verzekering voor de vrijwilligers,
allerlei educatieve uitstappen … Jaarlijks is hiervoor een budget van 20.000 euro nodig.
Aangezien de vzw zich specifiek richt naar kansarme gezinnen, is het onmogelijk om hoge vergoedingen aan de
ouders te vragen. Toch zag de vzw zich genoodzaakt, gezien de ontoereikende subsidiëring, de prijzen voor
ouders te verhogen. Indien de financiële situatie in een gezin echter precair is, zoekt de vzw vrijwilligers die
het studiegeld voor één of meerdere kinderen willen sponsoren. Op deze manier kunnen ook deze kinderen
ondersteund worden op cruciale momenten in hun schoolloopbaan.
Karine Meliksetyan: “Het is hartverwarmend om te zien hoe deze kinderen succes boeken. Zij zijn intelligente
kinderen met weinig kansen, maar ze halen na 4 maanden begeleiding meer dan 80% op hun schoolrapport.
Via giften van vrijwilligers stimuleren wij ook de solidariteit onder mensen. Vrijwillige giften hebben de vzwwerking gedurende vele jaren mogelijk gemaakt.
De toekomst van de vzw blijft echter onzeker. Wil deze werking standhouden, dan is meer structurele
ondersteuning op lange termijn noodzakelijk. Fiscaal aftrekbare giften blijven welkom. “( Zie website.)
Vrijwilligers
Vele vrijwilligers en stagiaires van hogescholen en universiteit Gent, jongeren, gepensioneerde leerkrachten en
logopedisten namen gedurende korte of langere periodes een engagement op zich. Mevr. Karine Meliksetyan
bouwde ook al deze jaren zelf als vrijwilligster de hele werking uit. Dankzij de voorzitter van het Ethisch Fonds
van Jan Chandesais kon de vzw haar werking volhouden tot op vandaag.
Studenten krijgen begeleiding bij vzw Mariam - zowel tijdens hun stage als in hun engagement als vrijwilliger om deze kwetsbare maatschappelijke doelgroep extra te leren ondersteunen in hun schoolloopbaan.
3
De studenten worden geconfronteerd met de mentaliteit en sociale attitudes van de anderstalige doelgroepen,
die verschillen van de sociale attitudes die gangbaar zijn in onze maatschappij.
Studenten bouwen samen met de leerlingen een sfeer van wederzijds vertrouwen op, om op een aangepaste
manier de integratie en betrokkenheid van kinderen en ouders te kunnen stimuleren.
4. Citaten
Stagiair : “Ikzelf heb bij Mariam geleerd dat een goede portie geduld nodig is in het onderwijs en dat in ieder
kind talenten verscholen zitten. ”
Student: ‘’ Voordat ik naar Mariam vzw kwam, zag ik allochtone kinderen in de klas als luie kinderen. Maar nu
weet ik wat ze meemaken : hun teruggetrokkenheid is een gevolg van hun angst en onmacht. Hier is de
realiteit.”
Leerkracht : “In de klas gaat al heel goed met A. Kunnen jullie oefenen op het gebruik van de verwijswoorden
a.u.b.? Bedankt.”
Leerkracht : “H. doet het echt super goed in de klas! Hij werkt goed door en maakt weinig fouten. Maar hij
praat nog weinig…”
Ouder : “Niemand hielp ons. Ik kon mijn kinderen niet helpen bij hun huiswerk en ik had niemand aan wie ik
het kon vragen. Mijn zoontje is na de derde kleuterklas niet naar het buitengewoon onderwijs gegaan. Hij zit
nu in het tweede leerjaar. Hij doet het goed. Zijn juf is heel tevreden. Ik weet niet hoe ik jullie kan bedanken. “
Meer info: www. Mariam.be
4