Zand waar kom je vandaan ? ① ② ⑤ ④ ③ ① De gesteenten van de Alpen zijn al 30 miljoen jaar lang onderhevig aan erosie. ② Hoekige brokken (doorsnede > 2 mm) vallen de berghelling af en komen via de stortbeek. ③ Ze komen in een rivierenstelsel terecht zoals de Rijn, de Maas,… waar ze geslepen en vervoerd worden tot rolkeien. Nog verder wordt het grind (doorsnede > 2 mm). ④Aan de monding van de rivier hier een delta is het puin vergruisd tot zand en klei (silt en lutum). ⑤.Door getijstromen wordt dit sediment ten slotte verder langs de kust verspreid en door stromingen op het strand afgezet. . Strandmorfologie 24 ZAND WAAR KOM JE VANDAAN ? De zee “eet ” zand maar maakt geen zand (Ferronière) Dertig miljoen jaar geleden werd in Zuid-­‐Europa een bergketen opgestuwd en geplooid : de Alpen. In diepe kraterpijpen stolte het taai gloeiend vloeibaar magma tot graniet (een stollingsgesteente). Het gesteente graniet bestaat uit drie soorten mineralen waarvan de grote kristallen met het blote oog goed zichtbaar zijn. Het zijn: -­‐ Kwarts (35%): kleurloos, glasachtig, hard . -­‐ Veldspaat (50%): crème, roze of zwart . -­‐ Glimmer (mica) (5%) : glanzend zwart of wit. De gesteenten van de Alpen zijn al 30 miljoen jaar lang onderhevig aan erosie ①. Zo wordt bijvoorbeeld veldspaat door de vegetatie en hevige regens scheikundig verweerd tot klei.Gesteenten kunnen ook mechanisch verweerd worden door de afbrekende werking van gletsjers, rivieren, temperatuurschommelingen, wind…Hoekige brokken (doorsnede > 2 mm) vallen de berghelling af en komen via de stortbeek ② in een rivierenstelsel ③ terecht zoals de Rijn, de Maas,… waar ze geslepen en vervoerd worden tot rolkeien. Nog verder wordt het grind (doorsnede > 2 mm). Aan de monding van de rivier hier een delta ④ is het puin vergruisd tot zand en klei (silt en lutum) .Door getijstromen wordt dit sediment ten slotte verder langs de kust verspreid en door stromingen op het strand afgezet. ⑤ Het stollingsgesteente graniet is nu een afzettingsgesteente zand geworden.Uit de samenstelling en vorm van het zand moet het bijgevolg mogelijk zijn de herkomst van het gesteente te achterhalen. Ook verraad een ronde vorm erosie door de wind en een meer hoekige vorm erosie door water. ©René van Outryve