GRATIS magazine van uw Service Apotheek 2016 - oktober/november/december NUMMER 90 Thema Hartfalen Interview Dyanne Beekman Feiten en fabels over hartfalen Antwoord op uw vragen over vitamines en de griepprik www.serviceapotheek.nl 10 LEUKE, INTERESSANTE OF GEZONDE AANBIEDINGEN OP PAGINA 17 T/M 20! Vooraf Fit de winter door? Marion Swart Deze Leef! gaat over hartfalen, een ernstige aandoening waarbij het hart niet voldoende kracht heeft om het bloed rond te pompen. Hartfalen komt vaak voor, maar is bij veel mensen onbekend. Na het lezen van deze Leef! weet u wat de ziekte is, hoe het is om met de ziekte te leven en wat u doet om hartfalen te voorkomen. Verhoog je weerstand ! Mensen met hartfalen gebruiken veel geneesmiddelen. Wij zien deze mensen daarom regelmatig in de apotheek. Ze komen vaak in aanmerking voor een medicatiebeoordeling. Meestal kan ik er niet voor zorgen dat deze mensen minder geneesmiddelen hoeven te gebruiken. Maar het helpt vaak wel om uit te leggen welke pil waarvoor is. Daarnaast bespreek ik mogelijke bijwerkingen en stemmen we de innamemomenten op elkaar af. Ontstekingsremmende pijnstillers kunnen de klachten bij hartfalen verergeren. Daarom geef ik altijd de instructie om pijnstillers alleen te slikken na overleg met de huisarts en apotheker. En verergeren de klachten? Trek dan aan de bel. Nu! 2e halve prijs* *zie voordeelc hequ in dit magazin e e Winter in Nederland! Dat is kou, regen en wind. Je weerstand kan dan wel wat extra ondersteuning gebruiken. A.Vogel Echinaforce stimuleert het immuunsysteem, verhoogt de weerstand en versnelt herstel na ziekte. Foto: Marjolein Annegarn. 1 Geen vraag is gek genoeg Onze apotheek bevindt zich in een gezondheidscentrum. Samen met onder andere vijf huisartspraktijken is dit gezondheidscentrum begin dit jaar geopend. Met twaalf verschillende zorgverleners onder één dak willen we de zorg in Oosterhout nog beter maken. Als zelfstandig apotheker vind ik het heel belangrijk dat mensen zich welkom en gehoord voelen in de apotheek. We willen goede zorg verlenen. Door de korte lijnen met de huisartsen gaat dit een stuk makkelijker. Ook vind ik het belangrijk dat mensen niet lang hoeven te wachten. Het hele team is enthousiast en werkt goed samen om dit te bereiken. Als iemand aan de balie staat, nemen we alle tijd. Geen vraag is gek genoeg. We proberen altijd om iemand te helpen en zijn altijd op zoek naar een oplossing. Bij binnenkomst zien onze klanten op de monitor hoe lang de wachttijd is. Als die wachttijd te ver oploopt, komt er een assistente of apotheker meehelpen aan de balie. We hebben veel extra services voor onze klanten beschikbaar. Bijvoorbeeld onze 24-uurskluis waaruit je dag en nacht je medicatie kunt halen. Ook bieden we de herhaalservice aan: je krijgt dan een e-mail zodra de herhaalmedicatie klaarstaat om op te halen. En als dat niet lukt, bieden wij uiteraard een bezorgservice aan. Veel leesplezier! Marion Swart Apotheker Service Apotheek Pasteurlaan in Oosterhout Ga fit de winter door! Meer weten? Bel de A.Vogel gezondheidslijn 0900-2464646 of kijk op avogel.nl 1 Echinacea. KAG-nr. 11-0716-1076 leef! 3 Inhoud Voor mannen met BPH ‘s Nachts minder vaak plassen Thema: Hartfalen Voor vrouwen Minder urineverlies GRANUFINK is een traditioneel kruidengeneesmiddel. De indicatie is uitsluitend gebaseerd op langdurige gebruikservaring en niet op klinisch bewijs. Lees voor gebruik de bijsluiter. GRANUFINK Prosta Forte is enkel bestemd voor mannen met een vastgestelde goedaardige prostaatvergroting. KOAG/KAG nr. 24-0716-1132 Niquitin_172x59,25mm_Leef_deƒ_C.pdf 1 25-07-16 08:53 WT•Granufink_172x123,5mm_Leef_vs2.indd 1 9 Het hart, onze belangrijkste spier 10 Wat is hartfalen? 12 Petra van Pol, cardioloog Alrijne Ziekenhuis in Leiderdorp 14 Feiten en fabels over hartfalen 16 Op bezoek bij Service Apotheek ‘Achter de Linden’ in Sint-Michielsgestel 22 Onderzoek naar hartfalen 25 Extra aandacht voor diabetes in uw Service Apotheek Foto: Dana van Leeuwen. Voor mannen Foto: Marjolein Annegarn. Staat je blaas vaak onder druk? NIEUW Uitgave: 2016 - okt/nov/dec Petra van Pol, cardioloog Onze vaste rubrieken Uw voordeel 25-07-16 10:53 17 Acties in uw Service Apotheek In onze webshop Leef.nl 24 Een gezondere levensstijl Als u het ons vraagt 28 Antwoord op uw vragen Boekentips Pagina 6: Interview 32 Dyanne Beekman Dit slikt u toch niet?! 35 Voor elke hoest De medicatiebeoordeling Pagina 23: Puzzel mee en win 2 overnachtingen inclusief ontbijt bij Van der Valk t.w.v. €420,- Tweevoudige werking: Slijmoplossend bij vastzittende hoest KOAG-KAG-nr. 24-0815-1173 Hoestprikkel dempend bij droge prikkelhoest Verkrijgbaar in drank (120 en 200ml) en pastilles (20 en 40 stuks) Bronchostop Hoestdrank en Hoestpastilles zijn traditionele kruidengeneesmiddelen. De indicaties zijn uitsluitend gebaseerd op reeds lang bestaand gebruik. Lees voor gebruik de bijsluiter. Maak kans op leuke en interessante boeken ✔ droog ✔ vastzittend ✔ prikkel ✔ slijm Leef! is een gratis magazine van Service Apotheek en verschijnt vier keer per jaar. Uitgever: Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V. Redactie-/postadres: Leef!, Postbus 151, 5201 AD ‘s-Hertogenbosch. E-mail: [email protected]. Internet: www.serviceapotheek.nl. Aan dit nummer werkten mee: Jeroen Mentink, Olga van Vemde en Mariëlla De Rooij-Duran, apothekers. Volle Maan, Marieke Maessen, Milou Jansen, Mireille van Leur, Bianca ten Velde, Laura Tuinstra en Lolita Havinga. Fotografie: Marjolein Annegarn, Kjell Postema, Dana van Leeuwen, Soowpictures. Vormgeving: FARMAidee. Informatie: In Nederland zijn ruim 425 Service Apotheken. Voor adressen en meer informatie kunt u terecht bij: Nederlandse Service Apotheek Beheer B.V., Postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch. Tel: 088 - 276 84 84. Oplage: 1.250.000. Aan de inhoud van Leef! wordt de grootst mogelijke zorg besteed. Aan de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Advertenties en hun inhoud komen volledig ter verantwoording van de betreffende organisatie c.q. juridische entiteit. Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden. PEFC/07-31-113 PEFC-gecertificeerd Dit product komt uit duurzaam beheerd bos, gerecycleerde en gecontroleerde bronnen. www.pefc.org leef! 5 Interview Dyanne Beekman Ik probeer mensen te inspireren en te helpen bij een bewust leven Dyanne Beekman is fashionondernemer en imagoconsultant en onder meer bekend van televisieprogramma’s ‘Looking Good’ en ‘Passion for Fashion’. Ze werkte als imagostyliste voor verschillende bekende Nederlanders, zoals Marco Borsato en Wendy van Dijk. Dyanne is ambassadeur van de Hartstichting. Vorig jaar opende ze in Hilversum haar eigen belevingswinkel, de ‘DYANNE store’. Impact Via de Hartstichting heb ik veel gesproken met nabestaanden. De impact van een hartstilstand is enorm. Niet alleen voor diegene die het overkomt, maar ook voor naasten. Ik sprak een zoon wiens moeder een hartstilstand had overleefd. Elke keer als hij een ambulance hoorde, keek hij op zijn telefoon omdat hij bang was weer een telefoontje van het ziekenhuis te krijgen. Vijf minuten stilstaan Ik zou graag willen dat iedereen een bewust leven omarmt. Veel mensen ervaren stress. Hoe mooi zou het zijn als iedereen voordat de dag begint vijf minuten stilstaat? Door gewoon even naar buiten te turen of te mediteren. Dat is heel normaal in het dierenrijk, kijk maar naar honden en poezen, die doen dat ook. Foto: © MAX/Hans Vink. Foto: Kjell Postema. “Bewust leven is belangrijk voor mij. Ik loop geen marathons, maar probeer goed voor mezelf en mijn lichaam te zorgen. Dat bewuste leven zit in kleine dingen. Vanochtend liep ik met de hond buiten en daarna heb ik, ondanks een dag vol deadlines, de tijd genomen om twintig minuten te mediteren. Als ik na die meditatie in de spiegel kijk, zie ik dat mijn ogen rustig staan. Zo’n stiltemoment aan het begin van de dag, geeft mij vaak weer inspiratie en inzichten die mij verder brengen. DYANNE store Ik heb al twintig jaar mijn eigen bedrijf. Vorig jaar opende ik m’n eerste winkel in Hilversum, de DYANNE store. Hier kunnen mensen terecht voor kleding(advies) onder begeleiding van een stylist, verzorging van ‘top tot teen’ in de spa en verzorging van de interne mens van ‘grond tot mond’ in het café. Met alles wat ik doe probeer ik vrouwen te ondersteunen om het maximale uit zichzelf te halen. Toen ik werd benaderd voor het ambassadeurschap van de Hartstichting, wist ik meteen dat ik dat wilde doen. Als ambassadeur van de Hartstichting en met mijn eigen bedrijf probeer ik mensen te inspireren en te helpen bij een bewust leven. Tekst: Volle Maan. Foto: Dana van Leeuwen. Doodsoorzaak nummer 1 Hart- en vaatziekten zijn bij vrouwen doodsoorzaak nummer één. Per jaar sterven er 20.000 vrouwen aan een hart- en vaatziekte. Dat moet in deze tijd toch niet meer kunnen? De vrouw is vaak de spil van het gezin. Als een vrouw wegvalt heeft dat vaak zoveel impact. Dat ik door mijn ambassadeurschap kan bijdragen aan de bekendheid van hart- en vaatziekten en hoe deze te voorkomen, vind ik fantastisch. Reuma Ik leef al lange tijd met reuma. Reuma geeft een grotere kans op hart- en vaatziekten en dus ook op hartfalen. Als ik stijladvies geef, kom ik regelmatig vrouwen tegen die ook te kampen hebben met reuma. Van hen weet ik dat ze nog weleens last hebben van vochtophopingen in voeten en benen. Mijn moeder had dat ook. Zij droeg nog van die huidkleurige steunkousen. Gelukkig zijn steunkousen tegenwoordig ook in zwart verkrijgbaar, zodat je er ook met steunkousen leuk uitziet. Ik houd mijn lichaam goed in de gaten. Laatst merkte ik dat mijn hart onregelmatig vibreerde. Binnenkort ga ik bij de specialist langs om dit te laten controleren. leef! 7 Thema Dyanne Beekman Ik maak me zorgen om onze jeugd. Veel kinderen zitten heel lang achter computers en iPads en spelen weinig buiten. Mijn zoon is zeven jaar. Ik vind dat je als ouders en grootouders het goede voorbeeld moet geven. Zelf leg ik mijn telefoon regelmatig een tijdje weg. Ook wil ik mijn zoon niets ontzeggen maar ik vind het wel belangrijk dat hij bewust leert eten. Het gezegde ‘alles waar té voor staat is niet goed’, sluit hier mooi bij aan. Foto: Dana van Leeuwen. Het hart, onze belangrijkste spier Foto: Soowpictures. Jeugd hart Het hart is de belangrijkste spier in ons lichaam. Het is ongeveer zo groot als een vuist en gevuld met bloed. Bloed bevat zuurstof en voedingsstoffen. Ons hart pompt bloed door het lichaam om onze spieren en organen van ‘brandstof’ te voorzien. Mooiere wereld Bij het eten dat ik zelf eet en dat wij in DYANNE café serveren, gaat het om de smaakbeleving. Alle producten komen van boeren en bedrijven binnen een straal van dertig kilometer van mijn woning. Zo komen de appels van mijn buurvrouw en het vlees van de plaatselijke slager. Ik wil precies weten waar het eten vandaan komt. Dat geldt ook voor de kleding die ik ontwerp. Mijn team bezoekt regelmatig de fabrieken waar we de kleding laten maken. Ik wil dat ook de vrouw die de kleding maakt, een mooi leven heeft en op tijd naar huis kan om haar kinderen in bed te stoppen. De cirkel is dan rond. Op die manier bijdragen aan een mooiere wereld, dat is mijn missie.” bovenste holle ader aorta longslagader longader rechterboezem voor Leef! lezers In de DYANNE spa kunt u terecht voor verzorging van het haar, gezicht, handen en/of voeten. Als lezer van Leef! krijgt u tegen inlevering van onderstaande kortingsbon 20% korting op een behandeling in de spa. Kijk voor de mogelijkheden op http://www.dyanne.nl/dyanne-spa/ aa W de op ng er rti n p ko bo ngs % gs rti 20 rtin ko e o ig al n k ez . . D ld nm Eé ee m. cten t ge u u n u ta gt ers od an ilv pr con H p tv r . on in t o oo 16 on pa nie d v 20 sb E s ldt sel er N e b is ng rti AN g ew em ko DY ing ing dec ze de ort en k d 31 de in e r n ot z o va ling De t w ig t g e d r. e ni Gel rin nd ee ve ha r k an e le e in e b , p n k l n n bo ge he oo Te ge ers p rd eb on 8 leef! linkerboezem Foto: Soowpictures. Kortingsactie Wist u dat… linkerkamer onderste holle ader rechterkamer Hoe werkt de bloedsomloop? • Het hart pompt elke minuut vier tot vijf liter bloed rond. • Bloed wordt vervoerd via ons vaatstelsel dat bestaat uit slagaders, aders en haarvaten. • Slagaders vervoeren bloed van het hart naar de rest van het lichaam. • Aders vervoeren bloed naar het hart. • Haarvaten zijn kleine bloedvaatjes rondom organen. Bouw van het hart Het hart bestaat uit vier holle ruimtes: de linkerboezem, linkerkamer, rechterboezem en rechterkamer. Het hart heeft vier kleppen: tussen de boezems en de kamers en In Nederland elk jaar ongeveer 45.000 mensen overlijden aan een hart- of vaatziekte? Een gezond hart is van levensbelang! hartspier tussen de kamers en slagaders. De kleppen voorkomen dat het bloed vanuit de kamers terug in de boezems loopt en dat het bloed vanuit de slagaderen terug in de kamers stroomt. De grote bloedsomloop De linkerkant van het hart verwerkt het zuurstofrijke bloed. Via de longader stroomt zuurstofrijk bloed vanuit uw longen de linkerboezem in. Als de linkerboezem is volgelopen, stroomt het bloed naar de linkerkamer. Deze pompt het bloed vervolgens via de aorta (grote lichaamsslagader) het hele lichaam door naar onze spieren en organen. Deze spieren en organen verbruiken voedingsstoffen en zuurstof waarna er zuurstofarm bloed over blijft. Het zuurstofarme bloed gaat via de aders weer terug naar het hart. De kleine bloedsomloop De rechterkant van het hart verwerkt het zuurstofarme bloed. Via de onderste holle ader komt zuurstofarm bloed binnen in de rechterboezem van het hart. Vervolgens stroomt het bloed naar de rechterkamer. Deze pompt het bloed via de longslagader naar de longen. In de longen geeft het bloed koolzuur af en neemt het zuurstof op. Het zuurstofrijke bloed stroomt via de longader terug naar het hart. leef! 9 Thema hartfalen Hartfalen Wat is hartfalen precies? Lees alles over de soorten, behandeling en medicijnen bij hartfalen. Wat is hartfalen? Bij hartfalen is de pompkracht van uw hart verminderd. Het hele lichaam ondervindt hier problemen van. Hartfalenpatiënten kampen met klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid en vochtophopingen in het lichaam. Meestal gaat het hart steeds verder achteruit. Uit cijfers blijkt dat drie op de vijf hartfalenpatiënten binnen vijf jaar na de eerste ziekenhuisopname overlijden. Toch is de de prognose bij hartfalen zeer variabel en van meerdere factoren afhankelijk. hart. Daardoor krijgt het hart onvoldoende zuurstof. Bij vrouwen komt diastolisch hartfalen vaker voor. En vaak wordt hartfalen bij vrouwen niet op tijd herkend. Ze lopen vaak langer door met klachten, vragen zich af of ze misschien te druk zijn geweest of ze denken dat de klachten te maken hebben met de overgang. Twee soorten hartfalen • Systolisch hartfalen: de hartspier trekt niet krachtig genoeg samen. Het hart pompt hierdoor per hartslag veel minder bloed rond dan normaal. De behandeling van hartfalen Vroeger werd hartfalen standaard behandeld met digoxine; een medicijn dat het hart krachtiger laat slaan. Helaas bleek het verhogen van de pompkracht juist tot meer sterfte te leiden. En dus werden er nieuwe medicijnen ontwikkeld. De huidige behandeling van hartfalen draait om het ontlasten van het hart. De behandeling bestaat uit een gecombineerde aanpak. Er wordt een vochtbeperking, een zoutbeperking en leefregels (bewegen, gezond gewicht, niet roken voorzichtig met alcohol) voorgeschreven. • Diastolisch hartfalen: het hart knijpt wel goed samen, maar kan zich niet meer goed ontspannen vanwege de stijfheid. Het gevolg is dat de hartkamers zich minder goed met bloed vullen en er per hartslag minder bloed wordt uitgepompt. Hartfalen bij vrouwen Het hart van een vrouw veroudert anders dan dat van een man. Bij een man treedt er eerder een vernauwing op van de grote bloedvaten. Bij een vrouw verstijven de miljoenen vaatjes in het Bent u snel moe? Bij inspanning kortademig? Heeft u last van opgezette onderbenen? Slaapt u slecht? Neem uw klachten altijd serieus en raadpleeg uw huisarts. Van een ding kunt u zeker zijn: uw Service Apotheker volgt deze veranderingen op de voet. Met vragen over uw medicijnen kunt u altijd in uw Service Apotheek terecht. Onder de loep bij uw Service Apotheker Door de risicofactoren op hart- en vaatziekten te verkleinen (zoals een hoge bloeddruk en hartinfarct), neemt ook de kans op het ontstaan van hartfalen af. In 2015 zijn tijdens medicatiebeoordelingen in totaal 1.300 patiënten op basis van hun medicijngebruik geselecteerd die mogelijk een verhoogd risico op hartvaatziekten hadden. Bij deze mensen zijn de risicofactoren op hartvaatziekten (geslacht, leeftijd, roken, bloeddruk en cholesterol) door de apothekers in kaart gebracht. Dit totaalplaatje van risicofactoren bepaalt namelijk of iemand behandeld wordt met medicijnen. Bij ruim tien procent van deze mensen is na overleg met de arts een nieuw medicijn gestart met als doel de kans op een hart- en vaataandoening te verkleinen. Bij 84 mensen was eerst meer onderzoek nodig. 10 leef! Heeft u hartfalen? Laat het uw apotheker weten. Wij kunnen u dan beter adviseren, bijvoorbeeld over veilig gebruik van pijnstillers. Veelgebruikte medicijnen bij hartfalen: • Plaspillen: deze middelen drijven het overtollige vocht in de bloedbaan af. Het hart wordt ontlast en de dikke enkels, benauwdheid en moeheid nemen af. • ACE-remmers: deze middelen remmen de effecten van het hormoon Angiotensine Converting Enzym. Hierdoor verwijden de bloedvaten, daalt de bloeddruk en hoeft het hart minder hard te werken. • Bètablokkers: deze middelen verlagen de bloeddruk en vertragen de hartslag. De zuurstofbehoefte van het hart neemt af. Hierdoor verbetert de pompkracht. Soms wordt de behandeling aangevuld met andere medicijnen zoals kaliumsparende plastabletten of digoxine. In de toekomst verandert de behandeling van hartfalen mogelijk weer. Er wordt nu volop onderzoek gedaan naar nieuwe mogelijkheden zoals toepassing van stamcellen. Medicatiebeoordeling Alle Service Apotheken bieden een medicatiebeoordeling aan met als doel uw medicijngebruik te optimaliseren. Interesse? Neem contact op met uw Service Apotheek. leef! 11 Interview Het is belangrijk om hartfalen vroegtijdig te ontdekken Petra van Pol is cardioloog en werkzaam in het Alrijne Ziekenhuis in Leiderdorp. Ze is gespecialiseerd in een aandoening die heel vaak voorkomt, maar die bij veel mensen onbekend is: hartfalen. Veel mensen weten niet goed wat hartfalen is. Bij hartfalen heeft het hart moeite om het bloed rond te pompen en functioneert het naar verloop van tijd minder goed. Je krijgt last van klachten zoals kortademigheid, vermoeidheid, ’s nachts veel moeten kuchen en dikke benen. Ik werk al zestien jaar met patiënten die lijden aan hartfalen. Met goede begeleiding en de juiste behandeling kan ik samen met de hartfalen verpleegkundig specialist en de andere teamleden ontzettend veel betekenen voor mensen met hartfalen. Problemen die zorgen voor hartfalen Hartfalen wordt altijd door een andere ziekte of aandoening veroorzaakt. Hartfalen ontstaat bijvoorbeeld door een hartinfarct of door een lekkende hartklep. Maar ook een hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, suikerziekte en overgewicht zijn mogelijke oorzaken. Het is erg belangrijk om deze ziekten goed te behandelen. Zo kan hartfalen meestal voorkomen worden. Tekst: Volle Maan. Foto: Marjolein Annegarn. Herkennen 12 Hartfalen is soms lastig te herkennen omdat dezelfde klachten ook voorkomen bij andere ziekten. Kortademigheid, benauwdheid en vermoeidheid komen bijvoorbeeld ook voor bij COPD of astma, of zijn het gevolg van ouderdom. En dikke benen kunnen ook ontstaan als u spataders heeft. Steeds meer mensen met hartfalen Hartfalen komt vaak voor. Eén op de tien Nederlanders heeft last van deze aandoening. Het komt vooral voor bij ouderen, maar er zijn ook jongeren die hartfalen hebben. Dit is bijvoorbeeld het gevolg van een aangeboren hartafwijking, of ontstaat na een virusinfectie. De verwachting is dat er in de toekomst nog meer mensen met hartfalen zijn. leef! Petra van Pol, cardioloog Alrijne Ziekenhuis in Leiderdorp Milde en ernstige vorm Huisarts Sommige mensen hebben een milde vorm van hartfalen. Zij zijn snel moe of kortademig, maar redden zichzelf vaak wel en blijven hun hobby’s en werk doen. Anderen hebben ernstigere klachten. Zelf uit bed of uit huis gaan lukt bijna niet waardoor zij hulp nodig hebben bij de verzorging. Als u de klachten van hartfalen herkent, twijfelt of last heeft van hartfalen, is het verstandig om naar uw huisarts te gaan. De huisarts bekijkt of u last heeft van hartfalen, achterhaalt de oorzaak en neemt bloed af. Als uit bloedonderzoek blijkt dat u hartfalen heeft, stuurt de huisarts u door naar de cardioloog. Die maakt vervolgens een hartfilmpje en een echo. Daarmee is te zien welke aandoening het hartfalen veroorzaakt. Vroeg ontdekken Hartfalen is een ernstige chronische ziekte waarbij de kans op overlijden groot is. Het is daarom belangrijk om hartfalen vroegtijdig te ontdekken. Zodra bekend is welke ziekte de problemen veroorzaakt, is het mogelijk verergering te voorkomen. Behandeling Heeft u hartfalen? Dan is het goed behandelen van de onderliggende ziekte van groot belang. De juiste pillen tegen een hoge bloeddruk, dotteren of de juiste medicijnen bij suikerziekte zijn bijvoorbeeld belangrijk. Ook uw leefstijl aanpassen en afvallen kan een advies zijn. Bij hartfalen geldt: voorkomen is beter dan genezen. Door een gezonde leefstijl is de kans op hartfalen kleiner. Door voldoende beweging, gezond eten en niet roken, houdt u uzelf gezond en op een goed gewicht. Elke dag wegen Houd uw lichaam bij deze aandoening goed in de gaten. Elke dag wegen en een dagboek bijhouden horen hier ook bij. Zo weet u of uw lichaam vocht vasthoudt. Als dat het geval is, kan u in overleg met uw arts plaspillen slikken om een opname in het ziekenhuis te voorkomen. Daarnaast raden wij zout eten af. Door zout houdt het lichaam vocht vast en neemt de bloeddruk toe, dat is een extra belasting voor uw hart. Leven met hartfalen Leven met hartfalen is niet makkelijk. De verschillende leefregels, het gebruik van veel pillen, een verminderde energie en benauwdheid staan uw leven in de weg. Tegenwoordig is er veel aandacht voor de samenwerking tussen huisarts, cardioloog en verpleegkundigen. Een verpleegkundige helpt u bijvoorbeeld met de verschillende leefregels en de omgang met de ziekte. Begrip voor hartfalen Aan de buitenkant is niet te zien dat iemand hartfalen heeft. Ik spreek regelmatig mensen met hartfalen, die in hun omgeving op onbegrip stuiten. Op feestjes krijgen zij bijvoorbeeld opmerkingen als ze de hapjes overslaan of niet veel drinken. Ook komt het regelmatig voor dat iemand niet kan deelnemen aan een wandeling of een andere activiteit. Naast een goede behandeling en begeleiding is begrip en kennis van de beperkingen die het leven met hartfalen met zich meebrengt vanuit de omgeving erg prettig. leef! 13 Feiten en fabels hartfalen Weet u alles over hartfalen? Test uw kennis met onze feiten en fabels. Fabel Bij hartfalen stopt uw hart met kloppen Fabel Jonge mensen krijgen geen hartfalen Als uw hart stopt met kloppen is er sprake van een hartstilstand. Bij hartfalen is de pompkracht van het hart verminderd. Hierdoor heeft uw hart moeite met bloed rondpompen door het lichaam. Organen en spieren in het lichaam krijgen dan te weinig zuurstof en voeding om hun werk goed te doen en er ontstaan klachten. De kans op hartfalen bestaat voor elke leeftijd. Maar naarmate u ouder wordt, neemt ook de kans op hartfalen toe. Circa 1% van de mensen onder de 65 jaar heeft hartfalen. In de leeftijdscategorie 75-84 jaar is dit al 7%. Dit loopt verder op tot 15% bij mensen boven de 85 jaar. Het is de meest voorkomende oorzaak van ziekenhuisopnames bij patiënten ouder dan 65 jaar. Fabel Als u hartfalen heeft, mag u geen lichamelijke inspanning verrichten Ook voor mensen met hartfalen is het belangrijk om aan lichaamsbeweging te doen. Een goed evenwicht vinden tussen rust en activiteit is cruciaal. Bij ernstig hartfalen is het soms nodig om tijdelijk (bed)rust te houden. Als het weer beter gaat is lichaamsbeweging vaak goed. Door in beweging te blijven bevordert u de bloedstroom en kunnen bepaalde klachten verminderen. Wel is het belangrijk om niet te overdrijven, activiteiten te spreiden en voldoende rust te nemen. Feit Hartfalen kan dodelijk zijn Elk jaar overlijden 7.000 mensen aan hartfalen. Hartfalen is een ernstige aandoening. De gevolgen verschillen per persoon. De vooruitzichten zijn afhankelijk van veel factoren zoals leeftijd, al dan niet succesvolle behandeling of de combinatie met andere ziekten. Door een effectieve behandeling en het veranderen van uw leefstijl kunt u uw klachten verlichten en zorgen dat u langer leeft. Feit Hoge bloeddruk is een mogelijke veroorzaker van hartfalen Langdurig een te hoge bloeddruk hebben is een belangrijke oorzaak van hartfalen. De kracht van de hartspier neemt dan af. In het begin werkt het hart soms nog harder of maakt extra spieren aan. Na een tijdje werkt dit niet meer en pompt uw hart het bloed niet meer goed door het lichaam. Fabel Hartfalen krijgt u na een hartaanval Naast een langdurig te hoge bloeddruk is een hartaanval inderdaad een belangrijke oorzaak van hartfalen. Bij een hartaanval raakt een kransslagader van het hart verstopt. Hierbij kan uw hartspier beschadigd raken. Hartfalen is dan een mogelijk gevolg, afhankelijk van de hoeveelheid beschadigd weefsel, maar het hoeft niet. Feit Hartfalen komt veel voor In Nederland zijn bijna 142.000 patiënten met hartfalen. Naar schatting stijgt dit aantal naar 195.000 in 2025. Elk jaar krijgen 26.500 mensen de diagnose hartfalen. 14 leef! Feit Met hartfalen bent u snel moe De meest voorkomende klachten bij hartfalen zijn: • Bij inspanning bent u snel moe en buiten adem. • Door vochtophoping in de longen voelt u zich kortademig en benauwd. • Uw gewicht neemt toe en u krijgt dikke voeten en enkels door vochtophoping in de buik, benen of enkels. • Uiteindelijk raakt u ook zonder inspanning moe en kortademig. Feit Bij hartfalen moet u opletten met zout Fabel Met hartfalen mag u geen auto meer rijden Zout houdt vocht vast in het lichaam. Hart en nieren hebben dan meer vocht te verwerken. Bij hartfalen is de pompkracht verminderd. Het is belangrijk om het hart niet verder te belasten. Een algemeen advies is om geen zout toe te voegen tijdens de bereiding van maaltijden en het gebruik van producten met veel zout te beperken. De adviezen voor zoutbeperkingen verschillen per patiënt. Dit is afhankelijk van de ernst van hartfalen. Mensen met ernstig hartfalen zijn ongeschikt voor elk rijbewijs. Voor mensen met licht hartfalen (klasse 1 en 2) geldt dat autorijden meestal wel is toegestaan. U heeft dan wel een verklaring nodig. Een aantekening van de keuringsarts of geneeskundige verklaring is meestal voldoende. Na maximaal vijf jaar is een nieuwe beoordeling nodig. Fabel Veel drinken is gezond, ook bij hartfalen Fabel Met hartfalen mag u niet meer vliegen Een patiënt met hartfalen loopt het risico vocht vast te houden. Bij ernstig hartfalen wordt een vochtbeperking voorgeschreven. Vaak is dit maximaal anderhalf of twee liter vocht per dag om het hart te ontlasten. Vliegen is meestal geen probleem in geval van hartfalen. Verblijf op grote hoogte (boven 1500 meter) of in heel warme en vochtige gebieden wordt wel afgeraden. Zeker als u ondanks de medicijnen lichte klachten houdt. leef! 15 SAM Bloeddrukmeter apotheker aan het woord Een vernieuwde bloeddrukmetertechnologie met AFIB Met de bloeddrukmeter van Microlife meet u uw bloeddruk eenvoudig en snel in een vertrouwde omgeving. Meet uw bloeddruk op vergelijkbare tijdstippen gedurende een lange periode om de meest betrouwbare resultaten te krijgen. Evelien van Acker-Tichelman, apotheker Service Apotheek ‘Achter de Linden’ in Sint-Michielsgestel. Het is altijd zoeken naar evenwicht Samenwerken Samen met huisartsen, de thuiszorg en fysiotherapeuten in het gezondheidscentrum organiseren we activiteiten. Zo loopt er samen met de thuiszorg een valpreventieproject voor ouderen om vallen te voorkomen en organiseren we binnenkort met alle disciplines een dag voor mensen met diabetes. Doordat we met deze specialisten op één plek gevestigd zijn is het makkelijk om met elkaar te overleggen en deze gezamenlijke activiteiten te organiseren. Het hart helpen Tekst: Volle Maan. Fotografie: Marjolein Annegarn. Ik zie regelmatig mensen die als gevolg van een hartinfarct of een hoge bloeddruk last hebben van hartfalen. Bij hartfalen is de pompfunctie verminderd, waardoor het bloed steeds minder goed wordt rondgepompt. De organen krijgen dan minder zuurstof en voedingsstoffen waardoor je klachten krijgt. Je merkt bijvoorbeeld dat je vocht vasthoudt in voeten en benen. Later ben je vaak kortademig en heb je last van vermoeidheid. Wij verzorgen steunkousen en geneesmiddelen voor mensen met hartfalen. Met geneesmiddelen proberen we het hart zo te helpen, dat het minder hard hoeft te werken. Het is altijd zoeken naar evenwicht. Als de geneesmiddelen te sterk zijn, kan het iemands leven zodanig beïnvloeden dat diegene niet meer de dingen kan doen die hij of zij wil doen. 16 “Ik maak altijd even een praatje om te horen hoe het gaat.” In de gaten houden Mensen met hartfalen houd ik altijd goed in de gaten. Als een patiënt zijn geneesmiddelen ophaalt, maak ik altijd even een praatje om te horen hoe het gaat. De meeste bijwerkingen gaan na twee weken over. Als iemand blijvende klachten van de geneesmiddelen houdt, zoek ik naar een oplossing in overleg met de huisarts. leef! Ook vertel ik mensen dat pijnstillers de klachten bij hartfalen kunnen verergeren. Overleg daarom altijd even met je apotheker, voordat je dit soort medicijnen gaat gebruiken. Tevreden klanten Vijf jaar geleden ben ik met mijn man en drie kinderen vanuit de Randstad naar Sint-Michelsgestel verhuisd. Ik heb het hier ontzettend naar mijn zin. Elke dag ga ik met veel plezier naar mijn werk. Vooral het contact met klanten spreekt me aan. Vaak kan ik met een advies of kleine tip een groot verschil in iemands leven maken. Uit ons klanttevredenheidsonderzoek bleek dat onze klanten erg tevreden zijn met onze snelle service en korte wachttijden. Geweldig, deze positieve beoordeling! ¤ 50,- Geldig t/m 31 december 2016. Geheel DARO en Midalgan met 10 keer mooi meegenomen voordeel. Let op de geldigheidsdatum! Onze apotheek bestaat bijna twee jaar. We werken nauw samen met apotheek ‘Hopveld’. Het bijzondere is dat we midden in een gezondheidscentrum zijn gevestigd. Veel mensen vinden dit prettig. Na een bezoek aan de huisarts haal je direct je geneesmiddelen bij ons op. Gebruik je continu geneesmiddelen, dan kun je gebruikmaken van onze herhaalservice. Je krijgt dan een e-mail of telefoontje zodra de geneesmiddelen klaarstaan. Andere voordelen van onze apotheek? We liggen heel centraal en hebben tachtig parkeerplekken. Steeds meer mensen uit de omgeving weten ons te vinden. Overstappen naar onze apotheek is heel makkelijk. Je schrijft je in bij onze apotheek en wij regelen de rest. Vernieuwd! Nu voor: 25% korting* Geldig t/m 31 december 2016. Op bezoek *met uitzondering van geneesmiddelen DARO Midalgan adv Service Apotheek 160727.indd 1 27-07-16 15:00 SAM Broomhexinedrank • SAM Broomhexinedrank bij vastzittende hoest door taai slijm. • Maakt slijm losser waardoor het gemakkelijker op te hoesten is. met gratis memoblokje Geldig t/m 31 december 2016. Fit de winter door? 1 Verhoog je weerstand met A.Vogel Echinaforce Winter in Nederland! Dat is kou, regen en wind. Je weerstand kan dan wel wat extra ondersteuning gebruiken. A.Vogel Echinaforce stimuleert het immuunsysteem, verhoogt de weerstand en versnelt herstel na ziekte¹. 1 2e halve prijs* Echinacea - *m.u.v. geneesmiddelen, korting wordt verrekend als 25% kassakorting, alle combinaties zijn mogelijk. - Geldig t/m 31 december 2016 SAM Handcrème • Beschermt • Verzorgt • Verzacht • In handige tube van 75 ml • Bevat o.a. lanoline, bisabolol en vitamine E Geldig t/m 31 december 2016. Nu voor ¤ 2,- SAM Bloeddrukmeter SAM Keelzuig De vernieuwde SAM bloeddrukmeter is uitgerust met: AFIB-technologie voor detectie van atriumfibrilleren (= hartritmestoornis). • Verzachten de keel. • Brengen de keel tot rust. • MAM-technologie: drie opvolgende metingen zoals aanbevolen door artsen. • Hebben een beschermende invloed op de slijmvliezen in mond en keel. • Manchet voor alle gangbare armmaten. • Op basis van vlierbes, vitamine C en zink. • Bij inlevering van deze cheque ontvangt u SAM Keelzuig tabletten: 10% korting op het aankoopbedrag van dit product. Geldig t/m 31 december 2016. Wilt u MEER ENERGIE? • Behandeling van vermoeide en belaste spieren. • Stijve spieren na kou of tocht. • Vastzittende gespannen rug- en nekspieren. • Continue belasting van handen, polsen, ellebogen, nek en schouderwerk. DARO Midalgan adv Service Apotheek 160727.indd 2 SAM Broomhexinedrank 27-07-16 15:00 SAM Broomhexine is verkrijgbaar als: • Broomhexine drank 4mg/5ml met frambozensmaak: geschikt vanaf 2 jaar. • Broomhexine drank 8mg/5ml met bananensmaak: geschikt vanaf 10 jaar. • Broomhexine 8 mg tabletten*. * De actie geldt niet voor dit product. Fit de winter door? 1 Verhoog je weerstand met A.Vogel Echinaforce Winter in Nederland! Dat is kou, regen en wind. Je weerstand kan dan wel wat extra ondersteuning gebruiken. A.Vogel Echinaforce stimuleert het immuunsysteem, verhoogt de weerstand en versnelt herstel na ziekte¹. 1 2e halve prijs* Echinacea - *m.u.v. geneesmiddelen, korting wordt verrekend als 25% kassakorting, alle combinaties zijn mogelijk. - Geldig t/m 31 december 2016 SAM Handcrème Service Apotheek Handcrème is speciaal ontwikkeld om uw handen optimaal te verzorgen. De crème voelt niet vet aan en wordt snel door de huid opgenomen. Geschikt voor de dagelijkse verzorging van uw handen. s 60+30 capsule Van: € 41,95 5 9 , 7 2 € : r o o V Geldig t/m 31 december 2016 SAM Multivitamine Multivitamine voor volwassenen • Aanvulling op de dagelijkse voeding. • 1 tablet per dag. • Uitgebreide formule met vitaminen en mineralen. • Bevat geen gluten, lactose of suiker. Bij inlevering van deze cheque ontvangt u 10% korting op het aankoopbedrag van dit product. Geldig t/m 31 december 2016. Heb jij ook extra vitamine D nodig? Vraag je apotheker welke vitamine D-dosering bij jou past. 2e verpakking voor de helft van de prijs! De Gezondheidsraad adviseert miljoenen Nederlanders extra vitamine D. Vraag om de D van Divisun 400 SAM Vitamine D SAM Vitamine D3 capsules voor volwassenen en druppels voor kinderen Vitamine D: • Verhoogt de opname van calcium in de botten. • Draagt bij aan het behoud van sterke botten en tanden. • Ondersteunt het immuunsysteem. De Gezondheidsraad adviseert o.a. kinderen van 0 tot 4 jaar, volwassenen die weinig buiten komen, een donkere huidskleur hebben of lichaamsbedekkende kleding dragen, zwangere vrouwen en vrouwen tussen de 50-70 jaar, extra vitamine D te nemen. Bij inlevering van deze cheque ontvangt u 10% korting op het aankoopbedrag van deze producten. Geldig t/m 31 december 2016. Geldig t/m 31 december 2016. Midalgan 10 keer mooi meegenomen voordeel. Let op de geldigheidsdatum! • Daro Thijmsiroop is al generaties lang een vertrouwd middel voor de keel. Het is verzachtend en heerlijk van smaak. Ook verkrijgbaar in de varianten Suikervrij of Kind. • DARO Droge hoest siroop geeft directe verlichting bij droge hoest en kriebelhoest. De slijmvliezen in de mond- en keelholte worden beschermd tegen verdere irritatie en de hoestprikkel wordt onderbroken. 10 keer mooi meegenomen voordeel. Let op de geldigheidsdatum! Daro Op bezoek SAM Keelzuig klant aan het woord Vlierbes versterkt het immuunsysteem. Het helpt om vrijer te ademen door de neus en houdt de keel schoon. Vitamine C en zink ondersteunen het immuunsysteem en de lichaamseigen Jan van Vliet (75), klant Service Apotheek ‘Achter de Linden’. afweer. Werkt direct en lokaal. Gezoet met stevia en xylitol. Mijn hartproblemen slopen er heel langzaam in Het originele topkwaliteit Q10 supplement van Pharma Nord: [email protected] SAM Multivitamine Vitaminen en mineralen zijn belangrijk voor het behoud van een gezond en fit lichaam. Met Service Apotheek Multivitamine krijgt u met 1 tablet per dag voldoende van de belangrijkste vitaminen en mineralen binnen. Een gevarieerde, evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk. Voedingssupplementen zijn geen vervanging van een gevarieerde voeding. Divisun 400 is een voedingssupplement en bevat per tablet 400 IE (10 μg) vitamine D3. Divisun 400 voorziet in de dagelijkse vitamine D-behoefte. Voldoende vitamine D is belangrijk voor het behoud van sterke botten en een goede spierfunctie. Meer informatie over Divisun 400 en vitamine D: Divisun400.nl Al zo’n tien jaar geniet ik van mijn pensioen. In mijn werkende leven was ik salesmanager voor een van de grootste sigarenfabrikanten van Europa. Het leven was druk en ik was veel onderweg. Nu vind ik het heerlijk om na het opstaan rustig samen met mijn vrouw te ontbijten en de krant te lezen. 10 keer mooi meegenomen voordeel. Let op de geldigheidsdatum! · Ingrediënten van farmaceutische kwaliteit · Goed opneembaar · Officieel internationaal referentie-product · Hygiënische doordrukstrips · Gedocumenteerd in meer dan 90 gepubliceerde wetenschappelijke studies · 100% Deense topkwaliteit · Bio Quinon Q10 bevat vitamine C dat extra energie geeft bij vermoeidheid en belangrijk is voor tanden en tandvlees Wondje Ik heb diabetes. Mijn vaten zijn niet al te best. Ik loop al een hele tijd rond met een wondje onder mijn voet, dat maar niet dicht wil gaan. Lopen is daardoor lastig. Ik zou meer moeten bewegen, maar van de vaatchirurg mag ik het wondje onder mijn voet niet te veel belasten. Sport Fietsen gaat goed en dat doe ik dan ook vaak. Ik haal bijvoorbeeld elke dag de boodschappen op de fiets. Verder zit ik regelmatig op de hometrainer in de slaapkamer. Vroeger sportte ik veel, ik deed aan voetbal, tennis, volleybal en golfen. Ik volg allerlei sporten op tv en bridge graag samen met mijn vrouw. “Ik vind het heel fijn dat al mijn zorgverleners bij elkaar zitten.” Benauwd *Geldig t/m 31 december 2016 SAM Vitamine D SAM Vitamine D3 capsules voor volwassenen en druppels voor kinderen Bevat GEEN • • • • • Gluten Gist Lactose Kleurstoffen, smaakstoffen en conserveringsmiddelen Ingrediënten afkomstig van het varken Tekst: Volle Maan. Fotografie: Marjolein Annegarn. Meda Pharma B.V., Krijgsman 20 1186 DM Amstelveen Ongeveer acht jaar geleden begonnen de problemen met mijn hart. Heel langzaam sloop dat er in. Tijdens het fietsen kreeg ik het benauwd op de borst. Bij de cardioloog bleken mijn vaten verstopt te zitten en werd ik gekatheteriseerd. Dit was niet voldoende. Tijdens een openhartoperatie werden er vier bypasses geplaatst. Dat was heftig, zeker omdat ik na die operaties twee kleine bloedinkjes in mijn hoofd kreeg. Gelukkig heb ik daar niets aan over gehouden. Gelijk overgestapt Toen apotheek ‘Achter de Linden’ zich hier in het dorp vestigde, ben ik gelijk naar deze apotheek overgestapt. Ik vind het heel fijn dat al mijn zorgverleners bij elkaar in één gebouw zitten. Als ik er ben, steek ik even mijn duim op naar de tandarts. De prikpost waar ik regelmatig langs moet is ook in dit gebouw gevestigd en als ik bij mijn huisarts ben geweest, haal ik bij mijn Service Apotheek meteen mijn recept op. Als slechtlopende patiënt is dat voor mij echt een uitkomst. Controle Omdat ik bij zoveel verschillende specialisten kom en verschillende medicijnen gebruik, vind ik het fijn dat de apotheek regelmatig controleert of ik al die geneesmiddelen zonder problemen tegelijk kan gebruiken. Het contact met de apothekers en assistentes van ‘Achter de Linden’ is heel plezierig. Blijven genieten Ik doe mijn best om gezond te blijven. Mijn vrouw houdt hier ook rekening mee en kookt zonder zout. Maar ik wil ook blijven genieten, ik drink ’s avonds graag een glaasje wijn. Ook genieten mijn vrouw en ik volop van onze ruime woning in Brabant met alle voorzieningen op de begane grond. Omdat ik niet veel kan lopen, pas ik op dat ik niet te zwaar word. Ondanks mijn lichamelijke problemen probeer ik gewoon door te gaan. Ik bekijk altijd wat ik nog wel kan doen en dat blijkt dan uiteindelijk nog heel veel te zijn. leef! 21 Puzzel Thema Win Onderzoek naar hartfalen Een behandeling die zorgt dat het hart niet verder achteruitgaat. Dat wil de Hartstichting bereiken voor duizenden Nederlanders die hartfalen hebben. Met nieuw onderzoek hoopt zij dit mogelijk te maken. De Hartstichting investeert de komende jaren flink in wetenschappelijk onderzoek naar hartfalen. Hiervoor zijn drie grote onderzoeksprojecten gehonoreerd: 1. Nieuwe testen om hartfalen eerder op te sporen Onderzoek naar stoffen in het bloed die verraden dat het hart achteruitgaat. Met nieuwe testen hopen de onderzoekers mensen op te sporen voordat ze klachten krijgen. afhankelijkheid van een locatie en een hogere betrokkenheid bij de ziekte door zelfmanagement. De Hart&Vaatgroep heeft twee jaar geleden onderzocht welke Nederlandse ziekenhuizen telemonitoring aanbieden. Ga naar www.hartenvaatgroep.nl voor een overzicht. Vragen over uw hart? Bloedvaten? Beroerte? Zoekt u bevestiging, steun of een luisterend oor? Bel de infolijn Hart en Vaten T 0900 3000 300 (0,45 ct. per gesprek) met: techniek om de stijfheid van het hart te bepalen* Als patiënten met klachten bij hun arts komen, is het hart meestal al jaren stijver aan het worden. Dit is vaak te laat. In dit project onderzoeken wetenschappers of met een nieuwe echotechniek de stijfheid van het hart eenvoudig en snel te bepalen is. A S R O T A L A H N I E E N F E T N D V A N T I B I O T I C A T E E S N D O S O P A L V A P M R D E H L I N A R O M O O G I A IJ S Z A K E E L T E K U R E N P R N N N O R I T V R I N L I P S E H U I S A P O T H E E K P E V R P L R S M T U C T E L R P I C L V E B E I S K I W K M H N T I I D K A E R A L K E L E D D I M R E D N O W A R B F A K L I P E O L A D I K C E A T P A E A E L E E R R A I D K F E R A S IJ N P R N G N I N N U D R E V T T L G E D N •ETIKET •FABRIKANT •GAAS •HUISAPOTHEEK •IJSZAK •INHALATOR •KWAAL •KWIK •LANOLINE •LEVERTRAAN •NORIT •OPIUM De oplossing kunt u vóór 31 december 2016 doorbellen via •PARACETAMOL •PIJNSTILLER •PINCET •PREVENTIEF •SMEERSEL •SNELVERBAND •STAALPILLEN •TEKENTANG •VERDUNNING •VIRUS •VOORSCHRIFT •WONDERMIDDEL 0909 - 20 27 077 (80 ct. p.m. 1X € 420,- Een romantisch weekendje weg of een onvergetelijke huwelijksnacht: bij Van der Valk vindt u altijd een suite die bij u past. Ontdek de bijzondere, gloednieuwe suite van hotel Groningen-Westerbroek: de super de luxe Sunrise Suite. U kunt genieten in alle luxe en comfort. De suite beschikt over een zithoekje, haard, bubbelbad met uitzicht over het Groninger landschap, regendouche, minibar, airco, twee balkons en een sauna. U verblijft 2 nachten in deze suite en geniet 2 maal van een overheerlijk ontbijt. 3. MRI-techniek verbeteren om stijfheid hart beter te signaleren* In dit project gaan onderzoekers de MRI zo verbeteren, dat artsen met deze techniek in een zeer vroeg stadium kunnen zien of iemands hart stijver wordt. Ook maken we de techniek sneller, simpeler en minder belastend voor de patiënt. *Deze projecten steunt de Hartstichting samen met technologiestichting STW. Telemonitoring bij hartfalen Telemonitoring is het op afstand monitoren en begeleiden van patiënten bij (het omgaan met) hun gezondheid. De voordelen? Minder reistijd, geen 22 A •ALOEPIL •ANTIBIOTICA •DIARREE •DOORSLIKKEN •DRUPPELAAR •ETHER Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking 2. Supersnelle nieuwe echo- Alle woorden zijn kriskras verborgen in het diagram. Sommige woorden overlappen elkaar met één of meer letters. Alle woorden uit de lijst weggestreept? Dan vormen de overgebleven letters in de leesrichting de eindoplossing. Die oplossing kunt u vóór 31 december 2016 doorbellen via 0909 20 27 077 (80 ct. p.m.). De meeropbrengst is bestemd voor de KanjerKetting. In 2016 steunt Service Apotheek de Kanjerketting. De meeropbrengst van de puzzel komt ten goede aan dit initiatief van de Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (VOKK). De KanjerKetting is een beloningssysteem voor kinderen met kanker dat bestaat uit kralen. Elke kraal staat voor een bepaalde behandeling of onderzoek. Met de kralen rijgt een kind zijn KanjerKetting die zijn behandelingsverhaal vertelt. De KanjerKetting is beloning, steun, verwerking en herinnering. Naast het kans maken op de overnachtingen in de Sunrise Suite inclusief ontbijt, ook € 5 ValkBonus verdienen? Ga naar www.valksuites.nl/leef. leef! Leef90_artikel_hartfalen_KH.indd 1 G leef! 22-08-16 15:20 Kijk voor meer informatie op www.kanjerketting.nl De laatste onderzoeken en het belang van controle. Voor puzzelproblemen bel 085 - 888 17 50 (niet voor de oplossing). Er gaat niets boven Van der Valk Groningen 23 Leef.nl de webshop van uw Service Apotheek Een gezond hart? Wij helpen u! Stoppen met roken Roken verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Stoppen is altijd verstandig. Maar ook moeilijk. Een goede voorbereiding maakt het verschil. Waarom wilt u stoppen? En hoe? In uw Service Apotheek en op Leef.nl zijn verschillende producten beschikbaar. Vraag om advies! 10.000 stappen per dag Mensen die dagelijks voldoende bewegen hebben een betere gezondheid. Zet u iedere dag de aanbevolen 10.000 stappen? Hoe pakt u dit aan? Ga eens een rondje wandelen in de pauze of stap een paar haltes eerder uit. Wilt u weten hoeveel stappen u zet op een dag? Met behulp van een stappenteller weet u het precies. Op 14 november is het Wereld Diabetes Dag. Daarom besteden bijna 200 van onze Service Apotheken in deze maand extra aandacht aan diabetes. In Nederland hebben naar schatting ruim 1 miljoen mensen diabetes. Als u een te hoge bloedsuikerwaarde heeft is de kans op hart- en vaatziekten groter. Wilt u weten of uw bloedsuikerwaarde te hoog is? Test het gratis tijdens de Service Apotheek meetdagen. Weet u alles over deze sluipende ziekte? Wat is diabetes? Mensen met diabetes (ook wel suikerziekte) hebben te veel glucose in het bloed. Hoe komt dat? Als u suikerziekte heeft dan maakt u geen of te weinig insuline aan (type 1-diabetes). Of u heeft cellen die minder gevoelig zijn voor insuline (type 2-diabetes). En juist insuline zorgt ervoor dat bloedsuiker kan worden opgenomen door de cellen. Omdat deze regeling bij mensen met diabetes verstoord is, slaan de cellen in het lichaam de glucose uit ons eten en drinken onvoldoende op. En blijft de glucose in het bloed zitten met als gevolg een te hoge bloedsuikerspiegel. Nu de Hydranome Waterfles van ¤19,95 voor Diabetes herkennen Bij diabetes is de kans op complicaties zoals hart- en vaatziekten hoger. Als u vroegtijdig weet of u diabetes heeft kunt u deze complicaties voorkomen of vertragen. Veel voorkomende klachten zijn: • Vaak dorst en veel plassen. • Oogklachten hebben, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien. • Opeens veel afvallen. • Vaak terugkerende infectie. • Constant hongergevoel. • Vermoeid zijn. • Slecht genezende wondjes. ¤13,95 op Leef.nl! Geldig t/m 31 december 2016. Herkent u dit? Ga naar uw huisarts. Nicotinell Kauwgom 4mg Koud & warm kompressen Omron Stappenteller Hydranome Waterfles Uw verlangen naar een sigaret verminderen? Deze kauwgom geeft direct een hoeveelheid nicotine af en vermindert uw behoefte om te roken. U heeft last van een verstuiking, spierpijn of een zwelling? Deze herbruikbare kompressen verzachten plaatselijk uw pijn en zijn zowel warm als koud bruikbaar. Profiteer van extra korting bij uw Service Apotheek! Bereikt u iedere dag de aanbevolen 10.000 stappen? Houd uw stappen bij met de Omron stappenteller. Met een groot display en instelbare gevoeligheidsschakelaar is deze stappenteller ideaal. Deze waterfles helpt u om voldoende water te drinken. In één oogopslag ziet u aan de hand van het aantal stippen op de dop hoeveel u drinkt en of u voldoende drinkt. Nicotinell Kauwgom 4mg Vanaf ¤ 16,49 Nu met 30% korting! Geldig t/m 31 december 2016. Omron Stappenteller HJ-005 ¤ 15,95 Hydranome Waterfles ¤ 19,95 voor ¤ 13,95 24LEEFNL_ADV_201x294.indd leef! 1 Wereld Diabetes Dag November: extra aandacht voor diabetes in uw Service Apotheek Leef.nl is de webshop van uw Service Apotheek. U vindt er behalve hulpmiddelen nog veel meer gezondheidsproducten. Altijd voorzien van advies. U bestelt de producten eenvoudig online en haalt ze op in uw Service Apotheek. We kunnen uw bestelling voor slechts ¤1,95 ook bij u thuis afleveren. Drinkt u voldoende water? Als u te weinig vocht binnenkrijgt raakt u gedehydrateerd. De eerste symptomen zijn veelal dorst en een droge mond. Ook kunt u zich vermoeid en minder vitaal voelen. Voldoende water drinken is dus belangrijk. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) beveelt mannen 2 liter water per dag aan en vrouwen 1,6 liter. Informatie Diabetesdagen van Service Apotheek 23-08-16 14:09 Tijdens de diabetesdagen in de maand november besteden meer dan 200 Service Apotheken extra aandacht aan diabetes. Wat betekent dit voor u? Test uzelf op diabetes: 250.000 mensen weten niet dat zij diabetes hebben. Tijdens de diabetesdagen heeft u de mogelijkheid om uw bloedsuikerwaarde te testen bij uw apotheek. Met een klein vingerprikje bepaalt uw apotheker in vijf seconden uw bloedsuikerwaarde. Advies voor diabetespatiënten: Bent u diabetespatiënt? Ook dan staat uw Service Apotheek voor u klaar. Tijdens een metingcontrole kijken wij of u op de juiste manier uw meting uitvoert. Ook ontvangt u adviezen over uw medicatiegebruik en leefstijl. Doet uw Service Apotheek mee aan de diabetesdagen? Check het op de website! Diagnose kanker? Voor een ieder die de diagnose kanker krijgt is er de Kikkeropfleurdoos. Een aanvulling op uw medische informatie en behandeling. Met praktische informatie over hulpmiddelen en begeleidings- en herstelprogramma’s. Met tips van lotgenoten, een overzicht met ervaringen en adviezen van medepatiënten. En met een leuke verrassing. Meer informatie en de aanvraagkaart vindt u op www.kikkeropfleurdoos.nl. Met de ingevulde aanvraagkaart kunt u de doos gratis ophalen in een Service Apotheek. leef! 25 De zijdezachte bescherming die u verdient Omdat ze zo comfortabel droog blijven en zijdezacht aanvoelen, zult u het positieve verschil direct in het gebruik ervaren. U kunt Attends via uw zorgverlener verkrijgen. Kijk op onze website voor meer informatie: www.attends.nl Informatie hart in het nieuws Hart in het nieuws Een gebroken hart? Het kan echt! Liefdesverdriet? Je stelt je niet aan: je hart kan echt breken. Het orgaan valt niet letterlijk in twee delen uit elkaar, maar kan door grote stress wel gaan ontsteken. En daar kun je flink beroerd van zijn. Primeur voor UMC+: nieuwe technieken bij zware hartoperatie Cardioloog Ivo van der Bilt is tien jaar bezig geweest met onderzoek naar het gebroken-hartsyndroom. Hij is erachter gekomen dat het fenomeen echt bestaat. De boosdoener is de adrenaline die vrijkomt in stresssituaties, zoals wanneer je partner je verlaten heeft. Het hart herstelt vanzelf weer na twee weken. Cardiologen van het Maastricht UMC+ hebben voor het eerst in Nederland twee nieuwe technieken ingezet om een lekkende hartklep te herstellen. Met de zogeheten Neochord-techniek en de Carillon-methode hebben zij bij patiënten een operatie aan de hartklep uitgevoerd zonder gebruik te maken van de hart-longmachine en zonder de hele borstkas open te leggen. De voordelen? De patiënt herstelt veel sneller. Daarnaast komen patiënten die, bijvoorbeeld vanwege hoge leeftijd, niet meer geholpen konden worden nu wel weer in aanmerking voor behandeling. Bron: promotieonderzoek cardioloog Ivo van der Bilt, mei 2016 Bron: Maastricht UMC+, augustus 2016 Nieuw g enlaa te bov h c a z Zijde 0 1 1L 2 3 3+ 4 5 6 Sterfte aan hart- en vaatziekten daalt met selenium en Q10 7 Attends Soft is verkijgbaar in verschillende groottes en absorptie niveaus. Gratis Proefpakket! L402016 Mijn urineverlies is het best te omschrijven als: (maak een keuze) Een klein beetje Dhr. / Mevr. Telefoon Adres E-mail Af en toe Nauwelijks tot geen controle over blaasinhoud Regelmatig Niets missen van onze tips, weetjes en voordelen? Postcode/Plaats Een combinatie van selenium en co-enzym Q10 kan onder ouderen de kans om te sterven aan hart- en vaatziekten met de helft verminderen. Dat is het opmerkelijke resultaat van een Zweeds onderzoek onder ruim 400 gezonde 70-plussers uit het Zweedse plaatsje Kisa. Het zogeheten Kisel-10-onderzoek werd geleid door de Zweedse cardioloog prof. Urban Alehagen van het universiteitsziekenhuis van Linköping. Selenium is een onmisbaar bestanddeel van verschillende eiwitten die cellen beschermen tegen oxidatieve stress. Q10 is essentieel voor de energieproductie in cellen. De groep die selenium en Q10 had gebruikt, had minder te lijden van oxidatieve stress en de conditie van hun hartspier bleek gemiddeld. Bron: cardioloog prof. Urban Alehagen tijdens symposium “Ouderen langer gezond met lagere kosten”, mei 2016 Ja, ik ontvang graag de nieuwsbrief en ga ermee akkoord dat mijn gegevens vertrouwd worden opgeslagen. (vul s.vp. uw e-mail adres in) Vul in en stuur op naar: Van Heek Medical, Postbus 291, 5800 AG Venray Tel. 088 - 220 88 22 www.attends.nl Volg ons op Facebook! Attends Zorg en Welzijn leef! 27 Als u het ons vraagt veelgestelde vragen in de Service Apotheek In de herfstperiode voel ik mij altijd minder fit. Welke vitamines raadt u mij aan? In deze rubriek leest u het antwoord op een selectie van aan ons gestelde vragen. Meer weten? Of een persoonlijk advies? De apothekersassistenten en apothekers in uw Service Apotheek beantwoorden uw vragen graag aan de balie. Maar wist u dat u ook een afspraak kunt maken voor een rustig gesprek in de spreekkamer? Mijn vriendin zegt dat roken een verhoogde kans geeft op harten vaatziekten. Is dat zo? En hoe komt dat? Ja, dat is zo. Rokers hebben een verhoogde kans op een hartinfarct en een beroerte. Bij het opsteken van een sigaret prikkelt de nicotine uit de sigaret de bloedvatwand, zodat de spiertjes in de vaatwand samentrekken. Het bloedvat vernauwt waardoor de bloeddruk stijgt. Dit effect blijft ongeveer een uur aanwezig. Hoge bloeddruk en nicotine bevorderen slagaderverkalking met als gevolg nauwere en stuggere slagaders. Hierdoor krijgt uw hart meer weerstand per slag. Door te stoppen met roken stopt u dit proces. En waarom zou u niet stoppen? U profiteert direct van de voordelen: • U voelt zich na een paar weken al fitter. • U ziet er gezonder uit en u heeft meer energie. • Uw conditie verbetert en u heeft meer adem. • U ruikt en proeft beter en bespaart al gauw honderd euro per maand. Hulp nodig bij stoppen met roken? Vraag uw apotheker om advies. Ik vind grote pillen innemen lastig. Heeft u een advies? Veel mensen vinden het lastig om tabletten en capsules door te slikken. Zeker als ze wat groter zijn. We zetten de beste tips voor het doorslikken van medicijnen voor u op een rij: • • • • • • • 28 Buig uw hoofd naar voren tijdens het slikken, hierdoor maakt u uw keelgat groter. Gebruik warm water. Warm water zorgt ervoor dat de pil sneller oplost en naar beneden glijdt. Het doorslikken van een capsule gaat makkelijker als u de buitenkant van de capsule zacht maakt. Dit doet u door de capsule vochtig te maken op een lepel met water. Neem uw medicijn in met een wat dikkere vloeistof. Bijvoorbeeld met vla of met appelmoes. Let op: dit kan niet met alle medicijnen. Vraag dit daarom goed na bij uw apotheker! Het (door)slikken van medicijnen gaat makkelijker met Gloup® gel. Vraag naar deze gel bij uw Service Apotheek. Vraag na of uw medicijn ook in een andere toedieningsvorm beschikbaar is. Zoals in een drankje, oplostablet of zetpil. Heeft u nog steeds moeite met het doorslikken van medicijnen? Medicijnen mag u vaak niet doorbreken of fijn malen. Vraag uw Service apotheker welke mogelijkheden er in uw geval zijn om toch gemakkelijk uw medicijn in te nemen. leef! In de herfst en de winter vragen klanten vaker advies over vitamine in de apotheek. In deze donkere en koude maanden voelen veel mensen zich vaak minder fit. Zijn extra vitamines dan de oplossing? Dat kan. Vitamines zijn nodig voor uw weerstand; met voldoende weerstand wapent u zich tegen aanvallen van buitenaf. In de herfst stijgt het aantal zieken en is een goede weerstand heel belangrijk. In de winter eten we vaak minder vers fruit en groente. Dit heeft gevolgen voor de hoeveelheid vitamines die u binnenkrijgt. Ook maakt ons lichaam in de winter minder vitamine D aan, doordat we minder worden blootgesteld aan de zon. Extra vitamines zijn dus zeker een aanrader in de herfst en winter. Wij adviseren het volgende: 1. Een gezonde en gevarieerde voeding levert u voldoende van alle vitamines. Eet daarom voldoende groenten, fruit, granen, vis, vlees en zuivel. 2. Lukt dat niet? Dan bieden multivitaminen een uitkomst. Standaard kunt u kiezen voor een laag gedoseerd preparaat met niet meer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH) vitaminen erin zoals de Service Apotheek multivitaminen. Soms kan een hoger gedoseerd preparaat zinvol zijn, bijvoorbeeld in geval van intensief sporten. 3. Tot slot adviseert de Gezondheidsraad extra vitamine D te slikken als u een getinte huidskleur heeft, zwanger bent, boven de 50 jaar bent (vrouw) of boven de 70 jaar (man). En dan niet alleen in de winter, maar het hele jaar door! Ik heb hartfalen. Is een vaccinatie voor de griep noodzakelijk? Een griepprik is niet verplicht maar wel aan te raden. Als u zestig jaar of ouder bent of als u specifieke aandoeningen zoals hartfalen heeft, kan de griep ernstige gevolgen hebben. U krijgt dan jaarlijks een uitnodiging voor de griepprik. De griepprik verkleint de kans dat u griep krijgt en het risico dat al bestaande aandoeningen door griep verergeren. Bovendien zorgt de griepprik ervoor dat áls de griep toch toeslaat, deze milder verloopt en de kans op complicaties kleiner is. Maar, u kiest zelf of u van het aanbod gebruik wilt maken. Uw vragen worden beantwoord door: Heeft u nog andere vragen? Neem dan contact op met uw Service Apotheek. Olga van Vemde Mariëlla De Rooij-Duran Jeroen Mentink Apotheek Epe Apotheek Pendrecht Apotheek Borrendamme in Epe. in Rotterdam. in Zierikzee. leef! 29 Advertorial Wilt u meer energie? Energie tekort is een van de meest algemene, maar ook een van de meest belemmerende problemen waar mensen last van hebben. Wanneer je elke dag met datzelfde uitgebluste gevoel wakker wordt, kan dat de kwaliteit van leven sterk beïnvloeden. Gelukkig is er iets aan te doen door op celniveau de natuurlijke energieproductie in het lichaam te ondersteunen. Energie in een capsule Al meer dan vijfentwintig jaar spant het bedrijf Pharma Nord zich in om de eigenschappen en de kwaliteit van zijn Q10-preparaat Bio-Quinon Q10 wetenschappelijk te documenteren. In dit product is de van nature in de cel aanwezige stof co-enzym Q10 gecombineerd met vitamine C, een voedingsstof die de energiestofwisseling in het lichaam ondersteunt en vermoeidheid en lusteloosheid tegengaat. Co-enzym Q10 is een stof die normaal gesproken door het lichaam wordt geproduceerd, maar naarmate we ouder worden of als gevolg van bijvoorbeeld ziekte kan de productie afnemen, waardoor we ons futloos gaan voelen. Hoe vindt men een goed product dat helpt? Fabrikanten van voedingssupplementen zijn niet verplicht om wetenschappelijk aan te tonen dat een product door het lichaam wordt opgenomen en ook werkelijk effect heeft. Sterker, het wordt geheel aan de bedrijven zelf overgelaten om te bepalen of ze geld willen investeren in dergelijke klinische studies of niet. Pharma Nord is één van de zeer weinige bedrijven die wetenschappelijke studies uitvoert en publiceert. Deze studies dienen als documentatie dat de producten van Pharma Nord werken zoals mag worden verwacht. Er zijn inmiddels meer dan 100 Biologische opneembaarheid van Q10 in olie-preparaten studies uitgevoerd met het Q10-preparaat van Pharma Nord. Dat is belangrijk voor t.o.v. Bio-Quinon Q10 consumenten omdat het hun de 100% garantie biedt dat ze een veilig en effectief product in handen hebben. 66% 60% 58% Unieke olie formule De speciaal bewerkte olie dat gebruikt wordt in de Bio Quinon Q10, zorgt voor een betere opneembaarheid dan elk ander 1 2 3 4 supplement. (mg/liter) × uren (%) Dit uiterst gecompliceerde proces vindt in elke cel van het lichaam plaats. Er zijn vitamines, mineralen, enzymen en andere natuurlijke stoffen bij betrokken die de cellen helpen voedingsstoffen uit het voedsel om te zetten in de ‘energiemolecule’ ATP. Hoe meer ATP een cel kan produceren, hoe meer energie die heeft om zijn belangrijke functies te vervullen. Ondersteuning van de ATP-productie in de cel is daarom de sleutel tot meer energie. Gezonde, energie producerende cellen bevatten ook een natuurlijke stof die coenzym Q10 heet. Wetenschappers bestuderen Q10 al tientallen jaren om beter te begrijpen waarom we die stof in onze cellen nodig hebben. Co-enzym Q10 zit in sommige voedingsmiddelen en het menselijk lichaam kan het ook zelf produceren. Bovendien is deze belangrijke voedingsstof tegenwoordig ook beschikbaar met vitamine C als supplement in capsules. Advertorial Bio-Quinon Q10 Het originele Q10 product gebruikt in meer dan 100 wetenschappelijke studies. Bio-Quinon Q10 is waarschijnlijk ’s werelds best gedocumenteerde Q10-merk, reden waarom vooraanstaande onderzoekers het product officieel hebben uitgekozen als referentieproduct voor het internationale onderzoek op het gebied van Q10. Gebruikt in het geroemde Q-Symbio onderzoek! Voor meer info: www.q-symbio.com 60+30 capsules Van: € 41,95 Voor: € 27,95 Concentratie co-enzym Q10 (µg/g) in hartweefsel 120 100 80 60 NL_Q10_Article_Leef_202x294_0516 40 20 0 0-2 jaar 19-21 jaar 39-43 jaar 77-81 jaar (Bron: Lipids vol. 24, no. 7 (1989)) De concentratie co-enzym Q10 in de vitale organen bereikt rond 19-21 jaar haar piek, Mensen zijn in staat zelf co-enzym Q10 aan te maken. Dit productieproces vindt plaats in de lever. Met het ouder worden, of als gevolg van aandoeningen, neemt het vermogen om Q10 te produceren af. Experts geven aan dat de productie van Q10 tussen de 20-25 jaar het hoogst is. Daarna begint de eigen productie af te nemen. De afbeelding laat de gemiddelde, natuurlijke daling van het Q10-gehalte in het hartweefsel zien, in de leeftijd van 20 tot 80 jaar. Hoewel er geen nauwkeurige hoeveelheden zijn vastgesteld, wordt algemeen aangenomen dat we dagelijks ongeveer 3-5 mg co-enzym Q10 uit onze voeding halen. De originele Q-Symbio Q10 is gebruikt in meer dan 100 studies. Bio-Quinon Q10 is waarschijnlijk ’s werelds best gedocumenteerde Q10-merk, reden waarom vooraanstaande onderzoekers het product officieel hebben uitgekozen als referentieproduct voor het internationale onderzoek op het gebied van Q10. Q10 aanmaak neemt af met het ouder worden µg/g 3 andere Q10 producten Opneembaarheid van Bio-Quinon Q10 (100% homogene oplossing in olie) tov andere Q10-oliepreparaten (menging van Q10 kristallen en olie). Als de inhoud van de capsule niet goed wordt opgenomen in het lichaam, verspilt u uw geld. Alleen al om die reden is het van groot belang dat elk preparaat moet kunnen aantonen goed opneembaar te zijn. Bio-Quinon Q10 is een van de meest grondig bestudeerde producten in de markt en heeft aantoonbaar een superieure opneembaarheid. Verkrijgbaar bij uw apotheek win Bel gratis voor meer informatie: 0800-0992211 www.pharmanord.nl Win een jaar lang gratis Bio-Quinon Q10! Bezoek www.pharmanord.nl voor meer informatie over co-enzym Q10 en doe mee met de quiz! EEn JAAR LAnG GRATiS! leef! 31 Boekentips De eerste vrouw Susan Smit Zij was de diva van de internationale operahuizen die had gezworen nooit te trouwen. Hij was de vechter, de gokker, de hartenbreker met het engelengezicht die furore maakte op het toneel. Samen vormden de Amerikaanse Geraldine Ferrar en de Nederlander Lou Tellegen een van de meest legendarische artiestenkoppels aller tijden. In De eerste vrouw verbeeldt Susan Smit met trefzekere pen hun grenzeloze ambitie, hun twijfels, angsten en hartstochtelijke liefde die is gedoemd te mislukken. Maar tegelijkertijd is de roman het verhaal van een opwindende tijd waarin Europa in een gruwelijke oorlog haar onschuld verliest; de vrouwenbeweging voorzichtig voet aan de grond krijgt, en een massamedium het levenslicht ziet dat de wereld voorgoed zal veranderen: de film. Met deze wervelende, op historisch feitenmateriaal gebaseerde roman zal Smit opnieuw haar vele lezers in het hart weten te raken. ISBN 9789048832170 Leef! geeft i.s.m. Overamstel Uitgevers 5 boeken ter waarde van € 19,99 weg. De kunst van stilte Een gids om nergens heen te gaan Pico Iyer In onze wereld van constante beweging en afleiding, is op één plek stilzitten misschien wel de grootste uitdaging en noodzaak. Hoe komt het dat zoveel inspirerende personen – van Marcel Proust tot Mahatma Ghandi of Emily Dickinson – de kracht van de stilte hebben ontdekt? De grootste luxe in deze snelle en chaotische tijd is niet dat we altijd overal naartoe kunnen, maar dat we de mogelijkheid hebben om niets te doen en nergens heen te gaan. Volgens Iyer is het tijd voor stilte, voor een moment van reflectie, om de juiste focus te krijgen op al onze ervaringen. Reisschrijver Pico Iyer ontrafelt strategieën die we kunnen inzetten om een paar minuten terug te winnen van elke dag. Voor iedereen die zich overweldigd voelt door de eisen van de moderne wereld. De kunst van stilte gaat niet over meditatie, maar over (geestelijke) gezondheid en het vinden van de juiste balans. Dit boek is dé kans om dingen in nieuw perspectief te zien. ISBN 9789462983069 Leef! geeft i.s.m. Amsterdam University Press 10 boeken ter waarde van € 14,95 weg. 32 leef! voor u geselecteerd De overgang Het no-nonsense handboek José Rozenbroek en Jos Teunis Hét handboek met harde wetenschappelijke feiten, persoonlijke ervaringen en een duidelijke boodschap: er is leven na de overgang! In dit handboek over de overgang vind je de antwoorden op alle vragen die een vrouw zichzelf stelt – of zou moeten stellen – wanneer zij rond haar 45e (en soms ook eerder) deze onvermijdelijke fase in haar leven bereikt. Wat doen die veranderende hormonen met je lichaam en geest, je relatie en seksleven, je hart en vaten, je huid en haar? Word je er echt dikker, dommer, labieler en lelijker van? Zweverige teksten als ‘omarm je opvliegers’ zal je in dit boek niet vinden. Wel feiten, fabels en concrete handvatten. Nee, van hormoontherapie krijg je géén kanker. En ja, een beetje buik is gezond. José Rozenbroek en Jos Teunis raadpleegden talloze artsen, specialisten en ervaringsdeskundigen en schreven het ultieme, no-nonsense handboek waar je als 40+-vrouw mee uit de voeten kunt. ISBN 9789045028491 Leef! geeft i.s.m. Uitgeverij Atlas Contact 10 boeken ter waarde van € 24,99 weg. Wilt u kans maken op één van deze titels? Schrijf dan vóór 31 december 2016 naar Leef!, Postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch, of mail naar [email protected], onder vermelding van de betreffende titel. Vergeet uw adresgegevens niet te vermelden! De winnaars maken we na sluitingsdatum bekend op www.serviceapotheek.nl. De Rode Sulfur Robert Bosnak Den Haag, 1666. De oude kunst van de alchemie is aan het verdwijnen. Er woeden oorlogen met Engeland en Frankrijk. Europa wordt geteisterd door de pest. Theodoor Mundanus is de enige alchemist die nog fragmenten van de Steen der Wijzen in zijn bezit heeft, de steen die lood in goud verandert en ziekten geneest. Er zijn twee vrouwen in zijn leven, Clara en Marianne. Zij worden achtervolgd door duistere krachten en machtige wereldleiders, die allen jacht maken op de Steen. ISBN 9789044350531 Leef! geeft i.s.m. Overamstel Uitgevers 5 boeken ter waarde van € 19,99 weg. leef! 33 Actie Dit slikt u toch niet?! Kans maken op een gratis boek uit de serie ‘De ziekenboeg’? Terug naar één innamemoment Leef! geeft in samenwerking met uitgeverij De Vier Windstreken 10 exemplaren weg van het boek ‘De diabetes van Daan’. Ik heb hartfalen en geleerd ermee te leven. Ik ben gestopt met roken en probeer gezond te eten. Mijn tempo is veranderd. Ik doe het rustiger aan om extreme vermoeidheid te voorkomen. Op zich gaat het best goed. Maar ik vond het een hele klus om mijn vier medicijnen verspreid over de dag in te nemen. Toen ik dat zei tegen mijn apotheker, nodigde ze me uit voor een gesprek. Boekenserie ‘De ziekenboeg’ De boeken uit de serie ‘De ziekenboeg (extra)’ gaan over medische situaties, verteld vanuit de belevingswereld van een kind. De informatieve, vlot geschreven verhalen behandelen acute ziektes, aandoeningen, medische ingrepen, of chronische ziektes en helpen kinderen bij de voorbereiding op de behandeling of ingreep en de verwerking ervan. De vele illustraties verhelderen de situaties en maken de gebruikte medische voorwerpen herkenbaar. Meer informatie vindt u op www.vierwindstreken.com of www.ziekenboeg.com. Samen met mijn apotheker heb ik mijn medicijnen één voor één doorgenomen. Ze had een aantal goede ideeën die ze met mijn arts heeft besproken. Haar voorstel was om de bloeddrukverlager die ik drie keer per dag gebruik te vervangen door een andere die eenmaal daags gedoseerd wordt. Ook voor de statine die ik ’s avonds inneem had ze een alternatief dat op een ander moment genomen mag worden*. Mijn huisarts is akkoord gegaan met de voorgestelde wijzigingen. Ik hoef nu alleen ’s ochtends aan mijn medicijnen te denken. Ik weeg mezelf elke ochtend. Met mijn arts heb ik de afspraak dat ik een extra plaspil mag nemen als mijn gewicht snel toeneemt en ik vocht vasthoud. Maar mijn apotheker was niet op de hoogte. Daardoor liep mijn voorraad medicijnen niet meer gelijk. Ze heeft me een extra doosje plaspillen meegegeven. In de serie ‘De ziekenboeg’ en ‘De ziekenboeg extra’ zijn 15 titels verschenen. Daan is moe en voelt zich niet fit. ‘Mag ik wat drinken?’ vraagt hij. ‘Alweer? Je hebt net limonade gehad,’ zegt zijn moeder. ‘Ja, maar ik heb zo’n dorst,’ zegt Daan. Daan is al een tijdje moe en hangerig. Ook heeft hij steeds meer dorst, en het lijkt wel of hij magerder wordt. Als zijn moeder hem meeneemt naar de huisarts, blijkt hij diabetes te hebben. PROFIEL Dirk, 62 jaar Hartfalen 4 geneesmiddelen Wat is er aan de hand als uw kind diabetes heeft? In ‘De diabetes van Daan’ leest u hoe het is voor een kind om diabetes te hebben en wat er allemaal verandert. RESULTAAT MEDICATIEBEOORDELING Eén innamemoment in plaats van vier. Praktische tips voor het medicijngebruik. WINACTIE Wilt u kans maken op een gratis exemplaar van ‘De diabetes van Daan’? Stuur dan voor 1 november 2016 een e-mail naar [email protected] met als onderwerp ‘Daan’ of schrijf naar Leef!, Postbus 151, 5201 AD ’s-Hertogenbosch, onder vermelding van ‘Daan’. De winnaars ontvangen half november bericht. 34 leef! de medicatiebeoordeling Ook mijn duizeligheid kwam ter sprake. Mijn apotheker vertelde mij dat dit komt door de bloeddrukverlaging van de ACE-remmer, plastablet en bètablokker. Ze gaf me de tip altijd langzaam op te staan. Hiermee voorkom ik dat ik val, wat al eens voorgekomen is. “Mijn arts en apotheker zijn nu allebei weer op de hoogte” *Minder medicijnen of minder innamemomenten is niet het doel van een medicatiebeoordeling. Het doel is een optimaal geneesmiddelgebruik. Dat kan ook betekenen dat u meer of andere medicijnen krijgt. Of in een andere dosering. LEEF90_MEDICATIEBEOORDELING.indd 2 leef! 3528-07-16 1 Voor een verantwoord cholesterolen triglyceridengehalte* NIEUW Nu ve rk in uw rijgbaar apoth eek! Draagt bij aan een verantwoord cholesterol- en triglyceridengehalte in combinatie met een gezonde leefstijl*. Vraag uw apotheek om advies of kijk op Armolipidplus.nl *o.b.v. het ingrediënt Berberine Meda Pharma B.V. Krijgsman 20, 20, 1186 1186 DM DM Amstelveen Amstelveen Krijgsman Koag/kag nr: 30-8016-1260 Koag/kag nr: ARM ARM 13 13 27 27 07 07 2016 2016