LOONBELASTING/SOCIALE VERZEKERINGEN Miljoenennota en Belastingplan 2003 DE KABINETSPLANNEN IN VIJFTIEN PUNTEN Het nieuwe kabinet heeft nogal wat overhoop gehaald op fiscaal gebied. In grote lijnen is al een aantal plannen naar buiten gekomen, maar hoe zullen ze in de administratie moeten worden verwerkt? In vijftien punten lopen we de belangrijkste wijzigingen na op hun effecten voor de praktijk. DOOR MR. FLOOR VAN OOSTEN, E RNST & Y OUNG B ELASTINGADVISEURS Op Prinsjesdag 2002 heeft de nieuwe regering Balkenende de belastingplannen voor 2003 bekendgemaakt.De meeste fiscale maatregelen waren al aangekondigd in het strategisch akkoord van de nieuwe regering, maar in het Belastingplan 2003 is een nadere uitwerking van deze voornemens opgenomen.Ook bevat dit plan een aantal aanvullende maatregelen, waaronder de bevriezing van de regeling voor woon-werkverkeer met een auto van de zaak. Onderstaand een kort overzicht van de belangrijkste plannen voor 2003 en latere jaren op het gebied van de loon- en premieheffing. 1. De arbeidskorting wordt verhoogd De arbeidskorting wordt in vier tranches verhoogd in de periode 2003-2006. Met ingang van 1 januari 2003 zal de maximum arbeidskorting worden verhoogd met 119 euro. 2. Verhoging tarief eerste schijf Het gecombineerde tarief van de eerste schijf zal worden verhoogd met 0,45 procentpunt.Tevens zal in de eerste en tweede schijf een lastenneutrale schuif plaatsvinden tussen het belastingtarief en de AWBZ-premie. 3. Afdrachtvermindering lage lonen wordt gefaseerd afgeschaft 14 TIJDSCHRIFT Zoals in het strategisch akkoord al was aangekondigd, wordt de afdrachtvermindering langdurig werklozen per 1 januari 2003 afgeschaft.Voor werknemers die al vóór 1 januari 2003 in dienst waren en voor wie de afdrachtvermindering langdurig werklozen op deze datum al werd toegepast, kan gedurende ten hoogste 48 maanden de afdrachtvermindering blijven worden toegepast volgens de huidige regels. 5. Afdrachtvermindering betaald ouderschapsverlof afgeschaft Per 1 januari 2003 wordt de per 1 januari 2001 geïntroduceerde afdrachtvermindering betaald ouderschapsverlof afgeschaft.Voor werknemers die op 31 december 2002 al (betaald) ouderschapsverlof genoten, kan de afdrachtvermindering betaald ouderschapsverlof in 2003 nog worden toegepast. Daarnaast kan de afdrachtvermindering betaald ouderschapsverlof in 2003 onder voorwaarden ook nog toepassing vinden voor werknemers bij wie het ouderschapsverlof na 31 december 2002 ingaat. 6. Afdrachtvermindering scholing non-profit versoberd In het Belastingplan 2003 is voorgesteld de extra afdrachtvermindering scholing van veertien procent van de scholingskosten voor werknemers ouder dan veertig jaar in 2003 af te schaffen. Eenzelfde aanpassing vindt plaats in de regeling van de scholingsaftrek. De afdrachtvermindering lage lonen voor werknemers tot 23 jaar wordt in 2003 volledig afgeschaft. De afdrachtvermindering lage lonen voor werknemers van 23 jaar en ouder zal met ingang van 1 januari 2003 gefaseerd worden afgebouwd en zal per 1 januari 2006 volledig vervallen. Het toetsloon van 2002 blijft tot 1 januari 2006 ongewijzigd. 7. Aanpassingen in afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) 4. Overgangsregeling afschaffing afdrachtvermindering langdurig werklozen Voor haalbaarheidsonderzoeken die niet zijn gekoppeld aan een verder ontwikkelingstraject kunnen werkgevers de WBSO met ingang van 1 januari 2003 niet langer toepassen.Tevens wordt de ADMINISTRATIE oktober 2002 - nr. 10 verhoging van het percentage voor technostarters beperkt van 70 naar 60 procent.Voor 2004 worden verdere aanscherpingen voorgesteld, zoals onder andere het uitsluiten van managementBV’s. 8. Afdrachtvermindering VMBO gecodificeerd De in de loop van 2002 aangekondigde afdrachtvermindering Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs is in het Belastingplan 2003 vastgelegd en werkt terug tot en met 1 juli 2002. en de premiespaarregeling met ingang van 1 januari 2003 te laten vervallen. Een uitzondering hierop geldt voor de in 2002 gespaarde bedragen die in 2003 worden bijgeschreven op de spaarloonen premiespaarrekening. De basisruimte voor lijfrentepremieaftrek zal met ingang van 1 januari 2003 worden afgeschaft. Deze afschaffing zal geen gevolgen hebben voor de omvang van de totale jaarruimte, daar de mogelijkheid van aftrek van lijfrentepremies die dienen ter compensatie van een pensioentekort, onverkort gehandhaafd blijft. 12. Geen feestdagenregeling meer 9. Beperking pensioenopbouw Voorgesteld is de maximale begrenzingen van de opbouw van een ouderdomspensioen van twee procent eindloon per dienstjaar en 2,25 procent middelloon per dienstjaar bij te stellen naar respectievelijk 1,75 procent en twee procent. De mogelijkheden voor de opbouw van pensioen binnen een beschikbare premieregeling worden eveneens navenant beperkt. In lijn met het bovenstaande zullen ook de opbouwpercentages voor een nabestaanden- en wezenpensioen worden aangepast.Voor op 31 december 2002 lopende pensioenregelingen geldt een overgangsregeling tot uiterlijk 1 januari 2005. 10. Bevriezing fiscale regeling auto van de zaak Sinds 1 januari van dit jaar telt onder bepaalde omstandigheden een deel van de woon-werkkilometers gereden met de auto van de zaak mee bij het bepalen van de bijtelling voor privé-gebruik. Naar aanleiding van geuite bezwaren heeft het ministerie van Financiën een aantal versoepelingen aangekondigd, zoals de 2,5 procentsregeling voor bepaalde bestelauto's en de verruiming van de 40-dagenregeling naar een 60-dagenregeling. Deze versoepelingen zijn in het Belastingplan 2003 vastgelegd. Overigens geldt de aanpassing van de 40-dagenregeling niet voor de reisaftrek bij de heffing van inkomstenbelasting.Tevens is aangekondigd dat onderzocht zal worden hoe de regelgeving voor het woonwerkverkeer per 1 januari 2004 zou kunnen worden vereenvoudigd.Vooruitlopend op deze vereenvoudiging wordt voorgesteld de autokostenfictie zoals deze in 2002 van toepassing is, in 2003 te handhaven. 11. Werknemersspaarfaciliteiten afgeschaft, overgangsregeling voor deblokkeren De spaarloonregeling, inclusief de winstdelingsregeling en de premiespaarregeling, zullen naar alle waarschijnlijkheid per 1 januari 2003 worden afgeschaft. In het Belastingplan 2003 is voorgesteld om voor geblokkeerde tegoeden een overgangsregeling te treffen waardoor tegoeden van vóór 2002 met ingang van 1 januari 2003 zonder fiscale gevolgen kunnen worden opgenomen.Voor in het kalenderjaar 2002 opgebouwde tegoeden is voorgesteld de blokkering in 2003 in stand te houden. Deze tegoeden kunnen per 1 januari 2004 zonder fiscale gevolgen worden opgenomen.Voor spaarpremies die in het kader van een premiespaarregeling na 31 december 2002 worden uitgekeerd, blijft het eindheffingsregime tot en met 2007 van toepassing.Voor Box III wordt voorgesteld de extra vrijstelling voor de spaarloon- Met ingang van 1 januari 2003 kan aan werknemers niet langer ter gelegenheid van bepaalde feestdagen belastingvrij een geschenk ter waarde van maximaal 136 euro worden gegeven.Voor geschenken in natura ter gelegenheid van deze feestdagen kan met ingang van 1 januari 2003 de eindheffing worden toegepast, mits de waarde van de verstrekkingen per jaar niet meer dan 272 euro en per verstrekking niet meer dan 23 euro bedraagt. 13. Vervanging van de artiestenverklaring door Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) In het Belastingplan 2003 is voorgesteld de zelfstandigheidsverklaring voor artiesten te vervangen door de VAR. De op 31 december 2002 nog bestaande zelfstandigheidsverklaringen zijn vanaf 1 januari 2003 niet langer geldig. 14. Levensloopfaciliteit Hoewel de levensloopregeling voor het kopen van verlof geen fiscale regeling is, is zij het toch waard hier te worden genoemd. Met de levensloopfaciliteit worden de mogelijkheden voor het opnemen van onbetaald verlof over de gehele levensloop heen vergroot. In de Miljoenennota en het Belastingplan 2003 is vooralsnog niets over de nadere inhoud van de levensloopfaciliteit bekendgemaakt. 15.Aanpassingen sociale verzekeringen Tot slot is in de Miljoenennota nogmaals aangegeven dat de WAO de komende jaren zal worden hervormd en dat mogelijk de differentiatie in WAO-premies (de WAO-boete) in de toekomst voor werkgevers zal worden afgeschaft.Voor bedrijven met minder dan 25 werknemers zal met ingang van 1 januari 2003 sprake zijn van premiedifferentiatie op brancheniveau. Ook zullen werkgevers in het vervolg aan zieke werknemers gedurende twee jaar het loon moeten doorbetalen voordat een werknemer recht heeft op een WAO-uitkering. Bovendien zal de sollicitatieplicht voor werklozen van 57,5 jaar en ouder opnieuw worden ingevoerd en de duur van de vervolguitkering op grond van de WW zal worden beperkt.Werkgevers die werknemers vanaf 57,5 jaar ontslaan, zullen een eigen bijdrage in de WW-lasten moeten gaan betalen. Streefdatum voor invoering van deze regeling is 1 juli 2003. In het voorgaande zijn op hoofdlijnen de plannen uit de Miljoenennota en het Belastingplan 2003 op het gebied van de loon- en premieheffing weergegeven. Enkele van deze plannen zullen te zijner tijd aanleiding geven tot een aanpassing van de arbeidsvoorwaarden. TIJDSCHRIFT 15 ADMINISTRATIE oktober 2002 - nr. 10