Jan Verdonk Beeldhouwer - Homepage van Piet Verdonk

Jan Verdonk ,beeldhouwer,1887(Eindhoven)-1962 (Haarlem)
Johannes Franciscus Maria Josephus VERDONK, beeldhouwer,
geboren op 19 maart 1887 te Eindhoven, overleden op 20 juli 1962 te
Haarlem, begraven op 24-07-1962 te Bloemendaal. Begraven op het St.
Adalbertuskerkhof. Meer informatie over zijn persoon en zijn werken. Zie
Genealogie van de geslachten Verdon(c)k, deel III de bladzijden 57, 58
en 59 van de Bergeyk tak i. In zijn bericht van overlijden lezen wij:
"Begiftigd met het erekruis Pro Ecclesia et Pontifice...".
Gehuwd op 30 juni 1926 te Haarlem met Johanna WILLEBRANDS,
geboren op 07 augustus 1891 te Haarlem. Geboren Heiligeland 48 te
Haarlem. Overleden op 29 oktober 1926 te Haarlem, dochter van Willem
Johannes WILLEBRANDS, koopman, en Joukje VELTMAN. Uit dit
huwelijk zijn geen kinderen geboren.
ii Zoon van : Petrus Lambertus Henricus VERDONK,
goudsmid/edelsmid, geboren op 27 maart
1862 te ´s-Hertogenbosch,
overleden op 09 november 1944 te Vught. Over Petrus is gepubliceerd in
Genealogie van de Geslachten Verdon(c)k, deel I, het hoofdstuk "Uit de
Kunst" bladzijden 15 t/m 18 en het gestelde op de bladzijden 34 t/m 37,
met foto´s, van de Bergeyk I tak. Zoon van Johannes Henricus
VERDONK (zie VIb) en Francisca Maria KONINGS.
Gehuwd op 08 juli 1885 te ´s-Hertogenbosch met Petronella VAN ROOY,
dienstbode, geboren op 08 augustus 1858 te Cromvoirt, overleden op 0911-1944 te Vught, dochter van Martinus VAN ROOY en Theodora VAN
OS.
Jan Verdonk heeft heel zijn leven als beeldhouwer gewerkt.Zie voor
details het Lexicon van Scheen:Repertorium van Nederlandse beeldende
kunstenaars.Hij maakt deel uit van de zogenaamde Haarlemse Neogothiek, die door de intrede van een aantal Belgische kunstenaars een
sterke impuls heeft gekregen. Hij heeft jarenlang gewerkt voor de firma
van Gebr. Van Paridon te Amsterdam. In een gesprek met één van de
firmanten ,die Jan Verdonk persoonlijk gekend heeft, vertelde deze dat
Jan Verdonk zijn tijd iets vooruit was met zijn beelden, een ietwat
moderner lijn aanbracht.Veel van zijn werk is naar de katolieke missies in
het Verre Oosten gegaan. In een cataloog van de firma van Paridon,
gedateerd 1 januari 1964 staan vele foto’s afgebeeld van
H.Hartbeelden,Maria, Josef, de heiligen waarvan het model door Jan
Verdonk gemaakt is.
Hij is leerling geweest aan de Koninklijke School in ‘s Hertogenbosch, o.a.
van de kunstenaarA.J.Derkinderen. Eenmaal in Haarlem gevestigd
restaureerde hij beeldhouwwerk in de Vleeshal.Hij maakte religieuze
beelden en portretten, tekende ontwerpen voor kerkelijke edelsmeedkunst
en maakte ook illustraties. Voor zover bekend bestaat er geen inventaris
van zijn werk. Via persoonlijke kontakten en publicaties in Internet zijn we
bekend geraakt met enige stukken, die we hieronder afbeelden.
iii Een cataloog van de firma Gebroeders van Paridon, d.d.1 januari1964,
en overhandigd aan de schrijver van dit artikel door de heer Van Paridon,
verschaffen ons veel informatie over Jan Verdonk en zijn werken.
Hierna drukken we zijn portret af, geschilderd door Herman Moerkerk en,
afgedrukt in deel III van de Genealogie van de Geslachten Verdon(c)k.
In totaal zijn 75 objecten, van de hand van Jan Verdonk, opgenomen in
de cataloog van de Gebroeders Van Paridon .
Hierna reproduceren we enige foto’s van werkstukken, uitgeleend door de
Gebroeders Van Paridon.
Mariabeelden
Objectbeschrijving:
Dit prachtige, tufstenen H. Hartbeeld is in 1920 vervaardigd door
Jan Verdonk voor het Internaat “De Ruwenberg” te St. Michielsgestel
(Noord-Brabant).
Het werd in 1988 verplaatst naar het gazon naast de R.K. H. Hartkerk
te Brachterbeek. Het is, incl. sokkel, 450 cm hoog.
Eigenaar beeld en grondstuk: R.K. parochie H. Hart van Jezus; p/a:
Kerkplein 2, 6051 DT Maasbracht.
Beheerder: R.K. parochie H. Hart van Jezus; p/a: Kerkplein 2, 6051
DT Maasbracht; tel. 0475-468250.
Objectgeschiedenis:
Dit imponerende H. Hartbeeld, werd in 1920 geplaatst bij de kostschool
van het internaat “De Ruwenberg” te St. Michielsgestel
26 (Noord-Brabant). Dit internaat van de Fraters van Tilburg, werd in
1852 gesticht door bisschop Zwijssen van ’s-Hertogenbosch. Dit
vooraanstaande instituut, waar tot 1938 louter Frans werd gesproken,
genoot groot aanzien als opleidingsinstituut met name ter
voorbereiding van seminaristen.
Bij de sloop van het complex werd het beeld gered door wijlen pastoor
Henk Evers van de H. Hartparochie te Brachterbeek en voor
het bedrag van fl. 2.400,00 naar Brachterbeek verhuisd.
Joop Utens, beeldhouwer te Echt, restaureerde het beeld op vakkundige
wijze; waarna het in juni 1988 naast de R.K. H. Hartkerk
opnieuw werd opgericht. Bovenin de sokkel werd daarbij een oorkonde
opgeborgen.
Op 12 juni 1988, in dat jaar de feestdag van het H. Hart van Jezus,
vond de plechtige (her)inzegening plaats door de hulpbisschop,
vicaris-generaal Mgr. Castermans in aanwezigheid van lokale
hoogwaardigheidsbekleders.
De totale kosten van deze hele “operatie” bedroegen fl. 12.000,00
en werden moeiteloos door de parochiegemeenschap bij elkaar
gebracht !” (Drs.E.WJ.Ficken, Rustpunten van Devotie in Brachtenbeek en
Maasbracht (Dorp)
Uitgifte bij gelegenheid van 450 jaar Bisdom Roermond © E.W.J. Ficken,
Parklaan 6, NL- 6051 BN Maasbracht.(Internet) iv
Heilig Hartbeeld te Brachterbeek
Het Heilig Hartbeeld werd in 1920 gemaakt doorbeeldhouwer Jan Verdonk.
Het beeld staat bij de H. Hart van Jezuskerk uit 1933.
Beschrijving
Het beeld is een staande Christusfiguur in gedrapeerd gewaad. Met zijn
linkerhand wijst hij naar het Heilig Hart op zijn borst. Zijn rechterarm
hangt langs het lichaam naar beneden en toont de handpalm met
stigmata. Het beeld staat op een natuurstenen sokkel, waarop plaquettes
zijn aangebracht. Aan de voorzijde is een reliëf te zien van Christus met
het Heilig Hart. De zijkanten tonen een voorstelling van een hert dat
drinkt uit een beek, een verwijzing naar de plaatsnaam en Psalm 42, en
aan de andere zijde regalia, een kroon met scepter op een kussen, als
teken van koninklijke waardigheid. Een inscriptie op de achterzijde
vermeldt:
COR JESU REX ET CENTRUM OMNIUM CORDIUM MISERERE NOBIS
3 JUNI 1920
Foto’s van twee zijpanelen van de sokkel van Heilig Hartbeeld.
René en Peter van der Krogt
Mens & Dier in Steen & Brons
Opmerkingen
Het monument werd op 31 oktober 1948 (het feest van Christus Koning)
onthuld.
Het feest van Christus Koning van het Heelal (Domini Nostri Iesu Christi
Universorum Regis in het Latijn) is een hoogfeest binnen de RoomsKatholieke Kerk dat eind november gevierd wordt, op de 34e en laatste
zondag van het liturgisch jaar.
De Christus Koning-devotie werd in 1925 door paus Pius XI ingevoerd als
reactie op
de secularisering van de maatschappij. Christus diende als de enige ware
koning erkend te worden (Wikipedia).
Zaandam Oostzijde 14 (St. Bonifatiuskerk) Christus Koning Jan Verdonk
1948 (foto’s Christus Koning Zaandam)
'Foto: René & Peter van der Krogt' v
Kinderbuste
Enige Jaren geleden ontvingen we een foto van de volgende buste:
Atelier Gebroeders van Paridon ( zie p.2 Auction.catawiki.com ,pagina in
internet) Babyhoofdje (vermoedelijk Frank van Paridon) – gesigneerd
Het jongetje is vermoedelijk Frank van Paridon, een neefje van de
gebroeders van Paridon, die de beelden in hun atelier hebben
geproduceerd in de jaren 50/60. De gebroeders Pieter en Joop van
Paridon werkten samen met verschillende beeldhouwers waaronder de
beroemde religieus beeldhouwer Jan Verdonk uit 's Hertogenbosch.
De hoogte van het beeld is 17 cm Gesigneerd aan de achterzijde: 521
GebrvP. Op de onderzijde voorzien van het label
van de winkel waar het hoofdje ooit is aangekocht:
"Elck Wat Wils" uit Doetinchem.
Leuke bijkomstigheid, op de onderzijde zijn
duidelijk de vingerafdrukken van de producent te
zien! Het hoofdje is op een paar kleine chips (zie
foto's) na, in een zeer goede conditie
Kruisbeeld
Gevelsteen
In een Uitgave van de Historische Vereniging Haerlem ,april
2009,jaargang 18, nummer 1 wordt in een artikel gewijd aan de
dodendans melding gemaakt van een gevelsteen in Tilburg gemaakt door
Jan Verdonk .De passage is als volgt:
In het reeds genoemde boek van Bottelier en Van
Graafeiland schrijven zij dat de dood vertegenwoordigers
van alle rangen en standen met zich “voert”. Maar dat is niet
juist. De figuren staan los van elkaar en er wordt ook niet
gedanst. Alle vier de figuren hebben een statische houding.
De conclusie is dan ook dat we hier niet te maken hebben
met een dodendans maar met een gesprek tussen de
standen, waarbij de boer aangeeft dat de wereldlijke en
geestelijke macht wel bestuurt maar dat ze niet zonder
hem kunnen, waarbij de dood aangeeft dat ze uiteindelijk
alledrie gelijkelijk zullen worden afgerekend op hun daden.
Zullen we deze steen voortaan dan maar benoemen als
“De drie standen”.
Dit zou betekenen dat ook de gevelsteen die zich in Tilburg
bevindt en die eind 19e eeuw is gemaakt een andere naam
moet krijgen. Deze steen, gemaakt door de Haarlemse
beeldhouwer Jan Verdonk, is volledig gebaseerd op de
Haarlemse steen. Een andere pagina in internet refereert naar deze
gevelsteen.
Tilburg Schouwburgring 182 - De dood maakt alleen gelijk - Jan Verdonk
1935
Gevelsteen van rode zandsteen met een bisschop, een koning en een boer
- vertegenwoordigers van de drie standen uit de Middeleeuwen, zoals uit
het opschrift blijkt, maar vervolgens komt de dood (rechts op de steen)
voor iedereen.
Opschriften
(bisschop): ICK BID VOOR V - (koning): ICK VECHT VOOR V
(boer): ICK VOEDE U -(dood): ick stryck v al gaer ghelyke
(daaronder): WIE KANT MAKEN DAT NIEMAN 'T SAL LAKEN
Kunstenaar
Johannes F.M.J. (Jan) Verdonk (Eindhoven 1887-Haarlem 1962)
beeldhouwer.
Opmerkingen
De steen is vervaardigd in opdracht van de bouwer van het pand, J.C.M.
Wouters (1894-1949). Het voorbeeld was een vroeg-17de-eeuwse
gevelsteen uit Haarlem, de woonplaats van de beeldhouwer.
Schilderij Portret van een vrouw
€ 250,00 06 sep. '10 Amstelveen, NH
Schilderij vrouwenportret gesigneerd Jan Verdonk 35 Johannes Verdonk
1887 1962 leerling van A J Derkinderen goede staat originele lijst 65 55
cm met lijst
Hieronder drukken we foto’s af van werken in ons particulier bezit,
afkomstig van Jan Verdonk.
3 de jul. de 2013 - Het reliëf sculptuur (Antonius preekt voor de
vissen, beeldhouwer Jan Verdonck) rechts in de gevel is in 1954
geplaatst. In de hoog oprijzende ...
Beeldhouwwerk in R.K. Kerk Aerdenhout.
Beschilderde achterwand en beeldhouwwerk vervaardigd door Jan
Verdonk (foto Hans Pennings). Absis. Interieur circa 1922 (collectie Hans
Pennings)
HH. Engelbewaarders
Informatie ontleend aan en letterlijk geciteerd uit:
http://www.rkkerkbadhoevedorp.nl/geschiedenis.html
Bij het verlaten van de kerk bevindt zich midden boven de deuren het eiken
beeldje van Sint Michaël, dat is uitgesneden door Jan Verdonk uit Haarlem.
Het reliëf sculptuur (Antonius preekt voor de vissen, beeldhouwer Jan
Verdonck) rechts in de gevel is in 1954 geplaatst. In de hoog oprijzende
Slot.
Zeker zijn niet alle werken van Jan Verdonk beschreven en fotografisch
gereproduceerd. Zijn werken zijn gebonden aan een tijdsperiode in de
Rooms-katholieke Kerk in Nederland van circa 1900 tot kort na het
TweedeVaticaans Concilie (1962-1965). Na de ingrijpende en deels
dramatische veranderingen in het leven en denken van de geestelijkheid
en leken na het tweede Vaticaans Concilie was de voedingsbodem voor dit
type religieuze kerkelijke kunst verdwenen en daarmee de vraag . Op dit
ogenblik zien we via internetpagina’s grote interesse voor de deels
verloren gegaan kerkelijke en religieuze kunst . Een soort late
eerbetuiging aan de vele grote en kleine kunstenaars op dit gebied. Dit
artikel wil zich in deze beweging plaatsen en bewondering uitspreken
voor het totale oeuvre van Jan Verdonk beeldhouwer (1887-1962), zijn
vader Piet Verdonk, edelsmid (1862-1944), en zijn neef Piet Verdonk,
beeldhouwer (1901-1968). Bewondering - overigens niet voor zijn positie
binnen de religieuze, kerkelijke kunst in de Lage Landen - voor de andere
broer van Jan Verdonk, Adrianus Verdonk, kunstschilder (1894-1977).
Twee van de vier figuren zijn beschreven via artikelen in Internet (pagina
Web Stichting Genealogisch Onderzoek Verdon©k ), en één in een
boekuitgave ( Graas e.a. Piet Verdonk, beeldhouwer) ix Jammer genoeg
ontbreken de gegevens om Piet Verdonk, edelsmid, uitvoeriger te
beschrijven. Herman Moerkerk heeft een mooi geschreven reportage aan
hem gewijd in een artikel, getiteld Petrus Lambertus Henricus Verdonk,
Edelsmid ,gepubliceerd in de Katholieke Illustratie, 1935, p.58. Daarin is
een getekend portret opgenomen, evenals drie illustraties, :een Monstrans
voor het Missiehuis der E.E.Fraters te Curaçao, een Ciborie voor de
E.E.Paters Capucijnen te ‘s-Hertogenbosch en een Kelk voor het Missiehuis
der E.E. Fraters te Curaçao. x Al zijn de boven beschreven figuren direct
familie van elkaar- vader, zoons en neef- zijn ze toch als individu zo
verscheiden dat een afzonderlijke beschrijving meer dan voldoende op zijn
plaats is.
Dr.A.L.T.(Broos) Verdonk xi
[email protected]
i Vlaams Nederlandse Vriendenkring Genealogisch Onderzoek Verdon©k
Genealogie van de geslachten Verdon©k. Deel 3. Bergeijk Tak. Vi xiv
Johannes Franciscus Maria Josephus Verdonk, blz. 57-59.
ii Vlaams Nederlandse Vriendenkring Genealogisch Onderzoek Verdon©k
Genealogie van de geslachten Verdon©k. Deel 1.Uit de Kunst,.nº 15
Petrus Lambertus Henricus Verdonk.
Voor de laatste actuele informatie. Zie:
http://verdonk.home.xs4all.nl/PG30/be/be-frm4.htm
iii Atelier Gebroeders van Paridon - Auctions - Catawiki
auction.catawiki.com/.../782769-atelier-gebroeders-...
De gebroeders Pieter en Joop van Paridon werkten samen met
verschillende beeldhouwers waaronder de beroemde religieus
beeldhouwer Jan Verdonk uit 's Hertogenbosch..
iv Met dank aan de heer E. Ficken voor de toestemming informatie uit zijn
boven geciteerd boek te gebruiken.
Zie ook:http://www.familiefickenwetzer.nl/boekjesindex.htm
v Dank aan beide fotografen/auteurs om hun werk te gebruiken voor deze
publicatie.
vi [PDF]Sparrenlaan 9 aanvullend - Gemeente Bloemendaal
www.bloemendaal.nl/.../II.../Sparrenlaan_9.pdf
vii Zie ook: geschiedenis - RK Parochie HH. Engelbewaarders ...
www.rkkerkbadhoevedorp.nl/geschiedenis.htm
viii Er zijn nog andere internetpagina’s beschikbaar voor geïnteresseerden
in de boven beschreven beeldhouwer.
Het gipsen devotiebeeld in Nederland: stand van onderzoek
es.slideshare.net/.../ppt-heiligen-inveelvoudenederlan...
23 de dic. de 2010 - Presentatie door Jan Klinckaert (directeur CRKC) op
de studiedag ... Modelleurs : Jan Verdonk (1887-1962), W. Nijs , Hugo
Kocken, Antoon van ... in Antwerpen opgeleid als beeldhouwer; vestigt
zich in 1893 in Den Haag en ...
De Annonce Revue Jaargang 4 nummer 207, 1-7-2002
www.geneaservice.nl/ar/2002/ar-207.html 1 de jul. de 2002 - JAN
VERDONK vervaardigd en den heer H. STINIS te HARLEM door de te dezer
.... In 1852 Mercuriusbeeld door beeldhouwer J. STRACKEE.
ix Drs. T.G.M. Graas (e.a.), Een beeld van Piet Verdonk. Ambachtelijk
beeldhouwer tussen neogotiek en modernisme, gebonden, formaat 21,7 x
28 cm, 160 pagina's, geïllustreerd, prijs € 31,71, ISBN 9070706407.
Uitgave Stichting Piet Verdonk en Adr. Heinen Uitgevers, 'sHertogenbosch, 2001.
x Zie noot II
xi In reactie op eerder gepubliceerde artikelen werd gevraagd naar mijn
persoonlijke relatie met de beschreven figuren. Deze is als volgt: Petrus
Lambertus Henricus Verdonk, edelsmid,was een broer van mijn
grootvader Antonius Verdonk, Jan,Ad, en Piet Verdonk waren neven van
mijn vader Wilhelmus Verdonk, geboren in ´s Hertogenbosch,1905. Ik heb
geen persoonlijke relatie gehad met Jan en Ad Verdonk, maar wel met
hun neef,( mijn oom) Piet Verdonk, beeldhouwer. Zie Graas. e.a