Post-ERCP Pancreatitis

1.Alvleesklierontsteking(Post-ERCPPancreatitis)
Bijeenalvleesklierontstekingontstaatmeestal(hevige)pijnbovenindebuikdievaak
rechtdoorstraaltnaarderug.Ziekenhuisopnameisdannoodzakelijk.Depijnbegint
meestalalopdedagvanhetkijkonderzoek(ERCP).Meestalverdwijnendeklachten
binnentweeweken.Bijeenkleindeelvandepatiëntenverlooptdeontstekingernstiger
enislangdurigeziekenhuisopnamemetsomsverblijfopdeIntensiveCarenoodzakelijk.
Zeldenoverlijdteenpatiëntdoordealvleesklierontsteking.Deontstekingkanontstaat
omdatdealvleesklierendegalwegdezelfdeuitganghebbenindetwaalfvingerige
darm*.BijeenERCPishetnoodzakelijkomeenslangetje(catheter)ofvoerdraadinde
galwegtebrengen.Ditistechnischerglastig.Tijdensdepogingomindegalwegte
komenkandealvleeskliergeïrriteerdrakenendaardoorgaanontsteken.Isde
ontstokenalvleeskliereenmaalontstoken,danraaktdezeverderontstokendoorde
werkingvandeverteringssappenvandealvleesklierzelf.
Hetrisicoopeenalvleesklierontsteking(eenernstigecomplicatie*)naeen
kijkonderzoek(ERCP)wordtuitgedruktinhetcomplicatiepercentage.Ditishetaantal
alvleesklierontstekingenbijeenkijkonderzoekgedeelddoorhetaantaluitgevoerde
kijkonderzoekenineenkalenderjaar.HetcomplicatiepercentagevandemaatschapMDL
isredelijkstabieldoordejarenheen.ErzijngeengegevensvanandereNederlandse
ziekenhuizenbeschikbaarwaardooreenvergelijknietmogelijkis,maarerzijnwel
internationalecijfers**bekenddieeengoedvergelijkmogelijkmaken.Hierbijwerd
gevondendatinternationaal3,5%vandepatiëntennaeenERCPeen
alvleesklierontstekingkrijgen.Onseigenpercentageis:2,1%***.
*eenernstigecomplicatieiseencomplicatiewaarbijdeverwachteopnameduurwordt
verlengden/ofeenextraingreepplaatsvindten/ofeenbloedtransfusienodigisen/of
overlijdenvandepatiënt.
**Incidenceratesofpost-ERCPcomplications:asystematicsurveyofprospective
studies.AmJgastroentero2007;102:1781
***
Jaar
2012
2013
2014
2015
2016
TotaalaantalERCP
AantalPancreatitis
%Pancreatitis
323
7
2,2
287
7
2,4
252
5
2,0
305
8
2,6
250
3
1,2
2012-16 Metaanalyse
1417
16.855
30
2,1
3,5
2.Bloeding
Eenbloedingkanoptredentijdensdeingreepmaarookerna,meestalbinneneenweek
totvierwekennahetkijkonderzoek(ERCP).AlsdebloedingtijdensdeERCPoptreedt,
lukthetvrijwelaltijddebloedingweertestoppen.Hiermerktunietsvanenditgeldt
ooknietcomplicatie.Inzeerzeldzamegevalleniseenspoedoperatieof
spoedkatheterisatienoodzakelijk.Alsdebloedingnahetkijkonderzoekoptreedt,dan
kuntuditmerkenaan:pikzwarteontlastingoflichtinhethoofdzijn.Ookkanuw
huisartshetconstaterenomdatuwbloedgehaltegedaaldis.Zeldenzalersprakezijnvan
bloedbrakenofveelroodbloedbijdeontlasting.Alsereenbloedingoptreedtdanzal
meteenapartonderzoekmeteenendoscoopgekekenwordenwatdeoorzaakvande
bloedingis.Alshetmogelijkiswordtdebloedingtijdenshetonderzoekdirect
behandeld.Eenenkelekeerluktdatnietenzaleenaanvullendeoperatieof
katheterisatienoodzakelijkzijn.Ukrijgtdaneventueelbloedtoegediend.
EenbloedingontstaatvrijwelaltijdvanuithetsneetjedattijdensdeERCPwordt
gemaaktomdeopeningnaardegalwegwijdertemaken.Hetgebruikvan
bloedverdunnersverhoogtdekansopeenbloeding.
Hetrisicoopeenbloeding(eenernstigecomplicatie*)naeenkijkonderzoek(ERCP)
wordtuitgedruktinhetcomplicatiepercentage.Ditishetaantalbloedingenbijeen
kijkonderzoekgedeelddoorhetaantaluitgevoerdekijkonderzoekenineen
kalenderjaar.HetcomplicatiepercentagevandemaatschapMDLisredelijkstabieldoor
dejarenheen.ErzijngeengegevensvanandereNederlandseziekenhuizenbeschikbaar
waardooreenvergelijknietmogelijkis,maarerzijnwelinternationalecijfers**bekend
dieeengoedvergelijkmogelijkmaken.Hierbijwerdgevondendatinternationaal1,3%
vandepatiëntennaeenERCPeenbloedingkrijgen.Onseigenpercentageis:1,4%***.
*Eenernstigecomplicatieiseencomplicatiewaarbijdeverwachteopnameduurwordt
verlengden/ofeenextraingreepplaatsvindten/ofeenbloedtransfusienodigisen/of
overlijdenvandepatiënt.
**Incidenceratesofpost-ERCPcomplications:asystematicsurveyofprospective
studies.AmJgastroenterol2007;102:1781
***
Jaar
2012
2013
2014
2015
2016
TotaalaantalERCP
Aantalbloedingen
%bloedingen
323
1
0,3
287
6
2,1
252
4
1,6
305
4
1,3
250
5
2,0
2012-16 Metaanalyse
1.417
16.855
20
1,4
1,3
3.Perforatie(gaatjeindewandvandetwaalfvingerigedarm)
Bijeenperforatieontstaatmeestalpijnbovenindebuik,maarsomsookalleenkoortsof
gevoelvanziekzijn.Hetisookaantetonendoorverhoogdeontstekingswaardeninhet
bloed.DediagnosewordtmeestalgesteldmeteenCT-scan.Nahetvaststellenvaneen
perforatiewordtgestartmetantibiotica.Somsishetnodig(bijeengrootabces(pus))
ommeteenslangetjeofeenoperatiedepusteverwijderen.Meestalishiereenextra
opnamevanenkeleweken(meestalminderdantweeweken)nodig.Zeldeniseen
opnameopdeIntensiveCarenoodzakelijk.
Hetrisicoopeenperforatie(eenernstigecomplicatie*)naeenkijkonderzoek(ERCP)
wordtuitgedruktinhetcomplicatiepercentage.Ditishetaantalperforatiesindatjaar
gedeelddoorhetaantaluitgevoerdekijkonderzoekenindatjaar.Het
complicatiepercentagevandemaatschapMDLisredelijkstabieldoordejarenheen.Er
zijngeengegevensvanandereNederlandseziekenhuizenbeschikbaarwaardooreen
vergelijknietmogelijkis,maarerzijnwelinternationalecijfers**bekenddieeengoed
vergelijkmogelijkmaken.Hierbijwerdgevondendatinternationaal0,6%vande
patiëntennaeenERCPeenperforatiekrijgen.Onseigenpercentageis:0,8%***.
*Eenernstigecomplicatieiseencomplicatiewaarbijdeverwachteopnameduurwordt
verlengden/ofeenextraingreepplaatsvindten/ofeenbloedtransfusienodigisen/of
overlijdenvandepatiënt.
**Incidenceratesofpost-ERCPcomplications:asystematicsurveyofprospective
studies.AmJgastroentero2007;102:1781
***
Jaar
2012
2013
2014
2015
2016
TotaalaantalERCP
Aantalperforaties
%perforaties
323
2
0,6
287
4
1,5
252
1
0,4
305
2
0,7
250
2
0,7
2012-16 Metaanalyse
1.417
16.855
11
0,7
0,6
4.RisicoopeencomplicatiedoordeERCP
Hetrisicoopeenernstigecomplicatie*naeenkijkonderzoek(ERCP)wordtuitgedruktin
hetcomplicatiepercentage.Ditishetaantalcomplicatiesbijeenkijkonderzoekgedeeld
doorhetaantaluitgevoerdekijkonderzoekenineenkalenderjaar.Het
complicatiepercentagevandemaatschapMDLisredelijkstabieldoordejarenheen.Er
zijngeengegevensvanandereNederlandseziekenhuizenbeschikbaarwaardooreen
vergelijknietmogelijkis,maarerzijnwelinternationalecijfers**bekenddieeengoed
vergelijkmogelijkmaken.Hierbijwerdgevondendatinternationaal6,9%vande
patiëntennaeenERCPeencomplicatiekrijgen.Onseigenpercentageis:4,7%***.
*Eenernstigecomplicatieiseencomplicatiewaarbijdeverwachteopnameduurwordt
verlengden/ofeenextraingreepplaatsvindten/ofeenbloedtransfusienodigisen/of
overlijdenvandepatiënt.
**Incidenceratesofpost-ERCPcomplications:asystematicsurveyofprospective
studies.AmJgastroentero2007;102:1781
***
Jaar
2012
2013
2014
2015
2016
TotaalaantalERCP
Aantalcomplicaties
%complicaties
323
11
3,4
287
19
6,6
252
11
4,4
305
14
4,6
250
12
4,8
2012-16 Metaanalyse
1.489
16.855
67
4,7
6,9