Draaiboek Norovirus HWW

BELEID
HWW Zorg
Titel: IM-BLD Draaiboek Norovirus
Proceseigenaar:
Documentnummer: BLD/.1/4
Ingangsdatum
Evaluatiedatum
03-05-2010
22-11-2016
Draaiboek Norovirus
1
Verantwoordelijk
- Specialist Ouderengeneeskunde
Diagnose
stellen
De diagnose Norovirus wordt gesteld door de specialist ouderengeneeskunde
op basis van de klinische verschijnselen. Ter bevestiging van de diagnose
wordt altijd een Noro-sneltest afgenomen en op andere virussen/bacteriën
getest..
Klinische symptomen:
 misselijkheid, hoofdpijn, buikpijn, milde koorts
 diarree en/of
 braken.
Typerend:
 meerdere cliënten (>3) tegelijk
 vaak ook medewerkers met klachten.
Diagnostiek:
 faeces voor Noro-sneltest, inleveren bij het Bronovo ziekenhuis in
Den Haag
 faeceskweek op alles (bacterieel/viraal) door RIVM.
NB:
De kweek duurt (veel) langer, maar heeft een hogere betrouwbaarheid.
(iemand met negatieve kweek is Noro-negatief, iemand met negatieve
sneltest hoeft nog niet Noro-negatief te zijn).

Opvangpotjes en aanvraagformulieren zijn op te vragen bij Eric
Nollkaemper, specialist ouderengeneeskunde, verpleeghuis de Eshoeve.

Bij meerdere (>3) cliënten/medewerkers met (verdenking op) Norovirus
dient dit door de Divisiemanager Behandeldienst gemeld te worden aan de
GGD.

Bij het 1e cluster (minimaal 3) met bovenstaande klachten wordt een
faeceskweek naar het RIVM gestuurd en sneltest in ziekenhuis Bronovo.

Na bevestiging van Norovirus wordt elke nieuwe case met klachten als
Noro-positief beschouwd.

Van cliënten die bekend zijn met diarree wordt altijd een faeceskweek naar
het RIVM en een sneltest naar ziekenhuis Bronovo gestuurd ter
confirmatie.

Gedurende een epidemie kunnen redenen zijn om bovenstaande
casedefinitie bij te stellen.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 1 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
2
- Divisiemanager
Behandeldienst
- Locatiemanager
Draaiboek
opstarten
In de volgende gevallen treedt het Norovirus draaiboek in werking:
 bij meer dan 3 personen met klinisch beeld passend bij Norovirus.
N.b.
3
Bij 1 cliënt of medewerker waarbij met behulp van kweek het Norovirus
is vastgesteld geldt het Protocol Norovirus
- Divisiemanager
Behandeldienst
- Locatiemanager
Crisisteam
formeren
Er wordt een crisisteam geformeerd bestaande uit:
 locatiemanager
 specialist ouderengeneeskunde
 teamleider
 facilitair manager
 maatschappelijk werk
 op advies: lid Commissie Infectiepreventie / deskundige infectiepreventie.
Er worden onderling afspraken gemaakt over wie er wanneer buiten
kantooruren bereikbaar is om de waarnemend arts en de algemeen
verpleegkundige in het huis te ondersteunen.
Het crisisteam is tevens verantwoordelijk dat de gemaakte afspraken worden
nageleefd!
4
Verantwoordelijk
- Crisisteam
Informatie
Informeer betrokkenen over Norovirus verheffing:
 brief cliënten
: bijlage 1
 brief medewerker / vrijwilliger
: bijlage 2
 brief familie / bezoek
: bijlage 3
 telefonische melding aan
samenwerkende instanties, zie bellijst
: bijlage 7
 veelgestelde vragen over Norovirus
: bijlage 10
 Dagelijks wordt de directie en Eric Nollkaemper, specialist
ouderengeneeskunde Eshoeve, tevens lid CIP, geïnformeerd.
 De locatiemanager licht de manager flex-werk in.
 Ingestelde maatregelen die locatie specifiek zijn, worden overlegd met
Eric Nollkaemper, specialist ouderengeneeskunde Eshoeve, tevens lid CIP
(bij afwezigheid de deskundige infectiepreventie via de locatiemanager).
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 2 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
5
- Teamleider
Melding
nieuwe
cases
Registreer van elke case:
 1e ziektedag
 aard van klachten
 laatste ziektedag.
Zie hiervoor:
 Melding van zieke cliënt
 Melding van zieke medewerker / vrijwilliger
6
: bijlage 8
: bijlage 9
- Crisisteam
Opschaling
Opschaling is afhankelijk van aantal cases en ruimten en wordt door het
crisisteam in 5-traps opschaling bepaald:
1. 1 cliënt met Norovirus wordt verzorgd op éénpersoonskamer
2. cohortverpleging op meerpersoonskamer
3. afdeling sluiten
4. huis sluiten.
Let op: Indien er reeds één afdeling is gesloten en er één cliënt op een andere
afdeling besmet raakt met het Norovirus geldt deze opschaling niet meer! De
2de afdeling die besmet is, wordt direct een gesloten afdeling. Deze besmetting
op de 2de afdeling is namelijk te wijten aan verspreiding van het virus, met
andere woorden: er moet strikter gehandeld worden.
7
Maatregelen
instellen
voor
cases
Cliënten met
symptomen
Verantwoordelijk
- EVV-er



Cohort op kamer
aparte gesloten
kamer
aparte toilet of
postoel
handen wassen na
toiletgang
Verantwoordelijk
- Teamleider
- Crisisteam





Verantwoordelijk
- Crisisteam
Gesloten afdeling
afdeling wordt
gesloten
toegang via
afdelingsdeurbel
cliënten mogen
afdeling niet af
aparte toilet of
postoel voor cliënten
met klachten
cliënten mogen
groepsgebonden
activiteiten niet
bijwonen
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 3 van 27




Gesloten huis
huis wordt gesloten
toegang via
voordeurbel
cliënten mogen huis
niet verlaten
aparte toilet of
postoel voor cliënten
met klachten
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
LET OP: beperking in bewegingsvrijheid vraagt extra aandacht voor
WELZIJNSACTIVITEITEN
LET OP: Noro-diarree kunnen sterk bijdragen tot uitdroging.
Zie bijlage 17 voor Adviezen tav Vocht en Voeding
LET OP: Bij Noro-problematiek (gesloten afdeling) dient overwogen te worden
om het restaurant te sluiten.
Contact met cliëntenraad (over bovenstaande maatregelen) wordt aanbevolen.
Medewerkers met 
symptomen


8
Medewerkers met symptomen van buikgriep mogen niet werken.
Om de epidemie goed in beeld te brengen, wordt ziek personeel verzocht
om een kweek in te leveren.
Na herstel:
De medewerker mag nadat het braken en diarree gestopt is weer aan het
werk.
Verantwoordelijk
Verantwoordelijk
Zorgmedewerkers van
betreffende afdeling
Behandeling
Verantwoordelijk
- Teamleider
- Crisisteam
Facilitair en Welzijn
Maatregelen
personeel
Let op: spreek een ieder die zich niet aan de afspraken houdt omtrent dit draaiboek
hierop aan!
Zie bijlage 18 voor verkeer tussen de diverse huizen en afdelingen bij een Norooutbreak.


Voor desinfectie wordt een chloor-oplossing van 1000 ppm gebruikt (= 4
tabletten op 5 liter water), zie ook bijlage 12 desinfecteren bij Norovirus.
Handhygiëne bestaat uit het handen wassen met water en zeep en daarna
desinfecteren met handalcohol specifiek tegen het Norovirus (merk Virugard).
!!! Gebruik handschoenen, schort en masker persoonsgebonden, dus bij de ene
cliënt gebruikt niet bij een andere cliënt gebruiken!!!
Was de handen niet in een toilet dat door zieke mensen wordt gebruikt!!
Cohort op
kamer



bij verzorging:
handschoenen, schort
bij braken: óók FFP1
masker
handhygiëne




behandeling op de
kamer als laatste
bij direct contact:
handschoenen,
schort
bij braken: ook FFP1
masker
handhygiëne






BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 4 van 27
Schoonmaak:
isolatiekamer als
laatste
Logistiek: afvoer was
e.d. als laatste
Welzijn bezoekt kamer
als laatste
bij direct contact:
handschoenen, schort
bij braken: ook
FFP1masker
handhygiëne
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Gesloten
afdeling
Verantwoordelijk
 bij verzorging:
handschoenen, schort
 bij braken: ook FFP1
masker
 handhygiëne
Verantwoordelijk
 behandeling van
cliënten met klachten
als laatste
 bij direct contact:
handschoenen,
schort
 bij braken: ook FFP1
masker
 handhygiëne
Verantwoordelijk
 Schoonmaak: aparte
groep medewerkers
voor afdeling
 Schoonmaak: van
schoon naar vuil
 Logistiek: overdracht
bij de toegangsdeur
 Welzijn verzorgt extra
activiteiten op de
afdeling
 bij direct contact:
handschoenen, schort
 bij braken: ook FFP1
masker
 handhygiëne.



toegang
m.b.v.
draadloze
deurbel (zie
bijlage 16)
Gesloten
huis


bij verzorging:
handschoenen, schort
bij braken: ook FFP1
masker
handhygiëne



behandeling van
cliënten met klachten
als laatste in aparte
ruimte
bij direct contact:
handschoenen,
schort
bij braken: ook
FFP1 masker
handhygiëne





Verantwoordelijk
9
Schoonmaak: van
schoon naar vuil
Logistiek: per situatie
bepaald door crisisteam
Welzijn verzorgt extra
activiteiten op de
afdelingen
bij direct contact:
handschoenen, schort
bij braken: ook FFP1
masker
handhygiëne.
Verantwoordelijk
Maatregelen
- Teamleider
logistiek
- Crisisteam
Zorg altijd voor een schone plek om handen te wassen, zo nodig extra schoonmaak
van wasgelegenheid (zowel voor medewerkers, vrijwilligers als bezoek).
Cohort op
kamer


poster op
kamerdeur hangen
(bijlage 14)




Zorgmedewerkers van
betreffende afdeling
afvalzakken sluiten op
kamer, buiten kamer in
2de zak
waszakken sluiten op
kamer, buiten kamer in
2de rode zak
zakken in container
na toiletgang: toilet met
chloor-oplossing van
1000 ppm
na wassen: waskom
met chloor-oplossing
van 1000 ppm (of
disposable)
serviesgoed als laatste
in voedingskar
Verantwoordelijk
Behandeling

Facilitair en Welzijn
gebruikte materialen
na gebruik afnemen
met alcohol
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 5 van 27





afvoer materialen als
normaal
gebruik apart
schoonmaakmateriaal
contactoppervlakken
(klink, tafel, telefoon,
toetsen deurcode
e.d.) 3x daags met
chloor-oplossing van
1000 ppm
toilet 3x per dag met
chloor-oplossing van
1000 ppm
laat materialen t.b.v.
activiteiten op de
kamer óf neem het af
met alcohol.
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Verantwoordelijk
Verantwoordelijk
 afvalzakken sluiten op
 gebruikte materialen
kamer, buiten kamer in
na gebruik afnemen
2de zak
met alcohol
poster op
 waszakken sluiten op
afdelingsdeur
kamer, buiten kamer in
hangen
2de rode zak
(bijlage 15)
 zakken in container
 na toiletgang: toilet met
toegang
chloor-oplossing van
m.b.v.
1000 ppm
draadloze
 na wassen: waskom
deurbel
met chloor-oplossing
(bijlage 16)
van 1000 ppm (of
disposable)
 serviesgoed als laatste
in voedingskar
 containers, voedingskar
e.d. om 8.00 uur voor
toegangsdeur plaatsen
Gesloten
afdeling
Gesloten
huis







afvalzakken sluiten op

kamer, buiten kamer in
2de zak
waszakken sluiten op
kamer, buiten kamer in
2de rode zak
zakken in container
na toiletgang: toilet met
chloor-oplossing van
1000 ppm
na wassen: waskom
met chloor-oplossing
van 1000 ppm (of
disposable)
serviesgoed als laatste
in voedingskar
containers, voedingskar
e.d. om 8.00 uur voor
toegangsdeur plaatsen
gebruikte materialen
na gebruik afnemen
met alcohol
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 6 van 27
Verantwoordelijk
 afvoer materialen via
aparte containers om
8.00 uur voor
afdelingsdeur
 gebruik apart
schoonmaakmateriaal
 afdeling 3x daags met
chloor-oplossing van
1000 ppm, let extra
op contactoppervlakken (klink, tafel,
telefoon, toetsen
deurcode e.d.)
 toilet 3x per dag met
chloor-oplossing van
1000 ppm
 laat materialen t.b.v.
activiteiten op de
afdeling óf neem het
af met alcohol.





afvoer materialen via
aparte containers om
8.00 uur voor
afdelingsdeur
gebruik apart
schoonmaakmateriaal
afdeling 3x daags met
chloor-oplossing van
1000 ppm, let extra
op contactoppervlakken (klink, tafel,
telefoon, toetsen
deurcode e.d.)
toilet 3x per dag met
chloor-oplossing van
1000 ppm
laat materialen t.b.v.
activiteiten op de
afdeling óf neem het
af met alcohol.
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
10
Verantwoordelijk
- Locatiemanager
- Crisisteam
Voortgang




dagelijks inventarisatie door locatiemanager of er nieuwe cliënten, medewerkers of
vrijwilligers ziek zijn
dagelijks inventariseren of zieken al klachtenvrij zijn
dagelijks overleg met crisisteam
informatieverstrekking m.b.v. Noro-journaals aan alle disciplines in het huis zoals:
 divisiemanager WoonZorg
 divisiemanager Behandeldienst
 teamleiders, EVV-ers, verzorgenden
 facilitair manager, TD-er
 activiteitenbegeleiding
 specialist ouderengeneeskunde
 fysiotherapeut, ergotherapeut
 diëtist
 maatschappelijk werker
 geestelijk verzorger



11
Verantwoordelijk
- Locatiemanager
- Crisisteam
Afsluiting
De maatregelen in verband met de Norovirus-epidemie kunnen opgeheven worden als de
betreffende cliënten 72 uur (3 dagen) geen diarree meer hebben of braken.
Medewerkers mogen hun werk weer hervatten nadat het braken en de diarree is gestopt met in
achtneming van goede handhygiëne.
Denk bij het opheffen van de maatregelen aan:
 eind-desinfectie (zie bijlage 12)
 afvoer van mogelijk besmette materialen
 verwijder alle posters bij deuren en wastafels
 haal deurbellen weg
 informeer betrokkenen over het opheffen van maatregelen
-zie bijlage 7: Bellijst
-zie bijlage 4, 5, 6: Brieven
 informeer directie en Eric Nollkaemper, specialist ouderengeneeskunde Eshoeve, tevens lid
CIP
 plan een evaluatiemoment met betrokkenen
 maak een eindrapport, met daarin beschreven het verloop, de knelpunten en
verbeterpunten
 stuur overzichtslijst cq eindrapport naar GGD, de directie en Eric Nollkaemper, specialist
ouderengeneeskunde Eshoeve, tevens lid Commissie Infectiepreventie van HWW zorg.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 7 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 1
Voorbeeldbrief aan de cliënten van de instelling
Aan de cliënten van afdeling <……….…>
Zoals u mogelijk al heeft gehoord, is er op de afdeling diarree (door Norovirus) geconstateerd.
Norovirus is een zeer besmettelijke aandoening die enkele dagen duurt en zelflimiterend is (=vanzelf
overgaat). De gevolgen in een instelling, waar veel mensen samen zijn met een zwakke algemene
conditie, kunnen echter ingrijpend zijn. Naast de belasting voor de getroffen cliënten is de uitval van
personeel een vervelende bijkomstigheid. Tijdig getroffen en goed doorgevoerde hygiënische
maatregelen kunnen de consequenties minimaliseren.
Het virus wordt overgebracht door direct lichamelijk contact of indirect via besmette voorwerpen of
druppels in de lucht (na braken). Om deze reden zullen de medewerkers handschoenen en schort
dragen (bij direct contact met besmette cliënt) en een masker (na braken van besmette cliënten).
Hierdoor zal de verspreiding van het virus afnemen.
Meer informatie over Norovirus kunt u krijgen via uw arts.
Wat betekent dat voor u?
Er is een hygiëneteam actief om het virus te bestrijden. Om het virus goed en volledig te bestrijden
worden cliënten die (mogelijk) besmet zijn tijdelijk in hun bewegingsvrijheid beperkt. De verzorging,
het eten en alle andere activiteiten zullen op uw eigen kamer plaats vinden. Wij zullen ons best doen
om alle maatregelen zo duidelijk mogelijk aan te geven. Afhankelijk van de situatie (aantal zieke
cliënten en medewerkers, getroffen afdelingen e.d.) kunnen aanvullende maatregelen noodzakelijk
zijn; hierover zult u dan wederom worden geïnformeerd.
Dit alles vergt een goede organisatie en medewerking van cliënten, familie en medewerkers. Haagse
Wijk- en WoonZorg realiseert zich dat dit veel vraagt van de cliënten. Wij zullen daarom zoveel
mogelijk ondernemen om uw verblijf op uw kamer/afdeling zo aangenaam mogelijk te maken.
Mochten er nog vragen zijn dan kunt u zich wenden tot de leiding van de afdeling.
Heeft u klachten van diarree, misselijkheid of braken, dan is het belangrijk dat u zich wendt tot de
leiding van de afdeling.
Met vriendelijke groet,
namens de Centrale Infectie Preventie commissie (CIP)
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 8 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 2
Voorbeeldbrief aan de medewerkers/vrijwilligers van de instelling
Aan de medewerkers /vrijwilligers van afdeling <……….…>
Er is Norovirus geconstateerd op de afdeling.
Norovirus is een zeer besmettelijke aandoening die enkele dagen duurt en zelflimiterend is (=vanzelf
overgaat). De gevolgen in een instelling, waar veel mensen samen zijn met een zwakke algemene
conditie, kunnen echter ingrijpend zijn. Naast de belasting voor de getroffen cliënten is de uitval van
personeel een vervelende bijkomstigheid. Tijdig getroffen en goed doorgevoerde hygiënische
maatregelen kunnen de consequenties minimaliseren.
Het virus wordt overgebracht door direct lichamelijk contact of indirect via besmette voorwerpen of
druppels in de lucht (na braken). Doordat medewerkers/vrijwilligers handschoenen en schort dragen
(bij direct contact met besmette cliënt) en een masker (na braken van besmette cliënten) zal de
verspreiding van het virus afnemen.
Medewerkers en vrijwilligers die zelf ziek zijn, moeten thuisblijven totdat zij geen klachten meer
hebben.
Voor meer informatie over Norovirus: zie Protocol Norovirus op <……………..…>.
Er is inmiddels een crisisteam ingesteld om het Norovirus te bestrijden. Dit team bestaat
uit:<…………………….…>.
Er volgt zo spoedig mogelijk bericht over het verloop van de bestrijding van het virus.
Mochten er nog vragen zijn dan kunt u zich wenden tot <…………..…> tel. <………..>.
Heeft u zelf klachten van diarree, misselijkheid of braken, dan is het belangrijk dat u zich wendt tot de
leiding van de afdeling.
Met vriendelijke groet,
namens de Centrale Infectie Preventie commissie (CIP)
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 9 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 3
Voorbeeldbrief aan familie van de cliënten en cliëntenraad
Aan de familie van de cliënten van afdeling <……….…>
Geachte mevrouw, mijnheer,
Zoals u mogelijk al heeft gehoord, is er op de afdeling diarree (door Norovirus) geconstateerd.
Norovirus is een zeer besmettelijke aandoening die enkele dagen duurt en zelflimiterend is (=vanzelf
overgaat). De gevolgen in een instelling, waar veel mensen samen zijn met een zwakke algemene
conditie, kunnen echter ingrijpend zijn. Naast de belasting voor de getroffen cliënten is de uitval van
personeel een vervelende bijkomstigheid. Tijdig getroffen en goed doorgevoerde hygiënische
maatregelen kunnen de consequenties minimaliseren.
Het virus wordt overgebracht door direct lichamelijk contact of indirect via besmette voorwerpen of
druppels in de lucht (na braken). Om deze reden zullen de medewerkers handschoenen en schort
dragen (bij direct contact met besmette cliënt) en een masker (na braken van besmette cliënten).
Hierdoor zal de verspreiding van het virus afnemen.
Wat betekent dat voor de cliënten?
Er is een hygiëneteam actief om het virus te bestrijden. Om het virus goed en volledig te bestrijden
worden cliënten die (mogelijk) besmet zijn tijdelijk in hun bewegingsvrijheid beperkt. De verzorging,
het eten en alle andere activiteiten zullen op de eigen kamer/afdeling plaats vinden. Wij zullen ons
best doen om alle maatregelen zo duidelijk mogelijk aan te geven. Afhankelijk van de situatie (aantal
zieke cliënten en medewerkers, getroffen afdelingen e.d.) kunnen aanvullende maatregelen
noodzakelijk zijn; hierover zult u dan wederom worden geïnformeerd.
Wat betekent dat voor u?
Uiteraard wil Haagse Wijk- en WoonZorg haar bezoekers behoeden voor een besmetting met dit
Norovirus; enerzijds om te voorkomen dat u ziek wordt en anderzijds om te voorkomen dat het virus
via bezoek zich toch kan verspreiden naar andere afdelingen. De belangrijkste voorzorgsmaatregel is
dat zowel voor, maar zeker ook na uw bezoek de handen zorgvuldig gewassen en gedesinfecteerd
worden. Haagse Wijk- en WoonZorg zal er zorg voor dragen dat duidelijk gemaakt wordt waar en hoe
u uw handen kunt wassen en desinfecteren. Daarnaast verzoeken wij het bezoek om na het bezoek
van een zieke cliënt en/of gesloten afdeling het huis te verlaten en geen bezoek te brengen aan
andere afdelingen of centrale ruimten.
Dit alles vergt een goede organisatie en medewerking van cliënten, familie en medewerkers. Haagse
Wijk- en WoonZorg realiseert zich dat dit veel vraagt van de cliënten. Wij zullen daarom zoveel
mogelijk ondernemen om deze situatie zo snel mogelijk op te lossen. Graag vragen wij uw
medewerking en begrip hiervoor.
Mochten er nog vragen zijn dan kunt u zich wenden tot de leiding van de afdeling.
Heeft u klachten van diarree, misselijkheid of braken, dan is het belangrijk dat u zich wendt tot de
leiding van de afdeling.
Met vriendelijke groet,
namens de Centrale Infectie Preventie commissie
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 10 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 4
Voorbeeldbrief aan de cliënten van de instelling (afsluiting)
Aan de cliënten van afdeling <……….…>
In de afgelopen tijd heeft Haagse Wijk- en WoonZorg veel van u gevraagd in verband met de
constatering van het Norovirus. Uw bewegingsvrijheid is behoorlijk beperkt geweest. Mogelijk bent u
zelf ook getroffen geweest door het Norovirus en daardoor een aantal dagen behoorlijk ziek geweest.
Gelukkig kunnen we u mededelen dat mede door uw medewerking een einde is gekomen aan deze
periode. Er zijn op dit moment geen cliënten, medewerkers en vrijwilligers die nog ziek zijn. Dit
betekent dat we vanaf nu alle beperkende maatregelen kunnen stoppen. Er zullen mogelijk ter
afsluiting nog extra schoonmaakactiviteiten plaatsvinden, zodat we hopelijk weer voor langere tijd van
het Norovirus gevrijwaard blijven.
Haagse Wijk- en WoonZorg wil u hartelijk bedanken voor uw medewerking, geduld en begrip die u de
afgelopen tijd heeft moeten opbrengen.
Mocht u nog vragen hebben dan kunt u zich wenden tot de leiding van de afdeling.
Met vriendelijke groet,
namens de Centrale Infectie Preventie commissie (CIP)
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 11 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 5 Voorbeeldbrief aan de medewerkers/vrijwilligers van de instelling (afsluiting)
Aan de medewerkers /vrijwilligers van afdeling <……….…>
In de afgelopen tijd heeft Haagse Wijk- en WoonZorg veel van u gevraagd in verband met de
constatering van het Norovirus. U heeft zich extra in moeten zetten om alle beperkende maatregelen
goed uit te voeren. Dit heeft er wellicht toe bijgedragen dat u uw werkzaamheden niet altijd uit heeft
kunnen voeren zoals u gewend bent en gewild zou hebben. Mogelijk bent u zelf ook getroffen geweest
door het Norovirus en daardoor een aantal dagen behoorlijk ziek geweest. Ook door ziekte van uw
collega’s werd mogelijk meer inzet van u gevraagd.
Gelukkig kunnen we u mededelen dat mede door uw medewerking een einde is gekomen aan deze
periode. Er zijn op dit moment geen cliënten, medewerkers en vrijwilligers die nog ziek zijn. Dit
betekent dat we vanaf nu alle beperkende maatregelen kunnen stoppen. Er zullen mogelijk ter
afsluiting nog extra schoonmaakactiviteiten plaatsvinden, zodat we hopelijk weer voor langere tijd van
het Norovirus gevrijwaard blijven.
Haagse Wijk- en WoonZorg wil u hartelijk bedanken voor uw medewerking, geduld en begrip die u de
afgelopen tijd heeft moeten opbrengen. Doordat u, samen met al uw collega’s, bereid was om zich
extra in te zetten kunnen we deze periode afsluiten.
Met vriendelijke groet,
namens de Centrale Infectie Preventie commissie (CIP)
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 12 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 6
Voorbeeldbrief aan familie van de cliënten en cliëntenraad (afsluiting)
Aan de familie van de cliënten van afdeling <……….…>
Geachte mevrouw, mijnheer,
In de afgelopen tijd heeft Haagse Wijk- en WoonZorg in verband met de constatering van het
Norovirus veel gevraagd van haar cliënten, medewerkers en vrijwilligers. Ook aan u, als familie, is de
afgelopen tijd veel gevraagd.
Gelukkig kunnen we u mededelen dat mede door uw medewerking een einde is gekomen aan deze
periode. Er zijn op dit moment geen cliënten, medewerkers en vrijwilligers die nog ziek zijn. Dit
betekent dat we vanaf nu alle beperkende maatregelen kunnen stoppen. Er zullen mogelijk ter
afsluiting nog extra schoonmaakactiviteiten plaatsvinden, zodat we hopelijk weer voor langere tijd van
het Norovirus gevrijwaard blijven.
Haagse Wijk- en WoonZorg wil u hartelijk bedanken voor uw medewerking, geduld en begrip die u de
afgelopen tijd heeft moeten opbrengen.
Mocht u nog vragen hebben dan kunt u zich wenden tot de leiding van de afdeling.
Met vriendelijke groet,
namens de Centrale Infectie Preventie commissie
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 13 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 7
Bellijst
Vul deze lijst verder in per huis
Tel.nr.
INTERN
Locatiemanager
Teamleider
Facilitair manager
Afdeling A
Afdeling B
Afdeling C
Belcode
Datum gebeld
ABC
ABC
ABC
ABC
ABC
ABC
Keuken
Kapper
Vrijwilligerscoördinator
Cliëntenraad
ABC
BC
ABC
BC
HAAGSE WIJK- EN WOONZORG
Raad van Bestuur
Communicatie
Divisiemanagers
Diëtiek
Tandarts
Psycholoog
CIP, Eric Nollkaemper
C
BC
BC
ABC
BC
BC
ABC
EXTERN
GGD
Flexwerk
Wasserij
Schoonmaakbedrijf
ABC
BC
ABC
BC
Ziekenhuizen
BC
A = bellen bij cohort op kamer
B = bellen bij gesloten afdeling
C = bellen bij gesloten huis
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 14 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 8
Registratieformulier zieke cliënten
LIJST VAN CLIËNTEN MET GASTRO-ENTERITIS IN …………………..………………..(instelling)
AFDELING:
…………….
Nr. - naam cliënt
Kamer Datum
Symptomen
Andere
Datum kweek
OPMERKINGEN
- geb. datum of
eerste
(D)iarree
symptomen
opgestuurd?
leeftijd
ziektedag (B)raken
(zie voetnoot)
- geslacht
en uur
(T)emperatuur
Uitslag kweek
Datum stop klachten / stop isolatie
1
/
2
/
3
/
4
/
5
/
6
/
7
/
8
/
9
/
10
/
Andere symptomen: alléén indien opvallend aanwezig: buikpijn, buikkrampen, misselijk, bloed in ontlasting, slijm in ontlasting, hoofdpijn, spierpijn,
moeheid, andere.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 15 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 9
Registratieformulier zieke medewerkers
LIJST VAN MEDEWERKERS/VRIJWILLIGERS MET GASTRO-ENTERITIS IN …………………..…….(instelling), AFDELING: …………….
Nr. - naam medewerker Functie Datum
Symptomen
Andere
Datum kweek
OPMERKINGEN
- geb. datum of
eerste
(D)iarree
symptomen
opgestuurd?
leeftijd
afdeling ziektedag (B)raken
(zie voetnoot) (via huisarts)
- geslacht
en uur
(T)emperatuur
Uitslag kweek
Datum stop klachten / hervat werk
1
/
2
/
3
/
4
/
5
/
6
/
7
/
8
/
9
/
10
/
Andere symptomen: alléén indien opvallend aanwezig: buikpijn, buikkrampen, misselijk, bloed in ontlasting, slijm in ontlasting, hoofdpijn, spierpijn,
moeheid, andere.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 16 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 10
Veelgestelde vragen over Norovirus
VEELGESTELDE VRAGEN OVER NOROVIRUSSEN
Wat zijn Norovirussen?
Norovirussen zijn kleine, zeer besmettelijke virussen die “buikgriep” veroorzaken (een ontsteking van
het maagdarmkanaal). Per jaar krijgen ongeveer 4,5 miljoen Nederlanders buikgriep waarvan
ongeveer een half miljoen gevallen wordt veroorzaakt door het Norovirus.
Is buikgriep hetzelfde als griep?
Nee, buikgriep en griep zijn totaal verschillende ziektes. De “gewone”griep wordt veroorzaakt door het
influenzavirus. Buikgriep wordt veroorzaakt door Norovirussen. De griepprik geeft bescherming tegen
influenzavirus, niet tegen Norovirus en dus ook niet tegen buikgriep.
Wat zijn de ziekteverschijnselen van een Norovirusinfectie?
Braken en diarree zijn het meest opvallend. Meestal beginnen deze klachten tussen de 1 à 3 dagen
nadat iemand het virus binnen krijgt. Het braken is vaak heftig, en kan heel plotseling optreden. Deze
vorm van braken wordt ook wel projectielbraken genoemd. Ook misselijkheid, koorts, hoofdpijn,
buikpijn en buikkramp komen voor. Er zijn ook mensen die geen klachten krijgen maar wel het virus
uitscheiden en kunnen overdragen.
Hoe kun je het oplopen en hoe kun je anderen besmetten?
Norovirus is erg besmettelijk, het wordt overgedragen via de fecaal-orale route. Dat wil zeggen dat de
diarree en het braaksel de besmettelijke virusdeeltjes bevatten en deze op de een of andere manier
(meestal via de handen) in de mond terecht komen. Al enkele dagen voor het ziek worden tot dagen
erna kan het virus in de ontlasting zitten. Het Norovirus wordt onder meer overgebracht via handen die
na toiletbezoek niet of niet goed zijn gewassen. Als een besmette persoon voedsel klaarmaakt kan het
virus ook in het eten terecht komen en zo weer nieuwe mensen besmetten. In Nederland is het
voedsel zelf zelden een bron van het virus. In het buitenland komt dit vaker voor. Voorbeelden
daarvan zijn besmette oesters, mosselen of frambozen.
Wat moet ik doen als ik buikgriep heb?
Er is geen geneesmiddel tegen deze vorm van buikgriep. Het belangrijkste is dat je voldoende vocht
binnen krijgt. Bij twijfel kan je het beste de huisarts raadplegen.
Verder is het belangrijk dat iemand met buikgriep beseft dat hij of zij deze ziekte gemakkelijk kan
overbrengen op anderen in de dagelijkse omgang of bij het klaarmaken van bijvoorbeeld een belegde
boterham. Heel goed handen wassen dus!
In huizen met zieken is het belangrijk om regelmatig het toilet schoon te maken en daarbij chloor te
gebruiken. Vergeet ook de spoelknop en de deurknop niet!
Is het Norovirus erg besmettelijk?
Ja, Norovirus is erg besmettelijk, het wordt overgedragen via de fecaal-orale route: dat wil zeggen dat
de diarree en het braaksel de besmettelijke virusdeeltjes bevatten. Het Norovirus wordt dan ook onder
meer overgebracht via handen die na toiletbezoek niet of niet goed zijn gewassen. Als de besmette
persoon voedsel klaarmaakt, kan het virus ook in het eten terecht komen en zo weer nieuwe personen
infecteren. Daarnaast komen veel virussen in het riool terecht komen. Aangezien het virus behoorlijk
stabiel is, kunnen bijvoorbeeld oesters en mosselen die in verontreinigd water zijn gekweekt ook
Norovirus bevatten.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 17 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Wie kunnen ziek worden van het Norovirus en wie lopen extra risico?
Voor zover bekend komt het Norovirus alleen bij de mens voor. Bij jonge kinderen, ouderen en
mensen met een verzwakte afweer kunnen de klachten ernstiger zijn en aanzienlijk langer duren.
Welke maatregelen kun je nemen om het Norovirus te voorkomen?
Het is belangrijk dat iemand met buikgriep beseft dat hij of zij deze ziekte gemakkelijk kan
overbrengen op anderen in de dagelijkse omgang of bij het klaarmaken van bijvoorbeeld een belegde
boterham. Daarom zijn de volgende voorzorgsmaatregelen in huishoudens met een zieke belangrijk:
 Laat de zieke twee dagen na een buikgriep geen voedsel bereiden.
 Voor iedereen op de afdeling geldt: goed handen wassen na toiletgebruik, voor voedselbereiding en
voor het eten!
 Zorg dat de zieken indien mogelijk een apart toilet gebruiken.
 Maak regelmatig, in ieder geval 3 maal per dag, het toilet schoon met een chlooroplossing. Maak
schoon in de juiste volgorde van schoon naar vies. Vergeet daarbij niet de deurklink, de kraan en
de spoelknop van het toilet schoon te maken.
Was met braaksel of ontlasting bevuilde kleding of beddengoed op een zo hoog mogelijke
temperatuur volgens een standaardwasprogramma.
Is het Norovirus te behandelen?
Er is geen geneesmiddel tegen deze vorm van buikgriep. De symptomen gaan in de meeste gevallen
vanzelf over na één tot vier dagen.
Het belangrijkste is dat de zieke voldoende vocht binnen krijgt om uitdroging te voorkomen.
Als de zieke het kan verdragen kunnen kleine hoeveelheden licht voedsel worden gegeten.
Het is beter om alcohol en koolzuurhoudende dranken te vermijden.
Bij twijfel over het herstel kan de huisarts worden geraadpleegd.
Kan iemand met het Norovirus naar dagverblijf, school of werk?
Zieke personen die betrokken zijn bij voedselbereiding of zorg rondom cliënten wordt dringend
aangeraden om niet te werken zolang er klachten zijn en pas nadat ze klachtenvrij zijn weer aan het
werk te gaan met inachtneming van goede handhygiëne.
Kinderen met buikgriep voelen zich vaak te ziek om naar dagverblijf of school te kunnen gaan.
Wanneer er sprake is van diarree zonder dat een kind echt ziek is dan is wering niet nodig. Wel is dan
de toilet- en handhygiëne extra belangrijk op de school of het kindercentrum. Informeer daarom de
leiding van school of kindercentrum als een kind diarree heeft.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 18 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 11
Poster handhygiëne bij Norovirus
HANDHYGIËNE bij Norovirus
Een volledig handhygiëne procedure bestaat uit handen wassen en handen desinfecteren.
Wanneer moet handhygiëne toegepast worden?
Voor:
- het aanraken en bereiden van voedsel
- het eten.
Na:
- toiletgebruik
- contact met vuil textiel, een afvalbak of afval
- schoonmaakwerkzaamheden
- contact met diarree of braaksel
- het dragen van handschoenen.
Hoe moet handhygiëne toegepast worden?
1. Open de kraan (elleboogkranen moeten met de elleboog worden bediend).
2. Laat het water flink stromen. De temperatuur van het water moet behaaglijk zijn voor de handen.
3. Maak de handen goed nat en voorzie deze vervolgens van een laag vloeibare zeep uit een
zeepdispenser.
4. De handen zorgvuldig, gedurende minimaal 10 seconden inwrijven met zeep.
5. Denk daarbij ook aan vingertoppen, duimen, huid tussen de vingers en de polsen.
6. Zeep goed afspoelen met ruim water.
7. Water van de handen slaan.
8. Handen goed afdrogen met een wegwerphanddoek.
9. Sluit de kraan met de elleboog of met de wegwerphanddoek.
10. Werp de gebruikte (papieren) handdoek in de daarvoor bestemde container.
11. Desinfecteer de handen met een handalcohol specifiek tegen het Norovirus (merk Virugard), door
2 maal op de pomp te drukken en de handen in te wrijven met het middel. Denk daarbij ook aan
vingertoppen, duimen, huid tussen de vingers en de polsen. Handen aan de lucht laten drogen.
NB Het gebruik van alcohol ná het handenwassen is mogelijk, echter dit dient niet ter vervanging van
handen wassen met water en zeep.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 19 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 12
Desinfecteren bij Norovirus
Hoe moet je desinfecteren?
1. Pas handhygiëne toe.
2. Trek handschoenen aan.
3. Neem diarree en braaksel op met grote hoeveelheden keukenrolpapier en gooi dit weg in een
plastic vuilniszak. Gooi ook direct de handschoenen weg.
4. Pas handhygiëne toe.
5. Trek nieuwe handschoenen aan.
6. Reinig het te desinfecteren oppervlak eerst zorgvuldig met een schoonmaakmiddel.
7. Spoel het oppervlak eventueel na met schoon water en droog het met een schone doek of
papieren handdoek en gooi dit weg in een plastic vuilniszak.
8. Zet een veiligheidsbril op en een FFP1 mondneuskapje en ventileer de ruimte (zet een raam
open).
9. Los één chloortablet op in anderhalve liter handwarm water (= dosering 1000 ppm chloor). Hierbij
wordt uitgegaan van tabletten van 1,5 gram actief chloor per tablet. Er zijn ook tabletten van 1,0
gram actief chloor per tablet, in dat geval moet er één tablet worden opgelost in één liter water.
10. Desinfecteer het oppervlak hiermee en laat het minimaal vijf minuten inwerken.
11. Spoel het oppervlak daarna schoon met schoon water.
12. Gooi na het desinfecteren de schoonmaakmaterialen weg of was ze op 90-100°C.
13. Trek handschoenen uit en was de handen volgens voorschrift.
Wanneer en wat moet er gereinigd en gedesinfecteerd worden en hoe?
Met reiniging wordt een normale schoonmaakbeurt met schoonmaakmiddel bedoeld.
Desinfectie betekent ontsmetting met een speciaal ontsmettingsmiddel en dit vindt plaats (direct na
reiniging) wanneer er in een ruimte diarree of braaksel wordt aangetroffen. Dit moet dan zo snel
mogelijk gebeuren.
Algemene ruimtes:
- Geef kamers/zalen dagelijks een normale schoonmaakbeurt. Vergeet vooral niet de contactoppervlakken zoals tafels, telefoons, deurklinken/knoppen, leuningen en voedselbereidingsplaatsen goed te reinigen.
- Desinfecteer de werkoppervlakken en hand- en contactpunten in de keuken dagelijks aan het
einde van de dag.
Kamers/ zaal van zieke cliënten:
- Maak kamers/zalen van zieke cliënten dagelijks als laatste schoon. Gebruik voor elke kamer/zaal
schoon sop en als het mogelijk is wegwerpdoekjes.
- Reinig en desinfecteer bad/douche dagelijks na gebruik.
Toiletten:
- Reinig de toiletten driemaal per dag huishoudelijk.
- Desinfecteer daarnaast de toiletten van zieke cliënten driemaal per dag.
- Reinig en desinfecteer van ‘schoon’ naar ‘vies’, vergeet niet de hand- en contactpunten goed te
reinigen.
- Gebruik bij het reinigen bij elk toilet schoon sop en als het mogelijk is wegwerp-sopdoeken.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 20 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Po/postoel:
- Reinig of desinfecteer een po in een po-spoeler.
- Indien geen po-spoeler aanwezig dient de po persoonsgebonden gebruikt te worden en na
gebruik gereinigd en gedesinfecteerd te worden.
- Desinfectie van de po met 1000ppm chlooroplossing of alcohol 70%.
Ruimtes waar diarree of braaksel ligt:
- Reinig en desinfecteer ruimten waarin diarree of braaksel ligt direct.
Reiniging en afvoer van materialen:
- Zorg dat afvalemmers afgesloten worden met een deksel.
- Vervang de afvalzak dagelijks en breng deze afgesloten naar het afvalpunt.
- Leeg en reinig afvalemmers in de toiletruimten dagelijks. Reinig ook de buitenkant van de
afvalemmers als er diarree of braaksel op zit.
- Doe incontinentiemateriaal meteen in een plastic zak en sluit de zak zonder de lucht eruit te
persen.
- Transporteer de zak afgesloten naar het afvalpunt.
- Reinig, droog en desinfecteer schoonmaakspullen zoals emmers e.d. dagelijks na reiniging van de
kamer/ zaal van een zieke cliënt.
- Textiel, zoals doekjes en moppen, moeten heet gewassen worden (zie bijlage 13 ‘Hoe moet je
wassen?’).
Reiniging en afvoer van verontreinigd textiel:
- Vermijd bij het opmaken van het bed het wapperen met gebruikte lakens.
- Doe het gebruikte linnengoed ter plaatse in lekvrije waszakken en duw bij het sluiten geen lucht uit
de zak.
- Transporteer de zak afgesloten naar de waslocatie.
- Laat het wasgoed en kleding waarop diarree of braaksel zit zo heet mogelijk wassen (zie ‘Hoe
moet je wassen?’).
- Breng de personen die de was doen ook op de hoogte van het wasvoorschrift.
- Bewaar schoon en vuil textiel niet in dezelfde ruimte.
Wat is eind-desinfectie en wanneer doe je dat?
Wanneer er geen nieuwe mensen meer ziek worden en alle zieke mensen weer beter zijn (geen
klachten van braken of diaree meer) moet een eind-desinfectie plaatsvinden om het risico van
besmetting van nieuwe cliënten/personeel te beperken. Alle gemeenschappelijke ruimtes moeten
gedesinfecteerd worden, evenals alle kamers en/of de zaal van de zieke cliënten, hand- en contactpunten en de toiletten. Daarnaast moeten de matrassen waarop braaksel en/of ontlasting terecht is
gekomen gestoomd worden en vloerbedekking, of (vloer)kleden waarop gebraakt is worden schoongemaakt met zeep en warm water en daarna worden gedesinfecteerd. Tenzij dit niet chloorbestendig
is, dan behandelen met een stoomapparaat. Vergeet ook de schoonmaakspullen niet!
Wanneer er binnen korte tijd herintroductie van het virus lijkt plaats te vinden dienen alle
hygiënemaatregelen weer te worden ingevoerd en moet op het einde de eind-desinfectie weer
plaatsvinden.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 21 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 13
Kleding wassen bij Norovirus
WASVOORSCHRIFT bij Norovirus
Hoe moet je wassen?
-
Was de kleding en lakens op 60 °C of hoger. Als dit niet mogelijk is, was het minimaal op 40°C.
Gebruik een totaalwasmiddel (dus geen fijnwasmiddel of wasmiddelen die bestemd zijn voor
speciale kleuren enz.).
Was op een standaardwasprogramma met centrifugeren. Gebruik geen verkorte
wasprogramma’s.
Gebruik bij voorkeur een wasdroger.
Bewaar schoon en vuil textiel niet in dezelfde ruimte.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 22 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 14
Deurposter: gesloten kamer i.v.m. Norovirus
CONTACT ISOLATIE
Vóór het betreden van de kamer: melden bij de zorg
De zorg informeert u over de te nemen maatregelen
Vóór het betreden van de kamer:
handhygiëne*
Bij direct contact met cliënt:
schort met lange mouwen èn
(wissel handschoenen en schort per cliënt)
handschoenen aan
Bij braken van de cliënt:
FFP1 masker voor
Bij het verlaten van de kamer:
handschoenen uit
schort uit
(masker af)
Na het verlaten van de kamer:
handhygiëne*
* was de handen bij de wastafel die hiervoor wordt aangewezen
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 23 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 15
Deurposter: gesloten afdeling i.v.m. Norovirus
AFDELING GESLOTEN
Vóór het betreden van de AFDELING: melden via DEURBEL
De zorg informeert u over de te nemen maatregelen
Vóór het betreden van de afdeling:
handhygiëne*
Bij direct contact met cliënt:
schort met lange mouwen èn
(handschoenen en schort per cliënt wisselen)
handschoenen aan
Bij braken van de cliënt:
FFP1 masker voor
Bij het verlaten van de afdeling:
handschoenen
schort uit
(masker af)
Na het verlaten van de afdeling:
handhygiëne*
* handen wassen bij de wastafel die hiervoor wordt aangewezen
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 24 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 16
Voorschrift afdelingsbel bij Norovirus
VOORSCHRIFT toegang tot afdeling bij Norovirus
-
Hang aan de toegangsdeur van de afdeling een (draadloze) bel.
-
Stel een lijst op met degenen die per dag “bellendienst” heeft.
-
De “bellendienst” heeft de belontvanger in de zak en bediend de deur.
-
De “bellendienst” neemt boodschappen of bestellingen aan, ontvangt gasten
en wijst hen op het handen wassen.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 25 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 17
Adviezen van vocht en voeding bij Norovirus
1. Voorkom uitdroging door voldoende te drinken (vocht, suikers en zouten).
Met name extra bouillon, (heldere) soep, maar ook thee, (mineraal)water, koffie, vruchtensappen
(met uitzondering van appelsap), limonade, melk(producten) kunnen gedronken worden.
Bij ernstige langdurige diarree kan ORS overwogen worden.
2. Gebruik geen koolzuurhoudende dranken, appelsap en alcohol.
3. Als de zieke het kan verdragen, kunnen kleine porties voeding genomen worden.
4. Sommige maaltijden en producten kunnen laxerend en flatuerend (winderig) bevorderend werken.
Beter is om deze niet te verstrekken of hier het menu voor aan te passen.
5. Geef geen peulvruchten, koolsoorten of afgeleiden hiervan (zoals bruine bonensoep, erwtensoep).
6. Liever geen ui, prei, koolsoorten, spruitjes die winderigheid bevorderen.
Kies een lichter verteerbaar alternatief.
7. Vet en vetrijke producten, sauzen, scherpe kruiden en specerijen kunnen laxerend werken.
Te denken valt aan spaghettisaus, macaronisaus, saté/pindasaus e.d.
Wees hier matig mee, kies wat anders of gebruik ze niet.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 26 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar
Bijlage 18
Verkeer medewerkers tussen de diverse huizen bij een Noro-outbreak
Er zijn 2 situaties mogelijk:
A. Er is sprake van een gecontroleerde situatie, de Noro-problematiek is beperkt tot slechts 1
afdeling in het huis.
B. Er is sprake van een ongecontroleerde situatie, de Noro-problematiek speelt op meerdere
afdelingen in het huis.
Verkeer medewerkers in situatie A (1 afdeling in het huis getroffen):

Zorgmedewerkers van de getroffen afdelingen mogen niet werken op andere afdelingen of
huizen en niet lunchen in het restaurant of andere algemene ruimten, totdat de problematiek is
opgelost.

Ondersteunend personeel (artsen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten, schoonmaakpersoneel, maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers etc) mogen de getroffen afdeling
alleen bezoeken aan het eind van de dag en alleen indien strikt noodzakelijk.
Na het bezoek, mogen zij diezelfde dag geen andere afdelingen of huizen meer bezoeken.
Vanaf de volgende dag is dat wel weer mogelijk.

Medewerkers die niet op de getroffen afdeling komen, zoals divisiemanagers,
kantoormedewerkers, zorgmedewerkers van andere afdelingen, mogen zonder restricties
afdelingen en huizen bezoeken.
Verkeer medewerkers in situatie B (meerdere afdelingen in het huis getroffen):

Zorgmedewerkers van het getroffen huis mogen niet werken in andere huizen, totdat de
problematiek is opgelost.

Ondersteunend personeel (artsen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten, schoonmaakpersoneel, maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers etc) mogen na een bezoek aan het
getroffen huis diezelfde dag geen andere huizen meer bezoeken. Vanaf de volgende dag is
dat wel weer mogelijk.

Voor medewerkers met een bureaufunctie die werkzaam zijn in het getroffen huis, geldt dat zij
geen andere huizen bezoeken of het moet voor de aanvang van de werkzaamheden zijn.

In het getroffen huis worden geen overleggen, bijeenkomsten of vergaderingen gepland
gedurende de outbreak.
Revisie
4.0
5.0
Datum
30-05-2010
25-01-2012
6.0
22-11-2014
Opmerking
Start revisiedocument
Evaluatie datum verschoven; evaluatie van het
document vindt plaats nav evaluatie noro
problematiek Q1 2012
Aanpassing draaiboek aan nieuwe richtlijn van LCI
(Landelijke Coördinatiestructuur Infectieziektenbestrijding).
Belangrijkste wijziging is dat medewerkers na
klachtenvrij direct weer aan het werk mogen, er hoeft
niet meer 48 uur gewacht te worden.
BELEID
Titel: Draaiboek Norovirus
Vastgesteld op: 22 november 2014
Pagina: 27 van 27
HWW Zorg
Vastgesteld door: Proceseigenaar