Omgaan met schokkende gebeurtenissen bij G4S Aviation

Omgaan met schokkende gebeurtenissen bij
G4S Aviation
opvang, begeleiding, re-integratie en nazorg na de aanslagen
op de luchthaven van Zaventem
Preventie
vóór de aanslagen
Preventie
•
Twee vertrouwenspersonen
•
•
•
Crisis nummer Provikmo
•
•
•
Samenwerking met preventieadviseur psychosociale aspecten (dhr. Frank
Van der Elst) inzake psychosociaal welzijn
Opleiding (5 dagen, waaronder trauma opvang)
Telefonische permanentie door psycholoog (24/24, 7/7)
Mogelijkheid om onmiddelijk psycholoog ter plaatse te hebben
Opleidingen hiërachische lijn
•
•
Omgaan met signalen van onwelzijn
Moeilijke gesprekken voeren
3
Opvang
De eerste 72u na de aanslagen
Opvang
•
•
•
•
Oproep na aanslagen
ter plaatse met 3 psychologen om 10u
Medewerkers komen druppelsgewijs binnen op centraal kantoor
Start coördinatie
•
1 psycholoog ter ondersteuning van management
•
•
•
•
•
Aanpak
Bezorgdheden
Beschikbare info verzamelen
Toespreken volledig personeel
2 psychologen ter ondersteuning van personeel
• Debriefing in kleine groepjes
• Individuele gesprekken voor mensen met onmiddelijke weerslag
5
Opvang
•
Veiligheid bieden:
•
•
•
•
•
EHBO, op adem laten komen,
Persoon niet alleen laten
Richten op basisnoden (glaasje water voorzien, kledij, …).
Comfort in het oog houden.
Concrete aanpak:
•
•
•
Toespreken voltallig personeel
Opvang in gezamenlijke ruimte
Individuele gesprekken (3 psychologen ter plaatse)
6
Opvang
•
Emotionele steun geven:
•
•
•
Luisteren, geruststellen, troost bieden, respect hebben voor de reacties
die er zijn.
Laten voelen dat men normaal reageert op een abnormale situatie
Concrete aanpak:
•
•
•
•
Crisiscel met management (info geven over juiste aanpak)
Communicatie aan vakbond, personeelsdienst, vertrouwenspersonen
Individuele opvang (afspraak maken voor opvolging, contactgegevens)
Groepsdebriefings (diverse sessies binnen de eerste week)
7
Opvang
•
Praktische zaken in orde brengen:
•
•
•
•
•
Verzekeringspapieren
Hoe raakt men thuis?
Wat met spullen van het slachtoffer?
Wie verwittigt de familie?
Concrete aanpak
•
•
•
•
Alle persoonlijke bezittingen lagen nog op de luchthaven (lockers)
Hulp bij het contacteren bij familie
Taxi, carpooling, slotenmaker
Psycholoog als verbinding met de roganisatie
8
Opvang
•
Informatie geven
•
•
•
•
Wat gebeurt er?
Hoe zit het met ‘de ander’, het slachtoffer
Wat zal er verder gebeuren.
Concrete aanpak
•
•
•
•
Onduidelijkheden zo duidelijk mogelijk maken (nieuwsberichten)
Cowboy verhalen uit de wereld helpen (Facebook als snelle
communicatie)
Groepsgesprekken in de dagen erna (doorgeven wat men wel en niet
weet)
Updates over welzijn collega’s
9
Opvang
•
Medewerkers die bekend stonden met psychische moeilijkheden
werden met extra aandacht opgevolgd
•
•
•
•
Contactgegevens psy’s
Aanmelding bij slachtofferhulp
Opname in ziekenhuis
Medewerkers die betrokken waren bij de rechtsreekse hulpverlening
van slachtoffers kregen bijzondere aandacht
•
•
•
Toewijzing psycholoog
Afspraken voor begeleiding
Op de hoogte brengen familieleden
10
Opvang
•
Tips gegeven bij groepsdebriefings:
•
•
•
•
•
•
•
•
Kijk niet voortdurend naar de tv waar de beelden van de aanslag telkens
herhaald worden.
Zoek andere mensen op. Zonder u niet af. Praat met elkaar.
Vraag de mensen om u heen om hulp als u dit nodig heeft.
Stop uw gevoelens niet weg. Doe niet alsof er niets is gebeurd.
Soms lijken de problemen zo groot dat je niet weet waar je moet
beginnen. Deel grote problemen dan op in kleine stukjes.
Reageer uw gevoelens niet af op de mensen om u heen.
Zorg goed voor uzelf: eet gezond, probeer voldoende te rusten. Neem tijd
voor beweging en ontspanning.
Neem contact met een psycholoog op het crisisnummer wanneer u zich
na verloop van tijd slecht blijft voelen.
11
Begeleiding
72u na aanslagen, indien indicaties
Begeleiding
•
Voltallig team van 25 psychologen beschikbaar
•
•
•
•
Groepsdebriefing
Individuele debriefing
Intensievere hulpverlening bij indicaties
Telefonische permanentie
•
•
Overleg binnen team omtrent STAVAZA
Afspraak doorgeven bij Preventieadviseur Psychosociale aspecten
13
Begeleiding
•
Traumatische Stress Debriefing
•
•
•
One-shot interventie
•
•
•
Individu- of groepsgerichte interventie
De belangrijkste elementen van de traumatische ervaring kort na de
gebeurtenissen terug aan bod laten komen
Éénmalige bijeenkomst
Alle belevingen aan bod laten komen
Reconstructie van het traumatisch gebeuren
•
•
•
Belangrijkste item
Milderen van het psychisch lijden (exposure)
Voorwaarde: beschikken over accurate herinneringen
14
Begeleiding
•
Indicaties om individuele begeleiding te starten:
•
•
•
•
•
Hij/zij gedraagt zich heel anders dan voor de aanslag.
Hij/zij is erg gespannen en prikkelbaar, heeft slaapproblemen of veel
nachtmerries.
Hij/zij blijft terugkerende gedachten of indringende herinneringen houden
aan de aanslag.
Hij/zij beleeft werkelijk nergens meer plezier aan.
Management, vakbonden, vertrouwenspersonen en medewerkers
werden opgeroepen om mensen naar de psycholoog te verwijzen bij
deze indicaties
15
Begeleiding
•
Loskoppelen via debriefing
•
•
•
•
•
Ventileren van opgehoopte spanningen en frustratie
Normalisatie en legetimatie van de optredende reacties en gevoelens
Cognitieve herstructurering
Band onder lotgenoten
Screenen van medewerkers met een verhoogde kans op verstoorde
doorwerking
16
Begeleiding
•
Cognitieve herstructurering
•
•
Trauma-completion
RET (rationeel-emotieve therapie)
•
•
•
•
•
A: Gebeurtenis = Trauma
B: Gedachten = Chaotisch, onvolledig, onjuist, beangstigend
C: Gedrag en Gevoel = terugtrekken, angst, neerslachtig, …
D: Uitdagen van gedachten = herstructureren
E: Evalueren = Positieve gevoelens na herstructureren
17
Re-integratie en nazorg
Vanaf vrijgeven gebouwen luchthaven
Re-integratie en nazorg
•
Plaatsbezoeken
•
•
•
In groep of individueel
Bijzijn van een psycholoog
Obstakel:
•
•
Staatsveiligheid diende toelating te geven voor aanwezigheid
psycholoog
Voortdurende onduidelijkheden over wat beschikbaar was
19
Re-integratie en nazorg
•
Test run
•
•
•
Tenten
Kelder met tijdelijke check-in
Psychische begeleiding ter plaatse
•
•
Screening van mensen die het te moeilijk hebben
Debriefing na testrun
20
Re-integratie en Nazorg
•
Individuele begeleidingen
•
•
•
•
Van 2-wekelijkse naar 4-wekelijkse sessies
Deeltijdse hervatting
Herlocatie
Opleidingen vertouwenspersonen en leidinggevenden
•
•
(h)erkennen van signalen
Voeren van ondersteuningsgesprekken
21
Enkele cijfers
Aantal ondersteunde medewerkers
Enkele cijfers
30 maart
27 april
10
18
40
40
Individuele opvolging
(gesprek)
56
16
Verder telefonische
opvolging
Geen verdere
opvolging meer
Nog aan te vullen
23
Frank Van der Elst
Preventieadviseur Psychosociale aspecten
Klinisch en Forensisch Psycholoog
Teamleader Psychosociaal Welzijn
[email protected]
24