15131146_Ventrikel_Septum_Defect_(klein)_VSD_(hart):Internet

Kinderafdeling
Ventrikel Septum Defect (klein)
Bij uw kind is een klein Ventrikel Septum Defect (VSD) vastgesteld. Om uit te kunnen leggen wat
dit precies inhoudt, is het belangrijk dat u enig inzicht heeft in de bouw en de werking van het
normale hart.
De weg die het bloed aflegt door ons lichaam
Het bloed dat uit het lichaam komt en
waarvan de zuurstof is verbruikt, bereikt
het hart via de onderste en bovenste
holle ader (zie tekening 1). Zuurstofarm
bloed heeft een wat blauwe kleur. Het
bloed verzamelt zich in de
rechterboezem. Vervolgens wordt het
bloed via een klep in de rechterkamer
Zuurstofrijk
gelaten. De rechterkamer pompt het
bloed
bloed naar de longslagader. Deze splitst
zich in twee takken, één voor de linkeren één voor de rechterlong. In de longen
Zuurstofarm
wordt het bloed van zuurstof voorzien,
bloed
waardoor het helder rood van kleur
wordt. Dit wordt ook wel de longcirculatie
genoemd.
Via een aantal aders stroomt het bloed
vanuit de longen terug naar het hart. Het
verzamelt zich in de linkerboezem. Van
daaruit wordt het bloed in de linkerkamer
gelaten. De linkerkamer pompt het bloed
naar de lichaamsslagader (aorta). Deze
Tekening 1: Het normale hart
vertakt zich naar hoofd, armen, buik en
benen. Wanneer de zuurstof is verbruikt,
stroomt het bloed terug naar het hart. Dit wordt ook wel de lichaamscirculatie genoemd.
De boezems zijn eigenlijk een soort wachtkamers waar het bloed zich verzamelt. Ze hebben weinig
pompkracht. Het eigenlijke pompen van het hart wordt vooral gedaan door de kamers. Hierbij hoeft de
rechterkamer alleen maar bloed naar de longen te pompen, terwijl de linkerkamer moet zorgen dat het bloed
in het hele lichaam komt. Hier is veel meer kracht en druk voor nodig.
Kleppen tussen de boezems en de kamers én bij de uitgang naar de slagaders zorgen ervoor dat het bloed
niet terug kan stromen.
Het tussenschot tussen de beide boezems en de beide kamers houdt het zuurstofrijke en het zuurstofarme
bloed gescheiden.
15131146
Wat is een Ventrikel Septum Defect (VSD)?
Het Ventrikel Septum Defect is een aangeboren hartafwijking. In de volksmond spreekt men over een gaatje
in het hart.
Het woord ventrikel is het Latijnse woord voor kamer, septum voor tussenschot en defect wordt in het
medisch taalgebruik gebuikt voor een ontbrekend stuk of gat. Een V.S.D. is dus een gat in het tussenschot
dat de twee hartkamers scheidt (zie
tekening 2).
De linkerkamer pompt bloed naar het
hele lichaam. Daarvoor is veel kracht
nodig. De rechterkamer hoeft slechts
een klein deel van het lichaam, de
longen, van bloed te voorzien en
gebruikt daarvoor veel minder kracht.
Zuurstofrijk
Door de hogere druk in de linkerkamer
bloed
wordt zuurstofrijk, rood bloed door het
gat naar de rechterkamer geperst. Dit
Zuurstofarm
bloed, dat met hoge druk door de
bloed
opening wordt geperst, gaat bruisen.
Dit is vergelijkbaar met een rivier die
door een nauwe kloof moet. Dit
bruisende geluid is aan de buitenkant
van het lichaam hoorbaar als een ruis.
Het rode bloed mengt zich in de
rechterkamer met het daar aanwezige
blauwe bloed en stroomt mee naar de
longen. Aangezien het bloed al
verzadigd is met zuurstof, heeft dit
geen zin. Het stroomt zonder extra
Tekening 2: Het Ventrikel Septum Defect (VSD)
zuurstof op te nemen terug naar de
linkerboezem en naar de linkerkamer.
Vervolgens wordt het weer door het gat in het tussenschot geperst voor nog een ronde door de longen. Er
loopt dus een hoeveelheid bloed in een kringetje rond van het hart naar de longen en weer naar het hart,
zonder dat het lichaam ooit de kans krijgt de zuurstof in dit bloed te gebruiken.
Het kleine V.S.D.
Klachten
Of uw kind last krijgt van het gaatje in het hart is afhankelijk van de grootte hiervan. Veel gaatjes in het hart
zijn maar klein, maximaal één millimeter groot. De hoeveelheid bloed die door het gaatje wordt geperst is
dan ook klein. Het hart en de longen merken het extra werk niet eens. Het kind is in dat geval vrij van
klachten. Wel is bij hem of haar de hartruis hoorbaar; deze is bij kleine gaatjes vaak opvallend luid.
Behandeling
Wanneer het gaatje klein is, hoeft er niets te gebeuren. Het vormt niet of nauwelijks een belasting voor het
hart. Een hartoperatie om het dicht te maken is dan ook niet nodig. Het enige risico dat deze kleine gaatjes
vormen is een geringe kans op infectie in het hart. Zie in dit verband de informatie over endocarditis
profylaxe op de volgende pagina.
Specifieke voorzorgsmaatregelen in de thuissituatie
Behalve de bescherming tegen infecties, de endocarditis, heeft een klein gaatje geen enkele consequentie.
Uw kind merkt helemaal niets van het gaatje. Hij kan gewoon meedoen met sport en doet daarbij niet onder
voor leeftijdgenootjes. Het is het beste om net te doen of het gaatje er niet is. Beschouw het eerder als een
eigenaardigheid dan een ziekelijke afwijking. Ga uw kind vooral geen beperkingen opleggen of
overbeschermen. Ook vormt het gaatje geen belemmering bij de beroepskeuze. De soms luide hartruis kan
artsen bij een beroeps- of andere keuring wantrouwig maken. Maak in dat geval duidelijk dat het een klein
gaatje betreft en dat de cardioloog heeft gezegd dat er geen beperkingen zijn en dus ook geen reden tot een
ongunstig keuringsoordeel. Sta er desnoods op dat de arts contact opneemt met de cardioloog.
De enige uitzondering hierop is het leger. Dat wil in verband met het infectierisico, wanneer de soldaat
bijvoorbeeld gewond zou raken tijdens een oefening, geen mensen met gaatjes in hun hart aannemen. Een
gaatje dat inmiddels is dichtgegroeid is geen probleem.
Endocarditis profylaxe
Wanneer er bacteriën in het bloed komen, is er bij kinderen zonder hartafwijking weinig risico op een
ontsteking van het hart. Als iets in het hart (bijvoorbeeld een gaatje) de normale bloedstroom verstoort,
bestaat er een verhoogd risico op een infectie van het hart. Deze infectie wordt endocarditis genoemd. Om
deze infectie te voorkomen dient uw kind in bepaalde omstandigheden antibiotica te krijgen; deze
bescherming tegen een infectie noemen we profylaxe.
Bij een aantal hartafwijkingen bestaat een verhoogd risico op een infectie van het hart; dit wordt veroorzaakt
door een afwijkend stroompatroon van het bloed in het hart. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een gaatje in het
tussenschot of een klepvernauwing. Door deze afwijkingen zijn er in het hart gebieden waar het bloed heel
snel stroomt, en gebieden waar het bloed juist heel langzaam stroomt. Er kan dan “irritatie” van het weefsel
optreden, waar bacteriën zich kunnen hechten. Om een infectie te voorkomen wordt, het liefst voordat een
bacterie de mogelijkheid heeft om in het bloed te komen, al een antibioticakuur gegeven. Deze bescherming
met antibiotica is in het bijzonder noodzakelijk bij:
Ingrepen aan het gebit, zoals het trekken van tanden of kiezen. Maar ook andere ingrepen waarbij
bloedend tandvlees optreedt;
Operaties of inwendige ingrepen. Bij sommige operaties hoeft het niet. Dit ter beoordeling van de
behandelend arts. Het is wel belangrijk dat u dit altijd bespreekt;
Verwondingen waarvoor het noodzakelijk is een arts te raadplegen. Dit geldt niet voor schaafwonden of
kleine snijwondjes;
Etterende wonden, steenpuisten, bloedvergiftiging;
Andere ontstekingen (bijvoorbeeld sommige vormen van keelontsteking);
Koorts, hoger dan 38,5°C, die langer dan 48 uur aanhoudt.
Wanneer de endocarditis profylaxe een keer vergeten is, is dit niet direct een probleem. De kans op een
ontsteking is per keer maar klein. Het heeft in dat geval geen zin om achteraf nog een behandeling met
antibiotica te starten.
Belangrijk
Uw arts en tandarts dienen altijd op de hoogte te zijn van het feit dat uw kind een hartafwijking heeft. Help
hen hier altijd aan herinneren.
© maart 2001, Universitair Medisch Centrum Utrecht Divisie Kindergeneeskunde en kinderheelkunde, Kinderhartcentrum afdeling
Patiëntencommunicatie
Zuwe Hofpoort Ziekenhuis
Polanerbaan 2
3447 GN Woerden
T 0348 42 79 11
I www.zuwe.nl