Zorgstandaard Kanker

Nazorg in de
Zorgstandaard
Kanker
Wat verwachten we van de
huisarts?
Anemone Bögels
6 juni 2013
Concurrerende kwaliteit
NL in vergelijking
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Grootste haven van Europa
Beste orkest van de wereld
Gelukkigste kinderen
Levensverwachting mannen hoogste in EUR
Top 3 om te wonen
Na Luxemburg hoogste inkomen in Europa
Kortste werkweek ter wereld
Werkloosheid relatief laag
Beste pensioenfondsen
En de kankerzorg?
Nederland internationaal vergeleken:
Goed in overleving met kanker
Relatief hoge kosten zorg
Minder in sterfte aan kanker en COPD
• Hoogste % rokers in twintigste eeuw
Goed genoeg?
Samen werken aan
DUURZAME
(TOP)KANKERZORG
Wat is nodig?
Wat mogen
we
verwachten?
Cyclisch verbeteren/innoveren
• Gemeenschappelijke kwaliteitskader:
richtlijnen en Zorgstandaard Kanker
• Transparantie en benchmarking:
Patiëntenwijzers
Wat wordt er
geleverd?
Empowerment
• Zelfmanagement en eigen regie
Toekomstbestendige inrichting zorg
• Volume en netwerken
Zorgstandaard Kanker
Kwaliteitskader voor integrale zorg
• Functioneel beschreven
Proces patiënt centraal
Partnership: eigen regie en zelfmanagement
• Shared decision making
• Individueel behandelplan
Sturen op steeds betere zorg:
• Registratie en transparantie
NFK, IKNL, KWF, NVMO, NVCO, NVRO, NHG, NVPO,
V&VN Oncologie, NVAB, NVD, KNGF, KNMP
Patiëntenwijzers
Versterken individuele patiënt
• Wat mag ik verwachten
• Keuzes maken
Stimuleren zorgverbetering
• Aanbieders, verzekeraars
Ondersteunen verwijzers
‘Weten waar je voor kiest’
Empowerment
Mensen met kanker willen meer en meer
zoveel mogelijk zelf ´het project van hun
leven´ managen
• Eigen handelingsperspectief:
– conditie, voeding, coping, emotiemanagement, werken
met kanker, omgaan met naasten
• Regie houden/krijgen in de zorg:
– Keuzes rond (snel)diagnostiek, behandeling, ziekenhuis,
psychosociale zorg, revalidatie/re-integratie,
doorbehandelen, levenseinde, euthanasie
‘Concentratie
en zorg waar nodig,
spreiding en zelfmanagement waar mogelijk’
Inrichting zorglandschap
Duurzame topkankerzorg
• Elke fase optimaal georganiseerd, proces patiënt
centraal, Zorgstandaard onderlegger
– Ketenverantwoordelijkheid in netwerk
– Soepele transities
– Maximaal zelfmanagement en eigen regie
• Voldoende schaal voor kwaliteit en innovatie
– Concentratie LVHC zorg
– Doorontwikkeling obv kwaliteitsinfo
• Doelmatige zorg (schaal en substitutie)
Diagnose
Huisarts bepalend in keuze ziekenhuis
• Diagnostische verwijzing veelal gebaseerd op
subjectieve informatie
• Normen diagnostiek ontbreken nog
Na diagnostische verwijzing veelal ook
behandeling in betreffende ZH
• Voorgestelde behandeling niet altijd optimaal
Patiënten willen
kwaliteit
Mensen met kanker willen zicht op kwaliteit
en zijn bereid daarvoor te reizen (90-97%)
• Nederlandse patiënten baseren hun keuze voor een
ziekenhuis het liefst op kwaliteit, maar hebben dit
moment nog onvoldoende inzicht in de
kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen.
• Uit onderzoek blijkt dat 90-97% van de patiënten bereid is om
voor een kankerbehandeling verder te reizen dan het
dichtstbijzijnde ziekenhuis als dat leidt tot betere kwaliteit.
• Meer dan 50% is bereid om minimaal twee uur extra of zelfs
‘zo ver als nodig’ te reizen voor betere zorg. Het valt
op dat de reisbereidheid voor een lagere kans op een
complicatie niet veel lager is dan de reisbereidheid
voor een betere 5-jaars overlevingskans.
Behandeling
Goede ontwikkelingen
• Overleving van 57% naar 61% in 5 jaar!
• Laag volume hoog complex voldoet aan huidige
normen
Alle kankerzorg is/wordt complex
• Uitruil, rondreizen, consulentschap suboptimaal
• Personalized medicine:
complexer en minder orgaan gericht
• Moet alles wat kan cq wat is goede zorg?
Nacontrole en nazorg
Kanker meer en meer chronisch:
paradigmashift
• Van overleven naar kwaliteit van leven
• Van nacontrole naar nazorg
• Van medisch model naar integrale/integratieve
zorg
• Van ‘patiënt’ naar ‘mens geraakt door kanker’
• Van doctor centered naar patient centered
• Van (medisch) specialistisch naar coach en
‘
consulent
Veel nacontrole niet zinvol, wel stressvol’
‘Zonder voorzorg geen nazorg’
Rol huisarts?
Waarborgen integrale zorg gedurende hele
proces
Proactieve ondersteuning (outreachend)
zelfmanagement en eigen regie
Aandacht voor transitiemomenten in
de zorg
• Regieverlies
• Suboptimale uitkomsten (behandelresultaat,
kwaliteit van leven)
Zelfmanagement en regie
Patiënt als consument van zorg: partnership,
shared decision making
• Geef patiënt informatie en betrek patiënt actief bij
verwijzen, keuze behandeling, op- en bijstellen van het
individuele behandelplan, palliatieve fase
Patiënt als coproducent van gezondheid en
kwaliteit van leven
• Voorbereiding behandeling, conditieherstel (voeding,
conditie, coping), werk, psychosociaal, omgaan met
restklachten,
• Maatvoering afstemmen op copingstrategie, maar wel
‘
ontwikkelingsgericht:
Zelfmanagement is te leren
Bij diagnostiek?
Gebruik kwaliteitsinfo bij verwijzing
Waarborg shared decision making
• Bepleit andere procesgang
– Scheiden diagnostiek en behandeling
• Behandelopties en keuze behandeling
met inzet decision support
• Keuze ziekenhuis met inzet Patiëntenwijzers
• Sneldiagnostiek en/of kwaliteit besluitvorming?
Bij behandeling?
Integrale ketenzorg vraagt
regionale/landelijke netwerken en afspraken
over:
• Regie op zorgpad, shared decision making,
individueel behandelplan, ondersteunen
zelfmanagement
• Tijdig gesprek over naderend
levenseinde/advanced care planning en openheid
over euthanasie
Bij nazorg?
• Individueel (nazorg)plan: geeft houvast en schept
duidelijkheid
• Structurele aandacht voor restklachten: o.a.
neuropathie onderschat
• Screenen ondersteuningsbehoefte: 2-3 jaar na
behandeling is behoefte aan psychosociale
ondersteuning het grootst!
• Geen onnodige controles die en stress en valse
zekerheid geven
• Alert op late gevolgen
Kan de huisarts het aan?
Van frequent ongepland naar proactief gericht
• Nu ook al veel extra HA zorg na diagnose en rond
controles
Zorg dichtbij centraal gefaciliteerd
• Huisarts/oncologisch verpleegkundige en/of
• Centraal gefaciliteerde 0e lijn
(e-zelfmanagement shared care model)?
Kanker.nl en Thuisarts.nl
• Strategische alliantie
Zorg die er toe doet vraagt
Constante factor
• Aandacht voor overleven én kwaliteit van leven
patiënt en naasten
Versterken zelfmanagement en eigen regie
• Coach en consulent gedurende hele proces
• Procesbegeleider/regisseur van de transities in de
zorg
• Ondersteuning‘ besluitvorming
Vinger aan de pols
gedurende het hele proces
NFK
Staat voor mensen
geraakt door kanker